Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Krzysztof Sobierajski (spr.)
Sędziowie:	SSA Anna Kowacz-Braun SSA Józef Wąsik
Protokolant:	st. protokolant Katarzyna Rogowska

po rozpoznaniu w dniu 10 września 2013 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Handlowo - Usługowego (...), (...) spółki jawnej w N.

przeciwko Międzynarodowy Transport Drogowy i (...), (...) spółce jawnej w N.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Gospodarczego w Krakowie

z dnia 15 marca 2013 r. sygn. akt IX GC 721/11

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kwotę 5400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

I A Ca 717/13

UZASADNIENIE

Strona powodowa Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...), (...) spółka jawna w N. wniosła przeciwko Międzynarodowemu Transportowi Drogowemu i (...), (...) spółce jawnej w N. pozew o zapłatę kwoty 206.267,71 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 22 września 2009 roku oraz o zwrot kosztów procesu.

Na uzasadnienie żądania pozwu wskazała, iż wynajmowała od strony pozwanej na podstawie umowy z 5 września 2001r. lokal w N.. Strona pozwana wypowiedziała umowę najmu, która rozwiązana została w dniu 11 maja 2007r. W chwili rozwiązania umowy w lokalu znajdowały się należące do strony powodowej błony rentgenowskie i odczynniki do radiologii o wartości 206.267,71 zł. Strona pozwana po wypowiedzeniu umowy bezprawnie zajęła bez żadnego tytułu prawnego towary znajdujące się w lokalu i odmówiła ich wydania na skutek czego doszło do ich przeterminowania i zniszczenia.

Sąd Okręgowy w Krakowie w oparciu o twierdzenia pozwu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Strona pozwana Międzynarodowy Transport Drogowy i (...), (...) spółka jawna w N. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty w którym wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

W sprzeciwie pozwana zarzuciła w pierwszej kolejności brak legitymacji czynnej strony powodowej, gdyż umowa najmu zawarta została pomiędzy osobami fizycznymi M. K. (1) i E. K., a umowę podpisał wyłącznie M. K. (1).

Nadto podniosła ,że:

- przedmiotem umowy był najem lokalu, a nie przechowanie, tym samym ewentualne przeterminowanie składowanych w tym lokalu przedmiotów nie ma żadnego związku z obowiązkami jakie płynęły z zawartej umowy najmu;

- wypełniła wszystkie obowiązki płynące z umowy najmu - udostępniła lokal na czas trwania umowy, zapewniła nieskrępowany dostęp do niego i nie naruszała posiadania;

- strona powodowa nie wykazała aby w magazynie znajdowały się powołane w pozwie błony rentgenowskie i inne materiały medyczne.

- w pozwie brak jest również twierdzeń i dowodów dotyczących kiedy i jakie rzeczy, które miałyby być złożone w magazynie, uległy przeterminowaniu;

- nie miała obowiązku wydania rzeczy, których obecność stwierdziła w magazynie, gdyż na zasadzie art.670 § 1 kc przysługiwało jej ustawowe prawo zastawu z uwagi na nieregulowanie na przełomie 2006/2007 należności czynszowych, gdy M. K. (1) przestał płacić za czynsz, co było również podstawą wypowiedzenia umowy najmu;

- nie są jej znane żadne żądania strony powodowej o wydanie rzeczy z najmowanego niegdyś lokalu poza żądaniem wydania opon samochodowych, które zostały wydane M. K. (1) w 2007r.;

-nie czyniła stronie pozwanej przeszkód w odebraniu rzeczy pomimo przysługującemu jej prawu zastawu;

- jeszcze w maju 2007r. zwracała się do M. K. (1) o opróżnienie lokalu w związku z wypowiedzeniem umowy;

- strona powodowa nigdy nie wystąpiła z roszczeniem o naruszenie posiadania co stanowi przesłankę roszczenia odszkodowawczego;

- podniosła zarzut przedawnienia w zakresie kwoty nieobjętej zawezwaniem do próby ugodowej, czyli różnicy pomiędzy kwotami 206.267,71 zł i 160.000 zł.

Wyrokiem wydanym w dniu 15 marca 2013 roku Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział IX Sąd Gospodarczy oddalił powództwo i zasądził od strony powodowej Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) M. K. (1), (...) spółki jawnej w N. na rzecz strony pozwanej Międzynarodowy Transport Drogowy i (...), (...) spółki jawnej w N. kwotę 7217 złotych kosztów procesu.

Wyrok powyższy został wydany w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

W dniu 5 września 2001r. strony zawarły umowę najmu pomieszczenia w hali położonej przy ul. (...) w N., przy czym w momencie zawierania umowy strona powodowa prowadziła działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Strona powodowa zalegała z zapłatą czynszu na kwotę około 7 tysięcy złotych. Pismem z 11 kwietnia 2007r. strona pozwana wypowiedziała stronie powodowej umowę najmu ze skutkiem na 11 maja 2007r. Strona powodowa odebrała wypowiedzenie 11 czerwca 2007r. a poprzednia korespondencja zawierająca wypowiedzenie wróciła do pozwanej z adnotacją „zwrot nie podjęto w terminie”. Po rozwiązaniu umowy w magazynie pozostały rzeczy należące do strony powodowej, w tym błony rentgenowskie i materiały medyczne, a strona powodowa, pomimo wezwań, nie zgłosiła się po ich odbiór, jak również nie żądała wydania pozostających w magazynie rzeczy poza oponami, które odebrała. Strona powodowa zawezwała stronę pozwaną do zawarcia ugody w zakresie kwoty 160.000 zł bez wskazania podstawy żądania.

Powyższy stan faktyczny ustalił sąd I instancji w oparciu o dokumenty, zeznania świadków oraz przesłuchanie stron. Świadkowie słuchani w sprawie co do zasady nie mieli informacji na temat okoliczności wypowiedzenia umowy, ilości i jakości rzeczy znajdujących się w magazynie oraz prób odzyskania przez stronę powodową rzeczy zajętych w magazynie a jedynie ogólne informacje. W oparciu o zeznania J. S. (1) i A. K. ustalił sąd I instancji, że wśród zajętych w magazynie były także błony rentgenowskie. Jednakże na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego nie można było precyzyjnie ustalić , jaki konkretnie był to asortyment i jaka była jego wartość. Świadek L. L. (1) prowadzący księgowość w firmie (...) zeznał, iż o tym, ze w magazynie znajdowały się błony rentgenowskie wnioskował z dokumentacji firmy. Dodatkowo podał, iż na koniec 2006r.wartość przedmiotów znajdujących się w hali wynosiła 55.814,47 zł netto oraz, że wartość ta na wiosnę 2007r. nie uległa zmianie. W rezultacie ustalił sąd I instancji ,że w magazynie mogły znajdować się rzeczy co najwyżej o ww. wartości. Pozostali świadkowie zeznali ,że w magazynie były opony, pudła po telewizorach i drukarkach ale nie potrafili wskazać czy strona powodowa domagała się dostępu do lokalu po wygaśnięciu umowy w celu odbioru znajdujących się tam rzeczy. Oceniając dowód z przesłuchania stron sąd I instancji dał wiarę zeznaniom wspólnika strony pozwanej M. M., którego zeznania uznał za logiczne zarówno z punktu widzenia ich weryfikacji z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie, jak i z punktu widzenia postępowania przezornego przedsiębiorcy. Na uwzględnienie zasługiwały zatem wyjaśnienia przyczyn zajęcia lokalu i jego wyposażenia z powodu zaległości czynszowych strony powodowej. Logicznie brzmią jego wyjaśnienia, że zanim strona pozwana zajęła lokal to wielokrotnie pisała do strony powodowej, aby rozwiązać problem, ale albo pisma nie były odbierane, albo też M. K. obiecywał, że przyjedzie po rzeczy, ale nie przyjeżdżał. Okoliczności te co do zasady potwierdził słuchany w charakterze strony M. K., który przyznał fakt zaległości finansowych, wydanych nakazów zapłaty, odbiór opon, brak podejmowania działań zmierzających do odbioru pozostałych rzeczy z tej przyczyny, że jak zeznał strona pozwana jednoznacznie uzależniła wydanie rzeczy od spłaty wynagrodzenia.

W oparciu o te ustalenia uznał sąd I instancji powództwo za nieuzasadnione.

Po pierwsze trafny jest zarzut przedawnienia roszczenia co do kwoty 46.267,71 zł., gdyż zawezwanie do próby ugodowej obejmowało wyłącznie kwotę 160 000 zł. W efekcie przerwanie biegu przedawnienia roszczenia odszkodowawczego mogło dotyczyć co najwyżej kwoty 160 000 zł. Zatem powództwo w zakresie kwoty 46 267,71 zł, czyli roszczenia powyżej kwoty 160 000 zł jest nieuzasadnione z tej przyczyny, iż jest przedawnione. W pozostałym zakresie powództwo zdaniem sądu I instancji nie zasługuje na uwzględnienie a to z tego względu ,że strona powodowa poza faktem zajęcia rzeczy w magazynie nie wykazała okoliczności uzasadniających uwzględnienie powództwa a to :

- rodzaju, ilość i wartość zajętych materiałów;

- związku przyczynowego pomiędzy szkodą, a zachowaniem strony pozwanej.

W toku postępowania został wykazany jedynie fakt zajęcia rzeczy w magazynie oraz to, że w magazynie znajdowały się również błony rentgenowskie i materiały medyczne. Natomiast nie została wykazana wartość tych rzeczy. Co najwyżej można uznać, że ich wartość wynosiła 55.814,47 zł netto, bo taką kwotę wskazał świadek L. L. prowadzący księgowość strony powodowej. Nie został ponadto wykazany związek przyczynowy pomiędzy szkodą strony powodowej, a działaniem strony pozwanej. Wykazanie faktu zajęcia towaru w magazynie nie uzasadnia przyjęcia ,że pozwana ponosi odpowiedzialność za szkodę w sytuacji gdy strona pozwana wielokrotnie próbowała kontaktować się ze stroną powodową, aby zapłaciła zaległości i opróżniła lokal, jednakże wszelkie wezwania wysyłane do strony powodowej nie były przez nią odbierane, a sam M. K. przez ostatnie 2 miesiące w ogóle nie pojawiał się w magazynie. Nadto skoro strona powodowa upatruje szkody w fakcie przeterminowania towaru to niezrozumiałe są zdaniem sądu zachowania polegające na całkowitym braku zainteresowania towarem. W konsekwencji uznał sąd I instancji ,że jeżeli nawet doszło do przeterminowania jakichkolwiek materiałów medycznych i błon rentgenowskich to zostało to spowodowane zupełną biernością strony powodowej, a nie działalnością strony pozwanej. Te okoliczności skutkowały oddaleniem powództwa.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona powodowa , która zaskarżając wyrok w całości orzeczeniu zarzuciła:

1.  Błędy w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie ,że:

- do przeterminowania materiałów medycznych i błon rentgenowskich doszło z powodu biernego zachowania się strony powodowej , a nie z powodu działalności pozwanego podczas gdy to zajęcie magazynu przez stronę pozwaną i uzależnienie wydania rzeczy od zapłaty zaległości finansowych , a zatem działanie strony pozwanej doprowadziło do przeterminowania materiałów medycznych i błon rentgenowskich

- strona powodowa nie podejmowała żadnych działań zmierzających do odzyskania materiałów podczas podejmowała takie działania co wynika z zeznań wspólnika M. K. (1), świadków J. S. (1), A. K., L. L. (1)

- stronie pozwanej zależało , by strona powodowa opróżniła ze swoich rzeczy magazyn podczas gdy zajęła je jako zastaw

2. naruszenie przepisów postępowania a to :

- art. 479/12 kpc przez oddalenie wniosków dowodowych w postaci zeznań świadków B. C., B. S., D. S., G. S. oraz dowodu z dokumentów , a to spisu materiałów znajdujących się w magazynie oraz inwentaryzacji na dzień 31 grudnia 2006 roku jako spóźnionych podczas gdy potrzeba powołania dowodów wynikła dopiero zastrzeżeniach strony pozwanej zgłoszonych w sprzeciwie

-art. 233§ 1 kpc przez dokonanie błędnej oceny materiału dowodowego i ustalenie ,ze strona powodowa nie wykazała rodzaju , ilości i wartości zajętych materiałów, nie wykazała związku przyczynowego pomiędzy szkodą a zachowaniem strony pozwanej, zignorowanie znaczącej części zeznań świadków J. S. (2), A. K., L. L. (1) oraz przedstawiciela strony powodowej M. K. (1) dotyczących zwracania się strony powodowej o zwrot zajętych materiałów

- art. 328 § 1 kpc przez sporządzenie uzasadnienia w sposób nie odpowiadający tym przepisom i braku wykazania z jakich przyczyn sąd I instancji odmówił wiarygodności zeznaniom świadków zawnioskowanych przez stronę pozwaną.

Z powołaniem się na te zarzuty strona powodowa wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Zakres zarzutów apelacji wymaga w pierwszej kolejności odniesienia się do naruszenia przez sąd I instancji art. 233 § 1 kpc przez wadliwą ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego. Zarzucenie sądowi naruszenia art. 233 § 1 kpc wymaga wykazania ,że dokonana przez ten sąd ocena jest sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania. Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dokonał wnikliwej oceny materiału dowodowego i szczegółowo wyjaśnił jakie to względy stanowiły o nadaniu przeprowadzonym dowodom waloru wiarygodności i z jakich to względów nie przyjął za podstawę ustaleń faktycznych dowodów zaoferowanych przez stronę powodową. Ocenę tą Sąd Apelacyjny w całości podziela i ustalony w sprawie stan faktyczny przyjmuje za własny. Strona powodowa kwestionuje ustalenia sądu I instancji polegające na przyjęciu ,że strona powodowa nie zwracała się o zwrot zajętych materiałów i przywołuje na ta okoliczność zeznania przedstawiciela powoda M. K. (1) oraz świadków J. S. (1), A. K. i L. L. (1). Z zeznań w świadka J. S. (1) wynika tylko ,że słyszał iż powód wystąpił o wydanie rzeczy. Odbierał opony z magazynu , które zostały mu wydane. Innych szczegółów nie podał. Z zeznań A. K. również wynika ,że powód ubiegał się o wydanie rzeczy z magazynu. Nie podaje jednak formy ani czasookresu żądania powoda. Podobnie zeznał świadek L. L. (1). Tymczasem w aktach zalegają pisma strony pozwanej z dnia 6 maja 2007 roku wzywające M. K. (1) do zapłaty czynszu i opróżnienia magazynu, które zostało skierowane na adres siedziby spółki jawnej ul. (...) i nie zostało odebrane przez ozwanego oraz z dnia 14 kwietnia 2008 roku wzywające spółkę jawną do opróżnienia magazynu. Znamiennym jest ,że w tym czasie toczyło się postępowanie upadłościowe firmy prowadzonej przez M. K. (1) PHU (...) i w dniu 21 czerwca 2007 roku Sąd Rejonowy w Nowym Sączu ogłosił upadłość tego podmiotu gospodarczego. Stroną umowy była natomiast PHU (...) spółka jawna. Masę upadłości M. K. (1) przejął syndyk i powstały wątpliwości co do własności towaru znajdującego się w dzierżawionym magazynie. Wątpliwości te zostały rozwiane pismem syndyka z dnia 11 kwietnia 2008 roku ( k-223) , który oświadczył ,że ruchomości zalegające w magazynie stanowią własność spółki jawnej. Z powyższego pisma i jego treści wynika ,że wobec pojawiających się w tym czasie wątpliwości co do własności towaru istniały przeszkody co do jego przejęcia. Nie było natomiast jakichkolwiek przeszkód do opróżnienia magazynu po piśmie z dnia 14 kwietnia 2008 roku. Zeznania w tym zakresie złożone przez M. K. (1) , że żądał wydania towarów z magazynu jawią się jako niewiarygodne skoro strona pozwana oferowała ich zwrot. Brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że dokonana przez sąd I instancji w tym zakresie ocena dowodów jest sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania a poczynione ustalenia faktyczne nie znajdują wsparcia w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Trafnie również ustala sąd I instancji ,że w wynajmowanym magazynie znajdowały się klisze rentgenowskie oraz inne materiały medyczne strony powodowej ale nie sposób ustalić ich ilości i wartości oraz ,że ciężar wykazania tej okoliczności spoczywał na stronie powodowej a przedstawione dokumenty nie mają wartości dowodowej. Po pierwsze podstawione spisy są datowane na 31 grudnia 2006 roku a sprawozdanie finansowe na 31 grudnia 2010 roku. O ile chodzi o te pierwsze to obrazują stan na co najmniej cztery miesiące przed wypowiedzeniem umowy najmu i z oświadczenia świadka L. L. (1) ( k- 273) wynika, że strona powodowa dokonywała transakcji handlowych po dacie spisu. Ponadto M. K. (1) prowadził równolegle działalność gospodarczą jako osoba fizyczna i z notatki zalegającej na k. 201 , sporządzonej w dniu 31 marca 2008 roku wynika ,że również korzystał z tego magazynu gdyż oświadczył ,że wydzierżawiał u strony pozwanej pomieszczenia i wspólnie z syndykiem przy udziale strony pozwanej przyjęto ,że syndyk dokona ustalenia stanu magazynowego ewentualnie ustali czy ruchomości wchodzą w skład masy upadłości. Sprawa jest zatem znacznie bardziej złożona niż wynika to z twierdzeń strony powodowej gdyż prawie rok po wypowiedzeniu umowy najmu nie było wiadomo czy rzeczy znajdujące się w magazynie stanowią własność strony powodowej czy też wchodzą w skład masy upadłości. W każdym razie po przesłaniu pisma z dnia 14 kwietnia 2008 roku nie było przeszkód do stawienia się u strony pozwanej , sporządzenia spisu i zabrania rzeczy gdyż w tym czasie jak wynika z pisma pozwanej nie rościła ona sobie już uprawnień z tytułu prawa zatrzymania. Cała ta grupa zarzutów apelacji zmierzająca do wykazania wadliwej oceny dowodów i wadliwych ustaleń faktycznych w świetle wyżej przedstawionych faktów bezspornie wynikających z dokumentów jawi się jako oczywiście nieuzasadniona.

W okolicznościach sprawy nie było również potrzeby prowadzenia dowodów z dalszych świadków zgłoszonych w odpowiedzi na sprzeciw na okoliczność rodzaju i ilości materiałów złożonych w magazynie gdyż po pierwsze nie było wiadomo czy są to towary strony powodowej , czy M. K. (1), po drugie okoliczności związane z odmową wydania rzeczy zostały wyjaśnione dokumentami , po trzecie jak trafnie przyjmuje sąd I instancji dowody te winny być zgłoszone w pozwie i zostały sprekludowane.

W tych okolicznościach przyjąć należy ,że po wypowiedzeniu umowy najmu strona pozwana pismem z dnia 6 maja 2007 roku wezwała stronę powodową do opróżnienia magazynu. Pismo to nie zostało odebrane. Następnie we wrześniu 2007 roku weszła do magazynu i zajęła znajdujące się tam rzeczy jako zastaw na poczet należności czynszowych. Tym czasie został ogłoszona upadłość przedsiębiorcy M. K. (1)- wspólnika pozwanej i powstał problem roszczeń syndyka i wyjaśnienia czy rzeczy z magazynu wchodzą w skład masy upadłości. Sprawa została ostatecznie wyjaśniona pismem syndyka z dnia 11 kwietnia 2008 roku. W dniu 14 kwietnia 2008 roku strona powodowa została wezwana do opróżnienia magazynu. Wezwania nie wykonała. W świetle takich faktów nie budzi wątpliwości ,że wejście do magazynu w celu zajęcia rzeczy najemcy w trybie art. 670 kc nie nosiło cech bezprawności. Skoro istniał stan niepewności co do własności rzeczy to nie sposób przypisać pozwanej zawinionego zachowania w postaci braku działań skierowanych na zabezpieczenie rzeczy. Brak odpowiedzi na wezwanie do zabrania rzeczy uzasadnia przyjęcie ślad za sądem I instancji ,że nie można dopatrzyć się związku przyczynowego między zachowaniem strony pozwanej a doznaną przez powoda szkodą , która zresztą nie została wykazana co do wysokości.

Z tych przyczyn apelacja na zasadzie art. 385 kpc podlegała oddaleniu.

Na podstawie art. 98§ 1 kpc Sąd Apelacyjny zasadził od strony powodowej na rzecz pozwanej kwotę 5400 złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.