Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I ACa 970/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Krakowie z 2023-02-28

Sygn. akt I ACa 970/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Józef Wąsik

Protokolant: Marta Sekuła

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2023 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa Ł. W.

przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Zakładu Karnego w W.

o zapłatę zadośćuczynienia

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 25 maja 2021 r. sygn. akt I C 1380/18

1.  oddala apelację;

2.  nie obciąża powoda kosztami postępowania apelacyjnego;

3.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie na rzecz adwokata M. S. kwotę 8.100 zł (osiem tysięcy sto złotych), w tym podatek od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I A ca 970/21

UZASADNIENIE

Pozwem z 25 lipca 2018r Ł. W. wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa-Dyrektora Zakładu Karnego w W. kwoty 1 000 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty z tytułu naruszenia dóbr osobistych. Na uzasadnienie swojego żądania powód podał, że w lipcu 2017 r. i od grudnia 2017 r. do chwili wniesienia pozwu przebywał w Zakładzie Karnym w W. jako osoba skazana na karę pozbawienia wolności. Strona pozwana zobowiązana była zgodnie z obowiązującymi w Polsce konwencjami międzynarodowymi oraz Konstytucją do zapewnienia powodowi minimalnych warunków bytowych, normowanych przez obowiązujące przepisy. Tymczasem strona pozwana w okresie objętym pozwem nie zapewniła powodowi odpowiednich warunków bytowych, co wyrażało się w szczególności w nieodpowiedniej wentylacji celi, nieodpowiednim sztucznym oświetleniu, a także braku zapewnienia przestrzeni wymaganej prawem. Nadto powód spotkał się z bezczelnym, dyskryminującym zachowaniem funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz został osadzony w celi z osadzonymi o odmiennej podgrupie klasyfikacyjnej.

Skarb Państwa - Dyrektor Zakładu Karnego w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu strona pozwana zakwestionowała wszystkie okoliczności faktyczne podane przez powoda i wskazała, że to powód powinien wykazać określone działanie strony pozwanej, które naruszałoby dobra osobiste powoda. Powód nie wykazał doznanej szkody niematerialnej ani związku przyczynowo-skutkowego między działaniem lub zaniechaniem strony pozwanej a ewentualną szkodą. Powód występując z niniejszym powództwem, ma na celu wyłącznie określony interes finansowy i działa w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.

Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z 11 maja 2018r:

I. oddalił powództwo;

II. przyznał od Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Krakowie adw. M. S. z Kancelarii Adwokackiej w K. wynagrodzenie w kwocie 7 200+23% podatku VAT za udzielenie powodowi nieopłaconej pomocny prawnej z urzędu;

III. odstąpił od obciążenia powoda kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Powód odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w W. od 7 lipca 2017 r. do 1 sierpnia 2017 r. oraz od 4 grudnia 2017 r. do 10 września 2018r. W tym czasie powód był osadzony w celach nr (...) i w każdej z nich miał zapewnioną normę co najmniej 3 m2 na jednego osadzonego. Wszystkie cele, w których osadzony był powód, miały zapewnione odpowiedni poziom sztucznego oświetlenia.

W okresie osadzenia powoda u strony pozwanej wietrzenie pomieszczeń polegało na wymianie powietrza przez otwarcie okien. Przeprowadzane w tym czasie kontrole kominiarskie stwierdzały, że wszystkie przewody są sprawne, drożne i nadają się do eksploatacji. W celach, w których przebywał powód, oświetlenie dzienne było zapewnione przez okna o wymiarach 1,8 m x 1,1 m. Przesłony w oknach cel mieszkalnych zapewniały dopływ świeżego powietrza i światła dziennego. Sztuczne oświetlenie zapewniały lampy ledowe, w ilości proporcjonalnej do wielkości celi. Kącik sanitarny w celi posiada dodatkowe oświetlenie.

W trakcie pobytu w ZK w W. powód nie zgłaszał uwag odnośnie do relacji z osadzonymi w celi mieszkalnej, ani nie skarżył się na zagrożenie dla swojego bezpieczeństwa ze strony współosadzonych. Władze ZK w W. zdawały sobie sprawę z homoseksualnej orientacji powoda, który sam ją zdeklarował wychowawcy i zapewniały takie warunki, aby powód nie był w żadnym momencie osadzony w celi z osobami, które mogłyby zagrozić jego bezpieczeństwu w związku z jego orientacją seksualną.

Powód w trakcie osadzenia dał się poznać jako osoba skłonna do manipulacji i przedstawiania siebie w korzystniejszym świetle. Był dwukrotnie karany dyscyplinarnie. Od 31 października 2018 r. do 27 listopada 2018 r. powód był nieodpłatnie zatrudniony w ZK jako pracownik gospodarczy. W późniejszym czasie nie starał się o pracę i nie podejmował żadnych działań w kierunku resocjalizacji, ale dążył jedynie do uzyskania przepustki losowej. Wychowawca uznał, że stopień demoralizacji powoda jest znaczny.

W czasie pobytu w Zakładzie Karnym w W. powód był konsultowany dermatologicznie i okulistycznie. Badania z 30 stycznia 2018 r. przeprowadzone z powodu bólu u powoda w klatce piersiowej wykluczyły problemy kardiologiczne. W maju 2018 r. stwierdzono u powoda stan zapalny płuc: powód otrzymał wówczas antybiotyk i był konsultowany pulmonologicznie w (...) w W. oraz w szpitalu więziennym w K. i Szpitalu im. (...) (...) w K.. Powodowi zalecono wówczas całkowite zaprzestanie palenia papierosów, do czego powód się nie zastosował.

Sąd ustalił stan faktyczny w sprawie na podstawie dokumentów prywatnych, których autentyczność nie budziła wątpliwości Sądu, w szczególności protokołów z pomiaru powierzchni cel i natężenia oświetlenia w Zakładzie Karnym w W., a także treści notatek służbowych funkcjonariuszy Służby Więziennej, potwierdzonych w zeznaniach składanych przez świadków. Te właśnie zeznania K. J., S. G., Ł. L., D. C., W. J. oraz – obok powołanych dokumentów – stanowiły podstawę dla ustaleń stanu faktycznego, gdyż prezentowały spójny i kompletny obraz tego, jak wyglądały warunki osadzenia powoda w ZK w W., a w szczególności, w jaki sposób władze więzienia dowiedziały się o homoseksualizmie powoda i jak zareagowały na ten fakt. Trafności polityki Zakładu Karnego w tym względzie dowodzi to, że powód nie zgłaszał żadnych incydentów, które stwarzały zagrożenie względem niego z powodu jego orientacji seksualnej.

Z tego powodu Sąd zasadniczo nie dał wiary zeznaniom powoda, ponieważ pozostawały nader ogólnikowe i nie tworzyły logicznej, spójnej całości z całością materiału dowodowego. W szczególności powód, zarzucając złe traktowanie i narażanie go na szykany ze strony współwięźniów względu na jego orientację seksualną, nie wykazał żadnego konkretnego przejawu takich zachowań, a nawet sam zeznał, że jedynie domniemywa, iż orientacja seksualna stanowiła przyczynę np. odmowy udzielenia przepustki losowej (k. 263). Również zeznania powoda w zakresie warunków powierzchni i oświetlenia cel, które zajmował, nie znalazły wiary w oczach Sądu, gdyż pozostając w sprzeczności z wynikami specjalistycznych pomiarów odnośnych wartości, w najlepszym razie oddają tylko czysto subiektywne odczucia powoda.

Sąd pominął dowód z zeznań świadka S. Z. (nie dał im wiary), ponieważ w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, to jest w zakresie warunków przebywania i traktowania powoda w Zakładzie Karnym w W., zeznania świadka zawierały jedynie informacje ze słyszenia i ograniczały się do przytoczenia twierdzeń samego powoda. Zeznania te przedstawiają zatem jedynie stanowisko powoda, które skądinąd pozostawało w sprzeczności z całością materiału zebranego w postępowaniu dowodowym.

Sąd pominął dowody z opinii biegłych z zakresu budownictwa, pulmunologii i okulistyki na zasadzie art. 2352 § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. jako nieistotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy oraz zmierzające do przedłużenia postępowania.

Sąd przeprowadził następujące rozważania prawne:

W ocenie Sadu Okręgowego, powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Powód domaga się zapłaty tytułem zadośćuczynienia w związku z faktem przebywania w przeludnionych celach, niedostatecznie oświetlonych (co spowodowało pogorszenie się jego stanu zdrowia) oraz dyskryminowaniem go jako osoby o orientacji homoseksualnej i wystawianiem na wynikające z tego faktu ryzyko ze strony współwięźniów, negatywnie nastawionych do osób homoseksualnych. Należy zatem uznać, że żądana kwota zadośćuczynienia wynika z krzywdy, doznanej przez powoda w wyniku naruszenia jego dobra osobistego w postaci zdrowia i godności osobistej.

Zgodnie z art. 23 k.c. zawierającym otwarty katalog chronionych dóbr osobistych dobra te pozostają pod ochroną prawa cywilnego, niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Możliwość skorzystania z ochrony prawa cywilnego w przypadku naruszenia dóbr osobistych aktualizuje się zgodnie z art. 24 § 1 k.c. w przypadku bezprawnego naruszenia dobra osobistego. Bezprawne jest natomiast zachowanie sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Wynikające z art. 24 k.c. domniemanie bezprawości naruszenia dobra osobistego przerzuca ciężar wykazania przyczyn, dla których nastąpiła krzywda po stronie powoda.

Zgodnie z obowiązującą Polskę Europejską Konwencją Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 listopada 1950 r. nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu. Natomiast w myśl ratyfikowanego przez Polskę Międzynarodowego Paktu Praw Osobistych i Politycznych z 19 grudnia 1966 r. każda osoba pozbawiona wolności winna być traktowana w sposób humanitarny i z poszanowaniem przyrodzonej godności człowieka. Zgodnie natomiast z art. 110 k.k.w. skazany osadzany jest w celi mieszkalnej wieloosobowej lub jednoosobowej, a powierzchnia celi mieszkalnej przypadająca na jednego osadzonego wynosi nie mniej niż 3 m2.

Powód domagając się zadośćuczynienia wskazał na niezapewnienie mu humanitarnych warunków izolacji i poddania w związku z powyższym nieludzkiemu i poniżającemu traktowaniu, co było wynikiem przebywania przez niego w przeludnionych i źle oświetlonych celach, a także dyskryminacji powoda ze względu na jego orientację seksualną. Nadto powód powołał się na naruszenie jego prawa do odpowiedniej opieki medycznej.

Całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie pozwala jednak na stwierdzenie, że w okresie osadzenia powoda w Zakładzie Karnym w W. doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda na skutek bezprawnego działania bądź zaniechania strony pozwanej.

Z zebranego materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że powód przebywając w różnych celach w Zakładzie Karnym w W. za każdym razem miał zapewnioną przestrzeń nie mniejszą niż 3 m2. W tej sytuacji zarzuty powoda pod tym względem można odczytywać jedynie jako jego subiektywne odczucie, nieznajdujące wszelako ochrony prawnej. Również warunki oświetleniowe w celach zajmowanych przez powoda spełniały obiektywne normy obowiązujące pod tym względem.

Dalej należy podkreślić, że w świetle zebranego materiału dowodowego nie sposób uznać, jakoby w związku z pobytem powoda w Zakładzie Karnym w W. doszło do naruszenia jego godności osobistej w związku z orientacją seksualną powoda. Powód w żaden sposób nie wykazał, jakoby doszło do dyskryminacji ze strony Służby Więziennej lub zagrożenia ze strony współosadzonych ze względu na homoseksualne skłonności powoda, nieakceptowane w subkulturze więziennej. Wyniki postępowania dowodowego przekazują zgoła odmienny obraz rzeczywistości: to sam powód oświadczył wychowawcy, że jest homoseksualistą, i ostentacyjnie powracał do tego wątku, również w sytuacjach, w których orientacja seksualna powoda była czynnikiem zupełnie irrelewantnym. Z kolei władze więzienia dokładały starań, aby powód przebywał w celach z ludźmi, którzy nie stanowili dla niego zagrożenia ze względu na jego orientację seksualną. Faktem jest, że sam powód nie był w stanie pokazać choćby jednej sytuacji nieprzyjemności lub krzywdy doświadczonej od współwięźniów z tego powodu, do których doprowadziłoby zaniedbanie strony pozwanej.

Zdaniem Sądu nie można stwierdzić, jakoby warunki osadzenia powoda doprowadziły do pogorszenia jego stanu zdrowia. Ponadto powód był otoczony odpowiednią opieką medyczną, czego dowodzą zapisy w książce zdrowia powoda, prowadzonej przez stronę pozwaną, oraz powtarzające się konsultacje ze specjalistami różnych dziedzin, w tym pulmunologii, okulistyki i kardiologii. Powód nie wykazał w sposób przekonujący, jakoby strona pozwana naruszyła jego dobro osobiste w postaci zdrowia, a to tym bardziej, że jak dowodzi zebrana dokumentacja medyczna, powód nie podejmował konsekwentnej współpracy, odmawiając kilkakrotnie udziału w badaniach profilaktycznych oraz odmawiając porzucenia nałogu tytoniowego.

Stwierdzić zatem należy, że nie doszło w niniejszej sprawie do naruszenia dóbr osobistych powoda na skutek bezprawnego działania bądź zaniechania strony pozwanej. Już z tych przyczyn Sąd nie miał wątpliwości, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Z powyższych względów orzeczono jak punkcie I wyroku, oddalając powództwo w całości. Sąd na zasadzie art. 102 k.p.c. zdecydował o nieobciążaniu powoda kosztami procesu wobec jego trudnej sytuacji majątkowej i osobistej.

Apelacje od tego wyroku w zakresie punktu I wniósł powód, zarzucając naruszenie:

1.  art. 232 kpc w zw. z art. 235 2 § 1 ust. 2 i ust. 5 kpc poprzez pominięcie wniosków dowodowych pozwanego o przesłuchanie świadków lekarza prowadzącego leczenie powoda, kierownika Ambulatorium ZK, lekarza prowadzącego leczenie powoda w ambulatorium Aresztu Śledczego w K., lekarza pulmonologa opiniującego powoda. lekarza okulisty prowadzącego leczenie powoda w ambulatorium ZK W., współosadzonych w celach mieszkalnych wraz z powodem w ZK w W., zeznania świadków z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, z zakresu budownictwa, lekarza pulmonologa, lekarza okulisty

- w celu ustania okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia, takich jak warunki bytowe powoda w Zakładzie Karnym w W., stan cel mieszkalnych, prowadzonej wobec niego diagnostyki i leczenia w czasie pobytu w Z\K w W., odnoszenia się do niego pracowników i funkcjonariuszy pozwanego, krzywdy poniesionej przez powoda;

2. art. 233 § 1 kpc poprzez dokonanie przez Sąd pierwszej instancji oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób oderwany od zasad doświadczenia życiowego poprzez przyjęcie iż jest jego spójność dowodzi jego wiarygodności gdy co do zasady konfrontowane były wnioski oświadczenia pozwanego, pracowników pozwanego i funkcjonariuszy pozwanego z zeznaniami świadków którzy byli w części odpowiedzialni za złożenie w/w oświadczeń, a nadto byli pracownikami pozwanego i funkcjonariuszami pozwanego których działania i zaniechania były przedmiotem skargi powoda, tym samym wiarygodność materiału dowodowego nie mogła wynikać z jego wewnętrznej komparycji gdyż byt on prezentacją linii obrony pozwanego lansowaną przez osoby pozostaje w zależność służbowej lub zawodowej z pozwanym, inny zaś materiał dowodowy w sprawie, poza zeznaniami powoda, nie został przez Sąd dopuszczony, co skutkuje koniecznością uchylenia wyroku. Wniósł też o przeprowadzenie wskazanych wyżej dowodów, przeprowadzenie oględzin cel mieszkalnych, w których przebywał Ł. W. w trakcie pobytu w ZK w W. oraz przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych z zakresu kominiarstwa, z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, z zakresu budownictwa oraz lekarzy specjalistów. Domagał się zmiany wyroku przez uwzględnienie powództwa w całości.

Strona pozwana reprezentowana przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda jest bezzasadna.

Na wstępie wskazać należy, iż Sąd Apelacyjny w całości podzielił ustalenia faktyczne, dokonane w sprawie przez Sąd Okręgowy, czyniąc je jednocześnie podstawą swojego rozstrzygnięcia. Sąd I instancji, w wyniku prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego, ustalił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, które znajdowały odzwierciedlenie w całokształcie zebranego w sprawie materiału dowodowego. Jednocześnie na podstawie tak przeprowadzonego postępowania dowodowego i zgromadzonych dowodów, Sąd I instancji wywiódł trafne wnioski, znajdujące swoje uzasadnienie w powołanych przepisach prawa, które Sąd Apelacyjny w całości podziela.

Przede wszystkim chybiony jest zarzut, jakoby nieuwzględnienie przez Sąd wniosków dowodowych powoda stanowiło podstawę uchylenia wyroku. Sąd przeprowadził wszystkie dowody na istotne okoliczności w sprawie, których przeprowadzenie było możliwe, ze względu na sposób formułowania wniosków dowodowych przez powoda, który był reprezentowany przed Sądem pierwszej jak i drugiej instancji przez profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem. W kontekście twierdzeń powoda o naruszaniu jego dóbr osobistych przez funkcjonariuszy służby więziennej w Zakładzie Karnym w W. oraz warunków panujących w celi powód zawnioskował jedynie dowód z przesłuchania samego siebie oraz świadka S. Z., który miał być partnerem życiowym powoda. Sąd Okręgowy – wbrew temu co napisał w uzasadnieniu – nie pominął tego dowodu, tylko go przeprowadził. Natomiast zeznania tego świadka Sąd uznał za mało istotne, gdyż okazało się po przesłuchaniu tego świadka w formie zeznań na piśmie, że świadek ten poznał powoda dopiero w styczniu 2019r w Areszcie Śledczym w K. i przebywali wspólnie w jednej celi. Nie miał jednak bezpośrednich informacji na temat sytuacji panującej w Zakładzie Karnym w W.. Co jednak znamienne, świadek ten zeznał, że powód był w stosunku do niego bardzo otwarty i zwierzał mu się ze swoich życiowych krzywd. Powód miał się skarżyć na „dogadywanie mu ze strony funkcjonariusza”, jednak nigdy nie mówił, że była w stosunku do niego stosowana przemoc ze strony służby więziennej.

Należy się zgodzić z oceną dowodów Sądu I Instancji, co do odmowy wiarygodności zeznaniom powoda odnośnie warunków panujących w celi i traktowania go ze strony funkcjonariuszy służby więziennej w tym stosowania przemocy słownej i fizycznej, rzekomego „dogadywania” na temat jego orientacji seksualnej, czy ujawnienia tajemnicy korespondencji. Do argumentów Sądu Okręgowego należy dodać, że za brakiem wiarygodności powoda przemawia to, że nie wniósł on o przesłuchanie współwięźniów odbywających z nim karę w tej samej celi, a przynajmniej niektórych powinien poznać. Nadto powód prezentuje się jako osoba bardzo asertywna i nie obawiająca się zwracania się do funkcjonariuszy a nawet przeciwstawiania się im regulaminowi odbywania kary. Z tej przyczyny jest rzeczą niewiarygodną, aby powód nie wszczynał alarmów czy skarg na piśmie do przełożonych wychowawcy czy sędziego penitencjarnego.

Wnioskowane przez powoda dowody z zeznań świadków nie były możliwe do przeprowadzenia, skoro powód nie podał danych osobowych tych świadków oraz ich aktualnych adresów w sposób umożliwiający ich przesłuchanie. Nie przedstawił też dowodu, aby zwracał się do Dyrektora Zakładu Karnego o udostępnienia danych osobowych odnośnie których miał interes prawny w ich uzyskaniu. Oczekiwanie, że sąd przeprowadzi w tym kierunku własne dochodzenie jest zbyt daleko idące w świetle zasady kontradyktoryjności sporu.

Z tej samej przyczyny Sąd Apelacyjny oddalił również przedmiotowe wnioski dowodowe.

Odnośnie kwestii opieki lekarskiej Sąd poczynił prawidłowe ustalenia na podstawie udostępnionej dokumentacji. Brak podstaw prawnych do stwierdzenia, że opieka medyczna na powodem była nieprawidłowa. Sam powód potwierdził, że w czasie pobytu w Zakładzie Karnym w W. problemu dwukrotnie wykonano powodowi zdjęcia klatki piersiowej. Za drugim razem powód otrzymał leki. Za trzecim razem, kiedy powód powołał się na nowe dolegliwości wykonano kolejne badania, które ostatecznie doprowadziły do badań specjalistycznych (tomografii), po których udzielono powodowi pomocy poprawiającej jego stan zdrowia.

W ocenie Sądu Apelacyjnego zebrany w toku postępowania materiał dowodowy był wystarczający do wydania przez Sąd I instancji rozstrzygnięcia w sprawie -brak było podstaw do przeprowadzenia kolejnych dowodów, gdyż bez wątpienia sporne okoliczności faktyczne zostały w sposób niebudzący wątpliwości i dostateczny wyjaśnione w toku przeprowadzonego przed Sądem Okręgowym postępowania dowodowego. Nadto, wskazać należy, iż Sąd nie jest zobowiązany do uwzględniania kolejnych wniosków dowodowych strony tak długo, aż udowodni ona korzystną dla siebie tezę i pomija je od momentu dostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy. W szczególności Sąd nie jest uprawniony do prowadzenia dochodzenia w celu ustalenia środków dowodowych, z których mógłby skorzystać powód, np. ustalać adresy świadków, których powód nie zna. Nie ma też podstaw prawnych do zobowiązywania drugiej strony do przedstawiania dowodów na swoją niekorzyść, chyba że chodziłoby o konkretnie sprecyzowany istniejący dokument.

Nadto, w związku z podniesionym w apelacji zarzutem naruszenia przepisu art. 292 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. odnośnie pominięcia dowodu z oględzin cel czy innych przedmiotów wskazać należy, iż oględziny dałyby tylko aktualny obraz. Ich powierzchnia i stan wynika z dokumentów, jak fakt prawidłowego działania przewodów kominowych.

Oceniając zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc Sąd Apelacyjny prezentuje pogląd, że skuteczne postawienie zarzutu naruszenia tego przepisu lub sprzeczności istotnych ustaleń ze zgromadzonymi dowodami wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, albowiem to jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. Granice swobodnej oceny dowodów zakreślają przepisy prawa procesowego, zasady doświadczenia życiowego i reguły logicznego myślenia. Dlatego też zarzut obrazy cytowanego art. 233 par. 1 kpc można sformułować skutecznie tylko wówczas, gdy sąd oceniając wiarygodność oraz moc przeprowadzonych dowodów uchybi przesłankom wskazanym w tym przepisie Ocena dowodów należy do sądu orzekającego, a granice swobodnej oceny dowodów sięgają tak dalece, że nawet w sytuacji, w której z przeprowadzonego dowodu można wywieść jeszcze inne, niż przyjęte przez sąd wnioski, nie można mówić o przekroczeniu granicy omawianej reguły procesowej. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej, albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Taka sytuacja nie występuje w niniejszej sprawie.

Należy podnieść, że zarzuty apelacji stanowią w istocie polemikę ze swobodną oceną dowodów przeprowadzoną przez sąd I instancji, której to ocenie nie można nic zarzucić, skoro ocena ta nie wykracza poza ramy zakreślone w art. 233 k.p.c. i koncentrują się na próbie przeforsowania własnego stanowiska. Sąd był uprawniony dać wiarę wskazanym w uzasadnieniu dowodom.

Sąd Okręgowy dokonał oceny całościowej biorąc pod uwagę zarówno okoliczności przemawiające na korzyść powoda jak i strony pozwanej i w oparciu o całość zgromadzonego materiału dowodowego wyprowadził wnioski logicznie i zgodne z doświadczeniem życiowym. Zgłoszony przez powoda zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie może zatem odnieść skutku.

Zgodnie z art. 6 k.c. w procesowe cywilnym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego wywodzi skutki prawne, a ponadto na mocy art. 3 k.p.c. strony postępowania obowiązane są dawać wyjaśnienia, co do okoliczności sprawy oraz przedstawić dowody na ich poparcie. Powód nie sprostał obowiązkowi na nim ciążącemu, wynikającemu z art. 6 k.c. i art. 24 § 1 k.c. Samo subiektywne poczucie krzywdy powoda i jego przekonanie o zasadności swojego stanowiska, nie może zastąpić procesowego wykazania, zgodnie z ogólną regułą dowodową art. 6 k.c. - wszystkich przesłanek odpowiedzialności pozwanego. Należy zgodzić się z Sądem I instancji, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do przyjęcia, iż doszło do naruszeniu dóbr osobistych powoda.

Wobec niewykazania, że doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda na skutek bezprawnych działań lub zaniechań funkcjonariuszy Skarbu Państwa powództwa zasadnie zostało oddalone. Powód nie sprostał obowiązkowi na nim ciążącemu, wynikającemu z art. 6 k.c. i art. 24 § 1 k.c. Samo subiektywne poczucie krzywdy powoda i jego przekonanie o zasadności swojego stanowiska, nie może zastąpić procesowego wykazania, zgodnie z ogólną regułą dowodową art. 6 k.c. - wszystkich przesłanek odpowiedzialności pozwanego. Należy zgodzić się z Sądem I instancji, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do przyjęcia, iż doszło do powstania uszczerbku na zdrowiu powoda na skutek bezprawnego działania funkcjonariuszy Skarbu Państwa czy naruszenia dóbr osobistych powoda. Trafnie zatem Sąd I instancji stwierdził, że brak było zatem podstaw do przyznania powodowi zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku na zasadzie art. 385 kpc.

Mając jednak na uwadze – oprócz wyjątkowo trudnej sytuacji finansowej powoda – charakter zgłoszonych zarzutów, zwłaszcza w zakresie pominięcia dowodów oraz ich oceny, Sąd Apelacyjny uznał, że powód – będąc w warunkach pozbawienia wolności – miał prawo do rozpoznania jego sprawy w postępowaniu dwuinstancyjnym i dlatego zastosował art. 102 kpc i z tych względów nie obciążył powoda kosztami postępowania apelacyjnego.

Sąd Odwoławczy przyznał adwokatowi M. S. wynagrodzenie w kwocie 8100 zł (w tym podatek od towarów i usług) tytułem pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym w oparciu o § 14 oraz § 16 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz.U. 2019, poz. 18). Wysokość nieopłaconej pomocy prawnej została ustalona w takiej samej stawce, jak w przypadku pełnomocnika świadczącego pomoc prawną z wyboru, gdyż zasady wynikające z art. 64 ust. 2 oraz art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji RP nie zezwalają, aby stawka wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu była niższa niż stawka minimalna wynikająca z § 8 pkt 26 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 cytowanego wyżej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Marta Serafin-Marciniak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Krakowie
Osoba, która wytworzyła informację:  Józef Wąsik
Data wytworzenia informacji: