Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSA Marek Boniecki

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 12 marca 2024 r. w Krakowie

sprawy z powództwa P. B.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 21 marca 2022 r., sygn. akt I C 2757/19

1.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie II (drugim), w ten sposób, że kwotę 71.000 zł obniża do 51.861 zł (pięćdziesiąt jeden tysięcy osiemset sześćdziesiąt jeden złotych), oddalając powództwo co do 19.139 zł oraz odsetek od tej kwoty;

b)  w punkcie V (piątym) w ten sposób, że kwotę 4934,68 zł obniża do 2675 zł (dwa tysiące sześćset siedemdziesiąt pięć złotych);

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I ACa 726/22

Uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie

z 12 marca 2024 r.

Wyrokiem z 21 marca 2022 r. Sąd Okręgowy w Kielcach: I. zasądził od (...) S.A. w W. na rzecz P. B. kwotę 20.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 12 lipca 2015 r. tytułem zadośćuczynienia; II. zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 71.100 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 21 lutego 2020 r. tytułem odszkodowania; III. ustalił odpowiedzialność pozwanej spółki za skutki wypadku, jakiemu uległ powód w dniu 2 marca 2014 r., a pozostające z nim w adekwatnym związku przyczynowym; IV. oddalił powództwo w pozostałej części; V. zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 4934,68 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Kielcach kwotę 1146,45 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd pierwszej instancji poczynił ustalenia faktyczne zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (k. 316-320), które Sąd Apelacyjny podzielił i przyjął za własne.

W ustalonym przez siebie stanie faktycznym, po dokonaniu analizy zebranego
w sprawie materiału dowodowego, Sąd Okręgowy uznał powództwo za częściowo uzasadnione w świetle przepisów art. 822 k.c., art. 444 § 1 k.c. i art. 445 § 1 k.c., przyjmując
w szczególności, że:

- zapłata sumy 40.000 zł zadośćuczynienia nie zrekompensowała należycie powodowi doznanej krzywdy, wobec czego konieczne było zasądzenie z tego tytułu dalszej kwoty 20.000 zł;

- podstawę prawną żądania zapłaty odszkodowania z tytułu utraconego zarobku stanowił art. 444 §1 k.c.;

- powód studiował na kierunku, który po jego skończeniu dawał absolwentom dużą możliwość znalezienia dobrze płatnej pracy w wyuczonym zawodzie;

- jeszcze w trakcie studiów I stopnia powód pracował na umowę zlecenia jako konstruktor i już wtedy osiągał dochody;

- pomimo starań nie znalazł zatrudnienia z uwagi na stan psychiczny, w jakim się znajdował: wycofanie, brak stanowczości, męczliwość; powodowało to, że nie był stanie przekonać potencjalnych pracodawców do siebie, jak również skutek w postaci nieprzedłużania z nim umowy poza okres próbny;

- powód wykazał adekwatny związek przyczynowy pomiędzy brakiem zatrudnienia od października 2015 r. (kiedy terminowo ukończyłby studia) do listopada 2017 r., kiedy podjął stałe zatrudnienie; stąd za zasadne zostało uznane jego żądanie wyrównania utraconych zarobków za okres od października 2015 r. do stycznia 2017 r., za maj i czerwiec 2017 i oraz październik i ¾ miesiąca listopada 2017 r. (łącznie 19 i ¾ miesiąca), wyłączono Sąd okresy, kiedy powód był zatrudniony na umowę o pracę na okres próbny;

- powód rozpoczynałby pracę jako konstruktor, a więc wysoce prawdopodobne jest, że jego wynagrodzenie kształtowałoby się raczej na poziomie niższym niż średnie; wziąć pod uwagę należało również dochody uzyskiwane przez stronę powodową podczas świadczenia pracy w okresie studiów licencjackich, które były niższe niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie uzyskiwane w sektorze przedsiębiorstw.

- przy określaniu miesięcznego utraconego przez powoda zarobku odniesiono się do dochodów, jakie powód osiągnął w 2017 r. netto, przyjmując wartość 3600 zł (w zaokrągleniu).

Wyrok powyższy w zakresie pkt. II, w którym Sąd uwzględnił powództwo ponad kwotę 21.100 zł oraz w części orzekającej o kosztach procesu zaskarżyła apelacją strona pozwana, wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części, ewentualnie uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Apelujący zarzucił naruszenie: 1) art. 444 §2 k.c. w związku z art. 361 §1 k.c. - poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że powód utracił korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę, bowiem pozostawał bez zatrudnienia w związku z obrażeniami doznanymi w wypadku komunikacyjnym z dnia 2.03.2014 r. przez okres 19 i ¾ miesiąca, podczas gdy powód z uwagi na udział w wypadku przedłużył okres studiów o 6 miesięcy, a następnie mógł podjąć zatrudnienie; 2) art. 6 k.c., art. 232 k.p.c. w związku z art. 361 §1 k.c. - poprzez uznanie, że powód wykazał, że niemożność znalezienia przez niego zatrudnienia przez okres 19 i ¾ miesiąca w całości ma związek z uczestnictwem w wypadku komunikacyjnym w dniu 2.03.2014 r., podczas gdy poza zeznaniami nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających aktywne poszukiwanie zatrudnienia po ukończeniu studiów; 3) art. 233 §1 k.p.c. - poprzez błędną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego,
w szczególności dowodu z opinii biegłych, skutkujące niewłaściwym przyjęciem, że pozostawanie przez powoda bez zatrudnienia przez 19 i ¾ miesiąca w całości ma związek
z jego stanem zdrowia na skutek wypadku z 2.03.2014 r., chociaż z opinii lekarskich nie wynika, aby powód nie był zdolny do pracy po ukończeniu studiów, zaś niemożność znalezienia czy utrzymania pracy może mieć również inne przyczyny, co wynika z zasad doświadczenia życiowego.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy, co sprawiło, że Sąd Apelacyjny przyjął go za własny.

Za częściowo uzasadniony Sąd odwoławczy uznał zarzut naruszenia art. 233 §1 k.p.c. w zakresie oceny opinii biegłych lekarza psychiatry i neurologa, których kompleksowa ocena pozwala na przyjęcie, że doznany uszczerbek na zdrowiu nie uniemożliwiał, lecz jedynie utrudniał powodowi znalezienie pracy w wyuczonym zawodzie. W konsekwencji przyjąć należało, że w relewantnym okresie poszkodowany miał zachowaną zdolność do wykonywania pracy poniżej swoich kwalifikacji. W ocenie Sądu Apelacyjnego najbardziej adekwatnym miernikiem zachowanej zdolności do pracy jest wynagrodzenie minimalne, które powód mógł osiągać. Oczywiście rzeczą naturalną jest, że starał się on uzyskać zatrudnienie w wyuczonym zawodzie, lecz sam ten fakt nie rzutuje na niemożność świadczenia jakiejkolwiek pracy. Wobec powyższego za częściowo trafiony uznać należało również zarzut uchybienia art. 361 §1 k.c.

Z urzędu wiadomym jest, że w 2016 r. minimalne miesięczne wynagrodzenie brutto wynosiło 1850 zł, a w 2017 r. – 2000 zł (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2015 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 r., Dz. U. poz. 1385 oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 września 2016 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r., Dz. U. poz. 1456). Po odjęciu ciężarów publicznoprawnych wartości te wyniosły odpowiednio 1356 zł i 1460 zł. Z treści apelacji wynika, że skarżąca zakwestionowała odszkodowanie od kwietnia do końca 2016 r.
(9 miesięcy) oraz 4,75 miesiąca w 2017 r. Przy przyjęciu ww. wartości odszkodowanie
w 2016 r. winno zostać obniżone o 12.204 zł (9 x 1356), a w 2017 r. o 6935 zł (4,75 x 1460), co dało łącznie 19.139 zł, o którą to kwotę Sąd odwoławczy obniżył zasądzone odszkodowanie.

W konsekwencji modyfikacji wymagało także rozstrzygnięcie o kosztach procesu, przy zastosowaniu art. 100 k.p.c. Strony wygrały proces w 50%. Powód poniósł koszty w wysokości 11.566 zł (5349 zł – opłata od pozwu, 5400 zł – wynagrodzenie adwokata, 17 zł – opłata od pełnomocnictwa, 800 zł – zaliczka na opinię), a pozwana – 6217 zł (5400 zł – wynagrodzenie radcy prawnego, 17 zł – opłata od pełnomocnictwa, 800 zł – zaliczka na opinię). Po wzajemnej kompensacie pozostała kwota 2675 należna powodowi.

W pozostałym zakresie apelacja okazała się nieuzasadniona, albowiem, jak wskazano wyżej, powód miał ograniczoną zdolność do zarobkowania. Art. 444 §2 k.c. nie mógł zostać naruszony, albowiem poszkodowany nie domagał się zasądzenia na jego rzecz renty.

Sąd odwoławczy nie dostrzegł, aby Sąd pierwszej instancji uchybił prawu materialnemu w zakresie nie objętym zarzutami apelacji.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 §1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.

Za podstawę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego przyjęto art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391 §1 k.p.c. Jakkolwiek pozwana poniosła wyższe koszty na tym etapie, to w większym stopniu uległa w zajmowanym stanowisku procesowym (60/40).