Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Paweł Rygiel
Sędziowie:	SSA Grzegorz Krężołek (spr.) SSO (del.) Wojciech Żukowski
Protokolant:	sekr. sądowy Krzysztof Malinowski

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2019 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa K. G.

przeciwko B. G. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 21 listopada 2017 r. sygn. akt I C 113/17

1. oddala apelację;

2. zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Grzegorz Krężołek SSA Paweł Rygiel SSO (del.) Wojciech Żukowski

Sygn. akt I ACa 404/18

UZASADNIENIE

W pozwie skierowanym przeciwko B. G. (1), jego małżonka K. G. domagała się zasądzenia kwoty 103 391, , 86 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 grudnia 2015r oraz obciążenia pozwanego kosztami procesu.

W uzasadnieniu żądania wskazała , że dniu 9 grudnia 2015r pozwany pobrał bez jej zgody ze wspólnego konta stron kwotę 101 391, 86 zł, a z kolejnego następne 2 000 zł mimo , że środki tam zgromadzone stanowiły jej majątek osobisty , pochodząc ze sprzedaży nieruchomości położonej w G. , stanowiącej zabudowaną domem jednorodzinnym działkę ewidencyjną nr (...) . Nieruchomość tę kupiła bowiem za środki , które pochodziły ze sprzedaży z jej realności , której właścicielką była przed zawarciem związku małżeńskiego z B. G. (1).

Pozwany odpowiadając na pozew domagał się jego oddalenia jako niezasadnego oraz obciążenia powódki kosztami postępowania.

W swoim stanowisku procesowym wskazał , iż nieuprawnione są twierdzenia żony , iż pieniądze które pobrał stanowiły jej majątek osobisty. Środki na zakup nieruchomości w G. , którą potem strony wspólnie zabudowały , pochodziły z dochodów jakie uzyskiwał , pracując na kontrakcie NRD w latach 1988- 1990r , a także w Polsce w charakterze kierowcy - mechanika

Pieniądze na budowę domu natomiast pochodziły ze sprzedaży wspólnego mieszkania stron , nabytego w trakcie trwania małżeństwa.

Pozwany podnosił także , że nieruchomość w G. została przez małżonków sprzedana w 2014r, a środki w ten sposób pozyskane zostały zgodnie rozdysponowane na darowizny dla dzieci oraz kupno mieszkania w K. przy ul. (...) , które strony wspólnie zajmowały. Stanowczo twierdził , że pobranie przez niego dochodzonej pozwem kwoty , któremu to faktowi nie zaprzeczał , nastąpiło za obopólnym porozumieniem stron.

Wyrokiem z dnia 21 listopada 2017r Sąd Okręgowy w Kielcach :

- oddalił powództwo [ pkt I ] oraz

- zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 5417 zł , tytułem kosztów procesu [pkt II sentencji wyroku ].

Sąd Okręgowy ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia .

Powódka jako panna, w dniu 11 kwietnia 1972 roku nabyła własność ½ części nieruchomości położonej w K. przy ul. (...), składającej się z części placu nr(...) od strony działki nr (...) o powierzchni 282 m2 , zabudowanej domem mieszkalnym objętej księgą wieczystą nr (...) , prowadzoną przez Sąd Rejonowy w K..

W dniu 1 października 1975 r strony zawarły związek małżeński . Do chwili obecnej łączy ich ustawowa wspólność majątkowa małżeńska.

W czasie małżeństwa oboje pracowali. K. G. jako listonosz , a jej mąż w (...)Spółce z o.o. w K. jako mechanik i kierowca autobusów, do czasu przejścia na emeryturę . W okresie pomiędzy październikiem 1988r a lipcem 1990r, został oddelegowany z zakładu do pracy na kontrakcie w NRD.

Do roku 1980 małżonkowie zamieszkiwali na nieruchomości przy ul. (...), a następnie wynajęli mieszkanie przy ul. (...) w K..

W 1982 bądź 1983r powódka zbyła swój udział we własności nieruchomości położonej w K. przy ul. (...), a część uzyskanych w ten sposób pieniędzy zdeponowała na koncie w banku.

Aktem notarialnym z dnia 10 maja 1996 r małżonkowie nabyli do ich majątku wspólnego lokal mieszkalny nr (...) położony w K. przy ul. (...) wraz z udziałem wynoszącym 67/797 części wspólnych budynku za cenę [po bonifikacie] 7.830,96 zł. Pieniądze na zakup mieszkania wydatkowane były częściowo z majątku wspólnego stron, jak też ze środków pochodzących ze sprzedaży nieruchomości przy ul. (...).

Na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego z dnia 3 grudnia 2003 roku powódka nabyła nieruchomość składającą się z działki ewidencyjnej nr (...) o powierzchni 0,1565 ha, położoną we wsi G., gmina (...), objętą księgą wieczystą nr (...) . Oświadczenie K. G. , że nieruchomość tę, za cenę 5.000 zł , kupuje do majątku odrębnego i za środki pochodzące z tego majątku złożone zostało bez obecności pozwanego B. G. (1).

Kupno działki jedynie na rzecz powódki podyktowane było chęcią uproszczenia w załatwianiu spraw związanych z budową i pozwoleniami. Taki sposób uregulowania własności został przez małżonków uzgodniony.

Pieniądze na zakup tej nieruchomości pochodziły z pożyczki uzyskanej przez nią w zakładzie pracy, którą później spłacała z uzyskiwanego wynagrodzenia.

Aktem notarialnym z dnia 26 października 2004 r strony kupiły do ich majątku wspólnego niezabudowaną nieruchomość składającą się z działki nr (...) o powierzchni 0,1565 ha położoną się we wsi G., gmina (...), objętą księgą wieczystą nr (...), za kwotę 5.000 zł. Była to działka bezpośrednio sąsiadująca z nieruchomością kupioną na podstawie umowy z 3 grudnia 2003r.

Z dalszych ustaleń wynika , że w dniu 15 maja 2007 r małżonkowie sprzedali lokal mieszkalny w K. przy ul. (...) za kwotę 160 000 złotych.

Za tę kwotę oraz z dochodów z pracy zarobkowej strony wybudowały dom mieszkalny na działce nr (...) w G. i tam zamieszkały, przy czym stan surowy obiektu powstał jeszcze przed sprzedażą wskazanego wyżej mieszkania Tak oni jak i pozostali członkowie rodziny traktowali ten majątek jako wspólny.

Na podstawie umowy zawartej w formie notarialnej z 20 sierpnia 2014r K. G., wskazana na podstawie wpisu w księdze wieczystej jako właścicielka, sprzedała za kwotę 285.000zł zabudowaną tym domem jednorodzinnym i budynkiem gospodarczym nieruchomość w G..

W treści aktu notarialnego (§1 pkt4) zastrzeżono, że w dacie nabycia własności tej nieruchomości powódka pozostawała w związku małżeńskim, a małżonków obowiązywała wspólność ustawowa majątkowa małżeńska, a nadto , iż nabycia dokonała za środki pochodzące w całości z majątku osobistego z przeznaczeniem do majątku osobistego i nie zawierała z mężem umów przenoszących prawo własności tej nieruchomości.

Tym samym aktem notarialnym obydwoje małżonkowie objęli także czynność sprzedaży nieruchomości sąsiadującej , stanowiącej działek ewidencyjna nr (...) za cenę 15 000 złotych.

W dniu 20 sierpnia 2014 roku K. G. dokonała darowizny do majątku wspólnego stron kwoty 150.000 zł. Kwota ta pochodziła z transakcji sprzedaży nieruchomości stanowiącej działkę o nr (...), a została przelana na konto pozwanego z przeznaczeniem na zakup lokalu mieszkalnego.

W dwa dni później , małżonkowie kupili , jako element majątku wspólnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) lokalu nr (...) o powierzchni 42,30 m2 objęte księgą wieczystą nr (...) za kwotę 150.000zł.

W dniu 17 września 2014 r strony otworzyły lokatę na sumę 100 000 złotych w banku (...) w K.. Byli współposiadaczami rachunku, obsługującego ją. Na innym , także wspólnym rachunku, mieli również oszczędności o znacznej wysokości

Powódka w dniu 8 maja 2015 roku dokonała przelewu kwoty 35.000 zł na rzecz swojej córki E. A.. Ponowny przelew na jej rzecz w kwocie 20 000 zł , nastąpił ze strony matki w dniu 23 lipca 2015 roku. Od stron kwotę 50.000 zł otrzymał także syn Z. G..

Jak ustala ponadto Sąd I instancji , wobec narastającego konfliktu pomiędzy małżonkami, w szczególności w związku ze złożeniem przez powódkę zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa znęcania się nad nią przez męża, B. G. (1) , który chciał się wyprowadzić od powódki, w dniu 9 grudnia 2015 roku wypłacił kwotę 101.391,84 zł z należącego do małżonków rachunku lokaty w Banku (...). Żonie zostawił na pozostałych lokatach kwotę 83.000 zł.

Część pobranych środków w kwocie 50.000 zł przekazał synowi Z., który w dniu 7 stycznia 2016 roku pieniądze te przeznaczył na zakup lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) za łączną cenę 130 000 zł.

Mieszkanie zostało zakupione z myślą o tym, aby zamieszkał w nim ojciec W związku z tym nabywający ustanowił na rzecz pozwanego służebność osobistą dożywotniego zamieszkiwania w tym lokalu. B. G. (1) wyposażył mieszkanie i do chwili obecnej w nim zamieszkuje.

Strony sporu , pomimo że są skłócone i mieszkają osobno , pozostają w związku małżeńskim. Nie toczy się pomiędzy nimi sprawa o rozwód , nie wyłączyły także umownie ustroju wspólnoty majątkowej małżeńskiej.

W Komisariacie (...) Policji w K. w sprawie o sygn. (...)toczyło się postępowanie przygotowawcze dotyczące znęcania psychicznego i fizycznego nad K. G. przez małżonka. Zakończyło się ono umorzeniem , wobec braku znamion czynu zabronionego.

K. G. wytoczyła przeciwko pozwanemu powództwo o alimenty. Zostało ono prawomocnie oddalone , wyrokiem Sądu Rejonowego w K.z dnia 28 grudnia 2016 roku, sygn. akt (...)

Pozwany złożył do (...)wniosek o leczenie odwykowe żony , twierdząc , iż jest uzależniona od alkoholu . Żądanie to zostało prawomocnie oddalone postanowieniem Sądu Rejonowego w K.z dnia 21 września 2016 roku w sprawie o sygn. akt(...)

W ramach oceny prawnej żądania K. G. , uznając je za niezasadne, Sąd I instancji ocenił , iż nie zdołała ona wykazać , że pieniądze , którymi niespornie zadysponował jej mąż, przynależały do jej majątku osobistego. Tym samym nie jest ona uprawnioną do tego aby domagać się ich zwrotu od pozwanego.

W szczególności nie dowiodła , że grunt w G. , stanowiący działkę ewidencyjną nr(...) , który małżonkowie później wspólnym staraniem i środkami zabudowali , stanowił jej majątek osobisty , jako nabyty za pieniądze ze sprzedaży udziału w nieruchomości przy ul. (...) w K. , który uzyskała będąc jeszcze stanu wolnego w 1972r

Formułując taki wniosek odwołał się do zeznań K. G. złożonych podczas postępowania rozpoznawczego, w ramach których twierdziła , iż kwotę ze sprzedaży udziału w nieruchomości stanowiącej jej majątek osobisty przeznaczyła na nabycie mieszkania przy ul. (...) dokonanego w 1996 roku, dokładając pozostałą część koniecznych na ten zakup pieniędzy z majątku wspólnego.

Mieszkanie to zostało sprzedane w 2007 roku, podczas, gdy działka nr (...) została kupiona w 2003 roku. Powódka stwierdziła wówczas także , że kwotę 5 000 zł, za która został nabyty , naówczas niezabudowany grunt w G. , uzyskała z pożyczki z zakładu pracy, którą następnie z własnego wynagrodzenia spłacała.

Odwołując się do normy 31 § 2 pkt 1 k.r.o. Sąd I instancji wobec tego ocenił , że zakup działki (...) nastąpił za środki przynależne do majątku wspólnego , co czyniło przedmiot nabycia także tego rodzaju składnikiem majątkowym , bądź też nakładem z majątku wspólnego małżonków.

Zwrócił także uwagę , że wszyscy członkowie rodziny , co potwierdziły także zeznające w sprawie dzieci stron, traktowali nieruchomość w G. jako element majątku wspólnego małżonków. O takiej przynależności przekouje dodatkowo fakt , że budowa domu na tej działce była wspólnym zamierzeniem stron finansowanym z majątku dorobkowego.

W tym kontekście Sąd Okręgowy uznał za nie stanowiące dostatecznej podstawy dla oceny przeciwnej , odwoływanie się K. G. do treści jej oświadczeń zawartych w akcie notarialnym obejmującym czynność sprzedaży nieruchomości w G. w 2014r.

Uznał , że po pierwsze oświadczenie to pochodziło tylko od powódki , a po wtóre ocena materiału procesowego w jego całokształcie , w tym zgodne twierdzenia pozostałych członków rodziny, w tym obecnie dorosłych dzieci małżonków , przeczy temu aby temu oświadczeniu nadawać doniosłe znaczenie prawne.

Zauważył także , że pieniądze pochodzące z ceny sprzedaży tej realności powódka ulokowała na wspólnych z mężem rachunkach , co jest dodatkowym argumentem za kwalifikacją sprzedawanego składnika majątkowego jako przynależnego do majątku wspólnego stron.

Sąd Okręgowy argumentował ponadto , iż tego rodzaju rozliczenie z mężem , które postuluje powódka formułując żądanie zwrotu pieniędzy, może mieć miejsce tylko w ramach podziału majątku dorobkowego małżonków , będąc opartym na art. 45 §1 kr i op. W warunkach gdy strony pozostają w związku małżeńskim i nadal łączy je ustrój wspólnoty majątkowej jej roszczenie , jako niewymagalne jest przedwczesne.

Na tle dokonanych w prawie ustaleń faktycznych ocenił także żądanie K. G. za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego , uznając , że potwierdzeniu uprawnieninia do niego w stosunku do męża stoi na przeszkodzie okoliczność , że także B. G. ma wobec małżonki roszczenie rozliczeniowe z racji nakładów w postaci wzniesienia budynku mieszkalnego [ i budynku gospodarczego ] na nieruchomości , która jak twierdziła K. G., przynależała do jej majątku osobistego.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 98 §1 i 3 kpc.

W apelacji od tego orzeczenia powódka , zaskarżając je w całości , domagała się w pierwszej kolejności wydania przez Sąd II instancji rozstrzygnięcia reformatoryjnego i uwzględnienia żądania pozwu oraz obciążenie pozwanego kosztami postępowania za obydwie instancje . Jako wniosek ewentualny sformułowała żądanie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Środek odwoławczy został oparty na następujących zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego , a to art. 233 §1 kpc , wobec przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów i zastąpienie jej oceną dowolną oraz

- sprzeczności istotnych ustaleń faktycznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Tej nieprawidłowości upatrywała w:

a/ wadliwym przyjęciu , że jej małżonek nie jest zobligowany do zwrotu na jej rzecz kwoty dochodzonej pozwem wraz z odsetkami od dnia 10 grudnia 2015r , jako nie przynależnej do jej majątku osobistego ,

b/ nietrafnym uznaniu , że nieruchomość składająca się z działki ewidencyjnej nr (...). , położona w G., stanowiła składnik majątku dorobkowego stron , mimo , że skarżąca kupiła ją za pieniądze ze swojego majątku odrębnego,

c/ ustaleniu , że pieniądze uzyskane ze sprzedaży tej nieruchomości stanowiły własność jej i męża,

d/ uznaniu , że środki , którymi dysponował B. G. (1) pozwalały na nabywanie kolejnych składników majątku dorobkowego małżonków , w tym na budowę domu w G., a w szczególności uzyskał je z zatrudnienia w Niemieckiej Republice Demokratycznej.

Odpowiadając na apelację pozwany domagał się jej oddalenia , jako pozbawionej usprawiedliwionych podstaw oraz zasądzenia na swoją rzecz od powódki kosztów postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy powódki nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.

Rozważając zarzut przekroczenia przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów przypomnieć należy ,odwołując się do utrwalonego i podzielanego przez skład Sądu Apelacyjnego rozstrzygającego sprawę , stanowiska Sądu Najwyższego , wypracowanego na tle wykładni art. 233 §1 kpc , iż jego skuteczne postawienie wymaga od strony wykazania na czym , w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.

W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony, pozostając dowolną , nie doniosłą z tego punktu widzenia polemiką oceną i ustaleniami Sądu niższej instancji.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005 , sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

Ponadto nie można tracić z pola widzenia również , że swobodna ocena dowodów stanowi jeden z podstawowych elementów składających się na jurysdykcyjną kompetencję Sądu , który dowody bezpośrednio przeprowadza.

Ma to m. in. i takie następstwo , że nawet w sytuacji w której z treści dowodów można , w zakresie ustaleń , wyprowadzić równie logiczne , chociaż przeciwne do przyjętych przez Sąd I instancji wnioski , to zarzut naruszenia normy art. 233 §1 kpc , pomimo to , nie zostanie uznany za usprawiedliwiony.

Dopóty , dopóki ocena przeprowadzona przez Sąd ocena mieści się w granicach wyznaczonych przez tę normę procesową i nie doznały naruszenia wskazane tam jej kryteria , Sąd Odwoławczy obowiązany jest ocenę tę , a co za tym idzie także wnioski z niej wynikające dla ustalań faktycznych , aprobować .

To, w jaki sposób skarżąca motywuje ten zarzut , nota bene wskazanej wady bliżej nie opisując , wyklucza jego podzielenie.

Argumentacja K. G. odnoszona jest bowiem równocześnie do drugiego z nich , zarzutu sprzeczności istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Konstrukcja tej argumentacji sprowadza się bowiem w obu przypadkach do przeciwstawienia ustaleniom Sądu Okręgowego własnej wersji zdarzeń , zdaniem apelującej prawdziwych , a nieprawidłowość postępowania Sądu I instancji w zakresie przeprowadzonej oceny i wynikającej z niej konstatacji faktycznych polega , jej zdaniem, na tym , iż są one różne od tych , które uznaje ona za zgodne z rzeczywistością. Jej zdaniem prawidłowe są te, na podstawie których należało uznać, iż środki pobrane przez jej męża stanowiły jej majątek osobisty i wobec tego B. G. (1) powinien zostać zobowiązany do zwrotu na jej rzecz kwoty dochodzonej pozwem.

Z podanych przyczyn , uznając obydwa zarzuty za chybione , Sąd II instancji podziela ustalenia , które Sąd okręgowy przyjął za podstawę faktyczną zaskarżanego orzeczenia i przyjmuje je za własne.

Z ustaleń tych wynika , że K. G. przed zawarciem związku małżeńskiego z pozwanym w roku 1975 r , była właścicielką udziału w nieruchomosci położonej w K. przy ul. (...). Obydwoje małżonkowie mieszkali w lokalu mieszkalnym związanym z tym udziałem po zawarciu związku aż do czasu , kiedy wynajęli lokal mieszkalny przy ul (...) w K. , potem w 1996r kupując lokal mieszkalny przy ul . (...) w tym mieście.

Jak wynikało z relacji obu stron , w tym w szczególności powódki , przesłuchanej w charakterze strony / k. 79 akt / pieniądze na ten zakup - dokonany ze znaczną bonifikatą cenową pochodziły i ze sprzedaży udziału w nieruchomości przy ul. (...) jak i bieżących dochodów obu stron , pochodzących z pracy zarobkowej . Przy tym skarżąca jednoznacznie wskazała , że cena nowo nabywanego mieszkania pochłonęła w całości te środki , które uzyskała ze sprzedaży wskazanego wyżej składnika majątkowego przynależnego do jej majątku osobistego [ odrębnego. ].

Potwierdzeniem , iż tak rzeczywiście było jest dalsza część jej wypowiedzi w ramach tego zeznania , zgodnie z którą kupując niezabudowaną naówczas nieruchomość składającą się z działki nr (...) położną w G. w 2003r, cenę w kwocie 5 000 złotych pokryła z pożyczki z zakładu pracy , później spłacając ją poprzez potrącenia z wynagrodzenia za pracę w charakterze listonosza.

W tych okolicznościach jej twierdzenia o tym , że nabywany grunt stanowił element jej majątku odrębnego jako , że cena nabycia została pokryta z pieniędzy , którymi dysponowała po sprzedaży swojego majątku odrębnego [ udziału w nieruchomości przy ul. (...) w K. są niewiarygodne, tym bardziej , że zawarte w akcie notarialnym , obejmującym tę czynność jej oświadczenie , że kupuje nieruchomość jako element swojego majątku odrębnego , nie zostało potwierdzone jakimkolwiek innym dowodem , w tym w szczególności oświadczeniem jej małżonka , którhy w ten sposób uznawałby taki status nabywanej realności.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie uzasadnia inny wniosek , że w 2003r małżonkowie G. nie mieli już innych pieniędzy aniżeli te , które przynależały do ich majątku wspólnego , skoro [ jak potwierdziła sama powódka w zeznaniu ] te środki , którymi dysponowała ze sprzedaży składnika z jej panieńskiego majątku , zostały w całości przeznaczone na zakup lokalu przy ul. (...) w K. , który miał miejsce siedem lat wcześniej aniżeli data kupna gruntu w G..

Wobec tego- wbrew odmiennemu, wyrażonemu w apelacji stanowisku K. G. , usprawiedliwionym jest wniosek Sądu Okręgowego , który w świetle całokształtu zgromadzonego materiału procesowego, w tym zgodnych relacji dzieci stron oraz B. G. (1), skonstatował , że oświadczenie powódki zawarte w akcie notarialnym obejmującym umowę z 3 grudnia 2003r , będąc skonsultowanym wzajemnie przez małżonków, zmierzało tylko do uproszczenia procedur związanych z przyszłą zabudową nabywanej nieruchomości.

Nie było przymiotem sporu stron to , że inwestycja zabudowa tej działki a także zakup nieruchomości z nią sąsiadującej, stanowiącej działkę nr (...) , co nastąpiło umową z 26 października 2004r , także , jak i poprzedniej za cenę 5 000 złotych, były sfinansowane ze środków pochodzących z majątku wspólnego w tym z ceny sprzedaży lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w K. ,która była przedmiotem umowy z 15 maja 2007r , przy której jako zbywcy występowali obydwoje małżonkowie. Nie było wówczas pomiędzy nimi wątpliwości , że w ten sposób zbywają składnik majątku wspólnego.

Z ustaleń dokonanych w sprawie wynika również , że kiedy doszło do sprzedaży, umową z dnia 20 sierpnia 2014r naówczas już zabudowanej domem jednorodzinnym [ i budynkiem gospodarczym ] nieruchomości w G., powódka dokonała przelania kwoty 150 000 złotych jako części uzyskanej ceny na wspólne konto małżonków wskazując , że jest to darowizna na rzecz majątku wspólnego.

Taka identyfikacja przekazanych środków , która jej zdaniem , co akcentuje w motywach apelacji , miała świadczyć o tym ,że cała cena stanowiła element jej majątku odrębnego, jest dowolna i pozostaje bez znaczenia dla oceny zasadności jej roszczenia skierowanego przeciwko mężowi. Już chociażby z tego powodu , że dokonując tego przekazania środków uczyniła to pod tytułem darmym , który wyklucza możliwość późniejszego skutecznego ubiegania się ich rozliczania z drugim z małżonków.

Istotnym jest także i to , że rozdysponowując pieniądze pochodzące ze sprzedaży nieruchomości w G. skarżąca zdecydowała się na to , aby ich część [ poza darowiznami na rzecz dzieci ] została przekazana na wspólny rachunek małżonków do którego zarówno ona jak i B. G. (1) mieli wzajemnie nie limitowany dostęp i na takich samych zasadach mogli z niego korzystać w tym decydować o ich podjęciu.

Korzystając z tego uprawnienia , niezależnie od tego , jakie okoliczności skłoniły go do tego , pozwany działał w granicach prawa. Powódka nie dowiodła w postępowaniu , że jego zachowanie należy ocenić inaczej a tym bardziej , co trafnie , wbrew argumentom apelacji stwierdził Sąd I instancji , iż nie ma ona tytułu do tego aby domagać się obecnie ich zwrotu, w warunkach dalszego trwania pomiędzy stronami ustroju wspólnoty majątkowej małżeńskiej.

Ta ostatnia okoliczność powoduje , iż roszczenie K. G. poza tym , że nie zostało dowiedzione, nie mogło zostać uwzględnione, jako przedwczesne.

W postępowaniu rozpoznawczym K. . G. konsekwentnie twierdziła , że wszystkie środki pieniężne uzyskane jako cena za sprzedaż nieruchomości w G. zabudowanej budynkiem mieszkalnym [ i budynkiem gospodarczym ] , stanowiły przedmiot jej majątku odrębnego. Zupełnie inne stanowisko prezentował w postępowaniu pozwany , uznając ,że przynależały one do majątku wspólnego stron.

Spór ten może zostać rozstrzygnięty dopiero po ustaniu pomiędzy nimi ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej, w postępowaniu o podział majątku wspólnego ,w ramach którego Sąd ustali jego skład.

Tam też , po myśli art. 45 §1 kr i op strony mogą dokonywać wzajemnych rozliczeń nakładów z majątku wspólnego na majątki osobiste oraz z tych dokonanych z majątków osobistych każdego z małżonków na majątek dorobkowy.

W tym drugim przypadku następuje to jednak nie z urzędu ale na wyraźne żądanie małżonka.

W literaturze przedmiotu oraz w utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego , podzielanego przez Sąd Apelacyjny rozstrzygający sprawę , wskazuje się przy tym ,że roszczenie o dokonanie takiego rozliczenia , do którego zmierza w istocie K. G. , powstaje w prawdzie w momencie dokonania nakładu z majątku osobistego na majątek wspólny ale staje się ono wymagalne dopiero gdy orzeknie o nim co do zasady oraz wysokości Sąd podziałowy.

/ por. w tej kwestii , powołane jedynie dla przykładu, judykaty Sądu Najwyższego z 2 marca 1972 , sygn. III CZP 100/71, z 16 października 1997, sygn. II CKN 395/97 oraz z 4 kwietnia 2012 , sygn. I CSK 323/11, wszystkie powołane za zbiorem Legalis , a także uwagi J. Ignaczewskiego w: Małżeńskie prawo majątkowe wydanie z 2011r./

Wcześniejsze rozliczenie tych nakładów jest wprawdzie możliwe ale tylko wówczas jeżeli za takim rozliczeniem , przed podziałem majątku, przemawia dobro rodziny.[ argument z § 2 art. 45 kr i op. ] Tego rodzaju wyjątkowa sytuacja w rozstrzyganej sprawie nie miała miejsca.

Z podanych przyczyn , w uznaniu apelacji za niezasadną , Sąd apelacyjny orzekł o jej oddaleniu , na podstawie art. 385 kpc w zw z art. 45 §1 i 2 kr i op.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego była norma art. 98 §1 i 3 kpc w zw z art. 108 §1 i 391 §1 kpc i wynikająca z niej dla wzajemnego ich rozliczenia pomiędzy stronami zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

Kwota należna powodowi z tego tytułu od przerywającej powódki , zważywszy na wskazaną wartość przedmiotu zaskarżenia oraz to , iż koszty te wyczerpują się w wynagrodzeniu profesjonalnego pełnomocnika pozwanego będącego radcą prawnym, została ustalona na podstawie §2 pkt 6 w zw z §10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015r [ jedn. tekst DzU z 2019 poz. 256 ]

SSA Grzegorz Krężołek SSA Paweł Rygiel SSO / del / Wojciech Żukowski