Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lipca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Barbara Baran
Sędziowie:	SSA Grzegorz Krężołek (spr.) SSO del. Izabella Dyka
Protokolant:	st. sekr. sądowy Paulina Klaja

po rozpoznaniu w dniu 25 lipca 2018 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa A. S. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa - Prezesowi Sądu Okręgowego w Krakowie

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 17 lipca 2017 r. sygn. akt I C 145/16

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej kwotę 18.750 zł (osiemnaście tysięcy siedemset pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie na rzecz adw. A. S. (2) kwotę 20.418 zł (dwadzieścia tysięcy czterysta osiemnaście złotych) w tym 3.818 zł (trzy tysiące osiemset osiemnaście złotych) podatku od towarów i usług tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powódce z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Grzegorz Krężołek SSA Barbara Baran SSO del. Izabella Dyka

Sygn. akt : I ACa 1655/17

UZASADNIENIE

W ostatecznie określonym żądaniu pozwu skierowanego przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Okręgowemu w Krakowie , A. S. (1) domagała się zasądzenia kwoty 1 000 000 000 zł w tym 60 000 złotych tytułem odszkodowania , a pozostałą jej część jako zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z ustawowymi odsetkami od dnia 8 grudnia 2015r oraz obciążenia strony przeciwnej kosztami procesu.

Jak wynikało z motywów żądania, szkoda i krzywda , których doznała były następstwem przewlekłości postępowania przed Sądem Okręgowym w K. , w sprawie sygn. akt I C 1095/15. A. S. (1) miała zostać w tym postępowaniu miała zostać pozbawiona realnego dostępu do Sądu albowiem nie rozpoznano w pierwszej kolejności złożonego przez nią wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu i bezzasadnie zwrócony został , wniesiony przez nią pozew.

Sposób w jaki rozpoznawano wówczas jej żądanie zwolnienia od kosztów sadowych i ustanowienia pomocy prawnej z urzędu , naruszył jej dobra osobiste pod postacią dostępu do Sądu oraz spokojnego , niezakłóconego życia. Nadto naraziło to powódkę na ogromny stres i wynikające z jego następstw ograniczenie w możliwości uzyskania zatrudnienia z którym wiązała dochodzone odszkodowanie.

Twierdzenie o zwłoce , która zdecydowała o tych negatywnych następstwach po stronie powódki , zostało potwierdzone orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 8 grudnia 2015r , który stwierdził ją w zakresie rozpoznawania żądań zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia dla powódki pełnomocnika z urzędu , w okresie pomiędzy 1 kwietnia , a 9 października 2014r.

Odpowiadając na pozew , Skarb Państwa - Sąd Okręgowy wK. - reprezentowany przez Prokuratorię Generalną RP , domagał się oddalenia powództwa oraz obciążenia przeciwniczki procesowej kosztami postępowania.

Wyrokiem z dnia 17 lipca 2017r , Sąd Okręgowy w Krakowie :

- oddalił powództwo [ pkt I ],

-zasądził od A. S. (1) na rzecz Skarb Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej , kwotę 14.400 , złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania [pkt II] oraz ,

- przyznał od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie na rzecz adwokata A. S. (2) kwotę 8856 złotych, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce urzędu [ pkt III sentencji wyroku ]

Sąd I instancji ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :

Postanowieniem z dnia 8 grudnia 2015 r. Sąd Apelacyjny w K.w sprawie I S 338/15 stwierdził, że w prowadzonym przez Sąd Okręgowy w K. do sygn. akt I C 1095/15 postępowaniu z powództwa A. S. (1) przeciwko Uniwersytetowi J. w K. i A. M. , miała miejsce przewlekłość postępowania i przyznał A. S. (1) od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 2000 zł.

W motywach tego rozstrzygnięcia wskazał , iż do stwierdzonej zwłoki doszło w okresie od dnia 1 kwietnia 2014 r. kiedy to powódka złożyła wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu i zwolnienie od kosztów sądowych do dnia 9 października 2014 r. gdy wydano postanowienie o oddaleniu tego wniosku.

Wyrokiem z dnia 22 października 2015 r. w sprawie sygn. akt I C 1095/15 Sąd Okręgowy w K.oddalił powództwo A. S. (1) przeciwko A. M. i Uniwersytetowi J. w K. o ochronę dóbr osobistych i o zapłatę i odstąpił od obciążania powódki obowiązkiem zwrotu kosztów procesu pozwanym. Wyrokiem z dnia 12 lipca 2016 r. Sąd Apelacyjny w K. oddalił apelację powódki A. S. (1) od wyroku Sądu Okręgowego wK. z dnia 22 października 2015 r.

W ramach oceny dowodów na których zostały oparte te ustalenia , Sąd I instancji wskazał , że ich źródłem były dokumenty , których wiarygodności nie podważała żadna ze stron.

Ich podstawą nie był natomiast , pominięty dowód z przesłuchania stron. W tym zakresie Sąd Okręgowy argumentował , iż A. S. (1) , prawidłowo wezwana na posiedzenie w dniu 23 marca 2017 r. (k. 127-128) a następnie w dniu 25 kwietnia 2017 , nie stawiła się na przesłuchania , które miał przeprowadzić w trybie pomocy sądowej , Sąd Rejonowy w P. .Nie usprawiedliwiła swojej nieobecności .

Wobec tego jej kolejny wniosek o przesłuchanie w tym charakterze nie został przez Sąd uwzględniony.

Jako nie istotne dla rozstrzygnięcia , uznał także wnioski powódki o zasięgniecie informacji z GUS dotyczącej wysokości średniego przeciętnego wynagrodzenia w sektorze chemicznym od kwietnia 2014 r. oraz z Powiatowego Urzędów Pracy w K. i K., odnośnie ofert pracy dostępnych od kwietnie 2014 r. i wysokości miesięcznego wynagrodzenia. Zwrócił przy tym uwagę , iż A. S. nie dowiodła , że informacji takich [ w formie dokumentów ] nie mogła uzyskać we własnym zakresie na potrzeby wykazania okoliczności na których popierała zgłoszone roszczenia.

Jako niedoniosły dla ich oceny uznał Sąd I instancji także wnioskowany przez powódkę dowód z opinii psychologa, mającej stwierdzić czy i jakiego charakteru emocje przeżywała w związku z przedłużającym się postępowaniem sądowym.

W tym zakresie stanął na stanowisku , że stwierdzenie tych okoliczności nie wymagało wiadomości specjalnych, a dostateczną dla ich potwierdzenia była relacja A. S. (1) , której nie złożyła z przyczyn , które zdecydowały o tym , że dowód z jej przesłuchania nie był przeprowadzony.

Rozważania prawne Sąd Okręgowy rozpoczął od wskazania normatywnych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej , której podstawa jest delikt oraz tego jakie warunki musiałyby zostać spełnione, aby za uszczerbki , których wyrównania dochodzi powódka , odpowiadał Skarb Państwa zważywszy na to , że zdarzenie szkodzące A. S. (1) utożsamiła ze stwierdzeniem przez Sąd Apelacyjny wK. przewlekłości postępowania w sprawie I C 1095/ 15 Sądu Okręgowego wK..

Następnie akcentując , że ta stwierdzona orzeczeniem sądowym przewlekłość obejmowała nie cały czas trwania tego postępowania , a jedynie okres pomiędzy 1 kwietnia do 9 października 2014r , wskazał , iż powódka nie dowiodła aby stan przewlekłości wykraczał poza te ramy czasowe, wyznaczone rozstrzygnięciem Sądu Apelacyjnego.

Oceniając zasadność roszczenia odszkodowawczego i uznając je za nieusprawiedliwione Sąd Okręgowy stanął na stanowisku , iż powódka nie wykazała, aby na skutek stwierdzonej postanowieniem z dnia 8 grudnia przewlekłości postępowania sygn. akt I C 1095/15, powstała po jej stronie jakakolwiek szkoda majątkowa , pozostająca w normalnym związku przyczynowym z tą zwłoką.

Wskazując w jaki sposób A. S. (1) indywidualizowała ją , utożsamiając z równowartością możliwego do osiągnięcia przez nią wynagrodzenia za pracę, którą mogłaby podjąć, gdyby nie negatywny wpływ przedłużającego się rozpoznania jej sprawy przez Sąd , argumentował , iż żądająca odszkodowania nie dowiodła aby przewlekłość postępowania w sprawie o sygnaturze akt I C 1095/15 rzeczywiście w jakikolwiek sposób przeszkodziła, czy utrudniła podjęcie przez nią zatrudnienia.

W szczególności nie udowodniła , że w okresie, w którym doszło do przewlekłości postępowania utraciła wykonywane wcześniej , względnie aby oferowano jej ,w tym okresie, jakiekolwiek odpłatne zatrudnienie. Nie wykazała przy tym także , aby posiadała kwalifikacje lub doświadczenie pozwalające na przyjęcie, że istniało wysokie prawdopodobieństwo , że wówczas mogła je znaleźć i utrzymać , ku czemu przeszkoda była zwłoka Sądu.

Zwrócił także uwagę , iż nieistotne z tego punktu widzenia jest powoływanie się przez A. S. na wysokość średniego przeciętnego wynagrodzenia w sektorze chemicznym albowiem nie zostało wykazane aby powódka miała kwalifikacje by uzyskać zatrudnienie przedsiębiorstwach tej branży. Podobnie, jego zdaniem , należało ocenić powoływanie się przez nią w toku postępowania na oferty zatrudnienia złożone w Urzędach Pracy od kwietnia 2014r , skoro o wysokim prawdopodobieństwie osiągnięcia korzyści majątkowej z odpłatnego zatrudnienia nie rozstrzyga okoliczność jego oferowania przez potencjalnych pracodawców, ale przede wszystkim to, czy po stronie osoby, która dochodzi takiego odszkodowania zachodziły warunki, które pozwalałyby przyjąć [z takim prawdopodobieństwem] , że osoba ta zatrudnienie takie uzyskałaby. Faktów wskazujących na takie prawdopodobieństwo powódka nie dowodziła.

Rozważając zasadność roszczenia , w ramach którego A. S. (1) domagała się przyznania zadośćuczynienia za doznaną krzywdę , na podstawie art. 448 kc w zw z art. 23 i 24 §1 kc i także to żądanie uznając za nieusprawiedliwione , w pierwszej kolejności Sąd Okręgowy przypomniał , iż doznanej przez siebie krzywdy powódka upatrywała w konsekwencjach przewlekłego prowadzenia postępowania w sprawie I C 1095/15, stanowiących naruszenia jej dóbr osobistych, w postaci prawa równego dostępu do Sądu oraz spokojnego i niezakłóconego życia.

Zauważając , że przewlekłość postępowania stwierdzoną postanowieniem Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 8 grudnia 2015 r. należy kwalifikować jako bezprawne zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej, stwierdził , iż uwzględnienie żądania zasądzenia zadośćuczynienia za doznaną przez powódkę krzywdę wyklucza to , że zarówno prawo równego dostępu do Sądu jak prawo do spokoju i niezakłóconego życia, na które powoływała się A. S. nie są dobrami osobistymi , które mogłyby być naruszone , wywołując taki uszczerbek , którego wyrównaniu służy zadośćuczynienie .

Rozważając opisywane w podstawie faktycznej powództwa następstwa długotrwałego prowadzenia postępowania w sprawie I C 1095/15 - trudności ze snem , koncentracją i stan zdenerwowania - jako przejaw naruszenia dobra osobistego powódki jakim jest zdrowie , Sąd uznał , że następstwa te nie pozostają w adekwatnym związku przyczynowym z uczestnictwem strony w postępowaniu sądowym , nawet prowadzonym w warunkach zwłoki.

W tym kontekście Sąd Okręgowy podniósł także to , co było mu wiadomym z urzędu , iż A. S. (1) od kilku lat wszczyna i aktywnie uczestniczy w bardzo dużej liczbie postępowań sądowych . Wykluczało to, tym bardziej , usprawiedliwione przyjęcie, iż akurat przebieg postępowania sygn. akt I C 1095/15 miał negatywny wpływ na samopoczucie powódki.

Dodatkowo zwrócił uwagę , że powódka nie udowodniła w żaden sposób aby powoływane przez nią dolegliwości i negatywne odczucia rzeczywiście u niej występowały. W tym zakresie poprzestała jedynie na twierdzeniach z pozwu, a nie było procesowego uzasadnienia dla przeprowadzenia dowodu z jej przesłuchania w charakterze strony przez Sąd orzekający .

Opinia biegłego psychologa była dla potwierdzania tych faktów nie przydatna , skoro rodzaj negatywnych przeżyć , czy emocjonalnego stanu zdenerwowania , na które powoływała się A. S. nie wymagało wiadomości specjalnych. Wystarczająca ku temu była relacja powódki.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 98 §1 i 3 kpc oraz 99 kpc, w ramach zastosowania której Sąd Okręgowy równocześnie stwierdził brak podstaw dla odstąpienia od wynikającej z niej - reguły ich rozliczenia na rzecz normy art. 102 kpc. Zwrócił uwagę , iż trudna sytuacja majątkowa powódki sama w sobie nie może stanowić podstawy do odstąpienia od niej Za obciążeniem powódki przemawia natomiast pochopny charakter zgłoszonych żądań, w szczególności ostatecznie określona wysokość zgłoszonych roszczeń.

W apelacji od tego orzeczenia, zaskarżając je w całości , A. S. (1) domagała się w pierwszej kolejności wydania przez Sąd II instancji rozstrzygnięcia reformatoryjnego , uwzględnienia żądania pozwu w całości raz obciążenia przeciwnika procesowego całością kosztów postępowania za obydwie instancje , w wysokości odpowiadającej podwójnej stawce minimalnej liczonych jako należność brutto , za nieopłaconą pomoc prawną z urzędu . Jako wniosek ewentualny sformułowała żądanie wydania przez Sąd II instancji rozstrzygnięcia kasatoryjnego i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Wniosła również o przyznanie na swoją rzecz od drugiej strony kosztów postępowania apelacyjnego.

Środek odwoławczy został oparty na następujących zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści rozstrzygnięcia istotne znaczenie , a to :

a/ art. 217 §1 i 3 kpc w zw. z art. 227 kpc , wobec niezasadnego oddalenia wniosków dowodowych zgłoszonych przez skarżącą w tym z informacji z Powiatowych Urzędów Pracy , badania oraz opinii psychologicznej, dotyczącej powódki oraz o jej przesłuchanie w charakterze strony.

Zdaniem skarżącej pominięcie tych dowodów uniemożliwiło jej wykazanie szkody i krzywdy jakiej doznała na skutek opieszałego prowadzenia postępowania przez Sąd Okręgowy w K. , w sprawie I C 1095/ 15.

W szczególności nietrafną była decyzja o odmowie przeprowadzenia dowodu z przesłuchania powódki w warunkach takich , kiedy A. S. nie mogła stawić się przed Sądem wezwanym celem przeprowadzenia tego dowodu z przyczyny od niej niezależnej - braku środków finansowych na dojazd doi siedziby Sądu Rejonowego wP., który dowód ten miał przeprowadzać.

Zdaniem apelującej, oddalenie tak tego wniosku [ w warunkach jego ponowienia przed Sądem prowadzącym postępowanie ] oraz wniosków pozostałych, stanowiło konsekwencję przyjęcia z góry przez Sąd orzekający [ wadliwego ] założenia , że A. S. nie ma racji formułując żądania zgłoszone w pozwie.

W związku z tym zarzutem, powódka postulowała dokonanie przez Sąd II instancji ponownej oceny decyzji procesowych oddalających te wnioski i w konsekwencji przeprowadzenie tych dowodów w postępowaniu odwoławczym,

b/ art. 102 kpc wobec niezastosowania tego przepisu jako podstawy rozliczenia kosztów postępowania pomiedzy stronami , mimo , że sytuacja osobista i majątkowa skarżącej w pełni uzasadniała to , aby odstąpić od ogólnej reguły tego rozliczenia , w warunkach przegrania sporu przez skarżącą ,

c/ §4 ust. 2 Rozporządzenia MS w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu , wobec nie zastosowania tej regulacji i nie podwyższenia na jej podstawie wynagrodzenia należnego reprezentantowi procesowemu powódki mimo , że istniały ku temu dostateczne podstawy faktyczne , w tym w szczególności adwokat brał udział osobiście we wszystkich czynnościach procesowych wykonywanych przez Sąd wezwany,

- naruszenia prawa materialnego tj :

1/ art. 23 i 24 kc wobec wyrażenia przez Sąd wadliwej oceny zgodnie z która sposób prowadzenia sprawy przez Sąd Okręgowy , w której stwierdzono zwłokę, nie może być zakwalifikowany jako naruszenie tych dóbr osobistych skarżącej , które wskazała , mimo , że katalog tych dób jest otwarty. Taki pogląd nie uwzgledniający wszystkich możliwych następstw tej kwalifikowanej opieszałości , a takie sposobu w jaki Sąd traktował powódkę podczas postępowania , dla stanu jej psychiki , stanowi potwierdzenie tego , że , zdaniem skarżącej, istota sprawy nie została rozpoznana,

2/ art. 361§1 kc wobec niewłaściwego przyjęcia , iż dolegliwości powódki nie pozostają z adekwatnym związku przyczynowym ze sposobem prowadzenia postępowania w sprawie I C 1095/15, mimo , że jego wady w zakresie sprawności spowodowały , że musiała skupić ówcześnie całą swoją aktywność życiową na udziale w nim.

Odpowiadając na apelację strona przeciwna , domagała się jej oddalenia jako niezasadnej oraz obciążenia A. S. kosztami postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy powódki nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu. Nie można podzielić żadnego z zarzutów na których opiera się jej konstrukcja.

Przypominając , iż Sąd Odwoławczy jest związany zarzutami apelanta mającymi procesowy charakter , wskazać należy , iż żaden z zarzutów tego rodzaju , do których odwołała się A. S. (1), nie jest wymierzony w sposób w jaki Sąd Okręgowy dokonał oceny zgromadzonych dowodów ani też nie zmierza do podważania ustaleń faktycznych na których zostało oparte kwestionowane rozstrzygniecie , wynikających z wniosków opartych na tej ocenie.

Zatem zarówno ocenę tę jak i ustalenia Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne.

Chybiony jest zarzut naruszenia art. 217 §1 i 3 kpc w zw z art. 227 kpc , którego realizacji skarżąca upatruje w nie uwzględnieniu przez Sąd Okręgowy jej wniosków dowodowych zarówno z dokumentów jak i opinii biegłego psychologa oraz ponowionego wniosku o przesłuchanie w charakterze strony.

Zauważając , że w ramach motywów tego zarzutu , apelująca w sposób nieuzasadniony sugeruje , iż taka decyzja procesowa jest konsekwencją z góry powziętej przez Sąd oceny , że roszczenia powódki są niezasadne, podzielić należy jego zapatrywanie prawne , że to A. S. (1) powinna była wykazać wszystkie przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa.

Jej zatem obowiązkiem było wskazać na takie dowody , których treść stanowiłaby źródło wykazania tak samej zasady odpowiedzialności strony przeciwnej jak i rozmiaru ilościowego obu roszczeń kompensacyjnych , które za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika, określiła ostatecznie na ogromną kwotę miliarda złotych.

Zatem jej obowiązkiem było przedstawić [także] dowody z dokumentów o których pozyskanie przez Sąd zabiegała , formułując wnioski dowodowe.

Aktywność Sądu I instancji w tym zakresie byłaby uzasadniona wówczas gdyby A. S. dowiodła , że po pierwsze okoliczności w nich potwierdzone byłyby doniosłe dla treści orzeczenia a po wtóre , że sama tych dokumentów , pomimo realnie podjętych starań , uzyskać nie mogła. / argument z art. 248§1 kpc/.

W rozstrzyganej sprawie żadna z tych przesłanek zwrócenie się przez Sąd o pozyskanie tych dokumentów nie została przez A. S. (1) wykazana , co więcej nie starała się ona nawet tego czynić .

W tym kontekście należy także zaakcentować , że zgodnie z poprawnym stanowiskiem Sądu I instancji powódka nie dowodziła w sporze , że poza okresem w którym Sąd Apelacyjny w K. stwierdził zwłokę w postepowaniu z udziałem powódki , stan taki wykroczył poza daty 1 kwietnia - 9 października 2014r .Tylko z konsekwencjami zwłoki w nim A. S. wiązała odpowiedzialność Skarbu Państwa.

Równoczesne nie dowodzenie faktów , a poprzestanie jedynie na twierdzeniach wskazujących na to , że ta sześciomiesięczna zwłoka uniemożliwiła powódce podjęcie zatrudnienia , w tym w szczególności w branży chemicznej , do czego skarżąca nie miała w tym czasie przygotowania ani doświadczenia zawodowego , trafnie zostało uznane za podstawę do tego aby [ tym bardziej ] nie uwzględnić wniosku powódki o zasięganie informacji o ofertach jakimi dysponowały Urzędy Pracy ani też jak kształtowało się średnie wynagrodzenie w przedsiębiorstwach branży chemicznej.

Wbrew odmiennemu zapatrywaniu skarżącej , Sąd również zasadnie, nie uwzględnił wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii psychologa , poprzedzonej badaniem powódki.

Opinia biegłego ma pomóc Sądowi w analizie już gromadzonych , relewantnych dla rozstrzygnięcia faktów z punktu widzenia określonej dziedziny wiedzy. Opracowanie eksperckie nie może natomiast służyć ustaleniu okoliczności faktycznych czy , tym bardziej , poszukiwaniu dowodów potwierdzających stanowisko procesowe jednej ze stron sporu.

W warunkach, gdy poza twierdzeniami A. S. (1) nie przedstawiła żadnych dowodów na okoliczności mogące wskazywać na konsekwencje zdrowotne długotrwałego sposobu prowadzenia postępowania w sprawie I C 1095/15, w odniesieniu do rozpoznawania wniosków o zwolnienie od kosztów i ustanowienie pełnomocnika z urzędu, nie mogła jej w tym zastąpić treść opinii psychologa.

Poprawna jest przy tym także teza Sądu niższej instancji, zgodnie z którą następstwa te , o ile rzeczywiście wystąpiły , objawiając się w codziennym życiu skarżącej tak jak to opisała w podstawie faktycznej powództwa , mogły zostać potwierdzone relacją samej A. S. (1) , w ramach przesłuchania jej w charakterze strony, do czego nie doszło z przyczyn za które jest odpowiedzialna.

W ramach zarzutów procesowych apelująca nie negowała tych ustaleń Sądu I instancji, w ramach których podaje on przyczyny odmowy uwzględnienia ponowionego wniosku o przesłuchanie powódki przed Sądem orzekającym.

Wynika z nich , że do przesłuchania jej w tym charakterze przed Sądem Rejonowym w P.jako wezwanym nie doszło z przyczyny nie stawienia się A. S. w celu przeprowadzenia tego dowodu , przy czym niestawiennictwo to , w warunkach prawidłowego wezwania na termin było nieusprawiedliwione. / por k. 127-128 oraz k. 136, 138 akt /

Zupełnie przy tym gołosłowne jest twierdzenie skarżącej , która w motywach omawianego zarzutu tłumaczy [ po raz pierwszy ] to niestawiennictwo brakiem środków finansowych na dojazd do siedziby Sądu wezwanego.

Ta dowolność jest tym bardziej widoczna, gdy podawaną przyczynę skonfrontuje się z motywacją ponowienia wniosku o przesłuchanie powódki przed Sądem prowadzącym sprawę , w warunkach zwrotu odezwy bez wykonania przez Sąd Rejonowy. Wówczas A. S. twierdziła , że wezwanie do stawiennictwa na przesłuchanie doręczono jej już po dacie , kiedy do przesłuchania miało przed Sądem Rejonowym w P. dojść.

Wszystkie te fakty oraz wynikające z nich wnioski i oceny pozwalają na stwierdzenie , iż decyzje procesowe Sądu Okręgowego oddalające wnioski dowodowe powódki zapadły w warunkach nie przekroczenia norm procesowych. Skoro tak , to zawarty w apelacji wniosek o przeprowadzenie tych dowodów w postępowaniu apelacyjnym podlegał oddaleniu albowiem był on niezasadny w rozumieniu art. 381 kpc.

Odmówić należy trafności zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji art. 102 kpc.

Norma ta, pozwalająca na odstąpienie od ogólnej reguły rządzącej rozliczeniem kosztów procesu pomiedzy stronami sporu , jaką jest zasada odpowiedzialności za jego ostateczny wynik , na korzyść zasad słuszności i sprawiedliwości, które w konkretnym przypadku uzasadniają odstąpienie od obciążania strony tymi kosztami w całości lub w części, jest przepisem szczególnym.

Można go zastosować tylko wówczas, jeżeli za tym przemawiają łącznie zarówno fakty dotyczące sytuacji osobistej i majątkowej strony wobec której to dobrodziejstwo ma być stosowane jak i te dotyczące samego charakteru sporu , który został przez Sąd rozstrzygnięty .

Takiej korelacji , pozwalającej na odwołanie się do wskazanych zasad w odniesieniu do obowiązku A. S. (1) brak.

W szczególności nie przemawia za tym charakter samej sprawy. Oczywistym jest również dla Sądu II instancji , że o skali tego obowiązku zdecydowała wspólna decyzja powódki i jej pełnomocnika profesjonalisty , który powinien był uświadomić reprezentowanej, nie mającej stosownego przygotowania , jakie są następstwa określenia rozmiaru roszczeń na niezwykle wysoką kwotę , w zakresie kosztów sporu , w sytuacji porażki procesowej.

To , że tego rodzaju informacja nie została skrzącej przekazana względnie nie została przez nią wzięta pod rozwagę [ o czym pośrednio świadczy treść wniosku środka odwoławczego ] jedynie upewnia Sąd Apelacyjny w poprawności stanowiska , zgodnie z którym Sąd Okręgowy nie stosując normy art. 102 kpc nie popełnił zarzucanego mu przez apelującą błędu.

Odeprzeć trzeba także zarzut naruszenia przez Sąd niższej instancji §4 ust. 2 Rozporządzenia MS w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu , wobec nie ustalenia należnej adwokatowi z tego tytułu kwoty na wyższym niż minimalny , poziomie.

Wbrew zapatrywaniu apelującej, sposób jej procesowej reprezentacji przez zawodowego pełnomocnika nie odbiegał od poziomu zaangażowania jaki jest wymagany przez profesjonalistę o czym świadczy analiza tych wszystkich czynności, które w ramach tej reprezentacji przedsiębrał. Trzeba przy tym pamiętać , że wynagrodzenie według stawek przewidzianych w rozporządzeniu jest formą wynagrodzenia ryczałtowego. Podwyższenie należności poza jego granice musi wynikać ze szczególnego zaangażowaniem pełnomocnika , podjęciem ponadprzeciętnego trudu w wyjaśnianiu okoliczności faktycznych sprawy.

Z całą pewnością nie można z nim utożsamić , jak stara się to sugerować autor apelacji, obecności adwokata przy czynnościach podejmowanych przez Sąd wezwany skoro przynależy to do zwykłych elementów składających się czynności rozpoznawcze w ramach prowadzenia postępowania.

Nietrafny jest również zarzut materialnoprawny naruszenia art. 23 i 24 kc

Motywując go skarżąca ma rację tylko co do tego , że katalog dóbr osobistych człowieka podlegających ochronie cywilnoprawnej ma charakter otwarty.

Nie oznacza to jednak , że katalog ten nie jest żaden sposób limitowany. Wypełnianiu go treścią służy utrwalone orzecznictwo sądowe , w szczególności Sądu Najwyższego, które, w części przydatnej dla oceny omawianego zarzutu , Sąd Apelacyjny w składzie rozstrzygającym sprawę, podziela.

Zgodnie z nim , a wbrew subiektywnemu przekonaniu powódki dochodzącej ochrony, dobrem osobistym przynależnym do tego katalogu nie jest prawo do rzetelnego i sprawnego postepowania sądowego

/ por. dla przykładu judykat SN z dnia 24 września 2014 , sygn. CSK 741/14 , powołany za zbiorem Legalis /

Nie jest takim dobrem również spokój i uprawnienie do niezakłóconego sposobu [trybu ] życia.

Skoro na tak identyfikowane dobra powódka powoływała się jako podstawę dochodzonego zadośćuczynienia , to uznając to roszczenie za niezasadne Sąd Okręgowy , wbrew odmiennemu zapatrywaniu skarżącej nie dopuścił się również ż naruszenia wskazanych wyżej norm materialnych.

Chybiony jest również zarzut naruszenia art. 361 §1 kc . W warunkach gdy skarżąca nie wykazała , iż doszło do naruszenia jej dóbr osobistych nie sposób także mówić o istnieniu związku przyczynowego pomiedzy twierdzonymi dolegliwościami somatycznymi skarżącej [ których nie dowiodła ] , a tymi naruszeniami stanowiąc dodatkowy argument za oddaleniem żądania przyznania zadośćuczynienia za krzywdę. Do tego należy dodać , iż Sąd II instancji uznaje za poprawny wniosek Sądu Okręgowego zgodnie z którym dolegliwości na które powoływała się A. S. (1) nie pozostają w związku przyczynowym z jej udziałem w postępowaniu rozpoznawczym w którym stwierdzono przewlekłość , szczególnie gdy weźmie się pod rozwagę wielość postępowań sądowych inicjowanych przez powódkę i aktywny w nich jej udział , na przestrzeni kilku ostatnich lat.

Uznając zatem , że żaden z zarzutów apelacyjnych nie jest trafny , opartą na nich apelację , Sąd Apelacyjny oddalił , na podstawie art. 385 kpc w zw z art. 23 i 24 §1 oraz 448 kc.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego była norma art. 98 §1 i 3 kpc w zw z art. 99 kpc i wynikająca z niej zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

Kwota należna z tego tytułu Skarbowi Państwa - Prokuratorii Generalnej RP od przegrywającej powódki , została ustalona , zważywszy na wartość przedmiotu zaskarżenia , na podstawie §2 pkt 9 w w z §10 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności adwokackie z 25 października 2015 poz. 1800 ze zm ] .

Sąd nie znalazł żadnych podstaw aby od tego obowiązku powódkę zwolnic w jakimkolwiek zakresie , stosując art. 102 kpc, skoro z treści uzasadnienia Sądu Okręgowego jednoznacznie wynikały przyczyny dla których roszczenia A. S. (1) zostały ocenione jako niezasadne.

Skoro w tych warunkach , profesjonalnie zastępowana powódka , zdecydowała się na kontrolę instancyjną wyroku z 17 lipca 2017r , musiała zdawać sobie sprawę z konsekwencji finansowych porażki procesowej także na tym etapie postepowania.

O wynagrodzeniu należnemu ustanowionemu z urzędu pełnomocnikowi powódki, Sąd II instancji orzekł… na podstawie §8 pkt 9 w zw z §16 ust. 1 pkt 3 i §4 ust. 3 Rozporządzenia MS w sprawie ponoszenia przez Skarb państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 [ DzU z 2016 poz. 1714].

SSA Grzegorz Krężołek SSA Barbara Baran SSO/ del / Izabella Dyka