I ACa 192/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Krakowie z 2024-05-24
Sygn. akt I ACa 192/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 maja 2024 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSA Andrzej Żelazowski
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 maja 2024 r. w Krakowie
sprawy z powództwa K. L., J. L. i W. L.
przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w K.
o zapłatę
na skutek apelacji powodów K. L., J. L. i W. L.
od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie
z dnia 26 listopada 2021 r., sygn. akt I C 1341/20
1. oddala apelację;
2. zasądza od powodów solidarnie na rzecz strony pozwanej kwotę 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych, tytułem kosztów postępowania apelacyjnego, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.
Sygn. akt I ACa 192/22
UZASADNIENIE
wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 24 maja 2024 roku
Powodowie K. L., W. L. i J. L. wnieśli o zasądzenie od strony pozwanej (...) sp. z o.o. z siedzibą w K. (wcześniej (...) sp. z o.o.) kwoty 79 681,71 zł wraz z odsetkami wraz z odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty:
- 5151,30 zł od dnia 11.11.2018 roku do dnia zapłaty,
- 13389,15 zł od dnia 11.11.2018 roku do dnia zapłaty,
- 5151,30 zł od dnia 11.12.2018 roku do dnia zapłaty,
- 13389,15 zł od dnia 11.12.2018 roku do dnia zapłaty ,
- 5151,30 zł od dnia 11.01.2019 roku do dnia zapłaty,
- 13389,15 zł od dnia 11.01.2019 roku do dnia zapłaty,
- 5233,71 zł od dnia 11.02.2019 roku do dnia zapłaty,
- 13592,94 zł od dnia 11.02.2019 roku do dnia zapłaty
- 5233,71 zł od dnia 11.03.2019 roku do dnia zapłaty,
Na uzasadnienie żądania pozwu powodowie wskazali, że w dniu 1 marca 2008 r. zawarli ze stroną pozwaną umowę najmu lokalu, który jest własnością powodów znajdującego się na ul. (...) w K.. Na podstawie przedmiotowej umowy wynajmujący wynajęli pozwanej lokale i pomieszczenia znajdujące się na (...)piętrze budynku przy ul. (...) oraz w piwnicy tego budynku, a strona pozwana zobowiązała do zapłaty na rzecz powodów stosownej kwoty tytułem czynszu, wydatków oraz opłat eksploatacyjnych. Wysokość opłat eksploatacyjnych za dany miesiąc zgodnie z umową ustalana była na podstawie faktur wystawianych przez dostawców mediów, a wysokość czynszu, ustalona pierwotnie ulegała zwiększaniu zgodnie ze wzrostem cen. Pozwana do czerwca 2018 roku terminowo regulowała opłaty, do dnia każdego 10 miesiąca. W dniu 31 marca 2021 roku strony zawarły aneks nr (...) do umowy. Zgodnie z § 2 aneksu nr.(...) od dnia 1 kwietnia umowa została zawarta na czas nieoznaczony, a każdej ze stron przysługiwał 12 miesięczny termin wypowiedzenia, które to powinno było być przedstawione drugiej stronie na piśmie, pod rygorem uznania je za nieważne.
Powodowie w dalszej kolejności podali, że od lipca 2018 r. jedynie wynajmujący należycie wykonywali swoje zobowiązania wynikające z umowy poprzez udostępnienie lokali pomieszczeń zgodnie z postanowieniami umowy, a pozwana zaprzestała uiszczania należnego czynszu. W przedmiotowym postepowaniu dochodzą oni należności tytułem czynszu za okres od listopada 2018 roku do marca 2019 roku. W ocenie powodów umowa nie została nigdy im skutecznie wypowiedziana albowiem nie otrzymali oni wypowiedzenia.
Sąd Okręgowy ustalił, że Sąd Rejonowy (...)w K. w sprawie z powództwa K. L., J. L., W. L. przeciwko (...) spółka z o.o. z siedzibą w K. wyrokiem z dnia 26 listopada 2019 roku o sygn. (...) oddalił powództwo w całości. Żądanie dotyczyło zapłaty czynszu z tytułu zawartej pomiędzy ww. stronami umowy z dniu 1 marca 2008 r umowy najmu lokalu użytkowego przy ul. (...) w K.. Powodowi wskazywali, iż umowa nie została nigdy skutecznie wypowiedziana, natomiast pozwany zaprzestał uiszczania czynszu od lipca 2018 r. Zdaniem powodów nie doszło również do skutecznego zawarcia aneksu do umowy z dnia 23 czerwca 2016 r. W powyższej sprawie powodowi dochodzili zapłaty czynszu za okres od lipca do października 2018 r. Sąd Rejonowy ustalił, iż dnia 1 marca 2008 r pomiędzy powodami, a stroną pozwaną doszło do zawarcia umowy najmu ww lokalu użytkowego. Wszystkich wspólników reprezentował powód K. L., który zajmował się wyłącznie kwestią wynajmu lokalu stronie pozwanej, a zawarcie aneksu z dnia 23 czerwca 2016 roku było elementem ustaleń mających na celu zabezpieczenie interesów finansowych wynajmujących w związku z transakcją sprzedaży udziałów powoda K. L. w pozwanej spółce. Ponadto Sąd również ustalił, że pismem z dnia 24 czerwca 2016 roku D. G. (1) jako członek zarządu pozwanej spółki upoważniony do prowadzenia negocjacji mających na celu zakup pakietu udziałów będących w posiadaniu pozwanego K. L., złożył wypowiedzenie umowy, które to zostało nadane na adres powoda K. L. i zostało mu dostarczone w trybie podwójnej awizacji.
Sąd Okręgowy w K.wyrokiem z dnia 10 czerwca 2021 roku o sygn. (...) oddalił w całości apelację wniesioną przez powodów od wyroku wydanego w sprawie (...). przyjmując jako własne ustalenia faktyczne i prawne zawarte w wyroku Sądu Rejonowego.
Ponadto Sąd Okręgowy ustalił, że w 2008 r powód K. L. był współudziałowcem (...) sp. z o.o. z siedzibą w K. i członkiem zarządu. Na potrzeby swoje działalności spółka wynajmowała od powodów lokal przy nieruchomości należącej do powodów przy ul. (...) w K.. Następnie spółka zmieniła nazwę na (...) sp z o.o. K. L., W. L. i J. L. reprezentowani przez K. L. zawarli w dniu 1 marca 2008 roku ze stroną pozwaną umowę najmu lokalu użytkowego znajdującego się przy ul. (...), w K.. Zgodnie z pkt. 3 przedmiotowej umowy została ona zawarta na czas nieoznaczony. Zgodnie z pkt. 4 umowy każdej ze stron przysługiwało prawo rozwiązania umowy najmu z zachowaniem 12 miesięcznego terminu w przypadku lokalu znajdującego się na I piętrze o numer 2 i dla piwnicy, oraz 6 miesięczny okres dla lokalu znajdującego się na II piętrze rzeczonej nieruchomości o numerze 3. Umowa została zawarta w imieniu najemców przez K. L.. Na moment zawarcia przedmiotowej umowy K. L. posiadał 90% udziałów w spółce – najemcy. K. L. nie przedłożył pełnomocnictwa, pozostali właściciele nie kwestionowali jego umocowania do zawarcia umowy najmu. W 2012 (...) nabył od K. L. 51% udziałów w (...) sp. z o.o. Pismem z dnia 20 lutego 2009 r działający imieniem spółki (...) sp. z o.o. Z. D. zwrócił się do K. L. o zmianę umowy najmu z dnia 1 marca 2009 r zgodnie z pkt. 4, w części dotyczącej lokalu (...), a to o ograniczenie ilości zajmowanych pomieszczeń do 2 pokoi od strony podwórza. Pismem z dnia 21 września 2009 r działający imieniem spółki (...) sp. z o.o. Z. D. zwrócił się do K. L. o wypowiadając umowy najmu z dnia 1 marca 2008 r zgodnie z pkt. 4, w pozostałej części dotyczącej lokalu (...). Równocześnie wniósł o skrócenie okresu wypowiedzenia do 3 miesięcy.
Aneksem nr (...) z dnia 30 marca 2010 r do umowy z dnia 1 marca 2008 r powodowie reprezentowani przez K. L. z dniem 1 kwietnia 2010 r oddali w najem pozwanym część lokalu znajdującego się na II piętrze rzeczonej nieruchomości z okres wypowiedzenia trzy miesiące. W par. 3 ww. aneksu ustalono czynsz. Aneks podpisał K. L. za powodów i Z. D. ze strony pozwanej. Dnia 31 marca 2012 roku pomiędzy stronami został zawarty aneks nr (...) do ww. umowy. Na mocy przedmiotowego aneksu, zgodnie z par. 1. strony ustaliły, iż z dniem 1 kwietnia 2012 umowa z dnia 1 marca 2008 r przechodzi z umowy na czas nieoznaczony w umowę najmu na czas oznaczony do dnia 31 marca 2015 roku. Od dnia 1 kwietnia 2015 roku umowa ponownie miała zostać zawarta na czas nieoznaczony, a każdej ze stron przysługiwało prawo rozwiązania umowy z zachowaniem dwunastomiesięcznego terminu dla wszystkich lokali. Na mocy ww. Aneksu wypowiedzenie powinno być dostarczone drugiej stronie na piśmie pod rygorem uznania go za nieważne. W treści aneksu wskazane zostało, że powód K. L. reprezentuje pozostałych wynajmujących tj. J. L. oraz W. L.. Za najemcę podpisała się A. B., która zgodnie z aktem notarialnym Repertorium(...)została ustanowiona pełnomocnikiem spółki (...) spółka z o.o do zawierania wszelkich umów z członkami Zarządu tejże spółki. Członkiem Zarządu spółki był pozwany K. L.. W dniu 23 czerwca 2016 roku została zawarta umowa sprzedaży udziałów, na mocy której K. L. sprzedał pozwanej spółce 49 % udziałów o wartości nominalnej po 500 zł za cenę 158 000 euro. W imieniu strony pozwanej działał D. G. (1). Jednym z warunków sprzedaży udziałów przez Pana K. L., było pozostanie przez stronę pozwaną w lokalu stanowiącym przedmiot najmu przez 2 lata.
Strony uzgodniły zmianę umowy najmu i zawarły w dniu 23 czerwca 2016 roku, aneks do umowy, na podstawie którego, po dniu 31 grudnia 2017 roku, umowa uległa przekształceniu w umowę zawartą na czas nieokreślony, z możliwością wypowiedzenia z zachowaniem 6 miesięcznego terminu. W imieniu najemcy działał D. G. (1) – Wiceprezes Zarządu (...) Sp. z o.o. natomiast po stronie wynajmujących działał wyłącznie K. L., który jako jedyny spośród wynajmujących złożył podpis pod ww. aneksem. W chwili zawarcia aneksu K. L. był Prezesem Zarządu (...) sp. z o.o. Wszelkie sprawy dotyczące lokalu zajmowanego przez spółkę przy ul (...) były uzgadnianie tylko z powodem K. L., dotyczyło to zarówno kwestii finansowych jaki i techniczne związanych z najmem przedmiotowego lokalu. K. L. zajmował się też kwestiami związanymi z najmem pozostałych lokali spółki. Od chwili zawarcia umowy najmu aż końca 2017 roku faktury za czynsz były wystawiane przez każdego z powodów. Natomiast od stycznia 2018 roku tylko powód K. L. wystawiał faktury za czynsz, które to w pełnej wysokości miały być płacone na jego rzecz.
Kwota czynszu z tytułu najmu lokalu za okres od listopada 2018 roku do maja 2019 roku wyniosła 79 681,71 zł. Na przedmiotową należność składały się: faktura VAT (...) z dnia 02.11.2018 roku na kwotę 5151,30 zł, faktura VAT (...) z dnia 2.11.2018 roku na kwotę 13 389,15 zł, faktura VAT (...) z dnia 1.12.2018 na kwotę 5151,30 zł, faktura VAT (...) z dnia 1.12.2018 roku na kwotę 13 389,15 zł, faktura VAT (...) z dnia 02.01.2019 roku na kwotę 5151,30 zł, faktura VAT (...) z dnia 2.01.2018 roku na kwotę 13 389,15 zł, faktura VAT (...) z dnia 1.02.2019 roku na kwotę 13 592,94 zł, faktura VAT (...) z dnia 1.03.2019 na kwotę 5233,17 zł, faktura VAT (...) z dnia 1.02.2019 na kwotę 13 592,94 zł.
Pismem z dnia 24 czerwca 2016 roku Członek Zarządu strony pozwanej – D. G. (1) złożył imieniem spółki wypowiedzenie umowy najmu przedmiotowego lokalu, na koniec czerwca 2018 r, które wysłane zostało do powoda K. L.. Wypowiedzenie zostało nadane zostało listem poleconym i powróciło po dwukrotnej awizacji.
Działając imieniem strony pozwanej j Z. D. w grudniu 2017 r przy okazji spotkania z K. L. wypowiedział umowę najmu lokalu przy ul. (...) i poinformował go, iż wyprowadza się do czerwca. Kolejnego dnia poszedł do K. B., który reprezentował powoda w sprawach administracyjnych przekazać wypowiedzenie na piśmie. Ponieważ ten oświadczył, iż go nie odbierze wykonał skan i wysłał e-mail na Adres K. L. i K. B., a dodatkowo przesłał pisemnie na adres K. L.
Pomiędzy reprezentującym strony pozwanej Z. D. (jako jej wice prezesem) oraz powodem K. L. prowadzona była liczna korespondencja dotycząca opuszczenia zajmowanego lokalu. Powód K. L. w ramach korespondencji miał wiedzę, że najemca chce wyprowadzić się z lokalu z końcem czerwca 2018 roku, uzgadniano pozostawienie wyposażenia lokalu, centrali telefonicznej.
Wobec wypowiedzenia umowy najmu strona pozwana pismem z dnia 11 czerwca 2018 roku wezwała powodów do odebrania lokalu oraz sporządzenia protokołu zdawczo-odbiorczego.
Pełnomocnik powódki J. L. pismem z dnia 21 czerwca 2018 roku poinformował stronę pozwaną, iż powódka J. L. nigdy nie otrzymała wypowiedzenia wobec czego strony nadal obowiązuje umowa najmu lokalu. Strona pozwana w imieniu, której działał Z. D. pismem z dnia 6 lipca 2018 roku zwróciła powodowi K. L. faktury nr (...), które to wpłynęły do niej w dniu 5 lipca 2018 roku uznając je za bezzasadne. Jednocześnie strona pozwana odesłała podpisany przez nią protokół zdawczo-odbiorczy przedmiotowej nieruchomości wraz z kompletem kluczy. Pismem z dnia 26 kwietnia 2019 roku strona pozwana ponownie wypowiedziała umowę najmu przedmiotowego lokalu z dnia 1 marca 2008 roku. W uzasadnieniu podała, że wypowiedzenie jest składane z ostrożności z uwagi na podejmowane przez powodów działania na drodze sądowej wobec strony pozwanej i nie stanowi w żadnym wypadku uznania stanowiska i roszczeń powodów. Od 2017 r powód W. L. nie jest współwłaścicielem nieruchomości przy ul. (...) w K. . O fakcie tym nie zawiadamiał spółki, nie wystawiał w tym okresie faktur.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zważył, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Z całości materiału dowodowego w sprawie wynika, że powód K. L. działał w imieniu własnym jak też imieniem pozostałych wynajmujących przez cały okres trwania umowy najmu z dnia 1 marca 2008 r. Na przestrzeni lat strony uzgadniały korzystanie z lokalu, dokonywały wypowiedzenia części lokalu, rozszerzały zakres umowy, uzgadniały czynsz, kwestie remontowe pomiędzy spółką i reprezentującymi powodów K. L.. Do 2112 r K. L. miał 90% udziałów w spółce (...) sp. z.o.o. był w zarządzie spółki, następnie miał 49% udziałów i pełnił funkcję Prezesa Spółki, a zatem dokładnie wiedział jak ona funkcjonuje, i na jakiej zasadzie korzysta z lokalu. W dniu 31 marca 2012 roku strony zawarły aneks nr.(...) do przedmiotowej umowy z treści, którego wynikało, że powód K. L. działał imieniem powódki J. L. oraz powoda W. L.. Powodowie W. L. oraz J. L. nie kwestionowali ww. zapisu co do działania w ich imieniu K. L.. W dniu 23 czerwca 2016 roku został zawarty kolejny aneks do umowy, na podstawie którego, po dniu 31 grudnia 2017 roku, umowa uległa przekształceniu w umowę zawartą na czas nieokreślony, z możliwością wypowiedzenia z zachowaniem 6 miesięcznego terminu. W imieniu najemcy działał D. G. (1) – Wiceprezes Zarządu (...)Sp. z.o.o natomiast po stronie wynajmujących działał wyłącznie K. L.. Wobec powyższego w ocenie Sądu nie ulegało wątpliwości, że jedynym decydentem w sprawie wynajmu przedmiotowego lokalu był K. L..
Materiał dowodowy w sprawie pozwala przyjąć, że powód K. L. w trakcie trwania umowy najmu działał w imieniu własnym jak też imieniem pozostałych wynajmujących. Z okoliczności sprawy jednoznacznie bowiem wynika, że podejmował on wszelkie czynności związane umową, osobiście kontaktował się imieniem pozostałych wynajmujących ze stroną pozwaną. Całość korespondencji pomiędzy stronami podejmowana była przez powoda K. L.. Nadto od stycznia 2018 roku faktury były wystawiane wyłącznie przez K. L., na całą kwotę, i tylko wobec niego opłacane. Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie doszło do zawarcia pełnomocnictwa rodzajowego konkludentnego na mocy, którego K. L. został umocowany do reprezentacji wszystkich wynajmujących. Powodowie J. L. oraz W. L. świadomie tolerowali działania powoda K. L. działającego jako pełnomocnika. W ocenie Sądu Okręgowego za słuszne należy uznać twierdzenie, że K. L. był upoważniony do reprezentowania wszystkich wynajmujących, a co za tym idzie, także do odbioru w ich imieniu wypowiedzenia przedmiotowej umowy najmu.
Nie można zatem przyjąć jakoby powodom nie zostało skutecznie doręczone wypowiedzenie umowy z dnia 24 czerwca 2016 roku. Powód K. L. posiadał bowiem pełnomocnictwo do działania w imieniu własnym jak też imieniem pozostałych wynajmujących przez cały okres trwania umowy najmu. W toku postępowania brak było jakichkolwiek dowodów na to, że zostało ono wypowiedziane lub też zmieniono jego zakres. Do skutecznego wypowiedzenia umowy najmu doszło w momencie doręczenia pisma z dnia 24 czerwca 2016 roku., pismo to zostało doręczone w dniu 19 lipca 2016 r.
Na marginesie jedynie należy wskazać, że nawet gdyby przyjąć, że gdyby to oświadczenie nie zostało uznane za skuteczne to i tak doszłoby do rozwiązania spornej umowy najmu z dniem 30 czerwca 2018 roku. Z materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że strony uzgodniły zmianę umowy najmu i zawarły w dniu 23 czerwca 2016 roku aneks do tejże umowy , na podstawie którego, po dniu 31 grudnia 2017 roku miała ulec przekształceniu w umowę zawartą na czas nieokreślony, z możliwością wypowiedzenia z zachowaniem 6 miesięcznego terminu. Dnia 18 grudnia 2017 roku, przedstawiciel pozwanej podczas spotkania z powodem K. L. złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, z zachowaniem 6 - miesięcznego okresy wypowiedzenia, kolejno 19 grudnia 2017 roku pozwana podjęła próbę osobistego doręczenia ww. oświadczenia , po czym wypowiedzenie zostało wysłane pocztą elektroniczną w formie skanu. Mając na względzie powyższe do rozwiązania umowy i tak doszłoby w czerwcu 2018 roku, co oznacza, że żądanie powodów nie zasługiwało na uwzględnienie.
Wskazać nadto należy, że przed Sądem Rejonowym (...) w K. toczyła się sprawa z powództwa K. L., J. L., W. L. przeciwko (...) spółka z o.o. o zapłatę czynszu z tytułu zawartej pomiędzy ww. stronami umowy z dniu 1 marca 2008 r umowy najmu lokalu użytkowego przy ul. (...) w K.. Żądanie zapłaty dotyczyło okresu lipiec – październik 2018 r i było oparte na tożsamym stanie faktycznym. Podobnie powodowie wskazywali na nieskuteczność wypowiedzenia umowy najmu ww. lokalu przez stronę pozwaną i przedmiotem badania były wypowiedzenia umowy najmu z dnia 24 czerwca 2016 i grudnia 2017 r. Sąd badał zarówno prawidłowość reprezentacji powodów przez K. L. w umowach ze stroną pozwaną, jak i skutki tej reprezentacji dla skuteczności złożonych wypowiedzeń K. L. dla pozostałych powodów.
Wyrokiem z dnia 26 listopada 2019 roku o sygn. (...) oddalił powództwo w całości. Żądanie dotyczyło zapłaty czynszu z tytułu zawartej pomiędzy ww. stronami umowy z dniu 1 marca 2008 r umowy najmu lokalu użytkowego przy ul. (...) w K.. Sąd Rejonowy ustalił, iż wszystkich współwłaścicieli wobec pozwanej spółki reprezentował powód K. L., który zajmował się kwestią wynajmu lokalu stronie pozwanej, nigdy nie wykazywał, iż nie reprezentuje pozostałych wynajmujących, a zawarcie aneksu z dnia 23 czerwca 2016 roku było elementem ustaleń mających na celu zabezpieczenie interesów finansowych wynajmujących w związku z transakcją sprzedaży udziałów powoda K. L. w pozwanej spółce. Ponadto Sąd również ustalił, że pismem z dnia 24 czerwca 2016 roku D. G. (1) jako członek zarządu pozwanej spółki złożył skuteczne wypowiedzenie umowy najmu lokalu zajmowanego przez spółkę przy ul. (...) w K.
Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z dnia 10 czerwca 2021 roku o sygn. (...) oddalił w całości apelację wniesioną przez powodów od wyroku wydanego w sprawie (...). przyjmując jako własne ustalenia faktyczne i prawne zawarte w wyroku Sądu Rejonowego.
Powództwo wytoczone w przedmiotowej sprawie jest swoistą kontynuacją pierwotnych powództw, tj. opisanych już wcześniej połączonych do wspólnego rozpoznania sprawach. Jedyną zmienną jest okres, za który powodowie dochodzą należnego im czynszu. Sprawa prawomocnie zakończona obejmowała należności za okres od lipca 2018 roku do października 2018 roku zaś przedmiotowa dotyczy okresu od listopada 2018 roku do stycznia 2019 roku.
Stosownie do treści art. 366 k.p.c. wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Sąd jest związany ustaleniami faktycznymi na podstawie art. 365 § 1 k.p.c. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 marca 1994 r. (sygn. III CZP 29/94) przyjął, że „w procesie o dalsze - ponad prawomocnie uwzględnioną - część roszczenia o świadczenie z tego samego stosunku prawnego, sąd nie może w niezmienionych okolicznościach odmiennie orzec o zasadzie odpowiedzialności pozwanego’’ Stanowiłoby to w przeciwnym razie pretekst do powstania rozbieżności w ocenie tego samego roszczenia, a także zaprzeczałoby to celom ochrony prawnej oraz naruszało zasadę zaufania do wymiaru sprawiedliwości.
Sąd Najwyższy w uchwale w dnia 08 listopada 2019 r. (sygn. III CZP 27/19) przyjął m.in., że: „W procesie o świadczenie okresowe przysługujące powodowi na podstawie określonego stosunku prawnego za kolejny okres wymagalności, nie jest dopuszczalne ponowne badanie i ocenianie przez sąd zdarzeń prawnych, odnoszących się do zasady odpowiedzialności pozwanego, w takim zakresie, w jakim były one przedmiotem rozstrzygnięcia w prawomocnym wyroku wydanym w procesie między tymi samymi stronami o świadczenie należne za wcześniejsze okresy wymagalności.". W cytowanym orzeczeniu, w którym kwestionowanym żądaniem były również świadczenia umowy najmu za kolejne okresy, nieobjęte poprzednim wyrokiem, Sąd Najwyższy stwierdził, że choć samo roszczenie jest osobnym długiem, gdyż powód nie może dochodzić w całości spełnienia świadczenia z uwagi na dynamikę trwania okresu najmu, to sąd jest związany ustaleniami faktycznymi poczynionymi w prawomocnym orzeczeniu. Ustalenia faktyczne stanowią prejudykat i nie mogą zostać zmienione, gdyż stanowiłoby to naruszenie art. 366 k.p.c. (podobnie Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 29 marca 2019 r., sygn. I Aga 263/18,).
Mając na względzie powyższe oraz to, że stan faktyczny w zapadłych wyrokach jest tożsamy ze stanem faktycznym występującym na kanwie przedmiotowego sporu to tym samym powództwo zasługuje także z tej przyczyny na oddalenie.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na zasadzie art. 98 § 1 i §3 i art. 99 k.p.c. obciążając nimi zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, solidarnie powodów.
Powodowie w apelacji, na podstawie art. 367 § 1 i 2 k.p.c., zaskarżyli wyrok w całości. Na podstawie art. 368 § 1 pkt 2 k.p.c. zaskarżonemu wyrokowi zarzucili:
a) naruszenie prawa materialnego tj.:
- -
-
art. 65 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i dokonanie błędnej wykładni oświadczeń woli Stron złożonych w umowie najmu z dnia 01 marca 2008 roku (pkt 4 umowy) powtórzonych w aneksie nr (...) z dnia 31 marca 2012 roku w przedmiocie zastrzeżenia w umowie, że określona czynność prawna, w tym wypadku wypowiedzenie umowy, ma być dokonane w szczególnej formie, tj. formie pisemnej pod rygorem nieważności, pomimo iż z materiału dowodowego w postaci ww. dokumentów wprost wynika, że strony zastrzegły formę pisemną co do wypowiedzenia umowy, co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 76 k.c. i art. 99 § 1 k.c. i uznania, że skoro Kodeks Cywilny nie wymaga, aby umowa najmu była zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, to w niniejszej sprawie doszło do udzielenia pełnomocnictwa rodzajowego konkludentnego, a co za tym idzie wypowiedzenie umowy najmu było skuteczne;
- -
-
art. 660 k.c. w zw. z 99 k.c. § 1 k.c. i art. 60 k.c. poprzez niewłaściwe ich zastosowanie do stanu faktycznego sprawy i przyjęcie, że pełnomocnictwo do spraw związanych z umową najmu może być udzielone w dowolnej formie, gdyż ustawa nie zastrzega rygoru nieważności określając formę zawarcia umowy najmu, podczas gdy zastosowanie powinien znaleźć art. 76 k.c., zgodnie z którym jeżeli strony zastrzegły w umowie, że określona czynność prawna między nimi ma być dokonana w szczególnej formie, czynność ta dochodzi do skutku tylko przy zachowaniu zastrzeżonej formy, bowiem strony narzuciły dla skuteczności wypowiedzenia formę pisemną pod rygorem nieważności w treści umowy najmu, do czego były uprawnione;
- -
-
art. 61 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że oświadczenie woli zawierające wypowiedzenie umowy było adresowane do K. L. działającego jako pełnomocnik J. L. i W. L., podczas gdy w treści obu pism, tj. pisma z dnia 24 czerwca 2016 roku i pisma z dnia 15 grudnia 2017 roku K. L. nie został wskazany jako pełnomocnik w/w. osób, a co za tym idzie nie można przyjąć, że wolą adresata oświadczenia woli było złożenie tego oświadczenia woli wszystkim Wynajmującym;
- -
-
art. 61 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że jeśli J. L. i W. L. są blisko spokrewnieni z K. L., do którego było rzekomo kierowane oświadczenie woli, to należy założyć, że wiedzieli oni o wypowiedzeniu umowy, podczas gdy oświadczenie woli może skutecznie dojść do adresata tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy było do niego wyraźnie adresowane;
- -
-
art. 210 § 1 k.s.h. poprzez jego niezastosowanie, co doprowadziło do przyjęcia, że wbrew bezwzględnie obowiązującemu przepisowi, ważne są czynności prawne złożone bez właściwej reprezentacji (brak powołania pełnomocnika uchwałą walnego zgromadzenia wspólników przy czynności pomiędzy spółką, a członkiem zarządu);
a) naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na wynik sprawy tj.:
- -
-
art. 365 § 1 k.p.c. poprzez przyjęcie, że z powagi rzeczy osądzonej poza sentencją wyroku korzystają również motywy rozstrzygnięcia, szczególnie dla określenia granic res iudicata w przypadku oddalenia powództwa, a co za tym idzie dla niniejszej sprawy wiążący jest wyrok Sądu Rejonowego (...) w K. z dnia 26 listopada 2019 roku (sygn. akt: (...)), w którym sąd oddalił powództwo pomiędzy Stronami;
- -
-
art. 327[1] § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 210 § 1 k.s.h. poprzez nieustosunkowanie się w uzasadnieniu wyroku do argumentów Powodów podniesionych w piśmie z dnia 10 listopada 2021 roku, dotyczących nieważności rzekomego wypowiedzenia oraz aneksu z 2016 roku, a to wobec faktu, że czynności te zachodziły pomiędzy spółką, a członkiem zarządu i dla ich ważności wymagane jest ustanowienie pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników;
- -
-
art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego, to jest z dokumentu w postaci aneksu nr (...) z dnia 31 marca 2012 roku wniosków z niego niewynikających, a ponadto sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, że J. L. i W. L. byli reprezentowani przy podpisaniu w/w aneksu przez K. L., chociaż złożyli własnoręczne podpisy pod aneksem, a komparycja aneksu została wyraźnie skopiowana z umowy najmu z dnia 1 marca 2008 roku;
- -
-
art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, to jest dokumentu zawierającego projekt aneksu z dnia 23 czerwca 2016 roku, z którego wynika, że został on podpisany wyłącznie przez jednego z wynajmujących tj. K. L., przy jednoczesnym braku podpisów J. L. i W. L., co oznacza, że do zawarcia przedmiotowego aneksu nigdy nie doszło;
- -
-
art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, polegającej na nieprzyznaniu wiarygodności zeznaniom Powodów w zakresie w jakim wskazywali oni na to, że powód K. L. działał imieniem powódki J. L. oraz powoda W. L. jedynie w dniu zawarcia umowy najmu z dnia 1 marca 2008 roku, bezpodstawnie uznając, że były one przedstawione wyłącznie na potrzeby postępowania, podczas gdy były one logiczne i spójne ze złożonymi w sprawie dowodami z dokumentów;
- -
-
art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, polegającej na przyznaniu wiarygodności zeznaniom Z. D. podczas, gdy były one sprzeczne z innymi dowodami tj. zeznaniami K. L., korespondencją mailową oraz sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego;
- -
-
art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego, to jest z dokumentu w postaci wypowiedzenia z dnia 24 czerwca 2016 wniosków sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, albowiem Sąd uznał wypowiedzenie za wiarygodne, podczas gdy okoliczności wynikające z dokumentów, w szczególności z aneksu z dnia 23 czerwca 2016 roku (dokument podpisany przez D. G. (1) oraz K. L.) oraz korespondencji mailowej kierowanej przez kancelarię (...) do K. L. wykluczają sytuację, w której wypowiedzenie byłoby spójne z poprzednim (bezspornie ustalonym) działaniem spółki oraz aby w ogóle istniało.
W oparciu o tak sformułowane zarzuty, na podstawie art. 386 § 1 w zw. z art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. powodowie wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie powództwa w całości.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Sąd Apelacyjny stwierdza, iż zarzuty dotyczące błędu w ustaleniach stanu faktycznego przyjętego za podstawę orzeczenia nie zasługują na uwzględnienie. Sąd Okręgowy uwzględnił bowiem wszystkie przeprowadzone w tej sprawie dowody, wyciągnął z nich wnioski logiczne, poprawne, w sposób obiektywny, jak również staranny i wszechstronny rozważył wszystkie okoliczności ujawnione w toku tego postępowania, a także w oparciu o nie dokonał prawidłowych ustaleń, nie naruszając przepisów prawa materialnego i prawa procesowego. O poprawności tych wniosków, wbrew odmiennemu zapatrywaniu powoda świadczą pisemne motywy uzasadnienia skarżonego wyroku, w których zgodnie z wymogami art. 327 1 § 1 k.p.c. przedstawione zostały wszystkie okoliczności stanowiące jego podstawę, a także omówione dowody ze wskazaniem, dlaczego dano im wiarę. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu dokładnie bowiem opisał proces decyzyjny i przyczyny, jakimi kierował się wydając skarżony wyrok.
Przypomnieć należy, że ze sformułowanej w treści art. 233 §1 k.p.c. zasady swobodnej oceny dowodów wynika obowiązek wyprowadzenia z zebranego materiału dowodowego wniosków logicznie poprawnych i znajdujących pokrycie w dowodach, a do kryteriów oceny wiarygodności oraz mocy dowodowej należą: doświadczenie życiowe, poprawność logiczna oraz prawdopodobieństwo wystąpienia określonych zdarzeń. Jeżeli jednak z dowodów wyprowadza się wnioski logicznie poprawne oraz zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to ocena ta musi być uznana za prawidłową, chociażby w równym stopniu z tego samego materiału można byłoby wysnuwać wnioski odmienne. Stąd zarzuty apelacji, dla swojej skuteczności, nie mogą polegać na przedstawieniu przez skarżącego własnej wersji wydarzeń i wybiórczym przedstawieniu pewnych faktów, czy okoliczności. Skarżący musi więc wykazać, że oceniając materiał dowodowy, sąd in meriti popełnił uchybienie polegające na braku logiki w wiązaniu faktów z materiałem dowodowym albo też, że wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej lub, że sąd wbrew zasadom doświadczenia życiowego w ogóle nie uwzględnił jednoznacznych związków przyczynowych i skutkowych. Powyższe oznacza, że rolą skarżącego jest obalenie wersji zdarzeń przyjętych przez sąd orzekający, nie zaś zbudowanie własnej.
W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd I Instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne.
W niniejszej sprawie poza sporem pozostaje, że przed Sądem Rejonowym (...) w K. toczyła się sprawa z powództwa K. L., J. L., W. L. przeciwko (...) spółka z o.o. o zapłatę czynszu z tytułu zawartej pomiędzy ww. stronami umowy z dniu 1 marca 2008 r umowy najmu lokalu użytkowego przy ul. (...) w K.. Żądanie zapłaty dotyczyło okresu lipiec – październik 2018 r i było oparte na tożsamym stanie faktycznym. Podobnie powodowie wskazywali na nieskuteczność wypowiedzenia umowy najmu ww. lokalu przez stronę pozwaną i przedmiotem badania były wypowiedzenia umowy najmu z dnia 24 czerwca 2016 i z grudnia 2017 r. Sąd badał zarówno prawidłowość reprezentacji powodów przez K. L. w umowach ze strona pozwaną, jak i skutki tej reprezentacji dla skuteczności złożonych wypowiedzeń K. L. dla pozostałych powodów. Wyrokiem z dnia 26 listopada 2019 roku o sygn. (...) oddalił powództwo w całości. Żądanie dotyczyło zapłaty czynszu z tytułu zawartej pomiędzy ww. stronami umowy z dniu 1 marca 2008 r umowy najmu lokalu użytkowego przy ul. (...) w K.. Sąd Rejonowy ustalił, iż wszystkich współwłaścicieli wobec pozwanej spółki reprezentował powód K. L., który zajmował się kwestią wynajmu lokalu stronie pozwanej, nigdy nie wykazywał, iż nie reprezentuje pozostałych wynajmujących, a zawarcie aneksu z dnia 23 czerwca 2016 roku było elementem ustaleń mających na celu zabezpieczenie interesów finansowych wynajmujących w związku z transakcją sprzedaży udziałów powoda K. L. w pozwanej spółce. Ponadto Sąd również ustalił, że pismem z dnia 24 czerwca 2016 roku D. G. (1) jako członek zarządu pozwanej spółki złożył skuteczne wypowiedzenie umowy najmu lokalu zajmowanego przez spółkę przy ul. (...) w K.. Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z dnia 10 czerwca 2021 roku o sygn. (...) oddalił w całości apelację wniesioną przez powodów od wyroku wydanego w sprawie (...), przyjmując jako własne ustalenia faktyczne i prawne zawarte w wyroku Sądu Rejonowego.
Jak zasadnie wywiódł Sąd O kręgowy powództwo wytoczone w przedmiotowej sprawie jest swoistą kontynuacją. Jedyną zmienną jest okres, za który powodowie dochodzą należnego im czynszu. Sprawa prawomocnie zakończona obejmowała należności za okres od lipca 2018 roku do października 2018 roku, zaś przedmiotowa dotyczy okresu od listopada 2018 roku do stycznia 2019 roku.
Przedmiotowe granice mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia należy oceniać według reguł przyjętych w art. 366 k.p.c., tj. w odniesieniu do przedmiotowych granic powagi rzeczy osądzonej. Objęte jest nią tylko to, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, przy czym przedmiot ten należy postrzegać przez pryzmat żądania pozwu i faktów przytoczonych w celu jego uzasadnienia (art. 187 § 1 pkt 1 i 2 w zw. z art. 321 § 1 k.p.c.). W tym ujęciu moc wiążąca dotyczy rozstrzygnięcia o żądaniu w połączeniu z jego podstawą faktyczną, nie rozciąga się natomiast ani na kwestie prejudycjalne, które sąd przesądził, dążąc do rozstrzygnięcia o żądaniu, i których rozstrzygnięcie znajduje się poza sentencją jako element jej motywów, ani na ustalenia faktyczne i poglądy interpretacyjne stojące u podstaw prawomocnego orzeczenia. Treść uzasadnienia, podobnie jak w przypadku powagi rzeczy osądzonej, może jednak służyć sprecyzowaniu rozstrzygnięcia zawartego w sentencji. W orzecznictwie trafnie zwraca się uwagę, że za takim (wąskim) ujęciem mocy wiążącej przemawiają konstytucyjne gwarancje dotyczące niezawisłości sędziowskiej (art. 178 ust. 1 Konstytucji), procesowa zasada dyspozycyjności, a także chęć zapobiegania petryfikacji rozstrzygnięć błędnych. Przemawiają one za tym, aby sąd mógł na nowo i samodzielnie poczynić ustalenia dotyczące faktów i sformułować oceny prawne, które rzutują na ostateczne rozstrzygniecie sprawy. W przeciwnym razie kolejny proces zostałby zredukowany tylko do powielenia ustaleń z pierwotnego procesu i mechanicznego powielenia orzeczenia. W rezultacie art. 365 § 1 k.p.c. wyznaczający granice omawianego związania powinien być wykładany ściśle. Zwłaszcza że podstawową wartością, jaką realizować ma prawomocność materialna orzeczenia, jest pewność prawna, a nie jednolitość orzecznictwa, która osiągnięta być może również przez realizację wymagania, by sąd rozpoznający kolejną sprawę między stronami szczególnie wnikliwie i rozważnie ją osądził, uwzględniając także argumenty, które przytoczył sąd w sprawie zakończonej wcześniej (por. np. uchwały SN: z 8 listopada 2019 r., III CZP 27/19, OSNC 2020, Nr 6, poz. 48; z 29 kwietnia 2022 r., III CZP 79/22 i z 17 sierpnia 2022 r., II CSKP 326/22). Sąd rozpoznający sprawę w kolejnym procesie może więc przychylić się do poczynionych w poprzednim procesie ustaleń prawnych i je podzielić. Jest to bowiem argumentacja, która może być powtórzona, choć zawsze musi być stanowczą argumentacją sądu orzekającego w późniejszym procesie. Mimo pewnych wątpliwości w tej kwestii, stanowisko to należy uznać za aktualne także w odniesieniu do wyroków w tzw. procesach częściowych i w sprawach o świadczenia okresowe (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 8 listopada 2019 r., III CZP 27/19 i wyrok Sądu Najwyższego z 17 sierpnia 2022 r., II CSKP 326/22) – postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2024 r. ICSK 1197/23.
W okolicznościach niniejszej sprawy Sad Okręgowy zasadnie wywiódł, że zarówno ocena prawna jak i ustalenia faktyczne dokonane w powołanym poprzednio toczącym się procesie na tle wyników postępowania w niniejszej sprawie zasługują w całości na uwzględnienie.
Nie budzą wątpliwości ustalenia Sądu Okręgowego, z których wynika, że doszło do konkludentnego udzielenia pełnomocnictwa przez pozostałych powodów K. L. w zakresie upoważniającym do reprezentacji wynajmujących wobec strony pozwanej. Jak prawidłowo ustalił Sąd Okręgowy powodowie J. L. oraz W. L. świadomie tolerowali działania powoda K. L. działającego jako pełnomocnika. W ocenie Sądu Okręgowego za słuszne należy uznać twierdzenie, że K. L. był upoważniony do reprezentowania wszystkich wynajmujących, a co za tym idzie, także do odbioru w ich imieniu wypowiedzenia przedmiotowej umowy najmu.
Sprawia to, że trafne są ustalenia Sądu Okręgowego, że nie można przyjąć iżby powodom nie zostało skutecznie doręczone wypowiedzenie umowy z dnia 24 czerwca 2016 roku. Powód K. L. posiadał bowiem pełnomocnictwo do działania w imieniu własnym jak też imieniem pozostałych wynajmujących przez cały okres trwania umowy najmu. W toku postępowania brak było jakichkolwiek dowodów na to, że zostało ono wypowiedziane lub też zmieniono jego zakres. Do skutecznego wypowiedzenia umowy najmu doszło nadto, wbrew zarzuto apelacji, pismem - w momencie doręczenia pisma z dnia 24 czerwca 2016 roku., pismo to zostało doręczone w dniu 19 lipca 2016 r. Powtórzyć należy za Sądem Okręgowym, że nawet gdyby przyjąć, że gdyby to oświadczenie nie zostało uznane za skuteczne to i tak doszłoby do rozwiązania spornej umowy najmu z dniem 30 czerwca 2018 roku. Z materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że strony uzgodniły zmianę umowy najmu i zawarły w dniu 23 czerwca 2016 roku aneks do tejże umowy , na podstawie którego, po dniu 31 grudnia 2017 roku miała ulec przekształceniu w umowę zawartą na czas nieokreślony, z możliwością wypowiedzenia z zachowaniem 6 miesięcznego terminu. Dnia 18 grudnia 2017 roku, przedstawiciel pozwanej podczas spotkania z powodem K. L. złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, z zachowaniem 6 - miesięcznego okresy wypowiedzenia, kolejno 19 grudnia 2017 roku pozwana podjęła próbę osobistego doręczenia ww. oświadczenia , po czym wypowiedzenie zostało wysłane pocztą elektroniczną w formie skanu. Mając na względzie powyższe do rozwiązania umowy i tak doszłoby w czerwcu 2018 roku.
Na marginesie już tylko wskazać należy, że chybiony jest podnoszony w apelacji zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 210 §1 k.s.h. bowiem nawet uznanie zarzutu tego za zasadny nie prowadzi do ustalenia nieważności umowy najmu skoro K. L. działał także imieniem pozostałych wynajmujących, a zawarcie umowy najmu przedmiotowych lokali stanowiło w okolicznościach niniejszej sprawy czynność zwykłego zarządu, do dokonania której uprawniony był każdy ze współwłaścicieli.
Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny, na zasadzie art. 385 k.p.c., apelację oddalił.
O kosztach postępowania apelacyjnego orzekł Sąd Apelacyjny na zasadzie art. 98 § 1, §1 1, §3 k.p.c. w zw. z §2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Krakowie
Osoba, która wytworzyła informację: Andrzej Żelazowski
Data wytworzenia informacji: