Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Grzegorz Krężołek

Protokolant: Iwona Mrazek

po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2024 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa A. W. (1)

przeciwko (...) Bank (...) w W. działający przez (...) Bank (...) Oddział w Polsce

o ustalenie i zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia 23 marca 2022r.,

sygn. akt : I C 651/21

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II jego sentencji nadając mu treść :

„II zasądza od strony pozwanej (...) Bank (...) w W., na rzecz powódki A. W. (1) kwoty : 68 294, 94 zł

/ sześćdziesiąt osiem tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt cztery złote , dziewięćdziesiąt cztery grosze / oraz 50 083,88 CHF / pięćdziesiąt tysięcy osiemdziesiąt trzy franki szwajcarskie 88/ 100/ z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 grudnia 2021r do dnia zapłaty , przy czym strona pozwana , w wykonaniu prawa zatrzymania, może powstrzymać się ze spełnieniem tego świadczenia do czasu gdy powódka zaofiaruje spełnienie otrzymanego od banku świadczenia w kwocie 301 478 , 56zł / trzysta jeden tysięcy czterysta siedemdziesiąt osiem złotych pięćdziesiąt sześć groszy / albo zabezpieczy roszczenie o jego zwrot „ oraz

2.dodaje punkt II a o treści :

„ II a oddala powództwo w pozostałym zakresie „ ;

2.  oddala apelację w pozostałej części ;

3.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 8100 zł

/ osiem tysięcy sto złotych / z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia którym je zasądzono do dnia zapłaty , tytułem kosztów postępowania apelacyjnego .

Sygn. akt : I ACa 784/22

UZASADNIENIE

Powódka A. W. (1) domagała się zasądzenia od strony pozwanej (...) Bank (...) z siedzibą w W. kwoty 68.294,94 PLN i 50.083,88 CHF z odsetkami oraz ustalenia nieistnienia stosunku prawnego – umowy kredytu z 26 maja 2006 r. nr (...). Jako żądanie ewentualne zgłosiła żądanie zapłaty kwoty 20.762,70 zł oraz oraz 50.083,88 franka szwajcarskiego .

Uzasadniając żądanie wskazała , iż w 2006 r. zawarła z pozwanym - mając status konsumenta - umowę o kredyt denominowany w walucie szwajcarskiej.

Twierdziła , że ma interes prawny w dochodzonym ustaleniu albowiem cześć postanowień zawartej przez strony umowy, a to § 2 ust. 1, § 10 ust. 4 pkt 1 i 2, § 12 ust. 9 pkt 1 i 2, § 15 ust. 10 pkt 1 i 2 umowy kredytu oraz § 7, § 17 ust. 6 pkt 1 i 2 i § 12 ust. 7 pkt 1 i 3 , stanowiącego jej integralna część Regulaminu Kredytu Mieszkaniowego, które dotyczą wprowadzenia klauzuli przeliczeniowej z dwoma miernikami wartości , określanymi dowolnie przez stronę pozwaną, mają niedozwolony charakter.

Po ich wyeliminowaniu umowa nie może nadal obowiązywać ze skutkiem wstecznym Wobec nieważności umowy po stronie powódki powstało roszczenie o zwrot wszystkich kwot jakie uiściła na rzecz banku w jej wykonaniu.

Na dzień 6 listopada 2020 r. były to kwoty 163.468,23 PLN oraz 50.083,88 CHF. Sumę tą powódka obliczyła na podstawie wydanych przez bank zaświadczeń. Korzystając z uprawnienia do rozdrobnienia roszczeń A. W. (1) w tym procesie dochodzi tyko części zapłaconych kwot, które uiściła stronie przeciwnej w okresie od 6 czerwca 2011 r. do 6 listopada 2020 r.

Odpowiadając na pozew strona przeciwna domagała się oddalenia powództwa i obciążenia powódki kosztami procesu.

W swoim stanowisku bank przyznał, iż zawarł z oponentką procesową umowie o kredyt indeksowany do waluty franka szwajcarskiego i oddał do dyspozycji kredytobiorczyni wskazaną w umowie kwotę.

Zaprzeczył pozostałym jej zarzutom na których opierała wniosek o abuzywności wskazanych przez nią postanowień umowy i stanowiącego jej integralną część Regulaminu.

Podnosząc , że powódka zaciągnęła zobowiązanie kredytowe jako przedsiębiorca, zaprzeczył w szczególności temu , że warunki nie mogły podlegać indywidualnym negocjacjom , nie wypełnił wobec niej obowiązku informacyjnego w zakresie możliwości zmiany kursu franka do złotówki w czasie obowiązywania umowy i jego wpływu na wysokość zobowiązania kredytowego drugiej strony.

Twierdził też, iż z brak jest podstaw do tego , że aby uznać , że świadczenia dotąd spełnione przez A. W. (1) mogą być kwalifikowane jako nienależne , a wobec tego podlegające zwrotowi na jej rzecz.

Na rozprawie w dniu 14 grudnia 2021 r. bank podniósł zarzut zatrzymania co do kwoty 301.478,56 zł, która odpowiadała , wyrażonej w złotówkach ,sumie wypłaconej kredytobiorczyni.

Wyrokiem z dnia 23 marca 2022r., Sąd Okręgowy w Nowym Sączu :

- ustalił , że umowa kredytu mieszkaniowego nr (...) zawarta między (...) Bank (...) S.A. i A. W. (1) 26 maja 2006 r. jest nieważna[ pkt I ],

- zasądził od strony pozwanej (...) Bank (...) w W. na rzecz powódki A. W. (1) kwoty 68.294,94 złotego oraz oraz 50.083,88 franka szwajcarskiego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 23 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty[ pkt II] oraz

- zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 11.817 , tytułem zwrotu kosztów procesu.[ pkt III sentencji orzeczenia ].

Sąd Okręgowy ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia:

Powódka od 17 grudnia 2004 r. prowadzi działalność gospodarczą – sklep (...) w Z.. .Jako przeważającą działalność gospodarczą wskazała „obiekty(...)”.

W 2006 r. zdecydowała się na zaciągnięcie kredytu na zakup nieruchomości na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych, położonej w Z. przy ul. (...) / część domu /. Starała się o kredyt w złotówkach. Skorzystała z pomocy pośrednika kredytowego, który miał znaleźć dla niej najkorzystniejszą ofertę. Żaden z banków nie zaproponował jej kredytu oprócz strony pozwanej , która zastrzegła że powódka posiada zdolność kredytową do zawarcia umowy kredytu denominowanego do waluty szwajcarskiej Wszystkie formalności związane z kredytem załatwiał pośrednik. U niego także została podpisana umowa. A. W. (1) wypełniła wniosek o udzielenie kredytu na zakup i remont domu. Wskazała w nim kredytowaną nieruchomość. Jako kwotę kredytu wskazała 295.000 zł w tym 270.000 zł na finansowanie głównego celu kredytowania i 25.000 zł na pokrycie kosztów remontu . Okres kredytowania miał wynosić 360 miesięcy.

W dacie zawierania umowy powódka prowadziła działalność gospodarczą – sklep sportowy pod adresem (...) i (...). W 2008r rozszerzyła działalność na krótkoterminowy wynajem. Działalność gospodarczą powódka prowadziła w wynajętych lokalach.

Z dalszej części ustaleń wynika , iż :

w dniu 26 maja 2006 r. powódka zawarła z pozwanym bankiem umowę kredytu mieszkaniowego nr (...). Jako przeznaczenie kredytu wskazała w umowie zakup i remont nieruchomości. Adres położenia nieruchomości to Z. ul. (...) lokal nr (...). Jako kwotę kredytu wskazano 119.685 CHF.

Kwota ta zgodnie z § 2 umowy miała zostać wypłacona w złotych, według kursu kupna danej waluty zgodnie z obowiązującą w banku w dniu uruchomienia kredytu Tabelą Kursów walut dla produktów hipotecznych w (...) Bank (...) S. A.

W umowie wskazano, że na główny cel umowy kredyt zostanie uruchomiony w kwocie nie większej niż 270.000 zł. Pozostała część kredytu przeznaczona na drugi z celów umowy – remont - miała zostać uruchomiona w transzach – pierwsza w kwocie nie większej niż 15.000 zł i druga w kwocie nie większej niż 10.000 zł. Umowa przewidywała prowizję przygotowawczą, składki ubezpieczenia spłaty kredytu i składkę ubezpieczenia niskiego wkładu – wszystkie te kwoty wyrażono w walucie szwajcarskiej.

Prawnym zabezpieczeniem kredytu miały być m. in. hipoteki , których kwoty także były wyrażone we franku.

Zgodnie z § 10 umowy , w przypadku kredytu udzielonego w CHF , raty kredytu wyrażone w walucie obcej będą spłacane jako równowartość w złotówkach wg. kursu sprzedaży waluty zgodnie z obowiązującą w baku w dniu spłaty zobowiązania Tabelą Kursów walut dla produktów hipotecznych.

Częścią umowy był Regulamin Kredytu Mieszkaniowego. W § 2 zawierał on definicję Tabeli Kursów jako tabeli kursów walut dla produktów hipotecznych w (...) Bank (...) Spółka Akcyjna.

Regulamin w § 7 przewidywał dwa rodzaje kursów waluty, inny dla uruchomienia kredytu a inny dla spłaty zobowiązań. W § 17 ustalał zasady spłaty kredytu wskazując (pkt 6), że kredyty udzielone w CHF są spłacane w złotych polskich „jako równowartość kwoty podanej w walucie przeliczonej według kursu sprzedaży waluty zgodnie z obowiązującą w Banku w dniu spłaty zobowiązania określonym w harmonogramie tabelą Kursów”. § 22 Regulaminu przewidywał możliwość przewalutowania kredytu. W przypadku przewalutowania kredytu udzielonego w CHF na kredyt w złotym miał mieć zastosowanie kurs sprzedaży franka szwajcarskiego zgodnie z obowiązującą w Banku w dniu przewalutowania kredytu Tabelą Kursów.

W dniu podpisania umowy A. W. (1) podpisała także oświadczenie o ryzyku kursowym i oświadczenie o zapoznaniu się z treścią Regulaminu Kredytu Mieszkaniowego.

Kredytobiorczyni spłacała kredyt w złotówkach. Bank dokonywał przeliczenia raty wyrażonej we franku na złotówki, a powódka miała zapewnić odpowiednią ilość środków w złotym na rachunku do obsługi kredytu. Aneksem z 6 września 2013 r. strony postanowiły, że będzie spłacać kredyt bezpośrednio w walucie szwajcarskiej , w takiej formie uiszcza raty kredytu do dziś.

Bank postawił do dyspozycji powódki kwoty określne w umowie. Główną część kapitału kwotę – 270.000 przekazano na rachunek zbywcy nieruchomości, którą kupiła kredytobiorczyni, a pozostałą przekazano na rachunek powódki.

Sąd Okręgowy ustalił ponadto , że :

A. W. (1) z wykształcenia jest nauczycielem wychowania fizycznego. W nabytej nieruchomości mieszka obecnie wraz z rodziną. Sporna umowa była pierwszą i jedyną umową o kredyt z walutą obcą jaki zawierała.

Pismem z 20 stycznia 2021 r. złożyła w banku reklamację. Wskazując na nieważność umowy zażądała zwrotu części uiszczonych przez siebie kwot. W odpowiedzi bank uznał żądanie powódki za niezasadne.

W 2007 r. powódka, z domu P., wyszła za mąż zmieniając nazwisko na obecnie noszone.

Ocenę prawną roszczeń powódki , które uznał za uzasadnione , Sąd Okręgowy oparł na stwierdzeniach i wnioskach , które można podsumować w następujący sposób :

a/ odwołując się do treści art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe i zawartej tam definicji umowy kredytu , Sąd wskazał , iż powódka zawarła ze stroną pozwaną umowę kredytu indeksowanego / waloryzowanego walutą szwajcarską/ , mając wówczas status konsumenta w rozumieniu art. 22 ¹ kc

Umowa zawarta przez strony nie była niezgodna z art. 69 ust 1 i 2 prawa bankowego.

Nie jest także sprzeczna z obowiązującym od stycznia 2009r brzmieniem art. 358 § 1 k.c., a więc obowiązkiem wyrażania wartości świadczeń pieniężnych wyłącznie w pieniądzu polskim. Obowiązywał bowiem już wcześniej art. 358 ¹ § 2 k.c. zezwalający na określenie wysokości świadczenia pieniężnego przez odwołanie się do innego niż pieniądz miernika wartości. Banki posiadały ponadto ogólne zezwolenie dewizowe na zawierania umów skutkujących powstawaniem zobowiązań wycenianych w walutach obcych,

b/ Konsensualność umowy kredytowej oznacza, że aby doszło do jej zawarcia muszą zostać uzgodnione i zaakceptowane przez strony jej przedmiotowo istotne postanowienia. Jednym z nich jest wysokość kwoty udzielonego kredytu, czyli wielkość zobowiązania kredytobiorcy wobec banku albo w sposób kwotowy, albo przez zastosowanie obiektywnie weryfikowalnego mechanizmu jego waloryzacji, w tym walutą obcą.

Tak w przypadku ocenianej umowy zawartej przez powódkę nie było.

Bank udzielił powódce kredytu w kwocie 119.685 CHF. Kwota ta zgodnie z § 2 umowy miała zostać wypłacona w złotych według kursu kupna danej waluty zgodnie z obowiązującą w banku w dniu uruchomienia kredytu Tabelą Kursów walut dla produktów hipotecznych w (...) Bank (...) S. A.

W umowie wskazano, że na główny cel umowy kredyt zostanie uruchomiony w kwocie nie większej niż 270.000 zł”. Pozostała część kredytu na drugi cel umowy miała zostać uruchomiona w transzach.

Możliwe było zawarcie ważnej umowy o kredyt walutowy, to jest wyrażonego w walucie obcej. Tyle tylko, że kredytobiorca powinien otrzymać kwotę będącą kwotą kredytu czyli CHF, albo gdy wypłata następuje nie w dniu zawarcia umowy i w innej walucie niż waluta kredytu, zgodnie z zasadą konsensualności umowa musi przewidywać obiektywny i weryfikowalny dla obu stron sposób przeliczenia jednej waluty do drugiej. Jeżeli umowa kredytu walutowego (wyrażonego w walucie obcej, jak w niniejszej sprawie) przewiduje, że przeliczenia z waluty obcej do waluty wypłaty- złotówek dokona bank na podstawie ustalonych tylko przez siebie i nie weryfikowalnych dla klienta zasad, to taka umowa jako sprzeczna z prawem jest nieważna.

Taka sytuacja zachodzi , zdaniem Sądu Okręgowego, w rozstrzyganej sprawie. sprawie. Strony zawarły umowę w której tylko bank decydował jaką ostatecznie kwotę wypłaci powódce w złotówkach. § 10 umowy stanowił, że w przypadku kredytu udzielonego w CHF raty kredytu wyrażone w walucie obcej będą spłacane jako równowartość w złotym „wg kursu sprzedaży waluty zgodnie z obowiązującą w banku w dniu spłaty zobowiązania Tabelą Kursów walut dla produktów hipotecznych. Częścią umowy był Regulamin Kredytu Mieszkaniowego. Regulamin w § 7 przewidywał dwa rodzaje kursów waluty, inny dla uruchomienia kredytu a inny dla spłaty zobowiązań. W § 17 regulamin ustalał zasady spłaty kredytu wskazując (pkt 6), że kredyty udzielone w CHF są spłacane w złotych polskich jako równowartość kwoty podanej w walucie przeliczonej według kursu sprzedaży waluty zgodnie z obowiązującą w Banku w dniu spłaty zobowiązania określonym w harmonogramie Tabelą Kursów.

Umowa wraz z Regulaminem wyraźnie zatem wskazywała, że bank sam dokonuje przeliczeń kursowych według kryteriów, które sam ustala, a klient nie ma jakiejkolwiek możliwości zweryfikowania prawidłowości dokonanego przeliczenia. Tak więc to wyłącznie bank ustalał jakie jest początkowe saldo zadłużenia powódki, a potem jaka będzie wysokość rat w złotym,

c/ ocena ważności umowy jest dokonywana na datę jej podpisania i bez znaczenia dla niej jest to , w w jaki sposób była ona faktycznie wykonywana.

Sposób ukształtowania postanowień umowy decyduje o tym , iż jest ona nieważna także dlatego , iż prowadzą one do tego , iż czynność prawna jest sprzeczna z naturą stosunku kreowanego przez umowę kredytową pomiędzy stronami a także z zasadą swobody umów, wynikającą z art. 353 ¹kc .

Sąd szczególnie podkreślił , że cały ciężar związany ryzykiem kursowym został przy takim sposobie dokonywania przeliczeń walut polskiej i szwajcarskiej przy wypłacie kredytu oraz otrzymywaniu przez bank poszczególnych rat płaconych przez powódkę w złotym, przerzucony na A. W. (1). Natomiast strona pozwana zabezpieczyła swój interes finansowy na wypadek jego istotnej zmiany zmiany. Gdyby kurs CHF od momentu zawarcia umowy do wypłaty transz wzrósł znacznie to bank i tak zobowiązany był do wypłaty kwoty w określonym limicie. Takiego dolnego limitu (w przypadku znacznego spadku wartości waluty szwajcarskiej dla kredytobiorczyni umowa nie przewidywała,

d/ zważywszy na to , że powódka w chwili zawierania umowy była konsumentem , nietrafny jest bowiem , w świetle dokonanych w sprawie ustaleń, zarzut pozwanego banku zgodnie z którym zaciągnęła kredyt na potrzeby prowadzonej naówczas działalności gospodarczej, koniecznym było rozważenie , szczególnie wobec stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w uchwale [7] z dnia 7 maja 2021r , w sprawie III CZP 6/21 , czy stwierdzenie nieważności umowy [ na podstawie wskazanych wyżej norm ogólnych prawa cywilnego – dodatek redakcyjny S.A.] nie wywoła dla A. W. (1) negatywnych następstw w dalszych , potencjalnych, relacjach rozliczeniowych ze stroną pozwaną.

Zdaniem Sądu I instancji taka konsekwencja jest wykluczona , tym bardziej , że to kredytobiorczyni sama domagała się potwierdzenia nieważności umowy z dnia 26 maja 2006r, na rozprawie w dniu 14 grudnia 2021r jednoznacznie wskazując , iż te możliwe , niekorzystne dla niej następstwa uznania umowy za nieważną są jej znane,

e/ Sąd Okręgowy podkreślił , że podstawą stwierdzenia nieważności umowy stron , która przyjął , nie jest potwierdzenie abuzywności jej postanowień wskazanych przez A. W. (1) albowiem , jego zdaniem, taka ocena może dotyczyć tylko umowy, która została ważnie zawarta.

Tym nie mniej , gdyby przyjąć inne stanowisko, to umowa z dnia 26 maja 2006r jest nieważna także z tej przyczyny , iż z powodu niedozwolonego charakteru tych postanowień , które wskazywała powódka , [po ich eliminacji] nie można jej utrzymać, jako nadal obowiązującej.

Oto bowiem postanowienia te kształtują prawa i obowiązki powódki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rżąco naruszając jej interesy jako konsumentki w rozumieniu art. 385 ¹ k.c.

Wyeliminowanie z umowy postanowień dotyczących przeliczeń walut polskiej na szwajcarską i odwrotnie powodowałoby, że nie znana byłaby wysokość zadłużenia A. W. (1) ,

f/ powódka ma interes prawny o jakim mowa w art. 189 kpc w żądaniu dochodzonego ustalenia , gdyż rozumieć go należy jaklo obiektywną konieczność ochrony określonej sfery prawnej powoda. Może on wynikać zarówno z bezpośredniego zagrożenia tego prawa jak i z potrzeby zapobieżenia temu zagrożeniu. Skuteczne powołanie się na interes prawny wymaga wykazania, że oczekiwane rozstrzygnięcie wywoła takie skutki w stosunkach między stronami, w następstwie których ich sytuacja prawna zostanie określona jednoznacznie, a tym samym zostanie wyeliminowane ryzyko naruszenia w przyszłości ich praw.

Powódka nie ma, jak argumentował dalej Sąd innej drogi umożliwiającej jej pełną ochronę jej praw, a interesu tego nie zrealizuje powództwo o zapłatę.

Ze spornej umowy wynika nie tylko zobowiązanie pieniężne powódki, ale także obowiązek utrzymywania zabezpieczenia w postaci hipoteki, ubezpieczenia nieruchomości i kosztów obsługi kredytu (opłaty za prowadzenie rachunku), jak również obowiązki informacyjne względem strony pozwanej .

W tych okolicznościach jedynie wyrok uwzględniający żądanie ustalenia może usunąć wskazany stan niepewności, w sposób definitywny,

g/ uzasadnione jest także żądanie pieniężne , w ramach którego A. W. (1) domaga się zwrotu części dotąd spełnionych na rzecz kredytodawcy świadczeń. Odwołując się do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 , sygn. III CZP 6/21 i teorii dwóch kondykcji , Sąd Okręgowy stanął na stanowisku , iż podstawą normatywną takiego roszczenia są przepisy art. 410 §1 kc w zw z art. 405 kc.

Także początkowy termin płatności odsetek od tych świadczeń wskazany w żądaniu powódki jest uzasadniony dlatego , że ich wymagalność była uzależnioną od wezwania ze strony wierzyciela do ich spełnienia. Takiego wezwania powódka dokonała w terminie , który uzasadnia określoną przez nią początkową datę naliczenia odsetek.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 98 §1 i 3 kpc oraz wynikająca z niej zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

W apelacji od tego wyroku strona pozwana , zaskarżając go w całości , we wniosku środka odwoławczego domagała się wydania przez Sąd II instancji orzeczenia reformatoryjnego , którym powództwo zostanie oddalone w całości , a A. W. (1) obciążona kosztami procesu i postępowania apelacyjnego.

Środek odwoławczy został oparty na zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści wyroku doniosłe znaczenie , a to :

a/ art. 233 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i zastąpienie jej oceną dowolną czego następstwem było niepoprawne ustalenie Sądu Okręgowego , że ;

1/ postanowienia umowy podpisanej przez strony z dnia 26 maja 2006r nie były indywidualnie uzgadnianie z kredytobiorczynią , nie była poinformowana właściwie o ryzyku kursowym, mimo , ze to A. W. swobodnie zdecydowała o rodzaju umowy jaką zawiera i wybrała umowę kredytu indeksowanego do waluty obcej.

Zarzucany błąd miał polegać także na uznaniu, iż skarżący bank miał swobodę w kształtowaniu kursu przeliczenia obu walut , stosowanego w Tabeli Kursów mimo , że takiej możliwości był pozbawiony,

2/ nie potwierdzenie w ustaleniach przyjętych za podstawę orzeczenia mimo , że były ku temu dostateczne podstawy z gromadzonym materiale dowodowym , względnie w treści relacji wnioskowanego przez stronę skarżącą zeznań świadka A. S. , którego relacja nie została w pełni przez Sąd I instancji wykorzystana jako podstawa ustaleń, iż powódka była zapoznawana z ryzykiem walutowym przed podpisaniem umowy , a mimo to zdecydowała się na zawarcie umowy na warunkach w niej wskazanych,

3/ przyjęcie że bank mógł swobodne ustalać kursy walut na potrzeby ich przeliczenia w ramach umowy z A. W. (1) a to przy konstrukcji umowy kredytowej indeksowanej / waloryzowanej walutą obcą / przynosi bankowi dodatkowy , nieuzasadniony dochód

- naruszenia prawa materialnego poprzez nieprawidłowe zastosowanie norm :

1/ art. 189 kpc i uznanie , iż powódka legitymuje się interesem prawnym w żądanym ustaleniu,

2/ art. 353 ¹ kc w zw z art. 58 §1 i 3 kc oraz 65 kc jako następstwa przyjęcia niezasadnego wniosku prawnego zgodnie z którym konstrukcja denominacji przyjęta w umowie stron jest sprzeczna z zasadą swobody umów , a ta niezgodność prowadzi do nieważności umowy w całości,

3/ art. 385 ¹§1 kc w zw z art. 4 ust. 2 Dyrektywy z 5 kwietnia 1993r w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich - dalej jako dyrektywa 93/13 /EWG-poprzez to , że Sąd nietrafnie uznał , iż postanowienia umowy stron składające się na tzw. klauzulę kursową [ spreadu walutowego ] określają [ wespół] z klauzulą ryzyka walutowego ] główne świadczenia stron , chociaż tak zdaniem skarżącego nie jest , a pierwsza z wymienionych klauzul takiego znaczenia nie ma. Tym samym, wyrażając odmienne stanowisko, Sąd I instancji naruszył art. 65 kc i art. 69 ustawy Prawo bankowe,

4/ art. 385 ¹§1 zd 2 oraz art. 385 ¹kc w zw. z art. 58 §1 kc wobec przyjęcia , iż postanowienia umowy stron dotyczące indeksacji nie były sformułowane w sposób jasny oraz – w konsekwencji - mają charakter niedozwolony,

5/ art. 385 ¹§1 zd.2 kc wobec niezasadnego uznania , iż postanowienia , które powódka kwestionuje nie były sformułowane w sposób jednoznaczny ,

6/ art. 56 kc w zw. z art. 58 §1 kc oraz 358 §2 kc oraz 69 ust. 3 ustawy Prawo bankowe i art. 6 Dyrektywy nr 93/13 /EWG , poprzez wyrażenie oceny , że umowa stron jest w całości nieważna i nie ma w polskim systemie prawnym norm , które mogłyby zastąpić te postanowienia zawartej w dniu 26 maja 2006r. umowy , które Sąd I instancji /błędnie / ocenił jako abuzywne.

7 / art. 405 kc w z art. 410 §1 i 2 kc poprzez uznanie , że roszczenie pieniężne powódki powinno być kwalifikowane jako wywodzone z przepisów o zwrocie bezpodstawnego wzbogacenia ,

8/ art. 411pkt 2 i 4 kc i zasądzenie na rzecz kredytobiorczyni roszczenia pieniężnego mimo , iż płacenie przez nią poszczególnych rat kredytowych było zgodne z zasadami współżycia społecznego a spłaciła je przed nadejściem terminu ich wymagalności,

9/ art. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2011r o zmianie ustawy Prawo bankowe , w ten sposób , że Sąd I instancji nie wziął pod rozwagę ,przy ocenie roszczeń objętych żądaniem pozwu tego , iż na podstawie tej normy strony zawarły aneks do umowy z 26 maja 2006r,

10/ art. 496 kc w zw. z art. 497 kc , jako następstwa nieusprawiedliwionego nie uwzględnienia zarzutu zatrzymania podniesionego przez stronę skarżącą , wobec zwrotnego roszczenia pieniężnego powódki,

11/ art. 481§1 kc w zw. z art. 455 kc i wadliwego określenia początkowego terminu naliczenia odsetek ustawowych od niego , bez wzięcia pod rozwagę daty , w której powódka złożyła oświadczenie o tym , iż nie jest zainteresowana w dalszym utrzymaniu umowy jako obowiązującej j pomiędzy stronami.

W motywach , rozbudowanej ponad rzeczywistą potrzebę , liczącej 67 stron apelacji, pozwany bank powołał szczegółową argumentację dla poparcia każdego z postawionych zarzutów. Dostrzec przy tym należy , iż większości były to argumenty , którymi strona skarżąca posłużyła się odpowiadając na pozew.

Przytaczanie jej w tym miejscu jest , w ocenie Sądu Odwoławczego z przyczyn teleologicznych zbędne.

Trzeba także dodać , że wskazany w art. 327 ¹ §2 kpc w zw z art. 391 §1 kpc wymóg zwięzłości motywów orzeczenia powoduje , że Sąd II instancji swoje stanowisko przedstawi właśnie w ten sposób , akcentując tylko na te elementy tak faktyczne jak i prawne , które zdecydowały o treści podjętego rozstrzygnięcia. Te zagadnienia , które ocenił jako dla tego stanowiska zbędne , zostaną pominięte.

Odpowiadając na apelację powódka domagała się jej oddalenia jako pozbawionej uzasadnionych podstaw oraz obciążenia strony skarżącej kosztami postępowania apelacyjnego.

W swoim stanowisku odniosła się polemicznie do wszystkich argumentów zawartych w środku odwoławczym banku.

Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy strony pozwanej jest uzasadniony jedynie w części .

Prowadzi do zmiany objętego nią wyroku , w sposób określony w punkcie 1 II i II a/ sentencji uzasadnianego rozstrzygnięcia reformatoryjnego , wobec skutecznego podniesienia przez kredytodawcę zarzutu zatrzymania , a także w konsekwencji oceny Sądu Odwoławczego zgodnie z którą , że Sąd Okręgowy , naruszając art. z art. 481 §1 kc w zw z art. 455 kc , ustalił początkowy termin płatności odsetek ustawowych od świadczeń pieniężnych. zasądzonych na rzecz A. W. (1). Termin ten jest późniejszy.

O powodach uwzględnienia zarzutu zatrzymania oraz przyczyn oznaczenia innego niż wskazany w orzeczeniu objętym kontrolą instancyjną , początkowego terminu płatności odsetek będzie mowa w końcowej części uzasadnienia orzeczenia.

W pozostałym zakresie apelacja banku , jako nieuzasadniona , podlegała oddaleniu.

Rozpoczynając ocenę zarzutów apelacyjnych od tych , które mają charakter procesowy wskazać należy , iż zarzut tego rodzaju jest uzasadniony jedynie wówczas, gdy spełnione zostaną równocześnie dwa warunki.

Strona odwołująca się do niego wykaże , że rzeczywiście sposób postępowania Sądu naruszał indywidualnie oznaczoną normę [ normy ] formalne. Jednocześnie nieprawidłowości te prowadziły do następstw , które miały istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia. Nieco inaczej kwestię tę ujmując , zarzut procesowy jest usprawiedliwiony jedynie wówczas, jeżeli zostanie dowiedzione , że gdyby nie potwierdzone błędy proceduralne Sądu niższej instancji , orzeczenie kończące spór stron miałoby inną treść.

Biorąc pod rozwagę to generialium ,jako niezasadny należy uznać zarzut naruszenia art. 233 §1 kpc i funkcjonalnie z nim powiązane zarzuty faktyczne.

Uznanie go za usprawiedliwiony wymaga od strony wykazania na czym, w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów, polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.

W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za trafny , pozostając dowolną , nie doniosłą z tego punktu widzenia , polemiką oceną i ustaleniami Sądu niższej instancji.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005, sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

Dopóty , dopóki ocena przeprowadzona przez Sąd mieści się w granicach wyznaczonych przez tę normę procesową i nie doznały naruszenia wskazane tam jej kryteria , Sąd Odwoławczy obowiązany jest ocenę tę , a co za tym idzie także wnioski z niej wynikające dla ustaleń faktycznych , aprobować .

Uwzględniając powyższe, zważywszy na to, w czym bank upatrywał błędów oceny i ustaleń Sądu niższej instancji , zarzuty te należy odeprzeć.

W miejsce rzeczowej, opartej na wskazanych wyżej kryteriach , odniesionej do indywidualnie oznaczonych dowodów [ i opartych na wnioskach z tej oceny wynikających ustaleń faktycznych , które przez to miałyby być dotknięte podnoszonymi nieprawidłowościami ] , polemiki ze sposobem postępowania Sądu Okręgowego , skarżący ogranicza się do przeciwstawienia jego stanowisku własnej wersji tak oceny dowodów jak i faktów doniosłych dla rozstrzygnięcia , jego zdaniem poprawnej.

Nieprawidłowość Sądu na której zarzuty te zostały oparte , zgodnie z argumentacją apelanta - sprawdza się do tego ,że nie przyjął on wersji zdarzeń towarzyszących zawarciu umowy kredytowej z 26 maja 2006r i interpretacji prawnej jej postanowień , którą skarżący uznaje za prawidłową.

A według przebiegu zdarzeń afirmowanego przez bank , A. W. (1) sama wybrała rodzaj umowy która chce podpisać [ umowę kredytu waloryzowanego walutą szwajcarską ] , została w sposób dostateczny, dla oceny jego skali , poinformowana przy podpisywaniu umowy o ryzyku walutowym wynikającym z takiego rodzaju kredytu , a rzeczywisty rozmiar wynikającego z niej zobowiązania był oznaczony od samego początku w sposób prawidłowy i dla klientki banku czytelny , nie budzący jej wątpliwości. Szczególnie , iż przez długi okres czasu , na tych warunkach umowa była przez strony wykonywana.

Ponadto strona pozwana nie mogła tego obowiązku powódki kształtować jednostronnie w sposób dowolny , będąc związana wysokością kursów waluty szwajcarskiej określanej przez obiektywne siły panujące na rynku wymiany walut.

Już stwierdzenie takiego sposobu motywowania stawianych zarzutów wystarcza dla odparcia ich obu.

Dlatego jedynie na marginesie dostrzegając , że w istocie argumenty powołane dla wsparcia weryfikowanych zarzutów [ w rozbudowanej ponad rzeczywistą potrzebę formie redakcyjnej ], nie dotyczą wprost oceny dowodów i okoliczności faktycznych ale prawnej weryfikacji okoliczności towarzyszących zawarciu umowy oraz kształtowania danych w Tabeli Kursów walut , które dla dokonywanych przeliczeń /stosowania klauzul przeliczeniowej - spreadau walutowego- i kursowej / stosował pozwany bank , z punktu widzenia przesłanek oceny postanowień umowy stron jako mających / bądź nie / cechy niedozwolonych.

Sąd II instancji dodaje jeszcze , iż podziela , wbrew argumentacji apelacyjnej strony pozwanej, stanowisko Sądu Okręgowego zgodnie z którym informacja przekazana A. W. (1) / ówcześnie P. / przy podpisywaniu umowy o ryzyku walutowym była z punktu widzenia jej interesów- możliwości racjonalnej oceny swojej sytuacji finansowej w warunkach wzrostu kursu waluty szwajcarskiej , w czasie obowiązywania umowy przez potencjalnie trzydzieści lat , niedostateczna i nietransparentna.

Uznaje także za trafną tę jego część , w której wskazywała , że skoro doniosła dla oceny ważności umowy jest chwila jej podpisania, to niezależnie od tego jakie dane kursowe zamieszczał bank w obowiązującej u siebie Tabeli , istotne było to , że ta część postanowień umownych , która dotyczyła waloryzacji kredytu kursem CHF , nawet potencjalnie , dawała możliwość silniejszej stronie stosunku zobowiązaniowego - przedsiębiorcy- dowolnego / nieograniczonego / ustalania kursu przeliczenia złotówek na franka i odwrotnie , a nie to, czy bank stosował kusy przeliczeniowe wynikające z danych rynkowych.

Stąd bez znaczenia było też to , jak kwestia ta była regulowana później, w formie aneksu podpisanego przez strony , na podstawie art. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2011r zmieniającej ustawę Prawo bankowe.

Z podanych powodów, uznając , iż zarzuty procesowe , w tym w szczególności zarzut przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów i wynikających stąd błędów ustaleń , nie są zasadne , fakty uczynione przez Sąd I instancji podstawą kontrolowanego instancyjnie orzeczenia , jako poprawne , Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne.

Uzupełnia je jedynie o te fakty , które nie były pomiędzy stronami sporne albo też wynikają z dokumentów złożonych do akt , których wiarygodność nie była przez nie kwestionowana.

W ramach tego uzupełnienia , Sąd Odwoławczy ustala , iż kwota kredytu udostępniona przez bank powódce jako kapitał, w wykonaniu umowy z 26 maja 2006r , zamknęła się wielkością 301 478,56 zł , która odpowiadała przeliczeniu na złote waluty szwajcarskiej , według ówczesnego kursu stosowanego przez bank .

Pismo , które zatytułowane (...) , datowane na dzień 20 stycznia 2021r z wezwaniem do dokonania rozliczeń części świadczenia dotąd spełnionego przez powódkę wobec banku nie pochodziła od pomiotu , który był właściwie umocowany przez A. W. do składania w jej imieniu oświadczeń woli.

Także odpowiadając negatywnie na to wezwanie , strona pozwana traktowała jako adresatkę odpowiedzi wyłącznie kredytobiorczynię. Ponadto w treści tej odpowiedzi , uznając , że umowa z dnia 26 maja 2006r nadal obowiązuje , bank nie informował powódki o żadnych własnych wzajemnych wobec niej , chociażby potencjalnych, roszczeniach rozliczeniowych.

A. W. (1) składając w trakcie przesłuchania przed Sądem Okręgowym w Nowym Sączu w charakterze strony , co miało miejsce na rozprawie w dniu 14 grudnia 2021r. oświadczenie , iż nie jest zainteresowana, w warunkach abuzywności postanowień umownych w dalszym utrzymaniu umowy kredytowej jako wiążącej strony, miała świadomość konsekwencji w postaci możliwości zgłoszenia roszczeń wzajemnych przez bank, w o charakterze rozliczeniowym.

/ dowód : niekwestionowane oświadczenie powódki na rozprawie apelacyjnej w dniu 11 stycznia 2024 k. 381 v akt , treść pisma zatytułowanego (...) oraz odpowiedź banku na nią k. 45 i 48 akt /

Rozpoczynając, w oparciu wskazane wyżej oraz uzupełnione przez Sąd II instancji fakty, ocenę zarzutów materialnych sformułowanych przez stronę pozwaną od zarzutu naruszenia art. 189 kpc , odpierając go ,

nie można zgodzić się z apelującym, iż przysługujące powódce roszczenie o zwrot kwot uiszczonych na rzecz banku tytułem spłat rat kredytu, zapewniają jej , w relacji z nim odpowiednią , a przy tym kompleksową i wystarczającą dla jej sfery prawnej, ochronę.

Zauważyć należy, że umowa kredytu zawarta została między stronami na okres trzydziestu lat.

Ewentualne uwzględnienie powództwa o zapłatę nie usunęłoby stanu niepewności pomiędzy stronami co do dalszego obowiązywania umowy oraz istnienia praw akcesoryjnych jak chociażby hipoteki ustanowionej na zakupionej części nieruchomości położonej w Z.. Bez uznania umowy za nieważną, ze skutkiem ex tunc, strona pozwana mogłaby potencjalnie skorzystać z ustanowionych na swoją rzecz zabezpieczeń spłaty zobowiązania kredytowego.

W orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że powód zachowuje interes prawny do wytoczenia powództwa o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego, mimo przysługującego mu powództwa o świadczenie lub mimo wytoczenia przeciwko niemu takiego powództwa przez stronę przeciwną, na podstawie spornego stosunku prawnego, jeżeli z tego stosunku wynikają jeszcze inne lub dalej idące skutki, których dochodzenie w drodze takiego powództwa nie jest możliwe lub nie jest jeszcze aktualne.

W takim wypadku tylko powództwo o ustalenie nieistnienia tego stosunku prawnego może definitywnie rozstrzygnąć niepewną sytuację prawną powoda i zapobiec także na przyszłość możliwym sporom, a tym samym w pełny sposób zaspokoić jego interes prawny.

/ por bliżej wskazane jedynie przykładowo orzeczenia SN z dnia 30.10.1990 r. I CR 649/90, z 27.01.2004 r. II CK 387/02, z 2.07.2015 r. V CSK 640/14- wszystkie powołane za zbiorem Legalis/.

Sąd Okręgowy zasadniczą część swojego stanowiska prawnego oparł na założeniu , że zagadnienie ważności umowy stron należy rozważać przede wszystkim przez pryzmat zgodności jej postanowień wskazywanych przez powódkę, z ogólnymi normami kodeksu cywilnego w tym w szczególności art. 353 ¹kc oraz ustawy Prawo bankowe w tej jej części , która dotyczy elementów konstrukcyjnych umowy kredytu /art. 69 ust. 1 i n. pr. bank. /

Takie założenie nie jest poprawne usprawiedliwionym jest bowiem , na podstawie ustalonych faktów przyjęcie , iż umowa kredytowa zawarta przez strony jest nieważna /trwale bezskuteczna / dlatego , iż jej postanowienia wskazane przez kredytobiorczynię mają charakter niedozwolony w rozumieniu art. 385 ¹ §1 kc , a ich eliminacja skutkuje niemożnością utrzymania umowy jako wiążącej pomiędzy stronami w pozostałym zakresie.

Szczególnie przy stanowczym a uświadomionym i swobodnym stanowisku A. W., zgodnie z którym dalszym związaniem nią z bankiem nie jest zainteresowana, , nawet wobec tego , iż ten mógłby wobec niej formułować , w warunkach potwierdzenia abuzywności części jej postanowień i w konsekwencji uznania czynności prawnej dokonanej przez strony za nieważną / trwale bezskuteczną / , pieniężne roszczenia rozliczeniowe.

Przepisy art. 385 ¹ i następnych k.c. dotyczące niedozwolonych postanowień umownych mają charakter szczególny , w stosunku do tych norm , które mają generalne zastosowanie do kształtowania przez kontrahentów treści umowy.

Stanowią one implementację w polskim prawie postanowień dyrektywy nr 93/13/ EWG, w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Sądy krajowe, stosując prawo wewnętrzne, zobowiązane są tak dalece, jak jest to możliwe, dokonywać jego wykładni w świetle brzmienia i celu tej dyrektywy, tak aby osiągnąć przewidziany w niej rezultat, a zatem zastosować się do art. 288 akapit trzeci Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

/por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 VI 2016 r., C-377/14./.

Przewidziana przez art. 385 ¹kc sankcja bezskuteczności wobec konsumenta niedozwolonego postanowienia umownego ma dla jego interesu i pozycji wobec drugiej – silniejszej strony kontraktu - działanie ochronne i jest dla niego obiektywnie korzystniejsza, aniżeli sankcja nieważności wynikająca z norm ogólnych w tym m. in. art. 353 ¹kc. oraz wskazanej przez Sąd I instancji normy ustawy Prawo bankowe.

Trzeba przy tym dodać że regulacja odnosząca się do umów z konsumentem nie przewiduje możliwości oceny, czy przedsiębiorca, bez niedozwolonych postanowień, zawarłby określoną umowę. Bezskuteczność klauzuli umownej oznacza, że , co do zasady, ma on obowiązek wykonania umowy pomimo tego, że została z niego usunięta niedozwolona klauzula.

W ten sposób konsument jest chroniony przed upadkiem całej umowy. To on może zrezygnować z przysługującej mu ochrony prawnej [ z czego skorzystała w okolicznościach faktycznych rozstrzyganej sprawy A. W. (1) ] przed nieuczciwymi postanowieniami czynności prawnej co spowoduje , że od jego swobodnej i uświadomionej decyzji zależy czy uznaje , iż jego interes przemawia dostatecznie za tym , że pomimo abuzywności niektórych spośród postanowień, umowa będzie nadal obwiązywać. Zatem normę 385 ¹ k.c. należy traktować jako lex specialis względem ogólnej regulacji jaką są przepisy kodeksu cywilnego stanowiące o nieważności czynności prawej z przyczyn wskazanych w art. 58 §1 i 2 kc w tym z przepisami do których odwołał się w swoim stanowisku prawnym Sąd Okręgowy.

W konsekwencji , zarzuty niedozwolonego charakteru postanowień umowy zawartej w dniu 26 maja 2006r mogą być oceniane z punktu widzenia tylko tych szczególnych norm.

Ma wobec tego rację strona pozwana , gdy w ramach apelacji podnosi zarzuty materialne , które wskazują na przepisy , które poprzez opisane wyżej stanowisko Sądu meriti zostały naruszone. Tym, nie mniej ich podzielenie nie ma wypływu na ocenę odwoławczą kontrolowanego instancyjnie orzeczenia albowiem, w ostatecznym wyniku , co do zasady, odpowiada ono prawu.

Nie ma bowiem racji strona pozwana formułując zarzuty naruszenia art. 385 ¹§1 i 2 kc w powiązaniu ze wskazanymi przez bank przepisami kodeksu cywilnego czy art. 4ust.2 ust. 1 Dyrektywy 93/13/ EWG oraz art. 56 kc w zw z art. 58 §1i 2 kc i art. 69 ust. 3 ustawy Prawo bankowe.

Zostaną one omówione w sposób zbiorczy, skoro za ich pośrednictwem skarżący bank kwestionuje w istocie trzy elementy oceny Sądu I instancji.

To , że postanowienia umowy kredytowej, wskazane przez powódkę w ogóle mogą podlegać ocenie Sądu z punktu widzenia abuzywności , skoro nie przynależą do elementów kształtujących główne świadczenia stron ,

to , że mają charakter niedozwolony , w warunkach wypełnienia przez bank obowiązków informacyjnych wobec kredytobiorczyni w odniesieniu w szczególności do mechanizmu waloryzacji / zastosowania klauzul przeliczeniowych / i ich konsekwencji dla wysokości obciążającego A. W. (1) zobowiązania oraz ryzyka walutowego,

trzecim elementem składającym się na tę apelacyjną krytykę są konsekwencje, które Sąd wyciągnął z potwierdzenia abuzywności części postanowień umowy z dnia 26 maja 2006r , ustalając jej nieważność w całości.

Sąd I instancji nie popełnił zarzucanych mu błędów zastosowania art. 385 ¹ §1 i 2 kc ,w powiązaniu z innymi powołanymi przez stronę skarżącą , trafnie przyjmując abuzywność postanowień umowy stron, w szczególności tych , określających sposób waloryzacji /przeliczenia / waluty szwajcarskiej na polską i odwrotnie, według Tabeli Kursów obowiązujących u strony pozwanej.

To ten właśnie mechanizm , na zastosowanie którego powódka jako klientka – konsumentka [ nota bene bank nie neguje już na etapie apelacyjnym sporu takiego jej statusu w relacji umownej z kredytodawcą ] - nie miała żadnego wpływu . Ten bowiem był wprowadzony jednostronnie przez stronę pozwaną na podstawie wzorca umownego i ostatecznie decydował o tym ile pieniędzy zostało ówcześnie A. W. (1) udostępnione oraz w jaki sposób poszczególne raty kapitałowo – kredytowe, które spłacała , wpływały na rzeczywiste zmniejszenie jej długu kredytowego.

Taki ich charakter prowadził do nieważności umowy jako całości albowiem nie mogła ona nadal funkcjonować, w warunkach uznania tych klauzul za nie wiążące powódki.

Dodać jeszcze należy , iż jak wynika z ustaleń poczynionych w postępowaniu, żadne postanowienie umowne spośród tych , które składały się na mechanizm służący opisanym wyżej przeliczeniom , nie zostało z kredytobiorczynią indywidualnie uzgodnione.

W szczególności bank nie dowiódł- mimo , że to na nim spoczywał obowiązek w tym zakresie- faktów pozwalających na wniosek przeciwny. Powódka dokonała jedynie wyboru gotowego produktu przygotowanego przez przedsiębiorcę, przy tym kierując się stanowiskiem pracowników banku , że nie ma zdolności finansowej i majątkowej do tego aby zaciągnąć kredyt złotówkowy.

Dla zrealizowania przesłanki rzeczywistego wpływu konsumenta na treść postanowień umownych nie wystarczy wykazanie, że dowiedział się o treści postanowień których niedozwolony charakter podnosi, w odpowiednim czasie, a strony prowadziły w tym przedmiocie negocjacje.

Konieczne jest udowodnienie przez przedsiębiorcę , szczególnie jeżeli posługuje się przygotowanym przez siebie wzorcem , wspólnego ustalenia ostatecznej ich treści , w wyniku rzetelnych negocjacji, w ramach których konsument miał realny wpływ na treść określonego postanowienia umownego, chyba że zostało ono sformułowane przez niego i włączone do umowy na jego żądanie.

/ por. w tej materii także judykat Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 2019r , sygn.IV CSK 443/18 , powołany za zbiorem Legalis /.

Takich indywidualnych uzgodnień przed podpisaniem umowy z A. W. (1) nie było, w tym w szczególności w odniesieniu do postanowień określających sposób, w jaki kwota kredytu i sumy rat kapitałowo odsetkowych będą przeliczane z waluty szwajcarskiej na polską i odwrotnie.

W ocenie Sądu II instancji – wbrew zarzutowi materialnemu oraz argumentacji apelacyjnej (...) Bank (...) , kwestionowane przez powódkę postanowienia umowne dotyczyły świadczeń głównych stron.

Po wahaniach w orzecznictwie sądowym ostatecznie zostało przyjęte zapatrywanie o takim charakterze mechanizmu przeliczeniowego, w kredytach denominowanych i indeksowanych do waluty obcej [ waloryzowanych walutą obcą ]

/ por. powołane jedynie przykładowo wyroki Sądu Najwyższego: z 4 kwietnia 2019 r., sygn. III CSK 159/17, z 9 maja 2019 r., sygn. I CSK 242/18 i z 11 grudnia 2019 r., sygn. V CSK 382/18., wskazane za zbiorem Legalis /.

Obowiązek zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu w oznaczonych terminach spłaty , stanowi główne świadczenie kredytobiorcy Natomiast klauzula według której dochodzi do przeliczenia dokonywanych przez niego wpłat rat na walutę obcą [ w tym przypadku na franka szwajcarskiego ] wpływa na wysokość tego świadczenia. To z zastosowania tego mechanizmu wynika to , w jakiej wysokości świadczenie główne ma być spełnione, co tym bardziej upewnia poprawność takiej jej kwalifikacji.

Wobec powyższego poddanie tych postanowień umownych kontroli pod kątem abuzywności jest możliwe tylko pod warunkiem, że nie zostały sformułowane w sposób jednoznaczny ( art. 385 ¹ § 1 zd. drugie k.c.), a zatem jeżeli nie zostały wyrażone prostym i zrozumiałym językiem , nie spełniając tym samym wymogu przejrzystości materialnej wynikającej z art. 4 ust. 2 oraz art. 5 dyrektywy nr 93/13.

Jak wyjaśnił TSUE w wyroku z dnia 20 września 2017 r. w sprawie o sygnaturze C - 186/16, wymóg wyrażenia warunku umownego prostym i zrozumiałym językiem oznacza, że warunek ten musi zostać zrozumiany przez konsumenta zarówno w aspekcie formalnym i gramatycznym, jak i w odniesieniu do jego konkretnego zakresu, tak aby właściwie poinformowany , a przy tym jako osoba dostatecznie uważna i rozsądna , mógł nie tylko dowiedzieć się o możliwości wzrostu lub spadku wartości waluty obcej, ale również miał realną możliwość oszacowania konsekwencji ekonomicznych takiego potencjalnego następstwa dla swoich zobowiązań finansowych.

Zdaniem Sądu II instancji, ustalenia faktyczne poczynione w postępowaniu nie dają dostatecznych podstaw do uzasadnionego przyjęcia, iż w momencie zawierania umowy A. W. (1) miała możliwość uzyskania pełnego rozeznania co do wysokości świadczenia, które będzie miała obowiązek spełnić oraz i w szczególności , co do ryzyka zmiany kursu waluty w przyszłości i wpływu tej zmiany na rzeczywiste saldo zobowiązania , przekładające się wprost na jej sytuację ekonomiczną , w dającym się przewidzieć realnie okresie , zważywszy , iż miała związać się z bankiem węzłem obligacyjnym na długi , trzydziestoletni , okres czasu.

W szczególności brak było , w dniu zawierania umowy , możliwości ustalenia wysokości zobowiązania ratalnego kredytobiorczyni wobec banku , / rat kapitałowo - odsetkowych / albowiem wysokość ta zależna była od danych zamieszczonych w nieokreślonej w umowie Tabeli Kursów, stosowanej przez bank . Przy tym sposób zamieszczania w niej tych danych także był pozostawiony wyłącznej jego decyzji. Klienci – konsumenci - nie mieli możliwości ich sprawdzenia ani tym bardziej jakiegokolwiek wpływu na ich rzeczywistą wysokość. Tym samym warunek jednoznaczności klauzuli waloryzacyjnej / przeliczeniowej i kursowej/ , nie został w umowie stron spełniony.

/ por. w tej materii także stanowisko SN zawarte w judykacie z 19 kwietnia 2021r., sygn. III CSK 159/17- powołanym za zbiorem Lex /.

Okoliczności ustalone w sprawie nie pozwalają na potwierdzenie , iż powódka została przed podpisaniem umowy w sposób jasny , możliwie pełny i zrozumiały poinformowana o ryzyku walutowym, związanym z możliwością niekorzystnych zmian kursu franka szwajcarskiego w czasie.

Przy tym , wbrew stanowisku apelacyjnemu banku , nie można uznać, że obowiązek ten został przezeń spełniony , skoro poprzestał na ogólnym pouczeniu o możliwości wzrostu kursu w czasie trwania umowy i wynikającym stąd wpływie na wzrost zakresu obowiązku finansowego kredytobiorcy. Dodać do tego należy , iż dla potwierdzenia wypełnienia przez bank obowiązków informacyjnych dotyczących ryzyka kursowego nie jest wystarczające odebranie od konsumenta standardowego oświadczenia, że o takim ryzyku został poinformowany [ a do takiego oświadczenia drugiej strony odwołuje się w swojej argumentacji strona skarżaca ]

/ por. w tej materii także wyrok SN z 27 listopada 2019r., sygn. II CSK 483/18 powołany za zbiorem Lex /.

Zgodnie z aktualnie obowiązującą w judykaturze wykładnią art. 385 ¹ §1 k.c. nie budzi wątpliwości, iż postanowienia umowy, które określają zasady przeliczenia kwoty udzielonego kredytu na złotówki przy wypłacie kredytu, a także spłacanych rat na walutę obcą, pozwalające bankowi swobodnie kształtować kurs waluty obcej, mają charakter niedozwolonych postanowień umownych.

/ por. wskazane tylko ilustracyjnie orzeczenia SN z 27 lutego 2019 r. sygn. II CSK 19/18 i z 29 października 2019 r. sygn. V CSK 382/18 , powołane za zbiorem Legalis /

Klauzule takie mają charakter abuzywny, gdyż kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy. Przy czym sprzeczność z dobrymi obyczajami i naruszenie tych interesów polega w tym wypadku na uzależnieniu wysokości świadczenia banku i konsumenta od swobodnej decyzji silniejszej strony stosunku zobowiązaniowego / przedsiębiorcy/.

/ por. tylko ilustracyjnie wyroki SN z 13 grudnia 2018 r., sygn. V CSK 559/17 i z 11 grudnia 2019 r., sygn. akt V CSK 382/18 powołany za zbiorem Legalis /.

W ocenie Sądu Apelacyjnego postanowienia łączącej strony umowy, zawartej w dniu 26 maja 2006r ., w zakresie ryzyka walutowego oraz określające wskazany wyżej sposób dokonywania przeliczeń walut polskiej i szwajcarskiej , w odwołaniu się do danych kursowych kształtowanych jednostronnie przez bank, przybierających postać przygotowanych przezeń i obowiązujących w banku (...), uznać należy, za niedozwolone.

Nie ma znaczenia dla tej oceny to, w jaki sposób umowa w rzeczywistości była wykonywana i jak , po jej zawarciu , zmieniała się jej treść.

/ por. także uchwalę[ 7] Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2018 r., sygn. III CZP 29/17 powołaną za zbiorem Lex.

Przechodząc do oceny skutków niedozwolonego charakteru tych postanowień , wskazać na wstępie należy , iż zgodnie z treścią uchwały SN z dnia 7 maja 2021 sygn. III CZP 6/21 , powołanej za zbiorem Lex /, której stanowisko Sąd II instancji, w składzie rozpoznającym sprawę podziela, niedozwolone postanowienie umowne jest od początku, z mocy samego prawa, dotknięte bezskutecznością na korzyść konsumenta, który ewentualnie może udzielić następczo świadomej i wolnej zgody na to postanowienie i w ten sposób przywrócić mu skuteczność z mocą wsteczną.

W rozpoznawanej sprawie , o czym była już uprzednio mowa , stanowisko powódki było jednoznaczne co do tego, iż nie jest zainteresowana , w warunkach abuzywności części postanowień, w utrzymaniu w dalszym ciągu umowy jako obowiązującej pomiędzy stronami.

A. W. (1) takie stanowisko zaprezentowała w odpowiedzi na pytania Sądu I instancji podczas jej przesłuchania w charakterze strony na rozprawie w dniu 14 grudnia 2021r , co miało miejsce w obecności pełnomocnika procesowego banku.

Pytania Sadu Okregowego nie były odrębnym pouczeniem o kompletnej treści. Wobec tego , takie pouczenie skierował do niej dopiero Sąd Odwoławczy.

Wprawdzie A. W. (1) na nie odpowiedziała / por. k. 857-858 i k. 865 akt/ tym nie mniej , w warunkach wyrażenia już uprzednio braku zainteresowania utrzymaniem umowy , co pośrednio wynikało z żądania ustalającego oraz pieniężnego mającego rozliczeniową kwalifikację, zawartych w pozwie Sąd uznał , że jej wolą jest aby umowa w dalszym ciągu nie obowiązywała.

Eliminacja tych postanowień z umowy powoduje brak możliwości określenia mechanizmu oznaczenia wysokości świadczenia jakie konsument - kredytobiorca - ma otrzymać od drugiej strony- skoro jak w rozstrzyganej sprawie - otrzymał od banku złotówki po ich przeliczeniu według kursu / ceny / kupna waluty szwajcarskiej oraz jest zobowiązany spełniać na rzecz banku , w ramach umowy kredytu waloryzowanego walutą obcą , w odwołaniu się do kursu jej sprzedaży przez pozwany bank, wedle którego, [ w stanie faktycznym rozstrzyganej sprawy ] przeliczana miała być wpłata złotówkowa, mająca prowadzić do ograniczenia długu A. W. (1).

Zgodnie ze stanowiskiem TSUE wyrażonym w motywach wyroku z dnia 3 października 2019r sygn. C – 260/18 , postanowienie art. 6 ust. 1 Dyrektywy 93/13 , należy wykładać w ten sposób [a jest to wykładania, którą Sądy krajowe muszą brać pod uwagę przy rozstrzyganiu indywidualnych spraw], iż stoi ono na przeszkodzie wypełnianiu luk w umowach spowodowanych eliminacją klauzul uznawanych za niedozwolone , wyłącznie na podstawie przepisów krajowych o charakterze ogólnym, nie będących przepisami dyspozytywnymi lub takimi , które będą mieć zastosowanie dlatego , że strony umowy wyrażą na to wolną i uświadomioną zgodę.

Takiej regulacji ,[ jak dotąd] w polskim porządku prawnym brak.

Nie można też w sposób usprawiedliwiony przyjmować , że wolą stron w 2006r było zawarcie umowy kredytu waloryzowanego walutą obcą , bez mechanizmu waloryzacji wzajemnych świadczeń , na podstawie kursów waluty polskiej i szwajcarskiej, przy równoczesnym pozostawieniu wskaźnika LIBOR stosowanego tylko w kredytach walutowych , w tym w ich odmianie , kredycie waloryzowanym do takiego zagranicznego pieniądza.

Analiza treści pozostałych postanowień umownych w tym w szczególności tych , które określały sposób wypłaty kwoty kredytu i warunki jej spłaty, takiemu zamiarowi w sposób nie budzący wątpliwości zaprzecza , by przypomnieć tylko sposób określenia wysokości należności odsetkowej i sposobu jej wyrażenia.

Skoro tak , to uzasadnionym jest wniosek zgodnie z którym tego rodzaju zabiegi , jakie postuluje bank motywując omawiane zarzuty materialne , mające polegać na utrzymaniu umowy w mocy , przy wyeliminowaniu jedynie postanowień składających na mechanizm przeliczenia według danych dotyczących wzajemnych relacji kursowych, są - szczególnie przy stanowczym, zrelacjonowanym wyżej , stanowisku powódki - niedopuszczalne - skoro prowadziłoby to , do tak znacznego przekształcenia umowy, iż wywołałoby skutek nie dający się pogodzić z charakterem stosunku prawnego nawiązanego przez strony.

Trzeba także podkreślić , iż eliminacja postanowień niedozwolonych o ile nie miałoby prowadzić do nieważności umowy jako całości , musi zapewniać to , że prawa i obowiązki stron są nadal ściśle oznaczone i w tym zakresie nie zachodzi skutek deformacji regulacji umownej, [także z punktu widzenia celu jaki strony chciały osiągnąć, wyrażając wzajemny konsens poprzez zawarcie umowy kredytowej określonego rodzaju, na oznaczonych naówczas warunkach].

W rozpoznawanej sprawie tego rodzaju deformacja , przy aprobacie dla argumentacji apelacyjnej banku , zwłaszcza zaważywszy na charakterystyczne elementy kredytu waloryzowanego walutą obcą , miałaby przy jej potencjalnym utrzymaniu , miejsce.

Odeprzeć należy, jako nietrafny, należy zarzut naruszenia art. 4 ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe z dnia 29 lipca 2011r gdyż , jak już była o tym mowa, decydująca dla oceny niedozwolonego charakteru postanowień umownych jest data podpisania umowy kredytowej oraz to, czy podmiot profesjonalny miał chociażby potencjalną możliwość, na ich podstawie , jednostronnego kształtowania zakresu obowiązków umownych konsumentów ,w tym poprzez mechanizm waloryzacji ich zobowiązania walutą franka szwajcarskiego.

Stawiając zarzut naruszenia art. 405 kc w zw. z art. 410 §2 kc i widząc jego realizację w tym , iż Sąd niższej instancji niezasadnie przyjął , iż powódka może w sposób usprawiedliwiony upatrywać podstawy dla roszczenia pieniężnego o zwrot spełnionych świadczeń w przepisach o bezpodstawnym wzbogaceniu pozwany bank nie ma racji.

Już tylko to wyklucza zasadność stawianego zarzutu , że strona pozwana opiera go na tezie , iż nie jest wobec powódki bezpodstawnie wzbogacony. Tymczasem roszczenie zwrotne jest wynikiem uznania , iż podstawa świadczeń wzajemnych od samego początku nie istniała, wobec nieważności umowy , która była dla spełnionego świadczenia kredytobiorczyni źródłem i racją prawną. Stąd też uzasadnionym jest wniosek przeciwny do stanowiska banku.

Już tylko na marginesie i dla porządku dodać należy , wobec dalszej argumentacji banku , że została naruszona norma art. 411pkt 2 i 4 i kc. , iż bank nawet nie twierdził, w postepowaniu , iż A. W. (1) spełniała swoje świadczenia - objęte obecnie żądaniem zwrotu , nie mając ku temu prawnego zobowiązania ale była do niego zobligowana do niego moralnie wobec przyjmującej te świadczenia strony pozwanej.

/ por. także uwagi W. Dubisa w komentarzu do kodeksu cywilnego pod redakcją ja E. Gniewka i P. Machnikowskiego k. 761 /

Niezasadnie także bank odwołuje się do do art. 411 pkt 4 kc .

Zgodnie z utrwalonym i podzielanym przez Sąd II instancji stanowiskiem SN, zgodnie z którym do wzajemnych rozliczeń stron umowy kredytowej uznanej z powodu niedozwolonego charakteru części jej postanowień za nieważną, teoria salda - na której opiera się ta część zarzutu - nie ma zastosowania.

Apelacja banku została natomiast uznana za taką , która prowadzi do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie określenia początkowego terminu od którego należne są powódce odsetki od świadczeń pieniężnych podlegających zwrotowi.

Zasadny jest bowiem zarzut materialny naruszenia art. 481 §1 kc w zw z art. 455 kc

Sąd Okręgowy przyjął , że ten początkowy termin należy łączyć z datą wezwania do zapłaty, które [ jakkolwiek Sąd I instancji bliżej tej kwestii nie wyjaśnił ] należy utożsamić z dniem następnym po udzieleniu odpowiedzi przez stronę pozwaną na Reklamację „ A. W. (1), datowaną na 20 stycznia 2021r.

Nie wziął jednak pod uwagę treści tak uzasadnienia „ Reklamacji „ ani odpowiedzi banku na to wezwanie /por. k 45 i 48 akt / w której nie tylko odmówił on spełnienia świadczenia wskazując , iż ,w jego ocenie, umowa stron jako ważna nadal obowiązuje ale wykluczył także podstawę dla obowiązku spełnienia tego świadczenia.

Ani z treści pisma powódki ani z odpowiedzi banku nie wynika jednak to, iż strony poruszały wówczas kwestię powstania oraz rozmiarów ilościowych wzajemnych rozliczeń i roszczeń z tego tytułu , które wobec A. W. miałby potencjalnie także bank, w sytuacji nieważności umowy kredytowej.

Taka treść obu dokumentów wyklucza uznanie , iż powódka żądając spełnienia świadczenia zwrotnego rzeczywiście, w sposób jednoznaczny, a przy tym uświadomiony w zakresie opisanych następstw , już wówczas uznawała , że dalsze niezwiązanie stron umową kredytową będzie dla niej rzeczywiście korzystne z punktu widzenia ochronnych uprawnień konsumenckich , w relacji z mającym silniejszą pozycję kontraktową przedsiębiorcą.

W tych okolicznościach , odwołując się do powszechnie przyjmowanego w ukształtowanym orzecznictwie sądowym w tzw. „sprawach frankowych „ w tym m. in. w uchwale SN z dnia 16 lutego 2021r , sygn. III CZP 11/20 , /powołanej za zbiorem Legalis/ stanowiska , iż po dniu złożenia , w ten sposób kwalifikowanego oświadczenia przez kredytobiorcę o braku zainteresowania w dalszym utrzymaniu umowy z postanowieniami abuzywnymi powstaje nie tylko stan wymagalności wzajemnych świadczeń rozliczeniowych będących konsekwencją upadku w sposób definitywny i czytelny także dla drugiej strony , podstawy świadczeń dotąd wzajemnie spełnionych ale także [ przy spełnieniu warunku uprzedniego wezwania do jego wykonania przez dłużnika] także[ ale także dopiero ] stan opóźnienia w jego spełnieniu , uprawniający do naliczenia przez wierzyciela odsetek ustawowych za opóźnienie.

Wszystko to , w powiązaniu z ustaleniami faktycznymi , o które Sąd II instancji uzupełnił okoliczności ustalone przez Sąd Okręgowy , dawało podstawę do wniosku zgodnie z którym stan opóźnienia w spełnieni świadczenia pieniężnego na rzecz powódki po stronie pozwanego banku, można potwierdzić poczuwszy od dnia następnego po dniu , kiedy na rozprawie mającej miejsce 14 grudnia 2021r jednoznacznie stwierdziła , że będąc świadoma wzajemnych następstw rozliczeniowych pomiędzy stronami, nadal uznaje , iż powinno zostać przez Sąd orzekający ustalone , iż umowa z 26 maja 2006r jest nieważna . Zatem odsetki te należą się A. W. (1) od 15 grudnia 2021 / do dnia zapłaty /.

Na ostateczną treść orzeczenia wydanego po rozpoznaniu apelacji wpływ miało także skorzystanie przez stronę pozwaną z dylatoryjnego zarzutu zatrzymania.

Ma bowiem rację bank podnosząc materialny zarzut naruszenia art. 496 kc w zw. z art. 497 kc.

Zarzut ten podniesiony przez stronę pozwaną na rozprawie przed Sądem Okręgowym w Nowym Sączu w dniu 14 grudnia 2021r / kwota do której został on określony , jak była uprzednio mowa nie był pomiędzy stronami sporny / , nietrafnie nie został przez Sąd niższej instancji nie podzielony.

Wbrew argumentacji , która została przywołana w motywach kontrolowanego instancyjnie orzeczenia dla poparcia takiego stanowiska , bank mógł taki zarzut skutecznie sformułować , wobec dochodzenia przez kredytobiorczynię pieniężnego roszczenia zwrotnego, opartego na twierdzeniu , że jego podstawa umowna od początku była nieważna.

Trzeba przy tym dodać , iż strona pozwana mogła z niego skorzystać albowiem umowa kredytowa jest umową wzajemną. Takie stanowisko wyraża także Sąd Najwyższy w większości /chociaż nielicznych / wypowiedzi orzeczniczych.

/ por. w tej materii dla przykładu stanowisko SN w uchwale z dnia 16 lutego 2021, sygn. III CZP 11/20 , powołanej za zabiorem Legalis /

Sąd II instancji przy tym uznaje , że kredytodawca sięgając po środki prawne służące rozliczeniu świadczeń wzajemnych lub też zapewnieniu ich skuteczności w przyszłości , może dokonać wyboru pomiędzy jedynie hamującym zarzutem zatrzymania i prowadzącym do umorzenia wzajemnych wierzytelności zarzutem potrącenia. Możliwość sięgnięcia po zarzut prowadzący do tego, dalej idącego, materialnego skutku , nie powoduje , iż zarzut zatrzymania nie mógłby być wykorzystany.

Dlatego Sąd Odwoławczy zarzut ten uwzględnił. Nie wpłynęło to na ocenę stanu opóźnienia po stronie formułującego zarzut z punktu widzenia obowiązku spełnienia na na rzecz powódki należnego jej świadczenia o tym charakterze.

Takie stanowisko pozostaje w zgodzie z najnowszą, służącą ocenie tego zagadnienia w prawie krajowym , wykładnią postanowień dyrektywy nr 93/ 13/ EWG , dokonaną przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 14 grudnia 2023r , sygn. C- 28/ 22. Zaaprobował ja także Sąd Najwyższy/ dotąd prezentując utrwalone stanowisko przeciwne / w judykacie z dnia 15 lutego 2024r , sygn. I CSK 409/23 , powołanym za zbiorem Legalis.

Z podanych powodów i tylko w zakresie określonym w punkcie 1 II i II a/ sentencji uzasadnianego orzeczenia , uwzględniając apelację , na podstawie art. 386 §1 kpc , Sąd Odwoławczy orzekł reformatoryjnie. W pozostałym zakresie , środek odwoławczy banku , jako nieuzasadniony, oddalił w oparciu o art. 385 kpc. / pkt 2/ sentencji.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego była norma art. 100 kpc w zw. z art. 391 §1 kpc, w ramach zastosowania której , Sąd uwzględnił ostateczny wynik sporu na jego odwoławczym etapie.

Ocenił , że w warunkach, gdy apelacja strony pozwanej została uwzględniona jedynie w niewielkiej części , tylko w konsekwencji uznania za usprawiedliwiony zarzutu dylatoryjnego, i nieznacznej korekty przez , Sąd II instancji tej części orzeczenia , którym zasądzono na rzecz powódki odsetki ustawowe za opóźnienie, jest ona zobowiązana zwrócić w całości koszty postępowania apelacyjnego, celowo poniesione przez A. W. (1).

Ich suma odpowiada wynagrodzeniu reprezentującego ich zawodowego pełnomocnika - radcy prawnego , ustalonym , jako pochodna wartości przedmiotu zaskarżenia , na podstawie §2 pkt 7 w zw. z §10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 [ jedn. tekst DzU z 2018 poz. 265].

Kwota należna z tytułu rozliczeń kosztowych została zasądzona , po myśli art. 98 §1 ¹kpc , wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie , o których Sąd II instancji był obowiązany orzec z urzędu.