Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2015 r.

Sąd Apelacyjny w K.– Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Jan Kremer (spr.)
Sędziowie:	SSA Władysław Pawlak SSO del. Barbara Baran
Protokolant:	sekr.sądowy Katarzyna Rogowska

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2015 r. w K. na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w K.

przeciwko Gminie K.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w K.

z dnia 30 stycznia 2015 r. sygn. akt I C 1799/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2 700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I ACa 560/15

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w K. wniosła o zasądzenia od pozwanej Gminy K. kwoty 77.219,29 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 marca 2013 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu.

Żądanie pozwu strona powodowa uzasadniła tym, że jest właścicielem lokali mieszkalnych, w których zamieszkują lokatorzy, wobec których zapadły prawomocne wyroki sądowe nakazujące eksmisję z tych lokali i przyznające tym osobom prawo do lokali socjalnych. Wykonalność tych wyroków została wstrzymana do czasu zapewnienia przez Gminę K. lokali socjalnych. Gmina K., mimo wezwań, nie wskazała lokali socjalnych dla tych osób. Powódka poniosła szkodę spowodowaną niedostarczeniem przez Gminę K. lokali socjalnych osobom mającym prawo do takich lokali na podstawie wyroków eksmisyjnych, powstałą w okresie od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. Na dochodzone odszkodowania składają się rzeczywista strata w kwocie 41.156,18 zł oraz utracone korzyści w kwocie 36.063,11 zł. Strona powodowa dodała, że na poniesioną przez nią rzeczywistą stratę złożyły się nieuiszczone opłaty czynszowe obciążające osoby, wobec których orzeczono eksmisję z prawem do lokalu socjalnego. Wystąpiła do sądu z powództwami przeciwko osobom, wobec których orzeczono eksmisje, dotyczącymi zaległości czynszowych składających się na poniesione przez nią straty i uzyskała w tym zakresie w większości nakazy zapłaty, lecz dłużnicy nie dokonali płatności, a ewentualne postępowania egzekucyjne nie dały rezultatu. Nadto podniosła, że utracone przez nią korzyści stanowią należność, jaką uzyskałaby, gdyby wynajmowała lokale na wolnym rynku. Wysokość dochodzonego w tym zakresie odszkodowania powódka wyliczyła jako iloczyn powierzchni poszczególnych lokali mieszkalnych, stawki 10 zł oraz liczby 12 miesięcy w 2012 roku. Strona powodowa podniosła, że pozwana poprzez niezapewnienie lokali socjalnych pozbawiła ją możliwości wykonywania ustawowo określonego przedmiotu działania – wynajmowania lokali mieszkalnych i tym samym naraził na szkodę w postaci utraconych korzyści, jakie uzyskałaby, gdyby lokale zostały opróżnione, a następnie wynajęte za czynsz w wysokości rynkowej. Dodała, że pismem z dnia 26 lutego 2013 r. wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 77.219,29 zł w terminie do dnia 15 marca 2013 r. W odpowiedzi Gmina wskazała, że wypłata odszkodowania jest niemożliwa ze względu na brak środków finansowych w budżecie, a ponadto zadeklarowała możliwość zawarcia w przyszłości ugody i wypłaty żądanego odszkodowania, uznając tym samym zasadność żądania powódki.

Strona powodowa wskazała, że podstawą jej roszczenia jest art. 361 k.c., art. 417 k.c. oraz art. 14 i 18 ustawy o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy. Pozwana Gmina wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 14 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów nie wskazała lokali socjalnych osobom uprawnionym do ich otrzymania na podstawie prawomocnych wyroków sądowych, a takie działanie mieści się w dyspozycji art. 417 § 1 k.c. i powoduje odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną powodowi. Powódka podniosła, że dochodzone odszkodowanie obejmuje zgodnie z brzmieniem art. 361 § 2 k.c. straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wskazała, że gdyby pozwana dostarczyła lokale socjalne, ona mogłaby wynająć opróżnione lokale uzyskując dodatkowe korzyści z tytułu pobieranego czynszu najmu. Dodała, że przedmiotowe lokale mieszczą się w budynkach spółdzielni, które są na bieżąco remontowane, położone są w centrum miasta, na atrakcyjnych osiedlach mieszkaniowych. Wielokrotnie otrzymywała zapytania o możliwość wynajmu tych mieszkań.

Pozwana Gmina K. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Podniosła, że powódka nie udowodniła wysokości dochodzonego roszczenia w sposób umożliwiający jej weryfikację i odniesienie się w tym zakresie do zgłoszonego żądania. Jej zdaniem, z dołączonych do pozwu kartotek obrotów za rok 2012 dla lokali i osób objętych sporem nie wynika bowiem wysokość poniesionej szkody w kwocie 41.156,18 zł. Wysokość odszkodowania znacznie przewyższa wysokość wykazanej w kartotekach niedopłaty, a wysokość wpłat dokonanych w 2012 r. przewyższa nie tylko wysokość odszkodowania, lecz także wysokość niedopłaty. Zarzuciła, że strona powodowa nie dołączyła wszystkich dokumentów źródłowych i kompletnej kartoteki obrotów dla wykazania sposobu rozliczeń zadłużenia oraz wysokości poniesionej szkody. Zaznaczyła, że ewentualne nowe wnioski dowodowe złożone na okoliczność wykazania tej części szkody zasługiwałyby na oddalenie na podstawie art. 207 § 6 k.p.c. jako spóźnione. Odnośnie żądania odszkodowania jako utraconych przez powódkę korzyści, pozwana podniosła, że jest ono bezpodstawne. Wskazała, że do eksmisji doszło na skutek wygaśnięcia spółdzielczych lokatorskich praw do lokali mieszkalnych. W stosunku do takich lokali zastosowanie znajduje art. 11 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, zgodnie z którym spółdzielnia powinna ogłosić przetarg na ustanowienie odrębnej własności lokali w terminie 3 miesięcy od dnia jego opróżnienia, a także rozliczyć się z uzyskanej wartości rynkowej lokalu z osobami uprawnionymi. Spółdzielnia mieszkaniowa mając obowiązek zbycia takiego lokalu po jego opróżnieniu, nie może przeznaczyć go do wynajmowania na wolnym rynku. Twierdzenia powódki, że mogłaby uzyskiwać czynsz za wynajem lokali na wolnym rynku są zatem pozbawione podstaw prawnych. Gdyby zaś ogłoszony przetarg nie wyłonił nabywcy lokalu, to zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych, powódka powinna zawrzeć umowę spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z innym członkiem spółdzielni, w związku z czym w dalszym ciągu pobierałby opłaty za korzystanie z lokalu, a nie czynsz wolnorynkowy. Ponadto pozwana wniosła o przypozwanie jako interwenientów ubocznych osoby, wobec których orzeczono eksmisję z prawem do otrzymania lokali socjalnych tj. E. R., K. R., D. P., A. P., W. P., K. K. (1), K. K. (2), A. S., M. D., B. S., P. G., K. S., P. S. (1), U. W., A. W. (1), L. Z., B. K., M. P. (1), K. F., Z. F., Z. B. (1), M. B., P. B., Z. B. (2), M. Z. (1), J. K., G. S., S. S., Z. S. (1), Z. S. (2), E. W., A. W. (2) i S. W..

W pismach z dnia 2 grudnia 2013 r., 1 lipca 2014 r., 2 września 2014 r.,
26 września 2014 r., 14 listopada 2014 r. oraz 16 stycznia 2015 r. strona powodowa ograniczyła powództwo łącznie o kwotę 9.323,42 zł, w związku z uzyskaniem od lokatorów częściowej zapłaty za zobowiązania czynszowe za okres objęty pozwem Na rozprawie w dniu 21 stycznia 2015 r. powódka ostatecznie sprecyzowała, iż domaga się zasądzenia na swoją rzecz od Gminy K. kwoty 67.895,87 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16 marca 2013 r. do dnia zapłaty, zaś w pozostałej części cofnęła pozew oraz zrzekła się roszczenia. W związku z powyższym, postanowieniem z dnia 30 stycznia 2015 r. umorzono postępowanie w części ponad kwotę 67.895,87 zł.

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2015 r. Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo w kwocie 67895,87 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 16 marca 2013 r. oraz zasądził koszty procesu.

Sąd ustalił stan faktyczny wskazując na to, że wyrokiem zaocznym z dnia 14 listopada 2003 r. w sprawie sygn. akt VII C 640/03 Sąd Rejonowy w K. nakazał usunięcie E. R. i K. R. wraz z osobami prawa ich reprezentującymi i rzeczami, z lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) oraz orzekł o ich uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia pozwanym przez Gminę K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Wyrokiem z dnia 30 czerwca 2005 r. (zaocznym w stosunku do W. P.) w sprawie sygn. akt VII C 38/05 Sąd Rejonowy w K. nakazał usunięcie D. P., A. P., W. P. i M. P. (2) wraz z osobami prawa ich reprezentującymi i rzeczami, z lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) oraz orzekł o ich uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia pozwanym przez Gminę K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Wyrokiem z dnia 30 maja 2007 r. (zaocznym w stosunku do T. S.) w sprawie sygn. akt VII C 740/06 Sąd Rejonowy w K. nakazał usunięcie K. K. (1), T. S., K. K. (2), M. S., P. S. (2), N. S. i A. S. wraz ze wszystkimi rzeczami, z lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) oraz orzekł o ich uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia pozwanym przez Gminę K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Wyrokiem z dnia 12 lutego 2007 r. w sprawie sygn. akt VII C 737/06 Sąd Rejonowy w K. nakazał usunięcie M. D. wraz ze wszystkimi rzeczami, z lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) oraz orzekł o jego uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia pozwanemu przez Gminę K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Wyrokiem z dnia 15 marca 2007 r. (zaocznym w stosunku do K. S.) w sprawie sygn. akt VII C 84/05 Sąd Rejonowy w K. nakazał usunięcie D. G., B. S., P. G., K. S., P. S. (1), Z. Z. i M. Z. (2) wraz ze wszystkimi rzeczami, z lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) oraz orzekł o ich uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia pozwanym przez Gminę K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Wyrokiem z dnia 28 marca 2007 r. w sprawie sygn. akt VII C 755/06 Sąd Rejonowy w K. nakazał usunięcie U. W. i A. W. (1) wraz z rzeczami, z lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) oraz orzekł o ich uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia pozwanym przez Gminę K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2008 r. w sprawie sygn. akt VII C 28/08 Sąd Rejonowy w K. nakazał usunięcie L. Z., B. K., K. P. i M. P. (1) wraz z rzeczami, z lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) oraz orzekł o ich uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia pozwanym przez Gminę K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Wyrokiem z dnia 24 września 2010 r. w sprawie sygn. akt VIII C 27/10 Sąd Rejonowy wK.nakazał usunięcie K. F., Z. F. i G. F. wraz ze wszystkimi rzeczami, z lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) oraz orzekł o ich uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia pozwanym przez Gminę K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Wyrokiem zaocznym z dnia 7 stycznia 2011 r. w sprawie sygn. akt VIII C 68/10 Sąd Rejonowy w K.nakazał usunięcie Z. B. (1), M. B., P. B. i D. B. wraz ze wszystkimi rzeczami, z lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) oraz orzekł o ich uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia pozwanym przez Gminę K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2008 r. w sprawie sygn. akt VII C 4/08 Sąd Rejonowy w K.nakazał usunięcie Z. B. (2) i M. Z. (1) wraz ze wszystkimi rzeczami, z lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) oraz orzekł o ich uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia pozwanym przez Gminę K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Wyrokiem zaocznym z dnia 24 listopada 2011 r. w sprawie sygn. akt VIII C 259/11 Sąd Rejonowy w Kielcach nakazał usunięcie Z. S. (2) wraz ze wszystkimi rzeczami, z lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) oraz orzekł o jego uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia pozwanemu przez Gminę K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2012 r. (zaocznym w stosunku do S. S. i G. S.) w sprawie sygn. akt VII C 317/11 Sąd Rejonowy w K. nakazał usunięcie J. K., K. K. (3), G. S., S. S. i Z. S. (1) wraz ze wszystkimi rzeczami, z lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) oraz orzekł o ich uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia pozwanym przez Gminę K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Wyrokiem z dnia 10 stycznia 2012 r. w sprawie sygn. akt VIII C 390/11 Sąd Rejonowy wK.nakazał usunięcie E. W., S. W., J. W. i A. W. (2) wraz ze wszystkimi rzeczami, z lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) oraz orzekł o uprawnieniu E. W., S. W. i A. W. (2) do otrzymania lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia pozwanym przez Gminę K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

(...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w K. jest właścicielem lokali mieszkalnych, w których zamieszkują w/w lokatorzy, wobec których orzeczono eksmisje i przyznano im prawo do lokali socjalnych.

Lokatorzy D. P., Z. S. (1) i Z. S. (2), przed orzeczeniem eksmisji zajmowali lokale mieszkalne należące do powoda na podstawie umów najmu, nie przysługiwało im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.

(...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w K. informowała Gminę K. o wydanych wyrokach orzekających eksmisje, wzywając ją do zapewnienia lokalu socjalnego uprawnionym osobom. Gmina K. nie złożyła E. R., K. R., D. P., A. P., W. P., M. P. (2), K. K. (1), T. S., K. K. (2), M. S., P. S. (2), N. S., A. S., M. D., D. G., B. S., P. G., K. S., P. S. (1), Z. Z., M. Z. (3), U. W., A. W. (1), L. Z., B. K., K. P., M. P. (1), K. F., Z. F., G. F., Z. B. (1), M. B., P. B., D. B., Z. B. (2), M. Z. (1), Z. S. (2), J. K., K. K. (3), G. S., S. S., Z. S. (1), E. W., S. W., J. W. i A. W. (2) oferty zawarcia umowy najmu lokalu mieszkalnego.

W okresie od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. wymienione osoby zajmowały lokale stanowiące własność powoda bez tytułu prawnego i nie regulowały zobowiązań czynszowych względem powodowej spółdzielni mieszkaniowej, nawet pomimo uzyskania przez powódkę tytułów wykonawczych zasądzających należności za korzystanie z lokali. We wskazanym okresie, na koniec 2012 roku zaległości czynszowe lokatorów opiewały na kwotę 41.156,18 zł. W związku z wpłatami dokonanymi w 2013 r. i 2014 r. na poczet zadłużenia za rok 2012, na dzień 26 września 2014 r. zadłużenie to wynosiło 33.569,66 zł. Na kwotę tą złożyły się następujące kwoty należne od poszczególnych osób zajmujących lokale bez tytułu prawnego:

- kwota 4.346,80 zł należna od D. P.,

- kwota 5.440,60 zł należna od K. K. (1),

- kwota 6.929,62 zł należna od B. S.,

- kwota 2.892,78 zł należna od U. W.,

- kwota 3.371,28 zł należna od L. Z.,

- kwota 612,51 zł należna od K. F.,

- kwota 3.865,77 zł należna od Z. B. (1),

- kwota 1.776,03 zł należna od Z. B. (2),

- kwota 976,26 zł należna od Z. S. (2),

- kwota 1.670,62 zł należna od Z. S. (1),

- kwota 1.687,39 zł należna od E. W..

W okresie od września 2014 r. do stycznia 2015 r. komornik sądowy wyegzekwował i przekazał stronie powodowej należne od D. P. zobowiązania czynszowe w łącznej kwocie 1.736,90 zł, które zostały zaksięgowane na poczet zaległości za 2012 rok.

Wpłaty dokonywane przez lokatorów, co do których orzeczono eksmisje były rozliczane zgodnie z dowodami wpłat i określonymi na nich tytułami wpłat. W przypadku braku jakiejkolwiek adnotacji, wpłaty zaliczano na poczet najstarszych zaległości czynszowych.

(...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w K., w zakresie swojej działalności wynajmuje osobom trzecim znajdujące się w jej zasobach lokale mieszkalne.

Gdyby Gmina K. zaoferowała osobom, wobec których orzeczono eksmisję, lokale socjalne i opróżnili oni zajmowane przez siebie lokale mieszkalne, powódka mogłaby wynająć je na wolnym rynku, uzyskując z tego tytułu wpływy – za okres od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. – w kwocie 81.228 zł.

Pismem z dnia 26 lutego 2013 r. (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w K. wezwała Gminę K. do zapłaty kwoty 77.219,29 zł z tytułu odszkodowania za niedostarczenie lokali socjalnych osobom uprawnionym do ich otrzymania na mocy wyroków sądowych – w terminie do dnia 15 marca 2013 r.

W piśmie z dnia 15 marca 2013 r. Dyrektor Wydziału Mieszkalnictwa Urzędu Miasta K. poinformował powódkę, że wypłata odszkodowania nie jest możliwa ze względu na brak środków finansowych przeznaczonych na ten cel w budżecie. Jednocześnie zaznaczono, że w przypadku pozyskania niezbędnych środków finansowych w trakcie trwania roku budżetowego, Miasto K. podejmie działania niezbędne do zawarcia ugody i wypłaty należnego odszkodowania.

Sąd Okręgowy wskazał dowody na podstawie których poczynił ustalenia faktyczne, dokumenty te to wyroki sądów, pisma stron korespondencja urzędowa, które to dokumenty nie były kwestionowane w toku postępowania przez strony.

Sąd dopuścił nadto dowód z dokumentów księgowych dołączonych przez stronę powodową do pism procesowych z dnia 11 października 2013 r. oraz z dnia 2 grudnia 2013 r., przyjmując zgodnie z jej twierdzeniami, że konieczność ich przedstawienia zaistniała w związku z kwestionowaniem przez pozwaną Gminę wyliczeń dokonanych w treści pozwu i załączonych do niego dokumentów. Powódka dołączyła do pozwu kartotekę obrotów za rok 2012 r. dotyczącą osób, wobec których orzeczono eksmisję, informacje o wysokości składników opłat czynszowych, a także wykaz wartości zadłużenia za okres objęty pozwem.

Strona pozwana twierdziła, że ze złożonych dokumentów nie wynika wysokość dochodzonego odszkodowania, gdyż nie dołączono dokumentów źródłowych, na podstawie których dokonywano zapisów w księgach rachunkowych. Powódka wyjaśniła kwestionowane przez pozwaną rozbieżności składając dodatkowe uszczegółowione zestawienia, dowody księgowe i wydruki kont, stanowiące uzupełnienie i wyjaśnienie złożonych wcześniej dokumentów. Z ostrożności procesowej, w związku z zarzutami pozwanej, w dniu 2 grudnia 2013 r. powódka złożyła dodatkowe kartoteki obrotów za okres do października 2013 r., pomimo, że nie dotyczyły one okresu objętego pozwem. W ocenie Sądu dowodów tych nie można uznać za spóźnione, gdyż potrzeba ich powołania powstała dopiero w związku z ich kwestionowaniem przez pozwaną. Stanowią one w istocie uszczegółowienie dokumentów dołączonych do pozwu. Ponadto ich złożenie nie spowodowało zwłoki w rozpoznaniu sprawy.

Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły również opinia biegłego z zakresu rachunkowości i finansów (...) oraz opinia biegłej z zakresu szacowania nieruchomości J. J.. Opinie te Sąd ocenił jako rzetelne, fachowe i wyczerpujące, i w całości podzielił wnioski z nich płynące. Opinia biegłego R. C. została opracowana na podstawie dokumentacji księgowej powodowej spółdzielni i potwierdziła prawidłowość wyliczenia przez powódkę wysokości zadłużenia czynszowego osób, wobec których orzeczono eksmisje. Na jej podstawie Sąd poczynił ustalenia w zakresie wysokości doznanej przez stronę powodową szkody, związanej z nieuiszczaniem opłat czynszowych przez osoby, wobec których orzeczono eksmisję. Na dzień sporządzania opinii szkoda ta wynosiła 33.569,66 zł. Powódka domagała się również odszkodowania w zakresie utraconych korzyści, wynikających z pozbawienia jej możliwości wynajmowania na wolnym rynku lokali, które zajmowały osoby wobec których orzeczono eksmisję. Dla ustalenia wysokości szkody w tym zakresie Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości na okoliczność ustalenia możliwych do uzyskania przez powoda na wolnym rynku wpływów z tytułu najmu lokali zajmowanych przez osoby, wobec których orzeczono eksmisję, w okresie objętym pozwem. Sąd w całości podzielił wnioski opinii biegłej J. J.. Opinia ta została sporządzona w oparciu o wiedzę fachową oraz analizę rynku najmu nieruchomości. Biegła oszacowała, że powódka mogłaby uzyskać czynsze najmu za przedmiotowe lokale w kwocie 81.228 zł tj. w kwocie przewyższającej jej żądanie z tego tytułu. Podnieść należy, iż pozwana wskazywała, że nie kwestionuje samej wysokości tej części odszkodowania dotyczącej utraconych korzyści, a jedynie podstawę prawną i możliwość wynajmowania przez powódkę lokali na wolnym rynku. Sąd przyjął jednak, że wobec kwestionowania samej zasady odpowiedzialności w tym zakresie i wątpliwości co do wysokości odszkodowania, zasadnym jest dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na wskazaną wyżej okoliczności i zweryfikowania dokonanych przez powoda wyliczeń. Opinie biegłych nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd poczynił ustalenia faktycznie także na podstawie zeznań świadka U. O. (protokół rozprawy z dnia 18 grudnia 2013 r.), pracownika księgowości powodowej spółdzielni mieszkaniowej w zakresie sposobu rozliczeń zadłużenia i wpłat dokonywanych przez lokatorów objętych wyrokami eksmisyjnymi, na poczet zaległości objętej pozwem. Zeznaniom świadka Sąd dał wiarę w całości jako logicznym, jasnym oraz opartym na wiedzy z zakresu rachunkowości, a także doświadczeniu zawodowym.

Sąd oddalił wniosek dowodowy strony pozwanej o przesłuchanie w charakterze świadków lokatorów, wobec których orzeczono eksmisję na okoliczność czy w okresie objętym pozwem zamieszkiwali oni w przedmiotowych lokalach i czy uiszczali z tego tytułu opłaty na rzecz powoda, albowiem materiał dowodowy zgromadzony w sprawie był wystarczający do rozstrzygnięcia sprawy. Ponadto okoliczność uiszczania opłat za korzystanie z lokali wynika z dokumentacji księgowej oraz opinii biegłego z zakresu rachunkowości. Pozwany nie kwestionował, że nie przedstawił ofert zawarcia umów najmu lokali socjalnych osobom do tego uprawnionym, a powód wskazywał, że do chwili obecnej przedmiotowe lokale nie zostały opróżnione i wydane mu w posiadanie.

Zdaniem Sądu Okręgowego powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2014 r. poz.150) jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny. Stosownie zaś do treści art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Przesłankami tej odpowiedzialności są powstanie szkody, fakt jej wyrządzenia przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej oraz związek przyczynowego pomiędzy zdarzeniem a powstaniem szkody.

Poza sporem w niniejszej sprawie pozostawał fakt, że (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w K. jest właścicielem lokali mieszkalnych, w których zamieszkują lokatorzy, wobec których zapadły prawomocne wyroki orzekające eksmisję i przyznające im prawo do otrzymania lokali socjalnych. Niekwestionowane było również, że pozwana Gmina K. nie przedstawiła E. R., K. R., D. P., A. P., W. P., M. P. (2), K. K. (1), T. S., K. K. (2), M. S., P. S. (2), N. S., A. S., M. D., D. G., B. S., P. G., K. S., P. S. (1), Z. Z., M. Z. (3), U. W., A. W. (1), L. Z., B. K., K. P., M. P. (1), K. F., Z. F., G. F., Z. B. (1), M. B., P. B., D. B., Z. B. (2), M. Z. (1), Z. S. (2), J. K., K. K. (3), G. S., S. S., Z. S. (1), E. W., S. W., J. W. i A. W. (2) oferty zawarcia umowy najmu lokalu mieszkalnego.

Pozwana Gmina K., pomimo ciążącego na niej ustawowego obowiązku, wynikającego z art. 14 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, nie zapewniła lokali socjalnych osobom uprawnionym do takich lokali na podstawie wyroków sądowych. Zaniechanie to jest niezgodne z prawem i rodzi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną powodowej spółdzielni mieszkaniowej.

Niewątpliwym jest, że niedostarczenie przez Gminę lokali socjalnych spowodowało po stronie powódki szkodę związaną z nieuiszczanymi przez lokatorów, wobec których orzeczono eksmisję, należnościami z tytułu utrzymania zajmowanych przez nich lokali. W przypadku niewywiązywania się przez byłego lokatora z obowiązku uiszczania opłat za używania lokalu mieszkalnego, spółdzielnia mieszkaniowa ponosi niewątpliwie stratę finansową do czasu, dopóki Gmina nie zaoferuje lokalu socjalnego. Uznać zatem należy, że powstanie szkody po stronie powodowej spółdzielni w postaci poniesionej straty wobec nieuiszczania kosztów utrzymania lokalu przez osoby wobec których orzeczono eksmisję, pozostaje w normalnym związku przyczynowym z zaniechaniem przez Gminę wypełnienia obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego i za tę szkodę Gmina ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 417 § 1 k.c. (zob. wyrok SN z dnia 13 stycznia 2010 r. II CSK 323/09, LEX nr 602680).

Kwestią sporną w niniejszej sprawie była wysokość żądanego przez powódkę odszkodowania w związku z nieregulowaniem przez lokatorów należności czynszowych w okresie od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. Strona pozwana zarzucała, że powódka nie udowodniła wysokości roszczenia dokumentami dołączonymi do pozwu. Jak podniesiono już we wcześniejszej części uzasadnienia, brak było podstaw do uznania złożonych przez powódkę w późniejszym etapie postępowania dokumentów księgowych za spóźnione. Sąd na ich podstawie oraz na podstawie opinii biegłego z zakresu rachunkowości i księgowości R. C. poczynił ustalenia na okoliczność wysokości poniesionej przez powódkę szkody. Stan zadłużenia czynszowego lokatorów, wobec których orzeczono eksmisję wraz z prawem do lokalu socjalnego, za okres od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r., na koniec 2012 r. wyniósł 41.156,18 zł. W związku z wpłatami oraz rozliczeniami dokonanymi w 2013 r. i 2014 r., zadłużenie to zmniejszyło się o kwotę 7.586,52 zł i na chwilę sporządzania opinii tj. wrzesień 2014 r. wynosiło 33.569,66 zł. Strony nie kwestionowały wysokości szkody ustalonej przez biegłego R. C.. W późniejszym okresie, od września 2014 r. do stycznia 2015 r. na poczet zadłużenia związanego z zaległościami czynszowymi za 2012 r. wpłynęła należność w łącznej wysokości 1.736,90 zł, która pomniejszyła wysokość szkody. Pozwana nie kwestionowała tej okoliczności. W związku z powyższym, powodowa spółdzielnia poniosła w tym zakresie szkodę w wysokości 31.832,76 zł.

Strona powodowa, oprócz poniesionej straty w postaci nieuiszczonych opłat czynszowych, domagała się również utraconych korzyści w kwocie 36.063,11 zł, podnosząc, iż kwotę taką uzyskałaby, gdyby wynajmowała lokale na wolnym rynku. Również w tym zakresie Sąd uznał żądanie powódki za zasadne w całości.

Odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanej Gminy w niniejszej sprawie wynika z art. 417 k.c. w zw. z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Nie może budzić wątpliwości, że w ramach odpowiedzialności na podstawie art. 417 k.c. obowiązuje zasada pełnego odszkodowania, co oznacza, że naprawienie szkody obejmuje nie tylko straty, które poszkodowany poniósł, ale także korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono (art. 361 § 2 k.c.). Zasada ta został potwierdzona przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 25 czerwca 2008 r. III CZP 46/08, w którym stwierdzono, że roszczenie odszkodowawcze właściciela lokalu przeciwko gminie przewidziane w art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie lokatorów (…) w związku z art. 417 k.c. obejmuje wynagrodzenie szkody w pełnej wysokości. Za zasadne należało uznać twierdzenia powodowej spółdzielni mieszkaniowej, iż zaniechanie pozwanej Gminy polegające na niedostarczeniu lokali socjalnych osobom do tego uprawnionym na podstawie wyroków eksmisyjnych uniemożliwiło wynajęcie lokali zajmowany przez tych lokatorów na wolnym rynku i uzyskanie z tego tytułu dochodów. Powódka jest właścicielem przedmiotowych lokali, jednak nie może nimi swobodnie dysponować. Pomimo, że zapadły wyroki eksmisyjne, powódka nie ma możliwości przeprowadzenia skutecznej egzekucji, gdyż wykonalność wyroków została wstrzymana do czasu złożenia przez Gminę K. uprawnionym osobom ofert zawarcia umów najmu lokali socjalnych. Gdyby Gmina zaoferowała lokale socjalne, doszłoby do opróżnienia lokali stanowiących własność Spółdzielni i wydania jej w posiadanie. Powódka mogłaby wtedy nimi swobodnie dysponować, w szczególności mogłaby wynająć je za czynsz rynkowy. Należało zatem uznać, że szkoda w postaci utraconych korzyści pozostaje w normalnym związku przyczynowym z bezprawnym zaniechaniem pozwanej Gminy.

Strona pozwana zarzucała, że ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych uniemożliwia Spółdzielni wynajmowanie przedmiotowych lokali na wolnym rynku, a tym samym uzyskiwanie z tego tytułu czynszu najmu, wobec czego nie można mówić o utraconych korzyściach w związku z niedostarczeniem lokali socjalnych. Zarzut ten należało jednak uznać za chybiony.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.
o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1222) przedmiotem działalności spółdzielni może być m.in. budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu. Przepis ten uprawnia spółdzielnię mieszkaniową o wynajmowania lokali mieszkalnych znajdujących się w jej zasobach. Pozwana wskazywała, że norma ta nie odnosi się do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, powołując się na art. 11 ust. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, zgodnie z którym w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób określony w statucie oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. Pozwana podnosiła, że do orzeczenia eksmisji doszło na skutek wygaśnięcia spółdzielczych lokatorskich praw do lokali mieszkalnych i zgodnie ze wskazanym przepisem spółdzielnia ma obowiązek zbycia takiego lokalu po jego opróżnieniu i nie może przeznaczyć go do wynajmowania na wolnym rynku. Podnieść należy, iż powódka wykazała, iż nie wszystkim lokatorom, co do których orzeczono eksmisję, przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, przedkładając umowy najmu lokali mieszkalnych zawarte z D. P., Z. S. (1) i Z. S. (2). W przypadku wymienionych osób nie doszło do wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, gdyż korzystali oni z lokali na podstawie umów najmu. Niewątpliwie zatem gdyby osoby te opróżniły zajmowane lokale w związku z zaproponowaniem im lokali socjalnych, powódka mogłaby bez przeszkód wynająć je innym osobom.

W ocenie Sądu nie zachodziły również przeszkody, aby pozostałe lokale wynająć na wolnym rynku. Wskazać należy, że ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych nie formułuje zakazu wynajmowania przez spółdzielnię lokali mieszkalnych typu lokatorskiego. Przepis art. 1 ust. 2 pkt 5 powołanej ustawy nie wprowadza żadnych ograniczeń w tym zakresie, mówiąc ogólnie o uprawnieniu spółdzielni do wynajmowania lokali mieszkalnych i lokali o innym przeznaczeniu znajdujących się w budynkach należących do spółdzielni. Z art. 11 ust. 2 ustawy wynika obowiązek spółdzielni ogłoszenia przetargu na ustanowienie odrębnej własności lokalu, co do którego wygasło spółdzielcze lokatorskie prawo – nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu. W ocenie Sądu, nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby w trakcie trwania procedury związanej z ustanowieniem odrębnej własności lokalu, był on wynajmowany przez spółdzielnię na wolnym rynku. Należy podkreślić, że powodowa spółdzielnia jest właścicielem przedmiotowych lokali i może nimi dysponować i czerpać z nich korzyści. Ponadto powódka złożyła umowę najmu na potwierdzenie okoliczności, że w swojej działalności zajmuje się również wynajmowaniem lokali mieszkalnych. Należy także zauważyć, że lokale należące do powodowej spółdzielni znajdują się w atrakcyjnej lokalizacji na Osiedlu (...) w K., a fakt dużego popytu na lokale mieszkalne do wynajęcia jest powszechnie znany.

Sąd przyjął zatem, że strona powodowa miała możliwość wynajmowania lokali zajmowanych przez osoby, wobec których orzeczono eksmisję i uzyskiwania z tego tytułu dochodów, czego została pozbawiona poprzez niezgodne z prawem zaniechanie pozwanej Gminy dostarczenia lokali socjalnych osobom do tego uprawnionym. W związku z takim zaniechaniem pozwanej, Spółdzielnia poniosła szkodę w wysokości możliwych do uzyskania na wolnym rynku wpływów z tytułu najmu przedmiotowych lokali w okresie objętym pozwem. Z opinii biegłej J. J. wynika, że w okresie od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. powód mógł uzyskać na wolnym rynku należności z tytułu najmu w wysokości 81.228 zł. Opinia ta nie była kwestionowana przez strony. Ponieważ jednak oszacowana przez biegłą wartość szkody z tytułu utraconych korzyści przewyższała żądanie powódki, która domagała się z tego tytułu kwoty 36.063,11 zł, Sąd uwzględnił roszczenie w dochodzonej przez nią wysokości.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 417 § 1 k.c. w zw. z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, zasądził od Gminy K. na rzecz (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w K. kwotę 67.895,87 zł, na którą złożyły się poniesiona strata w kwocie 31.832,76 zł oraz utracone korzyści w kwocie 36.063,11 zł.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. i zasądził je zgodnie z żądaniem strony powodowej, tj. od dnia następnego po upływie terminu zapłaty wskazanego w wezwaniu do zapłaty, czyli od dnia 16 marca 2013 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powódka wygrała proces w całości (ograniczenie przez nią powództwa wynikało bowiem z faktu, iż została ona częściowo zaspokojona w trakcie niniejszego procesu), a na poniesione przez nią koszty procesu złożyły się opłata od pozwu w kwocie 3.861 zł, zaliczka na poczet opinii biegłych w kwocie 1.500 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3.600 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

O kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. nr 167, poz. 1398 ze zmianami) w związku z art. 98 k.p.c. Na nieuiszczone koszty sądowe złożyły się koszty opinii biegłych w łącznej kwocie 3.039,49 zł.

Wyrok ten zaskarżyła w całości apelacją strona pozwana, wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa. Pozwana zarzuciła naruszenie prawa procesowego, a mianowicie błąd w ustaleniach faktycznych polegający na ustaleniu, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy był wystarczający do rozpoznania sprawy, przy uznaniu że eksmitowani lokatorzy zamieszkiwali w lokalach i nie zostały one opróżnione. Pozwana zarzuciła także naruszenie art. 227 k.p.c. przez oddalenie wniosku dowodowego o przesłuchanie w charakterze świadków osób co do których orzeczono eksmisję; a powiązany z nim zarzut naruszenia art. 232 k.p.c. dotyczy przyjęcia w zw. z art. 6 k.c., że powód udowodnił fakt zamieszkania w/w osób w tych lokalach w 2012 r.; na tej samej podstawie oparto zarzut przyjęcia udowodnienia możliwości wynajmowania lokali przez powódkę. Kolejny zarzut dotyczy naruszenia art. 207 § 6 k.p.c. poprzez dopuszczenie dowodu z dokumentów księgowych złożonych przez stronę dnia 11 października 2013 roku oraz 2 grudnia 2013 roku, które jako spóźnione powinny zostać pominięte; dotyczy to także dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu księgowości, jako spóźnionego i mającego ustalić fakty – poziom zadłużenia osób eksmitowanych; a nadto dopuszczenie dowodu z opinii biegłego w oparciu o dokumenty nie stanowiące dowodu w chwili ich analizy i na niesporną wysokość czynszu możliwego do uzyskania przez spółdzielnię; dowody dopuszczono na ostatnim posiedzeniu co wpłynęło na możliwość obrony pozwanego; naruszono art. 233 k.p.c. poprzez nie wszechstronną ocenę dowodów przez pominięcie dowodu z zeznań świadków – osób eksmitowanych; art. 328 § 2 k.p.c. przez niewyjaśnienie dlaczego odmówiono mocy dowodowej zeznaniom świadków pominiętych w postępowaniu; także odnośnie możliwości wynajmowania lokali w trakcie procedury z art. 11 ust.2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, z czym łączy się zarzut nie zbadania czy staut spółdzielni dopuszcza taki wynajem;

Naruszenie prawa materialnego apelująca łączy z treścią art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w aspekcie prawnej możliwości wynajmu lokali, jak i ustaleń faktycznych w tym zakresie; zarzuciła również naruszenie art. 417 k.c. poprzez przyjęcie, że Gmina ponosi odpowiedzialność nie za to, że lokatorzy nadal mieszkają, lecz za to, że nie opróżnili lokai i nie wydali ich spółdzielni, a także że spełnione zostały przesłanki z tego przepisu odpowiedzialności Gminy. W uzasadnieniu rozwinięta zarzuty.

Powódka w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i ustosunkowała się do zarzutów wskazując na przesłanki prawne i faktyczne.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne i wywody prawne Sądu I instancji i przyjmuje je za własne. W sprawie występują zagadnienia nie objęte apelacją i odpowiedzią na apelację, lecz wobec zakresu zaskarżenia i podniesionych zarzutach pozostają one poza rozważaniami Sądu II instancji.

Sąd II instancji dla uporządkowania ustaleń i odniesienia do zarzutów wskazuje na to, że przedmiotem żądania pozwu było odszkodowanie, na które składało się odszkodowanie za zajmowanie przez osoby co do których orzeczono eksmisję lokali stanowiących własność powódki przy nie regulowaniu opłat w „ zwykłej” wysokości i odszkodowanie wynikające z niemożności wynajęcia lokali na wolnym rynku i uzyskaniem wyższego rynkowego czynszu najmu, a więc wynagrodzenie z tytułu utraconych korzyści. Strona powodowa dochodzi szeregu roszczeń związanych z poszczególnymi lokalami i niewątpliwie lepiej i łatwiej dowodowo byłoby gdyby przedstawiono odrębnie wyliczenia dla każdego z lokali co do których orzeczono eksmisję zajmujących je osób. Rozliczenia ułatwiłoby także przedstawienie przez pozwana indywidualnych rozliczeń dotyczących dopłat do opłat mieszkaniowych odnośnie każdego z lokali objętych pozwem. W ostatecznym rozrachunku poczynione przez Sąd I instancji wyliczenia nie zostały skutecznie podważone. Wysokość zadłużenia wynika z dokumentacji księgowej, a strona pozwana w apelacji stwierdziła, że wysokość odszkodowania za czynsz rynkowy była bezsporna.

Odnosząc się do zarzutów naruszenia prawa procesowego to zarzuty te nie są zasadne. Rozpoznawana sprawa nie jest pierwszą pomiędzy stronami, a pozwana zawierała z powódką umowy najmu lokali i jak podnosi apelująca wysokość możliwego do uzyskania czynszu wolnorynkowego według treści apelacji nie była sporna – punkt 17 / k. 934/.

Zarzuty te koncentrują się na nie dopuszczeniu dowodu z przesłuchania osób zajmujących lokale objęte pozwem, z czego wywodzone są dalsze zarzuty. Sąd I instancji trafnie nie uwzględnił tego wniosku, poczynił ustalenia dotyczące zasądzenia od tych osób należności z tytułu nie regulowania opłat za lokale. Ponadto strona pozwana była zobowiązana do zaproponowania osobom eksmitowanym lokali socjalnych w związku z tym strona pozwana zapewne dysponuje listą osób którym zobowiązana jest dostarczyć lokale i posiada informacje dotyczące miejsca pobytu tych osób. W interesie pozwanej leży wiedza o tym czy nadal aktualne jest zobowiązanie do zaproponowania lokalu. W dodatku dowodzeniu podlegało opuszczenie lokalu przez uprawnionego, a nie przesłuchiwanie szeregu osób odnośnie dalszego zajmowania mieszkań. Trafny był też argument związany z dokumentami księgowymi dotyczącymi lokali podniesiony przez Sąd I instancji. Dokumenty księgowe były znane stronie pozwanej i miały jedynie potwierdzić okoliczności i wyliczenia zawarte w pozwie. Powyższe przesądza o braku zasadności zarzutów związanych z naruszeniem prawa procesowego. W istocie pozwana z odmowy dopuszczenia dowodu z zeznań świadków i przeprowadzenia dowodu z dokumentów księgowych wywiodła znaczną ilość zarzutów, jednak wskazane okoliczności nie powodowały zarzucanych uchybień. Ewentualne uchybienie powódki w zakresie wynajmu lokali nie wpływał na rozstrzygnięcie, warto przypomnieć, że nie dochodzono ceny rynkowej a niższej przy utraconych korzyściach. Okoliczność, czy część lokali nie była objęta przed orzeczeniami eksmisyjnymi umowami najmu nie wpływała na treść orzeczenia. Sąd Apelacyjny zauważa, że stanowisko pozwanej prowadziłoby do sytuacji w której w zależności od formy prawnej funkcjonowania lokalu i własności odszkodowanie mogłoby nie być należne, co prowadziłoby do wniosku, że korzystnym jest nie wykonywanie wyroków. W lokalach lokatorskich spółdzielczych Gmina ponosiłaby tylko koszty zwykłej eksploatacji. Rozwiązanie takie nie jest właściwe. Sąd zauważa, że strona pozwana wynajmowała w tym samym czasie lokale od strony powodowej dla realizacji zadań własnych, przy czym w sprawie akceptowała wysokość czynszu najmu określoną w umowach i jak się wydaje z tego odniesienia wynikało podniesienie zarzutu braku sporności wysokości utraconych korzyści.

Zarzuty dotyczące prawa materialnego dotyczą art. 417 k.c. i przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. W tym kontekście wskazać należy na treść art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów stanowiącego podstawę roszczeń powódki i określającego zasady ustalenia wysokości świadczeń. Strona pozwana nadmierną wagę przywiązuje do art. 11 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, rzecz nie w tym czy statut spółdzielni pozwalał na wynajmowanie lokali, lecz w tym, że wskazany powyżej przepis art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów określa sposób ustalenia odszkodowania przez odniesienie do możliwości wynajmu na wolnym rynku i ten przepis ma pierwszoplanowe znaczenie dla treści orzeczenia.

Podsumowując, zarzuty prawa procesowego nie były zasadne, o uwzględnieniu żądania pozwu decydowało nie przyznanie osobom objętym wyrokami eksmisyjnymi lokali socjalnych przez Gminę, czego konsekwencja było dalsze zajmowanie przez szereg lat lokali spółdzielni i nie regulowanie należności za ich zajmowanie potwierdzone orzeczeniami sądu w innych sprawach. Okoliczność ta przesądzała o wymagalności roszczenia z art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów. Pozwany wskazał na niesporność kwoty odszkodowania za korzystanie z lokali, przy prawidłowym ustaleniu należności czynszowych przez powódkę zweryfikowanych przez biegłego, a dowód w takim kontekście nie był spóźniony. Prowadzi to do wniosku, że apelacja nie była zasadna, a w konsekwencji pozwana obciążona została kosztami postępowania – art. 385 k.p.c. i art. 98 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.