Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Anna Kowacz-Braun
Sędziowie:	SSA Maria Kus-Trybek SSA Paweł Rygiel
Protokolant:	st.sekr.sądowy Katarzyna Wilczura

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2012 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w L.

przeciwko Skarbowi Państwa- Wojewodzie (...)

o odszkodowanie

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 25 listopada 2010 r. sygn. akt I C 1017/10

1. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punktach:

I. kwotę 251 825,19 zł zastępuje kwotą 79 508,06 zł (siedemdziesiąt dziewięć tysięcy pięćset osiem złotych sześć groszy);

II. kwotę 20 000 zł zastępuje kwotą 6 208 zł (sześć tysięcy dwieście osiem złotych);

oraz dodaje punkt III o treści: „zasądza od powoda (...) Sp. z o.o. w L. na rzecz Skarbu Państwa Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 4 968 zł (cztery tysiące dziewięćset sześćdziesiąt osiem złotych) tytułem kosztów procesu”;

2. oddala apelację w pozostałej części;

3. zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Wojewody (...) na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w L. kwotę 4 464 zł (cztery tysiące czterysta sześćdziesiąt cztery złote) tytułem kosztów postępowania odwoławczego;

4. zasądza od powoda (...) Sp. z o.o. w L. na rzecz Skarbu Państwa Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 9 936 zł (dziewięć tysięcy dziewięćset trzydzieści sześć złotych) tytułem kosztów postępowania odwoławczego;

5. nie obciąża powoda kosztami nieuiszczonych opłat.

Sygn. akt I ACa 764/12

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie

z dnia 8 listopada 2012r.

Strona powodowa - (...) spółka z o.o. (poprzednio (...) Deweloper sp. z o.o.) domagała się zasądzenia od Skarbu Państwa - Wojewody (...) kwoty 251.825,19 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną jej w związku z wydaniem wadliwego postanowienia z dnia 31 października 2008r. o wstrzymaniu z urzędu wykonania decyzji Starosty (...) nr (...) z dnia 5 lutego 2007r., zatwierdzającej projekt budowy i udzielającej pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego wielorodzinnego na nieruchomości położonej w K. przy ul. (...). Jako podstawę prawną roszczenia strona powodowa wskazała art. 417 k.c. Na dochodzoną pozwem kwotę składały się kwota 9.721,35 zł stanowiąca koszt dozoru i nadzoru budowy w okresie od 16 grudnia 2008r. do 31 grudnia 2008r., kwota 15.694,69 zł stanowiąca koszt dozoru i nadzoru budowy w okresie od 1 stycznia 2009r. do dnia 26 stycznia 2009r., kwota 605,07 zł stanowiąca koszt energii elektrycznej za okres od dnia 16 do 31 grudnia 2008r., kwota 30.378 zł stanowiąca koszt wynagrodzenia za zarządzenie projektem budowlanym, kwota 17.441 zł stanowiąca koszt wynagrodzenia dla (...) s.c. za prace naprawcze uszkodzonej instalacji wodnej w budynku, kwota 5.667,95 zł stanowiąca koszt czynszu dzierżawnego, należnego Gminie K. za korzystanie z terenu wykorzystywanego pod plac budowy za okres od 19 listopada 2008 do dnia 26 stycznia 2009r., kwota 121.013,85 zł, na którą składa się kwota 101.013,85 zł, stanowiąca koszt odsetek zapłaconych za obsługę kredytu z umowy zawartej z Bankiem (...) S.A. w W. za okres wstrzymania procesu budowlanego i kwota 20.000 zł, poniesiona jako koszt prowizji za przygotowanie przez Bank aneksu nr (...) do umowy oraz kwota 51.303,28 zł, stanowiąca koszt odsetek zapłaconych z umowy pożyczki zawartej w dniu 7 kwietnia 2008r. z (...) S.A. za obsługę pożyczki za okres wstrzymania procesu budowlanego.

Pozwany Skarb Państwa, reprezentowany przez Wojewodę (...) wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od strony powodowej na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 25 listopada 2009r. w sprawie sygn. akt I C 1017/10 zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 251.825,19 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 czerwca 2010r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w wysokości 20.000 zł, dokonując następujących ustaleń faktycznych:

Starosta (...) decyzją nr(...)z dnia 5 lutego 2007r. zatwierdził projekt budowy i wydał pozwolenie na budowę dla pierwotnego inwestora (...) spółka jawna P. i P. K. budynku mieszkalnego wielorodzinnego wraz z wewnętrzną instalacją gazu, miejscami postojowymi dla samochodów i oświetleniem nieruchomości. Uprawnienia wynikające z tej decyzji zostały następnie przeniesione na mocy decyzji Starosty (...) z dnia 15 maja 2007r. na rzecz powoda. Na wniosek inwestora (strony powodowej) decyzja ta została zmieniona trzema, kolejnymi decyzjami co do zatwierdzenia architektury i wewnętrznych instalacji budynku, konstrukcji schodów oraz budowy kanalizacji opadowej.

W trakcie prowadzonych prac budowlanych strona powodowa została powiadomiona pismem Wojewody (...) z dnia 30 października 2008r. o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Starosty (...) z dnia 5 lutego 2007r. Postanowieniem z dnia 31 października 2008r. Wojewoda (...) orzekł z urzędu o wstrzymaniu wykonania decyzji Starosty (...) nr (...) z dnia 5 lutego 2007r., wskazując, że kwestionowana decyzja jest dotknięta jedną z wad określonych w art. 156 § 1 k.p.a.

Postanowienie z dnia 31 października 2008r. zostało zaskarżone przez powoda zażaleniem, powód wystąpił także z wnioskiem do Wojewody o wstrzymanie wykonania postanowienia z dnia 31 października 2008r. W dniu 12 grudnia 2008r. wydana została decyzja nadzorcza stwierdzająca nieważność decyzji z dnia 5 lutego 2007r. jako wydanej z rażącym naruszeniem prawa (zwłaszcza wskazanych w niej przepisów prawa budowlanego). Strona powodowa wniosła odwołanie od decyzji z dnia 12 grudnia 2008r. do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego ( (...)). Postanowieniem z dnia 16 stycznia 2009r. (...) uchylił zaskarżone postanowienie z dnia 31 października 2008r., wstrzymujące wykonanie decyzji z dnia 5 lutego 2007r. Postępowanie w sprawie wstrzymania wykonania zaskarżonego postanowienia (z 31 października 2008r.) zostało umorzone jako bezprzedmiotowe ze względu na wydanie przez Wojewodę (...) decyzji z dnia 12 grudnia 2008r. Ostatecznie decyzją z dnia 2 października 2009r. (...) uchylił decyzję z dnia 12 grudnia 2008r. i odmówił stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 5 lutego 2007r., tj. decyzji umożliwiającej powodowi podjęcie prac budowlanych na nieruchomości.

W wyniku wydania postanowienia z dnia 31 października 2008r. (o wstrzymaniu wykonania decyzji z dnia 5 lutego 2007r.), doszło w dniu 19 listopada 2008r. do faktycznego wstrzymania prac budowlanych na nieruchomości. W tym dniu doręczono powodowi kwestionowane postanowienie, a nadzór budowlany zakazał dokonywania jakichkolwiek dalszych prac, w tym czynności zabezpieczających rozpoczęte i niedokończone roboty.

Prace budowlane na inwestycji przy. ul. (...) w K. zostały ponownie podjęte w dniu 26 stycznia 2009r.

Głównym wykonawcą robót na inwestycji przy ul. (...) w K. na podstawie umowy z dnia 28 maja 2007r. o wykonanie robót budowlanych, Nr (...), było Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) S.A. w K.. Zgodnie z treścią § 6 powyższej umowy strony ustaliły, iż dokonanie odbioru końcowego przedmiotu umowy nastąpi w dniu 20 grudnia 2008r. Z uwagi na wstrzymanie budowy termin ten nie został dotrzymany.

Dnia 6 lutego 2009r. powódka zawarła z Przedsiębiorstwem Budownictwa (...) S.A. w K. aneks nr (...) do umowy z dnia 28 maja 2007r. o wykonanie robót budowlanych Nr (...). Zgodnie z § 1 aneksu strony uzgodniły, iż z uwagi na wstrzymanie robót od dnia 19 listopada 2008r. do dnia 26 stycznia 2009r. ustalają nowe terminy określone w § 6 ust. 1 umowy w ten sposób, że zakończenie robót budowlanych i zgłoszenie gotowości do odbioru końcowego nastąpi w dniu 30 kwietnia 2009r.

W okresie wstrzymania inwestycji teren budowy był dozorowany przez profesjonalną firmę ochroniarską, celem zabezpieczenia przed kradzieżą pozostawionych sprzętów, narzędzi oraz wyposażenia budynku. Ponadto dotychczasowy wykonawca budynku Spółka (...) S.A. prowadziła nad nim stały nadzór.

Poniesiony przez powódkę koszt dozoru i nadzoru budowy wyniósł: 9.721,35 zł za okres od 16 grudnia 2008r. do 31 grudnia 2008r. oraz 15.694,69 zł za okres od 1 stycznia 2009r. do dnia 26 stycznia 2009r. W okresie przestoju powódka poniosła także koszt energii elektrycznej, który od dnia 16 do 31 grudnia 2008r. wyniósł 605,07 zł.

Dnia 2 maja 2007r. powodowa spółka zawarła z Przedsiębiorstwem Usługowo – Produkcyjnym (...) umowę współpracy w przedmiocie stałego zlecenia zarządzania projektami inwestycyjnymi. Na podstawie powyższej umowy powódka zleciła PUP (...) zadania menadżera kontraktu na budowie prowadzonej przy ul. (...) w K.. Pierwotnie umowa ta została zawarta na okres od dnia 2 maja 2007r. do dnia 31 marca 2009r. W dniu 12 marca 2009r. strony podpisały aneks do umowy przedłużając okres jej obowiązywania do dnia 30 czerwca 2009r. W zawartym aneksie strony uzgodniły także zwiększenie wynagrodzenia menagera za każdy miesiąc kontraktu po kwotę 8.300 zł netto (razem 24.900 zł netto). Z tego tytułu powódka poniosła dodatkowo koszt w wysokości 30.378 zł brutto.

Wskutek wstrzymania budowy wstrzymane zostały także prace montażowe instalacji wod – kan, co i gaz. W dacie wstrzymania budowy roboty w zakresie instalacji wod – kan znajdowały się na etapie sprawdzania szczelności układu, w rurach znajdowała się woda. Nagłe wstrzymanie budowy uniemożliwiło spuszczenie wody z instalacji. Usunięcie wody z całego systemu wymagało około 3 do 4 dni. Inspektor nadzoru budowlanego nie wyraził zgody na wykonanie tych dodatkowych czynności. Ostatecznie niskie temperatury spowodowały rozmrożenie instalacji, a w następstwie tego konieczność wymiany uszkodzonych jej elementów.

W związku z rozmrożeniem instalacji wodociągowej w budynku przy ul. (...) w K. powódka poniosła koszt jej naprawy, który wyniósł 17.441 zł.

W okresie wstrzymania budowy tj. od 19 listopada 2008r. do 26 stycznia 2009r. powodowa spółka korzystała z terenu uprzednio wydzierżawionego od Gminy K. pod plac budowy na podstawie umowy z dnia 22 maja 2007r., Nr (...). Czynsz dzierżawny uiszczony przez powódkę na rzecz Gminy za okres przestoju wyniósł 5.667,95 zł.

Na potrzeby finansowania kosztów inwestycji przy ul. (...) w K. powodowa spółka pozyskała dwa źródła – kredyt bankowy i pożyczkę. Dnia 15 października 2007r. Spółka zawarła z Bankiem (...) Spółka Akcyjna w W. umowę kredytu obrotowego odnawialnego w rachunku kredytowym nr (...). Okres obowiązywania umowy został ustalony od 15 października 2007r. do 31 marca 2009r.

Powyższa umowa została zmieniona aneksem z dnia 27 lutego 2009r. W treści § 1 ust. 4 aneksu strony postanowiły zmienić terminy spłaty kredytu w ten sposób, że spłata 1 raty w kwocie 4.000.000 zł miała zostać dokonana w dniu 27 marca 2009r., druga w kwocie 5.000.000 zł w dniu 31 marca 2009r.

Zgodnie z treścią § 3 aneksu za zmianę warunków umowy (...) Bank (...) naliczył powódce prowizję w wysokości 20.000 zł.

Koszt odsetek zapłaconych przez powódkę za obsługę kredytu z umowy kredytowej zawartej z Bankiem (...) w W. w okresie wstrzymania budowy wyniósł odpowiednio: za listopad 2008r. (11 dni) kwotę 12.154,56 zł, za grudzień 2008r. kwotę 47.676,58 zł, za styczeń 2009r. kwotę 41.182,71 zł.

Drugim uzyskanym przez powódkę źródłem finansowania inwestycji w K. była umowa pożyczki zawarta z (...) S.A. w L. dnia 7 kwietnia 2008r. Na tej podstawie powódka uzyskała na cele inwestycyjne kwotę 4.300.000 zł. Zgodnie z zapisem § 2 ust. 1 umowy powódka zobowiązała się do zwrotu pożyczki do dnia 31 maja 2009r. Nadto stosownie do treści § 2 ust. 2 rzeczonej umowy powódka zobowiązała się do zapłaty pożyczkodawcy odsetek kredytowych liczonych od kapitału udzielonej pożyczki będącej w dyspozycji pożyczkobiorcy za okres od dnia wypłaty pożyczki do momentu zwrotu pożyczonych pieniędzy.

W dniu 29 grudnia 2008r. powódka podpisała z (...) S.A. w L. aneks nr (...) do umowy pożyczki, którym przedłużony został okres obowiązywania umowy i spłaty pożyczki do dnia 30 września 2009r.

Koszt odsetek zapłaconych przez powódkę z tytułu umowy pożyczki zawartej z (...) S.A. w L. w okresie wstrzymania budowy wyniósł odpowiednio: za listopad i grudzień 2008r. kwotę 34.798,35 zł, za styczeń 2009r. kwotę 16.504,93 zł.

W świetle powyższych ustaleń, Sąd I instancji uznał powództwo za uzasadnione.

Sąd Okręgowy argumentował, że każda decyzja lub orzeczenie niezgodne z prawem bez względu na stopień niezgodności, jeżeli spowodowały szkodę pozostającą w normalnym związku przyczynowym z naruszeniem prawa, stanowią co do zasady zgodnie z aktualną regulacją źródło roszczenia odszkodowawczego. Skoro postanowienie Wojewody (...) z dnia 31 października 2008r., znak: (...).(...), obarczone było wadą w postaci niezgodności z prawem, a bezprawne działanie Wojewody (...) było przesłanką powstania po stronie powodowej szkody winna ona podlegać naprawieniu na zasadzie art. 417 § 1 k.c.

Sąd I instancji wskazał, że wydanie wadliwej decyzji z dnia 31 października 2008r. spowodowało wstrzymanie procesu budowlanego prowadzonego przez powódkę na nieruchomości przy ul. (...) w K. na okres od dnia 19 listopada 2008r. do dnia 26 stycznia 2009r. Zgodnie z umową o wykonanie robót budowlanych zawartą z generalnym wykonawcą (...) S.A., odbiór końcowy obiektu miał nastąpić dnia 20 grudnia 2008r. W dacie wstrzymania budowy proces inwestycyjny przebiegał zgodnie z harmonogramem, nie było żadnych zakłóceń ani opóźnień. Prace zostały wstrzymane na etapie robót wykończeniowych, prowadzono roboty przy elewacji i fasadzie budynku. Sprawdzano szczelność instalacji wodnokanalizacyjnej. Wyznaczony termin zakończenia robót był w pełni realny i możliwy do dotrzymania. Jego uchybienie było wywołane wydaniem postanowienia z dnia 31 października 2008r., znak:(...).(...)

Sąd Okręgowy uznał, że powódka poprzez załączone dokumenty, a także zeznania przesłuchanych w sprawie świadków i stron wykazała, że kwestionowane postanowienie Wojewody (...) z dnia 31 października 2008r. spowodowało powstanie realnej szkody w majątku Spółki. Szkoda ta wyraża się wszelkimi kosztami, związanymi z dozorem i nadzorem terenu budowy w okresie, kiedy prace były wstrzymane. Nadzór był sprawowany przez głównego wykonawcę – (...) S.A., który pozostawał w gotowości do kontynuacji budowy, dodatkowo dozorował teren za pośrednictwem specjalistycznej firmy ochroniarskiej. Za wykonanie tych usług, a także zużytą w tym okresie energię elektryczną Spółka poniosła dodatkowy koszt w wysokości 26.021,11 zł. Wydłużenie się w czasie procesu inwestycyjnego wymusiło na powódce przedłużenie na kolejne miesiące uprzednio zawartych umów: o zarządzanie projektem z (...) sp. z o.o., dzierżawy z Gminą K., kredytu z Bankiem (...) S.A. w W. oraz pożyczki z (...) S.A. (...) wynagrodzenia za zarządzenie projektem budowlanym za kolejne miesiące budowy wyniósł 30.378 zł. Uiszczony przez powódkę na rzecz Gminy K. czynsz dzierżawny za korzystanie z terenu pod plac budowy stanowił 5.667,95 zł. Z tytułu przedłużenia umowy (...) Bank (...) S.A. w W. obciążył Spółkę dodatkowo naliczoną prowizją w wysokości 20.000 zł. Od udzielonych w ramach umowy kredytu i umowy pożyczki środków finansowych na cele inwestycyjne powódka spłacała należne odsetki, których koszt za okres wstrzymania budowy wyniósł odpowiednio: 101.013,85 zł – umowa kredytowa z Bankiem (...) S.A. w W., 51.303,28 zł – umowa pożyczki zawarta z (...) S.A. W związku z rozmrożeniem instalacji wodnokanalizacyjnej powódka poniosła koszt jej naprawy, który zamknął się w kwocie 17.441 zł. Sąd Okręgowy przyjął, że wskazane koszty związane w obsługą budowy (tak od strony technicznej jak i finansowej), nie powstałyby, gdyby nie zostało wydane przez Wojewodę (...) orzeczenie o wstrzymaniu wykonania decyzji Nr(...)z dnia 2 lutego 2007r.

Wątpliwości Sądu I instancji nie budzi nadto fakt, że pomiędzy powstałą szkodą a niezgodnym z prawem działaniem Skarbu Państwa reprezentowanym przez Wojewodę (...) zachodzi adekwatny związek przyczynowy.

W konsekwencji, przyjmując, że strona powodowa wykazała wszystkie konieczne elementy, uzasadniające odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa za niezgodne z prawem działanie przy wykonywaniu władzy publicznej, Sąd Okręgowy na podstawie art. 417 § 1 k.c. uwzględnił powództwo w całości.

O kosztach Sąd I instancji orzekł zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł pozwany zarzucając naruszenie prawa materialnego, a to:

- art. 417 § 1 k.c. poprzez przyjęcie, że w realiach niniejszej sprawy przepis ten może stanowić podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego, a nie art. 417 ¹ § 2 k.c.;

- art. 361 § 1 i 2 k.c. poprzez przyjęcie, iż poniesione przez stronę powodową wydatki stanowią podlegający naprawieniu uszczerbek majątkowy pozostający w adekwatnym związku wyczynowym z wydaniem przez Wojewodę (...) postanowienia z dnia 31.10.2008r., lak (...).(...);

- art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 363 § 2 k.c. poprzez przyjęcie, iż pozwany pozostawał w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia o charakterze odszkodowawczym przed ustaleniem przez Sąd wysokości należnego odszkodowania, a nadto naruszenie przepisów postępowania:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie błędnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego,

- art. 328 § 2 k.p.c. poprzez nienależyte uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia, polegające na zaniechaniu precyzyjnego wyjaśnienia podstaw wydanego rozstrzygnięcia.

W oparciu o powyższe podstawy apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa oraz zasądzenie od strony powodowej na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Wyrokiem z dnia 15 marca 2011r. w sprawie sygn. akt I ACa 137/11 Sąd Apelacyjny oddalił apelację strony pozwanej, podzielając ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

W wyniku rozpoznania skargi kasacyjnej strony pozwanej, wyrokiem z dnia 8 marca 2012r. sygn. akt III CSK 219/11 Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

W rozważaniach prawnych Sąd Najwyższy wskazał, że Skarb Państwa może odpowiadać na podstawie art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną natychmiast wykonanym postanowieniem administracyjnym (wstrzymującym wykonanie decyzji o zatwierdzeniu projektu i zezwoleniu budowlanym, art. 143 i 159 k.p.a.), jeżeli w wyniku wniesienia zażalenia (przez inwestora zobowiązanego wstrzymać zaawansowane prace budowlane) zostało ono uchylone jako bezpodstawne i nie doszło ostatecznie do stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej na podstawie art. 156 k.p.a. Sąd Najwyższy stwierdził nadto, że oceny Sądu Apelacyjnego w zakresie konstruowania więzi przyczynowej między wykonaniem postanowienia z dnia 31 października 2008r. a przynajmniej niektórymi wyszczególnionymi przez powoda elementami, nie są dostatecznie przekonywające, cechuje je ogólnikowość i wymagają poszerzonej analizy prawnej, gdyż pojawienie się niektórych zdarzeń w okresie trzymiesięcznego przestoju w budowie, spowodowanego wykonaniem kwestionowanego postanowienia, nie musi świadczyć o istnieniu związku kauzalnego między tymi zdarzeniami a wykonaniem postanowienia (art. 361 § 1 k.c.)

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Strona pozwana, kwestionując zasadność zaskarżonego orzeczenia, sformułowała zarówno zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego, jak i przepisów procedury. W tej sytuacji w pierwszej kolejności wymaga rozważenia zarzut naruszenia przepisów procesowych, bowiem zarzuty naruszenia prawa materialnego mogą być właściwie ocenione tylko na tle prawidłowo ustalonego stanu faktycznego.

Chybiony jest zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. wobec braku podstaw do przyjęcia, by Sąd I instancji postąpił wbrew dyspozycji powołanego jako podstawa zaskarżenia przepisu, zwłaszcza że zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu pierwszej instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia, co w niniejszej sprawie nie ma miejsca.

Odnosząc się do podniesionego w apelacji zarzutu obrazy art. 233 § 1 k.p.c., zarzut ten należy uznać za bezzasadny. Sąd I instancji, w wyniku prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego, ustalił istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, które znajdowały odzwierciedlenie w całokształcie zaoferowanego przez strony materiału dowodowego. Dokonując zaś oceny tak zebranego materiału dowodowego, Sąd ten nie naruszył reguł swobodnej oceny dowodów, wyznaczonych treścią przepisu art. 233 § 1 k.p.c.

W kontekście lakonicznego uzasadnienia tak sformułowanego zarzutu zaznaczenia wymaga, że granica pomiędzy naruszeniem prawa materialnego przez uznanie za udowodniony związek przyczynowy a naruszeniem przepisów postępowania przy czynieniu jako podstawy takiej oceny niezbędnych ustaleń faktycznych, jest nieostra. Należy jednak przypomnieć, iż aby mówić o naruszeniu art. 233 § 1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd przy ocenie materiału dowodowego uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, apelacja zaś żadnych twierdzeń w tym zakresie nie podnosi. Uzasadnienie postawionego przez skarżącego zarzutu sprowadza się de facto do kwestionowania dokonanej przez Sąd I instancji oceny, czy uszczerbek w majątku strony powodowej stanowił szkodę, pozostającą w adekwatnym związku przyczynowym z wydaniem natychmiast wykonalnego postanowienia Wojewody (...). Ocena ta jest różna od stanowiska przedstawionego przez skarżącego, jednakże nie może to uzasadniać zarzutu braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego.

Nietrafność zarzutów, kwestionujących sposób oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, powoduje, że Sąd Apelacyjny, uznając ustalenia faktyczne, poczynione przez Sąd I instancji za niewadliwe, przyjął je za własne, czyniąc podstawą rozstrzygnięcia.

Przechodząc do oceny zarzutów, które wymierzone są w sposób zastosowania norm prawa materialnego, wskazać należy, że także i te nie znajdują uzasadnienia.

Istotne znaczenia dla oceny podniesionych przez skarżącego zarzutów naruszenia prawa materialnego ma przepis art. 398 ²⁰ k.p.c., zgodnie z którym Sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy. Wyrażony w wyroku z dnia 8 marca 2012r. przez Sąd Najwyższy pogląd prawny dotyczył wykładni art. 417 § 1 k.c. w kontekście odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną w wyniku niezgodnego z prawem działania przy wykonywaniu władzy publicznej. Wskazane zostało, że Skarb Państwa może odpowiadać na podstawie art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną natychmiast wykonalnym postanowieniem administracyjnym (wstrzymującym wykonanie decyzji o zatwierdzeniu projektu i zezwoleniu budowlanym, art. 143 i 159 k.p.a.), jeżeli w wyniku wniesienia zażalenia (przez inwestora zobowiązanego wstrzymać zaawansowane prace budowlane) zostało ono uchylone jako bezpodstawne i nie doszło ostatecznie do stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej na podstawie art. 156 k.p.a., gdyż legalność pierwotnego, natychmiast wykonalnego postanowienia została w ten sposób zweryfikowana w postępowaniu nadzorczym.

Oznacza to przesądzenie zasady odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego, co czyni zarzut naruszenia art. 417 § 1 k.c. bezzasadnym.

Nie znajduje uzasadnienia zarzut naruszenia art. 361 § 2 k.c. Szkodę wynikającą z wydania wadliwej decyzji administracyjnej stanowi różnica między stanem majątkowym, jaki by istniał, gdyby wadliwej decyzji nie wydano, a stanem rzeczywistym. Taka wykładnia jest zgodna z określeniem szkody zawartym w art. 361 § 2 k.c. i brak jest podstaw do przypisywania Sądowi I instancji odmiennego rozumienia powołanego przepisu.

Zasadnie natomiast zarzuca skarżący naruszenie art. 361 § 1 k.c. poprzez przyjęcie przez Sąd Okręgowy istnienia więzi przyczynowej między wydaniem postanowienia Wojewody (...) z dnia 31 października 2008r. a niektórymi wyszczególnionymi przez stronę powodową elementami, mającymi składać się na uszczerbek w majątku powoda wskutek wydania wadliwej decyzji administracyjnej. Nie ulega wątpliwości, na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 marca 2012r., że pojawienie się niektórych zdarzeń w okresie przestoju w budowie, spowodowanego wykonaniem postanowienia Wojewody (...) z dnia 31 października 2008r. nie musi świadczyć o istnieniu związku przyczynowo-skutkowego miedzy tymi zdarzeniami a wykonaniem postanowienia.

Z uwagi na okoliczność, że strona powodowa, zgłaszając roszczenie odszkodowawcze, domagała się naprawienia szkody przybierającej postać różnych postaci uszczerbku majątkowego, zasadnym jest rozważenie istnienia związku kauzalnego między wykonaniem postanowienia Wojewody (...) z dnia 31 października 2008r. a poszczególnymi elementami, mającymi składać się na szkodę w majątku strony powodowej, wskazanymi w pozwie.

Jak wynika z ustaleń Sądu Okręgowego postanowienie z 31 października 2008r. spowodowało przerwanie procesu budowlanego, przy konieczności utrzymania placu budowy oraz dotrzymania zawartych umów zarówno z instytucjami finansowymi, jak i wykonawcami. Do szkody przyczyniła się też postawa pracowników nadzoru budowlanego, którzy uniemożliwili odpowiednie zabezpieczenie inwestycji na okres zimowy. Z uwagi na wstrzymanie prac, aneksem nr (...) do umowy o wykonanie robót budowlanych strony ustaliły w miejsce dotychczasowego terminu odbioru końcowego, wyznaczonego na dzień 20 grudnia 2008r. (§ 6 ust. 1 umowy) nowy termin dokonania odbioru końcowego, wyznaczony na dzień 20 maja 2009r. (k. 94). Oczywistym jest przy tym, że okres, o jaki po wznowieniu robót (26 stycznia 2009r.) przedłużono termin dokonania odbioru końcowego musiał być dłuższy niż ten, jaki dzielił datę wstrzymania prac (19 listopada 2008r.) a pierwotnie wyznaczoną datę końcowego odbioru robót (20 grudnia 2008r.), skoro po podjęciu robót wykonawca musiał nie tylko przywrócić ruch budowy i odbudować potencjał wykonawczy, co zostało sygnalizowane pismem z dnia 22 stycznia 2009r. (k. 96), ale i usunąć szkody wywołane nagłym wstrzymaniem robót w okresie zimowym bez stosownych zabezpieczeń (zeznania świadka J. F. k. 167, zeznania za stronę powodową prezesa zarządu S. B. k. 191v-192).

Trafnie uznał Sąd I instancji, że o ile strona powodowa nie zostałaby zmuszona do wstrzymania prac, nie musiałaby przez ten okres ponosić ustalonych przez Sąd Okręgowy kosztów dozoru i nadzoru budowy w okresie od 16 grudnia 2008r. do dnia 26 stycznia 2009r., kosztów energii elektrycznej za okres od dnia 16 grudnia 2008r. do dnia 31 grudnia 2008r. oraz kosztów wynagrodzenia za zarządzenie projektem budowlanym.

Co do istnienia związku pomiędzy poniesieniem kosztów dozoru budowy a wydaniem wadliwego postanowienia z dnia 31 października 2008r. wskazać należy, że w dacie wykonania tego postanowienia roboty budowlane były na bardzo zaawansowanym etapie. Teren budowy, z uwagi na znajdujące się na nim sprzęty budowlane oraz dużą ilość materiałów koniecznych do zakończenia budowy, musiał zostać w odpowiednim stopniu zabezpieczony przed kradzieżą. W tej sytuacji nie może budzić wątpliwości kwestia niezbędności dozoru terenu budowy przez profesjonalną firmę ochroniarską, nawet w sytuacji, gdy dotychczasowy wykonawca budynku pełnił nadzór nad obiektem, otrzymując z tego tytułu ryczałtowe wynagrodzenie z tytułu gotowości do podjęcia robót (k. 97, 98).

Wynagrodzeniu przez stronę pozwaną winien także podlegać uszczerbek w postaci poniesienia przez stronę powodową kosztów energii elektrycznej za okres od dnia 16 grudnia 2008r. do 31 grudnia 2008r. Koszty tej energii nie były związane z prowadzeniem robót budowlanych, ale z utrzymaniem budowy w okresie wstrzymania prac w niezbędnym zakresie, tak, by możliwym było przywrócenie ruchu budowy. W tym kontekście kwestia, że pierwotny termin odbioru robót został oznaczony na dzień 20 grudnia 2008r. pozostaje bez znaczenia dla oceny wystąpienia związku kauzalnego pomiędzy wstrzymaniem robót a uszczerbkiem w majątku strony powodowej. Gdyby bowiem robót nie wstrzymano, koszty tej energii stosownie do postanowień umowy o roboty budowlane (§ 5 pkt 8 umowy) pokrywałby wykonawca, który był zobowiązany do pokrycia kosztów zużycia energii elektrycznej „w czasie wykonywania robót budowlanych”. Wstrzymanie zaś robót budowlanych ciężar poniesienia kosztów energii przerzuciło na inwestora, stronę powodową w niniejszej sprawie, co powoduje, że ten uszczerbek w majątku strony powodowej winien podlegać wynagrodzeniu przez pozwanego.

Uzasadnione jest także żądanie zasądzenia od strony pozwanej kwoty 30.378 zł, stanowiącej koszt wynagrodzenia za zarządzanie projektem budowlanym za okres trzech miesięcy. Umowa o współpracy w przedmiocie stałego zlecenia zarządzenia projektami inwestycyjnymi została zawarta w dniu 2 maja 2007r. z (...) sp. z o.o. w R. na czas określony do dnia 31 marca 2009r., ściśle skorelowany z planowanym terminem przeprowadzenia inwestycji w zakresie budowy budynku mieszkalnego przy ul. (...) w K. (§ 2 ust. 1 i § 9 ust 1 umowy). W związku ze wstrzymaniem prac w dniu 19 listopada 2008r. i ich podjęciem dnia 26 stycznia 2009r., strony tej umowy przedłużyły aneksem nr (...) czas trwania kontraktu do dnia 30 czerwca 2009r., a zatem o okres, o jaki realnie wydłużeniu uległy roboty budowlane (§ 1 ust. 1 aneksu nr (...) k. 113v). Co prawda zmieniony aneksem nr (...) do umowy o roboty budowlane z dnia 28 maja 2007r. termin odbioru końcowego robót wyznaczono na dzień 20 maja 2009r., a zatem na ponad miesiąc przed upływem wydłużonego okresu trwania kontraktu menadżerskiego (30 czerwca 2009r.), jednakże należy mieć na uwadze to, że obowiązki menadżera projektu nie ulegały zakończeniu wraz z dokonaniem odbioru końcowego robót, ale dopiero z chwilą oddania obiektu do użytkowania (wniosek z § 7 ust. 2 pkt 2 umowy). Powodowa spółka w okresie wstrzymania prac na budowie nie mogła się zwolnić z obowiązku zapłaty wynagrodzenia menadżerowi, gdyż takiej możliwości nie przewidywała zawarta umowa współpracy z dnia 2 maja 2007r. Jednocześnie nie sposób negować zasadności przedłużenia trwania umowy zlecenia zarządzenia projektem inwestycyjnym na okres dalszych trzech miesięcy, skoro zakres zadań menadżera, (§ 5 umowy), przy uwzględnieniu jego dotychczasowego udziału w procesie inwestycyjnym wskazuje, że rezygnacja z jego usług na końcowym etapie budowy nie była wskazana. Wydłużenie okresu trwania umowy pociągnęło za sobą zwiększenie wynagrodzenia menadżera kontraktu o kwotę odpowiadającą trzymiesięcznemu wynagrodzeniu, w dotychczasowej kwocie 8.300 zł netto za każdy miesiąc (§ 7 ust. 2 umowy) i ten uszczerbek winien podlegać naprawie przez stronę pozwaną.

Zasadne jest nadto żądanie zapłaty przez stronę pozwaną kwoty 17.441 zł, stanowiącej koszt wynagrodzenia za prace naprawcze uszkodzonej instalacji wodnej w budynku. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego, nagłe wstrzymanie prac, bez możliwości poczynienia stosownych zabezpieczeń w zakresie instalacji wodnej w okresie zimowym, doprowadziło do rozmrożenia poziomów wody w budynku mieszkalnym przy ul. (...) w K.. Przywrócenie sprawności instalacji wodno-kanalizacyjnej wymagało przeprowadzenia prac remontowych, które jak wynika ze zlecenia z dnia 6 lutego 2009r. ( k. 118), powierzono wykonaniu Firmy Budowlano- (...) w R., przeprowadzenie i zakres prac potwierdził świadek G. W. ( k. 167v-168), a koszty wykonanych prac udokumentowane zostały fakturą VAT nr (...) z dnia 28 lutego 2009r. ( k.120).

Odmiennej oceny nie uzasadnia przywołana przez pozwanego regulacja art. 5 ust. 1 i 2 ustawy – Prawo budowlane. Wskazywana przez skarżącego okoliczność, że koszty dozoru budowy i naprawy instalacji wodno-kanalizacyjnej stanowią podstawowe koszty prowadzenia działalności gospodarczej inwestora nie zwalnia strony pozwanej z obowiązku naprawienia szkody, związanej ze wzrostem kosztów prowadzonej przez powoda działalności, a wywołanej wydaniem wadliwej decyzji administracyjnej.

Także koszty dzierżawy nieruchomości, składającej się z działek ewidencyjnych nr (...), położonej w obrębie K. przy ul. (...) za okres wstrzymania robót budowlanych winny zostać wynagrodzone przez pozwanego jako uszczerbek w majątku strony powodowej, spowodowany wydaniem wadliwej decyzji administracyjnej. Wprawdzie – na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 marca 2012r. umowa dzierżawy została zawarta na czas oznaczony do dnia 30 listopada 2008r., zatem do tego dnia powód był zobowiązany do zapłaty czynszu niezależnie od toczącego się postępowania administracyjnego z udziałem powoda jako inwestora, jednakże powyższe nie uzasadnia wniosku, że uiszczony za ten okres czynsz dzierżawy nie stanowi uszczerbku w majątku powoda, wywołanego wadliwą decyzją administracyjną. Nie można bowiem tracić z pola widzenia tego, że dzierżawa nieruchomości została zawarta w konkretnym celu, wskazanym w § 1 umowy. Dzierżawiona nieruchomość miała być przeznaczona na cele składowe jako zaplecze dla zrealizowania budynku mieszkalnego wielorodzinnego na sąsiednich działkach. W okresie wstrzymania robót budowlanych dzierżawiona nieruchomość nie mogła zostać wykorzystywana zgodnie z celem, na jaki umowa dzierżawy została zawarta. Jednocześnie wstrzymanie robót na okres dwóch miesięcy, co wskazano powyżej, wydłużyło termin zakończenia robót o trzy miesiące. Wydłużenie zaś samego procesu realizacji inwestycji pociągnęło za sobą konieczność wydłużenia umowy dzierżawy o ten okres. W tej sytuacji skoro strona powodowa dochodzi jedynie należności za okres trzech miesięcy, a zatem okres nieprzekraczający czasu rzeczywistego wydłużenia trwania prac budowlanych wskutek wykonania wadliwej decyzji administracyjnej, żądanie to uznać należy za uzasadnione.

Do odmiennego wniosku nie prowadzi powoływana przez skarżącego w apelacji okoliczność, że strona powodowa stosownie do art. 55 ustawy – Prawo budowlane zobligowana była do uzyskania pozwolenia na użytkowanie, a zatem winna ponosić wszelkie koszty finansowania i utrzymania prowadzonej inwestycji do tego czasu. Zauważyć bowiem należy, że czym innym jest ciążący na powodzie obowiązek finansowania inwestycji, czym innym zaś spowodowanie wzrostu kosztów inwestycji wskutek wydania wadliwej decyzji administracyjnej, aktualizujące odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa.

W świetle ustalonego stanu faktycznego brak jest natomiast uzasadnienia dla przyjęcia, by związek kauzalny zachodził pomiędzy wstrzymaniem budowy na mocy postanowienia Wojewody (...) a wzrostem kosztów obsługi kredytu, zawartego dnia 15 października 2007r. z Bankiem (...) S.A. oraz umowy pożyczki z dnia 7 kwietnia 2008r., zawartej z (...) S.A. (...) zostało wykazane przez stronę powodową, jaki wpływ miało nagłe przerwanie cyklu inwestycyjnego powoda na rozmiar zadłużenia powoda wobec banku i pożyczkodawcy. Zwrot rat kapitałowych z odsetkami musiałby i tak nastąpić niezależnie od postępu wykonywanego przez powoda zadania inwestycyjnego. Strona powodowa nie próbowała też wyjaśnić związku zmiany umowy kredytowej w lutym 2009r. z wykonaniem i konsekwencjami wykonania postanowienia z dnia 31 października 2008r., skoro aneks ten w żadnym zakresie nie zmienia terminów płatności rat kredytowych. Stosownie do zapisu § 7 umowy kredytowej ostatnia rata kredytu w wysokości 5 mln zł miała zostać spłacona w dniu 31 marca 2009r. Aneks nr (...) w § 1 ust. 4 ten termin spłaty kredytu zachowuje. W tym kontekście niezrozumiałym jest przedstawione przez powoda pismo Banku kredytującego (k. 139), zawierające informację o zmianie terminów płatności kredytu na mocy aneksu nr (...) do umowy kredytowej, skoro treść samego aneksu takich zmian nie wprowadza. Co więcej, okoliczność że w dacie zawarcia aneksu nr (...) tj. 27 lutego 2009r. zadłużenie z tytułu umowy kredytowej powodowej spółki zmalało z 17 mln zł do 9 mln pozwala sądzić, że kredytobiorca spłacił 8 mln złotych w terminach przewidzianych w § 7 ust. 4 umowy kredytowej, a przypadających na okres wstrzymania robót wskutek wydania wadliwej decyzji administracyjnej. Powyższe okoliczności budzą wątpliwości co do twierdzeń strony powodowej, że aneks nr (...) do umowy kredytu został zawarty z uwagi na trudną sytuację finansową powodowej spółki, wywołaną wstrzymaniem realizacji inwestycji budowlanej. Nadto na podstawie treści samych umów, przy braku zaoferowania przez stronę powodową innego materiału dowodowego, nie jest możliwym ustalenie, o ile faktycznie wzrosły koszty obsługi kredytu wskutek zawarcia aneksu nr (...) do umowy.

W odniesieniu do "kosztów odsetek zapłaconych przez powoda z tytułu umowy pożyczki (...) w okresie wstrzymania budowy" zaznaczenia wymaga, że umowa pożyczki z dnia 7 kwietnia 2008r. nie wskazuje precyzyjnie celu, na jaki została zawarta. W umowie wskazane zostało jedynie ogólnie przeznaczenie pożyczki na refinansowanie działalności inwestycyjnej, prowadzonej przez pożyczkobiorcę (§ 1 ust. 1 umowy , k. 140). W tej sytuacji wobec braku innego materiału dowodowego, zaoferowanego przez stronę powodową, nie sposób przyjąć istnienia związku pomiędzy zawarciem aneksu do tej umowy pożyczki, wydłużającego okres jej spłaty o 5 miesięcy a wstrzymaniem robót budowlanych na inwestycji przy ul. (...) w K..

W tym zatem zakresie brak było podstaw do zasądzenia od strony pozwanej na rzecz powoda kwoty 121.013,85 zł tytułem kosztów odsetek zapłaconych przez powoda z tytułu umowy kredytu w okresie wstrzymania budowy oraz prowizji na rzecz Banku, a także kwoty 51.303,28 zł z tytułu uiszczonych w tym okresie odsetek z tytułu umowy pożyczki.

W konsekwencji zaskarżone orzeczenie podlegało częściowej zmianie, o czym orzeczono jak w pkt 1 pkt I sentencji na mocy art. 386 § 1 k.p.c.

Brak było natomiast podstaw do zmiany zaskarżonego orzeczenia w części orzekającej o odsetkach od zasądzonej kwoty. Odsetki od odszkodowania pieniężnego należą się od dnia, w którym odszkodowanie to powinno być zapłacone; w wypadku zobowiązań z czynów niedozwolonych, które mają charakter bezterminowy, stan opóźnienia w spełnieniu świadczenia powstaje po wezwaniu dłużnika do świadczenia. Wprawdzie ta reguła może doznać ograniczenia w przypadku ustalenia odszkodowania według cen z daty orzekania o nim (art. 363 § 2 k.c.), jednakże z sytuacją taką nie mamy do czynienia na gruncie niniejszej sprawy. Odszkodowanie w rozmiarze, w jakim ono należało się wierzycielowi w dniu, w którym dłużnik miał je zapłacić, powinno być oprocentowane od tego dnia (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2000 r. II CKN 725/98). W tej sytuacji zasądzenie odsetek od dnia wytoczenia powództwa było zgodne z art. 481 § 1 k.c. oraz art. 455 k.c., skoro powódka wezwała stronę pozwaną do spełnienia świadczenia pismem z dnia 2 czerwca 2010 r., czyli przed wniesieniem pozwu.

Konsekwencją zmiany zaskarżonego orzeczenia co do żądania pozwu jest konieczność weryfikacji rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów postępowania przed Sądem I instancji. Ostatecznie strona powodowa wygrała niniejszy proces w 31%, w tym też stosunku, stosownie do treści art. 100 k.p.c., podlegają zwrotowi na jej rzecz poniesione koszty postępowania przed Sądem I instancji. Do kosztów niezbędnych do celowej obrony zaliczyć należy opłatę od pozwu w kwocie 12.592 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości ustalonej stosownie do § 6 pkt 7 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z dnia 3 października 2002 r.), tj. 7.200 zł. Na rzecz powoda zwrotowi podlega 31% tak ustalonych kosztów, co daje kwotę 3.976 zł tytułem części opłaty od zasądzonego roszczenia oraz kwotę 2.231 tytułem części kosztów zastępstwa procesowego, w sumie 6.208 zł. Z uwagi na powyższe na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. orzeczono jak w pkt 1 ppkt II sentencji.

Strona pozwana niniejszy proces wygrała w 69 % i w tym zakresie zwrotowi na jej rzecz podlegają poniesione koszty postępowania przed Sądem I instancji, na które składają się koszty zastępstwa procesowego w wysokości ustalonej stosownie do § 6 pkt 7 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z dnia 3 października 2002 r.). Z powyższej kwoty 69% to 4.968 zł i taką też sumę zasądzono od powoda na rzecz strony pozwanej, o czym orzeczono na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. jak w pkt 1 ppkt II sentencji.

W pozostałym zakresie apelacja podlegała oddaleniu jako zbyt daleko idąca, o czym orzeczono jak w pkt 2 sentencji na zasadzie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego przy uwzględnieniu kosztów postępowania kasacyjnego rozstrzygnięto na podstawie art. 100 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. oraz § 6 pkt 7 w związku z § 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz.1349).

Stanowisko strony pozwanej zostało w postępowaniu apelacyjnym uwzględnione w 69%, w takim też stosunku pozwanego należy uznać za wygrywającego sprawę w postępowaniu odwoławczym. Poniesione koszty postępowania ograniczyły się do wynagrodzenia pełnomocnika w dwukrotnie prowadzonym postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym (2 x 5.400 zł) oraz za sporządzenie skargi kasacyjnej (3.600 zł), to jest łącznie 14.400 zł. Z tej kwoty zasądzeniu na rzecz strony pozwanej od strony powodowej stosownie do art. 100 k.p.c. podlega 69% wskazanej sumy, to jest 9.936 zł, o czym orzeczono jak w pkt 4 sentencji.

Strona powodowa utrzymała się przy swym żądaniu w 31%. W takiej części zasądzeniu na jej rzecz podlegają poniesione koszty postępowania w zakresie wynagrodzenia pełnomocnika w postępowaniu apelacyjnym oraz za złożenie odpowiedzi na skargę kasacyjną. W konsekwencji zasądzeniu na rzecz strony powodowej od pozwanego podlega 31% z kwoty 14.400 zł, co daje 4.464 zł, o czym orzeczono na zasadzie art. 100 k.p.c. jak w pkt 3 sentencji.

W pkt 5 sentencji na zasadzie art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych odstąpiono od obciążania powoda obowiązkiem pokrycia kosztów sądowych, których obowiązku uiszczenia nie miał pozwany Skarb Państwa, uznając, że w sytuacji gdy niniejszy proces wywołany był niewątpliwie wadliwym działaniem Wojewody (...) przy wykonywaniu władzy publicznej, a stanowisko powoda co do zasady odpowiedzialności pozwanego było uzasadnione, względy słuszności przemawiają za takim rozstrzygnięciem.