Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Barbara Baran
Sędziowie:	SSA Sławomir Jamróg (spr.) SSO del. Wojciech Żukowski
Protokolant:	Iwona Mrazek

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2021 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy (...) K.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 4 czerwca 2019 r. sygn. akt I C 1334/18

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II w ten sposób, że określoną

w punkcie I kwotę 115. 553, 30 zł podwyższa do kwoty 116. 343,72 zł (sto szesnaście tysięcy trzysta czterdzieści trzy złote siedemdziesiąt dwa grosze)

2.  oddala apelację strony powodowej w pozostałej części, a apelację strony pozwanej w całości;

3.  znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego.

SSA Sławomir Jamróg SSA Barbara Baran SSO del. Wojciech Żukowski

Sygn. akt I ACa 924/19

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 25 lipca 2018 r. strona powodowa Gmina (...) K. – Prezydent Miasta K. wniosła o zasądzenie od (...) S.A. z siedzibą w W. na jej rzecz, tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości położonej w K. przy ul. (...), oznaczonej jako działka ewidencyjna nr (...) o pow. 0,3547 ha, obr. (...) (...), kwoty 171 651,60 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 16 lutego 2018 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

(...) S.A. w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania według norm przepisanych.

Strona pozwana podniosła, że korzystanie przez nią z nieruchomości, opierało się na tytule prawnym – użytkowaniu, z tytułu którego powódka uiszczała, a pozwana pobierała opłaty za użytkowanie na podstawie oświadczenia poprzednika prawnego powódki z dnia 08 marca 1993 r . Pozwana wskazała, że opłaty uiszczane są do końca marca danego roku kalendarzowego, w związku z czym z powyższego oświadczenia wynika, że przynajmniej do końca 2015 r. opłata za użytkowanie nieruchomości przy ul. (...) została przez Prezydenta Miasta K. pobrana.

Pozwana podniosła również zarzut przedawnienia roszczenia wskazując, że sprawa o zapłatę wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości wchodzącej w skład zasobu gminnego jest związana z działalnością gminy i do roszczeń z tego tytułu ma zastosowanie trzyletni termin przedawnienia przewidziany w art. 118 k.c. (a nie dziesięciu lat).

Wyrokiem z dnia 4 czerwca 2019 r. sygn. akt (...) Sąd Okręgowy w Krakowie zasądził od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz strony powodowej Gminy (...) K. kwotę 115 553,30 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 16 lutego 2018 roku do dnia zapłaty (pkt I) oddalił powództwo w pozostałej części (pkt II) i zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 7 581 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III).

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowił następujący stan faktyczny:

Przedsiębiorstwo państwowe (...) w W., korzystało m.in. z nieruchomości położonej w K. przy ul. (...), oznaczonej jako działka ewidencyjna nr (...) o pow. 0,3547 ha, obr. (...) Ś., dla której Sąd Rejonowy (...) w K. prowadzi aktualnie księgę wieczystą nr (...). Z dniem 1 grudnia 2000 r. doszło do przekształcenia tego przedsiębiorstwa w jednoosobową spółkę akcyjną. Decyzją z dnia 28 lutego 2005 r. Wojewoda (...) odmówił stwierdzenia nabycia użytkowania wieczystego z dniem 5 grudnia 1990 r.

W uzasadnieniu decyzji Wojewoda (...) wskazał, że pozwana spółka (...) S.A. składając wniosek w trybie art. 34 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego (...), potwierdziła, że nie dysponuje dokumentami na podstawie których ustala się prawo zarządu do nieruchomości.

Gmina (...) K. stała się na właścicielem przedmiotowej nieruchomości na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 z późn. zm.). Nabycie własności z mocy prawa nieruchomości ozn. dz. nr(...) o pow. 0,3547 ha, obręb nr (...), objętej księgą wieczystą nr (...), z dniem 27 maja 1990 r. stwierdza decyzja Wojewody (...) z dnia 28 maja 2015 r. nr (...). W uzasadnieniu powyższej decyzji Wojewoda (...) wskazano również, że przedsiębiorstwo państwowe (...) w dacie 27 maja 1990r. nie legitymowało się prawem zarządu w stosunku do nieruchomości składającej się z działki ewidencyjnej nr (...) o pow. 0,3547 ha, obręb (...) (...) objętej księgą wieczystą nr (...),.

W kolejnej decyzji z dnia 24 sierpnia 2015 r., Wojewoda (...) odmówił stwierdzenia nabycia z mocy prawa z dniem 27 października 2000 r. przez przedsiębiorstwo państwowe (...) w W., przekształcone następnie z dniem 1 grudnia 2000 r. w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa, prawa użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa, położonego w jednostce ewidencyjnej K., obr. (...), oznaczonego w ewidencji gruntów jako działka nr (...) o pow. 0,3547, objętej księgą wieczystą nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy (...) w K. oraz prawa własności urządzeń i budowli znajdujących się na działce nr (...). W uzasadnieniu Wojewoda (...) wskazał, że działka nr (...) obr. (...) K. w datach 5 grudnia 1990 r. i 27 października 2000 r. stanowiła własność Gminy K., a skoro nieruchomość będąca przedmiotem decyzji w powołanych wyżej datach nie stanowiła własności Skarbu Państwa, to nie została spełniona jedna z przesłanek do stwierdzenia nabycia prawa użytkowania wieczystego gruntu w trybie art. 34 ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego (...).

Od początku 2017 r. strony czyniły uzgodnienia zmierzające do wydania przez pozwanego nieruchomości powodowi, a protokolarne przejęcie nieruchomości wraz z zabudową przez Gminę (...) K. nastąpiło z dniem 1 maja 2017 r. na podstawie stosownego protokołu przejęcia spisanego w dniu 25 maja 2017 r. i aneksowanego w dniu 14 czerwca 2017 r.

Zarządzeniem z dnia 9 stycznia 2018 r. Prezydent Miasta K. ustalił pozwanej Spółce wysokość wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania nieruchomości, które obejmowało okres od dnia 1 maja 2014 r. do dnia 30 kwietnia 2017 r., w łącznej wysokości 171.651, 60 zł brutto. W uzasadnieniu wskazano, że w oparciu o dokumentację przedłożoną przez Spółkę oraz ustalenia dokonane w trakcie przeprowadzonych w dniach 23.02.2017 r., 13.03.2017 r. i 28.04.2017 r. wizji na gruncie, a także informacje zawarte w bazie(...) (...), rozpoznano, że działka nr (...) obręb (...) Ś. pozostaje zagospodarowana w łącznym obszarze o pow. 527, 38 m ^{( 2)} z przeznaczeniem pod obiekty pn. portiernia, budynek gospodarczy, wiata magazynowa, wiata stalowa oraz obiekt pn. dobudowa do magazynu, w obszarze o pow. 95.00 m ^{( 2)} z przeznaczeniem pod budynek handlowo – usługowy, w łącznym obszarze o pow. zabudowy 325, 50 m ^{( 2)} pod garaże oraz w obszarze o łącznej pow. 2 599, 12 m ^{( 2)} pod dojazd i plac manewrowy. Wskazano dalej, ze zgodnie z ww. Zarządzeniem Prezydenta Miasta K. wynagrodzenie obejmujące okres od dnia 01 maja 2014 r. do dnia 30 kwietnia 2017 r., ustalone zostało w następujący sposób:

- z przeznaczeniem pod obiekty pn. portiernia, budynek gospodarczy, wiata magazynowa, wiata stalowa oraz obiekt pn. dobudowa do magazynu w łącznym obszarze zabudowy 527, 38 m ² (stawka netto: 1, 83 zł/m ²/miesiąc) w wysokości 42 734, 86 złote brutto, w tym 23% podatku VAT w kwocie 7 991, 07 zł;

- z przeznaczeniem pod budynek handlowo – usługowy o pow. zabudowy 95,00 m ² (stawka netto: 8, 09 zł/ m ²/miesiąc) w wysokości 34 031, 39 złotych brutto w tym 23% podatku VAT w kwocie 6 363, 59 zł;

- z przeznaczeniem pod garaże w łącznym obszarze zabudowy 325, 50 m ² (stawka netto: 2,99 zł/ m ²/miesiąc) w wysokości 43 095, 29 zł brutto w tym 23% podatku VAT w kwocie 8 058, 47 zł;

- z przeznaczeniem pod drogę dojazdową i plac manewrowy w łącznym obszarze o pow. 2 599, 12 m ² (stawka netto: 0,45 zł/ m ²/miesiąc) w wysokości 51 790, 06 złotych brutto, w tym 23% podatku VAT w kwocie 9 684, 32 zł.

W zarządzeniu ustalono termin płatności ww. kwoty na dzień 15 lutego 2018 r.

Pismem z dnia 15 stycznia 2018 r. Wydział Skarbu Urzędu Miasta K. zwrócił się do pozwanego z wezwaniem do uiszczenia wskazanej kwoty do dnia 15 lutego 2018 r.P

Pismem z dnia 1 marca 2018 r. strona pozwana odesłała stronie powodowej Gminie fakturę VAT nr (...) (...)i odmówiła zapłaty kwoty określonej w tej fakturze wskazując, że Urząd Rejonowy w K. oświadczeniem z dnia 8 marca 1993 r. ustalił (...) opłatę z tytułu użytkowania wieczystego działki nr (...) obr. (...) Ś. m. K., co zostało potwierdzone pismem Urzędu Miasta K. nr (...) z dnia 19 marca 2001 r. Nadto wskazała, że opłata była wnoszona przez (...) S.A. do 2017 r. Równocześnie strona powodowa podniosła, że błędnie został wyliczony okres roszczenia.

Pismem z dnia 27 kwietnia 2018 r. strona powodowa ponownie wezwała do zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu , stwierdzając, że nie posiada dokumentów potwierdzających, że na konto Gminy (...) K. wpłynęły od pozwanego opłaty za tę nieruchomość.

Strona pozwana nie uregulowała należności z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z przedmiotowej działki.

W dniu 19 kwietnia 2018 r. (pismo z dnia 18 kwietnia 2018r.) strona powodowa wystąpiła do Sądu Rejonowego (...) wK.z wnioskiem o zawezwanie pozwanego do próby ugodowej o zapłatę na rzecz powoda kwoty 171 651, 60 złotych brutto, w tym podatek VAT w wysokości 32 097, 45 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 16.02.2018 r. do dnia zapłaty, z tytułu bezumownego korzystania przez spółkę (...) S.A. w okresie od dnia 1 maja 2014 r. do dnia 30 kwietnia 2017 r. z przedmiotowej nieruchomości w terminie 14 dni od daty zawarcia ugody. Na posiedzeniu pojednawczym w dniu 18 maja 2018 r. do ugody nie doszło.

Przy tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie częściowo. Odwołując się od art. 224§1 i 2 k.c., 225 k.c. 226 k.c. oraz 230 k.c. Sąd pierwszej instancji przyjął, że strona powodowa jako właściciel (od dnia 27 maja 1990r.) może dochodzić roszczeń od posiadacza tego gruntu w złej wierze i to zarówno od samoistnego jak i zależnego. Omawiając charakter zarządu i zasady uwłaszczania państwowych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw państwowych, Sąd Okręgowy wskazał, że zerwanie z instytucją zarządu, jako formy prawnej władania nieruchomością przez osoby prawne, nastąpiło w ustawie z dnia sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z art.199 tej ustawy podmiotem, któremu może przysługiwać trwały zarząd, może być tylko państwowa jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, bądź samorządowa jednostka organizacyjna, niemająca osobowości prawnej. Nawet gdyby przyjąć, że Przedsiębiorstwo Państwowe (...) wykonywało zarząd to po zmianach ustrojowych przyjął on postać posiadania a nie prawa rzeczowego. (...) przekształcona w 2000r w spółkę akcyjną była tylko posiadaczem i to bez tytułu skutecznego wobec aktualnego właściciela tych działek tj Gminy. (...) S.A. nie legitymowała się jakimikolwiek decyzjami administracyjnymi wskazującymi na tytuł prawny. Posiadanie to nie było też oparte na stosunku obligacyjnym. Brak było bowiem podstaw do przyjęcia, że doszło do zawarcia umowy, choćby w sposób dorozumiany.

Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska, że przejawem zgody powódki na samo posiadanie działek i generalnie uznaniem przez powódkę prawa do ich posiadania, było naliczanie pozwanej opłat. Jak wynika bowiem z przedłożonej korespondencji, wyznaczenie opłat nie miało związku z działaniami powódki z pozycji właścicielskich. Nie mogło więc być przejawem jej woli jako właściciela w odniesieniu do przedmiotowych działek. W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia Urząd Rejonowy w K. wyznaczał poprzedniczce pozwanej opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu Skarbu Państwa, nie uwzględniając skutków komunalizacji, co nie może obciążać powódki. Od 2000 r. takie opłaty naliczała strona powodowa przy czym czyniła to traktując korzystanie z gruntu przez pozwaną jako na użytkowanie wieczyste gruntów Skarbu Państwa, stwierdzone decyzją Wojewody (...). Wobec zaś wyników postępowań w sprawie regulacji stanów prawnych, korygowano te opłaty.

Według Sądu stronie pozwanej można przypisać posiadanie w złej wierze. Dobra wiara w chwili objęcia nieruchomości w posiadanie nie oznacza powstania po stronie przedsiębiorcy przesyłowego prawa do korzystania z nieruchomości skutecznego wobec jej każdoczesnego właściciela. Przymiot dobrej wiary musi obejmować cały okres posiadania (Sąd pierwszej instancji przywołał w tym zakresie pogląd dotyczący eksploatacji urządzeń przemysłowych wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 stycznia 2017r., sygn. akt V CNP 17/16). Zaniechanie przez posiadacza działań zmierzających do uzyskania tytułu uprawniającego do korzystania z cudzej nieruchomości, czy to w drodze administracyjnej, czy w drodze czynności prawnej z właścicielem prowadzi do braku tytułu uprawniającego do ingerowania w sferę cudzej własności. Zgłoszenie żądania windykacyjnego nie jest warunkiem skutecznego domagania się zapłaty wynagrodzenia.

Powyższe uzasadnia uwzględnienie powództwa w oparciu o art. 225 k.c. w zw. z art. 224 § 2 k.c. i art. 481 k.c.

Za zasadny natomiast Sąd Okręgowy uznał zarzut przedawnienia. Wskazał, że z przepisów art. 118 k.c. i art. 229 § 1 k.c. wynika, że roszczenie może być skutecznie dochodzone w okresie jednego roku od dnia zwrotu rzeczy, za cały czas korzystania z rzeczy nieprzekraczający jednak 10 lat, a dla roszczeń związanych z działalnością gospodarczą – nieprzekraczający 3 lat.

Nieruchomość wchodzi w skład zasobu gminnego. Gospodarowanie nieruchomościami należy do zadań własnych Gminy (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym, t.j. Dz. U. z 2018, poz. 994) i jest zadaniem użyteczności publicznej (art. 9 ust. 4 ww. ustawy), które może być realizowanie tak w formie działalności gospodarczej, jak i niegospodarczej. Zdaniem Sądu, tym przypadku gospodarowania nieruchomościami przyjmuje postać działalności stałej, o znacznym stopniu profesjonalizmu dla uzyskania racjonalnego wyniku finansowego i stanowi przykład działalności gospodarczej, w efekcie czego do roszczeń o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie ma zastosowanie trzyletni termin przedawnienia . Zawezwanie do próby ugodowej miało miejsce w dniu 19 kwietnia 2018 r., a zatem roszczenie strony powodowej w zakresie w jakim domaga się ona zasądzenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres od 1 maja 2014 r. do dnia 19 kwietnia 2015 r. uległo przedawnieniu. Sąd zwrócił uwagę, że pozwana nie kwestionowała przyjętej przez stronę powodową stawki za metr kwadratowy, która była podstawą obrachunku żądanego wynagrodzenia, a następnie, w toku procesu, nie kwestionowała pod względem obrachunkowym kwoty żądanego wynagrodzenia, Sąd pierwszej instancji obliczając zasądzone w punkcie I wynagrodzenie dokonał odpowiedniego wyliczenia matematycznego, uwzględniając stawki wskazane z Zarządzeniu Nr (...) Prezydenta Miasta K. z dnia 09 stycznia 2018 r. oraz wskazane w piśmie nr (...) z dnia 15 stycznia 2018 r. za korzystanie bez tytułu prawnego z przedmiotowej nieruchomości obejmując okres od dnia 19 kwietnia 2015 r. do dnia 30 kwietnia 2017 r.:

- z przeznaczeniem pod obiekty pn. portiernia, budynek gospodarczy, wiata magazynowa, wiata stalowa oraz obiekt pn. dobudowa do magazynu w łącznym obszarze zabudowy 527, 38 m ² (stawka netto: 1, 83 zł/m ²/miesiąc) w wysokości 28 333, 21 zł brutto za 2 lata. Skoro stawka miesięczna wynosi 1,83 zł, to za 1 dzień 0,061 zł. Za 11 dni: 0,061 zł x 11 dni x 527,38 m2 = 353,87 zł + 23% = 435,26 zł. Zatem za ten obiekt za cały nieprzedawniony okres wynagrodzenie wynosi 28768,47 zł.

- z przeznaczeniem pod budynek handlowo – usługowy o pow. zabudowy 95,00 m ² (stawka netto: 8,09 zł/ m ²/miesiąc) w wysokości 22 562, 81 zł brutto za 2 lata. Skoro stawka miesięczna wynosi 8,09 zł, to za 1 dzień 0,27 zł. Za 11 dni: 0,27 zł x 11 dni x 95 m2 = 281,80 zł + 23% = 346,61 zł. Zatem za ten obiekt za cały nieprzedawniony okres odszkodowanie wynosi 22909,42 zł.

- z przeznaczeniem pod garaże w łącznym obszarze zabudowy 325, 50 m ² (stawka netto: 2,99 zł/ m ²/miesiąc) w wysokości 28 572, 18 zł brutto za 2 lata. Skoro stawka miesięczna wynosi 2,99 zł, to za 1 dzień 0,1 zł. Za 11 dni: 0,1 zł x 11 dni x 325,50 m2 = 356,86 zł + 23% = 438,93 zł. Zatem za ten obiekt za cały nieprzedawniony okres odszkodowanie wynosi 29011,11 zł.

- z przeznaczeniem pod drogę dojazdową i plac manewrowy w łącznym obszarze o pow. 2 599, 12 m ² (stawka netto: 0,45 zł/ m ²/miesiąc) w wysokości 34 336, 81 zł brutto za 2 lata. Skoro stawka miesięczna wynosi 0,45 zł, to za 1 dzień 0,015 zł. Za 11 dni: 0,015 zł x 11 dni x 2599,12 m2 = 428,85 zł + 23% = 527,49 zł. Zatem za ten obiekt za cały nieprzedawniony okres odszkodowanie wynosi 34864,30 zł.

Powyższe złożyło się na zasądzoną kwotę w wysokości 115 553, 30 zł.

Odsetki Sąd zasądził od dnia 16 lutego 2018 r., tj. od następnego dnia po dniu ustalonym jako termin płatności w wezwaniu do zapłaty z dnia 15 stycznia 2018 r.

Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd Okręgowy powołał art. 100 k.p.c. dokonując rozliczenia przy uwzględnieniu stosunku 67% -33% w jakim roszczenie zostało uwzględnione.

Apelacje od tego wyroku wniosły obie strony .

Strona powodowa zaskarżyła wyrok w punkcie II oddalającym powództwo w pozostałej części, zarzucając:

1. naruszenie przepisów postępowania, a w szczególności:

a) art. 233 k.p.c. w zw. z art. 328 §2 k.p.c. przez nie wskazanie w uzasadnieniu wystarczających podstaw, dla których Sąd przyjął 3-letni okres przedawnienia roszczenia;

b) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na błędnym przyjęciu, iż roszczenie strony powodowej ulega przedawnieniu z terminem 3-letnim, podczas gdy roszczenie z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości nie jest roszczeniem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej i podlega 10-letniemu terminowi przedawnienia;

2. naruszenie i obrazę przepisów prawa materialnego:

a) art. 118 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż Gmina dochodzi przedmiotowego roszczenia w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, do którego ma zastosowanie trzyletni termin przedawnienia, podczas gdy przedmiotowe roszczenie nie ma związku z taka działalnością,

b) art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że roszczenie Gminy z tytułu bezumownego korzystania jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przez Gminę.

Gmina (...) K. zarzuciła też, że przy wyliczeniu Sąd Okręgowy pominął dzień 19 kwietnia 2015r. , co przy uwzględnieniu tego dnia powinno wywołać ustalenie wynagrodzenia na kwotę 116.184,60zł.

Strona powodowa wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie w całości żądania pozwu i zasądzenie od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów postępowania według norm przepisanych.

Strona pozwana w apelacji zaskarżyła wyrok w punkcie pkt I i III, żądając zmiany orzeczenia i oddalenia powództwa w całości oraz o zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanej kosztów postępowania za obie instancje.

Strona pozwana zarzuciła naruszenie art. 225 w zw. z art. 224 § 2 i art. 481 k.c. poprzez niewłaściwe uznanie, że pozwana była posiadaczem nieruchomości bez tytułu prawnego w złej wierze, podczas gdy strony traktowały korzystanie z nieruchomości przez pozwaną jako posiadanie zgodne z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami. Strona pozwana zarzuciła, że gruntem władała przed 27 maja 1990 r Skarb Państwa a w jego imieniu przedsiębiorstwo państwowe a następnie to przedsiębiorstwo we własnym imieniu i na swoją rzecz. Do dnia dzisiejszego toczy się postępowanie mające na celu stwierdzenie nabycia przez (...) S.A. użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu. Pozwana zwróciła uwagę, że strona powodowa dochodzi roszczenia za okres w którym toczyło się postępowanie komunalizacyjne, a ostateczne decyzje były poddane kontroli sądu administracyjnego. Ponadto wskazała, że strona powodowa nie dochodziła wydania nieruchomości. Jest to okoliczność istotna z uwagi na art. 224§2 k.c. albowiem bez wytoczenia powództwa o wydanie rzeczy nie doszło do zniweczenia dobrej wiary pozwanej. Ponadto strona powodowa do dnia wydania decyzji komunalizacyjnej systematycznie uiszczała na rzecz strony powodowe opłaty z tytułu użytkowania wieczystego gruntu. Takie korzystanie w zamian za opłaty pobierane przez stronę powodową w imieniu Skarbu Państwa najpierw z tytułu użytkowania wieczystego a następnie zarządu było zdaniem pozwanej oparte na tytule. Prezydent Miasta wykonywał uprawnienia starosty wykonując zadania z zakresu administracji rządowej. To, że reprezentował on Skarb Państwa nie oznacza, że traci on status organu wykonawczego gminy. Skoro zaś te działania kreowały tytuł w odniesieniu do Skarbu Państwa to także automatycznie względem Gminy (...) K., tym bardziej , że strona powodowa te opłaty przyjmowała i księgowała, nie kwestionując posiadania strony powodowej. Oplata za 2015r. została uiszczona przed dniem 28 maja 2015r. lecz dotyczyła całego 2015r. Za 2016r. pobierano opłaty za zarząd . Pozwana zwróciła też uwagę, że Sąd Okręgowy przyjął, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie należy się stronie powodowej także za okres od dnia 8 lutego 2017r. do dnia 30 kwietnia 2017r. pomimo, że ta wyrażała wolę wydania nieruchomości od dnia 8 lutego 2017r. i wolę wydania nieruchomości przejawiała też w pismach z marca i kwietnia 2017r.

W odpowiedzi na tę apelację strona powodowa podniosła, że nie ustalała opłat za korzystanie z działki (...) jako należności Gminy (...) K. i zwróciła uwagę, że roszczenia z art. 224-231 kc są niezależne od roszczenia windykacyjnego.

Gmina (...) K. wniosła o oddalenie apelacji pozwanej i o zasądzenie kosztów tego postępowania.

Strona pozwana w odpowiedzi na apelację Gminy (...) K. wniosła o oddalenia tego środka odwoławczego i zasądzenie kosztów. Pozwana zwróciła uwagę, że dla trzyletniego terminu przedawnienia istotny jest związek z działalnością gospodarczą a taki zdaniem pozwanej w tym przypadku zachodzi.

Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny uznał zasadniczo za własne ustalenia Sądu pierwszej instancji inaczej jednak wyliczając wynagrodzenie, zwracając przy tym uwagę, że złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej przerwało bieg terminu przedawnienia co oznacza, że nieprzedawniony był okres od dnia 19 kwietnia 2015r. Słusznie strona powodowa zarzucała, że Sąd Okręgowy nie powinien uwzględnić przedawnienia za ten dzień. Sąd Okręgowy dokonał wyliczenia za 11 dni kwietnia 2015r. , w sytuacji gdy powinien był to uczynić za dni 12. Wyliczenie więc powinno uwzględniać niekwestionowane w apelacjach podane przez Sąd Okręgowy stawki dzienne za kwiecień oraz podane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku stawki miesięczne za pozostałe 24 miesiące tj od maja 2015r.- kwietnia 2017r. włącznie.

Należne wynagrodzenie za wskazany okres to kwota 116.343,72 zł wynikająca z następującego obliczenia:

- z przeznaczeniem pod obiekty pn. portiernia, budynek gospodarczy, wiata magazynowa, wiata stalowa oraz obiekt pn. dobudowa do magazynu wynagrodzenie wynosi 23.548,57zł [386,04 zł (12 dni kwietnia 2015r. x 527, 38 m ² x stawka za 1 dzień 0,061 zł) + 23.162,53 zł (24 miesiące x 527,38 m2x stawka 1,83zł)] + VAT 5416,17 zł = 28.964,74 zł

- z przeznaczeniem pod budynek handlowo – usługowy wynagrodzenie wynosi 18.753zł [ 307,80 zł (12 dni kwietnia 2015r. x 95,00 m ² x stawka za 1 dzień 0,27 zł ) + 18.445,20 zł (24 miesiące x 95m2x stawka 8,09zł)] + VAT 4313,19zł = 23.066,19 zł

- z przeznaczeniem pod garaże wynagrodzenie wynosi 23.748,48 zł [390,60 zł (12 dni kwietnia 2015r. x 325, 50 m ² x stawka za 1 dzień 0,1 zł) + 23357, 88zł (24 miesiące x 325,50 m2 x stawka 2,99 zł)] + VAT 5.462,15 zł = 29.210,63 zł .

- z przeznaczeniem pod drogę dojazdową i plac manewrowy 28.538,34 zł [467,84 zł (12 dni kwietnia 2015r. x 2 599, 12 m ² x stawka za 1 dzień 0,015 zł) + 28.070, 50zł (24 miesiące x 2599,12 m2 x stawka 0,45zł)] + VAT 6563,82 zł = 35.102,16 zł.

Sam jednak zarzut przedawnienia prawidłowo został uznany za skuteczny,

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Niezasadnie strona powodowa powołuje się na realizację ochrony własności nieruchomości przed skutkami naruszeń w sytuacji, gdy Gmina K. nie skierowała po uzyskaniu potwierdzenia tytułu własności roszczenia windykacyjnego przeciwko pozwanej. Zwrócić też należy uwagę, że kierując wniosek o zawezwanie do próby ugodowej strona powodowa dążyła do przerwania biegu przedawnienia, a nie odzyskania gruntu, a więc zakładała, że pozwana będzie w dłuższym okresie posiadać bezumownie nieruchomość. Trudno więc uznać, że Gmina dążyła do szybkiego zagospodarowania nieruchomości w związku z realizacją ewentualnych celów publicznych w ramach gospodarowania gminnym zasobem nieruchomości o jakim mowa w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (według obowiązującego w dacie zdarzeń t.j. Dz.U.2016.2147 ze zm., dalej u.g.n. ). Skarżąca nie podaje żadnych wynikających z dowodów okoliczności, które miałyby wskazywać, że strona powodowa podjęła niezwłocznie działania dla odzyskania władztwa nad nieruchomością celem realizacji zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty gminnej. Słusznie zaś Sąd Okręgowy wskazywał, że gmina jest uczestnikiem obrotu gospodarczego, a jej działania prowadzone na własny rachunek związane z uzyskaniem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie jest podporządkowane regułom fachowości i zasadzie racjonalnego gospodarowania oraz jest nastawione na konkretny wynik finansowy. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku odwołując się do odpowiedniego orzecznictwa w wystarczający sposób wskazuje dlaczego Sąd Okręgowy uznał, że roszczenie dochodzone pozwem jest związane z działalnością gospodarczą strony powodowej i zarzut naruszenia art. 328§2 k.p.c. nie jest tu adekwatny.

Dodatkowo podnieść należy, że we wniosku o zawezwanie do próby ugodowej i w piśmie wzywającym pozwaną do zapłaty za bezumowne korzystanie Gmina (...) K. powoływała się na naliczanie wynagrodzenia według stawek właściwych dla czynszu dzierżawnego. Treść powoływanego tamże Zarządzenia Prezydenta Miasta K. NR (...) które odwołuje się do art. 13 ust. 1 u.g.g. i nie dotyczy tylko nieruchomości strony powodowej lecz ma charakter generalny co wskazuje, że dążenie do uzyskania z nieruchomości zajmowanych bez tytułu prawnego wynagrodzenia odpowiadającego czynszowi dzierżawnemu, co stanowi w odniesieniu do pozwanej gminy normalny, zorganizowany, powtarzalny sposób zarządzania zasobem, celem uzyskania oczekiwanego wyniku finansowego i to według zasad rynkowych. W tym też przypadku w odniesieniu do korzystania z przedmiotowej nieruchomości aktywność gminy została skierowana jedynie na uzyskanie oczekiwanego wyniku finansowego, a ten sposób osiągania korzyści w związku z korzystaniem z jej majątku przez inną osobę, nie ma charakteru incydentalnego. Sąd drugiej instancji nie podziela więc zarzutu naruszenia art. 233§1 k.p.c. Okoliczność, że roszczenia z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości dochodzi podmiot publiczny sama w sobie nie uchyla prawidłowości dokonanej przez Sąd Okręgowy oceny charakteru dzielności strony powodowej (por. także wyroki Sądu Najwyższego z dnia z dnia 22 września 2005 r. IV CK 105/05 LEX nr 346083 i z dnia 17 stycznia 2018 r. IV CSK 50/17 LEX nr 2558243). Zdaniem Sądu Apelacyjnego nie jest tu wystarczające powoływanie się przez Gminę na treść art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U.2016.446 t.j.), skoro strona powodowa nie wykazuje powiązania sposobu własnego działania z realizacją zadań o charakterze użyteczności publicznej. Zarzut ten nie mógł więc doprowadzić do zmiany rozstrzygnięcia.

Złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej przerwało więc biegu przedawnienia roszczenia, ale tylko za okres 3 lat korzystania z gruntu wstecz. Oddalenie powództwa w części obejmującej okres sprzed 18 kwietnia 2015r. nie narusza więc art. 118 k.c. w zw. z art. 123§1 pkt 1 k.c.

Nie podziela Sąd drugiej instancji także zarzutów strony pozwanej, choć niewątpliwie istnienie dobrej wiary stanowiłoby w świetle art. 224§1 k.c. 230 k.c. okoliczność skutecznie zwalczającą roszczenie pozwanej. Niezależnie od zmian stanu prawnego, który nastąpił w 1990r. nie budzi żadnych wątpliwości, że strona pozwana od początku korzystała z cudzej rzeczy. Strona pozwana powołuje się na wykonywanie własności Skarby Państwa przez (...) jako przedsiębiorstwa państwowego. Sąd Okręgowy uznawał, że przedsiębiorstwo państwowe a następnie spółka akcyjna nie mogły wykonywać zarządu z uwagi na zmiany stanu prawnego wskazujące, że prawo to mogą wykonywać jedynie jednostki organizacyjne, stąd nie oceniał okresu wcześniejszego i uzasadnienie zaskarżonego wyroku niezbyt jasno wskazuje, czy Sąd Okręgowy przyjmował także złą wiarę w odniesieniu do chwili objęcia gruntu. Tu Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że żadnych dowodów dotyczących sposobu wejścia przedsiębiorstwa w posiadanie nie przedłożono. Ewentualna dobra wiara mogła opierać się jedynie na domniemaniu prawnym szczególnie, że strona pozwana, poza faktycznymi czynnościami władczymi organów w postaci naliczania opłat, wskazującymi na samoistność posiadania Skarbu Państwa, nie miała nawet dostatecznej podstawy do przyjmowania istnienia tytułu własności tej osoby prawnej, albowiem Skarb Państwa przed 2001r. nawet nie był wpisany w księdze wieczystej. Pozwana zaś nie wskazywała, że znane były przedsiębiorstwu podstawy nabycia Skarbu Państwa. Wniosek o założenie księgi wieczystej złożono dopiero w 2001r. (k.9.).

Dobra wiara w ujęciu tradycyjnym polega na błędnym, ale usprawiedliwionym przekonaniu posiadacza nieruchomości o przysługiwaniu mu wykonywanego prawa (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 1991 r., III CZP 108/91, OSP 1995 r. Nr 1, poz. 1; wyrok z dnia 19 maja 1998 r., II CKN 770/97; postanowienia: z dnia 17 lutego 1997 r., II CKN 3/97; z dnia 4 grudnia 1998 r., III CKN 48/98; z dnia 22 grudnia 1998 r., II CKN 59/98 niepubl.). W postanowieniu z dnia 13 stycznia 2000 r., II CKN 657/98 (niepubl.) Sąd Najwyższy przyjął, że w złej wierze jest ten, kto wie albo wiedzieć powinien, że prawo mu nie przysługuje. Strona pozwana powołując się w uzasadnieniu apelacji na podstawy do przekonania, że przysługuje jej tytuł prawny do nieruchomości, odwołuje się do zasad jednolitej własności państwowej, a następnie wykonywania posiadania zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości tj na korzystanie z nieruchomości za zgodą właściciela, który pobierał od niej opłaty za użytkowanie wieczyste a następnie za zarząd nieruchomością. Nawet gdyby przyjąć, że zasady spójności systemowej wymagają dokonania oceny dobrej wiarę posiadacza nieruchomości analogicznie we wszystkich relacjach pomiędzy właścicielem a posiadaczem nieruchomości tj na chwilę wejścia w posiadanie - tak samo jak przyjmuje się to na gruncie art. 172 k.c.), to i tak w kontekście dokonanych w sprawie ustaleń należało uznać, że doszło do obalenia domniemania dobrej wiary. Strona pozwana jest następcą prawnym przedsiębiorstwa państwowego (...), które jak wynika z uzasadnienia decyzji Wojewody (...) z dnia 24 sierpnia 2015r. w dniu 5 grudnia 1990r. posiadało grunt Skarbu Państwa. Już na gruncie ustawy z dnia 25 września 1981r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz.U.1981.24.122) przedsiębiorstwo państwowe było samodzielną jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną. Także taka osobowość prawna wynikała z ustawy z dnia 6 lipca 1995 r. przedsiębiorstwie państwowym (...)Dz.U.1995.95.474. Czynności prawne ale także inne czynny mające charakter zdarzeń prawnych dokonywane przez przedsiębiorstwo państwowe mogły wywoływać skutki w sferze własności Skarbu Państwa, jednak przedsiębiorstwo (...) występowało w obrocie cywilnoprawnym we własnym imieniu i co do zasady na własny rachunek. Jakkolwiek więc posiadanie łączy się z domniemaniem dobrej wiary, to jednak trzeba podkreślić, że działanie przedsiębiorstwa państwowego nie mogło przekraczać uprawnień wynikających z ustawy i statutu [art. 36 k.c. według Dz.U.1964.16.93 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami ( Dz.U.1985.22.99 , dalej u.g.g.) - por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 1980 r. III CZP 2/80 OSNC 1981/4/47]. Przedsiębiorstwo Państwowe powinno więc wywodzić uprawnienie do wykonywania własności państwowej z odpowiedniego dokumentu, który mógł łączyć się z dopuszczalnym wówczas przez prawo sposobem gospodarowania gruntami Skarbu Państwa i dawać temu przedsiębiorstwu usprawiedliwione podstawy do przekonania o istnieniu tytułu do władania gruntem Skarbu Państwa. Skoro pozwana powoływała się m.in. na zarząd własności państwowej to powinna powoływać się na odpowiedni dokument przekazujący przedsiębiorstwu (...) grunt państwowy w zarząd lub użytkowanie. Dokument zawierający decyzję o naliczeniu lub aktualizacji opłat nie mógł być w tym przypadku uznany za dostateczną podstawę do kreowania podstaw do stwierdzenia tytułu użytkowania o jakim mowa w art. 87 ust. 1 u.g.g., czy też zarządu o jakim mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1, u.g.g., albowiem naliczanie opłat nie było dokonane w nawiązaniu do decyzji o ustanowieniu użytkowania lub zarządu. Z decyzji o opłatach powinien bowiem wynikać w sposób jednoznaczny tytuł prawny ich wnoszenia: np. wydanie decyzji administracyjnej ustanawiającej prawo użytkowania na rzecz podmiotu wnoszącego opłatę, decyzji wyposażającej przedsiębiorstwo w mienie lub wydanie decyzji lub zawarcie umowy określonej w art. 38 ust. 2 u.g.g. (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 listopada 1999 r. U 6/99 OTK 1999/7/159). Samo więc powoływanie się na pobieranie opłat za zarząd nie mogło stanowić wystarczającej podstawy do wyprowadzania uzasadnionego przekonania do istnienia tytułu do wykonywania uprawnień zarządcy, co najwyżej do oceny, że opłacanie odpowiedniej opłaty za korzystanie z gruntu państwowego nie dochodzi do pokrzywdzenia właściciela (czego nota bene w odniesieniu do przedsiębiorstwa państwowego i tak nie wykazano). Istnieniu uprawnień do wykonywania zarządu przez Przedsiębiorstwo Państwowe (...) zaprzecza ponadto wydanie decyzji odmownej, która miała w zamierzeniu potwierdzić nabycie przez to przedsiębiorstwo z mocy prawa użytkowania wieczystego działki (...) obr. 17 (k.22). Istnieniu zarządu zaprzecza także wydanie decyzji komunalizacyjnej z dnia 28 maja 2015r. (...)Z uwagi na podstawy do wydania decyzji z dnia 28 lutego 2005r (k22) i wydania decyzji z dnia 28 maja 2015r. (k.19), należało przyjąć: z jednej strony brak spełnienia przez (...) przesłanek z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości Dz.U.1990.79.464 w zw. z art. 200 u.g.n., a z drugiej strony spełnienie przesłanek uwłaszczenia Gminy K. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U.1990.32.191). Przesłanki komunalizacji świadczą, że mienie należało do terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego, co wykluczało istnienie zarządu Przedsiębiorstwa Państwowego (...), podległego Ministrowi (...) i (...). Sąd powszechny zaś jest związany skutkami decyzji administracyjnych. (...) nie mogło też wyprowadzać przekonania o istnieniu tytułu prawnego w postaci użytkowania wieczystego z decyzji o ustaleniu opłat, skoro bez decyzji stwierdzającej nabycie z mocy prawa użytkowania wieczystego nie mogło powoływać się na nabycie ex lege, a żadnej decyzji stwierdzającej takie nabycie nie wydano, jak też nie wydano decyzji o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste i nie zawarto też umowy w odpowiedniej formie.

Zaświadczenie o naliczaniu opłat pochodziło ponadto od Urzędu Rejonowego w K., który w 1993r. nie mógł już dysponować gruntem, gdyż od dnia 27 maja 1990 r. grunt stanowił własność gminy. Gmina jednak bez deklaratywnej decyzji stwierdzającej nabycie przez nią z mocy prawa własności nieruchomości nie mogła powoływać się na to nabycie (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2004 r. II CK 404/02 LEX nr 157282), stąd strona powodowa nie może wyprowadzać z zachowania Prezydenta Miasta K. reprezentującego wówczas Skarb Państwa jakichkolwiek skutków w relacjach z Gminą.

Strona pozwana nie wykazała więc jakichkolwiek aktów czy też umów, które wiązały się z dopuszczalnymi przez ustawę ( a więc u.g.g. następnie u.g.n.) formami dysponowania gruntu przez Skarb Państwa, co mogło przy ciągłości posiadania, dawać ewentualne podstawy do przekonania o istnieniu tytułu, szczególnie w braku potwierdzenia przed 2015r. nabycia nieruchomości przez Gminę. Po wydaniu zaś decyzji komunalizacyjnej Gmina nie potwierdzała tytułu strony pozwanej do korzystania z nieruchomości. Przekształcenie w drodze komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego (...) w spółkę akcyjną nie stanowiło zdarzenia prawnego mającego wpływ na ocenę dobrej wiary. Potwierdzeniem zaś złej wiary była świadomość pozwanej wyniku postępowania kanalizacyjnego, w którym przedsiębiorstwo (...) brało czynny udział.

Nie ma znaczenia podnoszony przez pozwaną zarzut, że strona powodowa nie dochodziła wydania gruntu. W aktualnym orzecznictwie uznaje się, że roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie uzyskuje byt samodzielny, niezależny od roszczeń chroniących własność (art. 222 § 1 i 2 k.c.). Strona powodowa może zatem być dochodzone niezależnie od roszczenia windykacyjnego albo negatoryjnego (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1967 r., II CKN 57/96, OSNCP 1967, nr 6-7, poz. 92 i z dnia 14 lutego 1967 r., I CR 443/66, OSNCP 1967, nr 9, poz. 163 oraz uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2002 r., III CZP 21/02, OSNC 2002, nr 12, poz. 149).

Nie ma też znaczenia, że strona pozwana deklarowała na początku 2017r. zwrot nieruchomości skoro korzystała z nieruchomości faktycznie w okresie objętym rozstrzygnięciem i przekazała grunt protokołem powołanym w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Przepis art. 230 k.c. odsyła w stosunku między właścicielem rzeczy, a posiadaczem zależnym do odpowiedniego stosowania art. 224-229 k.c. , o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego. Odesłanie z art. 230 k.c. dotyczy przy tym takiego posiadacza zależnego, który wykonując władztwo nad rzeczą, nie ma prawa skutecznego względem właściciela (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2016 r., I CSK 180/15 (niepubl.). Strona pozwana nie przejawiała woli władania jak właściciel, a jedynie jako użytkownik wieczysty, lub użytkownik, a więc posiadacz zależny uznający prawo innego podmiotu do nieruchomości (Skarbu Państwa), od którego w zamierzeniu czerpała swoje uprawnienia. Była więc posiadaczem zależnym. Pozwana nie wykazała, że jej władztwo nad rzeczą opierało się na stosunku rzeczowym lub obligacyjnym, który uchylał możliwość rozliczenia z właścicielem.

W orzecznictwie dyskusyjny był pogląd, czy właściciel rzeczy, który nie był jej samoistnym posiadaczem mógł dochodzić wynagrodzenie za bezumowne korzystanie od posiadacza zależnego. Wątpliwości te przesądziła uchwała 7 sędziów z dnia 19 kwietnia 2017 r. III CZP 84/16 OSNC 2017/11/122, z której wynika, że roszczenia można kierować względem posiadacza zależnego posiadającego w złej wierze. Podobnie też uznał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 sierpnia 2016 r., I CSK 603/15 nie publ.

Powódka odzyskała władztwo nad rzeczą dopiero w 2017r. i nie doszło do upływu terminu z art. 229§1 k.c. a jedynie do upływu ogólnego terminu przedawnienia roszczeń majątkowych z działalności gospodarczej. Powyższe nie pozwala na uznaniu zasadności naruszenia przepisów prawa materialnego powołanych przez obie strony.

Okoliczność, że strona pozwana korzystała z gruntu strony powodowej bez żadnych opłat na rzecz właściciela ( w 2017r. nawet nie ponosiła już opłat na rzecz Skarbu Państwa, a w 2015r. zapłaciła Skarbowi Państwa do marca 2015r. jedynie 1596,15 zł k.97 ), stąd realizując roszczenie uzupełniające strona powodowa na narusza art. 5 kc.

Żadna ze stron nie kwestionowała sposobu wyliczenia wynagrodzenia jak i ustaleń określających wymagalność roszczenia. Uwzględnienie jednak zarzutu strony powodowej (k.125/2), co do pominięcia w obliczeniach dnia 19 kwietnia 2015r. spowodowało zmianę na podstawie art. 386§1 k.p.c. punktu II zaskarżonego orzeczenia poprzez podwyższenie zasądzonej w punkcie I kwoty ze 115.553, 30 zł do kwoty 116.343,72 zł. Ta nieznaczna zmiana nie wpłynęła na sposób rozliczenia kosztów.

Dalej idącą apelację strony powodowej oraz w całości apelację strony pozwanej oddalono na podstawie art. 385 k.p.c.

Koszty między stronami wzajemnie zniesiono na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391§1 k.p.c.

SSA Sławomir Jamróg SSA Barbara Baran SSO del. Wojciech Żukowski