I ACa 390/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Krakowie z 2024-07-08
Sygn. akt I ACa 390/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 8 lipca 2024 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSA Grzegorz Krężołek
Sędziowie: SSA Beata Kurdziel
SSA Robert Jurga
Protokolant: Michał Góral
po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2024 r. w Krakowie na rozprawie
sprawy z powództwa M. P. (1)
przeciwko Towarzystwo (...) S.A. w W.
o zapłatę
na skutek apelacji obu stron
od wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu
z dnia 16 lutego 2021 r. sygn. akt I C 170/15
1. w częściowym uwzględnieniu apelacji obu stron zmienia punkt III sentencji zaskarżonego wyroku w ten tylko sposób, że punktowi I nadaje treść:
„ I. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S. A. z siedzibą w W., na rzecz powoda M. P. (1) kwotę 425 389,33zł (czterysta dwadzieścia pięć tysięcy trzysta osiemdziesiąt dziewięć złotych trzydzieści trzy grosze) wraz ze stawką odsetek ustawowych w sprawach cywilnych i handlowych w Belgii , mającą swoją podstawę w art. 2 §1 ustawy z dnia 5 maja 1865 r. w sprawie pożyczek na procent, ustalaną na każdy rok kalendarzowy jako średnia rocznej stawki odsetek EURIBOR za miesiąc grudzień w roku poprzednim, zaokrąglonej w górę o ćwierć procenta i podwyższoną o 2 %, publikowaną w belgijskim Monitorze Rozporządzeniem Królewskim;
- od kwoty 189 990, 95 zł (sto osiemdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy) od dnia 17 grudnia 2019 r. do dnia 16 lutego 2021 r.
- od kwoty 2520,90 zł (dwa tysiące pięćset dwadzieścia złotych dziewięćdziesiąt groszy) od dnia 22 grudnia 2020 r. do dnia 16 lutego 2021 r.
z dalszymi odsetkami ustawowymi w sprawach cywilnych i handlowych w Belgii, naliczanymi od powyższych kwot oraz skapitalizowanych odsetek za wskazane okresy od dnia 17 lutego 2021 r. do dnia zapłaty;
2. oddala apelacje powoda i strony pozwanej w pozostałych zakresach;
3. koszty postępowania apelacyjnego pomiędzy stronami wzajemnie znosi.
Sygn. akt : I ACa 390/21
UZASADNIENIE
W częściowym uwzględnieniu roszczeń M. P. (1), skierowanych przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W. , wynikających z następstw zdrowotnych wypadku komunikacyjnego , któremu uległ w dniu 22 września 2013r na terenie Belgii za które odpowiada pozwany ubezpieczyciel jego sprawcy w ramach których domagał się:
- kwoty 185 000 zł zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 listopada 2014 roku do dnia zapłaty,
- kwoty 15 642,74 zł jako skapitalizowanych odsetek za okres 28 listopada 2014r do 8 października 2018r od kwoty 55 000 zł z tytułu zadośćuczynienia, co do którego powództwo cofnął w toku postępowania,
- kwot po 4600,02 zł miesięcznie, tytułem renty uzupełniającej , począwszy od 1 lutego 2021r. płatnej do 10 dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami w przypadku opóźnienia ;
- kwot po 685,86 zł miesięcznie tytułem renty z racji zwiększonych potrzeb , począwszy od 1 lutego 2021r., płatnej do 10 dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi w przypadku opóźnienia w płatności każdej raty,
- zasądzenia skapitalizowanej renty wyrównawczej w kwocie 129.471,39 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty za okres od 1 października 2013r. do 31 stycznia 2016r. ;
- zasądzenia skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od 1 lutego 2016 do 31 stycznia 2021 roku w kwocie 193 088,99 zł z odsetkami za opóźnienie od kwoty 37 366,80 zł od dnia 11 grudnia 2016 r, od kwoty 38 915,52 zł od dnia 11 grudnia 2017 r, od kwoty 38 915,52 zł od dnia 11 grudnia 2018r, od kwoty 33 613,85 zł od dnia 11 grudnia 2016 r, od kwoty 38 916,52 zł od dnia 11 grudnia 2020, od kwoty 4600,02 zł od dnia 11 stycznia 2021r,
- odszkodowania w kwocie 16 649,41zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 1610 zł od dnia 28 listopada 2014r. do dnia zapłaty, a od kwoty 15 039,41 zł od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty ,
- odszkodowania w zakresie poniesionych wydatków na leczenie w okresie od 1 lutego 2016r do 31 grudnia 2020 r. w kwocie 26 901,87zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz
- ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej za szkody , które związane z konsekwencjami wypadku , mogą ujawnić się w przyszłości ,
z równoczesnym obciążeniem strony przeciwnej kosztami procesu ;
Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, wyrokiem z dnia 16 lutego 2021r :
-zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda M. P. (1) kwotę 425 390 zł wraz ze stawką odsetek ustawowych w sprawach cywilnych i handlowych w Belgii, wynikającą z art. 2 §1 ustawy z 5 maja 1865r. w sprawie pożyczek na procent, a ustalaną każdego roku kalendarzowego jako średnia rocznej stawki odsetek EURIBOR za miesiąc grudzień w roku poprzednim, zaokrągloną w górę o ćwierć procenta i podwyższoną o 2 %, publikowaną w Belgijskim Monitorze Rozporządzaniem Królewskim, która wynosiła: w 2014 roku 2,75%, w 2015r 2,50%, w 2016 r. 2,25%, w 2017r. 2,25%, w 2018 r. 2,25%, w 2019 r. 2,25%, w 2020 r. 2%, a w 2021r. wynosi 1,75%,
- od kwoty 189 990,95 zł od dnia 17 grudnia 2019 r. do dnia zapłaty,
- od kwoty 2520,90 zł od dnia 22 grudnia 2020 r do dnia zapłaty [ pkt I ];
-zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda M. P. (1) rentę odszkodowawczą w kwocie 4600,02 zł miesięcznie z tytułu utraconych dochodów i rentę odszkodowawczą w kwocie 289zł miesięcznie z tytułu kosztów leczenia, począwszy od 1 lutego 2021r., płatną do rąk powoda z góry do 10 dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie[ pkt II];
-w pozostałym zakresie powództwo oddalił [ pkt III];
- umorzył postępowanie w zakresie żądania zadośćuczynienia za krzywdę co do kwoty 55 000 zł [ pkt IV ];
-nakazał pobrać od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Nowym Sączu kwotę 30 992,02 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony i tytułem wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa[ pkt V ],
-zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda M. P. (1) kwotę 28 834 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego [ pkt VI];
nie obciążył powoda kosztami sądowymi[ pkt VII] oraz ;
- pozostałe koszty postępowania między stronami wzajemnie zniósł [ pkt VIII sentencji wyroku].
Sąd I instancji ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia:
od 17 czerwca 2013r. powód był zatrudniony na umowę o pracę w przedsiębiorstwie (...) sp. j. B. E.-G. i J. R. z siedzibą w S. w charakterze kierowcy wykonującego międzynarodowy przewóz drogowy. Dnia 22 września 2013r. wraz z innymi kierowcami ,jako pasażer, wracał z miejsca wykonywania pracy w C. we Francji, busem marki M. (...) nr rej. (...), zapewnionym przez pracodawcę.
Około godziny 3.45 na 77 kilometrze autostrady (...) w Belgii doszło do wypadku drogowego.
M., którym kierował W. K., najechał na tył naczepy marki S. o nr rej. (...) pojazdu członowego jadącego przed nim. Wskutek wypadku powód doznał ciężkich obrażeń ciała.
Samochód , którym jechał był przeznaczony i zarejestrowany do przewozu 7 osób. Trzy osoby mogły siedzieć w pierwszym rzędzie, tj. kierowca i obok niego jeszcze dwie osoby. Po lewej stronie za kierowcą były dwa rzędy foteli po dwa miejsca. Część pasażerska była oddzielona od części bagażowej ścianką wykonaną ze sklejki.
Podczas zderzenia w M. jechało sześć osób: kierowca W. K., na przednim siedzeniu po prawej stronie siedział R. G., w drugim rzędzie siedzeń miejsca zajmowali J. S. od strony okna i obok niego powód M. P. (1), a w trzecim rzędzie siedzeń miejsca zajmowali S. S. od strony okna i D. Z..
Według oświadczenia powoda zapiął pasy bezpieczeństwa zaraz po zajęciu miejsca w samochodzie i ułożył się do spania, przy czym lewą nogę miał opartą o siedzenie przed nim, a prawą zgiętą, schowaną pod siedzeniem. Korzystał z poduszki. W momencie wypadku spał. Obudził się po zderzeniu z powodu huku i silnego bólu lewej nogi. Po wypadku wypiął samodzielnie pas, i chciał się wydostać z samochodu. Pomogli mu w tym pozostali pasażerowie.
W protokole ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy jako jego przyczynę wskazano prawdopodobne zaśnięcie prowadzącego pojazd W. K..
Na skutek wypadku ścianka oddzielająca w M. została w części dolnej i bocznej zerwana z mocowania i przemieszczona do przodu. Trzeci rząd siedzeń niemal całkowicie został oderwany od podłogi i przemieścił się do przodu. Drugi rząd siedzeń (jako całość) został jedynie częściowo przemieszczony do przodu poprzez naderwanie mocowania. Natomiast oparcia tego rzędu zostały przełamane i przemieszczone do przodu.
W. K. prowadził samochód M. z prędkością około 120 km/h.Zbyt późno zauważył tył naczepy pojazdu jadącego przed nim. Oświetlenie tyłu naczepy było sprawne.
Na miejscu wypadku policja belgijska ustaliła na podstawie zapisu tachografu, że pojazd członowy, w który uderzył samochód z powodem , jechał z prędkością 82 km/h.
Niemożliwe jest pełne zrekonstruowanie wypadku. Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do ustalenia, czy M. P. (1) podczas jazdy miał zapięty pas bezpieczeństwa. Obrażenia jakich doznał mogły powstać nawet przy zapiętych pasach.
Samochód, którym podróżował posiadał wykupione ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej.
M. P. (1) w 2016 roku złożył do Prokuratury Rejonowej wN. zawiadomienie o możliwości przy powstaniu wypadku popełnienia przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. Od dnia 29 marca 2017r. jest ono zawieszone.
Z dalszej części ustaleń wynika , iż :
po wypadku powoda przewieziono na Oddział (...) (...)i (...)oraz (...) Szpitala w B., gdzie przebywał do dnia 4 października 2013r. Tam rozpoznano u niego : złamanie kilku żeber, pęknięcie wątroby, przemieszczenie lewego kolana z tętniczym zatorem tętnicy podkolanowej. Po przeprowadzonym zabiegu naczyniowym nie udało się wyczuć w dotyku wyraźnego unaczynienia na wysokości tętnicy piszczelowej i tętnicy grzbietowej stopy.
Dnia 22 września 2013r. wykonano zabieg naczyniowy z powodu uszkodzenia tylnej tętnicy piszczelowej Założono sztyft naczyniowy i wykonano fasciotomię środkową. W ciągu przedpołudnia rozwinął się zespół ciasnoty międzypowięziowej między kolanem, a stopą, w związku z czym konieczne było rozszerzenie fasciotomii o przedziały boczne. W czasie hospitalizacji podawano silne leki przeciwbólowe Mimo ich przyjmowania powód uskarżał się na dokuczliwe i silne bóle.
W dniu 4 października 2013r M. P. (1) przewieziono do Polski na Oddział (...) (...) Szpitala (...) w N., gdzie powód przebywał do 10 października 2013r. z rozpoznaniem: urazu wielonarządowego , zwichnięcia przedniego lewego stawu kolanowego z uszkodzeniem tętnicy podkolanowej, stłuczenia klatki piersiowej po stronie prawej ze złamaniem żeber VIII, X i XI, stłuczenia brzucha, wątroby, złamania podstawy 1-4 kości prawego śródstopia bez przemieszczenia, stan po wytworzeniu pomostu żylnego między tętnicą udową i tylną tętnicą piszczelową , usztywnienie lewego stawu kolanowego stabilizatorem zewnętrznym, uszkodzenie lewego nerwu strzałkowego , stan po fasciotomii bocznej lewego podudzia.
Leczenie szpitalne było leczeniem zachowawczym opartym na podawaniu leków przeciw bólowych, obserwacji i wykonywaniu badań.
W dniu 8 lutego 2014 powoda poddano badaniu EMG, w którym stwierdzono: badanie stymulacyjne-brak odpowiedzi lewego nerwu strzałkowego i odbioru z mięśnia prostownika krótkiego palców. Śladowa amplituda odpowiedzi przy stymulacji lewego nerwu strzałkowego i odbiorze z przedniego mięśnia piszczelowego. Obniżona amplituda odpowiedzi przy stymulacji włókien ruchowych lewego nerwu piszczelowego . Brak odpowiedzi czuciowej przy stymulacji nerwu strzałkowego powierzchownego oraz łydkowego po lewej stronie. Wynik badania wskazywał na uszkodzenie wszystkich badanych nerwów.
W dniu 22 lutego 2014r powoda poddano badaniu CDD lewej kończyny dolnej w którym ujawniono: przepływ w tętnicy biodrowej trójfazowy, w tętnicy udowej trójfazowy. Stan po pomoście udowo-dystalnym. Piszczelowy tylny pomost drożny z prawidłowym trójfazowym przepływem po przyśrodkowej stronie kolana wzdłuż blizny. Na wysokości kostek w tylnej tętnicy piszczelowej trójfazowy, w tętnicy piszczelowej przedniej jednofazowy. Po stronie prawej przepływy prawidłowe, trójfazowe.
W okresie od 1 do 22 kwietnia 2014r. M. P. (1) przebywał w (...) Szpitalu (...) w K. , z rozpoznaniem: stan po zwichnięciu lewego stawu skokowego z uszkodzeniem tętnicy podkolanowej i unieruchomieniu stabilizatorem zewnętrznym, uszkodzenie lewego nerwu strzałkowego , wszczepienie pomostu żylnego między tętnicę udową i piszczelową tylną.
W okresie 21 do 23 lutego 2015 r powód był leczony na oddziale (...) szpitala w N. z powodu choroby krwi i narządów krwiotwórczych, a w okresie od 15 do 17 marca 2015r na oddziale (...) z powodu bólu głowy, bóli kręgosłupa szyjnego, wypukliny C5-6, z poliglobulią. Z bólami w okolicy krzyżowej powód zgłosił się do szpitala w dniach 2 oraz 12 kwietnia 2015r .Skierowano go na konsultację(...)
Po wypadku M. P. leczył się ambulatoryjnie w poradniach (...) i (...) w Centrum Medycznym (...) w N.,począwszy od 24 października 2013 r. Był tam na wizytach w dniu 24 października , 7 listopada , 19 grudnia 2013r., następnie 16 stycznia, 13 marca , 3 kwietnia ,24 kwietnia 2014 r oraz , 17 grudnia 2015. Według zaleceń (...) miał stawiać się po leczeniu szpitalnym na kontrole co 1-2 miesiące.
Leczył się także w poradni (...) tego Centrum . Odbył wizyty w dniach 16 stycznia, 11 lutego 26 maja 2014 oraz 21 sierpnia 2015. (...) skierował go na rehabilitacje 10 zabiegową.
Poddał się również badaniu(...)w K. lek. A. K. w dniu grudnia 2014r., który na podstawie badania EEG , potwierdził zmiany wskazujące na rozlane uszkodzenie mózgu, encefalopatię pourazową średniego stopnia w obrazie encefalopatii wątrobowej i pourazowe uszkodzenie lewego nerwu strzałkowego z opadaniem stopy.
Poszkodowany korzystał leczenia także w poradni (...) w N. przy ul. (...), gdzie był: 17 i 18 grudnia 2013 r, oraz 27 marca i 23 kwietnia 2014r.
Leczył się także w prywatnym gabinecie (...)i (...) J. J. w K., począwszy od 1 września 2014 r. Ten lekarz , w dniu 15 listopada 2014r. , wystawił mu zaświadczenie potwierdzające poruszanie się przy pomocy kul łokciowych, unieruchomienie stawu kolanowego w ortezie kolanowej i ortezie na opadającą stopę.
Stwierdził wielopłaszczyznową niestabilność kolana, zanik mięśnia czworogłowego lewego uda , blizny pooperacyjne, przerośnięte, rozległe i szpecące na lewej nodze. Ponadto całkowite opadanie lewej stopy , deformację klatki piersiowej na wysokości żeber VIII-X po prawej stronie. Stwierdził, że powód wymaga długotrwałego leczenia, rehabilitacji poprawiającej funkcje kolana oraz leczenia operacyjnego rekonstrukcji więzadła kolana, stałego monitorowania krzepliwości krwi i przyjmowania leków z powodu przeszczepu żylnego i leków wspomagających krążenie żylne. Potwierdził też uszkodzenie lewego nerwu strzałkowego , prowadzące do opadania stopy.
U tego lekarza powód miał wizyty 2 lutego , 10 maja , 9 sierpnia, 8 listopada 2016r. , 7 lutego, 9 maja 8 sierpnia 7 listopada 2017r. , 6 lutego , 4 czerwca , 7 sierpnia 6 listopada 2018r. , 5 lutego , 5 listopada 2019r. , 4 lutego 5 maja , 20 lipca i 3 listopada 2020r. W okresie 2016-2017 r każda wizyta kosztowała 100 zł, a od 2018r. po 150 zł. Powód dalej kontroluje się u tego specjalisty.
Poszkodowany leczył się również w Szpitalu (...) spółka z o.o. w B. w poradni (...) u lek. B. W.: gdzie był na wizytach w dniach 18 marca 27 maja, 24 września i 30 grudnia 2014 r.
Podjął też terapię (...) u W. M. w N., który w badaniach potwierdził podwyższoną skalę depresyjno-lekowo-nerwicową z zespołem stresu pourazowego. Powód był u niego w dniach 2 listopada 2016 r., 17 stycznia 2018r i 25 listopada 2020r.
Prywatną terapię u (...) J. D. w N., odbywał w dniach 22 października 2013, 17 grudnia 2015 r i 3 listopada 2016 r.
W dniu 14 listopada 2014 r M. P. (1) zgłosił się prywatnie do poradni(...) prowadzonej przez lek. P. S., który zdiagnozował u niego zespół stresu pourazowego. Był tam na wizytach 20 listopada 2014, 28 stycznia, 19 sierpnia , 16 grudnia 2015, 2 listopada 11.2016, 17 stycznia 2018r i 25 listopada 2020r. . W 2019 roku nie bywał u psychiatry, bo nie było go na to stać, część leków przepisywał mu lekarz rodzinny. Za wizyty w dniach 2 listopada 2016r i 17 stycznia 2018 r. zapłacił 200 zł (2 razy po 100 zł) i 25 listopada 2020 r. 150 zł .
W okresie od października 2013r. do grudnia 2015r. na rehabilitację wydał 800 zł, na wizyty lekarskie 1905 zł, na badania 339,35 zł, na zakup leków, suplementów diety i środków medycznych 1727,19 zł.
W okresie od wypadku do marca 2016 r. powód przyjmował m.in. leki: (...) (25,81 zł), (...) (22,58 zł), (...) (9,20 zł), (...) (20,99 zł), (...), (...), (...) (25,36 zł), (...) (15,50), których miesięczny koszt wynosił 119.44 zł. Oprócz nich przyjmował suplementy diety, witaminy oraz leki przeciwbólowe, uspakajające. Suma wydatkowana na leki i suplementy miesięcznie wynosiła około 250 zł.
Część leczenia hematologicznego i przeciwzakrzepowego powoda w 2016r przejął lekarz rodzinny w ramach przychodni (...) w N..
Od listopada 2016 pozostaje także pod opieką okulisty. Po 2015r powód kontynuował rehabilitację samodzielnie na podstawie wyuczonych ćwiczeń, spaceruje, jeździ na rowerze stacjonarnym, masuje nogę.
Leczył się również w prywatnym gabinecie (...) J. Ś. w K., gdzie był na wizytach w dniach: 2 października 2017r i 15 stycznia 2018r.
Kontynuował też leczenie w poradni (...)w K.w ramach NFZ, gdzie był 18 października 2017r. W 2016r powód był około sześciu razy u (...) z kosztem 100 zł za jedną wizytę. Od 2017 roku u (...) bywał już prywatnie tylko dwa razy w roku z wydatkiem 100-150 zł za wizytę, u (...) raz na dwa miesiące , co łączyło się z wydatkiem, 120 zł.za wizytę.
Obecnie powód przyjmie leki:(...) (1 raz dziennie przy opłacie za opakowanie 10 tabletkowe 3,59 zł co daje wydatek 10,77 zł), (...) (27,78 zł za 28 tabletek, co przy 1 tabletce dziennie daje wydatek 30.60 zł), (...) ( doraźnie 5 razy w miesiącu przy 10,47 zł za 30 tabletek, co za 5 szt daje 1,74 zł), (...) ( przy 2 tabletkach dziennie i koszcie za opakowanie 30 tabletkowe 14,59 - koszt 29,18 zł) i(...) (przy zastosowaniu 3 razy dziennie czyli 90 tabletek miesięcznie - koszt 53,99 zł ),(...), (...) ( 11,99 zł), (...) (3 opakowania miesięcznie po 20 tabletek- koszt 54,27 zł).
Według zaświadczenia lekarza rodzinnego z dnia 5 stycznia 2021r. M. P. (1) jest nadal leczony w poradniach : (...), (...), (...)oraz (...).
Z dalszej części ustaleń wynika , że :
przed wypadkiem powód był młodym, aktywnym sportowo mężczyzną. Miał rozległe zainteresowania, jeździł na nartach, uczęszczał na siłownię. Był żonaty, wychowywał pięcioletnią córkę. Żona nie pracowała.
Już po wypadku spodziewali się kolejnego dziecka, więc powód dążył do zaadaptowania na potrzeby swojej rodziny mieszkania babci. Do tej adaptacji doszło w 2014 r. Od końca 2017r małżonka poszkodowanego podjęła zatrudnienie na stacji paliw.
Samopoczucie psychiczne powoda po wypadku uległo znacznemu pogorszeniu. Podczas leczenia szpitalnego uskarżał się na silne dolegliwości bólowe, których nie uśmierzały podawane leki przeciwbólowe. Po powrocie do domu był osobą leżącą, poruszającą się z czasem przy użyciu wózka inwalidzkiego. Korzystał z niego przez kilka miesięcy, później poruszał się przy pomocy kul łokciowych.
Bez kul chodził po 18 miesiącach od wypadku. Po siedmiu miesiącach od niego zaczął siadać.
W okresie, gdy leżał wymagał pomocy przy przygotowaniu posiłków, toalecie, utrzymaniu higieny, podawaniu leków, ubieraniu, goleniu. Potrzeby fizjologiczne załatwiał do kaczki lub toalety turystycznej, co powodowało u niego silny dyskomfort psychiczny.
Miał myśli samobójcze, uważał że przegrał życie. Martwił się o przyszłość i finansowy byt rodziny, bo wcześniej tylko on zarabiał, a żona zajmowała się domem i dzieckiem. Czuł, że jest bezużyteczny. Swoją frustrację odreagowywał na małżonce , do której kierował wulgaryzmy m.in. przy wykonywaniu czynności pielęgnacyjnych ran pooperacyjnych.
Stał się drażliwy, nerwowy i wybuchowy. Nie potrafił się odnaleźć w nowej rzeczywistości, narzekał na bezsenność okresowe bóle głowy i lewej nogi. Obawiał się, że nie będzie chodził.
Sąd I instancji ustalił także , że :
powód ma wykształcenie ogólnokształcące. Zdobył uprawnienia jako kierowca koparko-ładowarki. Przed wypadkiem uzyskał też uprawnienia do pracy na wysokości z wykorzystaniem technik linowych oraz kurs ADR. Ukończył kurs dla kierowców zawodowych wszystkich kategorii.
Od 2010r podejmował zatrudnienie jako sprzedawca, pracował też jako instalator sieci teleinformatycznych. Od 17 czerwca 2013r. był zatrudniony na umowę o pracę na czas określony do 17 czerwca 2015r w przedsiębiorstwie (...) sp. j. B. E.-G. i J. R. z siedzibą w S., w charakterze kierowcy w transporcie krajowym i międzynarodowym , w pełnym wymiarze czasu pracy, z wynagrodzeniem zasadniczym brutto 1600 zł miesięcznie.
W ramach umowy o pracę miał prawo do zwrotu uzasadnionych wydatków w tym kosztów związanych z podróżą służbową, poniesionych w związku z zatrudnieniem do wysokości określonej stosownymi przepisami lub limitami określonymi przez pracodawcę.
Podczas wyjazdów międzynarodowych, podobnie jak inni kierowcy zatrudnieni w tym przedsiębiorstwie transportowym, oszczędzał. Spał w kabinach samochodów, a wyżywienie przywoził ze sobą z Polski. Delegacje wypłacane w 2013 r przez pracodawcę M. P. (1) wynosiły około 4000 zł miesięcznie.
W 2017r zarobki kierowcy w tej firmie kształtowały się na poziomie około 8000 zł miesięcznie (2050 zł wynagrodzenia zasadniczego netto i 6000 zł delegacji przy 178 euro dziennie). Z tych dochodów kierowca był w stanie zaoszczędzić około 6000 zł w skali miesiąca.
Z dalszej części ustaleń wynika , iż:
orzeczeniem z dnia 18 grudnia 2013 r. (...) Zespół (...) w N. zaliczył poszkodowanego w wypadku do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności od dnia 22 września 2013r r do dnia 31 grudnia 2014 r. , ze wskazaniem, że jest on niezdolny do pracy, konieczne jest zaopatrzenie go w przedmioty ortopedyczne, wymaga usług terapeutycznych, opiekuńczych i rehabilitacyjnych oraz długotrwałej opieki innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.
W okresie od 17 czerwca 2013r do 17 czerwca 2015 r. pracodawca wypłacił powodowi wynagrodzenie netto po potrąceniu zaliczki podatku i składek (...) w kwocie łącznej 38.240,21 zł. Wypłacone w tym czasie delegacje wyniosły 14.061,62 zł.
Decyzją z dnia 13 października 2015r. (...) przyznał poszkodowanemu rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w kwocie 700,25 zł netto miesięcznie. Za okres od 1 lipca 2015 do 30 września 2015r wypłacił powodowi z tego tytułu łącznie 2.662,98 zł.
Orzeczeniem Komisji Lekarskiej (...) z dnia 29 września 2015 roku uznano M. P. za częściowo niezdolnego do pracy w związku z wypadkiem przy pracy do 30 listopada 2016r. Kolejnym orzeczeniem z 16 lutego 2018 r. uznano go za częściowo niezdolnego do pracy w związku z wypadkiem przy pracy do 29 lutego 2020 r.
W latach 2013-2017 powód nie pracował. Pobierał tylko rentę z (...), która za 2016 rok łącznie wyniosła netto 8.478,59 zł, za 2017 r. netto 9.790,03 zł, za 2018r netto 9.398,10, za 2019 r netto 11.393,82 zł. W styczniu i lutym 2020 r. pobrał świadczenia rentowe po 852,90 zł miesięcznie netto.
W 2018r. podejmował próby zatrudnienia jako kierowca, lecz ze względu na stan zdrowia, bez powodzenia . Nie był w stanie przebywać długo w pozycji siedzącej, bo puchła mu lewa noga. Nie mógł też rozładowywać ładunku. W 2018 pracował w firmie (...) sp.j., gdzie uzyskał dochód netto 2.256,04 zł (2891,14 zł – 426,87 zł – 208,23 zł). W 2018 pracował też w firmie (...), gdzie uzyskał dochód netto 545,44 zł (721,60-118, zł – 57,56 zł). oraz w firmie (...) sp. z o.o., gdzie uzyskał dochód netto 1528,4zł (1963,14 zł- 299,65 – 135,09 zł). Łączny dochód netto powoda z pracy zarobkowej w tym roku zamknął się sumą 4.329,88 zł.
W 2019 r. był zatrudniony w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (...), gdzie uzyskał dochód netto 1119,04 zł (1434,29 zł – 211,89 zł – 103,36 zł). , w firmie (...), gdzie uzyskał dochód netto 640,89 zł (822,19 zł – 112,55 zł – 68,75 zł). a także w firmie (...), gdzie uzyskał dochód netto 685,36 zł (896,61 zł – 141,99 zł – 69,26 zł) oraz w firmie (...), gdzie uzyskał dochód netto 9.892,12 zł (12.793,76 zł – 1953,71 zł – 947,93 zł). W tym roku łącznie osiągnął dochód netto 12.337,41 zł
W 2020 r z uwagi na okres pandemii powód nie stawał ponownie na komisji w (...), nie pobiera wobec tego , począwszy od marca 2020r świadczenia rentowego.
Od dnia 1 grudnia 2020 r. jest zatrudniony na ½ etatu w Firmie Handlowo- (...) w N. na czas nieokreślony na stanowisku stróż, magazynier z wynagrodzeniem 2.600 zł miesięcznie brutto.
Sąd Okręgowy ustalił także , iż :
w ramach elektronicznego zgłoszenia szkody pozwanemu ubezpieczycielowi, którego przyjęcie (...) S.A potwierdziła formalnie 28 października 2014r M. P. (1) domagał się :
-89 130 zł odszkodowania ( 3730 zł za leczenie i rehabilitację, 15 400 zł za opiekę od 11.10.2013 roku do 31.10.2014 roku, 52 000 zł za utracone dochody, 18 000 zł na konieczne dalsze leczenie),
- zadośćuczynienia w wysokości 300 000 zł oraz świadczeń rentowych: z tytułu zwiększonych potrzeb oraz renty wyrównawczej od listopada 2014 r. w kwotach po 5000 zł miesięcznie( 1000 zł na zwiększone potrzeby i 4000 zł za utracony dochód).
Decyzją z dnia 6 listopada 2014r. strona pozwana przyznała poszkodowanemu 17 200 zł zadośćuczynienia przyjmując 60% przyczynienia powoda do skutków wypadku przez brak zapięcia pasów bezpieczeństwa, kwotę 608,24 zł tytułem wydatków na zakup środków medycznych, 2268 zł za opiekę (12 tygodni * 5 h * 6 zł/h, 25 tygodni * 3h * 6 zł/h).
Pismem z dnia 7 listopada 2014 r , pokrzywdzony i poszkodowany wezwał ubezpieczyciela do zapłaty 89 130 zł odszkodowania, zadośćuczynienia w wysokości 400 000 zł oraz renty od listopada 2014 roku w kwocie po 6951,66 zł miesięcznie( 2451,66 zł na zwiększone potrzeby i 4500 zł za utracony dochód).
Decyzją z dnia 9 grudnia 2014 r. ubezpieczyciel przyznał powodowi dodatkowo 42 800 zł zadośćuczynienia, 912,35 zł refundacji wydatków medycznych, 3402 zł, tytułem kosztów opieki.
W toku likwidacji szkody ubezpieczyciel zlecił wydanie swojemu konsultantowi opinii, według której stwierdzono u powoda 60% trwały uszczerbek na zdrowiu. Uznano, że encefalopatia wątrobowa nie pozostaje w związku z przebytym w wypadku urazem wątroby.
Decyzją z dnia 20 pąździernika 2015r. ubezpieczyciel przyznał powodowi rentę z tytułu utraconych dochodów w kwocie 537 zł miesięcznie, którą wypłacał kwartalnie. Rentę za utracone dochody ubezpieczyciel wypłacał począwszy od lipca 2015r.
Decyzją z dnia 5 pąździernika 2018r. ubezpieczyciel przyznał pokrzywdzonemu dodatkowo 55 000 zł tytułem zadośćuczynienia. Wypłata nastąpiła 8 października 2018 r.
Powód nie uzyskał odszkodowania za wypadek przy pracy z (...). Wypłacono mu 6.000 zł z ubezpieczenia Następstw Nieszczęśliwych Wypadków.
Sąd I instancji ustalił również , że :
W zatrudniającym M. P. (1) przed wypadkiem przedsiębiorstwie Transportowym, średnie wynagrodzenia netto miesięcznie wynosiły: w 2016 r. 1.645,33 zł, w 2017 r. 1.862,15 zł, w 2018r. 1.943,06 zł, w 2019 r. 2.215,58 zł, a w 2020r. 2.375,27 zł. Natomiast-średnio- tzw. delegacje dla kierowców wynosiły: w 2016 r.5.580,57 zł, w 2017r. 5.665,07 zł, w 2018 r. 6.003,96 zł, w 2019 r. 6.714,24 zł, a w 2020r. 6.597,85 zł.
Z ustaleń tych wynika także , że :
w związku z wypadkiem z dnia 22 września 2013r. powód doznał :
zwichnięcia przedniego lewego stawu kolanowego z uszkodzeniem tętnicy podkolanowej z wytworzeniem pomostu żylnego między tętnicą udową i tętnicą piszczelową tylną, stłuczenia klatki piersiowej po prawej stronie ze złamaniem żeber VIII, X i XI, stłuczenia brzucha, wątroby, złamania podstawy I, Il, III, IV kości prawego śródstopia bez przemieszczenia. Obrażenia lewego podudzia powikłane są uszkodzeniem lewego nerwu strzałkowego w związku z ciasnotą przedziałów powięziowych. Trwały uszczerbek na jego zdrowiu wynosi 88%.
Obecnie u M. P. (1) stwierdza się znaczny zanik mięśni uda i lewego podudzia tzw. końskie ustawienie stawu skokowego, brak czynnego zgięcia grzbietowego lewej stopy , przykurcze i niedowłady w stawie kolanowym i skokowym z chodem lekko utykającym.
Poszkodowany wymagał rehabilitacji w okresie bezpośrednio po krytycznym zdarzeniu. Obecnie powinien kontynuować ćwiczenia rehabilitacyjne regularnie w warunkach miejsca zamieszkania z okresowym instruktarzem specjalisty. Instruktarz do ćwiczeń może być wydawany w ramach okresowych wizyt realizowanych w ramach powszechnego ubezpieczenia w NFZ.
Stan powoda wymagał stosowania ortezy lewego stawu kolanowego i może wymagać jej, okresowo, nadal.
Stan zdrowia powoda należy uznać za utrwalony , mając na uwadze fakt, iż wypadek miał miejsce we wrześniu 2013r. Znaczna jego poprawa jest wykluczona.
Doznane urazy i ich następstwa wiązały się z bólem o mniejszym lub większym okresowo nasileniu. U poszkodowanego miała miejsce reakcja adaptacyjna związana z utratą sprawności fizycznej, co jest dodatkową psychiczną składową cierpienia. Dolegliwości bólowe nadal występują chociaż okresowo .
W związku z następstwami zdrowotnymi wypadku M. P. nie będzie mógł wykonywać pracy jako monter na wysokości.
W chwili obecnej brak jest podstaw aby przewidywać wystąpienie innych zespołów chorobowych związanych z doznanymi w wypadku obrażeniami.
Powód po upływie roku od zdarzenia szkodzącego, zaadaptował się do sytuacji i funkcjonuje społecznie dobrze. Brak jest podstaw dla oceny zgodnie z którą następstwa wypadku rzutowały później i rzutują negatywnie, w sposób poważny, na jego życie osobiste i stan psychiczny.
Podczas postępowania sądowego deklarował oczekiwanie na kolejne dziecko, przeprowadził adaptację mieszkania w związku z pojawieniem się nowego członka rodziny.
Jest osobą zdolną do samodzielnej egzystencji. W okresie do roku po wypadku potrzebował pomocy osób trzecich w czynnościach życia codziennego w wymiarze od 4 do 5 godzin na dobę, głównie w przygotowaniu posiłków, zrobienia zakupów, utrzymaniu czystości odzieży. W chwili obecnej takiej pomocy już nie wymaga.
W aktualnym stanie zdrowia powód jest częściowo niezdolny do pracy. W znacznym stopniu utracił zdolność do wykorzystywania swoich zawodowych uprawnień , w tym w szczególności jako jako kierowca samochodu ciężarowego.
Wszystkie leki, które były przepisywane przez lekarzy sprawujących bezpośrednią opiekę nad M. P. (1) w okresie powypadkowym były uzasadnione jego stanem zdrowia, podobnie jak i rekomendowane przez nich należy środki medyczne.
Brak podstaw aby rozpoznać u niego encefalopatię wątrobową i padaczkę oraz powiązać je przyczynowo z następstwami zdrowotnymi wypadku , któremu uległ. Szczególnie , że nie doznał w nim urazu czaszkowo mózgowego.
Natomiast wygojone pęknięcie wątroby po przebytym urazie nie prowadzi do encefalopatii tego organu.
Dla podtrzymania uzyskanych efektów leczenia niezbędne jest kontynuowanie przez powoda ćwiczeń rehabilitacyjnych.
Ocenę prawną roszczeń powoda , które uznał , co do zasady , oraz w znacznej części co do do wysokości za uzasadnione , Sąd Okręgowy oparł na stwierdzeniach i wnioskach [ nie przytaczając redakcyjnie obszernych wywodów , które znajdują się w motywach ocenianego instancyjnie wyroku – nie jest to bowiem z przyczyn teleologicznych w tym miejscu niezbędne] , które można podsumować w następujący sposób :
a/ wobec tego , iż wypadek komunikacyjny , w którym powód jako pasażer samochodu ubezpieczonego w pozwanym , polskim towarzystwie ubezpieczeniowym , doznał obrażeń ciała miał miejsce na terenie Belgii, a polegał na zderzeniu z samochodem zarejestrowanym na Ukrainie , pierwsza kwestią , którą Sąd I instancji poddał analizie było to , czy ma jurysdykcję dla rozstrzygania o roszczeniach powoda oraz jakie prawo materialne jest zobowiązany zastosować dla ich oceny w sytuacji, gdy potwierdzi brak tej negatywnej przesłanki procesowej.
Zdaniem Sądu ma jurysdykcję w sprawie albowiem M. P. (1) jest obywatelem polskim i miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Także pozwany zakład ubezpieczeń ma siedzibę w Polsce.
Odwołał się przy tym do treści art. 1103 kpc oraz 1103 5 §1 pkt 1 oraz §2 kpc , cytując ich treść, która przesądza tę kwestię.
Wskazał także na postanowienia art. 10-16 Rozporządzenia UE nr 1215/2012, regulującego zagadnienie jurysdykcji w sprawach dotyczących ubezpieczenia, cytując treść art. 13 ust. 1 tego aktu prawnego, który potwierdza , jego zadaniem , jurysdykcję Sądu polskiego.
Tylko na marginesie należy dodać , iż żadna ze stron sporu nie powoływała się podczas postepowania rozpoznawczego na zarzut braku jurysdykcji krajowej Sądu meriti dla rozstrzygania sprawy.
Analizując zagadnienie mającego być zastosowanym w sprawie prawa materialnego uznał , że jest to prawo Królestwa Belgii.
W tym zakresie odwołując się do art. 34 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. Nr 80, poz. 432),zgodnie z którym prawo właściwe dla pozaumownej odpowiedzialności cywilnej wynikającej z wypadków drogowych określa Konwencja o prawie właściwym dla wypadków drogowych, sporządzona w H. dnia 4 maja 1971 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 63, poz. 585)
Powołując treść art. 3 Konwencji wskazał , że prawem właściwym jest prawo wewnętrzne państwa, w którym nastąpił wypadek. Ponieważ zdarzenie drogowe z udziałem M. P. (1) miało miejsce na terenie tego kraju rozstrzygając o jego roszczeniach zgłoszonych wobec ubezpieczyciela , Sąd stosował belgijskie prawo materialne / z jednym wyjątkiem o czym będzie mowa w dalszej części motywów orzeczenia /,
b/ analizując relewantne z punktu widzenia rozstrzygnięcia normy tego prawa, w pierwszej kolejności wskazał , iż odpowiedzialność strony pozwanej za krzywdę i szkodę powoda wynika z art. 1382 i 1383 Belgijskiego kodeksu cywilnego i art. 29 bis ustawy z dnia 21.11.1989 w sprawie obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności w zakresie pojazdów samochodowych. Jest to odpowiedzialności na zasadzie ryzyka.
Cytując te przepisy kodeksu i ustawy jak i art. 10.3 0 i 21 belgijskiego dekretu królewskiego 2003-04-04/66 regulującego sposób poruszania się pojazdów w tym na autostradach drogowych i odwołując się do wykładni oraz praktyki ich stosowania , nadesłanych przez Federalny Wydział Publiczny Sądownictwa w Belgii ocenił, iż :
w przypadku szkody spowodowanej wypadkiem komunikacyjnym dla przypisania odpoiwiedzialnosci jego sprawcy za jej naprawienie / nazywanej reparacją szkody / nie jest konieczne zawinienie w wywołaniu jego przyczyn . Dla przypisania tej odpowiedzialności wystarcza spełnienie następujących przesłanek :
wystąpienie wypadku drogowego , jako zdarzenia o charakterze nagłym , nieumyślnym, mającym miejsce na drodze publicznej, dotyczącym pojazdu samochodowego, a poszkodowany doznał w nim obrażeń.
Forma szkody podlegającej wyrównaniu jest niedoniosła. Może to być szkoda materialna, [w tym utracony dochód ] cielesna lub moralna przy czym odnosząca się osobiście do [ bezpośrednio ] poszkodowanego. Zakres odpowiedzialności za jej wyrównanie zależy od rozmiaru szkody a nie od skali zawinienia sprawcy. Rozmiar ten jest oceniany indywidualnie na podstawie według okoliczności faktycznych konkretnej sprawy . Ocena taka następuje na datę najbliższą w stosunku do jej naprawy.
Poszkodowany może wystąpić z roszczeniami indemnizacyjnymi bezpośrednio przeciw ubezpieczycielowi sprawcy, bez zwracania się do ubezpieczonego odpowiedzialnego za zdarzenie, co nie wyłącza odpowiedzialności odszkodowawczej samego sprawcy wypadku.
W podsumowaniu tej części swojego stanowiska, Sąd Okręgowy stanął na stanowisku , iż okoliczności ustalone w sprawie potwierdzają , że kierujący samochodem M. (...) , którego pasażerem był powód – W. K. - na skutek niedostosowania prędkości do warunków jazdy nie był w stanie zatrzymać samochodu przed samochodem ciężarowym, dlatego ponosi odpowiedzialność za spowodowanie wypadku z dnia 22 września 2013r , w którym M. P. (1) doznał obrażeń ciała. Odpowiada za ich następstwa na zasadzie ryzyka . To rodzi odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego zakładu ubezpieczeń wynikającą z ważnie zawartej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody spowodowane ich ruchem,
c/ rozważając zarzut ubezpieczyciela , który wnosił o ograniczenie swojej odpowiedzialności o 60 % , wobec przyczynienia się poszkodowanego do szkody z powodu nie zapięcia, przed rozpoczęciem podróży,pasów bezpieczeństwa , Sąd Okręgowy ocenił go jako nieuzasadniony.
W pierwszej kolejności odwołał się do treści art. 1315 belgijskiego kodeksu cywilnego podnosząc ,że ten przepis , a nie postanowienia art. 29 bis ustawy z dnia 21.11.1989 w sprawie obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności w zakresie pojazdów samochodowych ma zastosowanie dla oceny rozmiarów należnego odszkodowania [ w tym limitowanego przyczynieniem poszkodowanego ] Uznał, iż także według regulacji belgijskiej , jego zawinienie może zmniejszyć lub wykluczyć odszkodowanie doznane uszczerbki .
Tym nie mniej dowody zgromadzone w postępowaniu nie stanowią dostatecznej podstawy do potwierdzenia zasadności stanowiska strony pozwanej , że powód w chwili wypadku nie miał zapiętych pasów. Wypowiadając się bardziej ściśle, ubezpieczyciel nie dowiódł, iż M. P. zaniechał ich zapięcia ,w warunkach gdy w swoim zeznaniu kategorycznie twierdził , że obowiązek ten , po wejściu do pojazdu, spełnił.
Sąd I instancji wskazał także na treść przeprowadzonej w postępowaniu opinii biegłych z zakresu medycyny wypadkowej i rekonstrukcji wypadków T. W. i A. R..
Z rekonstruowanego przez opiniodawców mechanizmu przebiegu wypadku , w tym następstw zderzenia dla obrazu wnętrza pojazdu oraz wyzwolonego uderzeniem w tył poprzedzającego samochodu, ruchu pasażerów w tym powoda jest możliwym , że przemieścił się on do przodu wraz elementami fotela , mając zapięty pas. Nieco inaczej kwestie tę ujmując , możliwym jest , że ruch powoda był niezależny od zapięcia pasa a obrażenia ciała , których doznał na skutek tego przemieszczania się w samochodzie byłyby porównywalne, co do charakteru / umiejscowienia / oraz rozmiarów / intensywności/, niezależnie od tego czy pas był czy też nie był zapięty.
Konkludując Sąd I instancji ocenił , że zarzut strony pozwanej nie jest uzasadniony także dlatego , iż fakt ewentualnego niezapięcia przez powoda pasów bezpieczeństwa nie miał żadnego znaczenia dla obrażeń powypadkowych jakich doznał,
d/ weryfikując roszczenie M. P. (1) , mającego wyrównywać doznaną przez niego na skutek następstw wypadku krzywdę , w pierwszej kolejności Sąd Okręgowy odwołał się do 1382 belgijskiego kodeksu cywilnego , który jest materialną podstawą indemnizacji każdego rodzaju uszczerbku w tym takiego , który według polskiego kodeksu cywilnego jest wyrównywany zadośćuczynieniem. Zacytował przy tym treść tego przepisu, statuującego zasadę całkowitego naprawienia szkody , która wymaga aby „osoba poszkodowana wróciła do sytuacji, w jakiej byłaby, gdyby czyn, którego padła ofiarą, nie został popełniony”.
Przenosząc te generalne uwagi na grunt faktów ustalonych w postępowaniu , a dotyczących rozmiarów krzywdy powoda uznał, iż sumą właściwie realizującą kompensacyjną funkcję tego świadczenia jest 300 000 złotych, co przy uprzednim świadczeniu przez ubezpieczyciela na jego rzecz z tego tytułu kwoty łącznej 115 000 złotych [ w tym 60 000zł w postępowaniu likwidacyjnym oraz kolejnych 55 000 złotych w trakcie trwania postępowania , co doprowadziło do cofnięcia powództwa w zakresie dokonanej zapłaty oraz umorzenia postępowania w tej części , które odzwierciedla pkt IV sentencji wyroku z dnia 16 lutego 2021r. ].
Wskazując na przesłanki określenia świadczenia wyrównującego krzywdę na tym poziomie / co przełożyło się na zasądzenie dodatkowego zadośćuczynienia w wymiarze ilościowym oznaczonym w punkcie I sentencji wyroku /, Sąd Okręgowy odwołał się do do tego , że :
1./ dochodzona przez powoda kwota – właśnie 300 000zł , wobec młodego wieku powoda – w czasie wypadku miał (...) lata - oraz jej porównania z obowiązującymi w Belgii tabelarycznymi przelicznikami wyrażonymi w walucie europejskiej , nie jest wygórowana,
2./ uzasadnia ją też długi okres leczenia szpitalnego pokrzywdzonego , kilkumiesięczna rehabilitacja i powrót do sprawności, podczas których doznawał silnych dolegliwości bólowych. Cierpiał też psychicznie z powodu znacznych ograniczeń w życiu codziennym, zawodowym oraz z powodu niemożności wykonywania dotychczasowych zajęć , w tym wynikających z zainteresowań i aktywności fizycznej,
3./ usprawiedliwia ją także , wpływając na powiększenie rozmiaru krzywdy odczuwanej przez M. P. (1) to , iż nigdy nie powróci do pełnej sprawności w zakresie lewej nogi, a jego sytuacja zdrowotna nie rokuje nadziei na poprawę. Dodatkowo poczucie krzywdy potęguje częściowa utrata zdolności do pracy w wyuczonym zawodzie kierowcy na trasach międzynarodowych oraz instalatora sieci komórkowych,
e/ oceniając żądanie powoda w ramach którego domagał się skapitalizowanej renty z tytułu zmniejszonych na skutek konsekwencji zdrowotnych wypadku dochodów za okresy od 1 października 2013r do 31 stycznia 2016r w wysokości 129 471,39 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz od 1 lutego 2016r do 31 stycznia 2021r - po uwzględnieniu dotąd świadczonych mu z tego tytułu przez stronę pozwaną kwot przez – w wysokości 193 088,99 zł wraz ze szczegółowo wskazanymi odsetkami od kwot cząstkowych przedstawionymi odsetkami,
Sąd I instancji ocenił ,że za okres pomiędzy 1 października 2013r i 31 stycznia 2016r świadczenie z tytułu skapitalizowanej renty mającej skompensować utracone dochody jest powodowi należne w łącznej kwocie 81 639, 21zł [ 65 428, 86 zł + 16 210 , 35 zł ] argumentując , iż :
- w tym pierwszym z wyróżnionych przez M. P. (1) okresów ; pomiędzy 1 października 2013r., a zatem bezpośrednio po wypadku, do 30 czerwca 2015r był na skutek doznanych obrażeń całkowicie niezdolny do pracy.
W okresie od 22 września 2013 roku do 31 grudnia 2014 r – taką niezdolność potwierdził orzeczeniem z dnia 18 grudnia 2013r (...) ds. orzekania o Niepełnosprawności Zdaniem Sądu trwała ona co najmniej do 30 czerwca 2015r., kiedy orzeczeniem Lekarza Orzecznika (...) z dnia 29 września 2015 roku uznano poszkodowanego powoda za osobę częściowo niezdolną do pracy. Mając na uwadze indywidualne okoliczności sprawy, obrażenia jakich doznał, pomocy jakiej wymagał w bieżącym funkcjonowaniu, konieczność kontynuowania leczenia oraz jego stan psychiczny , nie ma podstaw by przyjąć częściową niezdolność do pracy powoda z wcześniejszą niż ta data. Zasadnicze dla oceny należnego mu świadczenia wyrównawczego w tym pierwszym z wyróżnionych okresów ma jednak okoliczność , iż do 30 czerwca 2015r pobierał wynagrodzenie zasadnicze jako osoba zatrudniona na stanowisku kierowcy.
Od 1 lipca 2015 r był częściowo niezdolny do pracy. Od tego dnia pobierał z tego tytułu świadczenie rentowe (...). z tytułu właśnie z tej przyczyny.
Z dalszej części argumentacji Sądu wynika , że :
w okresie zatrudnienia od 1 października 2013 r do 30 czerwca 2015 r. w umowie o pracę przewidziano zasadnicze wynagrodzenie powoda w kwocie 1600zł brutto miesięcznie. Jednak największą część wynagrodzenia stanowiły kwoty wypłacane kierowcom za tzw. delegacje /diety /.
Tytułem wynagrodzenia zasadniczego , po odliczeniu składek (...) i podatków przez 24 m-ce powód otrzymywał 1593,34 zł netto miesięcznie. Oprócz wynagrodzenia zasadniczego w związku z charakterem pracy kierowcy samochodu ciężarowego na trasach międzynarodowych powód otrzymywał tzw. delegacje, czyli kwoty wypłacane przez pracodawcę na pokrycie kosztów noclegu i wyżywienia poza miejscem zamieszkania.
W tym zakresie Sąd nie podzielił stanowiska ubezpieczyciela , który powołując się na wybrane judykaty SN twierdził , iż nie stanowią one elementu wynagrodzenia pracowniczego. Stanął na stanowisku , iż jakkolwiek można to zapatrywanie uznać za uzasadnione co do zasady, tym nie mniej nie wyklucza to potraktowania nieuzyskiwania przez kierowcę tej diety jako części składowej nie osiąganego / utraconego / dochodu. Powołując wybrane orzeczenia Sądów powszechnych wskazał , że w obecnej rzeczywistości społeczno-gospodarczej nie można wykluczyć, iż pracownik ma potencjalne szanse zaoszczędzenia niektórych wydatków pokrywanych z diet, zwiększając w ten sposób uzyskiwany z tytułu zatrudnienia dochód. Możliwość taka wynika z możliwości zabezpieczenia niektórych elementów tych wydatków jakie ma pokryć dieta wydatków jeszcze w trakcie pobytu w kraju. Ponadto zazwyczaj jest ona ustalona na relatywnie wysokim poziomie w porównaniu z wynagrodzeniem zasadniczym kierowcy, który nie zawsze ma obowiązek rozliczenia się z poniesionych wydatków względem pracodawcy. Takiego obowiązku poszkodowany nie miał .
Zważywszy , iż część tego świadczenia musiała być przeznaczana na utrzymanie powoda poza miejscem zamieszkania. M. P. (1) w motywach ocenianego żądania wyliczył , że z tytułu delegacji , w okresie kiedy świadczył pracę, czyli od dnia 17 czerwca 2013r. do dnia 22 września 2013r./ dzień wypadku/ otrzymał łącznie diety 14 061,62 zł, co przy przepracowaniu 3,16 miesiąca , daje miesięcznie dodatkową kwotę w wysokości 4449,87 zł, która powiększała uzyskiwane od pracodawcy świadczenia obok wynagrodzenia podstawowego . Podczas delegacji powód nocował w kabinie samochodu, nie ponosił zatem wydatków na noclegi, jedynie na wyżywienie, które znacznej części zabierał z Polski. Sąd w tym zakresie dał wiarę relacji powoda oraz świerków, jego matki żony.
Odwołując się do normy art. 322 kpc przyjął , iż w skali miesiąca powodowi pozostawało jako dochód ok. 70 % środków wypłaconych mu jako delegacje. Taka wielkość tego dochodu została przez Sąd przyjęta, jako podstawa skali ich ograniczenia , w wymiarze 3115zł miesięcznie.
W konsekwencji , co miesiąc, z tytułu wynagrodzenia zasadniczego netto (1593,34zł) i zaoszczędzonej diety (3115 zł) był w stanie osiągnąć dochód łączny około 4709 zł.
Przez 21 miesięcy zatrudnienia w okresie od 1 października 2013r do 30 czerwca 2015 r dałoby to kwotę 98 889 zł ( 4709 zł * 21 miesięcy). Pomniejszając tę kwotę o pobrane w tym czasie wynagrodzenie- 33 460,14 zł( 1593,34 zł * 21 miesięcy), utracony zarobek / dochód / poszkodowanego w tym czasie zamknął się kwotą 65 428, 86 zł (98 889 zł-33 460,14 zł).
W tym okresie nie pobierał żadnych innych świadczeń , w tym rentowych z (...) ani dobrowolnie wypłacanej przez stronę pozwaną, która zaczęła spełniać to świadczenie w kwotach po 537 zł miesięcznie , dopiero na podstawie własnej decyzji z 20 października 2015 r z data wsteczną od 1 lipca 2015r.
W okresie od 1 lipca 2015r do 31 stycznia 2016r gdyby M. P. był nadal zatrudniony w spółce ze S., w charakterze kierowcy zawodowego, mógłby osiągnąć dochód 33 805,73 zł (6 miesięcy *4709 zł + 1 miesiąc 2016 roku wynagrodzenie netto 1645,33 zł + 70% delegacji wynoszącej 5580,57 zł czyli 3906,40 zł ).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił mu , tytułem renty w okresie od 1 lipca 2015 do 31 października 2015 r. 2662,98 zł., a w okresie od 1 listopada 2015r do 31 stycznia 2016r roku 2100,75 zł ( 3 miesiące * 700,25 zł ) - łącznie 4763,73 zł.
Utracony dochód poszkodowanego za ten okres to różnica obu tych wielkości , czyli kwota 29 042 zł (33 805,73 zł-4763,73 zł).
Od niej należy jednak , zdaniem Sądu I instancji odliczyć to co w tym czasie powód otrzymał od pozwanego zakładu ubezpieczeń z tytułu renty kompensującej utracone dochody w wysokości 537 zł miesięcznie, czyli łącznie 3759 zł ( 7 miesięcy x 537 z ) oraz kwotę 9072,65 zł, która stanowiła iloczyn 6 miesięcy oraz minimalnego wynagrodzenia netto , które w 2015r wynosiło 1286,16 zł a w 2016r / należność za jeden miesiąc / 1355,69 zł ),
Przy tym ostatnim z wymienionych elementów ograniczających dochód powoda , Sąd I instancji uwzględnił okoliczność , iż począwszy od 1 lipca 2015r poszkodowany był tylko częściowo niezdolny do pracy , zachowując ją w zakresie pracy lżejszej np. magazyniera , ochroniarza , którą nota bene podjął - jak wynika z ustaleń - począwszy od 1 grudnia 2020r. Mógł zatem, we własnym zakresie uzyskać dochód przynajmniej w wysokości najniższego wynagrodzenia netto , w skali miesiąca.
Ostatecznie ten , utracony we wskazanym okresie dochód, został przez Sąd określony na kwotę 16 210,35 zł (29 042 zł- 3759 zł-9072,65 zł).
- co do świadczenia z tytułu skapitalizowanej renty z racji utraconych dochodów w drugim z wyróżnionych przez poszkodowanego okresów , pomiędzy 1 lutego 2016r i 31 stycznia 2021r zdaniem Sądu I instancji należne jest poszkodowanemu świadczenie w łącznej kwocie 151 238 , 27 zł [ 22 972, 32 zł + 23 872,59 zł + 27 235,88 zł + 33 231, 40 zł + 40 415, 94 zł + 3510, 14 zł ] podnosząc ,że :
Za 11 miesięcy 2016r., pomiędzy 1 lutego i 31 grudnia 2016r jako kierowca samochodu ciężarowego, co wynika z ustaleń , osiągnąłby zasadnicze wynagrodzenie netto 18 098,63 zł ( 11 miesięcy * 1645,33 zł) i 42 970,39 zł z tytułu delegacji ( 11* 5580,57 zł * 70%) czyli w sumie 61 069,02 zł.
Kwotę tę należało pomniejszyć o pobrane przez niego: rentę (...) w kwocie 7778,34 zł; (w 2016 roku netto renta wynosiła łącznie 8478,59 zł za 12 miesięcy, w styczniu 2016 r. powód pobrał 700, 25 zł czyli renta za 11 miesięcy 2016 roku netto wynosiła 7778, 34 zł), oraz dobrowolnie wypłacaną przez ubezpieczyciela rentę z tytułu utraconych dochodów w łącznej kwocie 5907 zł (537 zł miesięcznie przez 11 miesięcy) a także tę zabezpieczoną postanowieniem Sądu z dnia 23 marca 2016 r. w kwocie łącznej 9498,77 zł( 9 miesięcy * 1026 zł + 1026 zł/31*8 dni) oraz
o dochód który mógł osiągnąć z racji zachowanej zdolności do pracy w skali odpowiadającej minimalnemu wynagrodzeniu netto z 2016 r., czyli łącznie 14 912, 59 zł (11 miesięcy * 1355,69 zł).
W konsekwencji suma odpowiadająca utraconym przez powoda dochodom za 11 miesięcy 2016r wyniosła 22 972,32 zł( 61 069,02 zł-7778,34 zł- 5907 zł-9498,77 zł -14 912, 59 zł).
Za 12 miesięcy 2017r – [ także na podstawie ustaleń dokonanych w sprawie w oparciu o zestawienie wynagrodzenia kierowców za kolejne lata objęte analiza orzeczniczą Sądu I instancji pochodzące od byłego pracodawcy M. P. ] , osiągnąłby zasadnicze wynagrodzenie netto 22 345,80 zł ( 12 miesięcy * 1862,15 zł) i zł z tytułu delegacji 47 586,58 ( 12* 5665,07 zł * 70%) czyli w sumie 69 932,38 zł.
Kwotę tę Sąd ograniczył o świadczenia rentowe z (...) w kwocie 9790,03 zł, tę dobrowolnie wypłacaną przez ubezpieczyciela w łącznej kwocie 6444 zł (537 zł miesięcznie przez 12 miesięcy) , świadczenie zabezpieczone postanowieniem Sądu z dnia 23 marca 2016r w kwocie łącznej 12 312 zł( 12 miesięcy * 1026 zł) oraz o dochód wynikający z zachowanej przez poszkodowanego częściowej zdolności do pracy, na poziomie minimalnego wynagrodzenia netto z 2017 roku czyli łącznie 17 513,76 zł ( 12 miesięcy * 1459,48 zł).
W sumie za 2017 rok utracone dochody powoda określił na sumę 23 872,59 zł(69 932,38 zł-9790,03 zł-6444 zł – 12 312 zł- 17 513,76 zł)
Za 12 miesięcy 2018 r , [przyjmując te same założenia ] uznał , że powód , pracując na dotychczasowym stanowisku osiągnąłby zasadnicze wynagrodzenie netto zł 23 316,72 zł ( 12 miesięcy * 1943,06 zł) i zł z tytułu delegacji 50 433,26 ( 12* 6003,96 zł * 70%) - ogółem 73 749,98 zł. Po pomniejszeniu tego dochodu o rentę z (...) w kwocie 9398,10 zł , świadczenie rentowe , dobrowolnie wypłacane przez ubezpieczyciela, w łącznej kwocie 6444 zł., (537 zł miesięcznie przez 12 miesięcy), świadczenie rentowe, zabezpieczone postanowieniem z dnia 23.03.2016 r.w kwocie łącznej 12 312 zł( 12 miesięcy * 1026 zł) oraz o dochód jaki poszkodowany mógł uzyskać przy wykorzystaniu zachowanej zdolności do pracy , na poziomie najniższego wynagrodzenia netto za 2018r- 18 360 zł ( 12 miesięcy * 1530 zł). Przy tym w ramach określania wysokości tego ostatniego z wymienionych składnika ograniczającego dochód , wyjaśnił przyczyny dla których nie wziął pod uwagę do jego wyliczenia wynagrodzenia jakie poszkodowany osiągnął, pracując okresowo w 2018r firmie (...), (...) S. M. i A. H..
W podsumowaniu przyjął , iż suma utraconych przez M. P. dochodów za cały okres tego roku, odpowiadała kwocie 27 235,88 zł (73 749,98 zł- 9398,10 zł-6444 zł -12 312 zł- 18 360zł).
Za 12 miesięcy 2019r , na podstawie takich samych co uprzednio założeń, uznał za usprawiedliwione przyjęcie , że jako kierowca poszkodowany osiągnąłby zasadnicze wynagrodzenie netto 26 586,96 zł ( 12 miesięcy * 2215,58 zł) i 56 399,62 zł z tytułu delegacji ( 12* 6714,24 zł * 70%) czyli w sumie 82 986,58zł.
Kwotę tą należało pomniejszyć o pobrane przez powoda: rentę (...) w kwocie 11 393,82 zł , dobrowolnie wypłacaną przez ubezpieczyciela rentę z tytułu utraconych dochodów w łącznej kwocie 6444 zł (537 zł miesięcznie przez 12 miesięcy), świadczenie rentowe o charakterze wyrównawczym, zabezpieczone wskazanym wyżej postanowieniem Sądu w kwocie łącznej 12 312 zł (12 miesięcy * 1026 zł) oraz kwotę odpowiadającą dochodowi jaki mógł uzyskać przy wykorzystaniu zachowanej zdolności do pracy zarobkowej , także na poziomie najniższego wynagrodzenia miesięcznego netto w 2019r - łącznie zł 19 605,36( 12 miesięcy * 1633,78 zł).
Podobnie, jak przy ocenie dochodu za rok poprzedni , wyjaśnił dlaczego mimo , iż w tym rocznym okresie poszkodowany był zatrudniony u czerech kolejnych pracodawców , uznał , że wyznacznikiem możliwego do osiągniecia dochodu będzie jednak - na podstawie art. 322 kpc - poziom najniższego wynagrodzenia netto.
W podsumowaniu uznał za uzasadnione przyjęcie że utracone dochody powoda za 2019r odpowiadają łącznej kwocie 33 231,4 zł (82 986,58zł- 11 393,82 zł- 6444 zł -12 312 zł-19 605,36 zł).
Za 12 miesięcy 2020r przy tych samych założeniach wyjściowych określenia skali dochodów M. P. ustalił , że jako kierowca osiągnąłby zasadnicze wynagrodzenie netto 28 503,24 zł ( 12 miesięcy * 2375,27 zł) i zł z tytułu delegacji 55 421,94 (12* 6597,85 zł * 70%) razem 83 925,18 zł.
Suma ta podlegała pomniejszeniu o świadczenia rentowe :
z (...) za styczeń i luty tego roku- 1705,80 zł (2* 852,90 zł ), rentę dobrowolnie wypłacaną przez ubezpieczyciela , w łącznej kwocie 6444 zł (537 zł miesięcznie przez 12 miesięcy), świadczenie rentowe zabezpieczone postanowieniem Sądu I instancji w kwocie łącznej 12 312 zł ( 12 miesięcy * 1026 zł) oraz dochód możliwy do uzyskania przy wykorzystaniu przez powoda zachowanej zdolności do pracy na poziomie minimalnego wynagrodzenia miesięcznego netto z 2020r. Łącznie zł 23 047,44 ( 12 miesięcy * 1920,62 zł).
I tym razem Sąd wyjaśnił dlaczego sięgnął po ten wyznacznik wysokości możliwego do uzyskania dochodu mimo , że powód w tym roku podjął od 1 grudnia 2020r zatrudnienie na połowę etatu jako magazynier za wynagrodzeniem na poziomie minimalnego wynagrodzenia brutto za 2020 r. tj. 2600 zł miesięcznie.
Podsumowując uznał , iż usprawiedliwionym jest przyjęcie , że utracony przez powoda dochód w 2020r to kwota łączna 40 415,94 zł (83 925,18 zł- 1705,80 zł - 6444 zł – 12 312 zł- 23 047,44 zł)
Z kolei za miesiąc styczeń 2021r utracony dochód powoda to łączna suma 3510,14 zł.
Jako kierowca samochodu ciężarowego osiągnąłby zasadnicze wynagrodzenie netto 2375,27 zł i 4618,49 zł z tytułu delegacji (6597,85 zł * 70%), czyli w sumie 6993,76 zł. Kwotę tę należało pomniejszyć o pobrane przez powoda: dobrowolnie wypłacaną przez ubezpieczyciela rentę z tytułu utraconych dochodów w łącznej kwocie 537 zł, świadczenie zabezpieczone postanowieniem Sądu w kwocie 1026 zł oraz kwotę dochodu będącego pochodną zachowanej zdolności do pracy [ na poziomie minimalnego wynagrodzenia netto za 2020r wobec braku , na datę orzekania, danych o płacy minimalnej w 2021r ] czyli 1920,62 zł, co dało ostatecznie 3510,14 zł.
Konkludując Sąd I instancji stanął na stanowisku , że łączna suma utraconych przez M. P. (1) dochodów , będących wyznacznikiem ilościowym świadczenia dochodzonego z tytułu skapitalizowanej renty wyrównawczej za cały okres pomiędzy 1 października 2013r i 31 stycznia 2021r zamyka się wielkością 232 877,48 zł (65 428,86 zł + 16 210,35 zł+22 972,32 zł+23 872,59 zł+27 235,88 zł+ 33 231,40 zł +40 415,94 zł+3510,14 zł),
f/ żądanie zasądzenia odsetek od tego świadczenia, zdaniem Sądu I instancji, nie jest uzasadnione ponieważ odszkodowanie za stałą osobistą niezdolność do samodzielnego życia lub do pracy zarobkowej w razie jego kapitalizacji, według mającej w sprawie zastosowanie regulacji belgijskiej, wyklucza ich przyznawanie.
g/ żądanie zasądzenia odszkodowania za poniesione przez poszkodowanego koszty zakupu sprzętu medycznego , odbywania wizyt lekarskich , zabiegów rehabilitacyjnych oraz związanych z opieką nad powodem Sąd I instancji ocenił za uzasadnione w części.
Przypominając, w jaki sposób M. P. (1) pierwotnie ukształtował ilościowo to roszczenie wraz z odsetkami od kwot cząstkowych i w jaki sposób rozszerzył je w pismach z dat wpływu 2 lutego 2016r i 21 grudnia 2020r. stanął na stanowisku , że roszczenie to, o ile dotyczy tych kosztów za okres do 2013r daty pierwszego z rozszerzeń [ kwota 16 649, 41zł wraz z odsetkami od kwot cząstkowych i terminów określonych przez poszkodowanego ] jest uzasadnione co do sumy 4 990, 95 zł [ 3250, 95 zł + 1740 zł ]
Argumentował , iż urazy jakich dokonał w wypadku powód wymagały natychmiastowych konsultacji zwłaszcza, że przemieszczenie kolana powikłane było zastosowaniem pomostu żylnego na lewej kończynie dolnej.
Odwołując się do dokonanych ustaleń wskazał , iż w okresie od października 2013r do grudnia 2015r na rehabilitację powód wydał 800 zł, na wizyty lekarskie 1905 zł, na badania 339,35 zł, w sumie 3044,35 zł.
Uzasadnione były , jak wynika z przeprowadzonej w postępowaniu opinii instytutu medycznego- (...) – także poniesione przez poszkodowanego koszty leków i innych środków oraz sprzętu medycznego, które według udokumentowanych rachunków, wyniosły 1727,19 zł. Wydatki te łącznie zamknęły się zatem kwotą 4771,54 zł (3044,35 zł +1727,19 zł.)
Od tej sumy należy odliczyć te środki , które na ten cel przekazał powodowi ubezpieczyciel w tym czasie czyli 608,24 zł i 912,35 zł . Zatem za ten okres M. P. może dochodzić z tego tytułu różnicy pomiędzy tymi wielkościami czyli 3250,95 zł.
W odniesieniu do dochodzonego za okres od 27 czerwca 2014r do 31 stycznia 2016r zwrotu kosztów opieki osób trzecich nad powodem , we wskazywanego przezeń wymiarze wymiarze 2 godzin dziennie przy stawce 10 złotych za godzinę , Sąd przyjął , że opieka ta była uzasadniona w tym wymiarze , w ramach doby, tylko w okresie pomiędzy 27 czerwca a 22 września 2014r czyli przez 87 dni.
Nie podzielił prozy tym zarzutu zakładu ubezpieczeń , iż stawka godzinowa powinna być określona na poziomie 6 zł. Uznał , że w realiach rynkowych stawka przyjmowana przez powoda jako podstawa wyliczeń odszkodowania jest bardziej realna. Dlatego stanął na stanowisku , że ten element odszkodowania, za wskazany okres, odpowiada kwocie 1740 zł.
Łącznie należna kwota odszkodowania z tego tytułu za przyjęty wyżej okres to 4990,95 zł [ 3250, 95 + 1740 zł ] . Odsetki od tego świadczenia zostały zasądzone od dnia następnego po dacie doręczenia stronie pozwanej opinii instytutu medycznego czyli 17 grudnia 2019 roku / jako znanej prawu belgijskiemu tzw. „daty średniej „ bowiem to dopiero ta opinia przesądziła zasadność stosowania przez powoda leków i środków medycznych oraz oznaczyła okres niezbędnej opieki nad poszkodowanym.
Odszkodowanie z tego samego tytułu za wyróżniony w żądaniu powoda okres od 1 lutego 2016r do 31 grudnia 2020r zostało przez Sąd uwzględnione do sumy łącznej 2520, 90 zł , stąd oddalił to żądanie poszkodowanego w pozostałej części.
Uznał je za uzasadnione w zakresie refundacji przez zakład ubezpieczeń zakupu w tym okresie leków w kwocie łącznej 11 079,61 zł (187,79 zł * 59 miesięcy). Wskazał przy tym w motywach przyczyny aprobaty w tym zakresie dla stanowiska M. P. (1) oraz to dlaczego w tym przypadku istniały podstawy aby ten wydatek określić w zakresie wysokości na tym poziomie , na podstawie art. 322 kpc.
Przyjął jednak , że należny powodowi ten element odszkodowania w wyżej wymienionej sumie, podlega pomniejszeniu o kwoty wypłacane na podstawie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia w łącznej kwocie 8558,71 zł (150 zł miesięcznie od 23.03.2016 roku do 31.12.2020 czyli 57 miesięcy + 1 miesiąc 150zł/31zł*8 dni=38,71 zł)
Sumę odszkodowania za ten okres nie podwyższa , jego zadaniem , element wydatku na wizyty lekarskie i dojazdy na nie [ 4050 zł + 3669, 16 zł ]. Ocenił bowiem , że zostały one już wcześniej zrekompensowane przez ubezpieczyciela w ramach świadczeń spełnianych przezeń w wykonaniu postanowienia zabezpieczającego. Przedstawił przy tym w uzasadnieniu bardzo szczegółowe , oparte na odwołaniach do ustaleń faktycznych wyliczenia wysokości tego elementu żądanego odszkodowania , które uzasadniły przyjętą ocenę.
Zdaniem Sądu I instancji, niezasadne jest także żądanie odszkodowania za wyróżniony okres, o ile jego podstawą miałyby być koszty opieki nad powodem przez osoby trzecie. Odwołując się do wniosków opinii instytutu medycznego przeprowadzonej w sprawie /która nie była przez strony sporu kwestionowana / opieka ta w tym czasie, zważywszy na ówczesny stan zdrowia poszkodowanego nie była potrzebna , pozostając niezbędną tylko przez pierwszy rok po wypadku.
Odsetki od kwoty należnego odszkodowania za ten okres [ 2520,90 zł] zostały przyznane / w odwołaniu się , podobnie jak za okres wcześniej omówiony, do tzw. „ daty średniej”, zgodnie z regulacja belgijską / , od dnia następnego po dniu doręczenia stronie pozwanej pozwanej pisma powoda ze sprecyzowanym żądaniem dotyczącym renty i odszkodowania czyli od 22 grudnia 2020 r.,
h/ ocenę roszczenia, w ramach którego M. P. (1) domagał się przyznania świadczenia z tytułu renty bieżącej z tytułu utraconych dochodów oraz z racji zwiększonych potrzeb, Sąd Okręgowy poprzedził , w odwołaniu się do prawa belgijskiego ,wskazaniem , iż ustawodawstwo to nie zna pojęcia renty , a odszkodowania, które ma kompensować stan taki jakby do szkody nie doszło.
Tym nie mniej , w jego ocenie, formą wyrównania szkody majątkowej poniesionej przez ofiarę wypadku komunikacyjnego może być nałożenie na zakład ubezpieczeń obowiązku wypłacania comiesięcznych świadczeń. Jest to uzasadnione w sytuacji , gdy poszkodowany utracił częściowo zdolność do pracy zarobkowej i w związku z obrażeniami powypadkowymi wymaga leczenia kontroli lekarskich i zakupu leków.
Analizując zakres dochodzonego w sprawie świadczenia z tego tytułu ocenił , iż uzasadnionym w całości jest żądanie przyznania, począwszy od 1 lutego 2021r tych periodycznych świadczeń wyrównawczych / z powodu utraconych przez poszkodowanego dochodów / , w wysokości po wysokości 4600,02 zł miesięcznie natomiast z racji zwiększonych potrzeb wywołanych konsekwencjami zdrowotnymi wypadku , żądanie to jest usprawiedliwione do kwot po 289 złotych miesięcznie / powód domagał się sum po 685,86 zł , w skali miesiąca/.
U podstaw takich wniosków prawnych znalazły się następujące stwierdzenia:
- do wyliczeń wysokości pierwszego z wyróżnionych świadczeń podobnie jak przy utraconym dochodzie za styczeń 2021r., Sąd przyjął stawki wynagrodzenia kierowcy netto, delegacji i minimalnego wynagrodzenia z 2020 roku z uwagi na brak, w chwili orzekania, danych aktualnych na rok 2021.
Jako kierowca samochodu ciężarowego M. P. (1)osiągnąłby zasadnicze wynagrodzenie netto 2375,27 zł i 4618,49 zł z tytułu delegacji (6597,85 zł * 70%), czyli w sumie 6993,76 zł. Kwotę tą należało pomniejszyć o możliwy do osiągnięcia przez niego dochód, przy zachowanej częściowej zdolności do pracy - na poziomie minimalnego wynagrodzenia netto z 2020 roku na pełnym etacie czyli 1920,62 zł, co powoduje , że należne świadczenie zamyka się wielkością 5073,14 zł. miesięcznie.
Tym nie mniej w tym zakresie , Sąd I instancji był związany żądaniem pozwu , a w konsekwencji zasądził od zakładu ubezpieczeń świadczenie z tego tytułu w kwotach po 4600, 02 zł miesięcznie , począwszy od skazanej wyżej daty.
Dodatkowo , w ramach obszernej redakcyjnie argumentacji, podniósł ,że obecnie poszkodowany nie pobiera żadnych świadczeń z (...) , a ustalając wysokość świadczenia - należnego powodowi na przyszłość nie odliczał tego co poszkodowany tymczasowo otrzymuje w wykonaniu zabezpieczenia orzeczonego w trakcie postępowania rozpoznawczego ani tego , które dobrowolnie świadczył mu zakład ubezpieczeń na podstawie decyzji wydanej w postępowaniu likwidacyjnym, skoro to świadczenie wyrównawcze odnosi się do okresu przyszłego- po orzeczeniu zasądzającym odszkodowanie kompensujące krzywdę i szkodę majątkową.
Comiesięczna kwota na przyszłość , należna powodowi z racji zwiększonych potrzeb , począwszy od 1 lutego 2021r zamyka się wielkością 289 złotych miesięcznie dlatego , iż tylko kwoty 187,79 zł z tytułu zakupu koniecznych leków, 75 zł z tytułu prywatnych wizyt lekarskich i 26 zł za dojazdy na leczenie, są uzasadnione.
Kwota 75 zł na prywatne wizyty lekarskie oraz kwota 187,79 zł na zakup koniecznych leków , są usprawiedliwione dlatego, iż w dalszym ciągu powód kontynuuje leczenie farmakologiczne i korzysta z prywatnych wizyt u lekarzy specjalistów.
Sąd odwołał się przy tym bliżej do poprzedniej części motywów poświęconych ocenie zasadności ponoszenia takich wydatków , uznając je za aktualne także przy ocenie świadczeń na przeszłość. Podkreślił przy tym , iż w zakresie wydatków na leki i środki medyczne był związany żądaniem powoda , które było niższe od tego, które wynikać mogło z przedłożonych przezeń dowody zakupów tych leków i środków.
W dalszym ciągu argumentując wskazał , że kwota 75 złotych miesięcznie, jako element świadczenia wyrównującego zwiększone potrzeby w przyszłości , to iloraz 1/12 i kwoty 900 złotych , którą M. P. (1) wydatkuje nadal na systematyczne prywatne wizyty lekarskie u specjalistów. Szczegółowo przy tym wskazał specjalności tych medyków , ceny wizyt oraz ich częstotliwość , które , jego zdaniem , uzasadniają przyjęty generalny wydatek na nie w skali roku.
Z tytułu dojazdów na te wizyty, Sąd uznał za zasadną kwotę miesięczną w wysokości 26 złotych, odpowiadającą ilorazowi 1/12 i sumy 306,74 zł , przy czym podobnie jak w odniesieniu do kosztów wizyt , szczegółowo wskazał podstawy faktyczne przyjęcia takiej właśnie wartości , współtworzącej należne powodowi świadczenie wyrównawcze z tego tytułu.
Pozostałe elementy , które zgodnie z żądaniem poszkodowanego , miały wyznaczać wymiar tego świadczenia na przyszłość , zdaniem Sądu Okręgowego , były wskazywane przez niego w sposób nieuzasadniony.
Podnosił , iż jak wynika z ustaleń, a w szczególności opinii instytutu medycznego aktualny stan zdrowia powoda nie wymaga prywatnej rehabilitacji ale ćwiczeń o tym charakterze , które powód może wykonywać sam , przy konsultacji z fizjoterapeutą, które mogą być finansowane przez NFZ. Podobnie raz w roku może korzystać z refundowanej rehabilitacji dziesiecio zabiegowej. Co więcej, M. P. (1) w zaznaniu podał , że w ten właśnie sposób sam się rehabilituje w domu, powtarzając wyuczone serie ćwiczeń.
Powód nie wymaga opieki osób trzecich , nie ponosząc na ten cel wydatków.
Elementów zwiększonych kosztów, spowodowanych konsekwencjami wypadku , nie tworzą obecnie także , wskazywane przez niego wydatki na badania diagnostyczne , bo te mogą być refundowane w ramach systemu publicznej służby zdrowia , podobnie jak koszty dojazdów na rehabilitację , której poza domem poszkodowany nie prowadzi,
i/ sformułowane przez powoda roszczenie ustalające nie jest usprawiedliwione dlatego, iż dla oceny roszczeń w rozstrzyganej sprawie ma zastosowanie nie prawo polskie a belgijskie , w tym w szczególności przepisy art. 1382 i 1383 Belgijskiego kodeksu cywilnego i art. 29 bis ustawy z dnia 21.11.1989 w sprawie obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności w zakresie pojazdów samochodowych.
W belgijskiej praktyce stosowania tych norm przyjmuje się , że odszkodowanie / nazywane reparacją/ za szkodę przyszłą jest możliwe o ile jest ona pewna. Jej naprawa następuje tylko o tyle o ile taka pewność zostanie dostatecznie potwierdzona . Tymczasem powód odwołuje w ramach żądania ustalającego właśnie do szkody , która może / tylko / ewentualnie powstać w przyszłości , co wyklucza zasadność jego żądania .
Sąd dodał jeszcze , że w oparciu o wnioski opinii instytutu medycznego , iż w chwili obecnej brak jest podstaw aby przewidywać u powoda wystąpienie innych zespołów chorobowych związanych z przebytymi obrażeniami wywołanymi przez wypadek. Następstwa zdrowotne zdarzenia zdarzenia drogowego należy uznać za utrwalone i w czasie niezmienne,
j/ rozważając zasadność zgłoszonego przez powoda roszczenia odsetkowego od świadczeń dochodzonych pozwem , Sąd w pierwszej kolejności wskazał , iż :
- według belgijskiej judykatury w sprawach dotyczących wypadków komunikacyjnych obok wierzytelności o charakterze odszkodowawczym , poszkodowanemu mogą przysługiwać odsetki o charakterze wyrównawczym . Od momentu ustalenia odszkodowania , stają się one wierzytelnościami, których niespłacenie w terminie powoduje naliczanie odsetek za opóźnienie/ tzw. odsetki moratoryjne - uzupełnienie redakcyjne Sądu Apelacyjnego /.
Odsetki wyrównawcze stanowią element wyrównania szkody/ część odszkodowania/ bez konieczności wzywania dłużnika przez wierzyciela do ich zapłaty.
Służą one wyrównaniu uszczerbku po stronie poszkodowanego , który wynika z upływu czasu pomiędzy wystąpieniem szkody a dniem ustalenia przez sędziego-wysokości reparacji. /sumy stanowiącej odszkodowanie/.
Jeżeli wysokość przyznanych sum , tytułem odszkodowania, została zaktualizowana, to uwzględnia się w ramach odsetek jedynie odsetki moratoryjne Sędzia określa przyjęte ich stawki odsetek wyrównawczych w zależności od okoliczności indywidualnie rozstrzyganej sprawy. Odsetki wyrównawcze nie przysługują poszkodowanemu wówczas gdy opóźnienie w wypłacie odszkodowania jest spowodowane jego winą lub zaniedbaniem, za okres w którym wystąpiła ta wina lub zaniedbanie.
Mają one charakter odsetek ustawowych.
Ich wysokość określa artykuł 2, §1 ustawy z 5 maja 1865 roku w sprawie pożyczek na procent, zgodnie z którym :„Każdego roku kalendarzowego stawka odsetek ustawowych w sprawach cywilnych i handlowych jest ustalana w sposób następujący : średnia rocznej stawki odsetek EURIBOR za miesiąc grudzień w roku poprzednim , która jest zaokrąglona w górę o ćwierć procenta ; tak otrzymana stawka odsetek ulega podwyższeniu o 2 procenty”.
Stawka odsetek ustawowych/ a taki charakter mają też odsetki moratoryjne – uzupełnienie redakcyjne Sądu II instancji/ , jest ustalona procentowo w poszczególnych latach Rozporządzaniem Królewskim, publikowanym w Belgijskim Monitorze w roku 2014 wynosząc 2,75 %, w 2015 2,50 %, a w 2016 r. 2,25%.
Sąd I instancji samodzielnie , na podstawie danych z portalu internetowego (...) co do stawki EURIBOR za grudzień roku poprzedzającego , ustalił stawki tych odsetek za lata 2017, 2018, 2019 , 2020 i 2021 , opierając się na mechanizmie ich wyliczenia, podanym w cytowanym przepisie ustawy belgijskiej.
Wskazał też ,że zgodnie z przepisami i praktyką belgijską
-jeżeli szkoda powstawała stopniowo, na ogół wybiera się, jako początkowy, termin od którego odsetki są należne, tzw. datą datę średnią.
Daty rozpoczęcia naliczania odsetek wyrównawczych mogą być ustalone następująco :
-dla kosztów lub szkód, rozkładających się w okresie poprzedzającym wyrok: data średnia;
-szkody w mieniu: data wypadku;
-szkody wynikające z czasowej niezdolności do pracy: data średnia;
-straty szczególne , czasowe: data średnia;
-straty szczególne, stałe: data wypadku, chyba że została uznana strata czasowa. W takim przypadku datą rozpoczęcia naliczania odsetek będzie data konsolidacji obrażeń cielesnych.
W odwołaniu się do tych założeń , odnośnie żądań odsetkowych, Sąd I instancji przyjął, iż uzasadnionym jest przyznanie:
- świadczenia odsetkowego, w wysokości ustawowych wyrównawczych odsetek belgijskich od zadośćuczynienia w kwocie 185 000 zł oraz odszkodowania w kwotach 4990,95 zł i 2520,90 zł ustalanych corocznie w Rozporządzeniu Królewskim A.R, publikowanym w Monitorze Belgijskim wyliczonych według mechanizmu wynikającego z powołanego wyżej przepisu ustawy z 5 maja 1865r.
- początkowy termin ich naliczenia od zasądzonego dodatkowego świadczenia z tytułu zadośćuczynienia [ w kwocie 185 000zł ] oraz od odszkodowania w kwocie 4990,95 zł , określił od wskazanej wyżej daty średniej za którą uznał dzień 17 grudnia 2019r - doręczenia stronie pozwanej opinii (...). Od niej bowiem pozwany ubezpieczyciel miał pełne dane lekarskie pozwalające określić zakres krzywdy powoda, związanej z obrażeniami ciała odniesionymi w wypadku. W tym opracowaniu biegli przeanalizowali dotychczasową dokumentację z leczenia M. P. i oznaczyli rodzaj trwałych następstw zdarzenia drogowego dla jego zdrowia oraz skale ograniczeń w życiu codziennym.
Natomiast co do odszkodowania w kwocie 2520,90 zł odsetki Sąd zasądził także od daty średniej za którą przyjął 22 grudnia 2020 r. czyli następny po dniu doręczenia pozwanemu pisma precyzującego żądanie odszkodowania co do tej sumy,
k/ zważywszy na opisany wyżej charakter tych odsetek belgijskich, jako elementu składowego szkody służących także wyeliminowaniu konsekwencji upływu czasu pomiędzy powstaniem uszczerbku a chwilą orzekania o odszkodowaniu jak również [ [ co także wynika z tej regulacji ] zmniejszenia się wartości pieniądza , Sąd I instancji stanął na stanowisku , iż nie jest uzasadnionym to żądanie powoda , w ramach którego domagał się świadczenia z tytułu kapitalizacji odsetek od tej części zadośćuczynienia , którą w kwocie 55 000 zł., zakład ubezpieczeń dobrowolnie zaspokoił już podczas postępowania , i co do której powód cofnął powództwo , a Sąd umorzył postępowanie,
l/ rozstrzygając o kosztach procesu pomierzy stronami , Sąd I instancji, w odniesieniu do roszczeń sformułowanych w sprawie oznaczonej sygnaturą I C 170/15 zastosował art. 98 kpc wynikającą z tej normy zasadę odpowiedzialności za wynika sprawy , wręcz drobiazgowo przedstawiając wyliczenie należności i jej podstawy , którą z tego tytułu obciążył wobec powoda uznaną za przerywającą stronę pozwaną.
W odniesieniu do roszczeń objętych drugą z połączonych do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia spraw, oznaczoną , sygnaturą (...) , zastosował art. 100 kpc i także w motywach wyroku przedstawił szczegółowe rozliczenie tych kosztów. Trzeba jedynie wskazać , że gdy chodzi o stawkę wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika powoda, zważywszy na długotrwałość postępowania i wynikający stąd nakład jego pracy, zastosował dwukrotne zwiększenie stawki minimalnej
Ostateczny wynik tych rozliczeń uzasadniał treść punktu VI sentencji zaskarżonego wyroku .Przytaczanie treści tej części motywów orzeczenia jest w tym miejscu zbędne.
Apelacje od tego orzeczenia złożyły obydwie strony.
Pozwany ubezpieczyciel objął zakresem zaskarżenia:
- punkt I sentencji wyroku, co do kwoty kwoty 332 877, 48 zł wraz odsetkami ustawowymi w sprawach cywilnych i handlowych w Belgii wynikającymi z art. 2 §1 ustawy z dnia 5 maja 1865 w sprawie pożyczek na procent , od kwoty 100 000zł od dnia 17 grudnia 2019r do dnia zapłaty ,
- pkt II sentencji w zakresie renty z tytułu utraconych dochodów , co do kwoty 4 590, 92 zł miesięcznie oraz
- pkt V , VI , VII i VIII w całości
i we wniosku środka odwoławczego domagał się wydania przez Sąd II instancji orzeczenia reformatoryjnego którym na rzecz powoda zostanie zastanie zasądzona kwota 92 512, 52 zł wraz odsetkami ustawowymi w sprawach cywilnych i handlowych w Belgii wynikającymi z art. 2 §1 ustawy z dnia 5 maja 1865 w sprawie pożyczek na procent, od kwoty 89 990,95zł od dnia 17 grudnia 2019r do dnia zapłaty i od kwoty 2520 , 90 zł od dnia 22 grudnia 2020r do dnia zapłaty , a ponadto renta odszkodowawcza w kwotach po 9, 10 zł miesięcznie z tytułu utraconego dochodu oraz 289 zł miesięcznie z tytułu zwiększonych potrzeb , począwszy od 1 lutego 2021r , płatna do 10 dnia każdego następującego po sobie miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.
W pozostałej części powództwo zostanie oddalone , a koszty postępowania pomiędzy stronami zostaną ponownie rozliczone, przy czym powód zostanie obciążony tymi , które są należne stronie skarżącej za postępowanie przed Sądem I instancji.
Poniesie także koszty postępowania apelacyjnego.
Środek odwoławczy strony pozwanej został oparty na zarzutach :
- naruszenia prawa procesowego w sposób mający dla treści wyroku istotne znaczenie, a to art. 321 kpc poprzez to , że Sąd , ustalając wysokość kwoty bazowej elementu wyznaczającego utracony przez powoda dochód , osiągany jako zawodowy kierowca w postaci diety za 11 miesięcy 2016r oraz za lata 2017, 2018, 2019 , 2020 , 2021 r , a w konsekwencji określając i zasądzając świadczenia z tytułu skapitalizowanej renty wyrównującej oraz renty bieżącej z tego tytułu, wykroczył poza żądanie , orzekając ponad jego granice. Poszkodowany określał bowiem ten element składowy tych świadczeń w poszczególnych wskazanych wyżej okresach, na niższych poziomach niż przyjął je Sąd i to one , a nie wartości jakie uznał za zasadne organ orzekający o odszkodowaniu dla dokonanych wyliczeń , powinny być dla nich punktem wyjścia.
Zakład ubezpieczeń w motywach apelacji przedstawił szczegółowo jak jego zdaniem powinny się kształtować te wielkości za poszczególne lata pomiędzy 2016 i 2021r i w oparciu o te własne , jego zdaniem poprawne założenie, wyliczył wysokość świadczenia z tytułu renty wyrównawczej za te zamknięte okresy a także tego , które powinno być zasądzone na rzecz M. P. (1) z tego tytułu , począwszy od 1 lutego 2021r. , na przyszłość.
Już w tym miejscu należy dostrzec i podkreślić , że domagając się zmiany orzeczenia w zakresie punktu II sentencji wyroku Sądu Okręgowego / co do świadczenia z tytułu renty bieżącej, służącej wyrównaniu utraconych dochodów oraz z tytułu zwiększonych potrzeb / zakład ubezpieczeń , negując wysokość tego świadczenia i postulując jego ograniczenie ilościowe, równocześnie nie kwestionuje tego , iż od jego poszczególnych należnych periodycznie kwot , Sąd Okręgowy przyznał odsetki ustawowe za opóźnienie na wypadek nie płacenia ich w wyznaczonym w orzeczeniu terminie. O tym zagadnieniu będzie jeszcze mowa w dalszej części motywów,
- błędu w ustaleniach faktycznych , polegającego na niepoprawnym przyjęciu wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2021r netto w kwocie 1920,62 zł miesięcznie, podczas gdy zostało ono określone w Rozporządzeniu RM z 15 września 2020r na kwotę netto 2061, 67 zł .
- naruszenia prawa materialnego poprzez nieprawidłowe zastosowanie :
a/ art. 445 §1 kc w zw. z art. 6 kc i określenie wysokości należnego pokrzywdzonemu w wypadku zadośćuczynienia na rażąco wygórowanym poziomie 300 000 złotych.
Zdaniem apelanta, Sąd nie zwrócił uwagi na to , że u powoda nie potwierdzono związku pomiędzy uszkodzeniem wątroby które miało miejsce na skutek wypadku , a encefalopatią wątrobową i padaczką , które , jak twierdził powód , współwyznaczają wysoki poziom jego krzywdy.
Skarżący zakład ubezpieczeń akcentował również , że po procesie leczenia M. P. (1) funkcjonuje prawidłowo. Wszystko to uzasadnia, jego zdaniem , ograniczenie wysokości zadośćuczynienia do kwoty 200 000zł ,
b/ art. 444 §2 kc i 444 §2 kc w zw. art. 6 kc poprzez uznanie przez Sąd Okręgowy , że dieta / delegacja / wypłacana w pieniądzu kierowcom przez byłego pracodawcę powoda może być traktowana jako element jego wynagrodzenia , a wobec tego może być zaliczana jako część składowa świadczenia wyrównującego utracony na skutek wypadku dochód, tak w odniesieniu do dochodzonego w postępowaniu świadczenia skapitalizowanego jak i zasądzonego na rzecz poszkodowanego na przyszłość .
W ramach tego zarzutu ubezpieczyciel zakwestionował także poprawność oceny Sądu I instancji zgodnie z którą powód nocując w kabinie samochodu i korzystając z produktów żywnościowych zabieranych z Polski, mógł zaoszczędzić 70 % diety , tym bardziej , że w tym zakresie nie przedstawił w postępowaniu żadnych dowodów.
M. P. (1) zaskarżył wyrok z 16 lutego 2021r., w czśći oddalającej powództwo ale tylko co do należności odsetkowych zasądzonych od świadczeń wskazanych w punkcie I sentencji tego orzeczenia.
Wskazując bliżej na ich poszczególne elementy i tytuły generalnie twierdził , iż odsetki od nich powinny być ustawowymi odsetkami za opóźnienie według przepisów prawa polskiego / kodeksu cywilnego / a przy tym naliczonymi od innych , wcześniejszych terminów do dnia zapłaty , niż przyjął to Sąd niższej instancji.
W konsekwencji , we wniosku środka odwoławczego, domagał się wydania przez Sąd II instancji orzeczenia reformatoryjnego , którym :
- od kwoty 185 000 złotych, przyznanego tytułem uzupełniającego zadośćuczynienia, zostaną zasądzone [ polskie] odsetki ustawowe za opóźnienie, począwszy od dnia 29 listopada 2014r do dnia zapłaty ,
- od kwoty 232 877, 48 zł zasądzonej przez Sąd I instancji z tytułu skapitalizowanej renty wyrównawczej, zostaną przyznane [ polskie ] odsetki ustawowe za opóźnienie od kwot:
a/ 81639, 21zł od dnia 31 stycznia 2016r do dnia zapłaty ,
b/ 22 972, 32 zł od dnia 11 grudnia 2016r do dnia zapłaty,
c/ 23 872, 59 zł od dnia 12 grudnia 2017r do dnia zapłaty ,
d/ 27 235, 88 zł od dnia 11 grudnia 2018r do dnia zapłaty,
e/ 33 231, 40 zł od dnia11 grudnia 2019r do dnia zapłaty,
f/ 40 415, 94 zł od dnia 11 grudnia 2020r do dnia zapłaty ,
g/ 3 510, 14 zł od dnia 12 stycznia 2021r do dnia zapłaty.
Wnosił także o zasądzenie polskich odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 55 000zł za okres pomiędzy 28 listopada 2014r do dnia 8 października 2018r.
Skarżący powód domagał się także obciążenia strony przeciwnej kosztami postępowania apalacyjnego.
Środek odwoławczy M. P. (1) został oparty tylko na zrzutach materialnych nieprawidłowego niezastosowania
1/ art. 481 kc w zw. z art. 7 ustawy prawo prywatne międzynarodowe poprzez to , że orzekając jako o należnym powodowi świadczeniu z tytułu renty bieżącej , Sąd niższej instancji przyjął , iż od poszczególnych jego rat miesięcznych są należne polskie odsetki ustawowe , podczas gdy w odniesieniu do świadczeń przyznanych w punkcie I sentencji zaskarżonego wyroku , zasadził je je wraz z odsetkami według regulacji belgijskiej. Zdaniem powoda w sytuacji, gdy świadczenie jest zasądzane w walucie polskiej należne od niego odsetki ustawowe także powinny być określone według przepisów prawa polskiego, a także wadliwego zastosowania:
2/ art. 1153 belgijskiego kodeksu cywilnego w postaci oddalenia żądania odsetkowego ponad jego uwzględniony przez Sąd zakres mimo , że były one podobnie jak i same świadczenia odszkodowawcze które zostały przyznane, należne od daty wezwania do ich zapłaty,
3/ art. 1382 kodeksu belgijskiego wobec oddalenia dalej idącego roszczenia odsetkowego od przyznanych powodowi świadczeń mimo , że warunkach gdy zgodnie z tą regulacją, poza odsetkami wyrównawczymi są poszkodowanemu należne odsetki za opóźnienie za okres pomiędzy datą ustalenia świadczenia kompensacyjnego przez Sąd, a terminem jego rzeczywistego spełnienia.
Zarzucany błąd , zdaniem apelanta , polegał także na tym , iż jako początkowy termin naliczenia odsetek , Sąd I przyjął tzw. „ datę średnią” . Co do zasady jej przyjęcie nie było przez powoda w ramach zarzutu kwestionowane , a podnoszona nieprawidłowość, jego zdaniem polegała jedynie na tym , iż nieprawnie ustalił samą datę początku terminu od którego naliczył odsetki. Powinna ona, w ocenie M. P. przypadać na rok 2017 skoro wypadek miał miejsce w roku 2013r., a orzeczenie zasądzające świadczenia wyrównawcze zapadło w 2021r. Bliżej w motywach zarzutu data ta nie została określona.
We wzajemnych odpowiedziach na apelacje stron przeciwnych, powód i pozwany ubezpieczyciel domagali się ich oddalenia jako pozbawionych uzasadnionych podstaw.
Wnosili także o obciążenie oponenta procesowego kosztami postępowania apelacyjnego.
Rozpoznając apelacje , Sąd II instancji rozważył :
Obydwa środki odwoławcze są uzasadnione w części , prowadząc do zmiany objętego nimi wyroku , w sposób wskazany w punkcie 1 orzeczenia reformatoryjnego.
W pozostałych zakresach środki odwoławcze stron zostały oddalone, a taki wynik ich oceny odwoławczej, stał się podstawą do wzajemnego zniesienia pomiędzy nimi kosztów postępowania apelacyjnego.
Przed przystąpieniem do oceny apelacji powoda i pozwanego ubezpieczyciela, na wstępie trzeba zwrócić uwagę , że żadna ze stron nie formułuje zarzutów procesowych , w tym w szczególności naruszenia art. 233 §1 kpc w oparciu o które kwestionowałaby sposób przeprowadzenia przez Sąd niższej instancji oceny zgromadzonych w sprawie dowodów oraz treści dokonanych na jej podstawie ustaleń .
Zaniechanie to ma tę konsekwencję , iż Sąd Odwoławczy, związany zarzutami tej natury obowiązany jest przyjmować , że ocena dowodów dokonana przez Sąd wydający zaskarżony wyrok jest niewadliwa, a oparte na jej wnioskach ustalenia faktyczne poprawne.
Dlatego też Sąd Apelacyjny ustalenia te przyjmuje za własne.
W tym kontekście odeprzeć trzeba jako , w ostatecznym wyniku , nieuzasadniony dla braku znaczenia dla rozstrzygnięcia, zarzut ubezpieczyciela, podnoszący nieprawidłowość faktyczną Sądu I instancji w postaci przyjęcia nieprawidłowej / zaniżonej wobec rzeczywistej o 141,05 zł miesięcznie / kwoty najniższego miesięcznego wynagrodzenia za pracę netto za rok 2021r.
Odwołując się do ustaleń dokonanych przez Sąd Okręgowy oraz jego stanowiska prawnego w tej jego części w której wyjaśniał składowe skapitalizowanego świadczenia wyrównawczego za styczeń 2021r oraz odszkodowania należnego periodycznie na przyszłość / renty bieżącej / , przypomnieć należy , że przyjmując kwotę najniższego wynagrodzenia netto miesięcznie na poziomie za rok 2020r / 1 920 , 62zł / wyjaśnił , iż orzekając o tym roszczeniu nie miał jeszcze danych o tym wynagrodzeniu na 2021r.
Co, więcej i przede wszystkim należy dostrzec , że nawet przyjęcie błędu faktycznego w tym zakresie pozostaje bez znaczenia dla oceny wyroku z 16 lutego 2021r skoro ustalenie wynagrodzenia minimalnego na niższym w porównaniu z danymi za 2021r poziomie roku 2020r jest dla ubezpieczyciela korzystniejsze , ograniczając wymiar świadczenia wyrównawczego , które jest zobowiązany spełniać wobec M. P..
Po drugie brak znaczenia tej nieprawidłowości faktycznej dla odwoławczej oceny wyroku , [na co trafnie zwraca uwagę powód w odpowiedzi na apelację ] wynika stąd , że podwyższenie stawki minimalnego wynagrodzenia miesięcznego nie przekładało się wprost i powodowało automatycznego podwyższenia wynagrodzenia powoda z tytułu pracy którą podjął począwszy od 1 grudnia 2020r. Jest ona wykonywana bowiem wymiarze połowy etatu.
Nie można tracić też pola widzenia tego , że dochód jaki Sąd I instancji przyjmował do wyliczeń wysokości świadczenia wyrównawczego , mający być pochodną zachowanej przez M. P. (1) zdolności do pracy, był zawsze dochodem określanym z pewnym przybliżeniem dla którego najniższe miesięczne wynagrodzenie netto było tylko wielkością graniczną , którą poszkodowany mógłby ale nie musiał przecież osiągać, tę zdolność wykorzystując.
Rozpoczynając ocenę apelacji zakładu ubezpieczeń / uwzględniwszy to, co powiedziano wyżej w odniesieniu do postanowionego przez stronę pozwaną zarzutu faktycznego ] ,od zarzutu naruszenia art. 321 kpc , w sposób opisany w jego motywach, Sąd Odwoławczy uznaje go nieuzasadniony.
Strona skarżąca motywując jego realizację pomija bowiem , że w piśmie procesowym z dnia 16 grudnia 2020r / por. k. 1067 – 1082 akt / powód ostatecznie sprecyzował wysokość roszczeń odszkodowawczych z tytułu skapitalizowanego świadczenia wyrównawczego oraz periodycznych świadczeń kompensacyjnych na przyszłość z tytułu utraconych dochodów oraz zwiększonych potrzeb spowodowanych następstwami wypadku wraz z odsetkami od sum cząstkowych i terminów wskazanych przez poszkodowanego .
W granicach tych ostatecznie określonych żądań mieszczą się sumy zasądzone z tych tytułów przez Sąd niższej instancji. Już z tego powodu stawiany zarzut nie może zostać podzielony.
Trzeba także dodać [ na co zwraca także uwagę powód w odpowiedzi na środek odwoławczy] , że Sąd korzystał przy przyjętych wyliczeniach wysokości tych świadczeń m. in. z precyzyjnych danych przedstawionych przez byłego pracodawcę M. P. natomiast poszkodowany, określając rozmiar tych roszczeń , kierował się tylko danymi dostępnymi powszechnie , zakładającymi co najwyżej m. in. uśrednioną skalę możliwych do osiągniecia dochodów w poszczególnych latach. Stad też zważywszy również na to , iż określając ich wysokość Sąd niższej instancji także odwoływał się do normy art. 322 kpc jako podstawy ostatecznego oznaczenia wysokości tych świadczeń tym bardziej nie można zasadnie mówić o tym , iż przy podejmowaniu rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy naruszył art. 321 kpc, orzekając ponad żądanie.
Za nieuzasadnione Sad II instancji uznaje sformułowane przez pozwanego ubezpieczyciela zarzuty materialne.
Formułując w kolejności pierwszy z nich, zakład ubezpieczeń zarzuca rażące zawyżenie świadczenia zasądzonego M. P. (1) mającego wyrównać poniesioną przez niego krzywdę.
Przypominając , że wskazana przez ubezpieczyciela norma nie ma dla określenia wysokości zadośćuczynienia powoda zastosowania skoro Sąd był obowiązany zastosować , także w tym zakresie , regulację belgijską zgodnie z którą odszkodowanie ma wyrównać każdy rodzaj szkody w tym krzywdę, w granicach rzeczywistego uszczerbku poszkodowanego można posłużyć się uznając zarzut strony pozwanej za chybiony następującymi stwierdzeniami :
zmiana wysokości zadośćuczynienia na etapie postępowania apelacyjnego przez Sąd drugiej instancji jest możliwa tylko wtedy, gdy Sąd niższej instancji nie uwzględnił wszystkich okoliczności i czynników uzasadniających przyznane świadczenie albo niewłaściwie ocenił całokształt tych - należycie ustalonych i istotnych okoliczności opisujących rozmiar i trwałość krzywdy popełniając błąd dowolności.
Do tego należy dodać, że zmiana taka jest możliwa, gdy suma wyrównawcza przyznana z tego tytułu, właśnie na skutek wspomnianego błędu, będzie uznana za nie mającą cechy kwoty odpowiedniej wobec potwierdzonego rozmiaru i charakteru tego rodzaju szkody, będąc / przez pryzmat argumentacji ubezpieczyciela / w sposób bardzo istotny zawyżona.
Przy tym zakres tej nieprawidłowości musi być taki, że według kryteriów obiektywnych, pozostawienie wysokości świadczenia na dotychczasowym poziomie doprowadzi (niewątpliwie) do sytuacji, w której uszczerbek poszkodowanego nie zostanie właściwie wyrównany, a przypadku M. P. zrodzi stan osiągniecia przezeń nieuzasadnionej korzyści z naruszeniem kompensacyjnej funkcji przyznanego świadczenia wyrównawczego.
Wbrew stanowisku ubezpieczyciela Sąd I instancji nie dopuścił się takich nieprawidłowości przy określeniu należnej powodowi kwoty zadośćuczynienia aby można było uznać , iż istnieją usprawiedliwione podstawy do ograniczenia ilościowego tego świadczenia przez Sąd Odwoławczy , w szczególności w skali postulowanej przez stronę apelującą .
Odwołując się do argumentacji , która wspierała zarzut , należy zauważyć, iż w prawdzie rzeczywiście biegli z (...) wykluczyli związek pomiędzy encefalopatią wątrobową a uszkodzeniem tego organu powoda w wypadku , tym nie mniej uszkodzenie to potwierdzili , a powód musiał podjąć leczenie wątroby. To , że M. P. (1) po okresie intensywnego leczenia oraz rehabilitacji , którą nadal / chociaż w warunkach domowych / kontynuuje , powrócił do normalnego życia nie oznacza , że nie doznaje w nim ograniczeń o charakterze trwałym, które dla tego młodego człowieka / w chwili zdarzenia był 23 letnim mężczyzną / potęgują poczucie krzywdy. Wystarczy przypomnieć , że trwały uszczerbek na zdrowiu został u niego określony na 88%, lewa kończyna dolna w tym opadająca stopa nie zostały i najprawdopodobniej nie zostaną wyleczone , co utrudnia poruszanie się , a u powoda obserwuje się zanik mięśni na niej.
Poszkodowany w sposób co najmniej długotrwały nie może wykonywać zawodu kierowcy zawodowego czy wykorzystywać nabytych uprzednio uprawnień montera wysokościowego mimo , że od wypadku minęło już bez mała 11 lat.
Te wszystkie okoliczności Sąd Okręgowy brał pod rozwagę oceniając rozmiar należnego pokrzywdzonemu zadośćuczynienia , a to tym bardziej upewnia poprawność wniosku o braku podstaw do ograniczenia tego świadczenia przez Sąd Odwoławczy.
Odeprzeć także należy drugi ze sformułowanych przez (...) S.A zarzutów materialnych w ramach którego Towarzystwo krytykuje zaliczenie do elementów składowych periodycznego świadczenia wyrównawczego na przyszłość oraz skapitalizowanego za zamknięty okres tzw. delegacji / diety/ wypłacanej przez pracodawcę zatrudnianym kierowcom na trasach międzynarodowych , w tym powodowi, przed wypadkiem.
Podobnie jak poprzedni także i ten zarzut nie bierze pod rozwagę , że Sąd I instancji był obowiązany stosować belgijskie prawo materialne. Wynikająca z niego zasada pełnej kompensaty wszystkich wynikających ze zdarzenia wywołującego szkodę następstw w majątku o ile istnieje rzeczywisty związek pomiędzy tymi uszczerbkami a wypadkiem pozwala w odniesieniu do tego zarzutu (...) S.A. , uznając go za nieuzasadniony powiedzieć , że :
- zarzut ubezpieczyciela opiera się na tezie , że dieta tego rodzaju , którą niewątpliwie powód otrzymywał w sposób stały przed wypadkiem i którą utracił , nawet będąc jeszcze do 30 czerwca 2015r zatrudniony w spółce (...) w S. , nie stanowi elementu wynagrodzenia ze stosunku pracy.
Nawet podzielając takie stanowisko, uznać jednak należy , że otrzymując ją systematycznie , w wysokości , która była - w przypadku powoda- w praktyce zasadniczym składnikiem środków finansowych jakimi dysponował będąc zatrudnionym stanowiła ona dochód , który wespół z wynagrodzeniem zasadniczym na najniższym dopuszczalnym poziomie stanowił jedyne źródło utrzymania jego rodziny albowiem jego żona naówczas nie pracowała. W następstwie wypadku M. P. (1) został tego elementu dochodu pozbawiony. Wobec tego oceniając zmianę w dochodach na niekorzyść ofiary wypadku po dniu 22 września 2013r , na potrzeby określenia wysokości świadczeń kompensujących tę niekorzystną zmianę zarówno poprzez świadczenie skapitalizowane jak i na przyszłość Sąd II instancji był obowiązany także i ten jego element składowy dochodu uwzględnić, co zrobił poprawnie wbrew ocenianemu zarzutowi strony pozwanej.
Nie jest przekonującą argumentacja zakładu ubezpieczeń , który neguje w ramach tego zarzutu także sposób w jaki Sąd I instancji określił skalę w której powód jako kierowca mógł dokonać oszczędności w ramach diety , [ na poziomie 70 % ] nocując w kabinie samochodu oraz korzystając z produktów żywnościowych zabieranych z domu.
Określenie rozmiaru oszczędności w uzyskiwanej od pracodawcy kwocie delegacji przeznaczonej na nocleg , wyżywienie i potrzeby osobiste kierowcy w trasie, na przyjętym przez Sąd I instancji poziomie jest poprawne i zostało oparte na relacji samego powoda oraz jego matki i małżonki I. i D. P. , które opisały w jaki sposób poszkodowany przygotowywał się do takich podróży oraz jak organizował sobie nocleg podczas pracy.
Tym relacjom ubezpieczyciel nie przeciwstawił żadnych dowodów przez co twierdzenia na których opiera się ta część omawianego zarzutu są tym bardziej nieprzekonujące.
Uznanie stawianych przez stronę pozwaną zarzutów za nieuzasadnione nie prowadzi jednak do oddalenia jej apelacji w całości.
Jest ona -, postulując ograniczenie rozmiaru ilościowego roszczeń należnych powodowi- usprawiedliwiona ale w bardzo nieznacznym zakresie różnicy pomiędzy kwotami 425 390zł - zasadzoną przez Sąd I instancji , a 425 389, 33zł , która jest rzeczywiście poszkodowanemu należna łącznie, tytułem uzupełniającego zadośćuczynienia, oraz odszkodowania pod postacią skapitalizowanego świadczenia wyrównawczego za okres od 1 października 2013 do 31 stycznia 2021r oraz odszkodowania za koszty leczenia , zakupu leków i dojazdów na wizyty [ 185 000zł +232 877,48 zł + 4990, 95 zł + 2520, 90 zł ].
I tylko w takim zakresie uwzględniając apelację strony pozwanej , w pozostałej części jako niezasadną , Sąd II instancji oddalił ją.
Apelacja powoda jest także uzasadniona także jedynie w części.
Przypomnieć należy , że swoim zakresem obejmuje ona tylko tę część rozstrzygnięcia Sądu I instancji , która dotyczy należności odsetkowych od przyznanych świadczeń kompensujących szkodę i krzywdę powoda , zasądzonych przez Sąd Okręgowy w punkcie I sentencji wyroku z dnia 16 lutego 2021r.
Podkreślić także należy , że strona pozwana zaskarżyła punkt II sentencji- obejmujący świadczenie z tytułu periodycznego świadczenia odszkodowawczego na przyszłość, w taki sposób , iż nie objęła jej zakresem zasądzonego od niego świadczenia odsetkowego. Taki / ograniczony / zakres zaskarżenia / wynika także z wniosku apelacji zakładu ubezpieczeń co do postulowanej treści zmiany wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu.
Poczynione uwagi o charakterze generalnym są podstawą dla wniosku zgodnie z którym poza zakresem oceny apelacyjnej Sądu Odwoławczego musi pozostać poprawność rozstrzygnięcia o należności odsetkowej , którą Sąd Okręgowy zasądził na rzecz powoda od świadczenia wskazanego w punkcie II wyroku, przyznając odsetki ustawowe za opóźnienie od świadczeń miesięcznych , w kwotach po 4600,02 zł / z tytułu utraconych dochodów / oraz po 289 zł / z tytułu zwiększonych potrzeb / , począwszy od dnia 1 lutego 2021r.
Jak już wskazano wcześniej , apelacja M. P. (1) opiera się tylko na zarzutach natury materialnej.
Rozpoczynając ich ocenę od pierwszego , w przyjętej w środku odwoławczym kolejności / zważywszy przy tym na określone wyżej granice kontroli instancyjnej /, należy uznać go za nieuzasadniony.
W jego ramach powód kwestionuje niezastosowanie dla oceny zgłoszonych roszczeń odsetkowych art. 481 kc w zw z art. 7 ustawy Prawo prywatne międzynarodowe.
Z powodów , które poprawnie w motywach zaskarżonego wyroku podał Sąd I instancji , dla oceny [ także ] tego roszczenia powoda zastosowanie mają przepisy materialne obowiązujące w Królestwie Belgii.
Powtarzanie tych samych argumentów w tym miejscu jest zbędne. Zatem brak jest / a tym zapatrywaniu opiera się pierwszy z zarzutów powoda / uzasadnionych podstaw do tego aby , w odniesieniu do należności odsetkowych od świadczeń kompensacyjnych zasądzonych w punkcie I sentencji ocenianego instancyjnie wyroku, stosować przepisy polskie a w szczególności kodeksu cywilnego dotyczące odsetek ustawowych za opóźnienie ,a przy tym bez znaczenia w tym kontekście jest argumentacja skarżącego zgodnie z którą regulacja polska byłaby dla poszkodowanego korzystniejsza.
Prawnie irrelewantny dla oceny tego zarzutu jest również i ten argument powoda , że Sąd Okręgowy, w odniesieniu do kolejnych rat miesięcznych periodycznego świadczenia wyrównawczego na przyszłość, zasądził odsetki ustawowe skoro – o czym była wcześniej mowa - poprawność tej części rozstrzygnięcia pozostaje poza granicami oceny Sądu II instancji.
Nieuzasadniony jest także drugi w kolejności z zarzutów materialnych sformułowanych przez powoda , który naruszenia art. 1153 belgijskiego kodeksu cywilnego upatruje w tym , że odsetki za opóźnienie od zasądzonych świadczeń nie zostały zasądzone od dat w których skarżący wezwał zakład ubezpieczeń do ich spełnienia.
Zgodnie z wykładnią i praktyką orzeczniczą tego przepisu w Belgii, co do zasady, od świadczeń mających wyrównywać doznane w wypadku komunikacyjnym szkody , niezależnie od rodzaju , należne są odsetki o charakterze ustawowym, nazywane wyrównawczymi - określane na podstawie wskazanego wyżej art. 2 §1 ustawy z dnia 5 maja 1865r w sprawie pożyczek na procent ,a mechanizm ustalania ich wysokości - podobnie jak odsetek ustawowych za opóźnienie o których będzie mowa w dalszej części uzasadnienia , poprawnie opisał Sąd Okręgowy.
Stanowią one element składowy odszkodowania , służąc kompensacie tego , że pomiędzy powstaniem szkody a orzeczeniem Sądu o odszkodowaniu , które pozostawione jest- w zakresie wysokości – pozostawione jest Sędziemu w każdej indywidualnie rozstrzyganej sprawie, upływa określony czas ale także mają one zrównoważyć , następujące w tym czasie, ewentualne zmniejszenie się wartości pieniądza.
Początkowy termin ich płatności do czasu orzeczenia o odszkodowaniu za takie uszczerbki , których doznał M. P. (1) na skutek wypadku , określa się według tzw. „ daty średniej , który to mechanizm zastosował poprawnie Sąd niższej instancji.
Co więcej, zgodnie z regulacja belgijska i jej przyjętą jej wykładnią do której także Sąd Okręgowy odwołał się podejmując rozstrzygnięcie odsetki te są należne poszkodowanemu niezależnie od wezwania o ich zapłatę ze strony wierzyciela / por. wyjaśnienie praktyki stosowania tej regulacji k. 697 akt/
Zatem zarzut nie uwzględnienia przez Sąd I instancji terminów w jakich powód wezwał stronę przeciwną do zapłaty świadczeń, nie stanowi podstawy do potwierdzenia jego zasadności.
To stanowisko usprawiedliwia tę część rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego , który oddalił te część żądania powoda, domagającego się zasądzenia / polskich / odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 55 000 złotych dochodzonej tytułem zadośćuczynienia za krzywdę, za okres od 28 listopada 2014r do 8 października 2018r , w zakresie której , w następstwie dobrowolnej jej zapłaty przez drugą stronę w trakcie procesu , M. P. (1) cofnął pozew, co doprowadziło do umorzenia postępowania w tej części / pkt IV sentencji orzeczenia/.
Ostatni z postawionych przez powoda zarzutów jest natomiast w części trafny , prowadząc do częściowej zmiany orzeczenia z dnia 16 lutego 2021r, w zakresie należnych od przyznanych świadczeń wyrównawczych odsetek.
Ma rację M. P. (1) podnosząc , iż Sąd naruszył art. 1382 belgijskiego kodeksu cywilnego nie uwzględniając tego , iż od świadczeń wyrównujących szkodę /niezależnie od jej rodzaju / poza odsetkami wyrównawczymi należne są - także mające charakter odsetek ustawowych , których wysokość jest ustalana w tożsamy sposób, jak opisany wyżej , odsetki za opóźnienie , nazywane w ustawodawstwie belgijskim odsetkami moratoryjnymi.
Zgodnie z powoływanym już wcześniej wyjaśnieniem praktyki wykładniczej dotyczącej m. in. odsetek na terenie Królestwa Belgii / por. k. 698 akt / odsetki moratoryjne – obliczone według stawek ustawowych , są należne od sumy głównej [ zasądzonego świadczenia odszkodowawczego - [ uzupełnienie redakcyjne Sądu Apelacyjnego ] , powiększonej o odsetki wyrównawcze za okres następujący po orzeczeniu aż do całkowitej zapłaty odszkodowania.
Uzasadnionym jest zatem przyjęcie , że odsetki tego rodzaju , które można utożsamić z polskimi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia wyrównującego szkodę. Są należne - bez potrzeby odrębnego wezwania ze strony poszkodowanego wierzyciela świadczenia do ich zapłaty przez dłużnika - za czas od dnia wyrokowania o przyznaniu odszkodowania do czasu rzeczywistej jego zapłaty przez dłużnika , przy czym odnoszą się kwoty łącznej świadczenia głównego powiększonego o ustawowe odsetki wyrównawcze.
Uwzględniając opisany mechanizm naliczania odsetek za opóźnienie / moratoryjnych /, w uznaniu za zasadną w części apelacji M. P. (1) , Sąd Odwoławczy zmienił punkt I wyroku Sądu Okręgowego nadając mu nowa treść , która uwzględnia z jednej strony / we wskazanym wyżej zakresie środek odwoławczy ubezpieczyciela / a z drugiej to , że poszkodowanemu należne jest świadczenie : - od zasądzonych w nim świadczeń wyrównawczych- wraz z odsetkami wyrównawczymi od wskazanych „dat średnich ; z tytułu belgijskich odsetek za opóźnienie , liczonych od dnia wyrokowania o odszkodowaniu do dnia rzeczywistej jego zapłaty.
W kontekście nowej treści punktu I sekwencji wyroku , Sąd Odwoławczy obowiązany jest dodać , że formułując ją , wyeliminował tę jego w której Sąd Okręgowy wskazał na wysokość ustawowych odsetek wyrównanwczych za poszczególne okresy roczne pomiędzy 2014r a 2021r / w części posługując się własnymi wyliczeniami tych stawek - co wynika z motywów wyroku /.
Uznał bowiem to za zbędne a przy tym prowadzące małej czytelność tej części wyroku. W jego ocenie, wystarczającym jest wskazanie jaka jest materialna podstawa oraz mechanizm ustalania wysokości stawek odsetek ustawowych / wyrównawczych i za opóźnienie[ moratoryjnych ] / za poszczególne , kolejne zamknięte okresy roczne oraz podanie gdzie ich wysokość jest one urzędowo publikowana.
W pozostałej części omawiany zarzut powoda nie jest trafny o ile w jego ramach M. P. (1) neguje sposób w jaki Sąd I instancji ustalił, wynikającą z powołanej przezeń regulacji belgijskiej określającej początkowy termin naliczenia ustawowych odsetek wyrównawczych [ tzw. „daty średniej”].
W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd szczegółowo wyjaśnił dlaczego, w okolicznościach rozstrzyganej spawy, „datę średnią „ dla odsetek / wyrównawczych / od świadczeń zasądzonych z tytułu zadośćuczynienia oraz części odszkodowania w kwocie 4990, 95 zł utożsamił z dniem 17 grudnia 2019r i dlaczego dla świadczenia w kwocie 2520, 90 była to data 22 grudnia 2020r.
Już tylko uzupełniająco dla porządku w tym miejscu należy dodać , iż podał też, wywodzone z treści regulacji belgijskiej powody nie przyznania odsetek od skapitalizowanego świadczenia z tytułu utraconych dochodów za zamknięty okres od 1 października 2013r do 31 stycznia 2021r , którą to argumentację Sąd II instancji podziela.
Nie podważa skutecznie tego stanowiska pogląd powoda , który w ramach tej części weryfikowanego zarzutu, przyjmuje inną interpretację pojęcia „daty średniej „ uznając , iż wyznacza ją połowa okresu pomiędzy datą zdarzenia szkodzącego a datą orzekania przez Sąd I instancji o należnych świadczeniach kompensacyjnych. Takie rozumienie tego pojęcia jest dowolne tym bardziej , że skarżący nie przedstawił żadnych rzeczowych argumentów, które by za nim przemawiały.
Z podanych przyczyn uznając , że obydwie apelacje są w części uzasadnione, Sąd Odwoławczy orzekł reformatoryjnie , w sposób w skazany w w punkcie 1 orzeczenia zmieniającego , na podstawie art. 386 §1 kpc.
W pozostałych zakresach środki odwoławcze obu stron , jako niezasadne, zostały oddalone na podstawie art. 385 kpc. / pkt 2 sentencji orzeczenia /,
Wobec uznania apelacji stron za jedynie w części za usprawiedliwione, Sąd II instancji, na podstawie art. 100 kpc w zw z art. 391 §1 kpc , wzniósł wzajemnie pomiędzy nimi koszty postępowania apelacyjnego.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Krakowie
Osoba, która wytworzyła informację: Grzegorz Krężołek, Beata Kurdziel , Robert Jurga
Data wytworzenia informacji: