I ACa 344/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Krakowie z 2024-02-05
Sygn. akt I ACa 344/22
WYROK
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 lutego 2024 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSA Grzegorz Krężołek
Protokolant: Julia Grabowska
po rozpoznaniu w dniu 29 stycznia 2024 r. w Krakowie na rozprawie
sprawy z powództwa I. D. (1)
przeciwko Miejskiej (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
o zapłatę
na skutek apelacji strony pozwanej
od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach
z dnia 23 listopada 2021 r., sygn. akt I C 256/18
1. oddala apelację;
2. zasądza od strony pozwanej Miejskiej (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. na rzecz powódki I. D. (1) kwotę 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych), z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty, tytułem kosztów postępowania apelacyjnego, a w pozostałym zakresie wniosek o ich przyznanie oddala.
Sygn. akt : I ACa 344/22
UZASADNIENIE
W pozwie skierowanym przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Miejska(...) w S. I. D. (1) domagała się zasądzenia następujących kwot:
- 77.507,76 złotych, z tytułu pozostałej części odszkodowania za bezprawne rozwiązanie umowy o pracę ;
- 300.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną rozstrojem zdrowia, będącym konsekwencją tego zwolnienia ,
- 351.336 odpowiadającej sumie pięcioletniego wynagrodzenia otrzymywanego przed zwolnieniem w pozwanej spółce za naruszenie działaniem pozwanej jej dobra osobistego w postaci wizerunku zawodowego.
Wszystkich wymienionych roszczeń powódka dochodziła wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.
W toku sporu cofnęła powództwo obejmujące sumę 351 336 zł wraz z odsetkami , które połączyła z jego zrzeczeniem się.
Wniosła także o obciążenie oponentki procesowej kosztami postępowania.
Uzasadniając żądania, w ich ostatecznym zakresie twierdziła , że strona pozwana dopuściła się czynu zabronionego zwalniając ją bezprawnie z pracy. Fakt ten został potwierdzony wyrokiem Sądu Rejonowego – Sądu Pracy w S., wydanym w sprawie o sygnaturze (...). Dorowadziło ono to do powstania u niej rozstroju zdrowia , naruszyło jej wizerunek zawodowy jako księgowej , który funkcja wymaga szczególnego zaufania , a jego następstwem było także znaczne pogorszenie jej statusu finansowego. Twierdziła także , iż strona pozwana na forum publicznym w dalszym ciągu pomawia ją o działanie niezgodne z prawem , co powoduje , że jest stan zdrowia nie poprawia się.
Odpowiadając na pozew strona pozwana domagała się oddalenia powództwa oraz obciążenia I. D. (1) kosztami procesu.
W swoim stanowisku spółka twierdziła , iż roszczenia jej byłego pracownika nie mają jakichkolwiek podstaw.
Jej zdaniem są one dalszą częścią żądań , które formułowała wobec spółki przed Sądem Pracy. W tamtym postępowaniu , przy uznaniu , że wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania terminu wypowiedzenia na podstawie art. 52 kodeksu pracy nie było uzasadnione, Sąd przyznał powódce odszkodowanie w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzeni. Kwota ta wyczerpuje jej roszczenia , tym bardziej , że jej twierdzenia o istnieniu podstaw do przyznania jej kolejnych świadczeń nie mają uzasadnienia w jakichkolwiek z powołanych przez nią okolicznościach i przedstawionych dowodach.
Miejska(...) podkreśliła w szczególności , iż po zakończeniu postępowania przed Sądem powódka otrzymała sprostowane świadectwo pracy , a jej ocena , że na skutek dyscyplinarnego zwolnienia doznała rozstroju zdrowia w postaci depresji, są dowolne. Już wcześniej cierpiała na dolegliwości zdrowotne i nie wykazała związku przyczynowego pomiędzy zwolnieniem, a jej późniejszym stanem zdrowia.
Wyrokiem z dnia 23 listopada 2021r Sąd Okręgowy w Kielcach :
- zasądził od strony pozwanej Miejskiej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. na rzecz powódki I. D. (1) kwotę 85.178,32 zł , wraz odsetkami ustawowymi od dnia 25 czerwca 2018 roku do dnia zapłaty[pkt I ];
- oddalił powództwo w , pozostałym zakresie [ pkt II ] ;
- umorzył postepowanie wczści dotyczącej żądania zasądzenia kwoty arza postępowanie co do kwoty 353.336 zł [ pkt III] ;
-zasądził od powódki I. D. (1) na rzeczy pozwanej Miejskiej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 7.787, 53 zł , tytułem kosztów procesu[ pkt IV ] oraz
- nakazał pobrać od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Kielcach- kwotę 4.469,50 zł , tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.[ pkt V sentencji wyroku ].
Sąd Okręgowy ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :
I. D. (1) świadczyła pracę od dnia 2 kwietnia 2013 r. do 27 lutego 2015 r. w (...) Spółdzielni Mieszkaniowej na stanowisku głównego księgowego oraz członka zarządu. Umowę o pracę rozwiązano na mocy porozumienia stron.
Następnie od dnia 2 marca 2015r podjęła zatrudnienie u strony pozwanej na podstawie umowy o pracę na okres próbny, a od 1 czerwca 2015 r. na stanowisku głównej księgowej na czas określony. Aneksem do umowy z dnia 8 września 2015 r. strony, w drodze porozumienia, ustaliły, że umowa o pracę z dnia 1 czerwca 2015 r. zawarta na czas określony zostaje przekształcona z dniem 9 września 2015 r. na umowę o pracę na czas nieokreślony. Powódka wykonując obowiązki pracownicze ściśle współpracowała z prezesem zarządu spółki B. I., który miał pełne zaufanie do jej kompetencji i rzetelności.
I. D. (1) od 2010r. prowadziła także jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (...), w ramach której zajmowała się działalnością rachunkowo – księgową oraz doradztwem podatkowym. Zawiesiła jej prowadzenie z dniem 31 lipca 2018r.
Strony zawarły umowę zlecenia na wykonanie na rzecz powódki , jako prowadzącej tę indywidualną działalność , usługi nr (...) z dnia 6 maja 2015 roku. Obejmowała ona wykonanie przez pozwaną spółkę naprawy samochodu I. D. (1), marki R. (...) o nr. rej. (...)., który wykorzystywała w działalności gospodarczej . W samochodzie wystąpiła awaria związana z przekładaniem biegów. Miała polegać na wymianie linek zmiany biegów. Usługa została następnie poszerzona na wymianę całej wadliwej skrzyni.
Kolejne zlecenie naprawy , dotyczyło silnika pojazdu , a wykonano je 1 czerwca 2015r. Po tej naprawie stwierdzono przegrzewanie się silnika z powodu uszkodzenia termostatu. Po jego wymianie pracownicy pozwanej zdiagnozowali również uszkodzenie uszczelki głowicy. Części potrzebne do wykonania naprawy dostarczała powódka na własny koszt. Po naprawie samochód został przez nią odebrany bez uwag co do jej jakości i skuteczności.
Późniejsza ocena powódki była inna .Zarzucała , że przyczyną awarii silnika, w postaci jego zatarcia, była wadliwa naprawa wykonana przez mechaników stacji obsługi pojazdów (...). Wobec tego odmówiła [ jako przedsiębiorca – uwaga uzupełniająca S.A] wystawienia faktury dla strony pozwanej za wykonanie usługi naprawy tego elementu pojazdu.
Prezes zarządu spółki ,w zaistniałej sytuacji sporu, poinformował powódkę , iż jeżeli rzeczywiście uszkodzenie było wywołane nieprawidłową naprawą , spółka pokryje powstałe z tego tytułu szkody.
Uznając, że awaria samochodu była jej następstwem , I. D. (1) zażądała od pozwanej zapłaty kwoty 6.143,91 zł, za części jakie zakupiła i przekazała mechanikom stacji obsługi. Wezwanie do zapłaty spowodowało, że B. I. podjął decyzję o przeprowadzeniu wewnętrznego dochodzenia, celem ustalenia przyczyn awarii samochodu powódki i faktycznych kosztów jej usunięcia. Po wysłuchaniu mechaników dokonujących naprawy, a także po ustaleniu, że rynkowa wartość części samochodowych ujętych w fakturze wystawionej spółce przez (...) I. D. (1), wynoszą około 3.000 zł, uznał, że powódka usiłuje go wprowadzić w błąd i wyłudzić od pozwanej nienależne świadczenie.
Ustalenia poczynione w ramach tego dochodzenia spowodowały , iż po konsultacji prawnikiem zapewniającym obsługę prawną spółki, prezes zarządu zdecydował o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę bez zachowania terminu wypowiedzenia, na podstawie art. 52 §1 pkt 2 kodeksu pracy.
I. D. (1) była członkiem zakładowej organizacji związkowej (...) działającej u strony pozwanej. W okresie od 29 września 2015 r. do dnia 28 września 2016r. podlegała szczególnej ochronie przyznanej przez komisję zakładową tego związku, na podstawie art. 32 ust 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych. W związku z zamiarem rozwiązania umowy o pracę , we wskazanym trybie, B. I. zwrócił się do tej organizacji o wyrażenie na to zgody . W wystąpieniu wskazał, iż usiłowała doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez spółkę poprzez zażądanie wykonania nieodpłatnej usługi naprawy jej pojazdu w kwocie 1500 złotych oraz zapłaty na jej rzecz kwoty 6143,93 złotych tytułem zwrotu kosztów części użytych do tej naprawy.
W dniu 14 marca 2016 r. członkowie komisji zakładowej (...) pierwotnie przyjęli, że związek nie będzie zajmował stanowiska w sprawie tego zwolnienia. Jednak po wysłuchaniu argumentacji prezesa zarządu oraz pracownika serwisu, w którym dokonano naprawy samochodu głównej księgowej, członkowie komisji zmienili uprzednią opinię, nie sprzeciwiając się [ rozwiązaniu umowy – uwaga uzupełniająca S.A. ]- o której pisemnie poinformowali B. I..
Z dalszej części ustaleń wynika , iż prezes zarządu pozwanej spółki nie rozpowszechniał przyczyn rozwiązania z powódką umowy o pracę, wśród współpracowników czy w opinii publicznej. Osoba I. D. (1) nie była przedstawiana w negatywnym świetle.
W dniu 15 marca 2016 r. powódka otrzymała oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu z nią umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika w trybie art. 52 § 1 pkt 2 k.p.
Pracodawca, jako przyczynę takiego rozwiązania stosunku pracy wskazał fakt popełnienia przez nią przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. - usiłowania doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem spółki w celu osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez wprowadzenie w błąd prezesa zarządu spółki Miejska (...) w S. , co do przyczyn powstania awarii należącego do powódki pojazdu i żądanie wykonania nieodpłatnej usługi naprawy tego pojazdu na kwotę 1.500 zł oraz zapłaty na jej rzecz kwoty 6. 143,93 zł tytułem zwrotu kosztów części użytych do tej naprawy.
Wskazał , że zachowanie I. D. (1) wyczerpując znamiona przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. , spowodowało utratę zaufania pracodawcy do niej jako pracownika , które jest niezbędne w przypadku zajmowanego przez nią stanowiska głównego księgowego. Powódka została również poinformowana, że w związku z jej działaniem na szkodę spółki zostało złożone zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w S..
Na stanowisku uprzednio zajmowanym przez powódkę strona pozwana , z dniem 23 marca 2016 r., zatrudniła A. S..
Przed zwolnieniem I. D. (1) przygotowała część dokumentów do sporządzenia sprawozdania finansowego za rok 2015r., które przekazała biegłym rewidentom w marcu 2016r.
Po uzupełnieniu i poprawie przygotowanej dokumentacji, bilans za rok 2015 r., ostatecznie opracowała nowozatrudniona księgowa A. S., co wynikało z jej zakresu obowiązków. Nie otrzymała szczegółowych informacji na temat zwolnienia dyscyplinarnego poprzedniczki na zajmowanym stanowisku. . Nie słyszała również negatywnej opinii na temat pracy powódki. I. D. (1) poinformowała biegłych rewidentów w dniu 16 marca 2016r. o rozwiązaniu z nią umowy o pracę w trybie art.52k.p.. Na żądanie biegłych , prezes zarządu spółki poinformował ich o przyczynie rozwiązania umowy o pracę z główną księgową.
Komenda Powiatowa Policji w S. odmówiła wszczęcia postępowania przeciwko I. D. (1) z zawiadomienia strony pozwanej o możliwości popełnienia przez nią na szkodę spółki przestępstwa usiłowania oszustwa z uwagi na brak znamion przestępstwa, z argumentacją, że sprawa, stanowiąca podstawę faktyczną podejrzenia , ma charakter gospodarczy.
Ponadto Sąd Okręgowy ustalił , iż:
pozwem z dnia 21 marca 2016 r., złożonym do Sądu Rejonowego – Sadu Pracy w S. , przeciwko byłemu pracodawcy I. D. (1) domagała się uznania za bezskuteczne rozwiązania z nią umowy o pracę bez wypowiedzenia i przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy z dniem 16 marca 2016 r. oraz zasądzenia wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy.
Wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2017 r. Sąd Rejonowy w Skarżysku Kamiennej IV Wydział Pracy, w sprawie o sygnaturze (...) , zasądził od pozwanej Miejskiej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. na rzecz powódki I. D. (1) kwotę 5.855,60 zł tytułem odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę z odsetkami ustawowymi od dnia 2 maja 2016 r. i z każdoczesnymi odsetkami ustawowymi do dnia faktycznej zapłaty.
Sąd Rejonowy uznał, , iż nie zostały spełnione warunki przewidziane w art. 52 § 1 pkt 2 k.p. do rozwiązania umowy o pracy z powódką w trybie dyscyplinarnym , w oparciu o podstawę wskazaną przez pracodawcę. Przyznając powódce odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, przyjął , iż odpowiada ono średniomiesięcznemu jej wynagrodzeniu, wyliczonemu jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. Sąd oddalił powództwo w zakresie żądania przywrócenia do pracy , uznając je za niezasadne.
W realizacji tego orzeczenia strona pozwana dokonała sprostowania świadectwa pracy powódki , datując je na dzień 23 sierpnia 2017r. Z jego skorygowanej treści wynikało, iż do rozwiązania umowy o pracę doszło za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę na podstawie art. 30 §1 pkt 2 kodeksu pracy. Spółka wypłaciła powódce także zasądzone tym orzeczeniem odszkodowanie.
Ponadto Sąd I instancji ustalił , iż pozwem z dnia 12 marca 2015r. wniesionym do Sądu Rejonowego- Sądu Gospodarczego w K., I. D. (1) domagała się zasądzenia od pozwanej Miejskiej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwoty 6143,93 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu - 12 marca 2015 roku do dnia zapłaty oraz przyznania kosztów procesu. Roszczenie miało wyrównać szkodę powódki związaną ze sposobem naprawy uszkodzeń jej samochodu, wykorzystywanego w działalności gospodarczej , która miała doprowadzić do uszkodzenia silnika pojazdu.
Ostatecznie , na skutek apelacji wniesionej przez powódkę od wyroku Sądu Rejowego w S. z dnia 4 grudnia 2018r., w sprawie o sygnaturze (...) oddalającym powództwo , Sąd Okręgowy w K., orzeczeniem z dnia 31 maja 2019r., w sprawie (...), żądanie I. D. (1) ocenił jako w części uzasadnione , zasądzając na jej rzecz kwotę 4.038,28 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 12 marca 2016 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałej części.
Dnia 2 sierpnia 2018 r. I. D. (1) złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej wS.. Wskazując, że na na jednym z portali internetowych , znieważono oraz pomówiono jej osobę.
Postanowieniem z dnia 31 października 2018 r. umorzono dochodzenie w tej sprawie o przestępstwo określone w art. 212 § 2 k.k. i art. 216 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. – wobec niewykrycia sprawcy przestępstwa.
Sąd I instancji ustalił także , że powódka leczyła się psychiatrycznie z powodu zaburzeń depresyjnych.
Od 15 listopada 2012 r. do 3 kwietnia 2013 r. zgłaszała się do psychiatry, przebywała w tym czasie na zwolnieniu lekarskim z rozpoznaniem epizodu depresyjnego. Przyczyną zaburzeń depresyjnych w tym okresie było poronienie.
Kolejne problemy zdrowotne wywołało bezprawne rozwiązanie umowy o pracę przez pozwanego. Dyscyplinarne zwolnienie przeżywała, jako sytuację stresową zagrażającą jej poczuciu bezpieczeństwa i godzącą w jej poczucie własnej wartości .Przesłała funkcjonować w normalny sposób, swoje napięcie nerwowe rozładowywała na członkach rodziny. Wystąpiły wówczas u niej zaburzenia adaptacyjne, miała uporczywe myśli związane ze sprawą, niepokój, ciągłe przeżywanie na nowo zaistniałej sytuacji, myśli depresyjne, w tym suicydalne, zaburzenia snu i lęki.
Po zwolnieniu u strony pozwanej , zgłosiła do psychiatry w Poradni (...) 31 marca 2016 r.. Podczas badania rozpoznano ponownie epizod depresyjny. Przebywała na zwolnieniach lekarskich wystawianych przez lekarza z tej dziedziny medycyny od 25 maja 2016 r. do 4 grudnia 2016 r. Lekarz psychiatra z poradni gdzie się leczyła , wystawionym zaświadczeniu stwierdził , iż począwszy od b 5 grudnia 2016r. jest zdolna do podjęcia na nowo pracy.
Przed dyscyplinarnym zwolnieniem u powódki występowała zmniejszona odporność na czynniki stresowe z uwagi na przebyte w przeszłości sytuacje o tym podłożu skutkujące zaburzeniami depresyjnymi - w tym poronienie, problemy rodzinne oraz stan separacji z mężem J. C. (1) .
I. D. (1) korzystała ze zwolnień lekarskich także po dniu 4 grudnia 2016r z różnych przyczyn ale nie związanych ze zdrowotnymi następstwami zwolnienia przez pozwaną. Były to m. in. choroba nadciśnieniowa , zaburzenia korzeni nerwowych, zapalenie ucha środkowego, zakażenie górnych dróg oddechowych..
Powódka nie była kierowana na świadczenia rehabilitacyjne, ani do szpitala psychiatrycznego, celem leczenia depresji. Nie stwierdzono u niej trwałych , strukturalnych zaburzeń osobowości, a leczenie specjalistyczne o charakterze psychiatrycznym było kontynuowane w Poradni (...) do 9 stycznia 2017r Późniejsze leczenie o tym charakterze , począwszy od 21 grudnia 2017r pozostawało bez związku z następstwami dyscyplinarnej utraty pracy w pozwanej spółce.
W okresie od 1 sierpnia 2017r do 30 czerwca 2018r. I. D. (1) była zatrudniona w Zakładach (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R., na stanowisku samodzielna księgowa. Rozwiązanie umowy o pracę w tej spółce nie miało związku ze zwolnieniem przez stronę pozwaną.
Po zwolnieniu dokonanym w dniu 15 marca 2016r powódka pobierała zasiłek chorobowy. Za okres do dnia 4 grudnia 2016r świadczenie to wyniosło łącznie 9 399, 79 zł.
Z dalszej części ustaleń wynika , iż :
Sąd Rejonowy w S. , wyrokiem z dnia 21 czerwca 2021 r. uniewinnił S. Ł. oskarżonego o to, że w dniu 14 marca 2016 r. w S. pełniąc funkcję przewodniczącego Komisji Zakładowej (...) w (...) Sp. z o. o. w S. poświadczył nieprawdę w dokumencie skierowanym do B. I. prezesa (...) Sp. z o. o. w S. z dnia 14 marca 2016 r., co do okoliczności mającej znaczenie prawne w przedmiocie wyrażenia zgody przez członków Komisji Zakładowej (...) w (...) Sp. z o. o. w S. na rozwiązanie umowy o pracę z I. D. (1) w trybie art. 52 Kodeksu pracy oraz co do faktu, iż w dniu 14 marca 2016 r. o godzinie 9:00 odbyło się zebranie Komisji Zakładowej (...) w (...) Sp. z o. o. w S., w którym uczestniczył jako członek Komisji A. N., tj. o przestępstwo z art. 271 § 1 k.k.
Sąd Okręgowy w K. IX Wydział Karny-Odwoławczy na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora wyrokiem z dnia 6 grudnia 2017 r., sygn. akt (...), zaskarżony wyrok utrzymał we mocy.
W dniu 10 sierpnia 2015r. powódka dokonała przelewu kwoty 80.000zł z konta spółki (...) w S., bez wiedzy i zgody prezesa zarządu spółki, na własne konto z opisem „zaliczka na poczet wynagrodzenia”. Środki pieniężne zostały przez nią zwrócone. Prezes zarządu pozwanej spółki w toku postępowania przed Sądem Pracy z powództwa I. D. (1) nie ujawniał dyspozycji przelewu kwoty 80.000zł jako przyczyny utraty zaufania do powódki jako pracownika. Fakt ten nie został powołany jako przyczyna dyscyplinarnego zwolnienia powódki.
Ocenę prawna roszczeń powódki , które uznał za uzasadnione w części, Sąd Okręgowy oparł na stwierdzeniach i wnioskach , które można podsumować w następujący sposób :
a/ uzasadnionym jest co do zasady ta część roszczenia I. D. (1) , którym dochodzi uzupełniającego odszkodowania [ ponad sumę , którą otrzymała na podstawie wyroku Sądu Rejonowego – Sądu Pracy w S. z dnia 25 kwietnia 2017r., w sprawie o sygnaturze (...), odpowiadającej jednosiecznemu wynagrodzeniu ].
Odwołując się do wskazanych w motywach zakażonego orzeczenia judykatów Sądu Najwyższego z 18 sierpnia 2010r , sygn. II PK 28/10 z 4 listopada 2010r , sygn. II PK 112/10 , a także z 23 listopada 2011r , sygn. III PK 46/11 wskazał , iż w aktualnym orzecznictwie mającym swoją podstawę także w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 27 listopada 2007 r., sygn. SK 18/05, pracownik może dochodzić od pracodawcy takiego odszkodowania dla którego podstawą jest norma art. 415 kc w zw. z art. 300 k.p.
Domagając się zasądzenia tak kwalifikowanego świadczenia wykraczającego ponad limit świadczenia kompensacyjnego określonego przez art. 58 kodeksu pracy, powód musi udowodnić wszystkie przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy, a więc bezprawność, winę, szkodę i związek przyczynowy pomiędzy tym uszczerbkiem a działaniem odpowiedzialnego za jej powstanie.
W warunkach , gdy ustawodawca określił sposób dochodzenia i zakres roszczeń w sprawie pracowniczej o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy albo o odszkodowanie po wypowiedzeniu albo po rozwiązaniu bez wypowiedzenia umowy o pracę, w pierwszej kolejności zastosowanie ma określony w kodeksie pracy tryb wymagany do likwidacji sporów związanych z tymi zdarzeniami. Bada się w nim zasadność i zgodność z prawem wypowiedzenia albo rozwiązania bez wypowiedzenia umowy o pracę . Przy tym bezprawność sposobu postępowania pracodawcy można wykazać wyłącznie przez powództwo przewidziane w tej tym kodeksie.,
Odpowiedzialność pracodawcy na podstawie przepisów kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych, jak argumentował dalej Sąd I instancji , obejmuje zarówno szkodę majątkową jak i krzywdę spowodowaną u pracownika,
b/ po przedstawieniu kodeksowych przesłanek normatywnych tej odpowiedzialności oraz zaznaczeniu, iż pomiędzy działaniem odpowiedzialnego za nią a szkodą musi zachodzić adekwatny związek przyczynowy, odwołując się do wyroku SN z dnia 28 stycznia 2009 , sygn. I PK 135/08 wskazał , że dochodzący uzupełniającego odszkodowania pracownik, musi wykazać także , iż działanie pracodawcy polegało na zamierzonym (umyślnym) naruszeniu przepisów o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Fakty ustalone w postępowaniu , zdaniem Sądu niższej instancji potwierdzają , iż strona pozwana rozwiązała z I. D. (1) umowę o prace bez zachowania okresu wypowiedzenia , na podstawie art. 52 kodeksu pracy , wskazując jako jego przyczynę popełnienie przez nią przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. czyli usiłowania oszustwa doprowadzającego do niekorzystnego rozporządzenia mienieniem przez spółkę (...) , w celu osiągniecia korzyści majątkowej przez byłą główną księgową. Wskazał , odwołując się do wyroku SN z dnia 2 czerwca 1997 r., sygn. I PKN 193/97, iż ten sposób rozwiązania stosunku pracy , jako nadzwyczajny , musi być stosowany wyjątkowo i z ostrożnością , jedynie wówczas, gdy jest to uzasadnione wyjątkowymi okolicznościami, które usprawiedliwiają wniosek , że wina pracownika jest przejawem jego złej woli lub rażącego niedbalstwa.
W przypadku powódki rozwiązanie umowy było bezprawne , co potwierdził prawomocnym orzeczeniem Sąd Rejonowy – Sąd Pracy w S. w sprawie (...)
Pozwana spółka powołała się przy tym na art. 52 §1 pkt 2 kodeksu pracy, pomimo oczywistego nie zaistnienia przesłanek zastosowania tej szczególnie dotkliwej dla pracownika przyczyny rozwiązania umowy o pracę.
Sąd przy tym dodatkowo wskazał , iż pracodawca zawiadomił Prokuraturę Rejonową w S. o podejrzeniu popełnienia przez nią przestępstwa, a postępowanie to zakończyło się odmową jego wszczęcia dla braku znamion przestępstwa.
Do rozwiązania umowy w trybie dyscyplinarnym doszło w warunkach [ co oczywiste] braku wyroku skazującego za popełnienie przestępstwa a dopuszczenie się go przez powódkę nie miało też cechy oczywistości. Tym samym pracodawca I. D. (1) naruszył w ten sposób prawo w sposób nie budzący wątpliwości , który realizuje przy tym podstawę jego oceny jako kwalifikowanych bezprawności i zawinienia, które powódka zgromadzonymi w sprawie dowodami zdołała wykazać,
c/ na podstawie wniosków wynikających z przeprowadzonych w postępowaniu rozpoznawczym opinii biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii ,Sąd Okręgowy uznał , że usprawiedliwionym jest przyjęcie , iż na skutek rozwiązania umowy z powódką doszło u niej do zaburzeń depresyjnych które trwały do dnia 4 grudnia 2016r., pozostając w adekwatnym związku przyczynowym z działaniem pozwanej spółki . Wywołany nimi rozstrój zdrowia , czynił ją niezdolną do pracy w okresie od 16 marca 2016r. do 4 grudnia 2016r , a za powstały w ten sposób uszczerbek w jej dochodach jest odpowiedzialny były pracodawca , na podstawie wskazanego wyżej art. 415 kc w zw. z art. 300 k.p. Odpowiada on kwocie nieuzyskanego przez nią wówczas wynagrodzenia za pracę.
Sąd Okręgowy, odwołując się do podstawy ustalenia odszkodowania , które przyznał I. D. (1) Sąd Pracy , stanął na stanowisku , że kryterium wyliczenia należnego odszkodowania uzupełniającego jest wynagrodzenie miesięczne , które pobierała u pozwanej w okresie bezpośrednio poprzedzającym dyscyplinarne zwolnienie. [ 5855, 60 zł].
Kwota należna powódce z tego tytułu obejmuje okres pomiędzy 16 marca 2016r / /pierwszy dzień po natychmiastowym rozwiązaniu umowy o pracę ] i 4 grudnia 2016r- ostatnim dniu niezdolności do zatrudnienia z powodu depresji spowodowanej zwolnieniem wynikającym z zaświadczenia lekarza psychiatry.
Wynosi ona łącznie 50.433,71zł (16.03-31.03 (15x188,89zł)-2833,35zł + 8x5855,60ł -46.844,80zł + 4x188,89zł=755,56zł).
Należało ją , zdaniem Sądu I instancji, pomniejszyć o oświadczenia , które w tym czasie otrzymała w formie zasiłku chrobowego z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych , w łącznej wysokości 9.399,79 zł za okres od 16 marca do 4 grudnia 2016 r. oraz o wypłacone przez byłego pracodawcę odszkodowanie w realizacji prawomocnego wyroku Sądu Pracy w S. - 5855,60zł.
W konsekwencji , jako uzasadnione, Sąd Okręgowy ocenił żądanie zasądzenia odszkodowania uzupełniającego w kwocie 35.178,32zł.
W pozostałej części to roszczenie I. D. (1) zostało oddalone ze wskazaniem , iż brak jest związku przyczynowego między nawracającą w późniejszym okresie z niezdolnością świadczenia pracy i przerwaniem zatrudnienia w Zakładach (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością R. , a dyscyplinarnym zwolnieniem z pracy przez pozwaną,
d/ oceniając roszczenie powódki , która domagała się zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną doznanym, na skutek rozwiązania umowy po pracę rozstrojem zdrowia [ [kwota 300 000złotych ] , Sąd Okręgowy uznał , iż jest ono uzasadnione co do sumy 50 000zł. Odwołując się do treści art. 445 §1 kc argumentował , iż zadośćuczynienie ma na celu kompensatę niepoliczalnej szkody niemajątkowej stanowiącej wynagrodzenie za cierpienia moralne, psychiczne, poczucie krzywdy, za utratę zdrowia i ból. Pojęcie krzywdy obejmuje wszelkie ujemne następstwa rozstroju zdrowia zarówno w sferze cierpień fizycznych i psychicznych.
W szczególności podnosił , że jak wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, w wyniku bezprawnego wypowiedzenia umowy o pracę u powódki I. D. (1) wystąpiły zaburzenia depresyjne. Powódka świadczyła pracę na stanowisku głównej księgowej, wymagającej nie tylko kompetencji zawodowych ale także nieposzlakowanej opinii i szczególnego zaufania ze strony pracodawcy tak, co do jej kompetencji jak rzetelności i uczciwości.
Pozbawienie jej pracy z powołaniem na popełnienie przestępstwa na szkodę pracodawcy doprowadziło do podważenia posiadania podstawowych przymiotów dla pełnienia obowiązków księgowego na każdym stanowisku, nie tylko głównego ale każdego księgowego.
Dla powódki dotychczasowa kariera zawodowa oraz sposób życia legły w gruzach, utraciła źródło dochodów i możliwość efektywnego poszukiwania pracy w jedynym wykonywanym dotąd przez siebie zawodzie.
Skalę krzywdy po jej stronie powiększyło to , że strona pozwana zawiadomiła Prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przez nią przestępstwa , o czym została poinformowana. To dodatkowo wpływało na jej sposób funkcjonowania. I. D. (1) miała uporczywe myśli związane ze sprawą, niepokój, ciągle przeżywała na nowo zaistniałą sytuację . To wywołało u niej myśli depresyjne, w tym suicydalne , zaburzenia snu, lęki, była płaczliwa, rozdrażniona, utraciła poczucie bezpieczeństwa. Po zwolnieniu z z uwagi na nasilenie dolegliwości o obrazie symptomów depresji, oraz destrukcyjny wpływ na zdolność do sprawowania ról w rodzinie, zgłosiła się po pomoc do psychiatry, który zdiagnozował epizod depresyjny i wdrożył leczenie farmakologiczne.
Rozważając wszystkie te okoliczności Sąd ocenił, iż właściwie kompensującą ten uszczerbek kwotą będzie wskazana wyżej suma. W pozostałej części to roszczenie jako nieusprawiedliwione i nadmierne , zostało oddalone
Sąd I instancji podkreślił przy tym , że po orzeczeniu Sądu Pracy powódka otrzymała sprostowane świadectwo pracy. Nadto nie wykazała [ jak twierdziła ] , że prezes zarządu strony pozwanej rozpowszechniał wśród pracowników spółki czy na forum publicznym, zarzuty o popełnieniu przez nią przestępstwa,
e/ rozstrzygnięcie o odsetkach ustawowych od zasadzonych świadczeń zostało oparte na art. 481§1i2k.c.
W warunkach , gdy I. D. (1) nie dowiodła , że wcześniej wyzwała pozwaną do spełnienia tych świadczeń , początkowy termin płatności odsetek został określony jako odpowiadający dacie złożenia przez stronę pozwaną odpowiedzi na pozew [ 25 czerwca 2018r]
W zakresach, w których , w toku postępowania, powódka ograniczyła pierwotny zakres ilościowy roszczeń , Sąd umorzył postępowanie – w motywach skrupulatnie wyjaśniając daty oraz wymiar tych aktów dyspozycji przedmiotem procesu.
O kosztach postępowania Sąd Okręgowy rozstrzygnął na podstawie art. 100 kpc, dokonując ich stosunkowego rozdzielenia. W tym zakresie wręcz drobiazgowo wskazał na sposób tego rozliczenia stron.
Apelację od tego wyroku złożyła tylko strona pozwana i obejmując jej zakresem punkty I i V jego sentencji w jej wniosku, w pierwszej kolejności, domagała się wydania przez Sąd Apelacyjny orzeczenia reformatoryjnego , którym powództwo zostanie oddalone w całości , a powódka obciążona kosztami procesu i postępowania apelacyjnego wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Jako wniosek ewentualny skarżąca sformułowała żądanie uchylenia orzeczenia w zaskarżonym zakresie i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Środek odwoławczy został oparty na zarzutach :
- naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści wyroku istotne znaczenie, a to art. 233 kpc , poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny zgromadzonych dowodów i zastąpienie jej oceną dowolną.
Realizacji tej wady Miejska (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. upatrywała w tym , iż:
a/ można potwierdzić istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy faktem i sposobem rozwiązania umowy o pracy z powódką a stwierdzonymi u niej symptomami depresji i niemożnością uzyskania innego zatrudnienia mimo , że w swoich wnioskach biegli z zakresu psychiatrii i psychologii nie byli w stanie określić procentowego udziału konsekwencji zwolnienia oraz innych przyczyn zdrowotnych- stwierdzonych u powódki - na jej stan zdrowia w czasie doniosłym dla rozstrzygnięcia. Zatem, zdaniem apelującej, wnioski opiniodawców nie mogły być podstawą dla ustalenia istnienia takiego związku, tym bardziej , że opierali je na analizie relacji w tym zakresie samej I. D. (1), które nie były obiektywne.
Zarzucany błąd polegać miał również na tym , że Sąd oparł potwierdzenie tego związku na relacjach świadka J. C. (1) - męża powódki , które także były nacechowane subiektywnymi ocenami zeznającego.
Kolejnymi , wytkniętymi nieprawidłowościami w zakresie oceny dowodów było sformułowanie wniosku , że stwierdzone elementy depresji uniemożliwiły powódce poszukiwanie do momentu ponownego zatrudnienia innego miejsca pracy , chociaż nie wykazała , że takie starania rzeczywiście podejmowała, a tylko stan zdrowia uniemożliwił znalezienie pracy. W zakresie oceny wiarygodności relacji poszkodowanej , apelująca argumentowała ponadto , że jak wynika z opinii biegłego psychologa, I. D. (1) ma skłonność do wyolbrzymiania sytuacji negatywnych z którymi styka się w życiu codziennym,
- sprzeczności istotnych ustaleń faktycznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.
Tej nieprawidłowości pozwana spółka upatrywała w przyjęciu przez Sąd Okręgowy , że rozwiązanie umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym z dnia 15 marca 2016r było działaniem bezprawnym , zawinionym przez pracodawcę , nakierowanym na wyrządzenie szkody i krzywdy byłej głównej księgowej. Tymczasem materiał dowodowy zgromadzony w sprawie na pozwala na taką jego kwalifikację .
Zarzucany błąd polegał także na nieprawidłowym określeniu okresu ,w którym powódka z przyczyn zdrowotnych powiązanych kauzalnie ze zwolnieniem, była niezdolna do pracy, w warunkach gdy ten okres był krótszy niż przyjęty przez Sąd , pomiędzy 4 kwietnia 2016 do 7 sierpnia 2026 oraz od 6 października 2016r do 4 grudnia 2016r ,
- naruszenia prawa materialnego poprzez nieprawidłowe zastosowanie :
a/ art. 415 kc w zw z art. 448 kc i 300 k.p. poprzez przyznanie powódce uzupełniającego odszkodowania na podstawie tej normy mimo ,iż pracodawca nie działał umyślnie rozwiązując z nią umowę o prace w trybie dyscyplinarnym , postępując sposób intencjonalny i ze złą wolą , w celu wyrządzenia jej szkody i krzywdy,
b/ art. 361 kc w zw z art. 362, art. 415 kc i 5 kc oraz 300 k.p. w następstwie m przyjęcia , że powódka doznała szkody podlegającej wyrównaniu przez pozwana spółkę mimo , iż:
- depresja potwierdzona u I. D. (1) wynikała nie tylko z jej zwolnienia z pracy przez pozwaną , a jej brak zatrudnienia po marcu 2016r wynikał także z innych jej schorzeń , na które naówczas cierpiała . Wobec tego nie można potwierdzić istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy jej szkodą i krzywdą a działaniem skarżącej. Nieprawidłowość w postaci wadliwego zastosowania tych norm polegała, zdaniem apelującej także na tym , iż Sąd nie dostrzegł , że powódka nie dowiodła , że jej zatrudnienie u innego pracodawcy nie było możliwe z uwagi na tryb rozwiązania z nią umowy przez spółkę ani tego , że mimo , iż pomiędzy marcem a początkiem grudnia 2016r była na zwolnieniach lekarskich z innych powodów niż wywołana zwolnieniem depresja i mogła się zatrudnić i świadczyć pracę ,
c/ art. 448 kc w zw. z art. 445 kc oraz 415 kc i 300 kp jako konsekwencji błędnej wykładni tych norm i zasądzenia na rzecz oponentki procesowej strony skarżącej zadośćuczynienia za krzywdę mimo , że działanie strony pozwanej nie było zawinione. Nieprawidłowość Sądu polegać miała także na zawyżeniu wysokości przyznanego zadośćuczynienia. Było to następstwem uwzględnienia przez Sąd przy jego ustalaniu okoliczności , które I. D. (1) powoływała dla uzasadnienia roszczenia , które ostatecznie zdecydowała się cofnąć .
Odpowiadając na apelację powódka domagała się jej oddalenia jako pozbawionej uzasadnionych podstaw oraz obciążenia skarżącej kosztami postępowania apelacyjnego. Przy tym koszty te miały odpowiadać sumie wynagrodzenia należnego jej zawodowemu pełnomocnikowi - adwokatowi oraz tym, które poniósł w związku ze swoim stawiennictwem na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik - jej mąż J. C. (1) /mimo , że o terminie rozprawy był zawiadomiony jedynie reprezentujący ją adwokat - uwaga redakcyjna S.A./.
Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :
Środek odwoławczy strony pozwanej nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.
Nie można podzielić jako usprawiedliwiony żadnego z zarzutów na których opiera się jego konstrukcja.
Rozpoczynając ich ocenę od zarzutu procesowego przekroczenia granic swobodnej oceny zgromadzonych dowodów i ściśle z nim funkcjonalnie powiązanego zarzutu dotyczącego ustaleń faktycznych, na wstępie przypomnieć należy , iż zarzut procesowy jest uzasadniony jedynie wówczas , gdy spełnione zostaną równocześnie dwa warunki.
Strona odwołująca się do niego wykaże , że rzeczywiście sposób postępowania Sądu naruszał indywidualnie oznaczoną normę [ normy ] formalne. Jednocześnie nieprawidłowości te prowadziły do następstw , które miały istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia. Nieco inaczej kwestię tę ujmując , zarzut jest usprawiedliwiony jedynie wówczas, jeżeli zostanie dowiedzione , że gdyby nie potwierdzone błędy proceduralne Sądu niższej instancji , orzeczenie kończące spór stron miałoby inną treść.
W odwołaniu się do tego generalium wskazać tez należy , że zarzut naruszenia art. 233 §1 kpc [ jak można sądzić stronie pozwanej chodziło właśnie o tę jednostkę redakcyjną tej normy albowiem tylko ona odnosi się do oceny dowodów oraz kryteriów na jakich powinna się opierać a one , zdaniem pozwanej spółki , zostały naruszone ], wymaga od strony wykazania na czym , w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.
W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.
Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony, pozostając dowolną , nie doniosłą z tego punktu widzenia polemiką oceną i ustaleniami Sądu niższej instancji.
/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005, , sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/
Ponadto nie można tracić z pola widzenia również , że swobodna ocena dowodów stanowi jeden z podstawowych elementów składających się na jurysdykcyjną kompetencję Sądu , który dowody bezpośrednio przeprowadza.
Ma to m. in. i takie następstwo , że nawet w sytuacji w której z treści dowodów można , w zakresie ustaleń , wyprowadzić można równie logiczne , chociaż przeciwne do przyjętych przez Sąd I instancji wnioski , to zarzut naruszenia normy art. 233 §1 kpc , pomimo to , nie zostanie uznany za usprawiedliwiony.
Dopóty , dopóki ocena przeprowadzona przez Sąd ocena mieści się w granicach wyznaczonych przez tę normę procesową i nie doznały naruszenia wskazane tam jej kryteria , Sąd Odwoławczy obowiązany jest ocenę tę , a co za tym idzie także wnioski z niej wynikające dla ustalań faktycznych , aprobować .
To, w jaki sposób Miejska (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. motywuje tak zarzut dotyczący oceny dowodów i w jaki sposób uzasadnia stawiane zarzuty faktyczne, wyklucza uznanie ich za uzasadnione.
W miejsce rzeczowej, opartej na wskazanych wyżej kryteriach , odniesionej do indywidualnie oznaczonych dowodów [ i opartych na wnioskach z tej oceny ustaleń faktycznych , które przez to miałyby być dotknięte sprzecznością z treścią materiału dowodowego ] , polemiki ze sposobem postępowania Sądu Okręgowego , skarżąca ogranicza się do przeciwstawienia jej własnej ich wersji , jej zdaniem poprawnej.
Nieprawidłowość Sądu na której oparty jest ten oraz zarzut sprzeczności ustaleń - zgodnie z argumentacja apelantki - sprawdza się ją się do tego ,że nie przyjął on ich wersji uznawanej przez pozwaną spółkę za poprawne i w zakresie okoliczności faktycznych odpowiadające rzeczywistemu stanowi rzeczy.
Już stwierdzenie takiego sposobu motywowania obu weryfikowanych zarzutów wystarcza dla ich odparcia.
Dlatego jedynie uzupełniająco i dla zapewnienia kompletności wywodu wskazać należy w pierwszej kolejności , że ocenie dowodów - odniesionej do każdego z tych , które trafnie ocenił jako doniosłe dla weryfikacji faktów relewantnych z punktu widzenia oceny prawnej roszczeń zgłoszonych przez I. D. (1) , Sąd I instancji poświęcił osobną część uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia / por. k. 530 v- 532 akt /
Po drugie, w ramach tej oceny szczegółowo podał powody , odwołujące się do kryteriów wskazanych w art. 233 §1 kpc , dlatego ocenia je w przyjęty przez siebie sposób. W szczególności , wbrew argumentom apelującej nie w pełni obdarzył wiarygodnością relacje samej powódki oraz przesłuchanego w charakterze świadka jej męża J. C. (1) i podał dlaczego dokonana ich weryfikacja zdecydowała o tym , że jedynie w części - szczególnie w odniesieniu do następstw dla stanu zdrowia , codziennych zachowań i generalnie aktywności życiowejI. D. (1) , a w konsekwencji także realnej możliwości poszukiwania przez nią innego zatrudnienia [ [które z uwagi na powrót stanu depresji były praktycznie, jak uczy także doświadczenie życiowe , wyłączone ] , w okresie pierwszych miesięcy po dyscyplinarnym zwolnieniu ,zasługiwały na obdarzenie ich walorem wiarygodności. Ocena ta, wbrew zarzutom skarżącej ; faktycznym i dotyczącym jej dowolności była prawidłowa , gdyż ta część depozycji małżonków , znalazła potwierdzenie we wnioskach opinii biegłych z zakresu psychologii S. M. /k. 293-297 i 370-371 akt/ i zakresu psychiatrii lek. M. Ć. /k. 223-228 , 285 i 303 akt/.
W zakresie somatyczno - psychicznej reakcji powódki na zwolnienie i informację o skierowaniu przez pracodawcę do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa wyłudzenia w celu osiągnięcia korzyści majątkowej , potwierdzenie prawdziwości tych relacji stanowią także dokumenty składające się na dokumentację medyczną powódki / k. 132-148 akt/ oraz zaświadczenie oraz orzeczenie lekarskie /k.149 i 150 akt /, dotyczące jej stanu zdrowia.
Omawiane zarzuty nie są uzasadnione także gdy, zdaniem apelującej spółki, miałoby to wynikać z faktu , że biegli , a w szczególności ekspert z zakresu psychiatrii M. Ć. wskazał , iż nie można określić procentowego wpływu ujawnionej / na nowo / u powódki depresji , po dokonanym zwolnieniu z pracy, na ogólny jej stan zdrowia w porównaniu innymi schorzeniami o somatycznym podłożu, na które niewątpliwie cierpiała wcześniej. Z opracowań tego biegłego , co także potwierdziły wnioski opinii psychologicznej , w sposób nie budzący wątpliwości wynika , iż konsekwencje zwolnienia współ przyczyniły się do tego stanu, pogarszając go i utrwalając w czasie jego negatywne następstwa . A stwierdzenie takiej kauzalnej współzależności wystarcza dla uznania , iż pomiędzy stanem zdrowia powódki , w postaci rozstroju zdrowia a dyscyplinarnym zwolnieniem zachodzi adekwatny związek przyczynowy.
Nie ma też racji skarżąca , gdy weryfikowanych nieprawidłowości w zakresie oceny i ustaleń faktycznych upatruje w tym , że Sąd Okręgowy nie wziął pod rozwagę , iż nie przez cały okres pomiędzy 16 marca i 4 grudnia 2016r I. D. (1) pozostawała na zwolnieniu lekarskim- jako niezdolna do pracy z powodu zaburzeń o depresyjnym podłożu , co miało być potwierdzone , zdaniem autora apelacji, w opinii biegłych, złożonej w aktach postępowania oznaczonego sygnaturą (...).
Po pierwsze postępowanie to , jak trafnie zauważa powódka w odpowiedzi na apelację, dotyczyło sporu pomiędzy nią a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych o przyznanie świadczenia zasiłkowego za część tego okresu [ od 20 listopada do 4 grudnia 2016r ] , a opinia ta odnosiła się do innego zagadnienia. Mianowicie miała za przedmiot to , czy przyczyną niezdolności do pracy były te same schorzenia , których konsekwencje zdrowotne były podstawą takiej niezdolności w okresach wcześniejszych. Opiniodawcy w tamtym postępowaniu nie wypowiadali się o podłożu objawów depresji ani ich związku przyczynowego z następstwami zwolnienia powódki z pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Trzeba przy tym podkreślić jeszcze , iż pomimo , że formalnie potwierdzony okres niezdolności do pracy z powodów zdrowotnych , które przyczynowo należy łączyć ze zwolnieniem przez pozwaną, został zakończony, jak wynika z zaświadczenia specjalisty psychiatry z dniem 4 grudnia 2016r , tym nie mniej powódka nadal leczyła się z powodu przejawów depresji w Poradni(...)do 9 stycznia 2017r. Dlatego zasadnie Sąd I instancji ocenił , że co najmniej do pierwszej z wymienionych dat, w sposób ciągły , od dnia następnego po zwolnieniu [ w warunkach gdy 30 marca 2016r zgłosiła się po pomoc psychiatryczną konieczną z uwagi na nawrót depresji ], była niezdolna z tego powodu do pracy i to mimo , że formalne zwolnienia lekarskie , diagnozujące tę przyczynę niezdolności nie obejmują całego tego okresu,[ [co eksponuje skarżąca ].
Odeprzeć należy jako chybioną, także tę część argumentacji apelacyjnej pozwanej spółki , którą motywuje stawiane zarzuty, w której powołuje się na okoliczność , że w okresie doniosłym dla oceny roszczenia o zasądzenie uzupełniającego odszkodowania, powódka nie podejmowała kroków zmierzających do uzyskania zatrudnienia u innego pracodawcy.
Wystarczy wskazać , że I. D. (1) musiała takie starania czynić , nie pozostając w tym zakresie bierna, skoro , jak wynika z niekwestionowanej części ustaleń , takie zatrudnienie podjęła od początku sierpnia 2017r w Zakładach (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R., na stanowisku samodzielnej księgowej, a zatem zgodnie profilem jej merytorycznego przygotowania zawodowego.
Trzeba przy tym dodać , iż wcześniej musiała niewątpliwie takiego – kierunkowego zatrudnienia- poszukiwać , a czyniła mimo , że dopiero 23 sierpnia 2017r., w wykonaniu wyroku Sądu Pracy, poprzedni pracodawca wydał jej sprostowane świadectwo pracy, eliminując dyscyplinarną przyczynę jej zwolnienia . Bez tego dokumentu , zważywszy na jej wykształcenie i przygotowanie zawodowe, możliwości poszukiwania zatrudnienia były co najmniej znacznie utrudnione właśnie z uwagi tę przyczynę ustania poprzedniego stosunku pracy.
Uznanie , że żaden z dotąd omówionych zarzutów nie jest trafny ma to nastepstwo , iż ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji , Sąd Odwoławczy aprobuje i przyjmuje za własne.
W ich świetlenie jest zasadny także żaden z podniesionych przez pozwaną spółkę zarzutów materialnych.
Nietrafnie poodnosi zarzut naruszenia art. 415 kc w zw z art. 300 kodeksu pracy uznając , że Sąd Okręgowy popełnił błąd zastosowania tej normy albowiem, jej zdaniem , brak było podstaw do oceny , że I. D. (1) należne jest świadczenie z tytułu uzupełniającego odszkodowania.
Jak wynika z ustaleń dokonanych w postępowaniu , jako przyczynę rozwiązania umowy o pracę z powódką bez zachowania terminu wypowiedzenia było popełnienie przez nią przestępstwa z art. 13 §1 kk w zw za art. 286 §1 kk na szkodę spółki , w celu osiągniecia przez nią , naówczas pozostającą na stanowisku jej głównej księgowej , korzyści majątkowej.
Taką tez podstawę , wskazaną przez art. 52§1 pkt 2 kodeksu pracy , strona pozwana powołała w oświadczeniu o jej dyscyplinarnym zwolnieniu. / por. k. 124 akt/
Sąd Rejonowy – Sąd Pracy w S. , w motywach prawomocnego orzeczenia w sprawie o sygnaturze (...) z dnia 25 kwietnia 2017r, jednoznacznie stwierdził , że powoływana w rozwiązaniu podstawa nie miała miejsca. / por. k. 5-10 akt /
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa sądowego służącego wykładni art. 52 kodeksu pracy aby pracodawca mógł na tej podstawie zwolnić pracownika przestępstwo , którego się dopuścił , a które uniemożliwia dalsze zatrudnienie, musi być / przed dokonaniem zwolnienia/ stwierdzone prawomocnym wyrokiem karnym albo tez mieć cechy oczywistości.
Ta oczywistość to takie cechy sposobu zachowania pracownika , które nie pozostawiają jakichkolwiek wątpliwości , że je rzeczywiście popełnił / zwykle chodzi o czyn karalny na „ gorącym uczynku „ /
/ por. w tej kwestii , powołane jedynie przykładu spośród innych , judykaty SN z dnia 4 kwietnia 1979r , sygn. I PR 13/79 oraz z 2 lipca 2015 , sygn. III PK 144/14 , obydwa za zbiorem Legalis/.
Rozwiązanie umowy o prace bez wypowiedzenia musi być stosowane przez pracodawcę dużą ostrożnością , przy pewności po jego stronie, istnienia ku temu faktycznych podstaw, to rozwiązanie stosunku pracy na podstawie zarzutu o popełnieniu przestępstwa musi być poprzedzone działaniami weryfikującymi okoliczności faktyczne z nim potencjalnie związane , prowadzące do takiego jednoznacznego wniosku / przy braku prawomocnego orzeczenia skazującego za nie / realizowanymi z najwyższą starannością
/ por. w tej materii także uwagi A. Świątkowskiego w komentarzu do kodeksu pracy co do art. 52 – wydawnictwo CH Beck /
Tej staranności o najwyższym stopniu , po stronie Miejskiej (...) spółka z o. o. w S. w sposób oczywisty zabrakło , a ów brak , w okolicznościach faktycznych sprawy pozwala na podzielenie oceny Sądu I instancji , iż sposób postępowania członków organu zarządzającego spółki było- z tego punktu widzenia - w sposób kwalifikowany zawinione poprzez nie mające uzasadnienia zaniedbania w zakresie uprzedniego, przed sięgnieciem do zastosowanego trybu rozwiania umowy ustalenia i weryfikacji faktów mających stanowić dla niego powołaną najbardziej obciążającą pracownika podstawę.
Trzeba wskazać , że decyzja o dyscyplinarnym zwolnieniu , w warunkach gdy nawet uprzednio nie został złożony wniosek o wszczęcie postępowania przygotowawczego z powodu podejrzenia popełnienia przez powódkę przestępstwa usiłowania oszustwa, w celu niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pracodawcę, jak wynika z ustaleń, była wprawdzie konsultowana z prawnikiem zapewniającym obsługę prawną spółki ale bez głębszego wniknięcia w istotę i charakter roszczeń majątkowych , które I. D. (1) kierowała wobec spółki w sytuacji, gdy uznawała , że naprawa jej samochodu przez pracowników warsztatów spółki była nieprawidłowa, prowadząc do szkody w jej majtku – jako jednoosobowego przedsiębiorcy.
Prezes zarządu strony pozwanej poprzedził swoją decyzję z 15 marca 2016r w prawdzie postępowaniem wyjaśniającym okoliczności dotyczące podstaw żądania zwrotnego powódki ale ograniczył się do informacji , które na ten temat mieli pracownicy wykonujący usługi naprawcze przy jej pojeździe W ramach tych czynności pominął jednak nie tylko stanowisko jej samej zainteresowanej ale przede wszystkim zaniechał rozważenia , iż
- spór powstał nie na te wykonywania przez I. D. (1) jej obowiązków wobec pracodawcy na stanowisku , które zajmowała ale wynikał ze sposobu dokonania napraw jej pojazdu , który użytkowała jako osoba prowadząca indywidualną działalność gospodarczą , a samo zlecenie czynności naprawczych, mających w konsekwencji doprowadzić do zatarcia silnika R. (...) , było jej prywatno prawnym zleceniem wobec spółki jako podmiotu w swojej działalności statutowej oferującej takie usługi ,
- nie uwzględnił tego , że ustalenie rzeczywistej przyczyny stwierdzonego uszkodzenia samochodu wymaga pogłębionej analizy także przez zewnętrznego eksperta z tej dziedziny.
W tym kontekście nie można też utracić z pola widzenia , w ramach oceny jego zachowania , że jak wynika z ustaleń dokonanych w sprawie sposób wykonania naprawy tego pojazdu był przedmiotem weryfikacji w ramach sporu sądowego , ostatecznie zakończonego dopiero w dniu 31 maja 2019r , kiedy to Sąd Okręgowy w K., w sprawie o sygnaturze (...) potwierdził , że strona pozwana wyrządziła powódce szkodę , zobowiązując ją prawomocnie do zapłaty na rzecz właścicielki samochodu kwoty 4 038, 28 wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 12 marca 2016r
To tylko wskazuje , że podstawa żądań powódki o zwrot poniesionych kosztów tej [ nieprawidłowej ] naprawy była , co do zasady, usprawiedliwiona, a każdym razie , w czasie kiedy była podejmowana decyzja o dyscyplinarnym zwolnieniu dla której podstawą miało być usiłowanie oszustwa na szkodę spółki - według obiektywnej oceny- nie było żadnych podstaw do tego aby w tren sposób kwalifikować zachowanie głównej księgowej , która domagała się zwrotu poniesionych na naprawę wydatków.
Decydując się na taki sposób i w oparciu o przyjętą podstawę , na natychmiastowe rozwiązanie stosunku pracy organ zarządzający spółką nie tylko dopuścił się opisanych rażących zaniedbań mogących być uznanymi za postępowanie zawinione w kwalifikowany sposób ale tym samym , nie działał też powściągliwie i ostrożnie także z punktu widzenia uzasadnionych interesów pracownika zatrudnionego dotąd na tak eksponowanym i wymagającym szczególnego zaufania i rzetelności w jego sprawowaniu , stanowisku.
Przecież dyscyplinarne zwolnienie głównej księgowej z zarzutem usiłowania oszustwa na szkodę pracodawcy, w celu osiągniecia własnej korzyści majątkowej jest jednym z najcięższych zarzutów jaki można postawić księgowemu zważywszy na jego dalsze losy zawodowe i realną a tylko pozostając w sferze deklaratywnej , możliwość uzyskania kolejnego zatrudnienia na stanowisku zgodnym z jego zawodowym przygotowaniem.
Taka przyczyna zwolnienia , przed sprostowaniem świadectwa pracy do którego doszło [ dopiero] na skutek wygarnia sporu przez powódkę przed Sądem Pracy w S. , praktycznie uniemożliwiała uzyskanie takiego zatrudnienia przez I. D. (1) , które byłoby zgodne z jej wykształceniem i przygotowaniem.
Stąd , także zważywszy na tę ostatnią konsekwencję , której zwalniający pracodawca w zupełności nie wziął pod rozwagę , chociaż powinien był , przy podejmowaniu tej oczywiście w świetle ustaleń dokonanych w sprawie nieuzasadnionej decyzji , pozwala wbrew stawianemu zarzutowi materialnemu podzielić ocenę Sądu Okręgowego , zgodnie z którą powódka zasadnie dochodziła od pozwanej uzupełniającego odszkodowania
Wysokość przyznanej I. D. (1) z tego tytułu kwoty kompensacyjnej także została określona przez Sąd Okręgowy poprawnie.
Z ustaleń dokonanych w sprawie wynika , że zwolniona dyscyplinarnie poszkodowana bardzo głęboko przeżyła nie tylko sam fakt zwolnienia ale w szczególności wręcz dyfamującą w relacjach społecznych niewielkiego stosunkowo środowiska miejskiego podaną jego przyczynę. Utraciła poczucie bezpieczeństwa , zachwiana została jej samoocena.
Powróciła także depresja, ograniczająca możliwości właściwego funkcjonowania w środowisku rodziny i na zewnątrz. Te następstwa bliżej opisują w swoich wypowiedziach opiniodawczych biegli z zakresu psychologii oraz psychiatrii. Ich powtarzanie w tym miejscu jest, z przyczyn teleologicznych, zbędne.
Z powodów o których była także mowa , co najmniej w okresie pomiędzy 16 marca i 4 grudnia 2016r właśnie z przyczyn zdrowotnych , które należy połączyć adekwatnym związkiem przyczynowym ze zwolnieniem z pracy nie mogła , realnie kwestie tę oceniając , podjąć zatrudnienia.
Nie ma też racji skarżąca , gdy kwestionuje zasadność zasądzenia na rzecz I. D. (1) świadczenia z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, wywołaną rozstrojem zdrowia.
Doprowadzając do zawinionego w sposób kwalifikowany zdarzenia współ przyczyniającego się do tego rozstroju / w szczególności na skutek utrzymującej się przez dłuższy okres czasu depresji , która wcześniej wprawdzie występowała z innych przyczyn ale została zaleczona , strona pozwana odpowiada za wyrównanie wynikającej stąd doznanej przez powódkę krzywdy.
Kwota przyznana pokrzywdzonej przez Sąd I instancji jest adekwatna do rozmiaru tego uszczerbku , a apelująca spółka w motywach apelacji nie powołała żadnych rzeczowych argumentów , które ocenę Sądu niższej instancji w tym zakresie skutecznie podważałoby.
Trzeba jeszcze wziąć pod uwagę , iż zmiana wysokości zadośćuczynienia na etapie postępowania apelacyjnego przez Sąd drugiej instancji jest możliwa tylko wtedy, gdy Sąd pierwszej instancji nie uwzględnił wszystkich okoliczności i czynników uzasadniających przyznane świadczenie albo niewłaściwie ocenił całokształt tych - należycie ustalonych i istotnych okoliczności, popełniając błąd dowolności. Zmiana taka jest możliwa, gdy suma wyrównawcza przyznana z tego tytułu, właśnie na skutek wspomnianego błędu, będzie uznana za nie mającą cechy " kwoty odpowiedniej " w rozumieniu normy art. 445 §1 kc dlatego, że została w sposób istotny zaniżona (lub zawyżona). Przy tym zakres tej nieprawidłowości musi być taki, że według kryteriów obiektywnych, pozostawienie wysokości świadczenia na dotychczasowym poziomie doprowadzi (niewątpliwie) do sytuacji w której uszczerbek poszkodowanego nie zostanie właściwie wyrównany zważywszy na przede wszystkim kompensacyjną funkcję zadośćuczynienia dla którego ten przepis jest materialną podstawą. Przy spełnieniu tych warunków, zmiana dokonywana przez Sąd odwoławczy jest przy tym dodatkowo limitowana. Ingerencja w granice ilościowe takiego świadczenia może dotyczyć tylko takiego jego zakresu, po dokonaniu której kwota zadośćuczynienia uzyska cechę " sumy odpowiedniej " w rozumieniu tego przepisu.
Podstawy do korekty tego świadczenia , ustalonej przez Sąd Okręgowy na kwotę 50 000 zł , brak.
Z podanych przyczyn, w uznaniu , iż także żaden z zarzutów materialnych podniesionych przez pozwaną nie jest trafny , Sąd II instancji jej apelację oddalił , na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 415 kc oraz 445 §1 kc w zw. z art. 300 k.p. [ pkt 1 sentencji wyroku ]
Rozstrzygając o kosztach postępowania apelacyjnego, Sąd Odwoławczy zastosował art. 98 §1 i 3 kpc w zw. z art. 391 §1 kpc i wynikającą z niego , dla wzajemnego rozliczenia stron z tego tytułu, zasadę odpowiedzialności za wynika sprawy.
Kwota należna wygrywającej powódce od przerywającej spółki , została ustalona jako odpowiadająca wynagrodzeniu zastępującego ją, także na tym etapie sporu , zawodowego pełnomocnika – adwokata. Jej wysokość została określona na podstawie §2 ust. 1 pkt 6 w zw z art. 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ms w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 paxdzioerniaka2015 [ DzU z 2015 poz. 1800].
Koszty zostały zasądzone wraz z odsetkami, po myśli art. 98 §1 1 kpc , o których Sąd był zobowiązany orzec z urzędu.
W pozostałym zakresie to żądanie powódki zostało oddalone. Nie może ona bowiem zasadnie domagać się obciążenia drugiej strony , ponoszącej tylko koszty celowo poniesione przez wygrywającego przeciwnika, łącznej sumy 2072 zł / por. k. 611 akt / , Wydatkował ją jej niezawodowy pełnomocnik - małżonek - w związku ze swoim stawiennictwem na rozprawie ablacyjnej w dniu 29 stycznia 2024r., w warunkach , gdy jego obecność nie wynikała nawet z zawiadomienia Sądu Odwoławczego będąc konsekwencją wyłącznie woli pełnomocnika.[ pkt 2 sentencji wyroku ]
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Krakowie
Data wytworzenia informacji: