Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I ACa 1586/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Krakowie z 2017-03-30

Sygn. akt I ACa 1586/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 marca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:

SSA Jan Kremer (spr.)

Sędziowie:

SSA Andrzej Struzik

SSA Sławomir Jamróg

Protokolant:

sekr. sądowy Marta Matys

po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2017 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa R. N.

przeciwko I. M.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 20 lipca 2016 r. sygn. akt I C 1218/14

1.  oddala apelację;

2.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie na rzecz radcy prawnego B. S. kwotę 6.642 zł (sześć tysięcy sześćset czterdzieści dwa złote), w tym 1.242 zł podatku od towarów i usług, tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Sławomir Jamróg SSA Jan Kremer SSA Andrzej Struzik

Sygn. akt I ACa 1586/16

UZASADNIENIE

Powód R. N. wniósł o zasądzenie od pozwanej I. M. kwoty 289.000,00 zł wraz z odsetkami w wysokości12% w skali roku od dnia 8 maja 2009 r. do dnia zapłaty.

Na uzasadnienie roszczenia powód podał, że w dniu 7 maja 2009 roku udzielił pożyczki pozwanej w łącznej kwocie 300.000,00 zł. 100.000,00 zł zostało przekazane w gotówce w obecności B. P., zaś kolejne 200.000,00 zł zostało przelane na konto A. N. (matki pozwanej). Termin zapłaty pożyczki minął dnia 31.12.2011 r, a do tej pory pozwana zwróciła na jego konto w kwotę 11.000,00 zł w sześciu ratach.

Pozwana I. M. wniosła o oddalenie powództwa w całości.

Pozwana przyznała, że przyjęła od pozwanego kwotę w wysokości 297.326,20 zł., jednak zakwestionowała to, że powód pożyczył jej pieniądze. Pieniądze zostały przekazane w drodze darowizny. Dowodem mają być dwie umowy darowizny: z dnia 15.10.2008 r na kwotę 97.326,20 zł oraz z dn. 04.10.2009 na kwotę 200.000,00 zł. Obydwie umowy zostały zarejestrowane w Drugim Urzędzie (...) w G..

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Krakowie oddalił powództwo oraz przyznał od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie na rzecz radcy prawnego B. S. kwotę 8.856zł (osiem tysięcy osiemset pięćdziesiąt sześć złotych), w tym 23% podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.

Sąd Okręgowy ustalił, że powód opuścił rodzinę w tym swoją córkę pozwaną I. M. i przez lata nie utrzymywał kontaktu z rodziną. Po wielu latach wrócił do Polski i chciał pogodzić się z rodziną. W związku z tym zaoferował córce pieniądze na zakup mieszkania. W dniach 15.10.2008 r. i 04.05.2009 r. w G. zostały zwarte pomiędzy stronami w formie pisemnej dwie umowy darowizny. Zgodnie z umową z dn. 15.10.2008 r. powód przekazał pozwanej kwotę w wysokości 97.326,20 zł z przeznaczeniem na zakup mieszkania. W umowie z dn. 04.05.2009 r. powód oświadczył że przekaże córce 200.000, 00 zł na zakup mieszkania. W wykonaniu umów powód przekazał pozwanej łącznie 297.326,20 zł. Dnia 15 października 2008 r. przelał na konto A. N., matki pozwanej, kwotę 97.326,20 zł., ze zlikwidowanej przez powoda książeczki mieszkaniowej, a 07.05.2009 r. z konta powoda ze zlikwidowanej lokaty przelana została kwota 200.000,00 zł na to samo konto. Pozwana była upoważniona do dysponowania kontem razem z matką. Obydwie umowy zostały zarejestrowane w Drugim Urzędzie (...) w G. z dniem 15.07.2009 r. Powód dn. 15.05.2013 r. wysłał pozwanej dwa przed sądowe wezwania do zapłaty. Powód wezwał pozwaną do zwrotu kwoty pożyczki w wysokości 293.000,00 zł wraz z należnym oprocentowaniem, w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma lub kontakt z nim w celu ustalenia warunków polubownego załatwienia sporu. Pozwana w dniach przekazała powodowi pieniądze na łączną kwotę 7.300,00 zł, w pięciu ratach: 6.000,00 zł, 1.000,00 zł, 100 zł, 100 zł, 100 zł.. Pozwana chciała w ten sposób pomóc ojcu. Pozwany w obecności rodziny oświadczył, że podarował córce pieniądza na zakup mieszkania.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie powołanych przy stanie faktycznym dowodów z dokumentów, które w ocenie Sądu nie budziły żadnych wątpliwości, po tym jak na rozprawie w dnu 2 lutego 2015 r. powód przyznał, iż podpisy znajdujące się pod treścią umów okazanych mu w oryginale zostały złożone przez niego. Wzór podpisów złożony na rozprawie na karcie 89 pokrywa się wizualnie z podpisami złożonymi na umowach. Ponadto, obydwie umowy zostały zarejestrowana przez Drugi Urząd (...) w G. a ich treść koresponduje z zaświadczeniami operacji za okres od dnia 2009/05/07 do dnia 2009/05/07 dla rachunku powoda (...) i operacjach uznaniowych z (...) na koncie; świadczy to o tym, że podarował córce pieniądze na zakup mieszkania. Nadto stan faktyczny został ustalony również na podstawie zeznań K. N. B. M. i R. M..

W ocenie Sądu Okręgowego powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Na podstawie dowodów zebranych w postępowaniu ustalił, iż miedzy powodem a pozwaną doszło do zawarcia umowy darowizny, a nie pożyczki. Zgodnie z art. 888 § 1 k.c. „przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku”. Darowizna jest umową mająca na celu na celu nieodpłatne przysporzenie obdarowanemu korzyści (wzbogacenie obdarowanego) kosztem majątku darczyńcy. Powód obdarował pozwaną kwotą 297.326,20 zł. z przeznaczeniem na zakup mieszkania. Pozwana wywiązała się z obowiązku zawartego w umowie, zakupując mieszkanie dla swojej rodziny. Umowy darowizny spełniały wymogi formalne zawarte w art. 890 § 1 k.c. jako, że przyrzeczone świadczenie zostało spełnione, forma aktu notarialnego nie była wymagana, z uwagi na przedmiot darowizny. Ponadto, należy stwierdzić, że obdarowana po otrzymaniu darowizny okazywała wdzięczność swojemu darczyńcy poprzez pomoc finansową. Powyższe skutkowało oddaleniem powództwa.

Sąd Okręgowy przyznał radcy prawnemu B. S. od Skarbu Państwa kwotę 8.856, zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu. Kwota ta stanowiła minimalne wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 7.200 zł podwyższone o 23 % podatek od towarów i usług zgodnie z § 6 pkt 7 pkt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Wyrok ten w całości zaskarżył apelacją powód, który zarzucił naruszenie przepisów postepowania mających wpływ na treść zapadłego orzeczenia w szczególności: naruszenie art. 217 § 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez pominięcie dowodu z opinii biegłego grafologa na okoliczność, że podpisy pod przedstawionymi umowami darowizny nie są podpisami powoda, dokonanie takiej oceny we własnym zakresie przez sąd;

naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez rażące naruszenie granic swobodnej oceny dowodów, a tym samym ich ocenę wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego poprzez uznanie, że przeprowadzone dowody uzasadniają, że doszło do zawarcia umowy darowizny, a tym samym powód nie udzielił pozwanej pożyczki. Powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz powoda kwoty 289 000 zł wraz z odsetkami w wysokości12 % w skali roku od dnia 8 maja 2009 r. do dnia zapłaty, zasądzenie od powódki na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych ewentualnie o uchylenie wyroku do ponownego rozpoznania i, w przypadku zaś oddalenia apelacji o przyznanie pełnomocnikowi od Skarby Państwa kosztów nieopłaconej pomocy pranej udzielonej powodowi z urzędu.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne i wywody prawne Sądu I instancji i przyjmuje je za własne.

Zarzut naruszenia art. 233 k.p.c.: przepis ten statuuje zasadę, wedle której sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Granice swobodnej oceny dowodów zakreślają przepisy prawa procesowego, zasady doświadczenia życiowego i reguły logicznego myślenia. Dlatego też zarzut obrazy cytowanego art. 233 § 1 k.p.c. można sformułować skutecznie tylko wówczas, gdy sąd oceniając wiarygodność oraz moc przeprowadzonych dowodów uchybi przesłankom wskazanym w tym przepisie (taką linię orzeczniczą prezentuje Sąd Najwyższy np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 r., III CK 314/05, Lex nr 172176, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2003 r., II CK 293/02, Lex nr 151522). Z kolei zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 21 marca 2008 r. I ACa 953/07 Lex nr 466440, skuteczne postawienie zarzutu poczynienia błędnych ustaleń oraz naruszenia przez sąd zasady swobodnej oceny dowodów wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął to sąd doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Taka ocena, dokonywana jest na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, a nadto winna uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Tak procedował Sąd Okręgowy niniejszej sprawie, stąd odmienny pogląd wyrażony w apelacji nie jest zasadny. Wskazać bowiem należy, że w niniejszej sprawie bezsporne było, że nastąpiło przekazanie pieniędzy pomiędzy powodem a pozwaną, a spór dotyczył podstawy prawnej na jakiej to nastąpiło. Powód twierdził, że przekazanie pieniędzy nastąpiło na podstawie umowy pożyczki, a pozwana na podstawie umowy darowizny. Przy czym pozwana przedłożyła umowy darowizny podpisane przez powoda, które zostały zarejestrowana w Urzędzie Skarbowym. Powód oświadczył na rozprawie, że wskazane umowy podpisał. W tych okolicznościach brak było konieczności przeprowadzania dowodu na okoliczności, czy podpisy pod umowami złożone zostały przez powoda.

Złożenie oświadczenia przez powoda, że podpisał okazane umowy powodowało zbędność przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego i Sąd I instancji zasadnie pominął ten dowód, nie naruszył art. 217 § k.p.c. w zw. z art.227 k.p.c.

Okolicznością istotną dla sprawy było ustalenie na jakiej podstawie prawnej powód przekazał pieniądze pozwanej. W tym stanie rzeczy podpis pod umową darowizny był istotny, ale nie decydujący, szczególnie, że powód potwierdził autentyczność podpisu i skutecznie tego oświadczenia nie podważył, nie uchylił się od niego. Hipotetycznie poza okolicznościami sprawy nawet brak dokumentu umowy darowizny nie dowodzi istnienia roszczenia powoda o zwrot kwoty pożyczki. Powód nie przestawił żadnych dowodów na okoliczność, że zawarł umowę pożyczki, poza zeznaniami świadka ocenianymi przez Sąd Okręgowy jako niewiarygodne. Ustalenie nawet że wspomniane umowy darowizny nie zostały podpisane przez powoda nie dowodzi, że przekazanie pieniędzy przez powoda pozwanej nastąpiło z tytułu umów pożyczki. W tym zakresie istotne jest zwrócenie uwagi na art. 720 § 2 k.c. i nie wykazanie w określonej formie zawarcia umowy pożyczki. Pozwana obok wskazanych umów zarejestrowanych w Urzędzie Skarbowym w niedługim czasie po ich podpisaniu przedstawiła szereg dowodów na okoliczności w jakich doszło do zawarcia tych umów. Okoliczności te potwierdzają prawdziwość zdarzeń z których wywodzi skutki prawne. Tymczasem w świetle art. 6 k.c. to na powodzie ciążył obowiązek wykazania zasadności swojego roszczenia. Podsumowując, apelacja nie podważyła ustaleń Sądu I instancji, a to skutkowało brakiem podstaw do jej uwzględnienia.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c. Przyznanie wynagrodzenia pełnomocnikowi z urzędu nastąpiło na podstawie. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2015 r. poz. 615, z późn. zm.) w zw. z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r.)

SSA Sławomir Jamróg SSA Jan Kremer SSA Andrzej Struzik

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Katarzyna Rogowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Krakowie
Osoba, która wytworzyła informację:  Jan Kremer,  Andrzej Struzik ,  Sławomir Jamróg
Data wytworzenia informacji: