Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Elżbieta Uznańska
Sędziowie:	SSA Barbara Górzanowska (spr.) SSO del. Robert Jurga
Protokolant:	st.sekr.sądowy Beata Lech

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2014 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa G. P.

przeciwko (...) Spółce z ograniczona odpowiedzialnością w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Gospodarczego w Krakowie

z dnia 24 września 2013 r. sygn. akt IX GC 825/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz powoda kwotę 2.700 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 26 lutego 2014 r.

Powód G. P. jako podwykonawca domagał się zasądzenia solidarnie od pozwanych (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. jako wykonawcy i (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. jako inwestora kwoty 156.794,99 zł z ustawowymi odsetkami, tytułem wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane polegające na wykonaniu instalacji wodno-kanalizacyjnych, centralnego ogrzewania wraz z kotłownią, wentylacji mechanicznej garaży z detekcją tlenku węgla i instalacji gazowej na budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego w W. przy ul. (...), na podstawie umowy zawartej z pozwanym wykonawcą w dniu 26 maja 2011 r., którą to umowę pozwany inwestor zaakceptował poprzez czynności faktyczne.

Pozwana spółka (...) wniosła o oddalenie powództwa zarzucając, że powództwo jest przedwczesne, ponieważ wykonane przez powoda roboty nie zostały odebrane z powodu usterek a dokonanie jedynie odbioru technicznego nie jest wystarczające. Pozwana podniosła także, że ze względu na opóźnienie w wykonaniu prac przez powoda naliczyła kary umowne w wysokości 46.740 zł., co wpłynie na wysokość wynagrodzenia.

Pozwana spółka (...) wniosła o oddalenie powództwa zarzucając, że zgoda inwestora na zawarcie umowy pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą uzależniona jest od poznania treści tej umowy i jej istotnych postanowień, a umowa stron nie została jej przedstawiona.

Wyrokiem z dnia 24 września 2013r. Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział IX Gospodarczy zasądził od strony pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na rzecz strony powodowej G. P. 156.794,99 zł z ustawowymi odsetkami od 27 listopada 2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądził od strony pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz strony powodowej G. P. 156.794,99 zł z ustawowymi odsetkami od 22 listopada 2012 r. do dnia zapłaty, zaznaczając, że odpowiedzialność obu pozwanych jest solidarna. Ponadto Sąd zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 12.687 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; nakazał ściągnąć solidarnie od obu pozwanych na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 81,26 zł tytułem zwrotu wydatków gotówkowych wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Podstawą rozstrzygnięcia było ustalenie, że w dniu 26 maja 2011 r. spółka (...) jako wykonawca i G. P. jako podwykonawca zawarli umowę, w której podwykonawca zobowiązał się wykonać wewnętrzne instalacje wodno-kanalizacyjne, instalację centralnego ogrzewania wraz z kotłownią, wentylację mechaniczną garaży z detekcją tlenku węgla i instalację gazową na budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego w W. przy ul. (...) w terminie do 15 maja 2012 r. za wynagrodzenie 410 000 zł, do którego miał być doliczony podatek od towarów i usług. Strony postanowiły, że podwykonawca będzie wystawiał wykonawcy faktury częściowe po zakończeniu każdego miesiąca robót. Do każdej faktury miał być dołączony protokół odbioru robót. Wykonawca był obowiązany do odbioru robót po zakończeniu każdego miesiąca w terminie 7 dni od zgłoszenia odbioru przez podwykonawcę. Nieprzystąpienie w tym terminie do odbioru miało być równoznaczne z dokonaniem odbioru przez wykonawcę. Na zabezpieczenie roszczeń wykonawcy z tytułu nienależytego wykonania umowy oraz z tytułu rękojmi i gwarancji wykonawca miał zatrzymać z każdej faktury 10% wartości faktury brutto. Wykonawca miał zwrócić połowę zatrzymanych kwot w ciągu 30 dni po bezusterkowym odbiorze przedmiotu umowy. Przerwanie robót przez podwykonawcę mogło nastąpić, jeżeli opóźnienie w realizacji płatności wynagrodzenia przekroczyło 15 dni. Za zwłokę w wykonaniu przedmiotu umowy podwykonawca zobowiązał się zapłacić wykonawcy karę umowną w wysokości 0,1% wynagrodzenia umownego za każdy dzień zwłoki. Kontakt między stronami miał się odbywać między innymi za pomocą poczty elektronicznej.

Sąd Okręgowy ponadto ustalił, że jedynym członkiem zarządu spółki (...) jest M. C. (1), który przebywa na stałe w Irlandii. Prokurentem spółki jest P. B., który w czasie budowy przebywał w K.. Budową przy ul. (...) w W. zajmowała się M. C. (2), która była pracownikiem Spółki. Sąd podał, że powód jako podwykonawca wpisywał wykonywanie robót do dziennika budowy. Według ustaleń Sądu pierwszej instancji budowa budynku mieszkalnego wielorodzinnego w W. przy ul. (...) była opóźniona. Na budowie panował bałagan, przed wykonaniem robót przez powoda położono płytki, co spowodowało, że jego pracownicy musieli przekuwać otwory w płytkach. Czekali też na wykonanie otworów w stropach, przez które miały być prowadzone instalacje. Na przełomie maja i czerwca 2012 r. M. C. (2) dowiedziała się od członka zarządu pozwanego wykonawcy, że odpowiedzialnym za opóźnienie jest powód. Tydzień-dwa po tym fakcie M. C. (2) dowiedziała się, że powód jest podwykonawcą spółki (...). M. C. (2) w czerwcu 2012 r. zadzwoniła do powoda z pretensjami o opóźnienia w pracach instalacyjnych, na co powód poinformował ją, że przerwał prace, (...) spółka (...) mu nie zapłaciła wynagrodzenia. W trakcie budowy odcięto dopływ energii elektrycznej, ponieważ nie były płacone rachunki za energię elektryczną. W dniu 4 lipca 2012 r. i 11 lipca 2012 r. na budowie odbyły się spotkania, na których omawiano postępy prac. Ze spotkań sporządzono protokoły, w których powód został określony jako podwykonawca. Protokoły podpisała między innymi M. C. (2). Powód wykonał wewnętrzne instalacje wodno-kanalizacyjne, instalację centralnego ogrzewania wraz z kotłownią, wentylację mechaniczną garaży z detekcją tlenku węgla i instalację gazową na budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego w W. przy ul. (...).

Sąd pierwszej instancji ustalił wreszcie, że w dniu 4 sierpnia 2012 r. odbył się odbiór techniczny instalacji wykonanych przez powoda. O odbiorze M. C. (2) poinformował któryś z członków zarządu pozwanego wykonawcy a powoda pracownik wykonawcy K. K.. W tym dniu sporządzono protokoły: odbioru technicznego wraz z próbą ciśnieniową instalacji wody ciepłej i zimnej oraz przeciwpożarowej, odbioru technicznego kanalizacji sanitarnej oraz deszczowej, odbioru technicznego wraz z próbą ciśnieniową instalacji centralnego ogrzewania oraz odbioru technicznego instalacji wentylacji mechanicznej. W imieniu inwestora protokoły podpisała M. C. (2), M. Ł. jako inspektor nadzoru i powód. Protokołów nie podpisał kierownik budowy K. K., mimo że był obecny w trakcie odbioru. W dniu 23 lipca 2012 r. powód sporządził protokół odbioru końcowego wykonanych robót obejmujący roboty wykonane od 20 czerwca 2012 r. do 23 lipca 2012 r. Wartość robót objętych protokołem równa była 58.875,08 zł. Protokół został podpisany przez członka zarządu pozwanego wykonawcy J. P.. W dniu 29 lipca 2012 r. powód wystawił pozwanemu wykonawcy fakturę na kwotę 58.875,08 zł netto, to jest 63.585,09 zł brutto, podpisaną przez członka zarządu pozwanego wykonawcy J. P.. Powód zawiadomił pozwanego wykonawcę o gotowości do odbioru końcowego w dniu 13 sierpnia 2012 r. W dniu 13 sierpnia 2013 r. powód otrzymał mail od M. K. będącego członkiem zarządu pozwanej spółki (...), że spółka ta uważa, że prace powoda nie zostały zakończone. W dniu 13 sierpnia 2012 r. powód sporządził protokół odbioru końcowego wykonanych robót obejmujący roboty wykonane od 23 lipca 2012 r. do 10 sierpnia 2012 r. Wartość robót objętych protokołem równa była 111 125 zł. Protokół nie został podpisany przez przedstawicieli pozwanego wykonawcy. W dniu 21 sierpnia 2012 r. powód wystawił pozwanemu wykonawcy fakturę na kwotę 111 125 zł netto, to jest 120 015 zł brutto. W dniu 22 sierpnia 2012 r. pozwany wykonawca przesłał powodowi pismo informujące, że wobec jego nieobecności wykonawca nie dokonuje odbioru robót instalacyjnych przy budynku wielorodzinnym w W. przy ul. (...) z uwagi na to, że prace nie zostały ukończone i nie zostały dostarczone niezbędne dokumenty potrzebne do odbioru inwestorskiego oraz nadzoru budowlanego. W dniu 28 sierpnia 2012 r. pełnomocnik powoda wysłał listem poleconym pod adresem obu pozwanych wezwanie do zapłaty 156.794,91 zł. W dniu 29 sierpnia 2012 r. pozwany wykonawca poinformował powoda, że protokoły techniczne nie zostały podpisane przez osoby uprawnione do reprezentowania spółki. Protokoły te nie są równoznaczne z protokołami odbioru końcowego lub częściowego zważywszy na występujące usterki poszczególnych instalacji. W dniu 6 września 2012 r. pełnomocnik pozwanego inwestora odpowiadając na wezwanie do zapłaty podał, że rozważa wstrzymanie zapłaty pozwanemu wykonawcy i zapłatę bezpośrednio podwykonawcom. Pełnomocnik podał, że nie wyraża zgody na zawarcie umowy pomiędzy wykonawcą i podwykonawcą. W dniu 11 września 2012 r. pełnomocnik powoda przesłał pozwanemu inwestorowi umowę zawartą przez niego z wykonawcą, protokoły odbioru robót, wezwanie do zapłaty i faktury na kwotę 63.585,09 zł i 120.015 zł. We wrześniu 2012 r. pozwany inwestor odebrał roboty od pozwanego wykonawcy. Budynek został dopuszczony do użytkowania. Mieszkania znajdujące się w budynku zostały wydane właścicielom. W dniu 8 października 2012 r. pełnomocnik powoda wezwał pozwanego inwestora do zapłaty 156.794,91 zł. W dniu 19 października 2012 r. pozwany wykonawca poinformował pozwanego inwestora, że jest winien powodowi 26.641,49 zł a pozostałe roszczenia powoda są kwestionowane z uwagi na niewykonanie robót w terminie i nieusunięcie usterek. Pozwany inwestor odmówił zapłaty powodowi.

Powyższy stan faktyczny doprowadził Sąd Okręgowy do uznania powództwa za uzasadnione w stosunku do pozwanego wykonawcy. Sąd podał, że obiekt budowlany przy ul. (...) w W. został ukończony, został odebrany przez pozwanego inwestora, dopuszczony do użytkowania i zamieszkany. Świadczy to o tym, że powód swoje roboty wykonał, a zamawiający nie miał prawa odmówić ich odbioru nawet jeżeli stwierdził wady lecz nieistotne. Jego obowiązkiem było do odbioru przystąpić i stwierdzić podczas niego ewentualne wady. Skoro w dniu 4 sierpnia 2012 r. miały miejsce odbiory techniczne instalacji, w których przedstawiciel pozwanego wykonawcy brał udział lecz odmówił podpisania protokołu, a nadto nie przystąpił do odbioru końcowego, jednostronny odbiór powoda jest usprawiedliwiony. Pozwany nie wykazał występowania wad wykonanych przez powoda robót, nie skorzystał z uprawnień z tytułu rękojmi, zatem roszczenie o zapłatę wynagrodzenia jest uzasadnione. Naliczenie przez pozwaną Spółkę (...) kar umownych za zwłokę w wykonaniu przez powoda robót było bezpodstawne skoro przyczyną opóźnienia w zakończeniu robót były opóźnienia pozwanej spółki (...) w płatnościach na rzecz powoda oraz zła koordynacja robót podwykonawców przez pozwanego wykonawcę i wyłączenia dostaw energii elektrycznej, za co powód nie ponosi odpowiedzialności. Ponadto pozwana Spółka (...) nie sformułowała w sposób stanowczy zarzutu potrącenia. Sąd Okręgowy wskazał także, iż rozliczenia pomiędzy inwestorem a wykonawcą nie mają znaczenia dla wymagalności roszczenia podwykonawcy w stosunku do wykonawcy. Z powyższych względów powództwo w stosunku do tego pozwanego sąd uwzględnił na podstawie art. 647 k.c. Odsetki zasądzono zgodnie z żądaniem powoda od daty doręczenia pozwu pozwanemu, na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c.

Sąd Okręgowy uznał także za uzasadnione roszczenie w stosunku do pozwanego inwestora, a to na podstawie art. 647 ¹ § 5 k.c. Wskazał, iż przepis art. 647 ¹ § 2 zd. 1 k.c. stanowi, że do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora, która może być wyrażona w każdy sposób uwidaczniający jego wolę w sposób dostateczny. Powód wykonywał roboty budowlane na obiekcie przy ul. (...) w W. co najmniej od stycznia 2012 r., co potwierdzają wpisy do dziennika budowy. Jednak spółka (...) miała świadomość charakteru występowania powoda na budowie od momentu powzięcia przez M. C. (2) informacji na przełomie maja i czerwca 2012 r. o odpowiedzialności powoda za opóźnienia i interwencji u powoda w tej sprawie. Ponadto M. C. (2) dokonywała odbioru technicznego i uczestniczyła w naradach, w których powód uczestniczył otwarcie jako podwykonawca spółki (...) i na których omawiano postęp robót; wiedziała też, że przyczyną opóźnień na budowie jest zwłoka w płatnościach na rzecz powoda. To zachowanie M. C. (2) w okolicznościach sprawy było odebrane przez wszystkie osoby uczestniczące w spotkaniach jako zgoda przedstawiciela inwestora na podwykonawstwo powoda. Gdyby przedstawiciel W. of (...) w tym momencie nie zgodził się na podwykonawstwo powoda, prawdopodobnie budowa zakończyłaby się jeszcze później, niż zakończyła się w rzeczywistości. Sąd wskazał, że zgoda inwestora na zawarcia przez wykonawcę umowy z podwykonawcą może być wyrażona także po zawarciu tej umowy z uwagi na gwarancyjny charakter odpowiedzialności inwestora wobec podwykonawcy. Pozwany inwestor zarzucił, że nie znał treści umowy łączącej powoda z wykonawcą, jednak za wystarczające dla powstania odpowiedzialności inwestora wobec podwykonawcy Sąd uznał faktyczną możliwość zapoznania się z tą umową. To, czy inwestor z tej możliwości korzysta, dla jego odpowiedzialności nie ma znaczenia. Jeżeli inwestor wiedząc o podwykonawstwie i, tak jak w niniejszej sprawie, wiedząc o zaleganiu z płatnościami przez wykonawcę na rzecz podwykonawcy, a także wiedząc o przybliżonym zakresie robót podwykonawcy, godzi się na wykonywanie robót przez podwykonawcę bez zażądania przedstawienia mu umowy łączącej podwykonawcę z wykonawcą, to oznacza to, że wie co robi. Sąd Okręgowy odniósł się także do przywołanego przez pozwanego inwestora wyroku Sądu Najwyższego z 6 października 2010 r., II CSK 210/10, wskazując, że orzeczenie to zapadło jednak w odmiennym stanie faktycznym, w którym podwykonawca i wykonawca odmówili ujawnienia umowy inwestorowi powołując się na klauzulę poufności.

Według Sądu Okręgowego pozwana spółka (...) odpowiada wobec powoda za dług pozwanej N. 2 na podstawie art. 647 ¹ § 5 k.c. Zobowiązanie inwestora wobec podwykonawcy do zapłaty wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę ma charakter bezterminowy, zatem odsetki za opóźnienie zasądzono od daty doręczenia pozwu, na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i § 3, art. 99, art. 105 § 2 i art. 108 § 1 kodeksu postępowania cywilnego oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Na koszy powoda składa się opłata sądowa od pozwu w kwocie 7940 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 3600 zł, wydatki gotówkowe pełnomocnika, to jest opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł i koszty dojazdu 1130 zł według spisu kosztów, razem 12 687 zł. Wyłożoną przez Skarb Państwa kwotę 81,26 zł w związku z przeprowadzonym dowodem z zeznań świadka nakazano ściągnąć od pozwanych stosownie do wyniku procesu na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniosła strona pozwana (...) Spółka z o.o., zaskarżając go w punktach I, II i III w zakresie dotyczącym uwzględnienia powództwa względem tego pozwanego.

Zaskarżonemu wyrokowi strona pozwana zarzuciła naruszenie art. 647(1) § 2 i 5 k.c. poprzez wadliwe przyjęcie, że w niniejszej sprawie inwestor odpowiada za zobowiązania wykonawcy względem podwykonawcy tj. powoda.

Wskazując na powyższy zarzut strona pozwana wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w stosunku do niej ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za obie instancje, zaś w obu powyższych przypadkach strona powodowa wnosiła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przypisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej jest nieuzasadniona.

Należy zaznaczyć, że ani ocena dowodów ani poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne nie zostały w żaden sposób zakwestionowane i podważone, zatem Sąd Apelacyjny na tych ustaleniach opiera własne rozstrzygniecie. Zgodnie bowiem z uchwałą składu siedmiu sędziów SN z dnia 31 stycznia 2008 r., ( III CZP 49/07, OSNC 2008, nr 6, poz. 55), „sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego, wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego”.

Za nieuzasadniony należy uznać zarzut naruszenia art. 647 ¹ § 2 i 5 k.c. Zgodnie z tym przepisem (§ 2) do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy. Zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę (§ 5). Błędne jest jednak stanowisko strony pozwanej, że w każdym przypadku określone w art. 647 ¹ § 5 k.c. skutki wyrażenia zgody przez inwestora lub wykonawcę zależą od uprzedniego, przedstawienia mu umowy z podwykonawcą lub jej projektu wraz z odpowiednią dokumentacją. W orzecznictwie aktualnie dominuje stanowisko wyróżniające zgodę inwestora na zawarcie umowy z podwykonawcą tzw. czynną, w tym dorozumianą, i tzw. bierną (milczącą przewidzianą w art. 647 ¹ § 2 zd. 2 k.c.) – (uchwała (7) Sądu Najwyższego z dnia 29 kwietnia 2008 r., III CZP 6/08, OSNC 2008, Nr 11, poz. 121, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2011 r., III CSK 152/10, lex nr 1102865; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2013 r., III CSK 298/12, lex nr 1365675). Przyjmuje się także, że zgoda ta może być wyrażona przez każde zachowanie, które ujawnia ją w sposób dostateczny (art. 60 k.c.), niezależnie od tego zgodę uważa się za wyrażoną w razie ziszczenia się przesłanek określonych w art. 647 ¹ § 2 zdanie drugie k.c. (nie zgłoszenia na piśmie w terminie 14 dni od przedstawienia umowy z częścią dokumentacji, dotyczącej jej wykonania, sprzeciwu lub zastrzeżeń). W przywołanym wyroku z dnia 4 lutego 2011 r. III CSK 152/10 Sąd Najwyższy stwierdził, że „wyrażenie zgody w sposób bierny objawia się brakiem zgłoszenia na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie. Przyjmuje się fikcję prawną, że inwestor zgodę wyraził. Ponieważ jednak w art. 647 ¹ k.c. chodzi o odpowiedzialność inwestora za cudzy dług, interes inwestora został zabezpieczony poprzez obowiązek przedstawienia mu stosownej dokumentacji. Przyjmując fikcję wyrażenia w sposób bierny zgody, ustawodawca zakłada, że inwestor zapoznał się, a w każdym razie mógł się zapoznać z tą dokumentacją i ma, bądź powinien posiadać, wiedzę o zakresie robót i wynagrodzeniu uzgodnionym w umowie z podwykonawcą. Drugi sposób wyrażenia zgody (czynny) może przybrać różną formę. Inwestor może wyrażać ją w sposób wyraźny pisemne bądź ustnie, albo poprzez inne zachowanie, które w sposób dostateczny ujawnia jego wolę (art. 60 k.c.). Może zatem nastąpić to poprzez czynności faktyczne, w sposób dorozumiany, na przykład przez tolerowanie obecności podwykonawcy na placu budowy, dokonywanie wpisów w jego dzienniku budowy, odbieranie wykonanych przez niego robót, oraz dokonywanie podobnych czynności. Przepis art. 647 ¹ § 2 k.c. nie uzależnia odpowiedzialności inwestora od przedłożenia mu dokumentacji, jeśli wyraża w sposób czynny zgodę na udział podwykonawcy w realizacji inwestycji. Może on uzyskać wiedzę o umowie pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą z dowolnego źródła, zarówno przed jej zawarciem, jak i później. Ustawodawca zakłada, że jeżeli inwestor zgodę w sposób czynny wyraża, to wie co robi i nie jest już potrzebny żaden mechanizm obronny.” Sąd Apelacyjny, w składzie rozpoznającym przedstawioną apelację, podziela powyższe stanowisko Sądu Najwyższego, uznając, że przy zgodzie czynnej brak podstaw do uzależniania jej od przedstawienia umowy oraz że nie musi być ona uprzednia.

Jak wynika z niekwestionowanych ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie mamy do czynienia z taką zgodą czynną inwestora na zawarcie umowy pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą. Powód wykonywał roboty budowlane na obiekcie przy ul. (...) w W. co najmniej od stycznia 2012 r., dokonywał z tego tytułu wpisów do Dziennika Budowy jako podwykonawca zamieszczając tam pieczątkę z nazwą firmy. Strona pozwana nie mogła mieć zatem wątpliwości, że powód jest podmiotem odrębnym od pozwanego wykonawcy N. 2. Ponadto przedstawicielka pozwanego inwestora na budowie M. C. (2), na przełomie maja i czerwca 2012 r., uzyskała od pozwanego N. 2 informację o odpowiedzialności powoda za opóźnienia, w związku z czym podjęła w tej sprawie interwencję. W końcu M. C. (2) uczestniczyła w naradach, w których powód uczestniczył otwarcie jako podwykonawca spółki (...) i na których omawiano postęp robót; dokonywała też odbioru technicznego wykonanej przez powoda instalacji. Znała również problemy powoda z uzyskaniem zapłaty wynagrodzenia za roboty. i wiedziała też, że przyczyną opóźnień na budowie jest zwłoka w płatnościach na rzecz powoda. W żaden sposób nie sprzeciwiła się uczestnictwu powoda w procesie inwestycyjnym ani nie domagała się wyjaśnień od wykonawcy. Strona pozwana nie może obecnie twierdzić, że nie znała zakresu robót powodowa na budowie, skoro powód był wykonawcą całej wewnętrznej instalacji wodno-kanalizacyjnej, instalacji centralnego ogrzewania wraz z kotłownią, wentylacji mechanicznej garaży z detekcją tlenku węgla i instalacji gazowej w budynku mieszkalnym wielorodzinnym w W.. Zatem postępowanie pozwanego inwestora pozwalało na przyjęcie, że wyraził on poprzez czynności faktyczne zgodę na zawarcie umowy pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą, co uzasadnia jego solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny oddalił apelację strony pozwanej jako nieuzasadnioną, na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i § 6 pkt 6) w zw. z § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U nr 163 poz. 1349 z późn. zm.).