Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Andrzej Żelazowski

Protokolant: Krzysztof Malinowski

po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2024 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa H. K., P. K. i T. K.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 25 listopada 2021 r. sygn. akt I C 2272/18

I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a) w punkcie 1 c) datę początkową biegu odsetek „28 grudnia 2018 r.” zastępuje datą „6 lipca 2019 r.”,

b) uchyla punkt 2 b),

c) w punkcie 3 b) kwotę „29.950 zł” zastępuje kwotą „29.550 zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt złotych)”;

II. w pozostałej części apelację oddala;

III. zasądza od strony pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia zasądzającego koszty postępowania apelacyjnego, do dnia zapłaty.

Sygn. akt IACa 160/22

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 09 lutego 2024 r.

Powodowie: H. K., T. K. oraz P. K. domagali się zasądzenia od strony pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W., następujących kwot tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę spowodowaną śmiercią J. K., męża H. K. i ojca P. K. i T. K.: na rzecz powódki H. K. 300.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 21 sierpnia 2018r. do dnia zapłaty, na rzecz powoda T. K. 200.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 21 sierpnia 2018r. do dnia zapłaty i na rzecz powódki P. K. kwoty 100.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 21 sierpnia 2018r. do dnia zapłaty.

Ponadto powódka H. K. domagała się zasądzenia kwoty 21.875 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 27 listopada 2018r. do dnia zapłaty z tytułu zwrotu kosztów pogrzebu J. K..

W toku procesu powodowie ograniczyli żądania w ten sposób, że ostatecznie domagali się zasądzenia od strony pozwanej z tytułu zadośćuczynienia następujących kwot: na rzecz powódki H. K. 267.750 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 300.000 zł od dnia 21 sierpnia 2018r. do dnia 5 lipca 2019r. oraz od kwoty 267.750 zł odsetkami ustawowymi od dnia 6 lipca 2019r. do dnia zapłaty, na rzecz powoda T. K. 170.450 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 200.000 zł od dnia 21 sierpnia 2018r. do dnia 29 sierpnia 2019r. oraz od kwoty 170.450 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 30 sierpnia 2019r. do dnia zapłaty, na rzecz P. K. kwoty 75.000 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty 100.000 zł liczonymi od dnia 21 sierpnia 2018r. do dnia 28 marca 2019r. oraz od kwoty 75.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 29 marca 2019r. do dnia zapłaty.

Powódka H. K. żądała nadto zasądzenia od strony pozwanej na jej rzecz kwoty 4.500 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 21.875 zł od dnia 27 listopada 2018r. do dnia 5 lipca 2019r. oraz od kwoty 4.500 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 6 lipca 2019r. do dnia zapłaty z tytułu zwrotu kosztów pogrzebu J. K..

Powodowie domagali się także zasądzenia kosztów procesu.

Strona pozwana, Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W., wniosła o oddalenie powództwa H. K., P. K. i T. K. oraz zasądzenie od powodów na jej rzecz kosztów procesu. Strona pozwana uznała co do zasady swoją odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 21 grudnia 2017r., w którym zginął J. K., zarzuciła jednak, że wypłaciła już na rzecz powodów kwoty: 32.250 zł na rzecz H. K., 25.000 zł na rzecz P. K. i 29.550 na rzecz T. K. tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz wypłaciła H. K. kwotę 17.375 zł tytułem odszkodowania za koszty pogrzebu. Strona pozwana zarzuciła nadto, że kwoty dochodzone pozwem są rażąco wygórowane.

Sąd Okręgowy w Krakowie ustalił, że w dniu 21 grudnia 2016r. w miejscowości M. na autostradzie (...) miał miejsce wypadek komunikacyjny, w wyniku którego śmierć poniósł J. K., mąż H. K. i ojciec P. K. i T. K.. Sprawca wypadku, M. K., kierujący samochodem ciężarowym marki M. (...) o nr rej. (...) został prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w M.z dnia 11 grudnia 2017r., sygn. akt (...), za popełnione przestępstwo, zmienionym w zakresie kary wyrokiem Sądu Okręgowego wK. z dnia 17 kwietnia 2018r., sygn. akt (...). W wyroku karnym zasądzono od oskarżonego M. K. na rzecz oskarżycieli posiłkowych: H. K., P. K. i T. K. kwoty po 40.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez nich krzywdę.

W chwili wypadku posiadacz pojazdu M. (...) o nr rej. (...) był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie.

Powodowie zgłosili szkodę stronie pozwanej przed dniem 6 października 2017r. Decyzjami z dnia 6 października 2017r. pozwana uznała swoją odpowiedzialność za skutki zdarzenia i ustaliła zadośćuczynienie w wysokości 32.250 zł na rzecz H. K., zadośćuczynienie w wysokości 29.550 zł na rzecz T. K. i zadośćuczynienie w wysokości 25.000 zł na rzecz P. K.. Z tytułu refundacji kosztów pogrzebu pozwana ustaliła swoją odpowiedzialność na kwotę 17.375 zł należną H. K..

Sąd Okręgowy ustalił nadto, że H. K. i zmarły J. K. byli małżeństwem przez 22 lata. Z małżeństwa posiadali dzieci: P. K. i T. K.. Relacje między małżonkami były bardzo dobre. J. K. był głównym żywicielem rodziny. Organizował wycieczki rodzinne. Uczył dzieci matematyki.

Śmierć męża była dla H. K. ogromnym szokiem. Od tego momentu zaczęły się problemy finansowe w rodzinie. H. K. musiała wziąć kredyt, aby córka mogła dokończyć studia. H. K. i jej dzieciom brakuje pieniędzy na nowe ubrania, wycieczki szkolne syna czy wyjazdy rodzinne. H. K. po śmierci męża przez 2 miesiące była na zwolnieniu lekarskim od pracy. Przez pół roku brat powódki mieszkał z nią, aby jej pomagać w codziennych obowiązkach. H. K. chodziła do lekarza psychiatry. Odbyła 2 spotkania w Ośrodku (...)w M..

P. K. w 2016r. studiowała, miała (...) lat. Po śmierci ojca miała problem z utrzymaniem się na studiach – z pokryciem kosztów dojazdów, mieszkania w innym mieście. Wcześniej pieniądze na studia dostawała od ojca. Po jego śmierci wiele obowiązków domowych spadło na nią. W związku z utratą ojca była 4 razy w poradni (...).

T. K. w chwili śmierci ojca miał (...)lat. Po śmierci ojca zamknął się w sobie, dużo płakał, „opuścił się” w nauce. Wcześniej chodził na zajęcia dodatkowe. Po śmierci J. K., H. K. nie może opłacić synowi tych zajęć.

Żona i dzieci wykupują msze w intencji zmarłego J. K., dają na wypominki, dbają o jego grób i zapalają znicze. Nadal przechowują w domu rzeczy należące do zmarłego.

H. K. poniosła koszty pochówku męża J. K. łącznie w kwocie 21.875 zł. Usługa pogrzebowa, tj. zakup trumny, transport, obsługa żałobników, kondukt, wiązanka i wieniec wykazane fakturą nr (...) wyniosła 3.350 zł, wykonanie grobowca wyniosło koszt 2.500 zł, za przygotowanie grobowca do pochówku poniosła koszt 400 zł, za wykonanie piwniczki gruntowej – 14.500 zł oraz za ułożenie kostki brukowej wokół grobowca – 1.125 zł. H. K. otrzymała zasiłek pogrzebowy z ZUS w wysokości 4.000 zł.

Na podstawie opinii biegłych psychologa i psychiatry Sąd Okręgowy ustalił, że funkcjonowanie psychiczne H. K. wciąż jest obniżone w stosunku do okresu sprzed śmierci męża mimo podjętego leczenia psychiatrycznego i wsparcia psychologicznego. Obecnie powódka doświadcza psychologicznych skutków zdarzenia (smutku, adhedonii, obniżonego napędu), co może wpływać dezorganizująco na jej psychologiczne funkcjonowanie w podstawowych sferach życia (w obszarze zawodowym i rodzicielskim). Na aktualny poziom funkcjonowania psychologicznego powódki mają wpływ nie tylko cechy zdarzenia, ale również jej uwarunkowania osobowościowe – cechy niedojrzałości osobowościowej, skłonność do nadmiernych reakcji i nadinterpretacji, nadmierne reagowanie na sytuacje stresowe, poczucie smutku i niezadowolenia, ograniczony wgląd w przyczyny problemów. H. K. cierpi na przewlekłe zaburzenia depresyjne z somatyzacją i komponentą urojeniową oraz zaburzenia osobowości ze znacznie obniżonymi zdolnościami adaptacyjnymi. Nadal nie pogodziła się ze śmiercią męża, przeżywa ogromne poczucie krzywdy. Istniejące u H. K. zaburzenia osobowości sprawiają, że potrzebowała ona pomocy i wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, a osobą znacząco odpowiedzialną za dom i rodzinę był mąż. W takiej sytuacji, stratę męża powódka odczuła w znacznie większym stopniu, niż bywa to u osoby o dojrzałej, prawidłowo ukształtowanej osobowości.

P. K. w reakcji na nagłą śmierć ojca doświadczyła poczucia krzywdy i cierpienia, które odczuwa do chwili obecnej m.in. w aspekcie doświadczania wzmożonych reakcji lękowych i depresyjnych. Żałobę po stracie ojca przeżyła w sposób typowy.

T. K. w reakcji na nagłą śmierć ojca doświadczył poczucia krzywdy i cierpienia, a jego psychologiczna reakcja na zdarzenie może trwać do chwili obecnej w aspekcie utraty poczucia bezpieczeństwa, wzmożonych uczuć smutku, osamotnienia.

Pismem z dnia 13 sierpnia 2018r. powodowie działający za pośrednictwem pełnomocnika adw. L. N. zażądali od strony pozwanej tytułem zadośćuczynienia za cierpienia i krzywdy doznane w wyniku śmierci J. K. następujących kwot: 300.000 zł na rzecz H. K., 200.000 zł na rzecz T. K., 100.000 zł na rzecz P. K.. W wezwaniu wskazano numer rachunku bankowego do wypłaty świadczeń i termin zapłaty 21 sierpnia 2018r.

Pismem z dnia 19 listopada 2018r. powodowie działający za pośrednictwem pełnomocnika wezwali stronę pozwaną do zapłaty na ich rzecz kwoty 21.875 zł z tytułu kosztów pogrzebu J. K., wykonania grobowca, przygotowania grobowca do pochówku, wykonania piwniczki gruntowej oraz ułożenia kostki brukowej wokół grobowca. W piśmie wskazano numer rachunku bankowego i termin pięciodniowy na zapłatę, nie późniejszy, niż do dnia 26 listopada 2018r. Pismo zostało doręczone pozwanemu ubezpieczycielowi w dniu 26 listopada 2018 r.

Postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2019r., sygn. akt (...), Sąd Rejonowy w M. oddalił wniosek strony pozwanej o zezwolenie za złożenie świadczenia na rzecz powódki H. K. do depozytu sądowego, zaś postanowieniem z dnia 14 maja 2019r., sygn. akt (...), oddalił wniosek ubezpieczyciela o zezwolenie za złożenie do depozytu sądowego świadczenia na rzecz T. K..

W dniu 5 lipca 2019r. strona pozwana przelała na rachunek bankowy powódki H. K. kwotę 32.250 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 17.375 zł tytułem odszkodowania za koszty pogrzebu, a w dniu 29 sierpnia 2019 r. pozwane Towarzystwo (...) wypłaciło kwotę 29.550 zł na rzecz T. K. tytułem zadośćuczynienia przelewem na rachunek bankowy jego pełnomocnika.

Na rzecz powódki P. K. pozwane Towarzystwo (...) wpłaciło kwotę 25.000 zł tytułem zadośćuczynienia w dniu 31 lipca 2018r. do depozytu sądowego. Zezwolenie na złożenie świadczenia do depozytu sądowego wydał Sąd Rejonowy w M. postanowieniem z dnia 28 marca 2019r., sygn. akt (...).

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd okręgowy zważył, że zgodnie z art. 446 § 1 k.c. jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. Stosownie natomiast do przepisu art. 446 § 4 k.c., sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W niniejszej sprawie powodowie dochodzili zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w oparciu o przepis art. 446 § 4 k.c., a powódka H. K. dochodziła także zwrotu kosztów pogrzebu zmarłego męża na podstawie art. 446 § 1 k.c. Niesporna, a nadto stwierdzona prawomocnym skazującym wyrokiem karnym, była odpowiedzialność sprawcy wypadku, a w konsekwencji odpowiedzialność strony pozwanej za skutki zdarzenia zaistniałego w dniu 21 grudnia 2016 r., która znajduje podstawę w treści art. 822 k.c., art. 435 § 1 k.c. w zw. z art. 436 § 1 k.c. oraz art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednol. Dz.U. z 2021r. poz. 854 z późn. zm.).

Strona pozwana wypłaciła już powodom następujące kwoty z tytułu zadośćuczynienia: 32.250 zł H. K., 35.000 P. K. i 29.550 zł na rzecz T. K., a ponadto H. K. kwotę 17.375 zł tytułem zwrotu kosztów pogrzebu.

Zadośćuczynienie, którego zasądzenia w związku z tragiczną śmiercią J. K. domagają się powodowie, ma na celu kompensację doznanej krzywdy, tj. złagodzenie cierpienia wywołanego śmiercią osoby najbliższej oraz pomoc osobie pokrzywdzonej w dostosowaniu się do zmienionej w związku z tym rzeczywistości. Określenie obiektywnych kryteriów przyznania zadośćuczynienia jest kwestią niezwykle trudną, albowiem mamy w tym aspekcie do czynienia z elementami zupełnie nieuchwytnymi i niemożliwymi do przybliżonego nawet obliczenia. Śmierć członka rodziny zawsze wywołuje cierpienie spowodowane utratą osoby bliskiej, głęboki ból, którego natężenie zależy od uczucia, jakim darzono zmarłego. Doświadczenie życiowe nadto wskazuje, że śmierć osoby bliskiej wywołuje w położeniu pozostałych członków rodziny zmiany, które są samoistnym źródłem mniej lub więcej trwałych krzywd i cierpień. Krzywdą w rozumieniu art. 446 § 4 k.c. jest samo cierpienie wywołane śmiercią osoby bliskiej, przy czym w literaturze i orzecznictwie sądowym zwraca się uwagę, że na rozmiar krzywdy mają przede wszystkim wpływ: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem jego odejścia (np. nerwicy, depresji), roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności do jej akceptowania, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego (por. wyrok SN z dnia 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10, LEX nr 898254).

Z ustalonych okoliczności faktycznych sprawy wynika, że nagła i niespodziewana śmierć J. K., męża powódki H. K., a ojca powodów P. K. i T. K., który był jeszcze osobą młodą i w pełni zdrową oraz pełnił rolę głowy rodziny, spowodowało u powodów krzywdę o znacznych rozmiarach.

Podkreślić należy, że niespodziewana śmierć bliskiej osoby, wywołana przyczyną zewnętrzną, a nie przykładowo chorobą, powoduje u najbliższych członków rodziny przekonanie, że gdyby nie doszło do takowego zdarzenia, osoba ta mogłaby żyć przez wiele lat, w ciągu których rodzina spędziłaby ze sobą jeszcze wiele szczęśliwych chwil. Nadto w przypadku nagłego odejścia nie ma możliwości pożegnania się z osobą bliską i pogodzenia się z jej odejściem.

W ocenie Sądu rozmiar krzywdy powódki H. K. związanej z nagłą stratą męża należy uznać za znaczny. Małżeństwo H. K. i zmarłego K. było zgodne, stanowili oni szczęśliwy związek. Po śmierci męża powódka była w szoku, nie mogła pracować przez pierwsze 2 miesiące, przez pół roku w pracach domowych pomagał jej brat. Powódka korzystała z pomocy psychiatrycznej i wsparcia w Ośrodku Interwencji Kryzysowej. H. K. nadal nie pogodziła się ze śmiercią męża, przeżywa głębokie poczucie krzywdy. Cierpi na zaburzenia depresyjne. Dodatkową okolicznością obciążającą był młody wiek zmarłego, co wpływa na większe poczucie krzywdy współmałżonka. Dlatego też w ocenie Sądu właściwą kwotą zadośćuczynienia dla powódki H. K. jest wyjściowa kwota 120.000 zł. Od tej kwoty Sąd odjął kwotę już przekazaną od pozwanej na rzecz powódki (32.250 zł), co dało zasądzoną kwotę 87.750 zł. Taka wysokość zadośćuczynienia nie jest nadmierna i jest uzasadniona rozmiarem cierpień powódki wynikających ze straty męża. Strata męża była dla powódki źródłem ogromnego cierpienia, tym większego, iż nastąpiła nagle. H. K. została wdową w wieku (...)lat. Mąż był dla niej wsparciem, dbał o rodzinę i dom. Nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut strony pozwanej odnośnie przyczynienia się powódki do powstania szkody poprzez odstawienie leków psychiatrycznych bez konsultacji z lekarzem. Nie został udowodniony w żaden sposób związek pomiędzy odstawieniem leków a poziomem odczuwania krzywdy u powódki.

Sąd miał na uwadze okoliczności ustalone w oparciu o dowód z opinii biegłych z zakresu psychologii i psychiatrii odnośnie indywidualnych cech osobowościowych powódki i zaburzeń osobowości, które wpłynęły na większe odczuwanie przez powódkę straty osoby najbliższej, niż ma to miejsce u osób o dojrzałej, prawidłowo ukształtowanej osobowości. Sąd dokonał jednak oceny zobiektywizowanej, uznając, że indywidualne cechy powódki potęgujące jej cierpienia, nie powinny skutkować zwiększeniem kwoty zadośćuczynienia ponad tę, jaka należałaby się, gdyby osobowość powódki była ukształtowana właściwie.

Tak samo za znaczny rozmiar krzywdy Sąd uznał cierpienia małoletniego T. K. związane ze stratą ojca. Powód w chwili śmierci ojca miał dopiero (...) lat. Strata rodzica dla dziecka w takim wieku jest wyjątkowo dolegliwa. Powód został nagle pozbawiony możliwości wychowania się i dorastania w pełnej rodzinie. Brak miłości ojcowskiej, wsparcia w tak młodym wieku, a następnie w okresie dorastania rzutuje na większy rozmiar krzywdy małoletniego powoda niż u dziecka dorosłego, które straci rodzica. Do chwili obecnej powód doznaje nasilonych odczuć smutku, osamotnienia, wycofania z kontaktów z rówieśnikami mimo że od zdarzenia minęły przeszło 4 lata. Dlatego w ocenie Sądu właściwą kwotą zadośćuczynienia dla powoda T. K. jest wyjściowa kwota 100.000 zł. Od tej kwoty Sąd odjął kwotę już wypłaconą przez stronę pozwaną w toku postępowania likwidacyjnego (29.550 zł), co dało zasądzoną kwotę 70.450 zł.

Oceniając rozmiar krzywdy powódki P. K. po stracie ojca, Sąd wziął pod uwagę znaczny poziom cierpienia odczuwany w związku ze zdarzeniem, który do chwili obecnej wpływa na powódkę, w tym realizację przez nią ról społecznych i zawodowych. Za przyznaniem powódce niższej kwoty zadośćuczynienia, niż jej bratu, przemawiało to, że powódka P. K. w momencie straty rodzica była już osobą dorosłą – miała (...) lat. Nie została więc pozbawiona, tak jak małoletni powód, możności dorastania i wychowywania się w pełnej rodzinie. P. K. została natomiast pozbawiona wsparcia i pomocy rodzica w czasie usamodzielniania się, przez co doznała wielu cierpień, które odczuwa do chwili obecnej, jednak jej reakcja żałoby nie była atypowa. Gdy straciła ojca jeszcze studiowała, nie była samodzielna finansowo. Szkoda w zakresie majątkowym ma jednak odrębny charakter i utrata środków utrzymania od osoby obowiązanej do alimentowania powódki nie mogła mieć wpływu na wysokość kwoty zadośćuczynienia. W ocenie Sądu właściwą kwotą zadośćuczynienia dla powódki P. K. jest wyjściowa kwota 80.000 zł. Od tej kwoty Sąd odjął kwotę już wypłaconą przez stronę pozwaną na rzecz powódki (25.000 zł), co dało zasądzoną kwotę 55.000 zł.

Sąd miał na uwadze, że w wyroku skazującym sprawcę, zasądzono od niego na rzecz każdego z powodów kwoty po 40.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Zgodnie z art. 46 § 1 k.k., w razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się. Paragraf trzeci tego przepisu wskazuje, że orzeczenie odszkodowania lub zadośćuczynienia na podstawie § 1 albo nawiązki na podstawie § 2 nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu niezaspokojonej części roszczenia w drodze postępowania cywilnego. Zasądzenie świadczenia od sprawcy szkody nie stało jednak na przeszkodzie zasądzeniu zadośćuczynienia od zakładu ubezpieczeń, którego odpowiedzialność jest pochodną odpowiedzialności ubezpieczonego, należało jednak zaznaczyć, że pozwany Ubezpieczyciel odpowiada in solidum ze sprawcą szkody w zakresie zasądzonej kwoty.

Sąd uwzględnił roszczenie powódki H. K. o zasądzenie kwoty 4.500 zł tytułem kosztów pogrzebu, które powódka wykazała przedłożonymi do pozwu fakturami dokumentującymi poszczególne usługi pogrzebowe. Koszty te w ocenie Sądu nie przekraczały norm odpowiadających zwyczajom miejscowym co do urządzenia godnego pochówku zmarłego. Zasądzona kwota wynika z różnicy kosztów poniesionych przez powódkę (21.875 zł) i kwoty wypłaconej już przez pozwaną (17.375 zł). Sąd nie uwzględniał w tym wyliczeniu zasiłku otrzymanego przez powódkę z ZUS, podzielając pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2009r., sygn. akt III CZP 140/08, że zasiłek pogrzebowy przewidziany w art. 77 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004r., poz. 353 ze zm.) nie podlega uwzględnieniu przy ustalaniu odszkodowania dochodzonego na podstawie art. 446 § 1 k.c. Sąd Najwyższy zawarł w uzasadnieniu ww. uchwały szeroką argumentację prawną, której powtarzanie w tym miejscu jest zbędne.

Odnosząc się do żądania zapłaty odsetek Sąd , wskazać należy, że stosownie do przepisu art. 14 ust. 1 cytowanej ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunika­cyjnych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W niniejszej sprawie zebrany materiał dowodowy wskazywał, że zgłoszenie szkody nastąpiło przed dniem 6 października 2017r., gdyż z tego dnia pochodzi decyzja strony pozwanej o przyjęciu odpowiedzialności za skutki zdarzenia i ustaleniu wysokości należnych świadczeń z tytułu zadośćuczynienia. Termin 30 dni upłynął więc najpóźniej w dniu 5 listopada 2017r., natomiast powodowie domagali się odsetek od późniejszej daty. Inna sytuacja zachodziła w przypadku odszkodowania z tytułu kosztów pogrzebu. W zakresie tej szkody powódka H. K. zawiadomiła stronę pozwaną dopiero w dniu 26 listopada 2018r. Termin 30 dni na spełnienie przez ubezpieczyciela świadczenia upłynął więc w dniu 27 grudnia 2018r., a tym samym strona pozwana popadła w opóźnienie w kolejnym dniu (28 grudnia 2018r.). Nie ma przy tym znaczenia termin na spełnienie świadczenia wyznaczony przez powodów w piśmie z dnia 19 listopada 2018r. skierowanym do strony pozwanej. Powodowie nie byli uprawnieni do skrócenia terminu ustawowego na spełnienie świadczenia przez zakład ubezpieczeń.

Sąd Okręgowy wskazał, że podziela pogląd Sądu Najwyższego reprezentowany w licznym orzecznictwie, że odszkodowanie, w tym także zadośćuczynienie, w rozmiarze, w jakim należy się ono wierzycielowi w dniu, w którym dłużnik ma je zapłacić (art. 455 k.c.), powinno być oprocentowane z tytułu opóźnienia (art. 481 § 1 k.c.) od tego dnia, a nie dopiero od daty wyrokowania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2000r., II CKN 725/98, OSNC 2000, nr 9, poz. 158, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2001r., I CKN 18/99, OSNC 2002, nr 5, poz. 64, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004r., I CK 131/03, OSNC 2005/2/40, wyrok Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2006r., II PK 102/06, OSNP 2008/1 – 2/11, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2016r., IV CSK 52/16).

Powodowie nie domagali się odsetek ustawowych za opóźnienie, a jedynie odsetek ustawowych. Zgodnie z żądaniem pozwu zasądzone zostały odsetki ustawowe.

Z uwagi na dokonane w 2018r. przez stronę pozwaną wpłaty świadczenia odszkodowawczego przeznaczonego dla powodów do depozytu sądowego, że w zakresie spełnionych świadczeń odszkodowawczych jako termin ich spełnienia należało przyjmować dopiero datę uznania rachunku bankowego każdego z powodów poza sytuacją, gdy sąd wydał postanowienie o zezwoleniu na złożenie świadczenia do depozytu sądowego, co miało miejsce w przypadku świadczenia na rzecz powódki P. K.. Skutek w postaci spełnienia świadczenia nastąpił wówczas już z dniem wpłaty, a nie dopiero z dniem wydania postanowienia sądu (art. 693 ² § 2 k.p.c.).

Postępowanie zostało umorzone w części, w jakiej powodowie cofnęli pozew (art. 355 k.p.c.).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. Ponadto Sąd kierował się treścią przepisu art. 102 k.p.c., który stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Na podstawie art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednol. Dz.U. z 2020r., poz. 775), Sąd nakazał ściągnąć od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę stanowiącą część kosztów sądowych: opłatę od pozwu obliczoną od wartości uwzględnionego powództwa oraz wydatki na opinie biegłych.

Od powyższego wyroku apelację wniosła strona pozwana, na zasadzie art. 367 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 369 § 1 k.p.c., zaskarżając wyrok w części, tj.:

1)  w zakresie pkt 1:

a)  co do kwoty 40.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami, liczonymi od dnia 21 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty (pkt. 1 lit. „a” wyroku), tj. w części zasądzającej na rzecz Powódki H. K. kwotę ponad 47.750 zł z odsetkami ustawowymi,

oraz

b)  co do kwoty 2.086,61 zł, tj. w części zasądzającej na rzecz Powódki H. K. odsetki ustawowe od kwoty 47.750 zł, liczone za okres od dnia 21 sierpnia 2018 r. do dnia 5 lipca 2019 r., oraz

c)  co do kwoty 117,12 zł, tj. w części zasądzającej na rzecz Powódki H. K. odsetki ustawowe od kwoty 4.500 zł (pkt. 1 lit. „c” wyroku), liczone za okres od dnia 28 grudnia 2018 r. do dnia 5 lipca 2019 r.

2)  w zakresie pkt. 2:

a)  co do kwoty 35.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami, liczonymi od dnia 21 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty (pkt. 2 lit. „a” wyroku), tj. w części zasądzającej na rzecz Powódki P. K. kwotę ponad 20.000 zł z odsetkami ustawowymi, oraz

b)  co do odsetek ustawowych, liczonych od kwoty 25.000 zł od dnia 21 sierpnia 2018 r. do dnia 31 lipca 2018 r. (pkt. 2 lit. „b” wyroku)

2)  w zakresie pkt. 3:

a)  co do kwoty 35.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami, liczonymi od dnia 21 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty (pkt. 3 lit. „a” wyroku), tj. w części zasądzającej na rzecz Powoda T. K. kwotę ponad 35.450 zł z odsetkami ustawowymi,

b)  co do kwoty 1.821,06, tj. w części zasądzającej na rzez Powoda T. K. odsetki ustawowe od kwoty 35.450 zł liczone za okres od dnia 21 sierpnia 2018 r. do dnia 30 sierpnia 2019 r.

c)  co do kwoty 15,37 zł, tj. w części zasądzającej na rzecz Powoda T. K. odsetki ustawowe od kwoty 300 zł liczone za okres od 21 sierpnia 2018 r. do dnia 29 sierpnia 2019 r. (pkt. 3 lit. „b” wyroku)

3)  w zakresie pkt. 6 - w całości,

4)  w zakresie pkt. 7 - w całości,

5)  w zakresie pkt. 8 - w całości

Strona pozwana zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi::

1)  mające wpływ na wynik sprawy naruszenie przepisów postępowania, a to art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów zgromadzonych w niniejszej sprawie, dokonanej wybiórczo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego i nienależyte uwzględnienie przez Sąd I instancji, przy ocenie wysokości, należnego Powodom zadośćuczynienia faktu, że:

-

jak wynika z przeprowadzonych opinii biegłych, przeżywana przez wszystkich Powodów żałoba po śmierci J. K. nie miała charakteru patologicznego, a zatem Powodowie nie przeżywali bólu i traumy po śmierci J. K. w sposób szczególny, ponad przeciętną miarę,

-

w przypadku Powódki H. K., istotne znaczenie dla nasilenia i zwiększenia odczuwania krzywdy po śmierci męża miały jej indywidualne cechy osobowościowe, a to cechy niedojrzałości osobowościowej, skłonność do nadmiernych reakcji i nadinterpretacji, nadmierne reagowanie na sytuacje stresowe, poczucie smutku i niezadowolenia czy ograniczony wgląd w przyczyny problemów, a nadto w sytuacji gdy jak wynika z opinii biegłej psycholog, Powódka wykazuje predyspozycje do zniekształcania przeżyć doświadczanych w relacjach i przedstawiania ich w nadmiernie pozytywnym świetle,

-

w przypadku Powódki P. K., w chwili śmierci ojca, była ona dorosła, samodzielna, mieszkała i studiowała w innym mieście, a nadto jak wynika z opinii biegłej psycholog, w stosunku do Powódki brak jest podstaw do wnioskowania o znacznym obniżeniu ilości kontaktów towarzyskich w wyniku śmierci ojca, nie jest możliwe wnioskowanie o negatywnym wpływie śmierci ojca na osiągnięcia w nauce Powódki, a aktualny stan funkcjonowania psychologicznego Powódki nosi cechy istotnych zaburzeń z uwagi na specyficzny rys osobowości i predyspozycje temperamentalne,

-

w przypadku Powoda T. K., jak wynika z opinii biegłej psycholog, brak jest wystarczających danych pozwalających określić, czy psychologiczna reakcja Powoda na śmierć ojca wpłynęła na jego przyszłość i nadal wpływają na realizacje obowiązków szkolnych,

co prowadzić winno do wniosku, że Powodowie nie doznali krzywdy, która uzasadniałaby zasądzenie na ich rzecz kwoty w wysokości aż 87.750 zł na rzecz Powódki H. K., kwoty 70.450 zł na rzecz Powoda T. K. i kwoty 55.000 zł na rzecz Powódki P. K., ponad wypłacone już w likwidacji kwoty, odpowiednio 32.250 zł, 29.550 zł oraz 25.000 zł.

2)  naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

a)  art. 446 § 4 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i zasądzenie od Pozwanego na rzecz każdego z Powodów rażąco wysokiej kwoty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, która nie jest uzasadniona okolicznościami sprawy,

b)  art. 481 § 1 w zw. z art. 455 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że:

-

odsetki od zadośćuczynienia, zasądzonego na rzecz H. K. należą się od dnia 21 sierpnia 2018 r. w sytuacji, gdy wobec częściowego uregulowania należności przez stronę Pozwaną z tego tytułu w dniu 5 lipca 2019 r., odsetki od zasądzonej kwoty zadośćuczynienia, winny być liczone od dnia następnego, tj. od dnia 6 lipca 2019 r.,

-

odsetki od zasądzonej tytułem odszkodowania kwoty 4.500 zł, należą się do dnia 28 grudnia 2018 r. w sytuacji, gdy wobec częściowego uregulowania należności przez stronę Pozwaną z tytułu odszkodowania w dniu 5 lipca 2019 r., odsetki od tej kwoty, winny być liczone od dnia następnego, tj. od dnia 6 lipca 2019 r.,

-

od kwoty 25.000 zł, która została wypłacona na rzecz Powódki P. K. w dniu 31 lipca 201 8 r. (wypłata na depozyt sądowy - art. 693 ² § 2 k.p.c.) należą się odsetki ustawowe w sytuacji, gdy kwota ta została wypłacona Powódce przed datą, od której nalicza ona odsetki zgodnie z Pozwem, tj. w sytuacji, gdy od tej kwoty, odsetki ustawowe się nie należą,

-

odsetki od zadośćuczynienia, zasądzonego na rzecz T. K. należą się od dnia 21 sierpnia 2018 r. w sytuacji, gdy wobec częściowego uregulowania należności przez stronę Pozwaną z tego tytułu w dniu 29 sierpnia 2019 r., odsetki od zasądzonej kwoty zadośćuczynienia winny być liczone od dnia następnego, tj. od dnia 30 sierpnia 2019 r.,

-

2)  mające wpływ na wynik sprawy naruszenie przepisów postępowania, a to:

a) art. 100 k.p.c. w zw. a art. 98 k.p.c. w zw. z art. 102 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i wzajemne zniesienie kosztów postępowania, mimo że roszczenie dochodzone pozwem zostało uwzględnione zaledwie w niewielkiej części, a zatem w sytuacji, gdy Powodowie powinni zwrócić Pozwanemu, poniesione przez niego koszty, w tym koszty zastępstwa procesowego w całości, zgodnie z art. 100 zd. 2 k.p.c.

III.  W oparciu o powyższe zarzuty strona pozwana, na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c., wniosła o :

1)  zmianę przedmiotowego wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez oddalenie powództwa w części zaskarżonej apelacją, a także stosowną zmianę orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego, poprzez ich zasądzenie w całości od każdego z Powodów na rzecz Pozwanego, według norm prawem przepisanych, zgodnie z art. 100 zd. 2 k.p.c., a także nakazanie Powodom pokrycia kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Krakowie od uwzględnionego roszczenia,

2)  zasądzenie od każdego z Powodów na rzecz Pozwanego kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie w nieznacznej części.

W pierwszej kolejności Sąd Apelacyjny stwierdza, iż zarzuty dotyczące popełnionego błędu w ustaleniach stanu faktycznego przyjętego za podstawę orzeczenia nie zasługują na uwzględnienie. Sąd Okręgowy uwzględnił bowiem wszystkie przeprowadzone w tej sprawie dowody, wyciągnął z nich wnioski logiczne, poprawne, w sposób obiektywny, jak również wszechstronny rozważył wszystkie okoliczności ujawnione w toku tego postępowania, a także w oparciu o nie dokonał prawidłowych ustaleń, nie naruszając wskazanych przepisów prawa materialnego i prawa procesowego. O poprawności tych wniosków, wbrew odmiennemu zapatrywaniu powoda, wyrażonym w zarzucie naruszenia art. 327 ¹ § 1 k.p.c. świadczą pisemne motywy uzasadnienia skarżonego wyroku, w których drobiazgowo przedstawione zostały wszystkie okoliczności stanowiące jego podstawę, a także omówione dowody ze wskazaniem, dlaczego dano im wiarę. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu dokładnie bowiem opisał proces decyzyjny i przyczyny, jakimi kierował się wydając skarżony wyrok.

Przypomnieć należy, że z sformułowanej w treści art. 233 §1 k.p.c. zasady swobodnej oceny dowodów wynika obowiązek wyprowadzenia z zebranego materiału dowodowego wniosków logicznie poprawnych i znajdujących pokrycie w dowodach, a do kryteriów oceny wiarygodności oraz mocy dowodowej należą: doświadczenie życiowe, poprawność logiczna oraz prawdopodobieństwo wystąpienia określonych zdarzeń. Jeżeli jednak z dowodów wyprowadza się wnioski logicznie poprawne oraz zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to ocena ta musi być uznana za prawidłową, chociażby w równym stopniu z tego samego materiału można byłoby wysnuwać wnioski odmienne. Stąd zarzuty apelacji, dla swojej skuteczności, nie mogą polegać na przedstawieniu przez skarżącego własnej wersji wydarzeń i wybiórczym przedstawieniu pewnych faktów, czy okoliczności. Skarżący musi więc wykazać, że oceniając materiał dowodowy, sąd in meriti popełnił uchybienie polegające na braku logiki w wiązaniu faktów z materiałem dowodowym albo też, że wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej lub, że sąd wbrew zasadom doświadczenia życiowego w ogóle nie uwzględnił jednoznacznych związków przyczynowych i skutkowych. Powyższe oznacza, że rolą skarżącego jest obalenie wersji zdarzeń przyjętych przez sąd orzekający, nie zaś zbudowanie własnej.

Sąd I Instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne.

W judykaturze ugruntował się pogląd opowiadający się za kompensacyjnym charakterem przewidzianego w art. 445 §1 k.c. zadośćuczynienia pieniężnego, tj. uznający je za sposób naprawienia szkody niemajątkowej, wyrażającej się krzywdą w postaci doznanych cierpień fizycznych i psychicznych. Powinno ono uwzględniać nie tylko krzywdę istniejącą w chwili orzekania, ale również taką, którą poszkodowany będzie w przyszłości na pewno odczuwać, oraz krzywdę dającą się z dużym stopniem prawdopodobieństwa przewidzieć. O rozmiarze należnego zadośćuczynienia pieniężnego powinien zatem decydować w zasadzie rozmiar doznanej krzywdy, tj. stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność, czas trwania, stopień i trwałość kalectwa i inne podobne okoliczności. Niewymierny w pełni charakter tych okoliczności sprawia, że sąd przy ustalaniu rozmiaru krzywdy i tym samym wysokości zadośćuczynienia ma pewną swobodę. Podkreśla się, że ocena sądu w tym względzie powinna opierać się na całokształcie okoliczności sprawy. Istotnym elementem indywidualizującym jest wiek poszkodowanego bowiem intensywność cierpień z powodu kalectwa jest większa u człowieka młodego, skazanego na rezygnację z radości życia, jaką daje zdrowie, możność pracy i osobistego rozwoju (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12.09.2002 r., IV CKN 1266/00, Lex nr 80272). Zadośćuczynienie musi przedstawiać wartość ekonomicznie odczuwalną, z drugiej zaś strony powinno być utrzymane w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, jednakże uwzględnianie stopy życiowej społeczeństwa przy określaniu wysokości zadośćuczynienia nie może podważać jego kompensacyjnej funkcji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.03.2006 r., IV CSK 80/05, OSNC 2006/10/175).

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił okoliczności uzasadniające przyznanie powodom zadośćuczynienia w kwotach szczegółowo wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, przy uwzględnieniu wniosków wypływających z opinii powołanych w sprawie biegłych. Sąd Apelacyjny wywody Sądu Okręgowego w tym zakresie przyjmuje za własne, co sprawia, że zbędne jest ich powtarzanie. Szkoda niemajątkowa dotyka sfery doznań psychicznych człowieka, obejmuje ból, cierpienie, tak fizyczne, jak i psychiczne, jest niewymierna i w zasadzie nieodwracalna, dlatego nie da się jej wyrazić i ocenić w sposób adekwatny w kwocie pieniężnej. Można to uczynić jedynie w sposób przybliżony, pośredni, niedoskonały. W ocenie Sądu Apelacyjnego zadośćuczynienie w wysokości zasądzonej w zaskarżonym wyroku uwzględnia obniżenie jakości życia powodów we wszystkich powołanych płaszczyznach, ujemne przeżycia powodów z tym związane i w pośredni sposób pozwoli na wyrównanie uszczerbku doznanego przez powodów.

Sąd Okręgowy prawidłowo również wywiódł okoliczności uzasadniające zasądzenie odsetek od poszczególnych kwot należności zasądzonych wyrokiem biorąc pod uwagę bezterminowy charakter zasadzanych należności stosownie do art. 455 k.c., daty wezwań do zapłaty dochodzonych należności, wysokość żądanych kwot zadośćuczynienia i odszkodowania oraz upływ 30 dniowego terminu do spełnienia świadczenia oraz faktycznych dat częściowego spełnienia świadczeń, a także treść żądania powodów sprecyzowanego ostatecznie pismem z dnia 19 listopada 2019 r. (k. 142-143). Apelacja w tym zakresie uzasadniona jest jedynie w nieznacznej części, w jakiej odnosi się do omyłkowego wskazania w punkcie 3 b zaskarżonego wyroku kwoty 29.950,00 zł w miejsce kwoty 29.550,00 zł faktycznie wypłaconej na rzecz powoda T. K. tytułem zadośćuczynienia w toku postępowania likwidacyjnego, daty początkowej biegu odsetek wskazanej w punkcie 1 c od kwoty należności 4.500,00 zł zasądzonej tytułem odszkodowania na rzecz powódki H. K. przy uwzględnieniu, że powódka sprecyzowała pismem z dnia 19 listopada 2019 r., że domaga się zasądzenia odsetek od tej należności od dnia 06 lipca 2019 r. oraz odsetek od kwoty 25.000 zł objętej punktem 2 b wyroku, która została wypłacona na rzecz Powódki P. K. w dniu 31 lipca 2018 r. (wpłata do depozytu sądowego - art. 693 ² § 2 k.p.c.), a zatem przed datą, od której powódka domagała się zasądzenia odsetek (21 sierpnia 2018 r – pismo z dnia 09 września 2019 r., k. 112, a następnie 29 marca 2019 r. – pismo z dnia 19 listopada 2019 r., k. 142-143).

Nie zasługują na uwzględnienie zarzuty apelacji odnoszące się do obciążenia powodów obowiązkiem zwrotu kosztów procesu oraz co do obciążenia stron obowiązkiem uiszczenia kosztów sądowych (którymi w zakresie wydatków związanych z wynagrodzeniami biegłych Sąd Okręgowy obciążył w całości stronę pozwaną).

Zgodnie z art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone, z tym że sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Nadto stosownie do art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Sąd Okręgowy prawidłowo wywiódł, iż w okolicznościach niniejszej sprawy za zasadne uznać należy wzajemne zniesienie kosztów procesu. Przedmiotem roszczenia powodów było bowiem zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej, które ze swej istoty ma charakter oceny i ustalenie wysokości należnych z tego tytułu kwot zależało od uznania Sądu, a subiektywne poczucie krzywdy i odczuwane cierpienie często uniemożliwia dochodzącemu roszczenia na jego obiektywną ocenę i prawidłowe wyważenie wysokości żądań. Skoro strona pozwana w postępowaniu likwidacyjnym bezzasadnie obniżyła świadczenia należne powodom, to wystąpienie przez nich do sądu było w pełni usprawiedliwione. Pomimo więc, że powodowie określił swoje żądania w sposób nadmierny, przez co powództwo zostało w większości oddalone, nie jest słuszne obciążanie ich obowiązkiem zwrotu stronie pozwanej kosztów procesu w jakiejkolwiek części.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 83 ust. 2 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach, Sąd nakazał ściągnąć od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę stanowiącą część kosztów sądowych: opłatę od pozwu obliczoną od wartości uwzględnionego powództwa oraz wydatki na opinie biegłych. Wydatki poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa to koszty opinii biegłych w wysokości 2.259 zł i 674,32 zł. Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił, że względy słuszności przemawiają za zasadnością ściągnięcia od strony pozwanej pełnych wydatków za opinie biegłych, gdyż nawet w razie dochodzenia przez powodów roszczeń wyłącznie w części uwzględnionej wysokość wydatków wyniosłaby taką samą kwotę (tzn. koszt opinii byłby taki sam także w przypadku dochodzenia przez powodów jedynie roszczenia w części zasądzonej), gdyż w takim przypadku sporządzone by zostały te same opinie o takim samym zakresie i przedmiocie.

Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny, na zasadzie art. 385 i art. 386 § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzekł Sąd Apelacyjny na zasadzie art. 98 § 1, §1 ¹, §3 k.p.c. w zw. z §2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.