Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Grzegorz Krężołek

Protokolant: Krzysztof Malinowski

po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2024 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa Miejskiego Centrum (...) w K.

przeciwko Narodowemu Funduszowi Zdrowia – (...) Oddziałowi (...) w K.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 31 marca 2022 r. sygn. akt I C 432/21

1. zmienia zaskarżony wyrok nadając mu treść:

„I. oddala powództwo;

II. nie obciąża strony powodowej kosztami procesu należnymi stronie pozwanej.”;

2. w pozostałym zakresie apelację oddala;

3. nie obciąża strony powodowej kosztami postępowania apelacyjnego należnymi stronie pozwanej.

Sygn. akt : I ACa 811/22

UZASADNIENIE

Miejskie Centrum (...) (...) w K., w pozwie skierowanym przeciwko Narodowemu Funduszowi Zdrowia – (...) Oddziałowi (...) w K., domagało się zasądzenia kwoty 83.137,66 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 17 września 2020 r. oraz obciążenia strony przeciwnej kosztami postępowania.
Uzasadniając żądanie strona powodowa wskazała, iż w dniu 23 czerwca 2017 r. , działając pod poprzednią nazwą jako Zakład (...) w K. zawarła z Narodowym Funduszem Zdrowia- (...) Oddziałem (...) w K. umowę o udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej, której przedmiotem jest organizowanie i udzielanie przez nią świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej.

W aneksie do umowy oznaczonym jako nr(...)strony ustaliły , że kwota zobowiązania Narodowego Funduszu Zdrowia wobec [ obecnie ] Centrum w 2020 r. wynosi 16.919.187,84 złotego.

W dniu 21 czerwca 2017 r. strony zawarły umowę o udzielanie przez stronę powodową świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju (...). W aneksie do niej , oznaczonym jako nr(...), strony ustaliły ,iż kwota zobowiązania pozwanego Funduszu wobec powodowego podmiotu leczniczego na rok 2020 r za tego rodzaju świadczenia zdrowotne wynosi 3.484.341,90 zł.

Jak twierdziła ponadto, zgodnie z ogólnymi zasadami finansowego rozliczania spełnionych świadczeń, Centrum otrzymuje od NFZ wynagrodzenie za świadczenia faktycznie udzielone, obliczane za pomocą parametrów osobo dni oraz punktów , w danym okresie sprawozdawczym , którym jest miesiąc kalendarzowy.

Zasady te uległy zmianie w związku z wprowadzonym w czasie pandemii Covid-19 szczególnym trybem rozliczania.

Jako rozliczeniowy przyjęto okres roku kalendarzowego Zgodnie z obowiązującymi wówczas z przepisami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2020 r. ustanowiony sposób rozliczania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej obowiązywał do dnia 4 września 2020 r.

Po tym dniu ustała możliwość ustalania wynagrodzenia za udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w sposób określony w tym akcie prawnym, który przestał obowiązywać.

W dniu 8 września 2020 r. strona powodowa usiłowała złożyć w serwisie informatycznym strony pozwanej dwa rachunki obejmujące wynagrodzenie za świadczenia zdrowotno – opiekuńcze, zrealizowane w sierpniu 2020r.

Początkowo pozwany Fundusz zaakceptował wniosek o zapłatę za nie aby następnie usunąć go z portalu i pozostawić bez jakiejkolwiek decyzji w sprawie rozliczenia.

Z rozmowy telefonicznej z pracownikiem Funduszu jaką przeprowadził pracownik Centrum wynikało , że wniosek o płatność jest spóźniony albowiem można było go złożyć tylko do 4 września 2020r. aby mógł zostać rozpatrzony na zasadach wynikających ze wskazanego wyżej Rozporządzenia.
W tej sytuacji strona powodowa była zmuszona do wystawienia za wykonane w sierpniu 2020r świadczenia rachunków według zasad ogólnych , mniej korzystnych aniżeli tych , które wynikały z tej regulacji.

Musiały one uwzględniać rzeczywistą ilość tych świadczeń, będących pochodną liczby osób wobec których wykonano świadczenia w tym czasie a nie odpowiadać tylko 1/12 kwoty rocznego zobowiązania Funduszu wobec Miejskiego Centrum za 2020r. Kwoty wynikające z tych dokumentów rozliczeniowych przygotowanych na tych mniej korzystnych zasadach , przesłanych stronie pozwanej zostały przez płatnika zapłacone.

Dochodzona pozwem kwota obejmuje różnicę wysokości wynagrodzenia obliczoną jako 1/12 kwoty rocznego zobowiązania Funduszu za 2020r wobec powodowego świadczeniodawcy, a wysokością wynagrodzenia za faktycznie wykonane świadczenia w sierpniu 2020 r., które faktycznie otrzymał.

Odpowiadając na pozew Narodowy Fundusz Zdrowia – (...) Oddział (...) w K., domagał się oddalenie powództwa i przyznania na swoją rzecz od przeciwnika procesowego kosztów postępowania.

W swoim stanowisku podnosił , iż wskazane wyżej Rozporządzenie było regulacją wyjątkową , wydaną w związku ze stanami zagrożenia epidemicznego oraz epidemii CODIV-19, która obowiązywała tylko czasowo.

Przewidziany w nim sposób ustalania wynagrodzenia jednostek realizujących świadczenia zdrowotne w tym opiekuńcze , których płatnikiem był Fundusz , miał zastosowanie tylko do dnia 4 września 2020 r. Rozporządzenie nie było regulacją zupełną lecz cząstkową. W pozostałym zakresie pomiędzy stronami sporu , w zakresie sposobu rozliczania finansowego wykonanych przez Miejskie Centrum świadczeń , miały zastosowanie postanowienia umowy zawartej przez strony oraz stanowiące jej integralną część O.W.U.

Wynagrodzenie wypłacane na podstawie Rozporządzenia nie stanowiło przy tym bezzwrotnej pomocy publicznej, lecz był to instrument o charakterze płynnościowym albowiem kwoty otrzymane przejściowo na jego podstawie , podlegały ostatecznemu rozliczeniu lub zwrotowi w przyszłości.

Wyrokiem z dnia 31 marca 2022r., Sąd Okręgowy w Krakowie :

- zasądził od strony pozwanej Narodowego Funduszu Zdrowia – (...) Oddziału (...) w K. na rzecz strony powodowej Miejskiego Centrum (...) (...) w K. kwotę 83.137,66 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 17 września 2020 do dnia zapłaty[ pkt I ] oraz

- zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 9.574 zł, tytułem zwrotu kosztów postępowania.[ pkt II sentencji orzeczenia ].

Za niesporne pomiędzy stronami Sąd I instancji uznał to , że :

w dniu 23 czerwca 2017 r. Zakład (...) w K. [ obecnie Miejskie Centrum (...) (...)w K.], zawarł z Narodowym Funduszem Zdrowia- (...) Oddziałem (...) w K. umowę o udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej, której przedmiotem jest organizowanie i udzielanie przez powoda świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej. Umowa ta była zmieniana 54 aneksami.

Na podstawie umowy świadczeniodawca – strona powodowa - miał udzielać świadczeń opieki zdrowotnej, w rodzaju świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej, w zakresie określonym w załączniku nr (...) do umowy.

W jej § 2 strony ustaliły, że świadczeniodawca obowiązany jest wykonywać umowę zgodnie z warunkami udzielania świadczeń określonymi w ustawie, w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej, wydanym na podstawie art. 31d ustawy O świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z 27 sierpnia 2004r [ jedn. tekst DzU z 2024 poz. 146] , przepisami wydanymi na podstawie art. 137 ust. 2 ustawy, zwanymi dalej „Ogólnymi warunkami umów”, oraz zgodnie ze szczegółowymi warunkami umów, określonymi przez Prezesa Funduszu na podstawie art. 146 ust. 1 pkt 2 tej ustawy.

W § 4 uregulowano warunki finansowania świadczeń. Zgodnie z punktem 1, kwota zobowiązania Oddziału Funduszu wobec świadczeniodawcy z tytułu realizacji umowy w okresie od dnia 1 lipca 2017 r. do dnia 31 grudnia 2017 r. wynosi maksymalnie 5.498.368 zł. Liczbę i cenę jednostek rozliczeniowych oraz kwotę zobowiązania w poszczególnych zakresach świadczeń objętych umową określa „Plan rzeczowo – finansowy”, stanowiący załącznik nr (...)do umowy (§ 4 ust. 6 umowy).

Zgodnie z § 6, rachunki z tytułu realizacji umowy świadczeniodawca mógł przesłać w formie papierowej lub elektronicznej poprzez (...) zgodnie z formatem ustalonym przez Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, pod warunkiem zapewnienia autentyczności pochodzenia, integralności treści i czytelności rachunku.

W aneksie nr (...) zawartym w dniu 26 sierpnia 2020 r. ustalono, że kwota zobowiązania Narodowego Funduszu Zdrowia z tytułu realizacji tej umowy przez stronę powodową w 2020r. r. - bez kosztów osobowych- wynosi 16.919.187,84 zł.

W dniu 21 czerwca 2017 r. Zakład (...) w K. zawarł z Narodowym Funduszem Zdrowia- (...) Oddziałem (...) w K. umowę o udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej, której przedmiotem jest organizowanie i udzielanie przez Zakład (...) w K. świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: opieka paliatywna i hospicyjna (OPH).

Umowa, w trakcie obowiązywania była zmieniana na podstawie 46 aneksów.

Na jej podstawie strona powodowa jako świadczeniodawca – miała udzielać świadczeń opieki zdrowotnej, w rodzaju opieka paliatywna i hospicyjna, w zakresie określonym w załączniku nr (...) do umowy.

W § 2 strony ustaliły, że [ obecnie ] Miejskie Centrum obowiązane jest wykonywać umowę zgodnie z warunkami udzielania świadczeń określonymi w ustawie, w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej, wydanym na podstawie art. 31d ustawy, przepisami wydanymi na podstawie art. 137 ust. 2 ustawy, zwanymi dalej „Ogólnymi warunkami umów”, oraz zgodnie ze szczegółowymi warunkami umów określonymi przez Prezesa Funduszu na podstawie art. 146 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W § 4 uregulowano warunki finansowania świadczeń. Zgodnie z jego punktem 1, kwota zobowiązania Oddziału Funduszu wobec strony powodowej z tytułu realizacji umowy w okresie od dnia 1 lipca 2017 r. do dnia 31 grudnia 2017 r. wynosi maksymalnie 2.021.278,40 zł.

Liczbę i cenę jednostek rozliczeniowych oraz kwotę zobowiązania w poszczególnych zakresach świadczeń objętych umową określał „Plan rzeczowo – finansowy”, stanowiący załącznik nr(...) do umowy (§ 4 ust. 6 umowy).

Zgodnie z § 6 rachunki z tytułu realizacji umowy Miejskie Centrum mogło przesyłać w formie papierowej lub elektronicznej poprzez Portal Narodowego Funduszu Zdrowia, zgodnie z formatem ustalonym przez Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, pod warunkiem zapewnienia autentyczności pochodzenia, integralności treści i czytelności rachunku.

W aneksie nr (...) zawartym w dniu 10 sierpnia 2020 r. ustalono, że kwota zobowiązania Narodowego Funduszu Zdrowia z tytułu realizacji umowy przez stronę powodową w 2020 r. w Oddziale (...) - bez kosztów osobowych- wynosiła 3.484.341,90 zł.

Zgodnie z § 18 ust. 1 i 2 załącznika do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz.U.2022.787 t.j. z dnia 2022.04.08) , w przypadku świadczeń rozliczanych na podstawie ceny jednostkowej jednostki rozliczeniowej , należność z tytułu realizacji świadczeń za okres sprawozdawczy, określona w rachunku przekazywanym przez świadczeniodawcę, stanowi sumę należności odpowiadających poszczególnym zakresom świadczeń, uwzględniającą współczynniki korygujące. Należność dla danego zakresu świadczeń, o której mowa w ust. 1 , stanowi iloczyn liczby jednostek rozliczeniowych odpowiadających udzielonym świadczeniom i ceny jednostkowej jednostki rozliczeniowej, z uwzględnieniem współczynników korygujących.

Zgodnie z załącznikiem do tego Rozporządzenia, ilekroć w ogólnych warunkach umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej jest mowa o jednostce rozliczeniowej – rozumie się przez to miarę przyjętą do określania wartości świadczenia opieki zdrowotnej w określonym zakresie lub rodzaju; jednostką rozliczeniową jest w szczególności: punkt, porada i osobodzień.

Zgodnie z § 1 pkt 6 ogólnych warunków umów, ilekroć w ogólnych warunkach umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej jest mowa o okresie sprawozdawczym – rozumie się przez to odpowiednio: a) miesiąc kalendarzowy, b) okres krótszy niż miesiąc kalendarzowy, upływający w ostatnim dniu miesiąca – w przypadku gdy umowa , nie obowiązuje od pierwszego dnia danego miesiąca albo wygaśnie lub ulegnie rozwiązaniu przez ostatnim dniem miesiąca kalendarzowego (§ 1 pkt 6).

Zgodnie z § 23 ust. 8 ogólnych warunków umów, świadczeniodawca składa Funduszowi rachunek w postaci elektronicznej: 1) z wykorzystaniem dedykowanego serwisu internetowego lub usług informatycznych, o których mowa w § 10 ust. 1 i 2; 2) zgodnie z formatem ustalonym przez Prezesa Funduszu.

W związku z pandemią COVID-19 wprowadzono szczególny tryb rozliczania umów zawartych pomiędzy stronami:

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, na wniosek świadczeniodawcy w okresie o którym mowa w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, 567 i 568), należność dla danego zakresu świadczeń, o której mowa w § 18 ust. 1 załącznika do rozporządzenia zmienianego w §1, może być ustalona jako iloczyn odwrotności liczby okresów sprawozdawczych w okresie rozliczeniowym i kwoty zobowiązania dla danego zakresu świadczeń.

Zgodnie z § 1 pkt 6 ogólnych warunków umów , ilekroć w ogólnych warunkach umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej jest mowa o okresie rozliczeniowym – rozumie się przez to , nieprzekraczający terminu obowiązywania umowy , okres roku kalendarzowego albo inny, zawierający się w roku kalendarzowym, okres oznaczony w umowie.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, wymienione w nim przepisy tracą moc po upływie 180 dni od dnia wejścia w życie ustawy.

Ustawa weszła w życie 8 marca 2020 r.. Wskazany wyżej okres jej obowiązywania 180 dni upłynął w dniu 4 września 2020 r.

W zakresie okoliczności spornych , Sąd I instancji ustalił następujące fakty :

Narodowy Fundusz Zdrowia – (...) Oddział (...) w K. wystosował, w systemie teleinformatycznym do świadczeniodawców komunikat, zgodnie z którym od dnia 1 kwietnia 2020 r. zaistniała możliwość zawnioskowania przez świadczeniodawcę o ustalenie należności za wykonane świadczenia medyczne jako tzw. 1/12 kwoty zobowiązania umownego. Jak wynikało z treści komunikatu zmiana trybu rozliczeń możliwa była do realizacji maksymalnie dla okresów sprawozdawczych marzec – sierpień 2020 r. Warunkiem zmiany trybu rozliczeń było złożenie wniosku w formie elektronicznej. Strona powodowa zapoznała się z tym komunikatem , odczytując go w systemie.

Z uwagi na wejście w życie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, strona powodowa wystąpiła pisemnie do strony pozwanej z informacją o prowadzeniu rozliczeń finansowych za wykonane świadczenia w tzw. systemie 1/12. Działanie to było skutkiem trudnej sytuacji w placówce , którą Miejskie Centrum prowadziło.

Wynikała ona z mniejszej liczby pacjentów wobec których realizowano świadczenia w czasie pandemii oraz niemożliwością realizowania zawartych z pozwanym umów. Strona powodowa w okresie od kwietnia do lipca 2020 r. regularnie do dziesiątego dnia każdego miesiąca składała wnioski o zmianę rozliczenia w formie elektronicznej, które następnie były zatwierdzane przez stronę pozwaną jako przygotowane poprawnie.

Sąd ponadto ustalił , iż dniu 8 września 2020 r. Miejskie Centrum usiłowało złożyć w serwisie informatycznym strony pozwanej – (...) dwa rachunki na wynagrodzenie należne za sierpień 2020 r. za realizację świadczeń.

Pozwany Fundusz wniosku o tę płatność nie zaaprobował albowiem został złożony po upływie terminu obowiązywania Rozrządzenia zmieniającego. po upływie terminu Skutkiem złożenia gom po nim , nie było możliwe rozliczenie rachunków opartych na systemie” 1/12” .

Strona powodowa w rozmowie telefonicznej z (...) Oddziałem (...) NFZ uzyskała informację, że złożenie wniosku o zapłatę rachunków w tym systemie było możliwe tylko do dnia 4 września 2020 r.

W dniu 9 września 2020 r. Miejskie Centrum zwróciło się do Funduszu na piśmie o umożliwienie złożenia mu rachunków za sierpień 2020 r. w Portalu Świadczeniodawcy. Pismo pozostało bez odpowiedzi.

W dniu 16 września 2020r. strona powodowa złożyła do strony pozwanej wniosek o ustalenie wniosek o ustalanie, że okresie, o którym mowa w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, należności za wszystkie świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez Miejskie Centrum (...) (...) w K. jest iloczynem odwrotności liczby okresów sprawozdawczych w okresie rozliczeniowym i kwoty zobowiązania dla danego zakresu świadczeń.

W sytuacji gdy wskazane wyżej rachunki nie mogły zostać złożone za pośrednictwem portalu Świadczeniodawcy, Miejskie Centrum wystawiło za sierpień 2020 r. rachunki za wykonane świadczenia zdrowotne zgodnie z ogólnymi zasadami rozliczania, tj. za świadczenia faktycznie wykonane w okresie sprawozdawczym. Rachunki opiewały na kwoty 1.339.366,26 zł i 277.769,65 zł. Należności stwierdzone tymi dokumentami zostały przez stronę pozwaną zapłacone.

W ramach oceny zgromadzonych dowodów zarówno dowody z dokumentów jak i relacje świadka P. C. i przesłuchanego za stronę powodową Ł. B. , Sąd Okręgowy uznał za wiarygodne , podkreślając , iż okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia nie były w istocie pomiędzy stronami przedmiotem sporu , a różniły się one pomiędzy sobą tylko oceną prawną roszczenia zgłoszonego w pozwie.

Ocenę prawna tego roszczenia , które uznał za uzasadnione w całości , Sąd I instancji oparł na stwierdzeniach i wnioskach , które można podsumować w następujący sposób :

a/ Miejskie Centrum (...) (...) w K. dochodziło zapłaty części wynagrodzenia za świadczenia zdrowotne – w tym opiekuńcze , udzielone w sierpniu 2020 r., na podstawie zawartych umów pomiędzy stronami w dniach 21 i 23 czerwca 2017 r.

Istota sporu pomiędzy nim a (...) Oddziałem (...) Narodowego Funduszu Zdrowia sprowadzała się do oceny, czy w sposób uzasadniony płatnik świadczeń odmówił uwzględnienia wniosku złożonego przez Miejskie Centrum w systemie teleinformatycznym strony pozwanej (...) w dniu 8 września 2020r., w przedmiocie możliwości zmiany trybu ustalenia wynagrodzenia za udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, w którym świadczeniodawca ustalił to wynagrodzenie za sierpień 2020r według formuły „ 1/12 „ , konsekwencją której to odmowy było wystawienie przez stronę powodową rachunków za świadczenia zrealizowane w w tym okresie według zasad ogólnych, w oparciu o rzeczywistą ich ilość i uzyskanie wynagrodzenia , jej zdaniem, niezasadnie pomniejszonego o kwotę 83.137,66 zł. od tego , które powinna była otrzymać.

Fundusz bowiem nie kwestionował w postępowaniu ani prawidłowości sposobu wyliczeń należności dokonanych przez Miejskie Centrum ani wysokości podawanej przez nie kwoty różnicy pomiędzy wysokością wynagrodzenia obliczonego jako 1/12 kwoty rocznego zobowiązania umownego za 2020r., a wynagrodzeniem stanowiącym pochodną ilości rzeczywiście wykonanych w tym okresie miesięcznym świadczeń zdrowotnych / opiekuńczych /,

b/ zakresie ustalania wysokości wynagrodzenia za takie świadczenia obowiązywał załącznik do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz.U.2022.787 t.j. z dnia 2022.04.08), który sprecyzował tryb rozliczania umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych (OWU).

Zgodnie z regułami ogólnymi dotyczący rozliczania umów zawartymi w tym dokumencie , świadczeniodawca otrzymywał wynagrodzenie za faktycznie udzielone świadczenia (liczbę osobodni i punktów) w danym okresie sprawozdawczym, którym jest miesiąc kalendarzowy. Okres sprawozdawczy upływa w ostatnim dniu miesiąca kalendarzowego

Zmiana w zakresie rozliczeń została wprowadzona Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogólnym warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

Zgodnie z tą zmianą , należność dla podmiotów realizujących świadczenia medyczne od Funduszu Zdrowia dla danego zakresu świadczeń, mogła być ustalana jako iloczyn odwrotności liczby okresów sprawozdawczych w okresie rozliczeniowym i kwoty zobowiązania dla danego zakresu świadczeń (§ 2 ust. 1). Regulacja ta wprowadziła zmianę określaną jako system „1/12” , w miejsce określania wysokości wynagrodzenia za te świadczenia , według rzeczywistej ich ilości wykonanych w okresie rozliczeniowym , którym był miesiąc kalendarzowy.

Wprowadzenie tej nowej regulacji do systemu prawnego, miało zapewnić świadczeniodawcom środki finansowe na utrzymanie działalności leczniczej/ opiekuńczej /, w sytuacji gdy wskutek epidemii Covid-19 doszło do nagłego załamania procesu udzielania świadczeń zakontraktowanych. Na skutek obowiązujących ograniczeń w funkcjonowaniu podmiotów leczniczych,zmniejszeniu uległa liczba udzielonych świadczeń, a w konsekwencji wysokość uzyskiwanych przychodów, przy jednoczesnym utrzymaniu tej samej wysokości kosztów ponoszonych przez te podmioty w związku z prowadzoną działalnością.

Rozwiązane wprowadzone nowelizacją Rozporządzenia miało umożliwić utrzymanie przez podmioty lecznicze wynagrodzenia od Narodowego Funduszu Zdrowia za udzielone świadczenia bez związku z faktycznie udzieloną w danym miesiącu ich ilością, w wysokości odpowiadającej 1/12 wysokości rocznego wynagrodzenia ustalonego w kontrakcie zawartym z NFZ.

Przy tym wynagrodzenie obliczone zgodnie z ogólnymi zasadami rozliczania świadczeń było niższe niż 1/12 kwoty rocznego zobowiązania albowiem wobec istniejącego w okresie od marca do sierpnia 2020 r. zagrożenia epidemiologicznego, strona powodowa nie mogła przyjmować nowych pacjentów i leczyła i sprawowała opiekę tylko nad tymi , którzy przebywali w Miejskim Centrum w momencie ogłoszenia stanu epidemii. Ponieważ ogólna liczna pacjentów ulegała w czasie stopniowemu zmniejszeniu, ograniczeniu ulegała również liczba jednostek rozliczeniowych (osobodni i punktów), które strona powodowa mogła zadeklarować w danym okresie rozliczeniowo - sprawozdawczym,

c/ graniczny termin złożenia wniosku o rozliczenie według systemu 1/12 w okresie, o którym mowa w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych był tożsamy z datą 4 września 2020 r., który wynikał z § 2 ust. 1 Rozporządzenia.

Niespornym pomiędzy stronami postępowania było to , iż tylko do tej daty możliwe było domaganie się rozliczenia według wskazanych w tym akcie prawnym zasad,

d/ nie budziło wątpliwości Sądu Okręgowego - na podstawie okoliczności faktycznych ustalonych w postępowaniu- że w odniesieniu do należności za świadczenia za miesiąc sierpień 2020r , która jest przedmiotem rozstrzyganego sporu , termin ten dla złożenia wniosku, upływający w dniu 4 września 2020r nie został przez stronę powodową dochowany co wykluczało możliwość rozliczenia należności za świadczenia zdrowotne pomiędzy stronami według reguły „1/12” mogącej być zastosowaną do nich tylko w okresie obowiązywania Rozporządzenia zmieniającego z 15 kwietnia 2020r.

Skutkiem tego zaniechania była konieczność rozliczania należności za wykonane w tym miesiącu świadczenia według zasad ogólnych za te , rzeczywiście w tym okresie rozliczeniowym wykonane przez Miejskie Centrum.

Sąd I instancji przy tym podkreślił , iż o możliwości zmiany trybu rozliczeń przy zachowaniu elektronicznej formy wniosku składanego za pośrednictwem portalu prowadzonego przez Fundusz i terminie złożenia wniosków w tym wskazanej daty granicznej , strona powodowa była uprzednio informowana za pośrednictwem komunikatu strony pozwanej z którym się zapoznała.

Zatem, na podstawie relewantnych dla oceny roszczenia strony powodowej przepisów prawa, (...) Oddział (...) Narodowego Funduszu Zdrowia miał prawo odmówić zapłaty wynagrodzenia za wykonane w sierpniu 2020r świadczenia , które powodowy świadczeniodawca określił we wniosku i w dwóch rachunkach przygotowanych na podstawie systemu „1/12” , przekazanych pozwanemu płatnikowi po dacie 4 września 2020r , które Sąd I instancji ocenił jako w tych warunkach faktycznych, nie miało podstawy materialnej,

e/ tym nie mniej , zdaniem Sądu I instancji , objęte pozwem jest mimo to uzasadnione albowiem chociaż Miejskie Centrum nie dochowało warunku dotyczącego terminu przedstawienia Funduszowi wniosku o zapłatę rachunków za te świadczenia leczniczo – opiekuńcze , zachodzą szczególne okoliczności uzasadniające uwzględnienie roszczenia.

Wprowadzenie do polskiego systemu prawnego regulacji dotyczących zmiany trybu rozliczeń wynagrodzeń za świadczenia zdrowotne miało na celu zapewnienie świadczeniodawcom środków finansowych na utrzymanie działalności leczniczej, w sytuacji gdy wskutek panującej wówczas epidemii Covid-19 doszło do nagłego, niezależnego od tych podmiotów zmniejszenia ilości udzielanych świadczeń, co w dalszej kolejności skutkowało obniżeniem należnego wynagrodzenia.

Te szczególne okoliczności funkcjonowania powodowego Miejskiego Centrum w okresie pandemii sprzeciwiają się temu aby ponosiło negatywne skutki niedopełnienia warunków formalnych jakim było nieznaczne uchybienie terminu do złożenia wniosku o zmianę trybu rozliczania.

Tym bardziej , iż wprowadzone regulacje były elementem pomocy publicznoprawnej i miały na celu wsparcie przez państwo takich podmiotów jak strona powodowa. Wzgląd na taki cel wsparcia takich podmiotów jak strona powodowa przemawia za nieobniżaniem należnego jej wynagrodzenia za świadczenia w okresie sierpnia 2020r. A taki wniosek [wywodzony , jak można sądzić , z odwołania się przez Sąd I instancji do zasad słuszności i sprawiedliwości - uwaga Sadu Apelacyjnego] , prowadzi do uznania roszczenia strony powodowej za uzasadnione,

f/ o należności odsetkowej od uwzględnionego żądania głównego, Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu przyjmując , iż pozwany Fundusz pozostaje w opóźnieniu w spełnieniu zasądzonego świadczenia od dnia następnego po dniu w którym upływał 5-dniowy termin na wypłatę należności przez stronę pozwaną, liczony zgodnie z przepisami OWU , od dnia złożenia rachunków przez stronę czynną procesu .Przyjął przy tym , iż gdyby nie odmowa strony pozwanej, rachunek zostałby złożony przez świadczeniodawcę w dniu 9 września 2020 r.

Podstawą orzeczenia o kosztach postępowania była norma art. 98 kpc i wynikająca z niej zasada odpowiedzialności za wynik sprawy. Sąd wskazał na elementy składowe, które złożyły się łącznie na obciążającą Fundusz z tego tytułu kwotę łączną 9 574 zł.

Apelacją od tego orzeczenia strona pozwana objęła jego całość , we wniosku środka odwoławczego domagając się wydania przez Sąd Apelacyjny wyroku reformatoryjnego , którym powództwo zostanie oddalone w całości , a strona przeciwna obciążona kosztami procesu i postępowania apelacyjnego.

Apelacja została oparta na zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego w sposób mający dla treści orzeczenia istotne znaczenie , a to:

a/ art. 327 ¹1 kpc poprzez niewyjaśnienie przez Sąd I instancji podstawy prawnej zasądzenia świadczenia dochodzonego pozwem na rzecz strony powodowej , w sytuacji gdy nie mogły nią być przepisy Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2020r., zmieniającego Rozporządzenie w sprawie Ogólnych Warunków Umów o Udzielenie Świadczeń Opieki Zdrowotnej ,

b/ art. 233 kpc jako następstwa nie wyciagnięcia właściwych dla oceny roszczenia stanowiącego przedmiot sporu stron wniosków z ustaleń faktycznych dokonanych w sprawie zgodnie z którymi strona skarżąca miała uzasadniony powód do tego aby nie uwzględnić spóźnionego wniosku i rachunków świadczeniodawcy, co Sąd I instancji sam przyjął w ramach tych ustaleń ,

- naruszenia prawa materialnego poprzez :

a/ nieprawidłową wykładnię §2 ust. 1 Rozporządzenia z 15 kwietnia 2020r i w następstwie tego błędu nie przyjęcie , iż to postanowienie nie ustanawia terminowego w swoim charakterze prawa do złożenia wniosku o wypłatę wynagrodzenia za realizowanie świadczeń zdrowotnych , według reguły ustanowionej w tym akcie prawnym, które wygasa z upływem czasu na jakie je ustanowiono. Przeciwnie, prawo to ma charakter bezterminowy , a złożenie wniosku o wypłatę jest tylko wymaganiem formalnym realizacji tego świadczenia przez Fundusz jako płatnika wobec świadczeniodawcy ,

b/ niezastosowanie §2 tego Rozporządzenia w zw z art. 353 i 354 kc i pominięcie przez Sąd tego , iż przepisy tego aktu oraz czynności prawne stron kształtują niewyłacznie treść stosunku zobowiązaniowego ,

c/ niezastosowanie art. 58 kc i 353 ¹ kc i w następstwie tej nieprawidłowości uznanie , że czynności prawne stron mogą ukształtować stosunek umowny wbrew postanowieniom aktu prawnego , jakim jest Rozporządzenie 15 kwietnia 2020r,

d/ nieprawidłowe zastosowanie dla oceny roszczenia strony powodowej art. 5 kc , co stało się podstawą dla nieuzasadnionego wniosku Sądu I instancji zgodnie z którym zasady współżycia społecznego i społeczno gospodarcze przeznaczenie prawa mogą być podstawą dla uznania , że strona może nabyć [ ponownie ] prawo , które utraciła na skutek przekroczenia terminu do złożenia wniosku o wypłatę wynagrodzenia za świadczenia obliczone według reguły „1/12” ,

e/ nieprawidłowe zastosowanie art. 359 kc i 481 kc i w jego następstwie przyjęcie , że skarżący Fundusz pozostawał w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia dochodzonego pozwem mimo , iż według stanowiska Sądu I instancji wynikającego z motywów orzeczenia miał uzasadniony powód aby nie uwzględnić spóźnionych wniosku i rachunków przedstawionych przez Miejskie Centrum.

Odpowiadając na apelację Miejskie Centrum (...) (...) w K., domagało się jej oddalenia jako pozbawionej uzasadnionych podstaw oraz obciążenia strony przeciwnej kosztami postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy strony pozwanej jest uzasadniony w części , prowadząc do zmiany objętego nim wyroku w sposób wskazany w punkcie 1 sentencji orzeczenia Sądu II instancji.

W pozostałym zakresie , a to w odniesieniu do żądania obciążenia strony powodowej na rzecz apelującego kosztami procesu , apelacja, jako nieuzasadniona, podlegała oddaleniu.

Rozpoczynając jej ocenę od zarzutów o charakterze procesowym , na wstępie przypomnieć dla porządku należy , iż zarzut tego rodzaju jest uzasadniony jedynie wówczas , gdy spełnione zostaną równocześnie dwa warunki.

Strona odwołująca się do niego wykaże , że rzeczywiście sposób postępowania Sądu naruszał indywidualnie oznaczoną normę [ normy ] formalne.

Jednocześnie nieprawidłowości te prowadziły do następstw , które miały istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia. Nieco inaczej kwestię tę ujmując , zarzut procesowy jest usprawiedliwiony jedynie wówczas, jeżeli zostanie dowiedzione , że gdyby nie potwierdzone błędy proceduralne Sądu niższej instancji , orzeczenie kończące spór stron miałoby inną treść.

Uwzględniając to generalium i przez jego pryzmat odczytując sformułowany przez pozwany Fundusz zarzut naruszenia art. 327 ¹§ 1 kpc należy uznać go za nieuzasadniony właśnie dlatego , że wytknięta przezeń nieprawidłowość w zakresie struktury pisemnych motywów wyroku z dnia 31 marca 2022r nie miała wpływu na jego treść w takim znaczeniu jak o tym była mowa wyżej.

Trzeba także wziąć pod rozwagę , że jak wynika z ukształtowanego i jednolitego , podzielanego przez Sąd Apelacyjny, w składzie rozstrzygającym sprawę, orzecznictwa Sądu Najwyższego zarzut taki może on być uzasadniony jedynie wyjątkowo , gdy konstrukcja pisemnych motywów orzeczenia Sądu niższej instancji jest tak wadliwa , iż nie zawierają one danych pozwalających na przeprowadzenie na ich podstawie kontroli instancyjnej orzeczenia.

Inaczej mówiąc ,zarzut naruszenia tego przepisu jest uzasadniony wtedy , gdy uzasadnienie wyroku nie pozwala na stwierdzenie czy Sąd prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego i [ lub ] procesowego.

/ por. także wskazane jedynie ilustracyjnie postanowienie SN z dnia 21 listopada 2001, sygn. I CKN 185/01 powołane za zbiorem Lex/

Tego rodzaju zasadniczymi / konstrukcyjnymi / wadami motywy wyroku Sadu I instancji nie są dotknięte.

Wynika z nich na jakich ustaleniach faktycznych i wnioskach prawnych Sąd oparł swoje rozstrzygniecie. Wiadomo jest z jego lektury także , w jaki sposób i dlaczego ocena zgromadzonych dowodów została przeprowadzona we wskazany w uzasadnieniu sposób.

Nie jest usprawiedliwioną argumentacja skarżącego wspierająca ten zarzut już z podanej wyżej przyczyny ale także dlatego , iż z motywów przygotowanych przez Sąd niższej instancji , jakkolwiek rzeczywiście z trudem, można jednak wyłowić przyczyny dla których uznał, że strona powodowa mimo , że spóźniła się ze złożeniem wniosku o rozliczenie rachunków za świadczenia w sierpniu 2020r ., według formuły” 1/12” powinna to dochodzone pozwem świadczenie otrzymać .

Zdaniem Sądu przemawiają za tym zasady współżycia społecznego rozumiane jako zasady słuszności oraz społeczno - gospodarcze przeznaczenie prawa podmiotów realizujących świadczenia medyczne w okresie pandemii wirusa SARS COV 2 do takiego- bardziej korzystnego finansowo dla nich rozliczania z państwowym płatnikiem, prawa , które zapewniało za swoim pośrednictwem dystrybucję pomocy publicznej dla takich podmiotów, pracujących w tym okresie w nadzwyczajnych , nie dających się wcześniej przewidzieć , warunkach.

Nie ma racji także strona pozwana podnosząc drugi z zarzutów proceduralnych - naruszenia art. 233 kpc [ jak można sądzić (...) Oddziałowi (...) Narodowego Funduszu Zdrowia chodziło o pierwszą z jednostek redakcyjnych tej normy, gdyż tylko ona odnosi się do kryteriów na podstawie których przeprowadzana jest ocena zgromadzonych w sprawie dowodów ].

Przypomnieć należy w tym miejscu , że zgodnie ze stanowiskiem Sądu I instancji dotyczącym tej oceny , wszystkie dowody przeprowadzone w sprawie zasługują na przymiot wiarygodności ,fakty istotne dla rozstrzygnięcia były w istocie niesporne , a strony sporu różniły się pomiędzy sobą tylko w zakresie ich interpretacji prawnej z punktu widzenia mających zastosowanie dla oceny roszczenia strony powodowej norm materialnych, w tym w szczególności postanowień Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2020r zmieniającego Rozporządzenie w sprawie Ogólnych Warunków Umów o Udzielanie Świadczeń Opieki Zdrowotnej [ DzU z 2020 poz. 696 ].

To, w czym strona skarżąca upatruje podstaw dla tego zarzutu uzasadnia wniosek , iż w istocie nie kwestionuje ona oceny dowodów przeprowadzonej przez Sąd Okręgowy ale to , jak ocenił on prawnie roszczenia strony powodowej mimo, iż jak sam przyjął „ strona pozwana miała uzasadniony powód nieuwzględnienia spóźnionych rachunków powoda „

Taka motywacja stawianego zarzutu naruszenia wskazanej normy procesowej powoduje , że nie może m on zostać uznany za trafny, tym bardziej , iż Fundusz przyznał w pierwszym zdaniu uzasadnienia apelacji „ Wyrok jest poprawny, gdy chodzi o ustalenia faktyczne „ / por. k. 319 akt/

Odparcie go ma tę konsekwencję , iż ustalenia dokonane przez Sąd I instancji ocenić należy jako poprawne dla oceny roszczeń zgłoszonych w pozwie. Dlatego Sąd Odwoławczy przyjmuje je za własne.

Uzupełnia je jedynie o okoliczność pomiędzy stronami niesporną , iż Fundusz wezwany przez stronę powodową do zapłaty różnicy w kwotach wynagrodzenia za świadczenia w sierpniu 2020r , obliczonego w systemie „1/12” i według ogólnych zasad rozliczenia , która odpowiadała dochodzonej pozwem łącznej kwocie 83 137, 66 zł., odmówił spełnienia tego świadczenia.

Przechodząc do oceny zarzutów materialnych uznać należy , że są uzasadnione.

Kluczowe dla oceny poprawności prawnej orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej są wnioski jakie wynikają z wykładni §2 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2020r., zmieniającego Rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej [ DzU z 2020 poz.696 ]

Zgodnie z jego treścią :

„ na wniosek świadczeniodawcy , w okresie o którym mowa w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020r o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem , przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID- 19 , innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych [ DzU z 2020 poz. 374, 567 i 568 ] , należność dla danego zakresu świadczeń o której mowa w §18 ust. 1 załącznika do rozporządzenia zmienianego w §1 , może być ustalana jako iloczyn odwrotności liczy okresów sprawozdawczych w okresie rozliczeniowym i kwoty zobowiązania dla danego zakresu świadczeń”

Uprawnienie dla świadczeniodawców o ile zdecydowali się z niego skorzystać , co powinni byli anonsować państwowemu płatnikowi w formie wniosków składanych permanentnie za każdy zakończony okres rozliczeniowy / miesięczny / , wynikające z tego postanowienia , pozwalało na uzyskiwanie od Narodowego Funduszu Zdrowia wynagrodzenia za wykonywane w okresie rozliczeniowym wynoszącym w przypadku strony powodowej miesiąc kalendarzowy, świadczenia , niezależnie od ich rzeczywiście zrealizowanej w tym czasie ilości , w kwocie odpowiadającej 1/12 wartości zakontraktowanych świadczeń danego rodzaju na rok 2020.

To uprawnienie , jak wynika wprost z odwołania się w treści powołanego postanowienia Rozporządzenia zmieniającego do art. 36 ust. 1 ustawy z 2 marca 2020r., miało charakter ściśle czasowo określony. Świadczeniodawcy mogli z niego skorzystać tylko do dnia w którym upływał okres 180 dni od dnia wejścia w życie tej ustawy , co miało miejsce w dniu następnym po jej ogłoszeniu.

W konsekwencji , uprawnienie to wygasło z upływem dnia 4 września 2020r.

Po tej dacie podmioty lecznicze związane z NFZ kontraktami na wykonywanie świadczeń zdrowotnych w roku 2020r mogły rozliczać z Funduszem zrealizowane świadczenia[ w tym opiekuńcze jak w przypadku strony powodowej], na dotychczasowych zasadach , czyli , w szczególności, w oparciu o rzeczywistą ilość ich wykonań w zamkniętych okresach rozliczeniowych , odpowiadających , co do zasady , miesiącowi kalendarzowemu w trakcie roku na który obowiązywała umowa pomiędzy świadczeniodawcą , a Funduszem jako płatnikiem .

Z ustaleń faktycznych , które nie są w sprawie kwestionowane wynika , iż o zapłatę świadczeń za dany zamknięty okres rozliczeniowy , w czasie obowiązywania Rozporządzenia wprowadzającego tę szczególną , bardziej korzystną od ogólnej dla niego metodę rozliczeń, świadczeniodawca zwracał się do Funduszu składając wniosek w formie elektronicznej za pośrednictwem portalu prowadzonego przez NFZ.

Strony natomiast spierają się w postępowaniu o to, czy Miejskie Centrum mogło skorzystać z tej formy rozliczenia później aniżeli kierując wniosek o zastosowanie rozliczenia według formuły „ 1/12 „ i przedstawiając przygotowane w oparciu o nią rachunki za świadczenia w sierpniu 2020r, najpóźniej w dniu 4 września 2020r [ ostatniego dnia obowiązywania Rozporządzenia zmieniającego z dnia 15 kwietnia 2020r umożliwiającego skorzystanie bardziej korzystnej formuły rozliczeniowej], którego to terminu niespornie nie dochowało.

Roszczenie główne poddane pod osąd to różnica w kwotach : jaką z tytułu tego rozliczenia , zdaniem strony powodowej , powinna była otrzymać a tą , którą Fundusz zapłacił , realizując rachunki przygotowane przez świadczeniodawcę według zasad dotychczasowych - czyli rzeczywistej ilości wykonanych w sierpniu 2020r świadczeń zdrowotnych / w tym opiekuńczych/ .

Według stanowiska wykładniczego Sądu I instancji , warunkiem powstania po stronie Miejskiego Centrum uprawnienia do skorzystania z tej bardziej dla niego korzystnej reguły rozliczeniowej , było złożenie wniosku o przeprowadzenie tego rozliczenia w oparciu o nią i złożenie rachunków [ za sierpień 2020r ] najpóźniej do ostatniego dnia obowiązywania ustawy z 2 marca 2020r czyli do dnia 4 września 2020r , elektronicznie za pośrednictwem portalu prowadzonego przez stronę pozwaną.

Zatem , jego zdaniem , co do zasady, uprawnieniem takim strona powodowa – ubiegając się o przyjęcie wniosku w dniu 8 września 2020r już nie dysponowała , a inne przyczyny , w tym względy słuszności i społeczno - gospodarcze przeznaczenie prawa ustanowionego w Rozporządzeniu zmieniającym z dnia 15 kwietnia 2020r., uzasadniają ocenę , iż roszczenie dochodzone pozwem jest [ mimo to ] uzasadnione.

Z kolei w swoim stanowisku zaprezentowanym w odpowiedzi na apelację/por. k. 346-347 akt/ Miejskie Centrum (...) (...) w K., stanęło na stanowisku , iż użyte w §2 ust. 1 Rozporządzenia z dnia 15 kwietnia 2020r określenie „ w okresie o którym mowa w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020r „ należy interpretować w ten sposób , iż odnosi się ono nie początkowej części tego przepisu a do jego dalszej części. W ten sposób wskazuje ono ramy czasowe , w których może być stosowana inna niż ogólna metoda rozliczenia finansowego za wykonane świadczenia ; przy zastosowaniu zryczałtowanej sumy wynagrodzenia odpowiadającej 1/12 części jego kwoty przewidzianej za rok 2020 , ustalonej w kontrakcie / umowie / pomiędzy świadczeniodawcą, a NFZ jako płatnikiem.

Zdaniem strony powodowej datą graniczną tego uprzywilejowanego okresu w którym ta metoda mogła być stosowana był 4 września 2020r, a wniosek o jego dokonanie po myśli §2 ust. 3 Rozporządzenia powinien być złożony do 10 września 2020r , którego przyjęcia , mimo dochowania tego terminu , Fundusz niezasadnie stronie powodowej odmówił.

Zdaniem Sądu II instancji , wbrew tej argumentacji ma rację strona pozwana , odmienne interpretując w motywach apelacji oraz piśmie procesowym z dnia 13 października 2022r / por . 349-350 akt/ to postanowienie.

Rozporządzenie zmieniające z dnia 15 kwietnia 2020r miało charakter czasowy w zakresie obowiązywania oraz szczególny w odniesieniu przyjętych w nim regulacji , wobec reguł ogólnych , na jakich przed jego wejściem w życie oraz po utracie mocy obowiązującej,[ co nastąpiło z upływem 4 września 2020r ], odbywały się rozliczenia finansowe za zrealizowane przez podmioty lecznicze i leczniczo – opiekuńcze świadczenia tego rodzaju pomiędzy nimi a NFZ jako płatnikiem.

Taki jego charakter powoduje , iż wykładnia jego postanowień musi być restryktywna.

Ustanawiają one , a w szczególności postanowienie §2 ust. 1 , ściśle czasowo limitowane uprawnienie świadczeniodawców do bardziej dla nich korzystnego od reguł dotychczasowych , rozliczania w okresie obowiązywania tego aktu prawnego, wynagrodzenia za te świadczenia w formie zapłaty przez NFZ sumy zryczałtowanej, będącej pochodną wartości kontraktu za rok 2020 stanowiącej jej 1/ 12 za każdy zamknięty miesięczny okres rozliczeniowy , niezależnie od tego , jaką ilość świadczeń objętych kontraktem, podmiot leczniczy lub leczniczo – opiekuńczy rzeczywiście w tym czasie wykonał.

To odstępstwo od zasady określania wysokości wynagrodzenia na podstawie faktycznej ilości wykonań stanowiło niewątpliwie udogodnienie dla świadczeniodawców, stanowiąc formę finansowej pomocy publicznej w ich funkcjonowaniu w nadzwyczajnych warunkach pandemii.

Ta konieczna, ścisła wykładnia powoduje , że usprawiedliwionym jest przyjęcie, iż wskazane wyżej prawo świadczeniodawcy , w tym strona powodowa, w sposób trwały utracili po dniu 4 września 2020r , skoro regulacja prawna stanowiąca podstawę materialną dla niego , przestała obowizawać po tej dacie.

Tylko wniosek o zastosowanie tej formuły rozliczeniowej , [ która nie była obligatoryjna a tylko możliwa do wykorzystania z inicjatywy jej potencjalnego beneficjenta - uwaga redakcyjna S.A. ] i złożenie rachunku wskazującego na wysokość wynagrodzenia za zamknięty okres rozliczeniowy , w formie elektronicznej za pośrednictwem portalu prowadzonego przez stronę pozwaną do końca tego dnia, uprawniał do zachowania tego prawa w odniesieniu do świadczeń za sierpień 2020r

To zasadnicza , w warunkach niespornego pomiędzy stronami faktu niedochowania tego terminu przez Miejskie Centrum, przyczyna na której opiera się ocena zgodnie z którą prawo z którego wywodzi ona swoje roszczenie w zakresie należności głównej, stronie powodowej nie przysługiwało w czasie , kiedy wniosek o jego zastosowanie zdecydowała się wobec płatnika świadczeń złożyć. Wystarcza ona do wniosku , że roszczenie to podlega oddaleniu.

Wobec tego tylko uzupełniająco i dla porządku należy dodać, odnosząc się w szczególności do argumentacji świadczeniodawcy, iż ta restryktywna wyładnia nie pozwala na taką interpretację użytego w ust. 1 §2 Rozporządzenia zmieniającego określenia „ w okresie „ jak wykłada je strona powodowa, uznając , że odnosi się ono nie do terminu złożenia wniosku o płatność według uprzywilejowanej reguły ale do okresu / wykonywania świadczeń / za jaki wniosek o jej zastosowanie mógłby zostać złożony.

Podzielenie takiego stanowiska wykładniczego prowadziłoby do niedopuszczalnego poszerzenia zakresu tej epizodycznej regulacji jaką było Rozporządzenie zmieniające, skoro gdyby ją uznać za trafną, [ na co poprawnie zwraca uwagę NFZ w piśmie z dnia 13 października 2022r ] , już po dacie ustania jej obowiązywania, podmiot leczniczy lub leczniczo – opiekuńczy byłby uprawniony do skorzystania z opisanego wyżej przywileju, niezależnie od tego kiedy złożyłby wniosek o płatność obliczoną według formuły „ 1/12 „ o ile tylko zamknięty okres rozliczeniowy [ w rozpoznawanej sprawie sierpień 2020r ] mieściłby się w granicach czasowych obowiązywania Rozporządzenia z 15 kwietnia 2020r.

Co więcej , stanowisko Miejskiego Centrum wskazujące , że ten okres w którym możliwe było zastosowanie rozliczenia według formuły „ 1/12 „ zamyka dopiero data 4 września 2020r. [ a taki wniosek jest następstwem wyłożenia w przyjęty przezeń sposób określenia „ w okresie „ nie uwzględnia tego , iż za taki okres rozliczeniowy mógł być traktowany tylko czasokres zakończonego miesiąca w którym świadczenia zdrowotne i opiekuńcze były wykonywane.

Stąd też to określenie należy odnosić do czasu w którym można było złożyć skutecznie wniosek o dokonane tego korzystniejszego dla świadczeniodawcy rozliczenia / za zamknięty okres miesięczny wykonywania świadczeń/ Było to możliwe do dnia w którym ustawa z 2 marca 2020r w zakresie przepisów które były źródłem Rozporządzenia zmieniającego , obowiązywała.

Po tym dniu skuteczne złożenie wniosku było wykluczone w następstwie trwałego ustania prawa świadczeniodawców do korzystniejszego dla ich interesów finansowych, w porównaniu z regułami poprzednio obowiązującymi , rozliczenia z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Dlatego też podzielając stanowisko strony skarżącej na których opiera ona zarzuty materialne dotyczące sposobu zastosowania przez Sąd I instancji wskazanego przepisu Rozporządzenia zmieniającego , Sąd II instancji stanął na stanowisku , że roszczenie główne zgłoszone w pozwie nie ma normatywnej podstawy.

Nie stanowią dla niego takiego źródła ani zasady słuszności ani wzgląd na społeczno - gospodarcze przeznaczenie regulacji z 15 kwietnia 2020r do których odwołał się - chociaż w sposób nie do końca czytelny a przy tym bez pogłębionej argumentacji- Sąd Okręgowy.

Ani zasady współżycia społecznego pod postacią reguł słuszności i sprawiedliwości ani społeczno - gospodarcze przeznaczenie prawa nie mogą być samoistnymi podstawami powstania prawa podmiotowego.

Mogą one posłużyć ochronie usprawiedliwionego interesu dłużnika roszczenia w jego sporze ze stroną czynną procesu albo też być narzędziem za pomocą którego dochodzi do wykładania treści uprawnień wynikających z prawa , które jego beneficjentowi służy, poszerzając lub ograniczając wynikające zeń uprawnienia, wyjaśniając przy tym ich charakter.

Jak już była o tym mowa wyżej , prawo strony powodowej wygasło w sposób trwały z końcem dnia w którym ustawa z dnia 2 marca 2020r w części dla istoty sporu stron doniosłej , przestała stanowić element porządku prawnego.

Zaprezentowane stanowisko skutkuje podzieleniem także materialnego zarzutu skarżącej kwestionującego uwzględnienie przez Sąd I instancji żądania w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie.

W okolicznościach ustalonych w postępowaniu , odczytanych przez pryzmat mających zastosowanie w sprawie przepisów materialnych, nie można zasadnie mówić o tym, iż strona pozwana jest zobowiązana do zapłaty świadczenia głównego , a tym bardziej , co oczywiste , że była w stanie opóźnienia w jego spełnieniu wobec strony przeciwnej.

Apelacja nie jest natomiast uzasadniona w takim zakresie , w którym w jej wniosku (...) Oddział Wojewódzki (...) postuluje taką zmianę orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej , w następstwie której strona powodowa miałaby być obciążona kosztami procesu.

Zdaniem Sądu Odwoławczego, Miejskie Centrum (...) (...) w K. powinno być objęte dobrodziejstwem skorzystania z ustanowionej przez art. 102 kpc instytucji nieobciążania kosztami na rzecz przeciwnika procesowego, który spór wygrywa.

Jak trafnie zwrócił na to uwagę w motywach wyroku Sąd I instancji, czasowa możliwość skorzystania z innej metody rozliczania należności za świadczenia zdrowotne w okresie pandemii wirusa SARS COV 2 była formą pomocy publicznej dla podmiotów leczniczych.

Roszczenie dochodzone pozwem stanowiło formę ubiegania się o jej udzielenie , a przy tym Miejskie Centrum mogło być przekonane o zasadności swojego stanowiska na którym opierało zgłoszone roszczenie.

Do tego dodać należy , iż także stanowisko Sądu Okręgowego tym bardziej utwierdziło stronę powodową w nim ,skoro przyjął , że mimo braku podstawy normatywnej dla jego istnienia jest ono stronie powodowej jednak należne.

Nie można też stracić z pola widzenia i nie wziąć pod rozwagę tego , że charakter działalności strony powodowej determinuje to , iż zasadniczym źródłem jej utrzymania i zapewnienia ciągłości funkcjonowania , które jest także- ze względów społecznych użyteczne i niezbędne - są środki otrzymywane od NFZ za zrealizowane świadczenia medyczne i pielęgnacyjne.

Stąd ograniczanie ich puli poprzez obciążanie kosztami procesu należnymi właśnie płatnikowi świadczeń nie dałoby się pogodzić z zasadami słuszności, a społecznie byłoby odczytane jako, wręcz, niezrozumiałe.

Dlatego w tej części nie podzielając środka odwoławczego strony pozwanej , Sąd II instancji, zmieniając wyrok z 31 marca 2022r nie obciążył przerywającej powódki tymi kosztami.

W konsekwencji, zmienił zaskarżony wyrok w sposób wskazany w punkcie 1 sentencji orzeczenia zmieniającego , na podstawie art. 386 §1 kpc , w pozostałym zakresie apelację oddalając , w oparciu o art. 385 kpc.

Rozstrzygając o kosztach postępowania apelacyjnego, Sąd Odwoławczy zastosował art. 102 kpc w zw. z art. 391 §1 kpc , z tych samych powodów ,które zostały wskazane wyżej i zachowały aktualność na etapie odwoławczym sporu stron , uznając , iż obciążanie nimi strony powodowej byłoby , w realiach faktycznych rozstrzyganej sprawy , niesłuszne.