Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 października 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Andrzej Żelazowski

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 października 2022 r.
w Krakowie

sprawy z powództwa I. P.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w K.

o stwierdzenie nieważności i uchylenie uchwał

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 12 sierpnia 2021 r., sygn. akt I C 1291/18

1.  zmienia częściowo zaskarżony wyrok w punkcie III. w ten sposób,
że w części końcowej dodaje słowa ”z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego,
za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty”

2.  w pozostałej części apelację oddala;

3.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 405,00 zł (słownie złotych: czterysta pięć) oraz kwotę 11,80 zł (słownie złotych: jedenaście 80/100) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu odwoławczym przez adwokat A. J..

SSA Andrzej Żelazowski

Sygn. akt I ACa 1380/21

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 18 października 2022 r.

Powódka I. P. w pozwie złożonym w dniu 19 lipca 2018 r., sprecyzowanym pismem z dnia 21 stycznia 2019 r., skierowanym przeciwko pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w K., wniosła o stwierdzenie nieważności uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. z dnia 9 czerwca 2018 r. nr (...) w spawie uchwalenia zmian do statutu Spółdzielni oraz o uchylenie uchwał walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. z dnia 9 czerwca 2018 r. nr (...), nr (...) i nr (...) w sprawie udzielenia absolutorium członkom zarządu za rok 2017.

Uzasadniając zgłoszone w pozwie roszczenie powódka podała, iż odnośnie uchwały nr(...) (...) – dotyczącej zmiany statutu – przyjęty tą uchwałą statut zawiera § 11 o obowiązku zamieszczania w rejestrze członków spółdzielni numeru PESEL, co narusza przepisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie ochrony danych osób fizycznych. Ponadto § 36 ust. 8 statutu jest niezgodny z art. 36 § 7 ustawy prawo spółdzielcze i sprzeczny z ust. 5 § 36 statutu w zakresie w jakim dopuszcza się udział w Walnym Zgromadzeniu zaproszonych gości.

W piśmie z 21 stycznia 2019 r. pełnomocnik powódki uzupełnił uzasadnienie pozwu podnosząc iż zaskarżoną uchwałą nr(...) (...) przyjęto zmianę statutu spółdzielni, w której to zmianie znajdował się § 36 ust. 8. Sąd rejestrujący ten statut na podstawie tej uchwały zarejestrował statut bez tego paragrafu. Mimo to nie podjęto stosownej uchwały dotyczącej eliminacji tego paragrafu ze statutu. W efekcie w obrocie prawnym funkcjonuje uchwała, która swą treścią nie odpowiada treści uchwały, na podstawie której zarejestrowano statut.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana - Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w K. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania.

W wyroku z dnia 12 sierpnia 2021 r., sygn. akt I C 1291/18, Sąd Okręgowy w Krakowie: I. stwierdził nieważność uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. nr (...) z dnia 9 czerwca 2018 roku w sprawie zmian do statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w części dotyczącej paragrafu 11 statutu, ustępu 1, pkt. 1 odnośnie obowiązku zamieszczenia w rejestrze członków numeru PESEL;

II. w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

III. zasądził od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 283 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

IV. nakazał pobrać od strony pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 200 zł tytułem opłaty od pozwu od której uiszczenia powódka była zwolniona;

V. przyznał od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie na rzecz adwokata A. J. kwotę 332,10 zł, (w tym 62,10 zł podatku Vat) oraz kwotę 52 zł tytułem wynagrodzenia i zwrotu wydatków za pomoc prawną udzieloną powódce z urzędu.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 9 czerwca 2018 r. odbyło się Walne Zgromadzenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K.. Podjęto na nim zaskarżone uchwały w tym: uchwałę nr(...) (...) w sprawie uchwalenia zmian do statutu Spółdzielni Mieszkaniowej oraz uchwały nr (...) (...), nr (...) i nr (...) w sprawie udzielenia absolutorium członkom zarządu za rok 2017.

Uchwała nr (...) (...) w sprawie zmian do statutu Spółdzielni zatwierdzała zmiany do statutu Spółdzielni w tym dotyczące zamieszczenia numeru PESEL członka Spółdzielni w rejestrze o czym mówił § 11 statutu oraz zmiany zawężające krąg osób mających prawo uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu, a konkretnie wyłączające możliwość uczestnictwa w nim osób udzielających pomocy prawnej i eksperckiej o czym stanowił § 36 pkt 8 zmienionego statutu.

Po uchwaleniu tej uchwały zarząd Spółdzielni złożył wniosek do Sądu o zarejestrowanie zmian w statucie.

Sąd Rejonowy (...) w K. – Wydział Gospodarczy postanowieniem z dnia 21 września 2018 r. wpisał w Krajowym Rejestrze Sądowym nowy tekst statutu Spółdzielni z pominięciem § 36 ust. 8 oraz § 132 ust. 2.

Nakazał jednocześnie przedłożyć tekst jednolity statutu uwzględniający fakt braku rejestracji również § 132 ust.2 .

Sąd uzasadnił oddalenie wniosku w zakresie zarejestrowania § 36 ust. 8 statutu – jego sprzecznością z treścią art. 36 § 7 ustawy Prawo spółdzielcze. Paragraf 132 ust. 2 statutu stanowił natomiast zdaniem sądu odesłanie wewnętrznie sprzeczne albowiem odsyłał do samego siebie.

Na powyższe wezwanie Sądu Rejonowego Spółdzielnia dnia 3 października 2018 r. przedłożyła sądowi tekst jednolity statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) uwzględniający fakt braku zarejestrowania § 36 ust. 8 oraz § 132 ust. 2.

Po uzyskaniu tego tekstu statutu Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 13 lutego 2019 r. dołączył do akt (...) tekst jednolity statutu przedłożony dnia 3 października 2018 r.

Dnia 7 września 2020 r. zwołane zostało Walne Zgromadzenie Spółdzielni na którym podjęto m. in. uchwałę nr (...) (...), mocą której zmieniono uchwałę nr (...) (...) z 9 czerwca 2018 r. w ten sposób, że uchylono § 36 ust. 8 statutu oraz § 132 ust. 2 statutu zatwierdzonego w/w uchwałą z 9 czerwca 2018 r.

Podjęto też na tym Walnym Zgromadzeniu uchwałę nr (...) (...) w sprawie dodania do § 132 statutu ustępu 2 o nowej treści oraz o uchwaleniu tekstu jednolitego statutu z uwzględnieniem wprowadzonych zmian.

Następnie dnia 9 września 2020 r. dokumenty te złożono w Sądzie, a Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 3 października 2020 r. wpisał w KRS dodany nowy ust. 2 do § 132 statutu i dołączył do akt tekst jednolity statutu z dnia 9 września 2020 r.

Odnośnie uchwał nr (...) (...), nr (...) i nr (...) w sprawie udzielenia absolutorium członkom zarządu za rok 2017 sąd ustalił, że zostały one podjęte na Walnym Zgromadzeniu dnia 9 czerwca 2018 r.

W czasie głosowania nad nimi wyświetlane były na tablicy informacje zawarte w tzw. rekomendacji Rady Nadzorczej w sprawie absolutorium dla członków zarządu za rok 2017 w formie przedstawionej w tabeli – jak na k. 481.

Zeznający w sprawie świadkowie twierdzą, że w swych decyzjach nie kierowali się treścią tychże rekomendacji.

Wszyscy trzej członkowie zarządu uzyskali absolutorium .

Tak ustalony stan faktyczny wynikający z dokumentów i zeznań świadków i stron był w ocenie Sądu Okręgowego bezsporny.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy uznał powództwo za częściowo zasadne tj. co do unieważnienia uchwały nr (...) (...) w części dotyczącej § 11, ustępu 1, pkt 1 statutu odnośnie wprowadzenia do rejestru członków numeru PESEL członka Spółdzielni, jak też zważył, że w pozostałym zakresie powództwo jest nieuzasadnione, podkreślając w części dotyczącej § 36 ust. 8, że został on wyeliminowany z regulaminu uchwałą Walnego Zgromadzenia Spółdzielni nr (...) (...) z dnia 7 września 2020 r., mocą której zmieniono zaskarżoną uchwałę nr (...) (...) z 9 czerwca 2018 r. w ten sposób że uchylono par 36 ust. 8 statutu zatwierdzonego w/w uchwałą z 9 czerwca 2018 r. Sąd brał pod uwagę stan sprawy z chwili orzekania, a na chwilę wydawania wyroku zaskarżony paragraf 36 ust. 8 już nie istniał, jednocześnie dostrzegając, iż powódka zaskarżyła 4 uchwały, w tym powództwo zostało uwzględnione jedynie częściowo w stosunku do uchwały nr (...) (...), jednak nie należy pomijać okoliczności, że część roszczenia odnoszącego się do § 36 ust. 8 i § 132 ust. 2 była co do istoty zasadna, natomiast ze względu na usunięcie przez stronę pozwaną zaistniałej niezgodności roszczenie powódki było na chwilę orzekania bezzasadne i w konsekwencji Sąd Okręgowy przyjął dla podstawy obliczeń kosztów sądowych i zastępstwa procesowego, iż powódka wygrała sprawę w 75%.

To ta część rozstrzygnięcia stała się później przedmiotem zaskarżenia wyroku apelacją przez pozwanego.

Jak uzasadniał Sąd Okręgowy przepis § 11, ustępu 1, pkt 1 uchwalonej zmiany statutu jest bowiem w jego ocenie sprzeczny z art. 30 ustawy Prawo spółdzielcze, z którego nie wynika obowiązek wpisywania numeru PESEL do rejestru i sprzeczny jest też z przepisami RODO, dlatego unieważniono tę część uchwały na mocy art. 42 § 2 Prawa spółdzielczego.

Sąd I instancji podnosił, iż zgodnie z art. 30 ustawy Prawo spółdzielcze Zarząd spółdzielni prowadzi rejestr członków zawierający ich imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania (w odniesieniu do członków będących osobami prawnymi - ich nazwę i siedzibę), wysokość zadeklarowanych i wniesionych udziałów, wysokość wniesionych wkładów, ich rodzaj, jeżeli są to wkłady niepieniężne, zmiany tych danych, datę przyjęcia w poczet członków, datę wypowiedzenia członkostwa i jego ustania, a także inne dane przewidziane w statucie. Członek spółdzielni, jego małżonek i wierzyciel członka lub spółdzielni ma prawo przeglądać rejestr.

Choć art. 30 ustawy Prawo spółdzielcze umożliwia umieszczenie w rejestrze także innych danych przewidzianych w statucie, Sąd Okręgowy przekonywał, że numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności jest informacją indywidualizującą osobę w stopniu bliższym niż choćby samo imię i nazwisko. Tym samym gdyby intencją ustawodawcy było umożliwienie pobierania tych danych od członków spółdzielni zostałby on enumeratywnie wymieniony w przepisie art. 30.

Jednocześnie zgodnie z definicją zawartą w art. 4 RODO „dane osobowe to informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej, którą można zidentyfikować w szczególności na podstawie identyfikatora takiego jak [..] numer identyfikacyjny”.

Sąd I instancji argumentował, iż choć sam nr PESEL – zgodnie z wytycznymi Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) – nie stanowi danych wrażliwych, to wraz z danymi znajdującymi się w rejestrze członków takimi jak imiona, nazwiska, miejsce zamieszkania stanowi zbiór danych, których wyciek zgodnie z danymi Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych powoduje wystąpienie wysokiego ryzyka naruszenia praw lub wolności osoby, której te dane dotyczą. Koniecznym staje się wtedy powiadomienie organu nadzorczego, a także osoby, której dane dotyczą, bowiem możliwe jest ich nieupoważnione wykorzystanie.

Mając także na uwadze brak regulacji w zakresie ograniczeń w dostępie do nr PESEL zawartych w rejestrze członków spółdzielni, który zgodnie z art. 30 ustawy Prawo spółdzielcze mają prawo przeglądać zarówno inni członkowie spółdzielni, jak i ich małżonkowie oraz wierzyciele stanowi w ocenie Sądu Okręgowego naruszenie przepisu art. 5 RODO zgodnie z którym dane osobowe muszą być:

a) przetwarzane zgodnie z prawem, rzetelnie i w sposób przejrzysty dla osoby, której dane dotyczą ("zgodność z prawem, rzetelność i przejrzystość");

b) zbierane w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach i nieprzetwarzane dalej w sposób niezgodny z tymi celami; dalsze przetwarzanie do celów archiwalnych w interesie publicznym, do celów badań naukowych lub historycznych lub do celów statystycznych nie jest uznawane w myśl art. 89 ust. 1 za niezgodne z pierwotnymi celami ("ograniczenie celu");

c) adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego, co niezbędne do celów, w których są przetwarzane ("minimalizacja danych");

d) prawidłowe i w razie potrzeby uaktualniane; należy podjąć wszelkie rozsądne działania, aby dane osobowe, które są nieprawidłowe w świetle celów ich przetwarzania, zostały niezwłocznie usunięte lub sprostowane ("prawidłowość");

e) przechowywane w formie umożliwiającej identyfikację osoby, której dane dotyczą, przez okres nie dłuższy, niż jest to niezbędne do celów, w których dane te są przetwarzane; dane osobowe można przechowywać przez okres dłuższy, o ile będą one przetwarzane wyłącznie do celów archiwalnych w interesie publicznym, do celów badań naukowych lub historycznych lub do celów statystycznych na mocy art. 89 ust. 1, z zastrzeżeniem że wdrożone zostaną odpowiednie środki techniczne i organizacyjne wymagane na mocy niniejszego rozporządzenia w celu ochrony praw i wolności osób, których dane dotyczą ("ograniczenie przechowywania");

f) przetwarzane w sposób zapewniający odpowiednie bezpieczeństwo danych osobowych, w tym ochronę przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem oraz przypadkową utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem, za pomocą odpowiednich środków technicznych lub organizacyjnych ("integralność i poufność").

2. Administrator jest odpowiedzialny za przestrzeganie przepisów ust. 1 i musi być w stanie wykazać ich przestrzeganie ("rozliczalność").

Co więcej wyrażona w art. 5 RODO zasada minimalizacji wskazuje wprost na zasadność gromadzenia jak najmniejszej ilości danych o członkach spółdzielni. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że dane obejmujące nr PESEL Spółdzielnia posiada w swoich zbiorach m.in. poprzez gromadzenie odpisów aktów notarialnych, do dokumentów których osoby postronne nie mają dostępu. W takiej sytuacji brak jest uzasadnienia dla dodatkowego gromadzenia tych danych także w rejestrze członków.

W pozostałym, nieomówionym powyżej zakresie, w jakim powództwo Sąd uznał za nieuzasadnione, rozstrzygnięcie nie było przedmiotem zaskarżenia apelacją, wobec czego Sąd odwoławczy pominął przytaczanie wywodów Sądu Okręgowego w tym zakresie.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł w pkt III na podstawie art. 100 k.p.c. zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu Sąd I instancji stwierdził, że powódka winna zwrócić stronie pozwanej kwotę 283,00 zł stanowiącej 75% kosztów poniesionych przez stronę pozwaną obejmujące wynagrodzenie pełnomocnika w osobie radcy prawnego w wysokości 360 zł ustalone zgodnie z § 8 ust 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 z dnia 2015.11.05) oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, o czym orzeczono w pkt III wyroku.

W pkt IV nakazano ściągnąć od strony pozwanej kwotę 200,00 zł tytułem opłaty sądowej od uwzględnionego roszczenia od uiszczenia której powódka była zwolniona zgodnie z art. 113 ust. 1 u.k.s.c.

O nieuiszczonych kosztach pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu Sąd Okręgowy orzekł w pkt V na zasadzie § 2 ust. 1-2, § 4 pkt 2 i 3 oraz § 14 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2016.1714 z dnia 2016.10.18). Sąd Okręgowy uwzględnił wniosek pełnomocnika powódki o podwyższenie stawki wskazanej w rozporządzeniu (180,00 zł) o 50% (tj. do kwoty 270,00 zł) ze względu na duży nakład pracy związany ze składanymi pismami procesowymi oraz uczestnictwem w licznych rozprawach. Nadto zgodnie z § 2 ust. 2 w/w Rozporządzenia przyznano pełnomocnikowi powódki kwotę 52,00 zł tytułem poniesionych i wykazanych przez niego wydatków.

Strona pozwana w apelacji zaskarżyła wyrok w części, tj. co do całego punktu I, IV i V oraz części punktu III, tzn. w części w jakiej nie zasądzono kwoty 1.894,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty oraz nie zasądzono ustawowych odsetek za opóźnienie liczonych od zasądzonej kwoty 283,00 zł od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty. Strona pozwana zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

I. naruszenie przepisów postępowania, a to:

1) Art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia całego materiału zebranego w sprawie i błędną ocenę wiarygodności i mocy dowodów, co skutkowało błędnym rozstrzygnięciem poprzez błędne uznanie, że numery PESEL pozwana Spółdzielnia posiada zawsze w innych będących w jej posiadaniu zbiorach, mimo iż nie zawsze w tych innych zbiorach numery PESEL się znajdują;

2) Art. 98 § 1 ¹ k.p.c. poprzez brak zastosowania, tj. braku zasądzenia odsetek od kwoty zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku, w którym je zasądzono, do dnia zapłaty;

3) Art. 109 § 2 k.p.c. poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie polegające na braku zasądzenia dla pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według stawki minimalnej podwyższonej o 50 % pomimo dużego nakładu pracy pełnomocnika pozwanego związanego ze składanymi pismami procesowymi oraz uczestnictwem w licznych rozprawach, czyli braku zasądzenia kwoty 2.160,00 zł;

4) § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie polegające na braku ustalenia, że w niniejszej sprawie stawkę minimalną w wysokości 360,00 zł należy zastosować dla każdej z 4 zaskarżonych uchwał, czyli stawka minimalna tytułem kosztów zastępstwa procesowego wynosi w tej sprawie 1.440,00 zł (360,00 zł x 4) tytułem kosztów zastępstwa procesowego dla radcy prawnego pozwanej Spółdzielni;

5) § 15 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie polegające na braku zasądzenia dla pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według stawki minimalnej podwyższonej o 50 % pomimo dużego nakładu pracy pełnomocnika pozwanego, czyli w szczególności poświęconego czasu na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczby stawiennictw w sądzie, wkładu pracy w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia i wyjaśnienia sprawy;

6) § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie polegające na braku ustalenia dla pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według stawki minimalnej podwyższonej o 50 % pomimo istnienia okoliczności określonych w § 15 ust. 3 tego rozporządzenia, które przemawiają za takim ustaleniem tj. duży nakład pracy pełnomocnika pozwanego, czyli w szczególności poświęcony czasu na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczby stawiennictw w sądzie, wkładu pracy w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia i wyjaśnienia sprawy;

II. naruszenie przepisów praw materialnego:

1) art. 12a § 3 ustawy z dnia 04 lutego 1982 r. Prawo spółdzielcze poprzez błędny brak zastosowania i błędne uznanie, że część roszczenia odnoszącego się do § 36 ust. 8 i § 132 ust. 2 statutu Spółdzielni było co do istoty zasadne, mimo iż zmiana statutu nie wywołuje skutków prawnych przed ich wpisaniem do Krajowego Rejestru Sądowego, a § 36 ust. 8 i § 132 ust. 2 statutu nie został wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego i jako nie wywołujący skutków prawnych nie mógł być unieważniony w drodze powództwa z art. 42 § 2 ustawy Prawo spółdzielcze;

2) art. 42 § 2 ustawy z dnia 04 lutego 1982 r. Prawo spółdzielcze poprzez błędne zastosowanie i błędne uznanie, że § 11 ust. 1 pkt 1 statutu pozwanej Spółdzielni jest nieważny, mimo iż istnieje podstawa prawna do umieszczenia numerów PESEL w rejestrze członków,

3) art. 30 ustawy z dnia 04 lutego 1982 r. Pawo spółdzielcze poprzez błędną wykładnię i błędne uznanie, iż:

- w rejestrze członków nie można umieszczać numerów PESEL z uwagi na brak wymienienia numeru PESEL w tym przepisie, mimo iż przepis ten przewiduje możliwość umieszczenia w rejestrze członków także innych danych wprost niewymienionych, a przepis w żaden sposób nie ogranicza zakresu informacji, jakie mogą znaleźć się w rejestrze,

- numery PESEL nie mogą znajdować się w rejestrze członków, gdyż mają do nich dostęp osoby postronne, mimo iż przepis ściśle określa krąg osób którym przysługuje prawo przeglądania rejestru i tyczy to też danych, które przewiduje statut danej Spółdzielni,

4) art. 5 ust. 1 pkt a Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) poprzez błędną wykładnię i błędne uznanie, że umieszczenie numerów PESEL w rejestrze członków jest niezgodne z prawem, mimo iż istnieje prawna podstawa wynikająca z art. 30 ustawy Prawa spółdzielcze,

5) art. 5 ust. 1 pkt c Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) poprzez błędną wykładnię i błędne uznanie, że umieszczenie numerów PESEL w rejestrze członków jest sprzeczne z zasadą minimalizacji, mimo iż przepis ten tyczy możliwości posiadania w ogóle danych osobowych, a nie kwestii w jakim konkretnie zbiorze mają się znajdować dane osobowe i komu można je przekazywać natomiast sam Sąd I instancji nie zanegował samej konieczności i prawa posiadania przez Spółdzielnię numerów PESEL.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty strona pozwana wniosła o:

1. zmianę punktu I, III, IV i V zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w K. zwrotu kosztów postępowania przed Sądem I instancji według norm prawem przepisanych, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według stawki minimalnej podwyższonej o 50 % i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa tj. kwoty 2.177,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty,

ewentualnie

uchylenie punktu I, IV, V w całości i części punktu III tj. w części w jakiej nie zasądzono kwoty 1.894,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty oraz nie zasądzono ustawowych odsetek za opóźnienie liczonych od zasądzonej kwoty 283,00 zł od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia;

2. zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w K. zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o:

1. oddalenie apelacji strony pozwanej w całości,

2. zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów obejmujących wynagrodzenie ustanowionego z urzędu pełnomocnika powódki w wysokości 150 % opłat określonych w przepisach, które to koszty nie zostały pokryte w całości, ani w części oraz zwrot poniesionych wydatków w postępowaniu apelacyjnym w wysokości 11,80zł,

3. ewentualnie, przyznanie od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika powódki z urzędu adwokat A. J. kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w wysokości 150 % opłat określonych w przepisach, które nie zostały pokryte w całości, ani też w części oraz zwrot poniesionych wydatków w postępowaniu apelacyjnym w wysokości 11,80 zł,

4. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z uzupełniającego przesłuchania świadka M. N. na okoliczność, która nie była znana przed Sądem I instancji, tj. złożenie przez pozwaną dwukrotnie w Krajowym Rejestrze Sądowym wersji statutu, które nie zostały uchwalone przez Walne Zgromadzenie, dokonywania przez zarząd zmian w statucie, niezgodności treści uchwały (...) z przepisami prawa, zasadności wniesienia pozwu, przebiegu Walnego Zgromadzenia w 2018, zgłaszania przez członków uwag do projektów uchwał radcy prawnemu, postępowania władz spółdzielni, okoliczności rejestracji statutu w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie jedynie w niewielkiej części, w jakiej Sąd Okręgowy nie zasądził od powódki na rzecz strony pozwanej odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty od kwoty 283 zł zasądzonej tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. W pozostałym zakresie apelacja nie była zasadna.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że wbrew odmiennym twierdzeniom strony pozwanej Sąd Okręgowy przeprowadził prawidłowo postępowanie dowodowe, dokonując wszechstronnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zgodnie z regułą wyrażoną w art. 233 § 1 k.p.c. Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny aprobuje w całości ustalenia faktyczne Sądu I instancji i przyjmuje je za własne czyniąc podstawą orzeczenia w sprawie. Sprawia to, że zbędne jest ich dalsze powtarzanie w uzasadnieniu wyroku. W kwestii rzekomego błędnego uznania przez Sąd Okręgowy, że Spółdzielnia zawsze posiada numery PESEL w innych zbiorach niż rejestr członków, do których nie mają dostępu jej członkowie, ich małżonkowie i wierzyciele członka lub spółdzielni, tak jak to przewidziane jest w art. 30 in fine ustawy Prawo spółdzielcze, rację należy przyznać stronie powodowej, która w odpowiedzi na pozew słusznie wskazywała, że strona pozwana nigdy nie zaprzeczyła, że nie posiada numerów PESEL członków Spółdzielni Mieszkaniowej w ramach innych dokumentów wewnętrznych, które gromadzi na swoje potrzeby, a nawet wprost wskazała, że posiada je w innych dokumentach, np. w aktach notarialnych, wskazując na możliwość gromadzenia numerów PESEL w ramach innych zbiorów, do których pozostali członkowie, ich małżonkowie oraz wierzyciele członków lub Spółdzielnie nie mają dostępu, oraz ich przetwarzania. Z materiału dowodowego jasno wynika, że Spółdzielnia posiada inne środki i sposoby do gromadzenia numerów PESEL bez potrzeby dodatkowego umieszczenia ich w ramach jawnego rejestru członków. Sąd odwoławczy w pełni aprobuje stanowisko Sądu I instancji, iż w tej sytuacji nie ma potrzeby, by wpisywać numery PESEL członków Spółdzielni do jawnego rejestru, do którego co prawda dostęp ma ograniczony krąg osób, wskazany w art. 30 in fine ustawy Prawo spółdzielcze, jednakże podmioty w tym przepisie wymienione nie mają jednocześnie uprawnienia do przeglądania akt członkowskich, w których są gromadzone rozmaite informacje o członku. W zakresie przetwarzania pierwszeństwo mają co prawda przepisy szczególne, a nie przepisy o ochronie danych osobowych. Jednakże należy zauważyć, że uprawnienie do uzyskania informacji, może podlegać ograniczeniom ze względu na prawo do prywatności. Co prawda stwierdzić trzeba, że w przepisach prawa spółdzielczego oraz ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych nie znalazły się zapisy umożliwiające ograniczenie prawa do uzyskania informacji ze względu na prawo do prywatności osoby, której dane dotyczą. Na ten problem zwrócił uwagę Prezes UODO w piśmie skierowanym w dn. 30 stycznia 2019 r. do ministra infrastruktury i rozwoju: "wskazane w art. 30 prawa spółdzielczego podmioty mają różny interes w przeglądaniu rejestru członków, gdyż inny jest cel wierzyciela członka lub spółdzielni, a inny członka oraz jego małżonka. W jej ocenie nie powinno się stosować automatyzmu w dostępie do danych, natomiast należy rozważyć, w jakim celu oraz zakresie małżonek członka spółdzielni miałby dostęp do rejestru członków spółdzielni." W swoim wystąpieniu Prezes UODO zwrócił jednak również uwagę na to, że "spółdzielnia zobowiązana jest do dołożenia wszelkich starań, aby dane osobowe jej członków były właściwie zabezpieczone oraz niepozyskiwane i nieprzetwarzane w sposób nadmiarowy i zbędny. Jako administrator powinna również zadbać o udostępnienie danych zgodnie z zasadami przetwarzania danych, a mianowicie: zasadą legalizmu, zasadą minimalizacji danych oraz zasadą ograniczenia celu przetwarzania" ((...)).

Należy stwierdzić, że dane obligatoryjne, wymagane w deklaracji członkowskiej, które następnie są wprowadzane do rejestru członków spółdzielni mieszkaniowej, to imię, nazwisko oraz adres zamieszkania (art. 16 § 1 zd. 4 ustawy Prawo spółdzielcze). Dostęp do rejestru członków, zgodnie z art. 30 ustawy Prawo spółdzielcze przysługuje każdemu z członków spółdzielni, zatem są to dane, do których przetwarzania osoby te są uprawnione. Takie stanowisko wyraził w swojej decyzji nr (...) dot. (...) (...) także GIODO (obecnie Prezes UODO) i Sąd Apelacyjny to stanowisko aprobuje. Prezentowane więc w apelacji pogląd GIODO nie można uznać za obowiązujący, zwłaszcza, iż nie odnosił się on w nim do tego konkretnego elementu danych osobowych jakim jest PESEL i wnioskowania strony pozwanej z większego na mniejsze nie można w tym przypadku uznać za logiczne i trafne.

Dane w postaci PESEL, w połączeniu z innymi informacjami, wykorzystane przez nieuprawnioną osobę, może mieć wpływ na naruszenie praw i wolności osoby, której dane te dotyczą. Dlatego we wskazanym rejestrze nie wprowadza się informacji w zakresie PESEL-u członków w celu zapewnienia zgodności z zasadami z art. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2016/679 z 27.04.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.Urz. UE L z 2016 r. 119, s. 1 ze zm.). W połączeniu z innymi danymi umieszczonymi w rejestrze bez wątpienia dane te mają charakter wrażliwy i winny być szczególnie chronione, bowiem mogłyby być wykorzystane niezgodnie z prawem, choćby celem uzyskania informacji o stanie zdrowia, czy prób zaciągnięcia pożyczki/kredytu przez Internet w instytucjach parabankowych itp., na co wskazują zasady doświadczenia życiowego oraz orzeczniczego.

Mimo więc, iż jak wskazano w apelacji w art. 30 ustawy Prawo spółdzielcze istnieje podstawa do zamieszczania w rejestrze także innych danych przewidzianych w statucie, to jednak Sąd Apelacyjny stoi na stanowisku, że mimo pozostawienia przez ustawodawcę pewnej sfery decyzyjności w tym zakresie dla Walnego Zgromadzenia Wspólników Spółdzielni, daną taką nie może być numer PESEL z uwagi na szczególny charakter tej informacji w połączeniu z innymi danymi członka spółdzielni i ich ochronę przez ww. przepisy RODO. Wbrew odmiennemu zapatrywaniu skarżącej Sąd Okręgowy nie wskazał nadto tylko na sprzeczność z zasadną minimalizacji, lecz w ogóle na naruszenie przepisu art. 5 RODO, którego treść przytoczył. Przepis ten w punkcie f) wskazuje także na przetwarzanie w sposób zapewniający odpowiednie bezpieczeństwo danych osobowych, w tym ochronę przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem oraz przypadkową utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem, za pomocą odpowiednich środków technicznych lub organizacyjnych ("integralność i poufność"), co także znajduje odniesienie w niniejszej sprawie w sytuacji, gdy dane osobowe w połączeniu z numerem PESEL byłyby udostępniane osobom wymienionym w art. 30 ustawy Prawo spółdzielcze. Słusznie podnosi także strona powodowa w odpowiedzi na apelację, iż Spółdzielnia winna wykazać i udowodnić również cel przetwarzania tych danych w ramach tego konkretnego procesu przetwarzania jakim jest rejestr członków spółdzielni zgodnie z zasadą ograniczenia celu wyrażoną w art. 5 ust. 1 lit. b RODO. Rzeczywiście pozwana nie wskazała, dlaczego udostępnienie numerów PESEL w jawnym rejestrze członków na rzecz szerokiego grona jest uzasadnione oraz jaki ma realizować cel. Uwagi apelującej co do braku sprzeczności uchwały o zmianie statutu w zakresie jego § 11 ust. 1 pkt 1 z art. 5 RODO, jak i przedstawiona przez nią argumentacja oparta na fragmentarycznych poglądach doktryny, które nie zostały przytoczone w całości, przez co mają inny sens, nie mogły zostać podzielone. Nietrafne są także przekonania strony pozwanej, iż to, że numery PESEL są dostępne np. w Krajowym Rejestrze Sądowym i Księgach Wieczystych, które są ogólnie dostępne, skutkuje uznaniem, że nie ma podstaw, aby zakazywać możliwości umieszczenia numeru PESEL w rejestrze członków. By mieć dostęp do konkretnej księgi wieczystej, trzeba bowiem najpierw dysponować unikatowym jej numerem, w którego posiadanie można wejść z woli właściciela nieruchomości lub w innych przewidzianych ustawowo przypadkach (np. ogłoszeń licytacji nieruchomości dłużnika).

W ocenie Sądu Apelacyjnego zarzuty wskazane w pkt II ppkt 2-5 apelacji nie mogły zatem zostać podzielone i nie budzi wątpliwości, że uchwała Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. nr (...) z dnia 9 czerwca 2018 roku w sprawie zmian do statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) jest nieważna w części dotyczącej paragrafu 11 statutu, ustępu 1, pkt. 1 odnośnie obowiązku zamieszczenia w rejestrze członków numeru PESEL.

Błędnym także pozostaje rozumowanie skarżącej strony, iż przez to, że zmiana statutu nie została wpisana do KRS i nie wywołuje skutków prawnych, o czym mówi art. 12a § 3 ustawy Prawo spółdzielcze, to nie można było jej zaskarżyć, a zatem nie mógł Sąd Okręgowy uznać, iż powództwo w zakresie części roszczenia odnoszącego się do § 36 ust. 8 i § 132 ust. 2 statutu Spółdzielni, było zasadne, choć podlegało oddaleniu z uwagi na uprzednią zmianę statutu, co jednak miało przełożenie na obliczenie w jakiej części strona powodowa wygrała sprawę. Prawo do zaskarżenia uchwały walnego zgromadzenia członków spółdzielni, o którym mowa w art. 42 § 4 zd. 1 ustawy Prawo spółdzielcze, nie różnicuje uchwał na te, które są skuteczne i podlegają zaskarżeniu i na te, które przez brak skuteczności takiemu prawu się nie poddają. Rozumowania strony pozwanej nie można uznać za słuszne, w przeciwnym razie podjęta uchwała, mimo iżby podlegała uchyleniu, funkcjonowałaby w obrocie prawnym, czego zaakceptować nie sposób. Mogłoby to też doprowadzić do sytuacji podobnej jak w niniejszej sprawie, w której członkowie Spółdzielni niezgadzający się z treścią podjętej uchwały, musieliby czekać z jej zaskarżeniem, do momentu, aż zarząd spółdzielni zgłosi uchwałę o zmianie statutu do sądu rejestrowego (art. 12a § 2 ustawy Prawo spółdzielcze) i do czasu rozstrzygnięcia sądu w kwestii wpisania tej zmiany do KRS, co - z uwagi choćby na termin 30 dni od dnia podjęcia uchwały na jej zgłoszenie przez zarząd do sądu rejestrowego (art. 12a § 2 ustawy Prawo spółdzielcze) oraz czas potrzebny na procedowanie przez Sąd - mogłoby stać w sprzeczności z art. 42 § 3 zd. 1 ustawy Prawo spółdzielcze, który kształtuje generalną zasadę, iż powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia powinno być wniesione w ciągu sześciu tygodni od dnia odbycia walnego zgromadzenia i czyniłoby ten ostatni przepis pustym. Praktycznie niemożliwym byłoby bowiem sprostanie temu terminowi, gdyby konieczne było oczekiwanie na stwierdzenie, czy zmiana statutu może być wpisana do KRS i czy w związku z tym wywołuje skutki prawne.

Zasadnicza część zarzutów proceduralnych dotyczyła kwestii kosztów postępowania i zastępstwa procesowego strony pozwanej.

W kontekście jedynego zarzutu apelacji, który został zaaprobowany przez Sąd Apelacyjny, a to naruszenia art. 98 § 1 ¹ kodeksu postępowania cywilnego poprzez brak zasądzenia odsetek od kwoty zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku, w którym je zasądzono, do dnia zapłaty, wskazać należy, iż słusznie strona pozwana zwróciła uwagę na treść ww. przepisu, który Sąd Okręgowy pominął i nie zasądził przez to należnych odsetek, w związku z czym rozstrzygnięcie w tym zakresie wymagało korekty zgodnie z żądaniem apelacji.

W pozostałej części zarzuty nie mogły zostać podzielone. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku wyjaśnił w sposób prawidłowy zasady ponoszenia kosztów postępowania oraz wysokości wynagrodzeń pełnomocników stron.

Zgodzić należało się z argumentacją strony powodowej wyrażoną w odpowiedzi na apelację, a dotyczącym wykładni przepisu § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265 t.j.). Ugruntowanym pozostaje w orzecznictwie stanowisko, że zaskarżenie w pozwie kilku uchwał wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni nie powoduje naliczenia wynagrodzenia pełnomocnika oddzielnie od każdej uchwały, do czego przekonywała strona pozwana (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 9 września 2019 r. sygn. akt VIACz 763/19, LEX nr 3108041; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2009 r., sygn.III CZP 40/09, BiuLSN 2009/6/9). Zgodnie z tak przyjętą wykładnią, zwrot kosztów pełnomocnika powinien zmieścić się w kwocie 360 zł, zwiększonej o 17 złotych kosztów opłaty skarbowej z tytułu ustanowienia pełnomocnika. Nie może być więc mowy o naruszeniu ww. przepisu przez Sąd Okręgowy, który właściwie go zastosował.

Niezasadne jest także domaganie się przez stronę pozwaną zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według stawki minimalnej podwyższonej o 50 % z uwagi na – jak twierdzi – duży nakład pracy pełnomocnika związany ze składanymi pismami procesowymi oraz uczestnictwem w licznych rozprawach. W pierwszej kolejności zauważyć należy, iż - w odróżnieniu od pełnomocnika powódki - pełnomocnik strony pozwanej w toku postępowania przed Sądem Okręgowym nie wnosił o podwyższone koszty. O ile zaś przyznać należy, iż podobnie jak w przypadku pełnomocnika strony powodowej uczestniczył on we wszystkich terminach rozpraw, to jednak w odróżnieniu od niego, przejawiającego wysoką inicjatywę na rozprawie w zadawaniu licznych pytań i składaniu wniosków oraz pism, aktywność pełnomocnika strony pozwanej w toku procesu, poza udziałem w rozprawie, lecz mniejszej przy tym dociekliwości, sprowadziła się wyłącznie do złożenia odpowiedzi na pozew oraz 7 pism (pozostałe były składane przez organy Spółdzielni), z czego 3 na wyraźne wezwanie Sądu Okręgowego, a nie z własnej inicjatywy. Tak przedstawiającego się zaangażowania nie można uznać – jak chciałby tego skarżący – za duże, nakładu pracy za wyróżniający się i wkładu w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia i wyjaśnienia sprawy za istotny, co słusznie podnosi w odpowiedzi na apelację pełnomocnik strony powodowej. Nie bez znaczenia pozostaje przy tym także podnoszony przez pełnomocnika powódki fakt, iż pełnomocnik pozwanej, jako od lat obsługujący prawnie Spółdzielnię, znał okoliczności całej sprawy bez potrzeby szczególnego przygotowania oraz poświęcenia czasu na przygotowanie do procesu, znał zarzuty członków spółdzielni odnośnie niezgodności postanowień § 38 ust. 8 uchwalonego statutu z art. 36 ustawy Prawo spółdzielcze już na etapie zgłaszanych uwag do projektu uchwały, jak również bezpośrednio podczas Walnego Zgromadzenia w 2018 r. i mimo tego nie zostały one uwzględnione przy projektowaniu uchwał, choć okazały się trafne. Nie została przez to też spełniona przesłanka dążenia do polubownego rozwiązania sporu ani w trakcie jego trwania, ani przed wniesieniem pozwu.

W powyższych okolicznościach nie może być więc także mowy o sygnalizowanym przez stronę pozwaną naruszeniu art. 109 § 2 kodeksu postępowania cywilnego, § 15 ust. 3 i § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

W tym stanie rzeczy, poza kwestią odsetek, która podlegała uwzględnieniu, na co wskazano powyżej, apelację należało oddalić na mocy art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzekł Sąd na zasadzie art. 98 § 1 i 3 i art. 99 k.p.c. w związku z art. 391 k.p.c. i § 14 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 16 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 3 i § 4 ust. 2 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 18), z uwzględnieniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2020 r. (SK 66/19, Dz. U. z 2020 r. poz. 769), a więc przy zastosowaniu § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 1800 ze zm.).

SSA Andrzej Żelazowski