Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Andrzej Struzik
Sędziowie:	SSA Piotr Rusin SSO del. Małgorzata Łoboz
Protokolant:	st. prot. sądowy Katarzyna Rogowska

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2012 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K.

o ustalenie

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 31 maja 2012 r. sygn. akt I C 2101/10

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddala i zasądza od strony powodowej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. na rzecz strony pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. kwotę 3617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  zasądza od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kwotę 2700 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  nakazuje pobrać od strony powodowej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 6250 zł (sześć tysięcy dwieście pięćdziesiąt złotych) tytułem opłaty sądowej od apelacji od której strona pozwana była zwolniona.

Sygn.akt I A Ca 1256/12

UZASADNIENIE

Powód - Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w K. w pozwie skierowanym przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. wniosła o ustalenie, że jest współwłaścicielem w 4484/10 000 nieruchomości składającej się z działek nr. (...)obręb (...) K. o pow. 0,0256 ha zabudowanej studniami głębinowymi i nr. (...) obręb (...) K. o pow. 0,1056 ha zabudowanej hydrofornią wraz z budynkiem i urządzeniami, objętej księgą wieczystą Nr.KW (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy dla Krakowa-Podgórza w Krakowie oraz domagała się zasądzenia od strony pozwanej na swoją rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powództwa podała , że powstała w wyniku podziału Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. na Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w K. , w skrócie „ Spółdzielnia (...) i Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w K. , w skrócie Spółdzielnię (...). W księdze Wieczystej jako właściciel nieruchomości obejmującej działki będące przedmiotem żądania pozwu wpisana jest Spółdzielnia (...). Zgodnie z uchwałą nr. 6 Spółdzielni (...) zatwierdzającą plan podziału składników majątkowych oraz praw I zobowiązań do Spółdzielni (...) między innymi wymienione wyżej działki w takim udziale jaki stanowi udział powierzchni użytkowej nieruchomości przy ul. (...) w stosunku do powierzchni wszystkich budynków w zasobach Spółdzielni korzystających z usytuowanych na tych działkach hydroforni i studni głębinowych. Spółdzielnia (...) udział Spółdzielni (...) według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r. ustaliła na 33,74 % , a następnie skorygowała go na 24,47 %. Udział ten nie odpowiada jednak zapisowi w powołanej wyżej uchwale, gdyż po dniu 1 stycznia 2008 r. z zasobów Spółdzielni Mieszkaniowej (...) ubyły nieruchomości zabudowane budynkami położonymi w K. przy ul. (...), a lokale w tych budynkach stały się odrębną własnością członków tworzących wyłonione w ten sposób trzy wspólnoty mieszkaniowe. Zmienia to wielkość udziałów obu Spółdzielni w sposób wskazany w żądaniu pozwu . Powodowa Spółdzielnia zwracała się wielokrotnie do Spółdzielni (...) o uregulowanie wielkości udziałów obu Spółdzielni w wymienionych wyżej działki, ale bezskutecznie , a zatem ma interes prawny w ustaleniu wielkości jej udziału we współwłasności nieruchomości składającej się z działek nr. (...)

Pozwana Spółdzielnia (...) wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu i przyznając, że uchwały nr. 6 i 7 regulujące całościowo sprawy związane z podziałem Spółdzielni zostały podjęte w dniu 30 lipca 2008 r., a bilans podziałowy w dniu 28 lutego 2009 r., a więc już po wyłonieniu się trzech wspólnot mieszkaniowych wymienionych w pozwie , ale Zebranie Przedstawicieli Członków Spółdzielni (...) uchwaliło przyjęcie za podstawę podziału stan na dzień 31 grudnia 2007 r., kiedy to jeszcze nieruchomości zabudowane budynkami, w których ustanowiono odrębne własności lokali należące do członków nowopowstałych wspólnot mieszkaniowych wchodziły do zasobów Spółdzielni (...). Ponadto zdaniem pozwanej Spółdzielni powództwo zmierza do obejścia art. 42 ustawy z dnia 16 września 1982 r.-Prawo spółdzielcze ( Dz.U. z 2003 r. Nr. 188, poz. 1848 ze zm.-jednol.tekst)., tj. podważenia prawomocnych uchwał kompetentnego organu Spółdzielni.

Wyrokiem z dnia 31 maja 2012 r. sygn. akt IC 2101/10 Sąd Okręgowy w Krakowie orzekł zgodnie z żądaniem , zasądzając od strony pozwanej na rzecz powodowej Spółdzielni kwotę 9.867 zł... tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy ustalił, że podczas Zebrania Przedstawicieli Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) odbywającego się w dniach 28 i 30 lipca 2008 r. podjęta uchwały nr. 6 i 7 dotyczące wyłonienia się z tej Spółdzielni nowej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) i wydzielenie w związku z tym z zasobów pozwanej Spółdzielni nieruchomości zabudowanych budynkami nr. 1 i 3 przy ul. (...) w K.. W uchwale nr. 6 o zatwierdzeniu planu podziału składników majątkowych oraz praw i zobowiązań w pkt. l ppkt.l określono sposób podziału prawnego działek nr. (...) na których usytuowane są odpowiednio hydrofornia wraz z budynkiem i studnie głębinowe , że na Spółdzielnię (...) przejdą udziały w współwłasności nieruchomości utworzonej z tych działek w wielkości odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej budynków przy ul. (...) do powierzchni wszystkich budynków w zasobach spółdzielni korzystających z urządzeń na działkach nr. (...). W punkcie V uchwały natomiast postanowiono , że przekazanie sald do wydzielonej spółdzielni nastąpi z uwzględnieniem zmian aktywów i pasywów na dzień faktycznego podziału , a za podstawę podziału został przyjęty bilans na dzień 31 grudnia 2007 r. zweryfikowany przez biegłego rewidenta. Wszystkie zdarzenia gospodarcze po dacie bilansu do dnia faktycznego podziału miały być rozliczane na tych samych zasadach jak określone w planie podziału składników majątkowych. W kolejnej uchwale nr. 7 pkt.l zadecydowano , e podział Spółdzielni następuje z dniem 31 grudnia 2007 r. według stanu na ten dzień oraz planu składników majątkowych , praw i zobowiązań Spółdzielni, sporządzonego przez Zarząd , stanowiących załącznik nr. 1 i 2 do uchwały, a w punkcie III stwierdzono, iż „ przekazanie sald do wydzielonej spółdzielni nastąpi z uwzględnieniem zmian aktywów i pasywów na dzień faktycznego przekazania majątku. Za podstawę podziału został przyjęty bilans sporządzony na dzień 31 grudnia 2007 r. zweryfikowany przez biegłego rewidenta. Wszystkie zdarzenia gospodarcze następujące po dacie 31 grudnia 2007 r. -do dnia faktycznego przekazania majątku będą rozliczane na tych samych zasadach jak określone w Planie podziału składników majątkowych oraz praw i zobowiązań ". Obie wymienione wyże działki są objęte jedną księgą wieczystą , gdzie jako właściciel ujawniona jest Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w K.. Według stanu na dzień 31 grudnia 2007 r. w zasobach pozwanej

Spółdzielni pozostały lokale w budynkach , które nie miały przejść do zasobów Spółdzielni (...) , o łącznej powierzchni użytkowej-19.649,78 m.kw., natomiast łączna powierzchnia lokali mających być przejęte przez Spółdzielnię (...)-4.807,61 m.kw.

W okresie pomiędzy 31 grudnia 2007 r. a dniem 30 lipca 2008 r. kiedy zostały podjęte uchwały nr. 6 i 7 Zebrania Przedstawicieli Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) ukonstytuowały się trzy wspólnoty mieszkaniowe , które przejęły część zasobów ze Spółdzielni (...) , które nie miały przejść do Spółdzielni (...). Chodzi o Wspólnoty Mieszkaniowe nieruchomości położonych w K. przy ul. (...) oraz przy ul. (...). W związku z tym według stanu na dzień podejmowania wymienionych wyżej uchwał uległ zmianie stosunek powierzchni użytkowej lokali pozostających w zasobach obu Spółdzielni, korzystających z urządzeń zlokalizowanych na działkach nr. (...)na korzyść powodowej Spółdzielni i przedstawia się on tak, jak to wskazała Spółdzielnia (...) w żądaniu pozwu. Strony nie mogą dojść do porozumienia w kwestii ostatecznego ustalenia wielkości udziałów każdej z nich we współwłasności działek nr. (...)

Poczyniwszy powyższe ustalenia Sąd Okręgowy rozprawia się z zarzutem strony pozwanej o braku interesu prawnego po stronie powodowej Spółdzielni i powiada , że interes taki istnieje, gdyż przemawia a nim konieczność uregulowania stanu prawnego nieruchomości objętej żądaniem pozwu w wyniku podziału spółdzielni. Wbrew odmienne mym zarzutom pozwanej Spółdzielni powództwo nie zmierza do obejścia prawomocnych uchwał kompetentnego organu Spółdzielni (...), gdyż obie Spółdzielnie powołują się na to te same postanowienia uchwał nr. 6 i 7 z dnia 30 lipca 2008 r., a spór dotyczy tylko ich wykładni, a to już uzasadnia ingerencję sądu w sprawie z powództwa z art. 189 k.p.c. Analizując odnośne fragmenty obu uchwał Sąd Okręgowy dochodzi, a w szczególności sposób redakcji unormowania zawartego w pkt. I uchwały nr. 7 Sąd dochodzi do wniosku , że data 31 grudnia 2007 r. miała znaczenie dla sporządzenie sprawozdania finansowego związanego z podziałem spółdzielni, natomiast była bez znaczenia dla podziału składników majątkowych , a w szczególności podziału zakresu uprawnień do działek nr. (...). Sąd Okręgowy dodaje , że za tego rodzaju stanowiskiem przemawia okoliczność, że skoro podstawą podziału majątku ulegającej podziałowi pozwanej Spółdzielni miał być stan rzeczy istniejący w dniu 31 grudnia 2007 r., znany w chwili podejmowania uchwał nr. 6 i 7 w dniu 30 lipca 2008 r., to nic nie stało na przeszkodzie aby w treści tych uchwał określić udziały pozwanej i powodowej Spółdzielni według przyjętych zasad podziału , gdyż wymagała o tylko stosunkowo prostych obliczeń matematycznych i w sposób precyzyjny udziały we współwłasności zostałyby określone. Dalej Sąd Okręgowy nawiązuje do uregulowań zawartych w punktach V uchwały nr. 6 i III uchwały nr. 7 , gdzie mowa o zmianach aktywów i pasywów, a także zdarzeniach gospodarczych powstałych do chwili faktycznego podziału. Ukonstytuowanie się w międzyczasie trzech wspólnot mieszkaniowych było zdarzeniem organizacyjnym , ale i gospodarczym , skoro skutkowało ubytkiem z zasobów Spółdzielni (...) przed datą faktycznego podziału trzech nieruchomości zabudowanych budynkami, które miał korzystać z urządzeń na działkach nr. (...).

W tej sytuacji Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu na mocy art. 189 k.p.c.

Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu , na które składają się -opłata sądowa od pozwu w kwocie 6.250 zł. oraz koszty zastępstwa prawnego w wysokości 3.600 zł. w wysokości stawki minimalnej z & 6 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz.U.Nr. 163 , poz. 1349 ze zm.), Sąd Okręgowy powołał art. 98 k.p.c.

W apelacji, opartej na zarzutach rażącego naruszenia prawa materialnego , a to art. 108 I art. 42 Prawa spółdzielczego i błędnego zastosowania art. 189 k.p.c. oraz sprzeczności Istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału , Spółdzielnia (...) wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację Spółdzielnia (...) wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając apelację, Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

W pierwszej kolejności należy zająć stanowisko w przedmiocie dopuszczalności powołania się w niniejszej sprawie na dopuszczalność zastosowania art. 189 k.p.c. Należy zgodzić ze stanowiskiem Sądu I instancji, że powództwo nie zmierza do ominięcia art. 42 & 1 Prawa spółdzielczego , gdyż obie strony powołują się na uchwał nr. 6 i 7 z dnia 30 lipca 2008 r., a spór dotyczy wyłącznie ich wykładni i w takiej sytuacji zachodziłaby podstawa do rozstrzygnięcia w oparciu o art. 189 k.p.c. ewentualnie z uwagi na to ,że spór dotyczy stanu prawnego nieruchomości mającej urządzoną księgę wieczystą na podstawie powództwa z art.10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece ( Dz.u. z 2001 r. Nr.124, poz. 1368 ze zm.), przy zastosowaniu art. 65 k.c.

Powództwo nie może jednak zostać uwzględnione z przyczyn merytorycznych.

Wymienione wyżej uchwały zostały podjęte w dniu 30 lipca 2008 r., a więc już po wyłonieniu się ze Spółdzielni (...) trzech wspólnot mieszkaniowych , i w konsekwencji po wyjściu z zasobów tej Spółdzielni trzech nieruchomości zabudowanych budynkami korzystającymi z urządzeń zlokalizowanych na działkach nr. (...), a mimo to za podstawę rozliczeń z aktywów i pasywów i samego podziału Spółdzielni (...) stan na 31 grudnia 2007 r ., a więc przed powstaniem trzech wspólnot mieszkaniowych w okresie kiedy nieruchomości przejęte przez te Wspólnoty pozostawały w zasobach Spółdzielni (...). Potwierdza to wolę organu reprezentującego wówczas członków obu toczących obecnie spór Spółdzielni aby za podstawę podziału uczynić datę wskazaną w wymienionych wyżej uchwałach Poza tym podział składników majątkowych winien być powiązany z podziałem praw i zobowiązań , gdyż wynika to z przepisu rangi ustawowej, jakim jest art. 108 & 2 pkt. 3 i 4 Prawa spółdzielczego. Dlatego też Sąd Apelacyjny uznał za zasadny podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 108 Prawa spółdzielczego poprzez ustalenie wielkości udziałów we współwłasności działek nr. (...)w sposób niezgodny z unormowaniem zawartym w pkt. l pkt. 1 uchwały nr. 6 z dnia 30 lipca 2008 r., co w konsekwencji musi skutkować oddaleniem powództwa.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na mocy art. 386 & 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo , obciążając w konsekwencji stosownie do art. 98 k.p.c. stronę powodową obowiązkiem pozwanej Spółdzielni kosztów procesu , na które składają się koszty zastępstwa prawnego według stawki minimalnej z & 6 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.Nr.163 , poz. 1349 ze zm.) ora opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

O kosztach postępowania apelacyjnego między stronami, sprowadzającymi się do kosztów pomocy prawnej według stawki minimalnej z & 6 pkt. 6 w związku z & 12 ust. pkt.2 wymienionego wyżej rozporządzenia , orzeczono na zasadzie art. 98 w związku z art. 391 & 1 k.p.c.; a o obowiązku uiszczenia opłaty sądowej od apelacji, od której strona pozwana została zwolniona , na zasadzie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz.U . z 2010 r. Nr.90 , poz. 594 ze zm.-jednol.tekst) w związku z art. 98 i art. 391 & 1 k.p.c.