Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Marek Boniecki
Protokolant:	Katarzyna Mitan

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2023 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa D. J.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 3 lutego 2021 r. sygn. akt I C 1044/19

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 2.700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I ACa 365/21

Uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie

z 30 stycznia 2023 r.

Wyrokiem z 3 lutego 2021 r. Sąd Okręgowy w Tarnowie: I. umorzył postępowanie co do kwoty głównej 14.425 zł; II. zasądził od Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz D. J. odsetki ustawowe za opóźnienie, liczone od kwoty 14.425 zł od 20 kwietnia 2019 r. do 12 grudnia 2019 r.; III. zasądził od Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz D. J. kwotę 85.575 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od 20 kwietnia 2019 r. do dnia zapłaty; IV. oddalił powództwo w pozostałym zakresie; IV. zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 7.093,10 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd pierwszej instancji poczynił ustalenia faktyczne zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (k. 190-191), które Sąd Apelacyjny w całości podzielił i przyjął za własne.

W ustalonym przez siebie stanie faktycznym, po dokonaniu analizy zebranego
w sprawie materiału dowodowego, Sąd Okręgowy uznał powództwo za uzasadnione
w znacznej części, w świetle przepisów art. 436 §1 k.c. w zw. z art. 435 k.c., art. 822 §1 k.c. oraz art. 446 §4 k.c., przyjmując, że:

- zasada odpowiedzialności pozwanej była niesporna;

- zarzut przyczynienia się do powstania szkody okazał się chybiony;

- krzywda, jakiej doświadczyła powódka na skutek tragicznej śmierci męża, była bardzo poważna i brzemienna w skutkach, tak z uwagi na bliskość zmarłego, z którym pozostawała
w wieloletnim związku, jak i fakt, że śmierć ta przyszła zupełnie nagle i nieoczekiwanie;

- powódka stworzyła z mężem wysokiej wartości system rodzinny; w chwili śmierci męża była osobą starszą, schorowaną, mąż zapewniał jej opiekę, podawał lekarstwa, robił zakupy, pomagał gotować, po jego śmierci powódka musiała się przeprowadzić do córki, nie mogąc dłużej żyć samodzielnie uwagi na zły stan zdrowia; powódka przeżywała ponadnormatywną żałobę, która doprowadziła ją do rozstroju zdrowia, depresji, długotrwałego uszczerbku na zdrowiu; do dziś nie pogodziła się ze stratą męża, płacze po nim, wspomina go, wszystkie te uczucia silnie uzewnętrznia;

- w przedstawionych okolicznościach zadośćuczynienie winno wynosić 100.000 zł;

- strona pozwana wypłaciła powódce w toku procesu kwotę 14.425 zł;

- powódka swoje roszczenie o zadośćuczynienie tak co do zasady, jak i co do kwoty zgłosiła jeszcze przed kwietniem 2019 roku, a w dniu 19 kwietnia 2019 roku strona pozwana wydała decyzję o odmowie przyznania zadośćuczynienia; w dacie tej znane były już wszelkie przesłanki odpowiedzialności i była możliwość uwzględnienia żądania powódki;

- rozstrzygając o kosztach postępowania zastosowano regułę z art. 100 k.p.c.

Wyrok powyższy zaskarżyła apelacją pozwana co do pkt. III w zakresie kwoty 30.000 zł z odsetkami oraz pkt. V w całości, wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa
w zaskarżonej części.

Apelująca zarzuciła obrazę art. 446 §4 k.c., poprzez uznanie, że odpowiednią sumą zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz powódki w związku ze śmiercią jej męża jest kwota 100.000 zł, podczas gdy w ocenie pozwanej odpowiednią kwotą zadośćuczynienia jest kwota łączna 70.000 zł, a zatem przy uwzględnieniu dobrowolnej wpłaty w wysokości 14.425 zł, zasądzenie winno dotyczyć kwoty 55.575 zł, co wynika z faktu, że wypadek miał miejsce 3 lata temu, a po tylu latach zadośćuczynienie nie może spełnić swojej podstawowej funkcji, jego przyznanie w tej wysokości prowadzi w dużej mierze do komercjalizacji krzywdy, a także biorąc pod uwagę, że stan psychiczny powódki, co potwierdziła opinia psychologiczno-psychiatryczna, na przestrzeni 1,5 roku poprawił się; ponadto aktualny stan zdrowia powódki prezentuje objawy demencji o lekkim nasileniu, a jak w skazali biegli trudno ustalić początek tego schorzenia, szczególnie bez jakiejkolwiek dokumentacji medycznej.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo, z poszanowaniem reguł wyrażonych w przepisie art. 233 §1 k.p.c. ustalił stan faktyczny sprawy, co sprawiło, że Sąd Apelacyjny przyjął go za własny. Skarżąca nie wyartykułowała ani zarzutów dotyczących ustaleń faktycznych, ani innych natury procesowej, co jest o tyle istotne, że sąd odwoławczy jest nimi związany.

Podniesiony zarzut obrazy prawa materialnego w postaci art. 446 §4 k.c. skupiły się wyłącznie na kwestii wysokości zadośćuczynienia. W powoływanym przepisie ustawodawca wskazał, że suma pieniężna przyznana tytułem zadośćuczynienia ma być odpowiednia, nie precyzując jednak zasad ustalania jej wysokości. Nie ulega wątpliwości w kontekście kompensacyjnego charakteru zadośćuczynienia, że o wysokości tej każdorazowo decydować będzie rozmiar krzywdy doznanej przez poszkodowanego. Niedający się wymierzyć ściśle charakter krzywdy sprawia, że ustalenie jej rozmiaru, a tym samym i wysokości zadośćuczynienia, zależy od oceny sądu, która powinna uwzględniać całokształt okoliczności. Podkreślenia także wymaga, że korygowanie przez sąd odwoławczy wysokości zasądzonego zadośćuczynienia uzasadnione jest tylko wówczas, gdy sąd pierwszej instancji przy ustalaniu tejże sumy nie uwzględnił wszystkich istotnych okoliczności mających wpływ na rozmiar krzywdy, ewentualnie przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie jako rażąco wygórowane lub rażąco niskie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2000 r., II CKN 651/98). Sąd Apelacyjny nie dostrzegł, aby zaskarżonemu orzeczeniu można by przypisać którąkolwiek w ww. nieprawidłowości. Sąd pierwszej instancji wziął pod uwagę wszystkie relewantne dla określenia rozmiaru krzywdy elementy, w tym nagłość i tragizm zdarzenia i przydał im właściwą wagę. Już sam także zakres zaskarżenie wskazuje, że nie można mówić również o rażącym zawyżeniu świadczenia.

Niezrozumiały jest argument zasadzający się na wskazywaniu upływu czasu od zdarzenia i wpływu tej okoliczności na sumę zadośćuczynienia, tym bardziej, że brak niezwłocznego zaspokojenia pokrzywdzonej był następstwem działań samego zakładu ubezpieczeń. Sąd Okręgowy oceniał rozmiar krzywdy na określony moment, nieodległy zresztą czasowo od daty zdarzenia. Nie przystoi także twierdzenie o komercjalizacji krzywdy, gdy się zważy w szczególności, że rekompensata finansowa może stanowić jedynie złagodzenie skutków tragedii, która stała się udziałem powódki.

Nieskutecznie też pozwana powołuje się na stan psychiczny powódki. Wnioski płynące z przywoływanej w apelacji i niekwestionowanej zresztą przez skarżącą opinii biegłych psychiatry i psychologa, w pełni uzasadniają przyznanie zadośćuczynienia w wysokości wskazanej w wyroku Sądu pierwszej instancji, nawet jeśli stan zdrowia poszkodowanej ostatecznie uległ poprawie. Wskazując natomiast na występujące u powódki objawy demencji, skarżąca skrzętnie pomija ten fragment opinii, w którym biegli stwierdzili, że okoliczność ta nie ma istotnego wpływu na przeżywanie żałoby i poczucie krzywdy, które powódka odczuwa (k. 88 v.).

Sąd odwoławczy nie dostrzegł także, aby Sąd Okręgowy uchybił prawu materialnemu w zakresie nie objętym zarzutami apelacji.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

Za podstawę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego, które po stronie powódki ograniczyły się do wynagrodzenia radcy prawnego przyjęto art. 98 §1 k.p.c. w zw. z art. 391 §1 k.p.c. oraz §2 pkt 5 w zw. z §10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.).