Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

POSTANOWIENIE

Dnia 26 maja 2020 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Józef Wąsik (spr.)

Sędziowie: SSA Paweł Rygiel

SSA Sławomir Jamróg

po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2020 roku w Krakowie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. U.

przeciwko (...) Bank SA w W.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 25 października 2019 r., w sprawie o sygn. akt I C 1142/19

w przedmiocie stwierdzenia niewłaściwości

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie.

SSA Sławomir Jamróg SSA Józef Wąsik SSA Paweł Rygiel

Sygn. akt I ACz 103/20

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 25 października 2019 r. Sąd Okręgowy w Krakowie stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę z powództwa J. U. przeciwko (...) Bank SA w W. o zapłatę przekazał jako właściwemu rzeczowo i miejscowo Sądowi Okręgowemu we Warszawie, a to z uwagi na fakt nieprzytoczenia przez powoda w pozwie żadnych okoliczności faktycznych uzasadniających przyjęcie, iż Sąd Okręgowy w Krakowie jest właściwy do rozpoznania niniejszej sprawy jako sąd właściwości przemiennej. Sąd I instancji zaakcentował, że powód nie wykazał odpowiedzialności deliktowej strony pozwanej, do tego zaś siedzibą (...) Bank SA jest W., i równocześnie Bank ten nie posiada żadnego oddziału do obsługi klientów detalicznych w K.. Właściwość miejscowa sądu winna być zatem ustalona - jak skonstatował Sąd I instancji - według przepisów ogólnych, na podstawie art. 30 k.p.c. ze względu na miejsce położenia siedziby strony pozwanej.

Powód wywiódł zażalenie na powyższe orzeczenie. Zarzucił kwestionowanemu orzeczeniu:

1. błędne przyjęcie, że powód nie przytoczył w pozwie żadnych okoliczności faktycznych uzasadniających przyjęcie, że Sąd Okręgowy w Krakowie jest właściwy do rozpoznania niniejszej sprawy, podczas gdy powód podał w pozwie takie okoliczności, tj. że niniejsza sprawa jest sprawą o roszczenie majątkowe, zaś umowę kredytu zawarto w K. w lokalu (...) oddziału Banku i w związku z tym powód zdecydował się wytoczyć powództwo przed tutejszy Sąd korzystając z uprawnienia wynikającego z art. 33 k.p.c., dodatkowo została wskazana również okoliczność uzasadniająca zastosowanie w niniejszej sprawie art. 34 k.p.c., a w konsekwencji: a) naruszenie art. 33 k.p.c. przez jego niezastosowanie oraz art. 30 k.p.c. przez jego błędne zastosowanie, podczas gdy powód w pozwie wskazał okoliczności i uzasadnił wybór właściwego sądu według właściwości i przemiennej, a zatem w sprawie nie mają zastosowania przepisy ogólne o właściwości; w szczególności powód wskazał, że w K. funkcjonował ujawniony w KRS oddział Banku (...) SA [l.p. 26 Rubryki 3 - Oddziały], w którego lokalu faktycznie zawarto umowę, a nadto „oddział” przedsiębiorcy opisany w omawianym art. 33 k.p.c. to pojęcie funkcjonalne dotyczące różnych form organizacyjnych związanych z prowadzeniem przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej na terenie nieraz całego kraju. Skoro więc umowa kredytowa została zawarta w lokalu Banku w K. i jednocześnie placówce (...) oddziału Banku, uzasadnione jest skierowanie sprawy do rozpoznania przez Sąd Okręgowy w Krakowie; b) naruszenie art. 34 k.p.c. przez jego niezastosowanie, podczas gdy powód w pozwie wskazał, iż miejscem wykonania umowy hipotecznego jest miasto K., kredyt został wypłacony przez Bank na potrzeby zakupu nieruchomości położonej w K. na rachunek zbywcy, jednocześnie w tym przypadku mamy do czynienia z długiem oddawczym, a więc świadczenie pieniężne winno być spełnione w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia, co uzasadnia zastosowanie ww. przepisu w niniejszej sprawie;

2. uznanie się przez Sąd Okręgowy w Krakowie za niewłaściwy, podczas gdy niniejsza sprawa jest powództwem o roszczenie wynikające z czynności bankowej (umowy kredytu) przeciwko bankowi, zatem możliwe jest zgodnie art. 37 ² § 1 k.p.c. wytoczenie powództwa przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania powoda, którym w niniejszym przypadku jest K., co powoduje, że w niniejszej sprawie właściwym sądem jest Sąd Okręgowy w Krakowie.

Z uwagi na podniesione zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości lub ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

W odpowiedzi na zażalenie strona pozwana wnosiła o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie powoda zasługiwało na uwzględnienie, skutkując w rezultacie wydaniem orzeczenia kasatoryjnego.

Na wstępie zaznaczenia wymaga, że drugi z podniesionych przez powoda zarzutów okazał się chybiony. W dacie wytoczenia niniejszego powództwa art. 37 ² § 2 k.p.c. jeszcze bowiem nie obowiązywał. Niemniej zaakcentowania wymaga, że w obowiązującym ówcześnie i obecnie stanie prawnym stosownie do art. 33 k.p.c. powództwo o roszczenie majątkowe przeciwko przedsiębiorcy można wytoczyć przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład główny lub oddział, jeżeli roszczenie pozostaje w związku z działalnością tego zakładu lub oddziału. Niewątpliwie K. nie jest miejscem położenia „zakładu głównego” strony pozwanej i nie jest on również aktualnie miejscem funkcjonowania „oddziału” pozwanego banku, podlegającego ujawnieniu w Krajowym Rejestrze Sądowym. Tym niemniej piśmiennictwo prawnicze dotychczas w sposób jednolity wskazywało na możliwość określenia zakresu znaczeniowego przytoczonego tu pojęcia przy pomocy definicji zawartych w innych aktach normatywnych i tak np. zgodnie z art. 5 pkt 4 uchylonej ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej przez oddział należało rozumieć wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności (zob. Komentarz do art. 33 k.p.c. pod red. H. Doleckiego i T. Wiśniewskiego, za J.Klimkowiczem, Wydanie II, system informacji prawnej LEX OMEGA). W przekonaniu Sądu Apelacyjnego mimo uchylenia ww. aktu normatywnego przyjąć należy, iż pojęcie „oddziału” przedsiębiorcy występujące w treści art. 33 k.p.c. stanowi - jak słusznie postulował również skarżący w wywiedzionym środku odwoławczym - jedynie pojęcie funkcjonalne, tzn. dotyczące różnych form organizacyjnych związanych z prowadzeniem przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej na terenie nieraz całego kraju. Skoro zaś roszczenie powoda o zapłatę związane z zwarciem przez skarżącego umowy kredytu w lokalu (...) oddziału banku (...) SA, który to podmiot w dacie zawarcia spornej umowy posiadał oddział banku w K. ujawniony w KRS, nadto zaś strona pozwana faktycznie posiada w K. placówki za pośrednictwem, których prowadzi bieżącą działalność gospodarczą, to skarżący już tylko z tej przyczyny - a to na podstawie art. 33 k.p.c. - miał możliwość wniesienia przedmiotowego powództwa o zapłatę skierowanego przeciwko pozwanemu bankowi do Sądu Okręgowego w Krakowie.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny postanowił jak na wstępie działając na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

Sąd Apelacyjny nie rozstrzygał o kosztach postępowania zażaleniowego, jako że wydanie rozstrzygnięcie nie jest rozstrzygnięciem kończącym postępowanie co do jego istoty. Będzie to rzeczą Sądu I instancji w orzeczeniu kończącym postępowanie rozpoznawcze, a jego treść będzie pochodną oceny zasadności żądania powoda.

SSA Sławomir Jamróg SSA Józef Wąsik SSA Paweł Rygiel