Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Andrzej Struzik
Sędziowie:	SSA Grzegorz Krężołek (spr.) SSA Robert Jurga
Protokolant:	sekr.sądowy Katarzyna Rogowska

po rozpoznaniu w dniu 8 czerwca 2017 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości J. K. (1)

przeciwko (...) Bank Spółce Akcyjnej we W.

o stwierdzenie nieważności umowy

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 7 października 2016 r. sygn. akt I C 922/16

1.  oddala apelację;

2.  nie obciąża strony powodowej kosztami postępowania apelacyjnego należnymi stronie pozwanej;

3.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie na rzecz adwokata K. S. kwotę 4 981,50 zł (cztery tysiące dziewięćset osiemdziesiąt jeden złotych 50/100) w tym 931,50 zł podatku od towarów i usług tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powódce z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Grzegorz Krężołek SSA Andrzej Struzik SSA Robert Jurga

Sygn. akt I ACa490/17

UZASADNIENIE

Powódka J. K. (1) pozwem skierowanym przeciwko (...) Bankowi SA Spółce we W. wniosła o stwierdzenie nieważności umowy kredytu hipotecznego nr KH (...), zawartej w K. dnia 16 grudnia 2008 r z powodu błędu co do treści czynności prawnej wywołanego przez druga stronę . Domagała się także obciążenia przeciwnika procesowego kosztami postępowania.

Uzasadniając żądanie wskazała , iż w dniu 16 grudnia 2008 ro zawarła z (...) Bankiem S.A. we W., umowę kredytu hipotecznego nr KH (...).

Kredyt opiewał na kwotę 115 403, 48 złotych, która to kwota podlegała indeksacji w walucie (...). Okres kredytowania został określony na 240 miesięcy. Zabezpieczeniem kredytu była hipoteka, obciążająca nieruchomość lokalową powódki, położoną w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy dla K. (...) w K. prowadzi księgę wieczystą (...).

W związku z problemami finansowymi nie była w stanie spłacać kredytu i w konsekwencji bank wypowiedział jej umowę z dniem 15 czerwca 2010 roku.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym w sprawie o sygnaturze akt I Nc 222/11 Sąd Okręgowy w Krakowie nakazał powódce zapłatę na rzecz (...) Banku S.A. kwoty 159.392,65 złotych wraz z odsetkami umownymi według zmiennej stopy procentowej obowiązującej w tymże banku, wynoszącej czterokrotność stopy kredytu lombardowego (...), liczonymi od kwoty 140.257,90 złotych od dnia 24 stycznia 2011 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1 993 złote tytułem kosztów procesu. Egzekucję należności z nakazu zapłaty prowadzi Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla K. (...) , w sprawie o sygnaturze akt KM 82/12.

J. K. (1) twierdziła w dalszym ciągu , iż w dniu 19 maja 2015 r, przeglądając w sieci Internet artykuły prasowe na temat kredytów hipotecznych, powzięła wiadomość, iż umowa kredytowa z dnia 16 grudnia 2008 roku zawiera postanowienia wprowadzające w błąd. Nie zawiera bowiem określenia sposobu ustalania kursów waluty obcej ( (...)), co powoduje, że bank mógł wybrać dowolne kryteria ustalania kursów, niekoniecznie związane z aktualnym kursem ukształtowanym przez rynek walutowy i miał możliwość uzyskania korzyści finansowych stanowiących dla powódki jako kredytobiorcy dodatkowe koszty , których oszacowanie nie było możliwe, ze względu na brak oparcia zasad ustalania kursów wymiany o obiektywne i przejrzyste kryteria. W ten sposób, zdaniem powódki, naruszono w oczywisty sposób zasadę ekwiwalentności świadczeń, a strona przeciwna miała otrzymać, zgodnie z warunkami umowy, nieproporcjonalnie więcej niż sama świadczyła. Gdyby była świadoma jakie zobowiązanie nałożył na nią pozwany bank, nie działała pod wpływem błędu, z pewnością nie zawarłaby tej umowy.

W piśmie z dnia 4 listopada 2015 roku skierowanym do pozwanego banku oświadczyła, że uchyla się od skutków prawnych oświadczenia woli polegającego na zawarciu dnia 16 grudnia 2008 roku w K. umowy kredytu hipotecznego nr KH (...), jako złożonego pod wpływem błędu.

Pozwany Bank pismem z dnia 30 listopada 2015 roku poinformował powódkę, iż przyjmuje do wiadomości oświadczenie powódki o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli, lecz uznaje je za nieskuteczne, twierdząc, iż upłynął roczny termin do jego złożenia.

Odpowiadając na pozew strona pozwana strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu,

Na uzasadnienie swojego stanowiska strona pozwana podała, że powódka nie ma interesu prawnego w żądaniu stwierdzenia nieważności spornej umowy, ponieważ przysługują jej dalej idące roszczenia.

Odpowiadając na zarzut powódki dotyczący wprowadzenia jej w błąd strona pozwana argumentowała , że J. K. (1) powinna była zwrócić uwagę na brak w umowie postanowień mówiących o sposobie wyznaczania kursów franka szwajcarskiego. Nie zwracała się jednak do drugiej strony umowy kredytowej wskazując na ten ten brak. Nie można wobec tego mówić , że wadę , na którą się obecnie powołuje wywołał kredytodawca.

Bank podnosił także , że regulamin udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych, doręczony powódce przy zawarciu umowy jasno wskazywał zasady indeksacji oraz na kursy wyrażone w tabeli kursowej, nie określając jednocześnie sposobu wyznaczania tych kursów. W ocenie strony pozwanej skoro powódka wskazuje, że jej błąd polegał na niewiedzy o braku określenia w umowie lub regulaminie zasad wyznaczania kursów walut, to dla potwierdzenia tego błędu w rozumieniu art. 84 kc , bank musiałby złożyć wobec niej zapewnienie, iż tego rodzaju zasady umowa lub regulamin zawiera, co nie miało miejsca.

Powództwo powinno zostać oddalone także dlatego , iż J. K. (1) nie dochowała rocznego terminu do złożenia oświadczenia o uchyleniu się od skutków swojego oświadczenia woli z powodu wady na która się powołuje. Twierdzenie , iż dopiero 19 maja 2015r , identyfikowany przez siebie błąd wykryła jest całkowicie dowolne.

Bank podniósł także , że powódka nie kwestionowała nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w Krakowie, w sprawie I Nc 222/11 , który określał rozmiar jej ówczesnego zadłużenia wynikającego z umowy kredytowej z 2008r , a co więcej, aprobując jego skalę , później ubiegała się wobec strony pozwanej o zawarcie ugody, w zakresie sposobu spłaty tego zobowiązania.

Wyrokiem z dnia 7 października 2016r , Sąd Okręgowy w Krakowie :

- powództwo oddalił , zasądzając od powódki na rzecz strony przeciwnej , tytułem kosztów procesu , kwotę 1000 złotych [ pkt I ],

- przyznał od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie , na rzecz reprezentującego powódkę adwokata z urzędu , kwotę [ brutto] 8856 zł , tytułem wynagrodzenia za świadczoną jej pomoc prawną [ pkt II sentencji wyroku ]

Sąd I instancji ustalił następujące fakty , istotne dla rozstrzygnięcia :

W dniu 8 grudnia 2008 r. powódka J. K. (1) złożyła do pozwanego (...) Banku SA wniosek kredytowy o kredyt konsolidacyjny, w kwocie 114 000 zł, łącząc go oświadczeniem

o ponoszeniu ryzyka zmiennej stopy procentowej. Powódka stwierdziła w nim , że jest świadoma, iż oprocentowanie kredytu jest zmienne i w okresie obowiązywania umowy kredytu może ulec podwyższeniu w związku ze wzrostem stopy referencyjnej (...) lub (...), co spowoduje podwyższenie kwoty spłacanej przez nią raty.

Potwierdziła otrzymanie informacji ( w postaci symulacji wysokości rat ) o kosztach obsługi kredytu w przypadku niekorzystnej dla niej zmiany stopy procentowej. Stwierdziła także , że po zapoznaniu się z występującym ryzykiem wynikającym ze zmiennej stopy referencyjnej, wnioskuje o udzielenie kredytu oprocentowanego według zmiennej stopy procentowej.

Przyznała także wówczas , że bank - kredytodawca przedstawił jej ofertę kredytu hipotecznego- konsolidacyjnego zarówno w złotych jak i w walucie polskiej , indeksowanego do waluty obcej- franka szwajcarskiego.

Po zapoznaniu się z nią J. K. (1) zdecydowała, że dokonuje wyboru oferty kredytu indeksowanego do waluty obcej, mając pełną świadomość, iż w okresie obowiązywania umowy kredytu może nastąpić niekorzystna dla niej zmiana kursu waluty indeksacji kredytu, co spowoduje podwyższenie kwoty kredytu, a także odsetek/ kwoty raty kapitałowo - odsetkowej przypadających do spłaty, a wyrażonej w złotych. Była świadoma także , że zmiana ta może mieć również wpływ na wysokość innych opłat, np. z tytułu ubezpieczenia.

Powódka potwierdziła wówczas również fakt zapoznania się z symulacją kosztów obsługi kredytu w przypadku niekorzystnej zmiany kursu waluty. W tych warunkach wybrała zaciągniecie kredytu , w ramach którego stawiana do jej dyspozycji kwota będzie indeksowana do waluty obcej.

Po rozpoznaniu wniosku , w dniu 16 grudnia 2008 r J. K. (1) zawarła z pozwanym (...) Bankiem S.A. umowę kredytu hipotecznego nr KH (...) na kwotę 115.403,48 złotych, podlegająca indeksacji we franku szwajcarskim.

Zabezpieczeniem spłaty kredytu była hipoteka obciążająca należącą do niej nieruchomość lokalową położną w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy dla K. (...) w K. prowadzi księgę wieczystą nr (...).

W § (...) umowy wskazano, że kwota kredytu wyrażona w walucie obcej według kursu kupna waluty określonego w Tabeli obowiązującej w Banku na dzień sporządzenia umowy, wynosi 48 835, 63 (...). Jednocześnie zaznaczono, że suma ta ma charakter informacyjny i nie stanowi zobowiązania strony pozwanej wobec kredytobiorczyni . Wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu lub pierwszej transzy może być różna od podanej w tym punkcie.

W §(...)umowy kredytu postanowiono, że kredyt oprocentowany jest według zmiennej stopy procentowej. Kredytobiorca ponosi ryzyko związane ze zmianą wysokości stopy bazowej mającej bezpośredni wpływ na wysokość miesięcznych rat spłaty. Kredytobiorca zaciągający kredyt indeksowany do waluty obcej ponosi dodatkowo ryzyko wynikające z wahań ceny danej waluty w okresie spłaty kredytu.

Powódka w §(...)umowy kredytowej oświadczyła, że została poinformowana o ponoszeniu ryzyka zmiany kursów walutowych oraz ryzyka zmiany stopy procentowej oraz o tym , iż zmiana kursu walutowego oraz zmiana stopy procentowej będzie miała wpływ na wysokość zadłużenia z tytułu kredytu oraz wysokości rat spłaty, a także oświadczyła, że poniesie to ryzyko.

W umowie zaznaczono, że integralną częścią umowy jest Regulamin, Tabela oraz załączniki do umowy.

Nadto bank zastrzegł sobie prawo zmiany stawek procentowych i kwotowych ujętych w Tabeli w okresie obowiązywania umowy wyłącznie z ważnych przyczyn.

Zgodnie z § (...) Regulaminu udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych przez (...) Bank SA, na pisemny wniosek kredytobiorcy prawidłowo obsługującego kredyt bank mógł dokonać, w drodze aneksu do umowy, zmiany waluty kredytu lub waluty indeksacji kredytu indeksowanego do waluty obcej – przewalutowania.

Pismem z dnia 15 czerwca 2010 r. strona pozwana wypowiedziała powódce umowę kredytu hipotecznego z dnia 16 grudnia 2010 r., w związku z nieuregulowaniem zaległości wynikających z tej umowy, dochodząc później tej wierzytelności na drodze sądowej.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 4 sierpnia 2011 roku wydanym do sygnatury akt I Nc 222/11 Sąd Okręgowy w Krakowie nakazał powódce, aby w terminie dwóch tygodni zapłaciła na rzecz (...) Banku S.A. kwotę 159.392,65 zł wraz z odsetkami umownymi według zmiennej stopy procentowej obowiązującej w tymże Banku, wynoszącej czterokrotność stopy kredytu lombardowego (...), liczonymi od kwoty 140.257,90 zł od dnia 24 stycznia 2011 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.993 zł tytułem kosztów procesu.

Powódka nie złożyła od tego orzeczenia zarzutów i uzyskało ono walor prawomocności.

W dniu 2 października 2012 r. powódka złożyła wniosek o ugodowe ustalenie warunków na jakich ma to zobowiązanie spłacić , proponując umorzenie odsetek oraz dobrowolną sprzedaż lokalu stanowiącego zabezpieczenie umowy kredytu, środki z której miały pokryć jej dług wobec strony pozwanej. Porozumienie nie zostało zawarte.

W skierowanym do strony pozwanej piśmie z dnia 4 listopada 2015 r. J. K. (1) złożyła oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli zawartego w umowie kredytowej jako dokonanego pod wpływem błędu, wywołanego przez drugą stronę czynności prawnej. Stwierdziła w nim , iż błąd ten miał polegać na tym, że umowa zawarta przez strony umowa nie zawierała określenia sposobu ustalania kursów waluty obcej. W ocenie powódki wprowadzenie jej w błąd powodowało, że bank mógł wybrać dowolne kryteria ustalania kursów, co stanowiło dla powódki jako kredytobiorcy dodatkowe koszty, których oszacowanie nie było możliwe, ze względu na brak oparcia zasad ustalania kursów wymiany o obiektywne i przejrzyste kryteria.

(...) Bank S.A. pismem z dnia 30 listopada 2015 roku, w odpowiedzi na przesłane przez powódkę oświadczenie poinformował, że przyjął oświadczenie do wiadomości, jednocześnie wskazując, iż jest ono nieskuteczne. Strona pozwana wskazała, że upłynął roczny termin na złożenie oświadczenia tej treści , którego początek należy liczyć od daty podpisania umowy kredytowej.

Jak ustala ponadto Sąd Okręgowy, prawomocne orzeczenie zapadłe w sprawie I Nc 222/11 Sądu Okręgowego w Krakowie , jest podstawą prowadzonego przez stronę pozwaną wobec powódki postępowania egzekucyjnego, oznaczonego sygnaturą Km 82/12 , przez komornika przy Sądzie Rejonowym dla K. (...) w K. A. D..

Ocenę prawną roszczenia J. K. (1) Sąd Okręgowy rozpoczął od jego analizy z punktu widzenia charakteru , wyrażając stanowisko , iż jest to roszczenie o ustalenie.

Taka jego kwalifikacja prowadziła do tego , że w dalszej części motywów prawnych , Sąd odwołując się do ukształtowanego przez wskazane przezeń orzecznictwo Sądu Najwyższego, pojęcia interesu prawnego w ustaleniu , jako merytorycznej przesłanki warunkującej uznanie go za usprawiedliwione , stwierdził , że tego rodzaju interesem prawnym w żądaniu ustalenia powódka nie legitymuje się.

Nie legitymuje się dlatego , że w warunkach prowadzenia przeciwko niej z inicjatywy banku, w sprawie Km 82/12, postępowania egzekucyjnego mającego zrealizować tytuł wykonawczy - prawomocny nakaz zapłaty , ma ona możliwość sformułowania roszczenia o szerszym zakresie , które w sposób pełniejszy zapewni ochronę jej sfery prawnej w sporze z pozwanym bankiem. Tę pełniejszą aniżeli powództwo ustalające , ochronę zapewni jej powództwo przeciwegzekpucyjne.

Przeciwko uwzględnieniu żądania powódki, niezależnie od wskazanej wyżej przyczyny , przemawia, zdaniem Sądu I instancji , także to , że po jej stronie nie można mówić o błędzie w rozumieniu art. 84 kc.

Poza tym nie dochowała ona terminu rocznego do złożenia oświadczenia o uchyleniu się od skutków czynności zdziałanej pod jego wpływem.

Skoro , jak argumentuje Sąd Okręgowy , to co uważa ona za błąd , a mianowicie brak w umowie kredytowej z 16 grudnia 2008r określenia sposobu wyznaczania kursu franka szwajcarskiego , co prowadziło do dowolności w tym zakresie po stronie banku, to musiał on być jej wiadomym już w dacie zawierania umowy. Poza sporem pomiędzy stronami bowiem było , że postanowienia w odniesieniu do tej kwestii umowa rzeczywiście nie zawierała.

Nawet gdyby jednak przyjąć , że brak ten można uznawać za błąd co do treści czynności prawnej , to nie został on wywołany przez drugą stronę.

Ponadto Sąd I instancji wskazywał , że J. K. (1) była informowana o ryzyku jakie wiąże się z zawarciem umowy kredytowej , w której świadczenie kredytobiorcy indeksowane jest kursem waluty obcej, a pomimo tego świadomie wybrała tę ofertę banku , który proponował jej także , w tym samym czasie, zawarcie umowy o kredyt w walucie polskiej , bez tego rodzaju indeksacji.

Rozstrzygając o kosztach procesu i obciążając nimi J. K. (1) , na rzecz strony przeciwnej jedynie w części , Sąd Okręgowy zastosował art. 102 kpc wskazując , że za sięgnięciem do reguł słuszności w zakresie określenia tego obowiązku po stronie przegrywającej spór powódki, przemawia z jednej strony charakter sprawy , a z drugiej usprawiedliwione w okolicznościach ujawnionych w postępowaniu , jej przekonanie o zasadności roszczenia.

W apelacji od tego wyroku , zaskarżając go w całości , powódka domagała się jego zmiany poprzez uwzględnienie żądania pozwu oraz obciążenie strony przeciwnej kosztami postępowania za obydwie instancje.

Jako wniosek ewentualny sformułowała żądanie wydania rozstrzygnięcia kasatoryjnego i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Oprócz tego pełnomocnik skarżącej , ustanowiony z urzędu , wniósł o przyznanie na jego wynagrodzenia za pomoc prawną świadczoną J. K. także w postępowaniu apelacyjnym , wobec jego nie pokrycia przez reprezentowaną w jakikolwiek części.

Środek odwoławczy został oparty na następujących zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści zaskarżonego rozstrzygnięcia istotne znaczenie , a to :

- art. 217 §1 , 227 i 233§1 kpc , jako konsekwencji niewłaściwego przeprowadzenia postępowania dowodowego oraz nieprawidłowej oceny materiału procesowego , w następstwie czego doszło do dokonania błędnych ustaleń faktycznych.

W ich ramach, Sąd I instancji nietrafnie przyjął , że termin roczny do skutecznego złożenia przez skarżącą oświadczenia o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli zawartego w umowie kredytowej z powodu błędu , rozpoczął swój bieg od daty podpisania umowy , a nie jak twierdziła powódka, od 19 maja 2015r .

Twierdzona wada odnosiła się także do tego ustalenia Sądu , zgodnie z którym błąd nie był wywołany przez bank - kredytodawcę,

- naruszenia prawa materialnego w następstwie :

a/ niezastosowania art. 69 ust. 1 i 76 pkt 1 ustawy prawo bankowe [ jedn. tekst DzU z 2015 poz. 128 z późn. zm] , które zrodziło skutek w postaci nieuzasadnionego oddalenia powództwa ,

b/ art. 189 kpc jako następstwa wyrażenia nietrafnej oceny prawnej , iż powódka nie ma interesu prawnego w ustaleniu nieważności umowy kredytowej zawartej z pozwanym bankiem w dniu 16 grudnia 2008r

Odpowiadając na apelację strona pozwana domagała się jej oddalenia , jako pozbawionej usprawiedliwionych podstaw oraz obciążenia powódki kosztami postępowania przed Sądem II instancji.

Przed rozpoznaniem środka odwoławczego powódki przez Sąd Apelacyjny , postanowieniem z dnia 13 lutego 2017r , Sąd Rejonowy dla K. (...) wK., ogłosił upadłość J. K. (1), obejmującą likwidację jej majątku. / k. 238 akt/

Ustanowiony tym orzeczeniem syndyk , który występował w miejsce upadłej , w postępowaniu przed Sądem II instancji , podtrzymał apelację złożoną przez skarżącą/ k. 245 akt /

Wobec ogłoszenia upadłości, dotychczas zastępujący powódkę pełnomocnik z urzędu, zażądał przyznania wynagrodzenia , że środków budżetowych Skarbu Państwa - wobec ich dotychczasowego nie pokrycia przez reprezentowaną , przy spowodowanym orzeczeniem o ogłoszeniu upadłości , ustaniem uprawnieninia do tej reprezentacji po stronie adwokata./ k.244 akt /

Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.

Nietrafnym jest zarzut naruszenia prawa procesowego

Odwołując się do utrwalonego i podzielanego przez skład Sądu Apelacyjnego rozstrzygającego sprawę , stanowiska Sądu Najwyższego , wypracowanego na tle wykładni art. 233 §1 kpc , wskazać należy iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia tego przepisu, wymaga od strony wykazania na czym , w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów , polegała nieprawidłowość postępowania Sądu w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.

W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością, czy uznanie w odróżnieniu od innych, ich szczególnego znaczenia dla dokonanych ustaleń nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005 , sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

Tak też , jako niezasadny z tej przyczyny , należy ocenić ten zarzut postawiony w ablacji powódki.

Treść jej uzasadnienia nie wskazuje , który z dowodów został przez Sąd I instancji wadliwie oceniony i dlaczego , oparte na tej ocenie wnioski w zakresie ustaleń , miałyby być wadliwe. To , że są one niezgodne ze stanowiskiem jakie prezentowała skarżąca w postępowaniu przed Sądem I instancji, nie jest wystarczającym argumentem za tym aby motywowaną tylko w ten sposób wadliwość oceny i ustaleń dokonanych przez Sąd I instancji , potwierdzić.

Jedynym argumentem , który da się zidentyfikować w treści motywów środka odwoławczego , mającym przemawiać za naruszeniem powołanych w zarzucie apelacyjnym przepisów proceduralnych jest ten , który J. K. (1) wiąże z nieprzeprowadzeniem dowodu z zeznań wnioskowanego przez nią świadka oraz jej, w charakterze strony.

Jak wynikało z tej części uzasadnienia wyroku , która była poświęcona ocenie dowodów, przyczyną nie uwzględnienia wniosków osobowych powódki było uznanie przez Sąd Okręgowy , że dowody te są zbędne albowiem wszystkie okoliczności faktyczne doniosłe dla rozstrzygnięcia wynikają z przedłożonych dokumentów [których wiarygodność nie była w postępowaniu przedmiotem rozbieżnych ocen stron ]

Rozważając argumenty skarżącej powiedzieć należy , iż są one istotne , skoro w ramach zarzutów apelacyjnych nie zostały powołane zarzuty naruszenia przepisów formalnych, normujących wnioskowanie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków oraz stron .

Wobec tego zaniechania po stronie skarżącej , Sąd II instancji , który w ramach rozpoznawania apelacji jest związany zarzutami procesowymi , nie jest uprawnionym do badania poprawności decyzji Sądu Okręgowego , który zdecydował o nie uwzględnieniu tych wniosków dowodowych.

W motywach środka odwoławczego J. K. (1) nie znajdujemy żadnego argumentu za pomocą którego motywowałaby naruszenie przez Sąd I instancji art. 217 §1 kpc [który w ramach zarzutu nie został powiązany z żadną inną normą procesową ]

Natomiast art. 227 kpc , także bez takiego powiązania, naruszony być nie mógł albowiem nie stanowi on dla Sądu rozstrzygającego spór źródła jakiekolwiek obowiązku, którego mógłby nie dopełnić , do takiego naruszenia doprowadzając.

Wobec bezzasadności tych zarzutów Sąd Apelacyjny , w uznaniu , iż ustalenia faktyczne , dokonane przez Sąd Okręgowy są kompletne i poprawne , przyjmuje je za własne.

Odeprzeć należy , wobec nich bezzasadności, także postawione przez apelującą zarzuty prawno - materialne

W pierwszym rzędzie wskazać należy , że ten spośród nich , który odnosi się do poszczególnych postanowień umowy kredytowej z 16 grudnia 2008r , kwalifikowanych przez skrżącą jako sprzeczne z art. 69 ust 2 oraz 76 pkt 1 ustawy prawo bankowe , a której to niezgodności miał nie dostrzec Sąd I instancji , tym samym dopuszczając się podnoszonej nieprawidłowości , są dla oceny poprawności prawnej kontrolowanego instancyjnie orzeczenia pozbawione znaczenia .

Apelująca nie dostrzega bowiem , że przed wytoczeniem przez nią powództwa w sprawie obecnie rozstrzyganej , Sąd Okręgowy w Krakowie w sprawie I Nc 222/11, wydał w dniu 4 sierpnia 2011r nakaz zapłaty , którym uznał roszczenie strony pozwanej wobec J. K. (1) , obejmujące zadłużenie z umowy kredytowej zawartej przez strony w dniu 16 grudnia 2008r , za istniejące i mające tę właśnie podstawę. Tym samym poddał już wówczas ocenie postanowienia umowne z punktu widzenia ich zgodności z prawem , w tym prawem bankowym , którą obecnie stara się podważyć , na podstawie tego samego kryterium , skarżąca.

W warunkach takich , kiedy ówczesna pozwana nie zdecydowała się na skorzystanie ze środka odwoławczego od tego orzeczenia i wobec tego uzyskało ono walor prawomocności [ który nie był , a także w ablacji powódki, nie jest negowany ] , Sąd Apelacyjny pozostaje związany treścią tego prawomocnego orzeczenia , co wyklucza możliwość ponownej oceny tej zgodności , a do tego prowadziłaby merytoryczna analiza stawianych zarzutów odwołujących się właśnie do niej.

Już tylko na marginesie i dla porządku przypomnieć należy , że do daty wniesienia pozwu powódka nie negowała ważności swego zobowiązania wobec banku z tytułu umowy kredytowej , o czym dostatecznie świadczy to, że jak wynika z niekwestionowanej części ustaleń, ubiegała się po prawomocności nakazu zapłaty z 4 sierpnia 2011r o zawarcie porozumienia określającego bardziej dogodne dla niej warunki spłaty stwierdzonego w tym orzeczeniu zobowiązania wobec banku.

Co więcej , kiedy już zdecydowała się na jego kwestionowanie , w piśmie skierowanym do (...) Bank SA z 4 listopada 2015r nie odwoływała się do nieważności umowy kredytowej z powodu jej niezgodności z obecnie powoływanymi w środku odwoławczym normami prawa bankowego ale do błędu , który odnosząc się do treści czynności prawnej , uprawnia ja do uchylenia się od skutków złożonego 16 grudnia 2008r oświadczenia woli.

Z podanej przyczyny zarzut nawiązujący do treści wskazanych w apelacji przepisów prawa bankowego jest bezzasadny.

Chybiony jest również ten , w ramach którego skarżąca zarzuca naruszenie art. 189 kpc , wobec przyjęcia , iż nie ma interesuj prawnego w stwierdzeniu nieważności urnowy kredytowej.

Analiza motywów jakimi posłużyła się J. K. (1) aby zarzut ten uzasadnić wyklucza możliwości uznania go za uzasadniony.

W motywach tych skarżąca poprzestaje na twierdzeniu , że legitymuje się interesem prawnym w stwierdzeniu tej treści albowiem wyrok uwzględniający takie żądanie posłuży jej , jako podstawa do złożenia skargi o wznowienie postępowania zakończonego wydaniem , prawomocnego obecnie, nakazu zapłaty w sprawie I Nc 222/11 Sądu Okręgowego w Krakowie / por. str. 8 uzasadnienia apelacji- k.225 akt.

Tak motywowany zarzut nie może zostać uwzględniony gdy wziąwszy pod rozwagę , że uzyskanie tej treści rozstrzygnięcia nie mogłoby być podstawą wznowienia skoro nie realizuje ono żądanej z podstaw wznowienia z właściwych przyczyn restytucyjnych.

Należy także podzielić zapatrywanie prawne Sądu I instancji , iż w warunkach prowadzenia postępowania egzekucyjnego wobec powódki, uzyskanie wyroku uwzględniającego żądanie sformułowane w pozwie nie prowadziłoby do właściwej i pełnej ochrony jej sfery prawnej. Wobec tego wniosek , iż tym samym nie ma ona interesu prawnego w tego rodzaju ustaleniu , jakie postulowała w ramach określonego przez siebie żądania, był wnioskiem poprawnym.

Należy także uznać za niewadliwą ocenę prawną Sądu I instancji , iż w okolicznościach ustalonych w sprawie wada oświadczenia woli na którą powoływała się J. K. (1) , tak została ona przez nią identyfikowana w oświadczeniu skierowanym do strony pozwanej z 4 listopada 2015r , nie wypełniała znamion błędu co do treści czynności prawnej opisanego przez art. 84 §1 kc.

Błędem , w tej normie zdefiniowanym , rozumianym jako mylne wyobrażenie o jakimkolwiek składniku czynności prawnej nie mógł być brak postanowienia umownego , dotyczącego sposobu wyznaczania kursów waluty , do której indeksowany był kredyt zaciągany przez powódkę.

Brak tej regulacji wyklucza, aby w ogóle można mówić o takim mylnym wyobrażeniu, w odniesieniu do tej części umowy po stronie kredytobiorczyni.

W tych warunkach nie można, w sposób usprawiedliwiony, stronie przeciwnej skutecznie zarzucić , iż tak rozumiany błąd wywołała ani [ tym bardziej ], że był on był bankowi wiadomym albo takim , który mógł on zauważyć.

Brak tej regulacji umownej , na którą powołuje się J. K. (1) , mógł być przez nią zauważony już przy podpisywaniu umowy , które poprzedzić powinno, u osoby rozsądnej i właściwie dbającej o własne interesy , przeczytanie jej tekstu.

Tym samym ma rację Sąd I instancji twierdząc , że termin roczny, wskazany w art. 88 §2 kc upłynął z dniem 16 grudnia 2009r . Wobec tego uprawnienie do uchylenia się od skutków prawnych umowy kredytowej z przyczyny powoływanej przez powódkę wygasło wcześniej aniżeli zdecydowała się na wytoczenie powództwa przeciwko stronie pozwanej. Wobec tego , także i z tej przyczyny jej żądanie nie mogło zostać uznane za zasadne.

Z podanych przyczyn , w uznaniu apelacji za bezzasadną , Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku , na podstawie art. 385 kpc w zw z art. 84 § i 88 §2 kc,

Rozstrzygając o kosztach postępowania apelacyjnego , należnymi wygrywającemu sprawę (...) Bank SA , Sąd II instancji , stosując art. 102 kpc w zw z art 108 § 1 i 391 §1 kpc , nie obciążył strony powodowej. Uznał , iż w warunkach ogłoszenia (...) ,zachodzą po jej stronie szczególne okoliczności usprawiedliwiające odwołanie się , w tym zakresie, do zasad słuszności , które rozstrzygnięcie takie uzasadniają.

Aprobując argumentację byłego pełnomocnika powódki z urzędu, Sąd przyznał na jego rzecz , ze środków budżetowych Skarbu Państwa, wynagrodzenie za świadczoną przez niego pomoc prawną. Jego kwota została ustalona, biorąc pod uwagę wartość przedmiotu zaskarżenia, oraz datę wniesienia apelacji , na podstawie Rozporządzenia MS w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016r [ DzU z 2016 poz. 1714 ]

SSA Grzegorz Krężołek SSA Andrzej Struzik SSA Robert Jurga