Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Jerzy Bess

Protokolant: Grzegorz Polak

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2023 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa J. S., A. S., E. S. (1) i K. S.

przeciwko Zespołowi (...) w B.

przy udziale interwenienta ubocznego po stronie pozwanej Towarzystwa (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 30 czerwca 2021 r. sygn. akt I C 2217/17

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powodów J. S., A. S., E. S. (1)
i K. S. na rzecz pozwanego Zespołu (...)
w B. kwoty po 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  oddala wniosek interwenienta ubocznego o zasądzenie od powodów zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I ACa 1151/21

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 22 sierpnia 2017 r. powodowie E. S. (1), J. S., A. S., K. S. skierowanym przeciwko Zespołowi (...) w B. domagali się zasądzenia od pozwanego kwot - 100.000 zł na rzecz E. S. (1) oraz po 80.000 zł na rzecz każdego z pozostałych powodów tytułem zadośćuczynienia za krzywdę wynikającą ze śmierci S. S. (1) – męża powódki E. S. (1) i ojca powodów J. S., A. S. i K. S. co do każdej z kwot z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu stronie pozwanej do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu swojego żądania strona powodowa podała, że w dniu 8 grudnia 2016 r. S. S. (1) spadł z drabiny doznając urazu nogi lewej. W dniu 9 grudnia 2016 r. w związku z odczuwanym bólem nogi wezwane zostało pogotowie. Ratownicy stwierdzili u pacjenta podwyższony poziom glukozy i ciśnienia tętniczego. Został odwieziony na Oddział (...) (...) pozwanego Szpitala. Stwierdzono wówczas obrzęk całego uda i kolana lewego oraz patologiczną ruchomość w obrębie 1/3 uda, krwiak i obrzęk, nadto otyłość , nieleczone nadciśnienie tętnicze i podwyższony poziom glukozy we krwi. Pacjentowi wyrównano ciśnienie, wykonano Rtg nogi i założono nogę na wyciąg. Do przeprowadzenia planowanej operacji niezbędna była płyta kątowo- blokowa, która została dostarczona dopiero w dniu 15 grudnia 2016 r. Operacji nie przeprowadzono w planowanym terminie 16 grudnia 2016 r. z przyczyn lezących po stronie pozwanego szpitala. W dniu 17 grudnia 2016 r. pacjent wymiotował, miał wzdęty i bolesny brzuch. Nie zlecono jednak wykonania żadnych badań, a po konsultacji chirurgicznej zlecono lewatywę i czopki (podejrzewając niedrożność układu pokarmowego), a następnie kolejne dwie lewatywy, czopki i leki prokinetyczne i kolejną czwartą lewatywę. Dopiero ok. godz. 13.00 zlecono wykonanie Rtg brzucha pacjenta które wykazało poziomy płynów. Learze przyjęli że nie ma pełnego obrazu niedrożności i wskazań do lecenia chirurgicznego, odroczyli decyzję w tym zakresie do kolejnego dnia. Zlecono podanie leku przeczyszczającego. Około godz. 15.00 pacjent skarżył się na ucisk w brzuchu i klatce piersiowej i spłycenie oddechu. Pielęgniarki dostrzegły mętniejący wzrok pacjenta i ciemną wydzielinę z ust. Pomimo podjętej wówczas reanimacji pacjent zmarł. Sekcja zwłok wykazała że przyczyną zgonu była niewydolność krążeniowo- oddechowa w przebiegu niedrożności porażennej jelit. Strona powodowa wywodziła, iż przyczyną zgonu było również zaniechanie konsultacji kardiologicznej pacjenta w sytuacji podwyższonego ryzyka wystąpienia nagłego zatrzymania krążenia spowodowanego nieleczonym nadciśnieniem tętniczym, doznanym urazem, nadmierna wagą chorego i podwyższonym poziomem cukru we krwi. Zaniechano innego niż zastosowane (i nie wystarczające) leczenia chorego. W szczególności zaniechani wcześniejszych pilnych badan diagnostycznych, które wskazywałyby niedrożność porażenną jelit i jej przyczyny oraz zaniechano pilnego leczenia chirurgicznego jelit mimo że rozważano możliwość wykonania laparotomii.

Strona powodowa zarzucała wadliwa diagnostykę w procesie leczenia oraz opieszałość w podejmowaniu medycznej pomocy pacjentowi, co do prowadziło do zgonu pacjenta. Jako podstawę prawną zadań wskazali przepisy art. 430 k.c. w zw. z art. 415 k.c. oraz art. 446 § 4 k.c.

Pozwany Zespół (...) w B. nie uznał żądania pozwu i wniósł o jego oddalenie, negująca jakoby personel szpitala dopuścił się błędu medycznego.. Ponadto zgłosił wniosek o przypozwanie Towarzystwa (...) w W., w którym pozwany posiada ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej pozwanego ZOZ w B. .

Towarzystwo (...) w W. zawiadomiony o toczącym się postępowaniu zgłosił interwencję uboczną po stronie pozwanego, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu. Z ostrożności procesowej interwenient zakwestionował roszczenia powodów co do zasady i co do wysokości jako nieadekwatne do doznanej krzywdy, wygórowane.

Sąd Okręgowy w Kielcach, zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 czerwca 2021 r. sygn. akt I C 2217/17:

I.  oddalił powództwo;

II.  zasądził od każdego z powodów na rzecz pozwanego kwoty po 2.704,25 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  zasądził od każdego z powodów na rzecz interwenienta ubocznego kwoty po 3.554,25 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nie obciążył powodów nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

W rozważaniach prawnych Sąd I instancji przedstawił następujące motywy swego rozstrzygnięcia:

Powództwo jest niezasadne.

Odpowiedzialność pozwanego Zespołu (...) w B. należało rozważyć na zasadach określonych w art. 430 k.c. w związku z art. 415 k.c. Stosownie do treści art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Przepis art. 430 k.c. stanowi natomiast, że kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności. Jeżeli dyspozycję wykonania czynności wydał organ osoby prawnej albo przełożony w strukturze określonej jednostki organizacyjnej, wówczas powierzenie następuje "na rachunek" osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej.

Przesłankami odpowiedzialności deliktowej są: powstanie szkody, zdarzenie, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy oznaczonego podmiotu (czyn niedozwolony) oraz związek przyczynowy między tym zdarzeniem a szkodą. Ponadto art. 415 k.c. normuje zasadę odpowiedzialności opartej na winie sprawcy, gdzie stopień winy ma znaczenie drugorzędne, bowiem sprawca szkody odpowiada w razie istnienia choćby lekkiego niedbalstwa. Zdarzeniem sprawczym, w rozumieniu tego przepisu, jest zarówno działanie, jak i zaniechanie.

Przesłanką odpowiedzialności pozwanego szpitala jest zatem wykazanie winy personelu Zespołu (...) w B. (sprawcy szkody – podwładnego), które to wymaganie wykazania winy złagodzone jest przez posługiwanie się przez doktrynę oraz praktykę sądową pojęciem tzw. winy anonimowej (bezimiennej). Odnosząc się do przesłanki „winy podwładnego” (winy personelu medycznego) należy wskazać, że lekarz (także i szpital), zobowiązany jest zachować staranność w każdym przejawie kontaktu z pacjentem i na każdym etapie leczenia, tj. zarówno przy przeprowadzaniu badań diagnostycznych i czynności technicznych zmierzających do rozpoznania, jak i podczas leczenia. Staranność ta powinna być szczególnie wysoka ze względu na profesjonalny charakter działań lekarza (zakładu leczniczego), przedmiot czynności medycznych, który stanowią zdrowie i życie, a także okoliczność, iż konsekwencje nieprawidłowego działania lekarza (szpitala) są zazwyczaj poważne, a często nieodwracalne. Odstępstwo od wymaganej w danych okolicznościach staranności w działaniu będzie stanowić winę lekarza.

Na pojęcie winy lekarza w sytuacji tzw. błędu medycznego składa się zarówno element obiektywny w postaci naruszenia reguł prawidłowego postępowania, jak również element subiektywny (tzw. przypisywalność winy) w postaci przynajmniej niedbalstwa, czy też lekceważenia obowiązków. Tylko zawiniony błąd lekarski może skutkować odpowiedzialnością lekarza, czy też placówki medycznej względem pacjenta. Działanie lub zaniechanie lekarza musi nosić znamiona bezprawności. Dopiero wówczas gdy zaistnieją przesłanki pozwalające na przypisanie odpowiedzialności deliktowej lekarzowi, możliwe jest przypisanie tej odpowiedzialności również szpitalowi, w strukturze którego lekarz ten wykonuje swoją praktykę lekarską.

Do przyjęcia odpowiedzialności zakładu opieki zdrowotnej niezbędne jest wystąpienie normalnego związku przyczynowego, pomiędzy wyrządzeniem szkody, a wykonywaniem przez podwładnego powierzonej mu czynności.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego błędem lekarskim jest czynność (zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodna z nauką medyczną w zakresie dla lekarza dostępnym (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 01.04.1955r., IV CR 39/54, OSN 1957, poz.7 ). Inaczej rzecz ujmując, błędem w sztuce lekarskiej nazywa się naruszenie obowiązujących w konkretnym wypadku, wypracowanych na gruncie nauki i praktyki, reguł postępowania zawodowego. Na podstawie powołanego orzeczenia wyróżnić możemy błąd w rozpoznaniu tzw. diagnostyczny oraz w zastosowanym leczeniu tzw. terapii. Błąd diagnostyczny polega na postawieniu przez lekarza niewłaściwej diagnozy. Wskazać należy, że nie każdy błąd lekarski, ale tylko błąd zawiniony może powodować odpowiedzialność lekarza za wynikłą dla pacjenta szkodę.

Orzecznictwo ugruntowane pod tym względem wymaga od lekarzy staranności ,nazywanej wyższą od przeciętnej ogółu zobowiązanych, z uwagi na przedmiot zabiegów jak też zachowania wysokiego poziomy etyki. Postępowanie lekarza w danej sytuacji należy oceniać z uwzględnieniem całokształtu okoliczności istniejących w chwili dokonywania zabiegu medycznego a zwłaszcza danych, którymi lekarz dysponował albo mógł dysponować ,mając na uwadze wymagania aktualnej wiedzy i nauki medycznej oraz powszechnie przyjętej praktyki lekarskiej. Właściwy poziom fachowości wyznaczają kwalifikacje /specjalizacja ,stopień naukowy/,posiadane doświadczenie ogólne i przy wykonywaniu określonych zabiegów medycznych, charakter i zakres dokształcania się w pogłębianiu wiedzy medycznej i poznawaniu nowych metod leczenia. O zawinieniu lekarza można może zdecydować nie tylko zarzucenie mu braku wystarczającej wiedzy i umiejętności praktycznych, odpowiadających aprobowanemu wzorcowi należytej staranności ,ale także niezręczność i nieuwaga przeprowadzonego zabiegu, jeżeli oceniając obiektywnie nie powinny one wystąpić w konkretnych okolicznościach chodzi przy tym o wysoki poziom przeciętnej staranności każdego lekarza jako staranności zawodowej i według tej przeciętnej ocenianie konkretnego zachowania .

Zebrany w sprawie materiał dowodowy w ocenie Sądu nie pozwala w sposób jednoznaczny, a nawet z przyjęciem wysokiego prawdopodobieństwa na przypisanie winy personelowi pozwanego Szpitala w leczeniu powoda.

Ustaleń w tym zakresie, w tym co do okoliczności faktycznych Sąd dokonał na podstawie sporządzonych w sprawie opinii biegłych z których w sposób jednoznaczny wynika, że opieka medyczna nad S. S. (1) była profesjonalna i wykonywana była prawidłowo, zgodnie z obowiązującymi zasadami sztuki medycznej. Proces diagnostyczny i zastosowane leczenie były w pełni prawidłowe – tak co do leczenia zasadniczej choroby (złamania kości udowej kończyny dolnej lewej), jak też leczenia chorób współistniejących (nadciśnienia tętniczego i niedrożności jelit). Opinie biegłych są zgodne co do tego, że śmierć S. S. (1) nie pozostaje w związku przyczynowym z procesem leczenia zastosowanym w pozwanym Szpitalu, który to proces był prawidłowy.

Z treści opinii wynika ze złamanie kości udowej i postępowanie ortopedyczne nie było przyczyną śmierci S. S. (1). Podczas hospitalizacji pacjenta wykonano wszystkie konieczne w jego stanie zdrowia badania laboratoryjne, obrazowe i przeprowadzono właściwe konsultacje specjalistyczne. Postępowanie personelu medycznego szpitala było na wszystkich etapach leczenia prawidłowe. Personel posiada prawidłowe kwalifikacje, brak podstaw do stwierdzenia nieprawidłowości w jego postepowaniu, niezgodnego z zasadami postępowania medycznego, zaniechań, zaniedbań, niewłaściwych warunków pobytu pacjenta w szpitalu czy braku właściwego sprzętu. Biegli A. K. (1) i W. M. zgodnie negowali związek przyczynowy pomiędzy działaniem personelu medycznego pozwanego szpitala a śmiercią S. S. (1). Zarazem biegły W. M. dokonując analizy dokumentacji medycznej leczenia złożonej do akt niniejszej sprawy wysnuł istotne wnioski co do ogólnego stanu zdrowia pacjenta przed przyjęciem do Szpitala w dniu 9 grudnia 2015 r. Jak opiniował biegły S. S. (1) był w grupie chorych wysokiego ryzyka - miał on chore płuca, wątrobę, serce i nerki, z cechami ich przewlekłej niewydolności różnego stopnia. Chorował na nadciśnienie tętnicze i hyperglikemię (podwyższony poziom cukru we krwi). Schorzenia te nie były leczone, a pogłębiała je otyłość (znaczna w granicach 40 kg) pacjenta. W zaistniałych okolicznościach, jak wynika z treści opinii zdecydowanie niekorzystne dla stanu zdrowia chorego i generowania powikłań po upadku z drabiny było zaniechanie konsultacji medycznej tuż po wypadku. Pogotowie do S. S. (1) zostało wezwane dopiero dnia następnego.

Ponadto w świetle opinii biegłych niekorzystne dla zdrowia pacjenta było nadmierne i nieodpowiednie dokarmianie S. S. (1) podczas jego hospitalizacji przez odwiedzjących go członków rodziny. Jak wywodził biegły dieta stosowana w szpitalu jest lekkostrawna, nie obciąża układu pokarmowego i jest dostosowana ( min. kalorycznością) do stanu zdrowia pacjenta i uwzględnia ograniczoną aktywność fizyczną. W przymusowej pozycji leżącej chorego jelita pracują bowiem znacznie wolniej (ruchy robaczkowe nie są pobudzane chodzeniem), pokarm zalega i produkuje gazy, co prowadzi do wzdęć. Gazy nie są w stanie wydostać się w całości , co skutkuje rozdęciem jelit i ewentualnie niedrożność porażenną kiedy to ruchy jelit stają się praktycznie niewydolne.

Biegli w opiniach uzupełniających w sposób dostatecznie precyzyjny zdaniem Sądu wyjaśnili zastrzelenia do opinii złożone przez strony. Opiniowali, iż niedrożnością porażenna określa się zaburzenia czynności jelit występujące bez organicznej przyczyny, bez mechanicznych przeszkód, które utrudniają pasaż jelitowy. Niedrożność jelitową obserwuje się w przebiegu zaburzeń wodno – elektrolitowych, w nawykowych zaparciach, możliwe jest wystąpienie zaburzeń perystaltyki jelit u osób otyłych, nagle unieruchomionych w łóżku. Dochodzi do zatrzymania czy znacznego zwolnienia czynności jelit, zatrzymania treści jelitowej i gazów. Jelita ulęgają rozszerzeniu, ściany ulegają napięciu i następuje ucisk na zakończenia nerwowe układu wegetatywnego, co powoduje dodatkowe zaburzenia czynności jelit. Radiologicznie daje to obraz rozszerzenia jelit z widocznymi poziomami gazowo-płynowymi. Dochodzi do wzdęcia brzucha i przy jego nasileniu bólu brzucha. W dłuższym okresie czasu prowadzi to do zmniejszenia bariery ochronnej ściany jelita, przenikania bakterii jelitowych do jamy otrzewnowej i zapalenia otrzewnej. (vide opinia biegłego A. K. (1) k. 356)

Również ostateczna przyczyna zgonu S. S. (1) nie mogła budzić wątpliwości w świetle dokumentacji medycznej w tym protokołu sądowo- lekarskich oględzin i sekcji zwłok S. S. (1) (k. 339-342 akt Prokuratury Rejonowej w B. sygn. (...)). Do nasilenia niewydolności mogły przyczynić się samoistne zmiany chorobowe układu krążenia w tym mięśnia sercowego (przerost kardiomyocytów), pogrubienie ścian tętnic, ogniska lipomatlizy (vide opinia także biegłego W. M. k. 377-381). Wnioski opinii biegłych sporządzone w przedmiotowym postępowaniu są całkowicie zbieżne z opinią biegłych Uniwersytetu (...) .Opiniującymi w ramach Instytutu byli biegli z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii, medycyny sądowej oraz chirurgii ogólnej .W sposób jednoznaczny stwierdzili po przeanalizowaniu dokumentacji medycznej i akt sprawy ,że proces diagnostyczny a następnie leczenie w Oddziale (...) pozwanego Szpitala /opinia k. 402-407 /były prawidłowe co stało się podstawą umorzenia śledztwa w sprawie nieumyślnego narażenia w okresie od 9 grudnia 2015 r. do 17 grudnia 2015 r. S. S. (2) na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia przez personel medyczny pozwanego Szpitala poprzez niewłaściwe zdiagnozowanie i zastosowanie nieprawidłowego leczenia /postanowienie k. 415/

Ponieważ wnioski sporządzonych w sprawie opinii biegłych oraz w postępowaniu karnym są ze sobą zbieżne nie zawierają żadnych sprzeczności Sąd oddalił wniosek pełnomocnika powodów o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnych biegłych tj. opinii Instytutu z uwagi na wyjaśnienie w sposób niewątpliwy okoliczności sprawy. Także wnioski o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych z zakresu psychiatry i psychologii podlegały oddalenie jako nie mające znaczenia i nieprzydatne wobec oddalenia powództwa.

W przedstawionych okolicznościach w ocenie Sądu zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala pozwanemu szpitalowi na przypisanie zawinionego błędu w leczeniu powoda skutkującego odpowiedzialnością w oparciu o przepisy art 415 k.c. i 430 k.c. wobec czego powództwo musiało ulec oddaleniu.

Skomplikowany charakter sprawy i przekonanie powodów o zasadności skierowanych do Sądu żądań ,których wyjaśnienie wymagało wiedzy specjalnej -opinii biegłych co do prawidłowości procesu leczenia zmarłego członka rodziny powodów w pozwanej placówce medycznej i przyczyn nagłego zgonu, są okolicznościami szczególnymi pozwalającymi w ocenie Sądu na skorzystanie z przepisu art. 102 k.p.c. i odstąpienie od obciążania powodów kosztami sądowymi (pkt IV sentencji). W pkt II i III sentencji Sąd zasądził od powodów na rzecz pozwanego Szpitala i na rzecz interwenienta ubocznego koszty procesu stanowiące wynagrodzenie pełnomocników § 2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265) oraz opata od interwencji w stosunku interwenienta ubocznego.

Powodowie apelacją zaskarżyli niniejszy wyrok w całości, zarzucając:

I. naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na treść orzeczenia tj.

1. art. 235 ² § 1 pkt. 5 w zw. z art. 227 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. przez nieuzasadnione i dowolne uznanie, iż prawidłowo zgłoszony dowód, a na etapie postępowania wielokrotnie ponawiany zarówno podczas rozprawy, jak i w pismach procesowych, o wezwanie biegłych sądowych dr n. med A. K. (1) oraz prof. dr hab. W. M. i bezpośrednie odebranie opinii uzupełniających na rozprawie, jest i dowodem zmierzającym jedynie do przedłużenia postępowania, a okoliczności, które miały zostać wykazane przy pomocy tych dowodów zostały w pełni wyjaśnione, w : sytuacji gdy zarówno opinie pisemne pierwotne, jak i uzupełniające biegłych sądowych i nie odpowiadały w sposób pełny, jasny i kompletny na stawiane przez stronę powodową pytania oraz tezę dowodową postanowienia, były niepełne, niejasne, niespójne i nie odpowiadały na pytania min. jak wyglądał proces powstania niedrożności porażennej jelit u zmarłego ? jak długo trwał?, czy schorzenie to może rozwijać się bezobjawowo?, jaka była jego przyczyna, czy brak zastosowania diety przez personel medyczny miał wpływ na powstanie oraz rozwój tego schorzenia, w konsekwencji pominięcie tego wniosku doprowadziło do poczynienia błędnych, niepełnych i niejasnych ustaleń faktycznych stanowiących podstawę skarżonego orzeczenia oraz wbrew zasadzie bezpośredniości i kontradyktoryjności w skuteczny sposób pozbawiło stronę powodową możliwości kontroli tych dowodów oraz uzyskania od biegłych odpowiedzi na pytania zmierzające do ujawnienia okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, co naruszyło uprawnienie strony do kontroli wszelkich przeprowadzonych dowodów, aktywnego uczestnictwa we wszelkich czynnościach procesowych;

2. art. 227 k.p.c. w zw. art. 278 k.p.c. poprzez pominięcie wniosku dowodowego strony powodowej o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego internisty oraz biegłego z zakresu ortopedii i kardiologii, na okoliczność określenia w oparciu o załączoną dokumentację medyczną obrażeń doznanych przez S. S. (1) na skutek wypadku, procesu diagnostyki i leczenia chorób występujących u leczonego pacjenta przed jego śmiercią i adekwatnego związku przyczynowego między postępowaniem lekarzy leczących chorego w pozwanej placówce medycznej, a śmiercią leczonego pacjenta, w konsekwencji czego nie rozpoznanie przez Sąd meriti sprawy, jak i prawidłowego uzasadnienia podstawowych decyzji procesowych w przedmiocie dopuszczonych wniosków dowodowych, a przez to brak możliwości weryfikacji stanowiska sądu w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych, oceny dowodów i oceny prawnej tak, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona,

3. art. 235 ² § 1 pkt 5 w zw. z art. 227 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. poprzez bezpodstawne pominięcie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii instytutu naukowego z uwagi na fakt, że zmierza jedynie do przedłużenia postępowania, w sytuacji gdy w toku postępowania wnioski przeprowadzonych opinii biegłych sądowych były wewnętrznie sprzeczne, opinie niepełne i niejasne, nie odpowiadały na postawione pytania w zakresie sposobu przeprowadzenia prawidłowej diagnozy oraz leczenia zmarłego, a w konsekwencji nie wyjaśniły przyczyn zgonu S. S. (1) jak i okoliczności, które były niezbędne do prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy, co było bezpośrednią przyczyną zgonu S. S. (1), czy działania i zaniechania personelu pozwanego szpitala w dniach od 9 grudnia 2015 r. do 17 grudnia 2015 r. na Oddziale (...)w B., diagnostyka i leczenie były prawidłowe, a jeżeli występowały nieprawidłowości to jakie i czy były objęte adekwatnym związkiem przyczynowym ze zgonem pacjenta S. S. (1). Czy chory ten miał zapewnione bezpieczeństwo pobytu w pozwanym szpitalu oraz właściwe warunki leczenia właściwym sprzętem i wykwalifikowanym personelem? jak wyglądał proces powstania niedrożności porażennej jelit? jak długo trwał? czy schorzenie to może rozwijać się bezobjawowo?, jaka była jego przyczyna? Jak wygląda proces leczenia i diagnostyki tego schorzenia? czy brak zastosowania diety przez personel medyczny miał wpływ na powstanie tego schorzenia;

4. art. 233 k.p.c. w zw. z art. 327 ¹ § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, dokonanej wybiórczo, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, w szczególności zeznań personelu medycznego, z pominięciem zeznań powodów i świadków lekarzy J. P., P. L. oraz I. B., w konsekwencji ustalenie, że w toku leczenia zmarłemu S. S. (1) zalecono dietę oraz poinformowano o ćwiczeniach oddechowych i aktywności fizycznej, do których pacjent nie stosował się, a jej niezastosowanie przyczyniło się do śmierci, podczas gdy w dokumentacji medycznej brak informacji o zaleceniach specjalnej diety, czy też aktywności fizycznej, a z zeznań powodów jak i świadków lekarzy, wprost wynika, że dieta nie została zlecona,

5. art. 233 k.p.c. w zw. z art. 327 ¹ § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, dokonanej wybiórczo, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, a w szczególności zeznań świadka J. P. jak i powodów E. S. (1), J. S., K. S., A. S., w tym złożonych w charakterze świadków w toku postępowania Prokuratury Rejonowej w B.co do przebiegu procesu leczenia S. S. (1) w zakresie w jakim pozostawał w sprzeczności z dokumentacją medyczną, zeznaniami personelu medycznego Szpitala, w konsekwencji czego błędne ustalenie, że zmarły S. S. (1) ogłaszał skarg na bóle brzucha, nudności i wymioty, podczas gdy powodowie w czasie pobytu zmarłego w szpitalu zgłaszali skargi do personelu pielęgniarskiego, powód A. S. był bezpośrednim świadkiem akcji reanimacyjnej, a przedstawiane przez powodów okoliczności znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadka - lekarza J. P. jak i w dokumentacji medycznej,

6. art. 235 ^{( 2)} § 1 pkt. 5 w zw. z art. 227 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. poprzez bezpodstawne pominięcie zgłaszanego wniosku o wezwanie biegłych sądowych sporządzających opinię instytutu medycznego (...) w K. Katedrę i Zakład Medycyny Sądowej wydanej w toku postępowania karnego Prokuratury Rejonowej w B.sygn. (...), a w konsekwencji uznanie ich za podstawę dokonanych ustaleń faktycznych, pozbawiając jednocześnie stronę powodową możliwości kontroli przeprowadzonego dowodu i weryfikacji twierdzeń, wniosków biegłych w konfrontacji z całokształtem zgromadzonego materiału dowodowego wbrew zasadom bezpośredniości i kontradyktoryjności procesu cywilnego, w szczególności z wykazanymi przez stronę dowodową sprzecznościami oraz faktem, że przedmiotowy dowód nie był poddany kontroli zarówno w postępowaniu cywilnym jak i karnym,

7. art. 235 ² § 1 w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez bezpodstawne pominięcie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych sądowych psychologa i psychiatry na okoliczność poniesionej przez powodów krzywdy spowodowanej śmiercią S. S. (1), podczas gdy w ten sposób zostałby ustalony zakres krzywd i cierpień powodów, a w konsekwencji nieustalenie wysokości należnego powodom zadośćuczynienia,

8. art. 102 k.p.c. poprzez jego niestosowanie w sytuacji, gdy w przypadku powodów ze względu na charakter sprawy, sytuację majątkową powodów zachodzą szczególne względy wskazane w tym przepisie;

Powyższe uchybienia doprowadziły do:

sprzeczności istotnych ustaleń faktycznych z zebranym materiałem dowodowym, a polegającym na przyjęciu, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na przypisanie pozwanemu szpitalowi zawinionego błędu w leczeniu zmarłego S. S. (1) skutkującego odpowiedzialnością cywilną w konsekwencji oddalenie powództwa podczas gdy proces diagnostyczny, a następnie leczenie w Oddziale Ortopedii Zespołu (...) w B. zastosowane wobec pacjenta S. S. (1) w okresie od 9 grudnia 2015 roku do 17 grudnia 2015 roku były nieprawidłowe.

W oparciu o podniesione zarzuty w apelacji wniesiono o:

1. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z ustnej opinii biegłych prof. Zw. dr. hab. N.med. W. M. oraz dr. N. med. A. K. (2) bezpośrednio na rozprawie celem złożenia opinii uzupełniającej i wykazania następujących faktów: jakie okoliczności były bezpośrednią przyczyna zgonu S. S. (1), jak wyglądał proces powstaną niedrożności porażennej jelit ?, jak długo trwał ?, Czy schorzenie to może rozwijać się bezobjawowo ?, jaka byłą jego przyczyna ?, czy brak zastosowania diety przez personel medyczny miał wpływ na powstanie tego schorzenia ?, czy działania i zaniechania personelu pozwanego szpitala w dniach od 9 grudnia 2015 r. do 17 grudnia 2015 r. Na Oddziale Ortopedii ZOZ w B., (...) były prawidłowe, a jeżeli występowały nieprawidłowości to jakie i czy były objęte adekwatnym związkiem przyczynowym ze zgonem pacjenta S. S. (1). Czy chory ten miał zapewnione bezpieczeństwo pobytu w pozwanym szpitalu oraz właściwe warunki leczenia właściwym sprzętem i wykwalifikowanym personelem

Ewentualnie

2. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii instytutu naukowego z wyłączeniem C. M. Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej w K., celem wykazania następujących faktów: jakie okoliczności były bezpośrednią przyczyną zgonu tego pacjenta oraz czy działania i zaniechania personelu pozwanego szpitala w dniach od 9 grudnia 2015 r. do 17 grudnia 2015 r. na Oddziale (...) w B., diagnostyka i leczenie były prawidłowe, a jeżeli występowały nieprawidłowości to jakie i czy były objęte adekwatnym związkiem przyczynowym ze zgonem pacjenta S. S. (1). Czy chory ten miał zapewnione bezpieczeństwo pobytu w pozwanym szpitalu oraz właściwe warunki leczenia właściwym sprzętem i wykwalifikowanym personelem? jak wyglądał proces powstania niedrożności porażennej jelit? jak długo trwał? czy schorzenie to może rozwijać się bezobjawowo?, jaka była jego przyczyna?, czy brak zastosowania diety przez personel medyczny miał wpływ na powstanie tego schorzenia?

3. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychologa i psychiatry, celem wykazania poniesionej przez powodów krzywdy spowodowanej śmiercią S. S. (1),

4. zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie powództwa w całości poprzez zasądzenie zasądzenia od pozwanego kwot - 100.000 zł na rzecz E. S. (2) oraz po 80.000 zł na rzecz każdego z pozostałych powodów tytułem zadośćuczynienia za krzywdę wynikającą ze śmierci S. S. (1) – męża powódki E. S. (1) i ojca powodów J. S., A. S. i K. S. co do każdej z kwot z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu stronie pozwanej do dnia zapłaty

oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

ewentualnie na podstawie art. 386 § 4 w zw. z art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. wniesiono o

5. uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Kielcach I Wydział Cywilny do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Pozwany i interwenient uboczny w odpowiedzi na apelację, wnieśli o:

1.  oddalenie apelacji powodów w całości;

2.  zasądzenie od powodów odpowiednio na rzecz pozwanego lub interwenienta ubocznego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa, liczonych według norm prawem przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja powodów jest bezzasadna z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji i poczynione na ich podstawie rozważania prawne, uznając je za własne.

W istocie podniesione zarzuty apelacji były już przedmiotem oceny Sądu I instancji, tym samym zbędnym jest ich ponowne przytaczanie.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia prawa procesowego, koncentrującego się one na szeroko rozbudowanej argumentacji naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., poprzez naruszenie obowiązku wszechstronnego rozważenia całości materiału dowodowego i dokonanie ustaleń faktycznych jedynie na podstawie dowodów korzystnych dla jednej zez stron, z pominięciem korzystnych dla drugiej strony.

W tym kontekście należy wskazać, iż w orzecznictwie Sądu Najwyższego podnosi się, iż „dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie można poprzestać na stwierdzeniu, że dokonane ustalenia faktyczne są wadliwe, odnosząc się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Niezbędne jest wskazanie przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie sądu w zakresie ustaleń. Skarżący powinien zwłaszcza wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając" (zob. postanowienie SN z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, Lex nr 52753; wyrok SN z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 3/05, Lex nr 180925). Ponadto Sąd Najwyższy wielokrotnie w swoim orzecznictwie wskazywał, że „jeżeli wnioski wyprowadzone przez sąd orzekający z zebranego materiału dowodowego są logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, ocena tego sądu nie narusza przepisu art. 233 § 1 k.p.c. i musi się ostać, choćby z materiału tego dawały się wysnuć również wnioski odmienne. Tylko wówczas, gdy brakuje logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych związków przyczynowo-skutkowych, przeprowadzona przez sąd orzekający ocena dowodów może być skutecznie podważona "(Zob. m.in. wyrok SN z 7.10.2005 r., IV CK 122/05, LEX nr 187124).

Należy zatem stwierdzić, iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 233 § 1 k.p.c. wymaga nie polemiki, lecz wskazania, że Sąd ten uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd doniosłości (wadze) poszczególnych dowodów, ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu pierwszej instancji.

W ocenie Sądu Apelacyjnego zarzuty apelacji naruszenia prawa procesowego, w tym także naruszenia 278 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c., 286 k.p.c., 235 ² k.p.c., 327 ¹ k.p.c., w apelacji pozwanej, nie mają żadnego merytorycznego uzasadnienia, a jedynie charakter polemiki z oceną dokonaną przez Sąd I instancji.

Zarzuty apelacji dotyczą przede wszystkim podnoszonej wadliwości sporządzonych w toku procesu opinii biegłych sądowych, co zgodnie ze stanowiskiem strony powodowej miało doprowadzić do sprzeczności istotnych ustaleń faktycznych z zebranym materiałem dowodowym, polegającym na przyjęciu, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na przypisanie pozwanemu zawinionego błędu w leczeniu zmarłego S. S. (1).

W tym kontekście wskazać należy, że obwód z opinii biegłego, jak podkreśla się w orzecznictwie, podlega ocenie sądu z zastosowaniem art. 233 § 1 k.p.c. według właściwych dla przedmiotu opinii kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Jednakże zdaniem judykatury sąd orzekający nie może nie podzielać merytorycznych poglądów biegłego ani zamiast nich przedstawiać własnych (por. wyrok SN z dnia 13 października 1987 r., II URN 228/87, PiZS 1988, nr 7, poz. 62; wyrok SN z dnia 19 grudnia 1990 r., I PR 148/90, OSP 1991, z. 11-12, poz. 300).

Porównanie brzmienia § 1 oraz 2 art. 278 k.p.c. prowadzi do wniosku, iż władnym co do ustalenia liczby biegłych jest wyłącznie sąd orzekający (por. orzeczenie SN z dnia 12 grudnia 1996 r., I CKN 24/96, niepubl.; uzasadnienie wyroku SN z dnia 6 marca 1997 r., II UKN 23/97, OSNP 1997, nr 23, poz. 476). W szczególności powołanie kilku biegłych może być zasadne, gdy w sprawie są wymagane wiadomości specjalne z różnych dziedzin. Natomiast - zdaniem doktryny i judykatury - potrzeby powołania innego biegłego nie uzasadnia taka okoliczność, że opinia powołanego już biegłego jest dla strony (w jej odczuciu) niekorzystna (zob. wyrok SN z dnia 18 lutego 1974 r., II CR 5/74, LEX nr 7407; orzeczenie SN z dnia 22 lipca 1997 r., I CKN 174/97, niepubl.; uzasadnienie wyroku SN z dnia 4 sierpnia 1999 r., I PKN 20/99, OSNP 2000, nr 22, poz. 807; uzasadnienie wyroku SN z dnia 18 października 2001 r., IV CKN 478/00, LEX nr 52795; uzasadnienie wyroku SN z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 639/99, LEX nr 53135; wyrok SA w Szczecinie z dnia 11 września 2013 r., III AUa 231/13, LEX nr 1422416; wyrok SA w Poznaniu z dnia 12 września 2013 r., III AUa 312/13, LEX nr 1381471).

Dokonując oceny opinii biegłych, z których dowód dopuścił Sad I instancji, według wskazanych powyżej kryteriów, trudno zakwestionować stanowisko interwenienta ubocznego wyrażone w odpowiedzi na apelację, że Sąd Okręgowy w Kielcach dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, oraz wniosków wynikających ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności opinii biegłych, które nie zostały przez stronę powodową skutecznie podważone. Opinie sporządzone w toku niniejszej sprawy są jednoznaczne, spójne, brak jest w nich wzajemnych sprzeczności.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na przypisanie winy personelowi pozwanego Szpitala w leczeniu powoda.

Zgodnie ze sporządzonymi opiniami biegłych sądowych lekarzy dr n. med. A. K. (1) oraz prof. Dr hab. W. M. jednoznacznie wynika, iż po stronie pozwanego ZOZ B. brak jest jakichkolwiek nieprawidłowości w postępowaniu, które byłyby niezgodne z zasadami postępowania medycznego, zaniechań, zaniedbań, niewłaściwych warunków pobytu chorego w szpitalu.

Zgodzić należy się ze stanowiskiem Sądu I Instancji, iż ze sporządzonych treści opinii wynika ze złamanie kości udowej i postępowanie ortopedyczne nie było przyczyną śmierci S. S. (1). Podczas hospitalizacji pacjenta wykonano wszystkie konieczne w jego stanie zdrowia badania laboratoryjne, obrazowe i przeprowadzono właściwe konsultacje specjalistyczne. Postępowanie personelu medycznego szpitala było na wszystkich etapach leczenia prawidłowe. Personel posiada prawidłowe kwalifikacje, brak podstaw do stwierdzenia nieprawidłowości w jego postępowaniu, niezgodnego z zasadami postępowania medycznego, zaniechań, zaniedbań, niewłaściwych warunków pobytu pacjenta w szpitalu czy braku właściwego sprzętu. Biegli A. a K. i W. M. zgodnie negowali związek przyczynowy pomiędzy działaniem personelu medycznego pozwanego szpitala a śmiercią S. S. (1).

Należy również podkreślić, co wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, iż S. S. (1) był w grupie chorych wysokiego ryzyka - miał on chore płuca, wątrobę, serce i nerki, z cechami ich przewlekłej niewydolności różnego stopnia. Chorował na nadciśnienie tętnicze i hyperglikemię. Schorzenia te nie były leczone, a pogłębiała je dodatkowo otyłość występująca u poszkodowanego.

Ponadto wbrew stanowisku strony powodowej, Sąd I Instancji w sposób prawidłowy przyjął, iż wnioski sporządzonych w sprawie opinii biegłych oraz w postępowaniu karnym są ze sobą zbieżne nie zawierają żadnych sprzeczności Sąd zatem słusznie oddalił wniosek pełnomocnika powodów o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnych biegłych sądowych.

Trafnie też pozwany, w odpowiedzi na apelację, odnosząc się do zarzutów podniesionych w treści apelacji, zaznacza, że pomimo jej obszerności, zarzuty te w większości sprowadzają się do polemiki strony powodowej z treścią opinii biegłych sądowych stanowiących dowód w niniejszej sprawie. Powodowie zarzucają, iż złożone opinie biegłych dr n. med. A. K. (1) oraz P., dr hab. W. M. nie były opiniami jednoznacznymi ani kategorycznymi, nie dawały odpowiedzi na wszystkie istotne pytania dotyczące nieprawidłowości jakich dopuścili się pracownicy pozwanego szpitala wobec zmarłego S. S. (1).

W ocenie Sądu Apelacyjnego, zasadnie też pozwany podnosi, że analiza złożonych opinii prowadzi do zgoła odmiennych wniosków. Obie opinie zostały sporządzone w oparciu o wnikliwą analizę akt sądowych w tym załączonej dokumentacji medycznej, szczegółowo opisując poszczególne etapy hospitalizacji S. S. (1), przytaczając stosowne zapisy zarówno z dokumentacji medycznej jak i akt sprawy. Postawione w przedmiotowych opiniach tezy są kategoryczne i nie pozostawiają żadnych wątpliwości co do ich jednoznaczności. Biegli szczegółowo odpowiedzieli na wszystkie pytania jakie zostały do nich skierowane. Dlatego też niezrozumienie budzi stanowisko powodów, zgodnie z którym zarzucają analizowanym opiniom brak odpowiedzi na wszystkie istotne w spawie pytania. Fakt niepotwierdzenia przez biegłych stanowiska powodów nie może stanowić skutecznego zarzutu apelacyjnego, a do tego de facto sprowadzają się zarzuty powodów, to jest do niewykazania przez biegłych błędu medycznego.

Nie sposób zgodzić się też z zarzutem nierozważenia przez Sąd I instancji w sposób wszechstronny zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz dokonania przez ten Sąd oceny dowodów w sposób dowolny i wybiórczy. W uzasadnieniu wyroku z dnia 30 czerwca 2021 r. Sąd w sposób obszerny i szczegółowy opisał w jakim zakresie dał wiarę poszczególnym dowodom, a w jakim takiej wiary odmówił i dlaczego. Poczynione przez Sąd wywody są logiczne i w pełni odpowiadają doświadczeniu życiowemu jak również biorą pod uwagę okoliczności przedmiotowej sprawy. Z uwagi na przedmiot sprawy, wymagający wiadomości specjalnych, decydującą rolę w jej rozstrzygnięciu miały opinie biegłych, w stosunku do których, jak wskazano powyżej, nie sposób postawić zarzutów przedstawionych przez stronę powodową. Nie mniej jednak Sad I instancji odniósł się do wszystkich zebranych w sprawie dowodów, poddając je szczegółowej analizie.

Dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii uzupełniającej lub dowodu z opinii innych biegłych sądowych, w sytuacji, kiedy wszystkie istotne okoliczności sprawy zostały w sposób jednoznaczny wyjaśnione, byłoby niezasadne i prowadziłoby jedynie do przedłużenia postępowania. Oparcie wniosku w tym przedmiocie jedynie na niezadowoleniu strony powodowej z wniosków wypływających ze złożonych opinii nie może stanowić podstawy do jego uwzględnienia.

W zakresie podniesionego przez stronę powodową zarzutu naruszenia art. 286 k.p.c. wskazać należy zgodnie ze stanowiskiem judykatury w razie zgłoszenia przez strony zastrzeżeń lub powstania wątpliwości co do wydanej opinii na piśmie, sąd może zlecić biegłemu ustosunkowanie się do zarzutów także w formie pisemnej. Wybór takiej formy wyjaśnienia wątpliwości co do treści opinii nie stanowi uchybienia procesowego. Pogląd ten zaprezentował Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 24 października 2013 r. w sprawie III APa 27/13, wskazując, iż „przepis art. 286 k.p.c. nie wymaga, aby w przypadku złożenia przez stronę zastrzeżeń do opinii sąd każdorazowo wzywał biegłego na rozprawę celem złożenia wyjaśnień. Skoro sąd ma uprawnienie do dokonania wyboru co do formy, w jakiej ma być złożona opinia (art. 278 § 3 k.p.c.), to do niego należy decyzja w tej kwestii. Jeżeli sąd dokonał wyboru formy pisemnej i wybór ten okazał się trafny, gdyż opinia nie budzi wątpliwości sądu, to zbędne jest wzywanie biegłego na rozprawę, aby jedynie potwierdził wnioski opinii. W każdym przypadku sąd indywidualnie ocenia potrzebę wezwania biegłego. Dokonanie czynności określonych w art. 286 k.p.c. pozostawione jest uznaniu sądu.” Warto również odnotować pogląd przedstawiony przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie I ACa 951/10, zgodnie z którym „z art. 286 k.p.c. wynika, że zażądanie od biegłego wyjaśnień ustnych co do wydanej opinii jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem sądu. Oczywiście, biegli mają obowiązek ustosunkować się do wszystkich zastrzeżeń, jakie mają strony w stosunku do opracowanej opinii i odpowiedzieć na wynikające stąd pytania i wątpliwości. Od sądu jednak zależy, czy wyjaśnienia takie zostaną złożone w formie ustnej, czy pisemnej.”

Należy zatem w pełni zaaprobować stanowisko Sądu I instancji, który stwierdził, że ponieważ wnioski sporządzonych w sprawie opinii biegłych oraz w postępowaniu karnym są ze sobą zbieżne nie zawierają żadnych sprzeczności, Sąd oddalił wniosek pełnomocnika powodów o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnych biegłych, tj. opinii Instytutu z uwagi na wyjaśnienie w sposób niewątpliwy okoliczności sprawy. Także wnioski o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych z zakresu psychiatry i psychologii podlegały oddalenie jako nie mające znaczenia i nieprzydatne wobec oddalenia powództwa.

Tym samym, w ocenie Sądu Apelacyjnego, brak jest podstaw do dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii uzupełniającej lub dowodu z opinii innych biegłych oraz dowodu z opinii biegłych z zakresu psychiatry i psychologii sądowych, na etapie postępowania apelacyjnego i wnioski te zostały oddalone na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c.

W ocenie Sądu Apelacyjnego brak też podstaw do uwzględnienia zarzutu naruszenia art. 102 k.p.c. „przez jego niestosowanie”. Po pierwsze, jak zasadnie pozwany wskazuje w odpowiedzi na apelację, należy podnieść, że od samego początku strona powodowa była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika z wyboru, który oceniał zarówno zasadność, jak i wysokość dochodzonego roszczenia, znając jednocześnie stanowisko strony pozwanej. Nie bez znaczenia ma również fakt ujawnienia w trakcie procesu okoliczności umorzenia przez prokuraturę postępowania karnego obejmującego swym zakresem okoliczności śmierci S. S. (1).

Po drugie zaś, apelacja pomija fakt, że Sąd I instancji częściowo zastosował wobec powodów uregulowanie z art. 102 k.p.c.

Stwierdził bowiem, że skomplikowany charakter sprawy i przekonanie powodów o zasadności skierowanych do Sądu żądań, których wyjaśnienie wymagało wiedzy specjalnej -opinii biegłych co do prawidłowości procesu leczenia zmarłego członka rodziny powodów w pozwanej placówce medycznej i przyczyn nagłego zgonu, są okolicznościami szczególnymi pozwalającymi w ocenie Sądu na skorzystanie z przepisu art. 102 k.p.c. i odstąpienie od obciążania powodów kosztami sądowymi (pkt IV sentencji).

Tak więc, w ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji dokonał właściwej wykładni normy art. 102 k.p.c. i na tej podstawie, oceniając m.in. okoliczności podniesione w uzasadnieniu zarzutu apelacji, zasadnie uznał, że w części brak jest podstaw do zastosowania tej normy prawnej w relacji rozstrzygnięcia o kosztach procesu pomiędzy powodami a pozwanym i interwenientem ubocznym, albowiem nie są spełnione przesłanki określone w tym przepisie. Natomiast normę tą art. 102 k.p.c. zastosował w istocie w zw. z art. 113 ust 1 u.k.s.c., odstępując od obciążenia tymi kosztami powodów. Zważyć bowiem należy, że Sąd I instancji po rozpoznaniu wniosku powodów o zwolnienie ich od kosztów sądowych, postanowieniem z dnia 7 września 2017 r. zwolnił powodów jedynie od opłat sądowych, a w pozostałej części wniosek oddalił.

Tak więc odnosząc się do kolejnego zarzutu apelacji, stwierdzić należy, że wbrew temu zarzutowi, konstrukcja uzasadnienia zaskarżonego wyroku pozwala poddać ocenie sposób rozumowania Sądu I instancji, a więc bezzasadnym okazał się także zarzut naruszenia art. 327 ¹ k.p.c.

Dlatego wobec faktu, że bezzasadne okazały się wszystkie zarzuty naruszenia prawa procesowego, a brak jest także podstaw do stwierdzenia z urzędu naruszenia prawa materialnego, Sąd Apelacyjny uznając apelację za bezzasadną, orzekł jak w pkt I sentencji na mocy art. 385 k.p.c.

O kosztach o kosztach postępowania apelacyjnego pomiędzy stronami orzeczono jak w pkt 2 sentencji według zasady odpowiedzialności za wynik postępowania określonej w art. 98 § 1 k.p.c., w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., a co do wysokości odnośnie zwrotu kosztów zastępstwa, zgodnie z stawkami określonym w § 2 pkt 6 oraz § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 05.11.2015 r. poz. 1804; zm. Dz.U. z 12.10.2016 r. poz. 1667), mając na uwadze współuczestnictwo formalne po stronie powodowej.

O kosztach o kosztach postępowania apelacyjnego pomiędzy interwenientem ubocznym po stronie pozwanego a powodami, orzeczono jak w pkt 3 sentencji. Oceniając wniosek interwenienta ubocznego Sąd Apelacyjny miał na uwadze fakt, że przyznanie interwenientowi kosztów interwencji dopuszczalne jest tylko od przeciwnika strony, do której interwenient przystąpił, i tylko wtedy, gdy jest to uzasadnione wynikiem sprawy. Nawet wtedy, gdy przesłanki te zachodzą, zasądzenie tych kosztów możliwe jest w drodze wyjątku (por. np. wyrok SA w Szczecinie z 2.04.2019 r., I ACa 531/18, LEX nr 2668193). Jak wskazał SA w Białymstoku w postanowieniu z 8.01.1998 r., I ACz 7/98, OSAB 1998/1, poz. 10, przyznanie kosztów procesu interwenientowi ubocznemu zależy od oceny, czy jego wstąpienie do procesu połączone było z rzeczywistą potrzebą obrony jego interesów i czy podjęte przez niego czynności procesowe zmierzały do tej właśnie obrony (podobnie SA w Poznaniu w wyroku z 19.04.2018 r., I ACa 1160/17, LEX nr 2553170) – „Sąd Apelacyjny podziela również stanowisko co do tego, że treść art. 107 k.p.c. nie obliguje sądu do zasądzenia kosztów interwenienta w każdym przypadku, w którym istnieją podstawy do obciążenia kosztami przeciwnika procesowego. Ponadto przyznanie interwenientowi kosztów interwencji; uzależnione jest od oceny, czy jego przystąpienie do procesu połączone było z rzeczywistą potrzebą obrony jego interesów.”

W ocenie Sądu Apelacyjnego orzekającego w niniejszej sprawie, w przeciwieństwie do kosztów przed Sądem I instancji, na etapie postępowania apelacyjnego brak było podstaw do uwzględnienia wniosku interwenienta ubocznego.