Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Józef Wąsik (spr.)

Sędziowie: SSA Sławomir Jamróg

SSA Izabella Dyka

Protokolant: Marta Sekuła

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2023 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z o.o. w K.

przeciwko W. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 4 lutego 2021 r. sygn. akt I C 46/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddala oraz zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanego kwotę 7.697 zł (siedem tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem kosztów procesu;

2.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanego, tytułem kosztów postępowania apelacyjnego, kwotę 27.632 zł (dwadzieścia siedem tysięcy sześćset trzydzieści dwa złote) z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Sygn. akt I A Ca 847/21

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. wniosła o zasądzenie od pozwanego W. K. kwoty 399.292 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 29 listopada 2016 r do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

Na uzasadnienie swojego żądania strona powodowa podała, że w dniu 4 kwietnia 2014 roku Starosta (...) wydał na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych Zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (dalej: ZRID) pod nazwą „Budowa ulicy łączącej ul. (...) z ul. (...) w K. wraz z infrastrukturą techniczną”. Powyższa inwestycja była finansowana i realizowana w ramach umowy zawartej w trybie art. 16 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych przez stronę powodową, która jest jednocześnie inwestorem inwestycji niedrogowej – tj. zespołu biurowo-usługowego (...) usytuowanego w K. przy ul. (...). Inwestycja drogowa zapewniła docelowe połączenie drogowe z siecią dróg publicznych dla nieruchomości położonych przy ulicy (...) oraz ulicy (...).

Pozwany jako właściciel nieruchomości, która w związku z wydaniem decyzji ZRID przejęta przez zarządcę w celu wybudowania projektowanej drogi przez inwestora, zaskarżył decyzję ZRID wnosząc skargę do Wojewody (...), który utrzymał decyzję ZRID w mocy decyzją z dnia 11 maja 2015 roku i tym samym decyzja ZRID stała się ostateczna. Wobec powyższego, inwestor rozpoczął budowę drogi, przy czym nie mógł jednak przystąpić do budowania odcinka przebiegającego przez nieruchomość pozwanego, który bezprawnie jej nie wydał w terminie do dnia 8 września 2015 roku. Nieruchomość ta została objęta w posiadanie przez gminę dopiero w dniu 23 maja 2016 roku.

Strona powodowa podniosła, że jej najemcy zakładali, że pozwany wyda należącą uprzednio do niego nieruchomość w zakreślonym prawem terminie i w konsekwencji cała inwestycja drogowa będzie mogła zostać wybudowana w planowanym terminie. W związku z faktem, że pozwany uniemożliwił stronie powodowej, wybudowanie całości inwestycji, zmuszona była obniżyć o 50% należy jej czynsz najmu.

Jako podstawę prawną swojego żądania strona powodowa wskazała, że domaga się odszkodowania na zasadzie art. 415 k.c.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 14 grudnia 2016 roku, sygn. akt (...) Sąd Okręgowy w K., I Wydział I Cywilny uwzględnił powództwo w całości wraz z kosztami postępowania.

Od powyższego nakazu zapłat pozwany W. K. wniósł sprzeciw, w którym zaskrzył go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie od strony powodowej kosztów postępowania. Pozwany podniósł, iż postępowanie egzekucyjne toczyło się równolegle z postępowaniem kasacyjnym przed NSA i oba postępowania zakończyły się w tym samym czasie. Po wyczerpaniu tych środków prawnych, pozwany wydał nieruchomość dobrowolnie organowi egzekucyjnemu w dniu 23 maja 2016 roku. Droga prawem przewidziana jest konstytucyjnie zagwarantowanym prawem kardynalnym. Każdy, kto broni się w postępowaniu sądowym działa zgodnie z prawem i nie popełnia deliktu z art. 415 k.c., nawet jeżeli szkodzi tym działaniem stronie przeciwnej. Pozwany wskazał, że korzystając ze środków prawnych wykonywał swoje prawo podmiotowe i nie mógł popełnić deliktu prawa cywilnego z art. 415 k.c.

Ponadto powód dysponował dwoma wjazdami, które komunikowały jego obiekt z drogami publicznymi. Brak jest więc nie tylko adekwatnego związku przyczynowo-skutkowego (art. 361 § 1 k.c.), ale jakiegokolwiek związku między obroną praw pozwanego, a jego rzekomą szkodą powoda, bo jego obiekt miał dwa wjazdy do obiektu i był należycie skomunikowany z drogami publicznymi.

Powód przed wydaniem decyzji ZRID miał możliwość po swoim gruncie urządzić drogę dojazdową do najemcy marketu od strony ul. (...). Co więcej, taką możliwość miał także po wydaniu ostatecznej decyzji ZRID przez Wojewodę (...), a czego nie zrobił. (...) handlowa (...) przed egzekucją działki pozwanego była odpowiednio skomunikowana od strony K.. Nie była natomiast skomunikowana od strony(...)Dodatkowo pozwany podniósł, że przedmiotem postępowania w trybie spec-ustawy drogowej było skomunikowanie ulic (...) z ulicą (...), a nie (...) Sp. z o.o. (powoda) ani jego najemcy tj. sieci handlowej (...). Powód nie ma w niniejszej sprawie czynnej legitymacji procesowej, gdyż wnioskodawcą inwestycji była Gmina Miejska K., a nie powód.

Ponadto pozwany wskazał, że administracyjne postępowanie egzekucyjne prowadzone było opieszale, gdyż nieruchomości wywłaszczone zostały przejęte dopiero w dniu 23 maja 2016 roku. W tym samym czasie trwało postępowanie kasacyjne przed NSA w W., a wyrok NSA został wydany w dniu 01 czerwca 2016 roku. Pozwany bronił się więc dwutorowo.

Pozwany powołał się również na to, że na skutek Decyzji Starosty (...) w przedmiocie ZRID działki pozwanego W. K. zostały podzielone. Przebieg granic w terenie – wbrew nałożonemu obowiązkowi- jednak nie nastąpił do dnia egzekucji administracyjnej tj. do dnia 23 maja 2016 roku, kiedy uprawniony geodeta wskazał egzekutorowi i pozwanemu, co ma być przedmiotem wydania przez pozwanego. Pozwany do dnia egzekucji z dnia 23 maja 2016 roku nie wiedział, jaki jest przebieg granic działek powstałych po podziale i wydzieleniu ich Decyzją ZRID, a to z winy Prezydenta M. K. działającego jako wierzyciel.

Sąd Okręgowy w Krakowie zaskarżonym wyrokiem:

I. zasądził od pozwanego W. K. na rzecz strony powodowej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. kwotę 392.626,93 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 29 listopada 2016 r do dnia zapłaty;

II. oddalił powództwo w pozostałej części,

III. zasądził od pozwanego W. K. na rzecz strony powodowej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. kwotę 73.731 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Rozstrzygnięcie to zostało wydane w oparciu o następujący stan faktyczny:

Pozwany W. K. był właścicielem nieruchomości stanowiących działki o nr (...) obr.(...) K.. Działki te uległy podziałowi. Pozwany na mocy decyzji ZRID został pozbawiony prawa własności działek o nr (...) o pow. 0,0027 ha i nr (...) o pow. 0,0582 ha obr. (...) (...), które to działki zostały przeznaczone pod realizację inwestycji drogowej. (bezsporne).

W dniu 31 grudnia 2008 roku Gmina Miejska K. - Zarząd (...) (...) zawarła z inwestorem Spółdzielnią (...)w K. (poprzednik prawny strony powodowej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) umowę o budowę drogi publicznej, oznaczoną symbolem (...)w miejscowym planie zagospodarowani przestrzennego Z. –załącznik do Uchwały nr(...)Rady Miasta K. z dnia 28 czerwca 2006 roku (dalej MPZP). Umowa ta została zawarta w związku z koniecznością budowy dróg publicznych spowodowaną realizacją przez inwestora inwestycji niedrogowej tj. wybudowania budynku biurowego, garażu wielokondygnacyjnego przy ul. (...). Inwestor zobowiązał się wybudować na własny koszt drogę publiczną. Ponadto strony przewidziały współdziałanie przy budowie włączenia drogi publicznej do ul. (...). Inwestor zobowiązał się do założenia w imieniu Gminy Miejskiej K. wniosku o wywłaszczenie nieruchomości potrzebnych pod inwestycję.

W dniu 30 sierpnia 2011 roku strona powodowa i Gmina Miejska K. zawarły aneks nr (...) do umowy z dnia 31 grudnia 2008 roku, gdzie przewidziały, że budowa włączenia drogi publicznej ma odbyć się zgodnie z MPZP.

W dniu 29 maja 2013 roku strona powodowa i Gmina Miejska K. zawarły umowę o realizację inwestycji drogowej. Strony ustaliły, iż inwestycja drogowa odejmuje budowę włączenia odcinka drogi publicznej oznaczonego MPZP symbolem C. (...) od skrzyżowania z ul. (...) do wyznaczonej w planie drogi biegnącej do działki nr (...), oraz odcinek drogi publicznej od ul. (...) do skrzyżowania z ul. (...).

W dniu 23 listopada 2013 roku inwestor Prezydent Miasta K., działający przez Zarząd (...) (...) wystąpił o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na: „Budowa ulicy łączącej ul. (...) z ul. (...) w K. wraz z infrastrukturą techniczną”.

W dniu 4 kwietnia 2014 roku Starosta (...) wydał na podstawie ustawy z 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (dalej decyzja ZRID) pod nazwą „Budowa ulicy łączącej ul. (...) z ul. (...) w K. wraz z infrastrukturą techniczną obejmującą swoim zakresem budowę ulicy łączącej ul. (...) z ul. (...) kategorii drogi gminnej od km 0+049 do km 2+69.98, rozbudowę ul. (...) kategoria drogi powiatowej od km 0+45.25 do km 1+42.50 o pas włączenia do projektowanej ulicy łączącej ul. (...) z ul. (...), przebudowę sieci gazowej, wodociągowej, kanalizacji ogólnospływowej, elektroenergetycznej, kabli trakcyjnych, kabli sygnalizacyjnych oraz budowę i przebudowę sieci oświetlenia ulicznego i sieci technicznej”. Inwestycja ta została zaplanowana m.in. na części działek należących do pozwanego o nr (...). Na mocy tej decyzji pozwany został wywłaszczony za odszkodowaniem z prawa własności działek o nr (...) (działki powstałe w wyniku projektowanych podziałów). Pozwany został zobowiązany do wydania działek w terminie 120 dni od momentu kiedy decyzja ZRID stanie się ostateczna. W decyzji ZRID przewidziano budowę włączenia odcinka drogi publicznej do ul. (...), zgodnie z postanowieniami wynikającymi z MPZP.

Dowód: Decyzja Starosty (...) z dnia 04. 04. 2014 r. k. 185.

Decyzją z dnia 11 maja 2015 roku, sygn.(...). (...) (...) po rozpatrzeniu odwołania pozwanego, Wojewoda (...) uchylił i orzekł odmiennie w zakresie niektórych postanowień decyzji ZRID, dotyczących przebudowy sieci uzbrojenia terenu, informacji dotyczących postępowania odszkodowawczego, informacji o załącznikach stanowiących integralną cześć decyzji, a w pozostałym zakresie decyzję ZRID utrzymał w mocy. Z dniem 11 maja 2015 roku decyzja ZRID stała się ostateczna.

Pozwany w dniu 2 czerwca 2015 roku złożył skargę na decyzję Wojewody (...) z dnia 11 maja 2015 roku do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K.. Postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2015 roku WSA w K. odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji Wojewody (...), a wyrokiem z dnia 6 listopada 2015 roku oddalił skargę pozwanego.

Pozwany w dniu 29 grudnia 2015 roku złożył skargę kasacyjną na wyrok WSA z dnia 6 listopada 2015 roku Wyrokiem z dnia 1 czerwca 2016 roku Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną pozwanego od wyroku WSA.

Dowód: -skarga pozwanego na Decyzja Wojewody (...) z dnia 11 maja 2015 roku do WSA w K. k. 189; - Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. z dnia 31 sierpnia 2015 roku wraz z uzasadnieniem (sygn. (...)) k. 50-52; Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. z dnia 6 listopada 2015 roku wraz z uzasadnieniem (sygn. akt (...)) k. 54-75; skarga kasacyjna pozwanego k. 121-134; 191, Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 czerwca 2016 roku (sygn. (...)) k. 77-92, przesłuchanie pozwanego W. K. k. 405v-406v.

Pismem datowanym na dzień 20.10.2015 roku Zarząd (...) (...) i (...) w K. wzywał pozwanego do wydania nieruchomości o nr (...), (...) obr. (...), jednostka ewidencyjna Karków(...) przeznaczonych pod rozbudowę drogi. Protokolarne przekazanie działek miało nastąpić w dniu 23 listopada 2015 roku. Jednocześnie poinformowano pozwanego, że w przypadku nie wykonania tego obowiązku zostanie wszczęte postępowanie egzekucyjne. Pismem z dnia 24.11.2015 roku skierowano do powoda upomnienie – ponowne wezwanie do wydania nieruchomości.

W dniu 19 grudnia 2012 roku strona powodowa zawarła z (...) sp. z o. o. z siedzibą w W., jako wykonawcą inwestycji drogowej, ramową umowę o roboty budowlane. Na podstawie umowy strona powodowa powierzyła wykonawcy wybudowanie budynku (...) przy. ul (...) w K. oraz drogi łączącej ul. (...) z ul. (...) w K.. Strony ustalił, że przedmiotowa droga zostanie wykonana w terminie nie dłuższym niż 20 tygodni od dnia przekazania wykonawcy placu budowy. W dniu 18 grudnia 2014 roku strony zawarły aneks nr (...) do porozumienia z dnia 19 grudnia 2012 roku, na podstawie którego inwestycja drogowa miała zostać wybudowana w ciągu 20 tygodni od dnia przekazania wykonawcy placu budowy.

W dniu 15 lipca 2015 roku strony zawarły aneks nr (...) do porozumienia z dnia 19 grudnia 2012 roku, na podstawie którego strony ustalił, że ze względu na opóźnienia w realizacji postępowania wywłaszczeniowego przez Gminę Miejską K. i toczące się postępowanie odwoławcze, nie jest możliwe wykonanie drogi w całości w jednym czasie. Dlatego droga zostanie wykonana w dwóch etapach, I etap zostanie zakończony i oddany do użytkowania w terminie 20 tygodni od dnia przekazania placu budowy, zaś II etap zostanie wykonany po przekazaniu placu budowy, w terminie 20 tygodni. Strona powodowa przedstawiła pozwanemu ofertę kupna przedmiotowej działki o nr (...). W odpowiedzi na tę ofertę pozwany emailem z dnia 11 czerwca 2014 roku zaproponował cenę 2.300.000,00 zł netto oraz zagwarantował wycofanie odwołania od decyzji starosty i nie wnoszenie kolejnych działań przed organami administracji.

W dniu 26 września 2011 roku strona powodowa zawarła z Grupą (...)sp.

z o. o. z siedzibą w P. (wówczas poprzednik prawny tj. (...) S.A.) umowę najmu lokalu użytkowego w obiekcie centrum handlowo-biurowym położonym w K. przy ul. (...), o powierzchni użytkowej ok. 1.720 m2, plus minus 10%, przy czym podstawą naliczenia czynszu najmu będą faktyczne rozmiary powierzchni użytkowej. Plan zagospodarowania centrum wraz z zaznaczonym sposobem komunikacji na terenie centrum i w jego pobliżu wraz z dojazdem stanowił załącznik nr 3 do umowy. W załączniku tym inwestycja drogowa została oznaczona w sposób zgodny z MPZP oraz umowami zawartymi przez stronę powodową z Gminą Miejską K. w 2008 i 2013 roku.

W § 7 pkt. 2 i 3 umowy strony ustaliły, że czynsz najmu płatny będzie w polskich złotych i wyliczony będzie jako iloczyn stawki miesięcznej czynszu za każdy metr kwadratowy powierzchni użytkowej. Stawka miesięczna czynsz stanowić będzie równowartość w polskich złotych kwoty: 13 euro w przypadku gdy kurs euro będzie wyższy niż 4 zł; a 13,5 euro gdy kurs euro będzie równy lub niższy niż 4 zł. Przeliczenie euro na złote następować będzie według ogłaszanego przez NBP kursu euro w stosunku do złotego z pierwszego roboczego dnia miesiąca kalendarzowo, za który należny jest czynsz najmu. W pkt. 8 strony postanowiły, że do kwoty czynszu najmu każdorazowo będzie doliczany podatek VAT.

W dniu 16 stycznia 2014 roku strona powodowa zawarła z Grupą (...) sp. z o. o. z siedzibą w P. aneks nr (...) do umowy najmu z dnia 26 września 2011 roku. Strony ustaliły, że przedmiot najmu zostanie wydany najemcy najpóźniej do dnia 30 czerwca 2014 roku. W przypadku nieterminowego wydania przewidziano kary umowne. Warunkiem odbioru przedmiotu najmu, jest zapewnienie przez wynajmującego najpóźniej w dniu odbioru, uruchomienia, co najmniej jednego wjazdu drogowego na teren centrum, przy czym będzie to jeden z dwóch wjazdów oznaczonych nr(...) i (...) na załączniku nr (...) do aneksu. Przez faktyczne zapewnienie skomunikowania centrum z drogami publicznymi przez dany wjazd na teren centrum, rozumie się możliwość jego swobodnego użytkowanie zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Jeżeli w dniu rozpoczęcia przez najemcę działalności nie będzie zapewniony docelowy układ drogowy dla nieruchomości uzgodniony przez strony w umowie, w tym szczególności nieudostępnienie jednego z dwóch wjazdów na tren centrum, czynsz najmu do czasu osiągnięcia wymaganego stanu rzeczy, ulegnie obniżeniu, o 50%.

Z kolei na podstawie aneksu nr (...) z dnia 11 czerwca 2015 roku do umowy najmu z dnia 26 września 2011 roku, strony ustaliły, że przedmiot najmu zostanie wydany najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2015 roku. Strona powodowa zobowiązała się zapewnić najpóźniej w terminie 60 dni od dnia wydania lokalu uruchomienie co najmniej jednego wjazdu drogowego na teren centrum od strony ul. (...), przy czym wjazd ten miał zapewnić faktyczne skomunikowanie z drogami publicznymi, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i postanowieniami umowy (pkt. 2.2.1.) Ponadto strony ustaliły, że jeżeli w dniu rozpoczęcia przez najemcę działalności nie będzie zapewniony docelowy układ drogowy zgodnie z umową, w tym szczególności w przypadku nieudostępnienia drugiego z wjazdów na teren centrum (od strony ul. (...)), czynsz najmu do czasu osiągnięcia wymaganego stanu rzeczy, ulegnie obniżeniu, o 50% (pkt. 2.2.2.).

Ostatecznie powierzchnia najmu lokalu użytkowego wynosiła 1.732,24 m2. Czynsz za wynajem lokalu użytkowego o powierzchni 1.732,24 m2 obniżony zgodnie z postanowieniami aneksu nr (...) o 50% oraz o dodatkowe 30% (z tytułu innych zobowiązań strony powodowej) wynosił:

- w styczniu 2016 roku – 23.784,72 zł brutto; 19.337,17 zł netto;

- w lutym 2016 roku – 24.423,31 zł brutto; 19.863,67 zł netto;

- w marcu 2016 roku – 24.022,92 zł brutto; 19.530,83 zł netto;

- w kwietniu 2016 roku – 23.481,14 zł brutto; 19.090,36 zł netto;

- w maju 2016 roku – 24.287,17 zł brutto; 19.745,67 zł netto;

- w czerwcu 2016 roku – 24.316,53 zł brutto; 19.769,54 zł netto;

- w lipcu 2016 roku – 24.330,94 zł brutto; 19.781,25 zł netto;

- w sierpniu 2016 roku – 24.139,81 zł brutto; 19.625,86 zł netto;

-we wrześniu 2016 roku – 24.161,63 zł brutto; 19.643,60 zł netto;

- we październiku 2016 roku – 83.329.93 zł brutto; 67.747,91 zł netto - faktura za okres 01.10.2016 bez obniżenia czynszu najmu o 50%;

Dowód:

- faktury VAT za okres 01.02.2016 – 1.10.2016 roku k. 136-145.

W dniu 23 maja 2016 roku odbyło się odebranie od pozwanego w toku postępowania egzekucyjnego o charakterze nie pieniężnym, nieruchomości stanowiących działki o nr (...) o pow. 0,0027 ha i nr (...) o pow. 0,0582 ha obr. (...) (...). Czynności te odbyły się w asyście Policji. Podczas czynności był obecny także geodeta, który wytyczył linie i punkty rozgraniczające działki. W trakcie czynności dokonano również przesunięcia części ruchomości tj. palet z przejmowanych nieruchomości.

W dniu 14 września 2015 roku pozwany zawarł z firmą (...).J. aneks do umowy najmu z dnia 1 czerwca 2005 roku. Na mocy tego aneksy strony ustaliły, że przedmiotem najmu jest teren o pow. 4.095 m2 obejmujący część działki (...) działkę (...).

Pismem z dnia 8 grudnia 2015 roku strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 11.259,56 euro wynikającej z bezprawnego niewydania nieruchomości w zakreślonym terminie wynikającym z ostatecznej decyzji Wojewody (...), w terminie 3 dni od otrzymania wezwania.

Budowa inwestycji niedrogowej rozpoczęła się w styczniu 2013 roku. Inwestycja ta obejmowała(...) połączone ze sobą budynki. Od samego początku warunkiem realizacji tej inwestycji była realizacja docelowej inwestycji drogowej, tj. wynikającej z MPZP i zawartych z Gminą Miejską K. umów. Układ komunikacyjny od początku był taki sam, mimo zmian właścicielskich. Po uzgodnieniu rozwiązań komunikacyjnych z (...) przedstawiono je Grupie(...). W trakcie negocjacji z Grupą (...) najemca zastrzegł, że warunkiem uruchomienia działalności jest realizacja całego uzgodnionego ciągu komunikacyjnego, zapewniającego dostęp do budynku ze wszystkich stron.

Przed rozpoczęciem inwestycji nieruchomość posiadała dostęp do dróg publicznych, ale były to niekorzystne rozwiązania. Ponadto były to rozwiązania mało atrakcyjne i mało bezpieczne w przypadku dużej ilości klientów galerii. Na etapie pozwolenia na budowę istniał wjazd od strony ul. (...) i ul. (...), ale nie mógł on pozostać wjazdem docelowym. Nie było tam pasów do skrętu i zjazdy były ciasne. Wjazd od ul. (...) był tylko wjazdem na teren budowy. Pierwszy etap działalności handlowej rozpoczął się w lipcu 2014 roku. Wjazd był tylko od strony ul. (...), był on przeznaczony do likwidacji. Wjazd ten nie był wystarczający nawet na etapie budowy. Wjazd od strony ul. (...) nie był wykorzystywany. Nie było możliwości wjazdu z towarem. Docelowe rozwiązania były bardziej bezpieczne. Istniała konieczność skomunikowania centrum z drogami publicznymi. Do czasu wydania nieruchomości przez pozwanego inwestycja niedrogowa była pozbawiona docelowej komunikacji.

Budowa drogi rozpoczęła się pod koniec maja 2015 roku i trwała ok. 4 miesiące. Było to ok. 120 m drogi. Na przełomie września i października 2015 roku skomunikowano inwestycję z jednego wjazdu i wyjazdu. Do tego czasu korzystano z tymczasowego wjazdu i wyjazdu, ale nie nadawał się on do stałego użytkowania. Tylko pierwszy etap mógł być realizowany na wjazdach tymczasowych. Wjazdy tymczasowe były wąskie. Realizacja drugiego etapu inwestycji drogowej rozpoczęła się pod koniec maja 2016 roku i trwała do sierpnia-października tego roku. Było to ok. 250 m drogi. Jedyną przyczyną przerwy w pracach pomiędzy I i II etapem było niewydanie nieruchomości przez pozwanego. Wykonanie całości drogi w jednym etapie zajęłoby ok. 4, maksymalnie 5 miesięcy. Realizacja drogi w etapach wydłużyła czas budowy drogi, również dlatego, że po wykonaniu pierwszego etapu powstała ślepa uliczka, która spowodowała utrudnienia na terenie budowy. Strona powodowa zakładała, że jeżeli decyzja ZRID stanie się ostateczna pozwany wyda nieruchomość dobrowolnie. W najgorszym wariancie zakładano, że inwestycja drogowa zakończy się do grudnia 2015/ stycznia 2016 roku. Zjazd/wyjazd od strony ul. (...) stanowiący ciąg drogi publicznej oraz od strony ul. (...), można było wybudować dopiero po wydaniu nieruchomości przez pozwanego.

Grupa (...) zgodziła się na rozpoczęcie działalności, mimo iż nie wykonano w całości inwestycji drogowej, ale za jednoczesnym obniżeniem czynszu. Aneks o obniżenie czynszu zawarto wtedy, gdy stało się oczywiste, że nie ma szans na realizację docelowego układu drogowego w terminie. Grupa (...)rozpoczęła działalność w październiku 2015 roku. Pozwolenie na użytkowanie drogi docelowej z wjazdem od strony ul. (...) było wydane na miesiąc przed otwarciem sklepu przez Grupę(...).

Pozwany został poinformowany o planowanej przez stronę powodową inwestycji.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dokumentów, które w ocenie Sądu są w pełni wiarygodne, jako korzystające z domniemania autentyczności i prawdziwości. Przebieg postępowań administracyjnych i sądowo administracyjnych oraz ich wyniki, zasadniczo nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania. Ponadto, Sąd poczynił ustalenia na podstawie zeznań świadków: P. M., M. S. (1), P. D., M. S. (2). Sąd obdarzył te zeznania walorem wiarygodności, gdyż zeznania te są logiczne, spójne, wzajemnie się uzupełniają oraz korespondują ze zgromadzonymi dowodami np. zawartymi umowami. Świadkowie ci to pracownicy spółek uczestniczących w procesie budowy inwestycji. Nadzorowali oni lub kierowali wykonywanymi pracami, stad posiadają bezpośrednią wiedzę na temat realizacji inwestycji drogowych. Jednocześnie Sąd dostrzega, że w ich zeznaniach występują pewne rozbieżności np. dotyczące daty rozpoczęcia lub zakończenia wykonywania prac, jednakże wynika to jedynie ze znacznego upływu czasu od przedmiotowych zdarzeń oraz dużej liczby wykonywanych przez świadków prac tego typu. Różnice w zeznaniach występowały tylko w zakresie szczegółów, natomiast co do zasady są zgodne i pokrywające się.

Ponadto Sąd oparł się na dowodzie z przesłuchania pozwanego W. K.. Co do zasady zeznania te Sąd ocenił jako wiarygodne. Zauważyć jednak należy, iż w małym stopniu były one przydatne do rekonstrukcji stanu faktycznego, gdyż podawane przez pozwanego informacje, pozostawały tylko jego subiektywnymi ocenami i interpretacjami faktów. Sąd nie dał wiary pozwanemu, iż nie kwestionował czynności egzekucyjnych, teren wydał dobrowolnie, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie przewidywał drogi idącej w ten sposób jaki został zrealizowana, gdyż zeznania te pozostają w sprzeczności z dowodami z dokumentów, na których Sąd poczynił ustalenia faktyczne w sprawie.

Sąd oddalił wniosek o uzupełniające przesłuchanie pozwanego, gdyż pozwany został już przesłuchany i nie ujawniły się żadne okoliczności uzasadniające jego ponowne przesłuchanie.

Sąd pominął dowód z uzupełniającego przesłuchania stron jak w postanowieniu z dnia 2 listopada 2017 r ponieważ z uwagi na treść umowy łączącej stronę powodową z Grupą (...) sp. z o.o. w P. istotną okolicznością jest jedynie czy market ten miał zapewniony dostęp do wszystkich dróg zgodnie z umową ze stroną powodową. Sąd pominął dowód z zeznań świadka M. H. k. 405 v, ponieważ nic do sprawy nie wniosły. Świadek po pierwsze nie jest obiektywny, ponieważ wykonywał opinię na prywatne zlecenie pozwanego, a po drugie nie potrafił nawet powiedzieć czy ul. (...) widział wykonaną w 2014 r. Co do wcześniejszego stanu miał wiedzę jedynie z zapisów wideo, google mapy i projektów.

Sąd oddalił wniosek o dokonanie oględzin nieruchomości oraz wnioski o dopuszczenie dowodu z dokumentów dołączonych do sprzeciwu, w postaci dokumentów z:

-szkic, zdjęć i mapy G., akt egzekucji administracyjnej przeciwko pozwanemu,

- akt postępowania w przedmiocie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych,

- dokumentacji dotyczącej rozgraniczenia działek wywłaszczeniowych,

- projektu budowlanego i pozwolenia na budowę w tej części, która dotyczy dojazdu do jego nieruchomości powoda.

Okoliczności faktyczne, na jakie zostały powołane dowody z tych dokumentów, oraz oględziny nieruchomości, nie mają zasadniczego znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy. Dotyczą one bowiem przebiegu postępowania egzekucyjnego, rozgraniczenia wywłaszczonych działek, postępowania w przedmiocie wydania decyzji ZRID. Kluczowe w tej sprawie pozostaje to, czy pozwany miał obowiązek wydać sporne nieruchomości, a jeśli tak to kiedy i czy w związku z tym powstała po stronie powodowej szkoda. W tym zakresie wystarczając są dopuszczone przez Sąd dokumenty, obrazujące jak zakończyły się wskazywane przez pozwanego postępowania. Natomiast szczegóły dotyczące przebiegu postępowania egzekucyjnego, czy rozgraniczenia, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy. Tok postępowania egzekucyjnego i jego przebieg, jest bowiem wtórny w stosunku do niewykonania przez pozwanego obowiązku wydania nieruchomości, a tym samym nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego postępowania. W tym zakresie wnioski dowodowe o dopuszczenie dowodów z dokumentów wskazywanych przez pozwanego w sprzeciwie, są bezprzedmiotowe i podlegają oddaleniu.

Na rozprawie z dnia 2 listopada 2017 r Sąd zakończył postępowanie dowodowe. Rozprawa została odroczona wyłącznie z uwagi na wezwanie skierowane do strony powodowej o przedłożenie załącznika do umowy. Przedłożenie tego załącznika, ani późniejsze rozszerzenie powództwa jedynie o odsetki nie dały podstawy do zgłoszenia przez pozwanego dalszych wniosków dowodowych i dlatego zostały oddalone. Dotyczy to również wywodów pozwanego, ponieważ ich uwzględnienie stanowiłoby jedynie premię dla zgłoszenia 5 oczywiście bezzasadnych wniosków o wyłączenie sędziego. Proces przed Sądem Okręgowym w Krakowie powinien był bowiem się zakończyć w dniu 12 grudnia 2017 r. W zw. z rozszerzeniem powództwa wywody i wnioski dowodowe do uwzględnienia, a nie powodujące przewłoki postępowania mogłyby dot. jedynie opóźnienia przez pozwanego w zapłacie.

Wyrok został wydany na zasadzie art. 15zzs ² ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanymi nimi sytuacjami kryzysowymi (Dz.U.2020.374) po uprzednim odebraniu od stron postępowania stanowisk na piśmie.

Sąd przeprowadził następujące rozważania prawne:

Zgodnie z art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Przepis ten normuje podstawową zasadę odpowiedzialności opartą na winie sprawcy szkody. Zdarzeniem sprawczym jest zarówno działanie, jak i zaniechanie. Zaniechanie może być uznane za „czyn” wówczas, gdy wiąże się z ciążącym na sprawcy obowiązkiem czynnego działania i niewykonania tego obowiązku. Pojęcie winy na gruncie kodeksu cywilnego zwiera w sobie dwa elementy. Pierwszych z nich to bezprawność rozumiana, jako naruszenie przez sprawcę jakichś reguł postępowania, nakazów bądź zakazów. Drugim elementem jest podmiotowa, subiektywna wadliwość zachowania się sprawcy, która oznacza, że sprawcy można postawić zarzut, iż podjął i wykonał niewłaściwą decyzję lub nie uczynił tego, co należało, choć mógł i powinien to uczynić. Wyróżnia się przy tym stopnie winy w postaci umyślności i niedbalstwa. Umyślność zachodzi wówczas, gdy osoba chce i zmierza do wyrządzenia szkody, zaś niedbalstwo, gdy - co prawda, dana osoba nie chcąc wyrządzić szkody, do niej swoim zachowaniem doprowadza przez to, że nie dochowuje należytej staranności, chociaż powinna i mogła postąpić prawidłowo.

Bezprawność tradycyjnie ujmowana jest jako sprzeczność z obowiązującym porządkiem prawnym. Bezprawność obejmuje swoim zakresem naruszenia przepisów prawa pozytywnego oraz zasad współżycia społecznego, a bezprawność zaniechania występuje wówczas, gdy istniał nakaz działania, zakaz zaniechania czy też zakaz sprowadzenia skutku, jaki przez zaniechanie może być sprowadzony (por. wyrok z 19 lutego 2003 r., V CKN 1681/2000, LexisNexis nr 418828, MoP 2006, nr 8, poz. 441).

W realiach tej sprawy Sąd nie miał żadnych wątpliwości, że zachowanie pozwanego było bezprawne. Na mocy decyzji ZRID z dnia 4 kwietnia 2014 roku pozwany został zobowiązany do wydania inwestorowi Gminie Miejskiej K. nieruchomości stanowiących działki o nr (...) (powstałych z podziału dotychczasowych działek o nr (...)), których własności na mocy tej decyzji został pozbawiony, w terminie 120 dni od kiedy decyzja stała się ostateczna. Decyzja ZRID stała się ostateczna w dniu 11 maja 2015 roku, kiedy to Wojewoda (...) na skutek odwołania pozwanego, poza niewielkimi zmianami, utrzymał decyzję w mocy. Pozwany powinien, zatem wydać nieruchomości w terminie do dnia 8 września 2015 roku. Tymczasem pozwany uczynił to dopiero w dniu 23 maja 2016 roku na skutek przeprowadzonego postępowania egzekucyjnego. Nie wydając nieruchomości w oznaczonym terminie pozwany postąpił wbrew ostatecznej decyzji administracyjnej, mającej swoje oparcie w przepisach powszechnie obowiązującego prawa, a zatem dopuścił się czynu bezprawnego.

Oczywiście, pozwany miał prawo wnieść skargę na decyzję Wojewody (...) z dnia 11 maja 2015 roku do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K., a następnie skargę kasacyjną od wyroku WSA z dnia 6 listopada 2015 roku. Pozwanemu przysługiwało także prawo do występowania w toku postępowania egzekucyjnego z wszelkimi przewidzianymi prawem działaniami. Nie zmienia to jednak faktu, że pomimo korzystania z tych środków prawnych, pozwany zobowiązany był do wydania nieruchomości, a zaniechanie tego było czynem bezprawnym. Decyzja ZRID miała bowiem charakter ostateczny i wykonalny. Na ostateczność omawianej decyzji nie ma natomiast wpływu możliwość zaskarżenia jej do sądu administracyjnego. Wskazać należy, iż złożenie skargi do sądu administracyjnego nie wstrzymuje wykonania zaskarżonej decyzji, co wyraźnie wynika z art. 61 § 1 ustawy o postępowaniu sądowo administracyjnym (p.p.s.a.). Nie można natomiast wykluczyć wstrzymania wykonania takiej decyzji przez organ, który ją wydał, lub przez sąd administracyjny, w okolicznościach określonych odpowiednio w art. 61 § 2 pkt 1 lub § 3 p.p.s.a. Co więcej wstrzymanie wykonania decyzji nie pozbawia tej decyzji waloru ostateczności, lecz jednego z zasadniczych efektów tej ostateczności, jakim jest skuteczność wykonywania tej decyzji. Co istotne w tej sprawie zarówno Wojewoda (...), jak i WSA, nie stwierdziły podstaw do wstrzymania wykonania zaskarżonej przez pozwanego decyzji, a tym samym nałożonego na niego obowiązku wydania nieruchomości.

Zgodnie przyjmuje się bowiem, że na skutek decyzji ZRID dotychczasowy właściciel i użytkownik wieczysty tracą swoje prawa do nieruchomości ujętych w obszarze wyznaczonego w decyzji pasa drogowego z chwilą, gdy decyzja ta stanie się ostateczna. Podmioty te nie muszą jednocześnie z tą chwilą, wydawać posiadania tych nieruchomości. Wydanie posiadania powinno jednak nastąpić w terminie wyznaczonym w decyzji (por. Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Komentarz. Marian Wolanin, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010, Wydanie 2).

Wbrew twierdzeniom pozwanego, to nie wykonywanie jego uprawnień na gruncie postępowania sądowo-administracyjnego, czy postępowania egzekucyjnego w administracji (p.e.a.) miało charakter bezprawnego działania. Ponadto w żadnym zakresie działań pozwanego w oparciu o p.p.s.a. oraz p.e.a. nie można uznać za ustawowy, konstytucyjny kontratyp wyłączający znamiona bezprawności. Uprawnienia pozwanego do zaskarżania w tych trybach wydanej decyzji oraz czynności egzekucyjnych, były niezależne od obowiązku wykonania decyzji ZRID, która była decyzją ostateczną i wykonalną. Bezprawność pozwanego wynika natomiast z niezastosowania się przez niego do obowiązku wydania nieruchomości w terminie do dnia 8 września 2015 roku.

Zdaniem Sądu Okręgowego, nie zasługują na uwzględnienie również argumenty pozwanego, że nie wydał przedmiotowych działek, bo nie znał nowych granic. Nie budzi żadnych wątpliwości, że na skutek decyzji ZRID działki pozwanego zostały podzielone. Określenie przebiegu granic w terenie nastąpiło w dniu egzekucji administracyjnej tj. 23 maja 2016 roku, kiedy to uprawniony geodeta wskazał egzekutorowi i pozwanemu, co ma być przedmiotem wydania przez pozwanego.

Zdaniem Sądu, tylko i wyłącznie na skutek działań pozwanego nie doszło do wcześniejszego wyznaczenia granic w terenie. Gdyby pozwany zareagował na kierowane do niego wezwania do wydania nieruchomości, zdecydowanie wcześniej nastąpiłoby określenie granic. Pozwany nie może zatem tłumaczyć swojego zaniechania brakiem rozgraniczenia nieruchomości. Pozwany miał obowiązek zastosowania się do ostatecznej i wykonalnej decyzji ZRID i wydania nieruchomości. Pozwany jednak świadomie nie dopełnił tego obowiązku, co uzasadnia przypisanie mu winy.

Nadto, zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wynikające z tego przepisu przesłanki obowiązku odszkodowawczego to: 1) zdarzenie, z którym przepisy łączą odpowiedzialność danej osoby (co zostało opisane powyżej), 2) szkoda, 3) adekwatny związek przyczynowy między wymienionym zdarzeniem a szkodą.

Ogólnie rzecz ujmując, szkodą jest powstała wbrew woli poszkodowanego różnica między obecnym jego stanem majątkowym a tym stanem, jaki zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Polega ona na uszczupleniu aktywów (np. zniszczenie, utrata lub uszkodzenie określonych składników majątkowych albo obniżenie ich wartości) albo na przybyciu pasywów. Według komentowanego przepisu naprawienie szkody ma zapewnić całkowitą kompensatę doznanego uszczerbku, nie dopuszczając jednak zarazem do nieuzasadnionego wzbogacenia poszkodowanego odszkodowanie, bowiem należy się tylko w granicach normalnego związku przyczynowego. Związek taki zachodzi tylko wtedy, gdy w zestawie wszystkich przyczyn i skutków mamy do czynienia jedynie z takimi przyczynami, które normalnie powodują określone skutki. Nie wystarczy, więc stwierdzić istnienie związku przyczynowego, jako takiego, wymagane bowiem jest też stwierdzenie, że chodzi o następstwa normalne.

Szkoda strony powodowej wynika z uszczuplenia jej aktywów, poprzez konieczność obniżenia o 50% kwoty należnego jej od najemcy Grupy (...) sp. z o.o. w P. czynszu, za okres od lutego do września 2016 roku.

Jak ustalił Sąd strona powodowa, a ściślej jej poprzednik prawny, w dniu 31 grudnia 2008 roku, zawarła z Gminą Miejską K., umowę o budowę drogi publicznej. Strona powodowa jako inwestor prowadziła inwestycję polegającą na wybudowaniu kompleksu biurowego. Następnie na mocy umowy o roboty budowlane z dnia 19 grudnia 2012 roku i aneksu z dnia 18 grudnia 2014 roku, strona powodowa powierzyła wykonawcy (...) sp. z o.o. wybudowanie kompleksu budynków przy ul. (...) w K. oraz drogi łączącej ul. (...) z ul. (...) w K.. Strony ustalił, że przedmiotowa droga zostanie wykonana w terminie nie dłuższym niż 20 tygodni od dnia przekazania wykonawcy placu budowy. Jednakże już aneksem z dnia 15 lipca 2015 roku strony przewidziały, że przedmiotowa droga będzie wykonywana w dwóch etapach. Prowadzenie inwestycji drogowych wiązało się z koniecznością wywłaszczenia z prawa własności niektórych działek, w tym m.in. pozwanego.

Jednocześnie strona powodowa dnia 26 września 2011 roku, zawarła z Grupą (...) sp. z o.o., umowę najmu lokalu użytkowego w budynku przy ul. (...). Co istotne inwestycja drogowa była wskazywana, jako sposób skomunikowania centrum biurowego z siecią dróg publicznych. Plan zagospodarowania centrum wraz z zaznaczonym sposobem komunikacji na terenie centrum określono w załączniku nr 3 do umowy, gdzie inwestycja drogowa została oznaczona w sposób zgodny z MPZP oraz umowami zawartymi przez stronę powodową z Gminą Miejską K. w 2008 i 2013 roku. Z powyższego wynika, że od samego początku tj. zawarcia umowy w 2011 roku Grupa P. i P. zainteresowana była docelowym skomunikowaniem centrum z drogami publicznymi. Ponadto z zeznań świadków wynika jednoznacznie, że w trakcie negocjacji z Grupą P. i P. najemca zastrzegł, że warunkiem uruchomienia działalności jest realizacja całego uzgodnionego ciągu komunikacyjnego, zapewniającego dostęp do budynku ze wszystkich stron.

Na mocy aneksu nr (...) do umowy z dnia 11 czerwca 2015 roku strony ustaliły, iż przedmiot najmu zostanie wydany do dnia 31 sierpnia 2015 roku. Jednocześnie strona powodowa zobowiązała się zapewnić w terminie 60 dni od wydania lokalu, co najmniej jeden wjazd drogowy. Ponadto strony ustaliły, że jeżeli w dniu rozpoczęcia przez najemcę działalności w przedmiocie najmu, docelowy układ drogowy nie będzie zapewniony, czynsz najmu ulegnie obniżeniu o 50%.

Jak wynika z poczynionych ustaleń faktycznych budowa przedmiotowej drogi rozpoczęła się pod koniec maja 2015 roku i trwała ok. 4 miesiące. Natomiast realizacja drugiego etapu rozpoczęła się pod koniec maja 2016 roku i trwała do sierpnia-października. Zeznania świadków potwierdzają, że jedyną przyczyną przerwy w pracach pomiędzy I i II etapem było niewydanie nieruchomości przez pozwanego, a strona powodowa zakładała, że jeżeli decyzja ZRID stanie się ostateczna pozwany wyda nieruchomość dobrowolnie, a zatem (w najgorszym wariancie) inwestycja drogowa zakończy się do grudnia 2015/ stycznia 2016 roku. Grupa (...) sp. z o. o. objęła lokal w najem w sierpnia 2015 roku, zaś działalność rozpoczęła tam w październiku 2015 roku. Zważywszy na czas prac potrzebnych do wykonania inwestycji drogowej oraz zawartą z (...) sp. z o. o. umowę o roboty budowlane, zakładając wydanie przez pozwanego nieruchomości w przewidzianym prawem terminie, inwestycja drogowa zostałaby ukończona w całości najpóźniej do stycznia 2016 roku. A zatem gdyby nie bezprawne zachowanie pozwanego, strona powodowa nie musiałaby obniżać najemcy czynszu i nie poniosłaby z tego tytułu żadnej szkody. Pomiędzy niewydaniem przez pozwanego nieruchomości, a powstaniem szkody istniej związek przyczynowy, albowiem z dokonanych ustaleń wynika, że jedyną przyczyną opóźnienia w wykonaniu drogi przez inwestora było zachowanie pozwanego.

Nie sposób zgodzić się z pozwanym, że strona powodowa dysponowała dwoma wjazdami, które komunikowały jego obiekt z drogami publicznymi, a (...) handlowa (...) przed egzekucją działki pozwanego była odpowiednio skomunikowana od strony ul. (...). Sąd ustalił bowiem, że przed rozpoczęciem inwestycji nieruchomość posiadała dostęp do dróg publicznych, ale były to niekorzystne rozwiązania, istniały wjazdy na tern budowy, ale nie mogły one pozostać wjazdami docelowymi. Do czasu wydania nieruchomości przez pozwanego inwestycja niedrogowa była pozbawiona docelowej komunikacji. Natomiast Grupie (...) zależało na takim układzie drogowym, który pozwalałby na realizację dostaw w sposób ogólnie przyjęty dla całej sieci dystrybucji, tj. dużymi samochodami ciężarowymi. Ponadto pozwany nie zauważa, że czym innym jest komunikacja obiektu budowlanego z drogą publiczną, zapewniona przez czas realizacji inwestycji budowlanej, a czym innym są uzgodnienia stron, dotyczące pożądanego z marketingowego punktu widzenia układu drogowego. Analogicznie, czym innym było zapewnienie komunikacji inwestycji budowlanej w momencie uzyskiwania pozwolenia na budowę, a czym innym było wdrożenie komunikacji docelowej, wynikającej z decyzji ZRID. Dodatkowo pozwany wskazał, że Grupa (...) nie mogła na podstawie art. 664 § 3 k.c. domagać się obniżenia czynszu. Jednakże w tej sprawie przepis nie znajduje zastosowania, ze względu na jednoznaczne postanowienia aneksu nr (...) z dnia 11 czerwca 2015 r.

Chybiony jest zarzuty pozwanego, że strona powodowa nie ma w niniejszej sprawie czynnej legitymacji procesowej, gdyż wnioskodawcą inwestycji była Gmina Miejska K. – działająca przez Zarząd (...) (...) i (...). Legitymacja strony powodowej nie jest związana z toczącym się postępowaniem o wydanie decyzji ZRID, ale wynika z popełnionego przez pozwanego deliktu, polegającego na bezprawnym niewydaniu nieruchomości i wynikającej z tego dla strony powodowej szkody. Poszkodowana strona powodowa może zatem domagać się odszkodowania od pozwanego, jako osoby wyrządzającej szkodę, i stąd wynika jej legitymacja procesowa.

Reasumując wskazać należy, iż z bezprawnego działania pozwanego, wynikła dla strony powodowej szkoda, pozostająca w adekwatnym związku przyczynowym z jego bezprawnym zachowaniem. Strona powodowa domagała się zasądzenia kwoty 399.292 zł, wskazując, że zobowiązana była obniżać najemcy czynsz najmu o 50% czynszu bazowego miesięcznie (6,50 euro za każdy 1m2, tj. łącznie 11.259,56 euro za całą powierzchnię 1.732,24 m2 miesięcznie) i poniosła szkodę w wysokości 11.259,56 euro miesięcznie w okresie od 1 lutego 2016 roku do 30 września 2016 roku, co daje kwotę łącznie 90.076,48 euro. Następnie te kwotę przeliczyła na złotówki według średniego kursu NBP dla euro z dnia złożenia pozwu (4,4328), uzyskując kwotę 399.292 zł.

W ocenie Sądu szkoda strony powodowej wynika z konieczności obniżenia czynszu najmu o 50%. Zgodnie z postanowieniami § 7 pkt 1-3 umowy czynsz najmu płatny będzie w polskich złotych i wyliczony będzie jako iloczyn stawki miesięcznej czynszu za każdy metr kwadratowy powierzchni użytkowej, a przeliczenie euro na złote następować będzie według ogłaszanego przez NBP kursu euro w stosunku do złotego z pierwszego roboczego dnia miesiąca kalendarzowo, za który należny jest czynsz najmu. Natomiast w swoich wyliczeniach strona powodowa przyjęła jeden kurs euro z dnia złożenia pozwu. W tym zakresie wymagało to weryfikacji, poprzez odniesienie się do stawek czynszu wynikających z faktur VAT za poszczególne miesiące. Każda z tych faktur przedstawia czynsz za dany miesiąc po odjęciu 50% oraz dodatkowo 30% (tytułem innych zobowiązań strony powodowej wobec Grupy (...)). Tak, więc faktura przedstawia 20% całkowitego czynszu, bez żadnych obniżeń. Należało, więc obliczyć ile wynosi 50% czynszu za dany miesiąc wg następującego schematu, np. za luty: 20% ---19.863,67zł; 50%---x; x=49.657,17 zł). Co istotne należało uwzględnić wynikającą z faktury wartość netto, gdyż aneks do umowy przewidywał obniżenie czynszu najmu, a dopiero do tak ustalonej kwoty zgodnie z postanowieniami umowy, następowało doliczenie podatku VAT. Szkoda strony powodowej nie obejmuje, zatem doliczenia tego podatku, gdyż aneks odnosił się do obniżenia stawki czynszu bez VAT. Również sama strona powodowa w swoich obliczeniach nie uwzględniła podatku VAT. Kierując się powyższym algorytmem i danymi wynikającymi z faktur za okres od lutego do września 2016 roku (k. 137-144), Sąd obliczył następujące wartości 50% czynszu: luty 49.659,17 zł; marzec 48.827,07 zł; kwiecień 47.725,9 zł; maj 49.364,17 zł; czerwiec 49.423,85 zł, lipiec 49.453,12 zł; sierpień 49.064,65 zł; wrzesień 49.109 zł. Co łącznie daje kwotę 392.626,93 zł.

W pkt I wyroku Sąd zasądził tę kwotę, a w pkt II wyroku z ww. względów oddalił dalej idące żądanie. Strona powodowa początkowo nie wnosiła o zasądzenie odsetek ustawowych. Wniosła o to dopiero w styczniu 2019 r prawdopodobnie skutkiem sztucznego przedłużania procesu przez pozwanego. Pozwany wyrządzał stronie powodowej szkodę każdorazowo w dacie terminu płatności faktury wystawianej prze nią z tytułu obniżonego czynszu najmu. Ostatni taki termin przypadał na dzień 24 października 2016 r (k. 145). Pozwany do zapłaty był wzywany w grudniu 2015 r (k. 132). Tym bardziej więc wymagalne jest roszczenie strony powodowej w dacie wniesienia pozwu. Dlatego Sąd orzekł, jak w pkt I sentencji wyroku na mocy art. 481 § 1 i 2 kc. Skapitalizowane odsetki od zasądzonej kwoty od dnia wniesienia pozwu do 25 marca 2021r to suma niemal 114.000 zł i jest to jeden z ubocznych kosztów przedłużania procesu.

W pkt III wyroku Sąd orzekł o kosztach procesu na zasadzie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 kpc oraz art. 100 kpc uznając, że strona powodowa uległa tylko co do nieznacznej części swego żądania (6.665,07 zł co daje 1,6%). Na koszty procesu zasądzone od pozwanego na rzecz strony powodowej złożyły się w pierwszym rzędzie koszty sądowe poniesione przez stronę powodową tj. kwota 19.631 zł tytułem opłaty sądowej od kwoty zasądzonej w pkt I wyroku, 100 zł opłata sądowa od uwzględnionego wniosku o udzielenie zabezpieczenia. Koszty zastępstwa procesowego ustalił Sąd na podstawie § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015 poz. 1804 z późn. zm.)– w brzmieniu obowiązującym w dniu wniesienia pozwu. Liczone od wartości przedmiotu sporu to kwota 10.800 złotych. Strona powodowa z powodzeniem uczestniczyła w 3 postępowaniach zażaleniowych. Koszty zastępstwa procesowego w każdym z nich to 5.400 zł, co daje sumę 16.200 zł. Zdaniem Sądu pozwany w stosunku do strony powodowej postępował niesumiennie w sposób sztuczny przedłużając proces, powodując potrzebę sporządzania przez stronę powodową kolejnych pism procesowych i bezprzedmiotowe stawiennictwo na kolejnych rozprawach, a to z uwagi na zgłaszane przed nimi wnioski o wyłączenie sędziego. Wzrósł przez to niewątpliwie nakład pracy pełnomocnika strony powodowej, który był nie do przewidzenia przy wnoszeniu pozwu. Dlatego zdaniem Sądu należne stronie powodowej koszty zastępstwa procesowego powinny być zasądzone w podwójnej wysokości tj. w sumie 54.000 zł ((16.200+10.800) x 2).

Apelację od tego wyroku – co do całości - wniósł powód, zarzucając:

1/ NIEWAŻNOŚĆ POSTĘPOWANIA przez: 1. naruszenie art. 394 ¹a § 1 pkt 10 k.p.c. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1469) poprzez jego bezzasadne zastosowanie, a także art. 52 § 2 k.p.c. w zw. z art. 394 § 1 pkt 10 k.p.c. w brzmieniu sprzed wejściem w życie ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, poprzez jego niezastosowanie i najpierw rozpoznanie wniosku o wyłączenie sędziego w niewłaściwym składzie –jednoosobowo - a następnie rozpoznanie zażalenia pozwanego W. K. oraz jego pełnomocników na postanowienie o odmowie wyłączenia sędziego z dnia 4 sierpnia 2020 r. przez Sąd Okręgowy w Krakowie w składzie 3 sędziów jako zażalenia poziomego, tj. przez Sąd niewłaściwy w sprawie - a w konsekwencji naruszenie: art. 45 ust.l Konstytucji RP, art. 479 pkt. 5 kpc, art. 6 i 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950 roku, podczas, gdy: z treści art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019r. poz. 1469) z dnia 4 lipca 2019 r., sądem właściwym do rozpoznania zażalenia na postanowienie z dnia 4 sierpnia 2020 r. był Sąd Apelacyjny w Krakowie (zażalenie pionowe), co w konsekwencji doprowadziło do nieważności postępowania, o której mowa w art. 379 pkt 5 k.p.c, albowiem kwestia zdolności do orzekania w niniejszym postępowaniu sędziego Macieja Ferka nie została zbadana przez sąd funkcjonalnie właściwy, a więc pozwany został pozbawiony możliwości obrony swoich praw przed właściwym sądem, tj. Sądem Apelacyjnym w Krakowie, co skutkuje nieważnością postępowania, ergo wydanego w dniu 04 lutego 2021 roku wyroku;

2/ naruszenie art. 49 § 1 k.p.c. w zw. z art. 50 § 3 pkt 2 k.p.c. poprzez doprowadzenie do wyrokowania w niniejsze] sprawie w sytuacji, gdy zażalenie na odmowę wyłączenia sędziego referenta M. F. rozpoznał niewłaściwy Sąd, a zatem zażalenie nie zostało właściwie rozpoznane, a w konsekwencji wydanie zostało orzeczenie (Wyrok) przez sędziego, co do którego brak jest ważnego i prawomocnego rozstrzygnięcia o jego bezstronności i rozstrzygnięcia, czy był umocowany do wydania wyroku w dniu 04 lutego 2021 roku i jednoczesne pozbawienie pozwanego możności obrony jego praw przed sądem II instancji,

3/ naruszenie przepisów postępowania, a to art. 386 § 4 w zw. z art. 227 k.p.c. w zw. z art. 217 § 2 i § 3 (ówcześnie obowiązujący, obecnie uchylony) w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. poprzez nie rozpoznanie istoty sprawy polegające na tym, ze Sąd a quo bezzasadnie pominął w sprawie kluczowe dowody, a to: dowód z oględzin, map, wyrysów z map ewidencyjnych, płyty CD, zdjęć, szkiców, a co w konsekwencji doprowadziło do nierozpoznania istoty sprawy, albowiem nie ustalono tego, czy istniejące dojazdy do inwestycji powoda, w tym do sklepu (...) były właściwe, pozwalały na swobodne realizowanie dostaw;

4/ naruszenie art. 415 i art. 361 k.c. poprzez przyjęcie, iż niewydanie wywłaszczone] nieruchomości wierzycielowi egzekucyjnemu (Prezydentowi Miasta K.) po upływie 120 dni od ostatecznej Decyzji Wojewody (...) z dnia 11 maja 2015 roku, a następnie obrona swoich praw dłużnika w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym jest deliktem prawa cywilnego w stosunku do powoda, czego skutkiem jest obowiązek zapłaty odszkodowania oraz ze między tymi zdarzeniami istnieje adekwatny związek przyczynowy, podczas gdy wykonywanie uprawnień ustawowych nigdy nie może być deliktem prawa cywilnego, gdyż jest to działanie na podstawie prawa i w jego granicach, a między rzekomą szkodą powoda a obroną swoich praw na podstawie ustawy brak jest adekwatnego związku przyczynowo - skutkowego;

5/ naruszenie 233 KPC, a w konsekwencji BŁĄD W USTALENIACH FAKTYCZNYCH poprzez przyjęcie, że niewydanie nieruchomości było przez pozwanego zawinione w sytuacji, gdy postępowanie egzekucyjne w administracji zostało wszczęte dopiero w dniu 11 stycznia 2016 roku, a obowiązek wydania nieruchomości to 120 dni od ostateczności Decyzji Wojewody (...) z dnia 11 maja 2015 roku, podczas gdy: pozwany miał pełne prawo bronić swych interesów w postępowaniu egzekucyjno-administracyjnym i z tego prawa podmiotowego w pełni skorzystał, a nadto doliczyć należy czas na wydanie nieruchomości, czyli inicjatywę wierzyciela egzekucyjnego i organu egzekucyjnego, które kwestie egzekucji realizowały wyjątkowo niespiesznie;

6/ naruszenie art. 233 § 1 KPC, a w konsekwencji BŁĄD W USTALENIACH FAKTYCZNYCH poprzez przyjęcie, że niewydanie nieruchomości było przez pozwanego zawinione w sytuacji - 1/ BRAKU ROZGRANICZENIA CZĘŚCI DZIAŁKI WYWŁASZCZONEJ POZWANEGO OD POZOSTAŁYCH DZIAŁEK, KTÓRY POWODOWAŁ NIEMOŻNOŚĆ USTALENIA, CO MA BYĆ PRZEDMIOTEM WYDANIA NA RZECZ WIERZYCIELA - 2/ WOBEC BRAKU BETONOWYCH ZNAKÓW GRANICZNYCH, KTÓRE MIAŁ WYKONAĆ POWÓD ORAZ - 3/ BRAKU INWENTARYZACJI Z WINY POWODA, 4/ NIE WYBUDOWANIE OGRODZENIA PRZEZ POWODA NA NOWO POWSTAŁEJ DZIAŁCE PO OSTATECZNEJ DECZYJI ZRID, A CO NIE BYŁO PRZEDMIOTEM BADANIA SĄDU, gdyż na skutek Decyzji Starosty (...) w przedmiocie ZRID działki pozwanego W. K. zostały podzielone. Przebieg granic w terenie jednak nie nastąpił do dnia egzekucji administracyjnej tj. do dnia 23 maja 2016 roku, kiedy uprawniony geodeta wskazał egzekutorowi i pozwanemu, co ma być przedmiotem wydania przez pozwanego.

Zarzut ten pozwany szeroko uzasadnił powołując się na dokumenty zwłaszcza umowę powoda z Gminą K. oraz korespondencję z Prezydentem K..

7/ naruszenie to art. 170 PPSA poprzez przyjęcie, iż nowo wybudowana ul. (...) jest drogą komunikującą powoda i jego najemcę - sieć handlową (...)", czego naturalną konsekwencją jest dalsze naruszenie przepisów prawa procesowego, a to art. 233 § 1 k.p.c. poprzez bezprawne przyjęcie, że nowo wybudowana ul. (...) jest drogą komunikującą powoda i jego najemcę;

8/ NARUSZENIE ART. 16 UST. 2 i 3 USTAWY O SZCZEGÓLNYCH ZASADACH PRZYGOTOWYWANIA I REALIZACJI INWESTYCJI W ZAKRESIE DRÓG PUBLICZNYCH Z DNIA 10 KWIETNIA 2003 ROKU POPRZEZ BEZZASADNE PRZYJĘCIE, IZ TERMIN 120 DNI JEST TERMINEM BEZWZGLĘDNIE STANOWCZYM, PO UPŁYWIE KTÓREGO NIERUCHOMOŚĆ WYWŁASZCZONĄ NALEŻY BEZWARUNKOWO WYDAĆ, W SYTUACJI, GDY Z UST. 3 TEGOŻ PRZPISU WYNIKA, IŻ DO EGZEKUCJI OBOWIĄZKU STOSUJE SIĘ PRZEPISY O POSTĘPOWANIU EGZEKUCYJNYM W ADMINISTRACJI, A ZATEM USTAWA ZRID DAJE DŁUŻNIKOWI ŚRODKI PRAWNE DO OBRONY SWYCH PRAW;

Nadto pozwany zgłosił zarzuty dotyczące postępowania dowodowego naruszenia art. 292 kpc w zw. z art. 232 k.p.c. w zw. z uchylonym obecnie art. 217 § 1, 2, 3 poprzez zaniechanie oględzin skomunikowania powoda z drogami publicznymi, art. 248 § 1 kpc poprzez zaniechanie zażądania od powoda projektu budowlanego i pozwolenia na budowę w tej części, która dotyczy dojazdu do tej nieruchomości.

Wniósł w pierwszym rzędzie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości, zniesienie postępowania od dnia rozpoznania wniosku o wyłączenie sędziego jednoosobowo przez SSOE. B., a w razie nie podzielenia zarzutu nieważności postępowania o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania za obie instancje.

Sąd Apelacyjny po rozpoznaniu apelacji zważył, co następuje.

Apelacja odniosła skutek, choć nie wszystkie jej zarzuty zasługują na aprobatę.

Zgodnie z art. 382 k.p.c. sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym Kognicja sądu apelacyjnego obejmuje zatem „rozpoznanie sprawy’’ i to w taki sposób, w jaki mógł i powinien to uczynić sąd pierwszej instancji.

Podstawowym założeniem postępowania apelacyjnego jest dążenie do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia, opartego na materiale zebranym przez sąd I instancji i sąd odwoławczy, który musi samodzielnie ocenić całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego z uwzględnieniem faktów z zakresu notoryjności powszechnej i urzędowej, faktów przyznanych lub niezaprzeczonych a także domniemań prawnych.

W systemie dwuinstancyjnego rozpoznawania spraw cywilnych, w żywotnym interesie ustrojowym państwa demokratycznego leży to, aby orzeczenia wydawane przez sąd drugiej instancji gwarantowały trafność i słuszność rozstrzygnięcia, czyli jego zgodność z prawem materialnym oraz poczuciem sprawiedliwości. Temu służy m. in. szeroka swoboda jurysdykcyjna tego sądu (por. uzasadnienie uchwały 7 Sędziów z 31.01.2008 III CZP 49/07 OSN 2008 nr.6 poz. 55 której nadano moc zasady prawnej).

Merytoryczny charakter postępowania apelacyjnego sprawia, że sąd II instancji zmierza do naprawienia błędów popełnionych przez sąd I instancji; nienaprawienie tych błędów byłoby równoznaczne ze świadomym ich powieleniem w postępowaniu rozpoznawczym na wyższym szczeblu, czego – zważywszy na istotę wymiaru sprawiedliwości i cele postępowania odwoławczego- nie można zaaprobować.

Wydanie przez Sąd drugiej instancji orzeczenia reformatoryjnego o treści odmiennej od wyroku Sądu pierwszej instancji (art. 386 § 1 k.p.c.) nie stanowi więc naruszenia zasady dwuinstancyjności postępowania wynikającej z art. 176 ust. 1 Konstytucji RP, lecz jest konsekwencją merytorycznego charakteru postępowania apelacyjnego i wąskiego zakreślenia ustawowych przyczyn uzasadniających wydanie przez sąd drugiej instancji orzeczenia kasatoryjnego (art. 386 § 2 i 4 k.p.c.).

Na wstępie należy odnieść się do najdalej posuniętego zarzutu, a to zarzutu nieważności postępowania opartych na zarzucanych uchybieniach proceduralnych przy rozpoznawaniu wniosków o wyłączenie sędziego Macieja Ferka na podstawie art. 49 § 1 kpc. Zarzut ten jest w sposób oczywisty bezzasadny. Naruszenia proceduralne związane z rozpoznawaniem wniosku o wyłączenie sędziego opartego na art. 49 § 1 kpc w myśl utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego nie stanowią podstawy nieważności postępowania, którego enumeratywnie wskazane przyczyny są wymienione w art. 379 kpc, a co najwyżej uchybienie przepisu procedury, który, ewentualnie może mieć wpływ na wynik sprawy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 25.11.2015r, II CSK 752/14, Lex)

Ciężar wykazania takiego wpływu (przy założeniu, że doszło do uchybienia procesowego, w tym mającego polegać na rozpoznaniu zażalenia przez Sąd Okręgowy, zamiast Sądu Apelacyjnego) spoczywał na apelującym, który w niniejszej sprawie tego nie uczynił. Sąd Apelacyjny w pełni podziela stanowisko Sądu Okręgowego zawarte we wszystkich postanowieniach dotyczących wyłączenia sędziego Macieja Ferka, a ostatni wniosek powtarzał argumenty, zawierał niedopuszczalne (obraźliwe sformułowania powoda pod adresem sędziego), zatem stanowił ewidentny przykład nadużycia prawa procesowego. Zasadnie zatem został pozostawiony bez rozpoznania.

Zarzut nieważności postępowania jest zatem w sposób oczywisty bezzasadny. Trudno też mówić o nierozpoznaniu istoty sprawy, które to podstawy Sąd rozważył z urzędu. Sąd Apelacyjny w całości podzielił argumenty Sądu Okręgowego w przedmiocie wniosków o wyłączenie sędziego Macieja Ferka od rozpoznania tej sprawy.

Sąd Okręgowy poczynił co do zasady prawidłowe (choć niepełne) ustalenia faktyczne, które Sąd Apelacyjny przyjął za swoje, ale wyciągnął z nich nieprawidłowy wniosek co do zasadności powództwa.

Uzasadniony jest zarzut pominięcia dowodów z dokumentów na okoliczność obowiązku powoda i Gminy Miejskiej K. (dalej: (...)) realizujących wspólne przedsięwzięcie w ramach partnerstwa publiczno-prawnego na okoliczność braku uwidocznienia w terenie przebiegu nowych granic działek powstałych na skutek podziału dwóch działek pozwanego, które na skutek ZRID przeszły na własność (...) oraz niewykonania inwentaryzacji tych działek, aż do dnia 23 maja 2015r. Dowód ten miał znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a jego przeprowadzenie nie opóźniało jej rozpoznania. Pominięcie tych dowodów zostało prawidłowo oprotestowane na podstawie art. 162 kpc.

Z tych względów Sąd Apelacyjny ustalił dodatkowo, co następuje:

Zgodnie z umową, jaką powód zawarł w dniu 30 sierpnia 2011 roku z Gminą K. (aneks nr (...) do umowy z dnia 31 grudnia 2008 roku – k. 228 § 7) w sprawie budowy drogi publicznej strony postanowiły, że „Inwestor dokona trwałej stabilizacji znaków granicznych nowo wydzielonych działek w formie znaków betonowych – w terminie 14 dni od dnia uostatecznienia się decyzji ZRID”.

Nadto zobowiązał się zlecić rzeczoznawcy majątkowemu sporządzenie na dzień złożenia wniosku o wydanie decyzji ZRID inwentaryzacji nieruchomości zawierającej opis składników roślinnych oraz budowlanych znajdujących się na działkach położonych w liniach rozgraniczających teren inwestycji drogowej.

Dowód: Aneks nr (...) do umowy z 31.12.2008r – k.227-231)

Postanowienia te powtarza aneks do umowy o realizację inwestycji drogowej z 29 maja 2013r – w § 4 punkt 6 – k.234

Nowy przebieg granic w terenie pozwany próbował w toku postępowania egzekucyjnego. W dniu 5 marca 2016 roku pozwany W. K. zwrócił się do (...) Wydziału (...) z wnioskiem o rozgraniczenie nieruchomości w związku z decyzją wywłaszczeniową ZRID.

(dowód: wniosek pozwanego z dnia 05 marca 2016 roku – k.244246

Pozwany otrzymał odpowiedź odmowną, iż istnieje możliwość wyznaczenia punktów granicznych bez przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego.

Pozwany zwrócił się pismem z dnia 30 kwietnia 2016 roku do(...)w K. o wyznaczenie punktów granicznych (k.247-248)

Dopiero pismem z dnia 18 maja 2016 roku (na pięć dni przed terminem egzekucji) (...) udzielił pozwanemu odpowiedzi, że w czynnościach egzekucyjnych będzie brał udział uprawniony geodeta, który wskaże, co ma być przedmiotem wydania egzekucyjnego.

(dowód: Pismo (...) z dnia 18 maja 2016 roku

Pozostaje poza sporem, że do 23 maja 2016r nie wstawiono przedmiotowych słupków, ani nie dokonano inwentaryzacji nieruchomości. Przed pismem z 18 maja 2016r nie informowano nawet pozwanego, że dokładny przebieg nowych granic w terenie wskaże uprawniony geodeta i wówczas też zostanie dokonana inwentaryzacja.

Ustalone okoliczności potwierdzają tezę pozwanego, że do dnia przymusowego wydania nieruchomości nie wiedział, jaki jest rzeczywisty przebieg granic działek po podziale i wydzieleniu decyzją ZRID w terenie. Okoliczności te skutkują uznaniem, że pozwanemu nie można przypisać winy w rozumieniu art. 415 k.c. w zaniechaniu dobrowolnego wydania nowoutworzonych przed dniem 23 maja 2015r. Jeśli bowiem pozwany nie znał faktycznego przebiegu nowych granic i nie dokonano inwentaryzacji nieruchomości, a nawet nie zapewniono go odpowiednio wcześniej, że będzie to możliwe z uwagi na zapewnienie przez Gminę udziału geodety i specjalisty od inwentaryzacji to trudno było od niego oczekiwać, że zezwoli na przejęcie nieruchomości, skoro nie miał pewności, że poszanowane zostaną w pełni jego prawa względem tych działek. Przebieg nowych granic nie był oczywisty, skoro nie został zaprzeczony fakt, iż ogrodzenie na działce powodowego inwestora wymagało przesunięcia o ok. 1.5 m. w głąb jego działki.

Powyższy wniosek prawny jest wystarczający dla oddalenia powództwa, zatem nie ma konieczności roztrząsania wszystkich zarzutów apelacji.

Ze względu na wagę jaka strony do niego przykładały, odniesienia się wymaga jeszcze podstawowy zarzut pozwanego kwestionujący powództwo co do zasady, a to zarzut braku bezprawności w zaniechaniu wydania przedmiotowej nieruchomości. W tym zakresie Sąd Apelacyjny podziela stanowisko prawne przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Należy zatem podkreślić, że bezprawność obejmuje swoim zakresem naruszenia przepisów prawa pozytywnego oraz zasad współżycia społecznego, a bezprawność zaniechania występuje wówczas, gdy istniał nakaz działania, zakaz zaniechania czy też zakaz sprowadzenia skutku, jaki przez zaniechanie może być sprowadzony (por. wyrok z 19 lutego 2003 r., V CKN 1681/2000, Lex). Należy zatem zgodzić się z Sądem I Instancji, że zachowanie pozwanego było bezprawne. Na mocy decyzji ZRID z dnia 4 kwietnia 2014 roku pozwany został zobowiązany do wydania inwestorowi Gminie Miejskiej K. nieruchomości stanowiących działki o nr (...) (powstałych z podziału dotychczasowych działek o nr (...)), których własności na mocy tej decyzji został pozbawiony, w terminie 120 dni od kiedy decyzja stała się ostateczna. Decyzja ZRID stała się ostateczna w dniu 11 maja 2015 roku, kiedy to Wojewoda (...) na skutek odwołania pozwanego, poza niewielkimi zmianami, utrzymał decyzję w mocy. Pozwany powinien, zatem wydać nieruchomości w terminie do dnia 8 września 2015 roku. Kontrola decyzji Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego odmawiającego wstrzymania wykonalności przedmiotowej decyzji powinna ostatecznie przekonać pozwanego o istniejącym obowiązku prawnym. Tymczasem pozwany uczynił to dopiero w dniu 23 maja 2016 roku na skutek przeprowadzonego postępowania egzekucyjnego.

Możliwość wniesienia skargi na decyzję Wojewody (...) z dnia 11 maja 2015 roku do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K., a następnie skargę kasacyjną od wyroku WSA z dnia 6 listopada 2015 roku nie uchylała przedmiotowego obowiązku. Pozwanemu przysługiwało także prawo do występowania w toku postępowania egzekucyjnego z wszelkimi przewidzianymi prawem działaniami. Nie zmienia to jednak faktu, że pomimo korzystania z tych środków prawnych, pozwany zobowiązany był do wydania nieruchomości, a zaniechanie tego było czynem bezprawnym. Decyzja ZRID miała bowiem charakter ostateczny i wykonalny. Zgodnie z niekwestionowanymi poglądami przedstawicieli nauki prawa, na skutek decyzji ZRID dotychczasowy właściciel i użytkownik wieczysty tracą swoje prawa do nieruchomości ujętych w obszarze wyznaczonego w decyzji pasa drogowego z chwilą, gdy decyzja ta stanie się ostateczna. Podmioty te nie muszą jednocześnie z tą chwilą, wydawać posiadania tych nieruchomości. Wydanie posiadania powinno jednak nastąpić w terminie wyznaczonym w decyzji (por. Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Komentarz. Marian Wolanin, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010, Wydanie 2).

W świetle dowodów z dokumentów nie budzi również zastrzeżeń stanowisko Sądu I Instancji co do wysokości szkody oraz związku przyczynowego pomiędzy szkodą a zaniechaniem pozwanego.

Mając na uwadze podniesione argumenty Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art. 386 § 1 kpc.

O kosztach postępowania za obie instancje orzeczono na podstawie art. 98 § 1 kpc.