Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Anna Kowacz-Braun
Sędziowie:	SSA Paweł Rygiel SSA Hanna Nowicka de Poraj
Protokolant:	st.sekr.sądowy Barbara Piaszczyk

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2013 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko Przedsiębiorstwu (...) Sp. z o.o. w K.

o uchylenie uchwały

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Gospodarczego w Kielcach z dnia 28 września 2012 r. sygn. akt VII GC 183/11

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 390zł ( trzysta dziewięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I ACa 1307/12

  wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie

  z dnia 18 stycznia 2013r.

  Powód J. K. w pozwie z dnia 22 grudnia 2011r., skierowanym przeciwko Przedsiębiorstwu (...) Spółce z o. o. w K., domagał się uchylenia uchwały Zgromadzenia Wspólników Spółki z dnia 25 listopada 2011r. o podziale zysku za 2010 rok oraz zasądzenia od pozwanej Spółki na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

  W uzasadnieniu pozwu powód podnosił, że zaskarżoną uchwałą zadecydowano o przeznaczeniu zysku netto za 2010 rok na kapitał zapasowy, co spowodowało, że wspólnicy mniejszościowi zostali po raz kolejny pozbawieni udziału w zysku. Powód wywodził, że takie działanie nie ma ekonomicznego uzasadnienia, gdyż od wielu lat Spółka co roku osiąga zysk znacznych rozmiarów, a dywidendę wypłacono tylko jeden raz z podziału zysku za rok 2009 w wysokości ok. 30% zysku, zaś w pozostałych latach wypracowany przez Spółkę zysk został przekazany na kapitały zapasowe lub rezerwowe. Według powoda, powołującego się na art. 249 §1 k.s.h., zaskarżona uchwała ma na celu pokrzywdzenie wspólników, poprzez ponowne przeznaczanie zysku z kolejnego roku funkcjonowania Spółki na kapitały zapasowe, zamiast do podziału między wspólników, czym też godzi w dobre obyczaje.

  W odpowiedzi na pozew pozwana Przedsiębiorstwo (...) Spółka z o. o. w K. wnosiła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej Spółki kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwana podnosiła, że decyzja o pozostawieniu wypracowanego zysku w Spółce i przeznaczeniu go na kapitał zapasowy, podjęta wymaganą większością na Zwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników, jest podyktowana inwestycjami, prowadzonymi przez Spółkę, jak również wieloletnimi planami gospodarczymi, które powinny być powodowi znane i które uzasadniają zgromadzenie znacznych środków w formie kapitału rezerwowego, celem zabezpieczenia niezakłóconego przebiegu prowadzonych prac.

  Powód w kolejnych pismach procesowych wywodził, że pieniądze z bieżących wpływów oraz pieniądze pochodzące ze „środków unijnych” są wystarczającym źródłem finansowania bieżących inwestycji, bez potrzeby sięgania do kapitałów zapasowych i rezerwowych. Powód zakwestionował trafność inwestycji prowadzonych przez Spółkę oraz wieloletniej strategii jej rozwoju.

  Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 września 2012r. w sprawie sygn. akt VII GC 183/11 Sąd Okręgowy w Kielcach Wydział VII Gospodarczy oddalił powództwo, zasądził od J. K. na rzecz Przedsiębiorstwa (...) Spółki z o. o. w K. kwotę 377,00 zł tytułem kosztów procesu i nakazał ściągnąć od J. K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.535,35zł tytułem kosztów sądowych.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o następujący stan faktyczny, ustalony przez Sąd I instancji:

Przedsiębiorstwo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K., ul. (...) zostało wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego Sądu Rejonowego X Wydział Gospodarczy w K. pod numerem KRS (...). Kapitał zakładowy spółki wynosi 130.000zł i dzieli się na 2.600 udziałów o wartości nominalnej 50,00 zł każdy. (...) to S. J., posiadający 1951 udziałów co stanowi 74,04 % kapitału zakładowego, K. J., posiadający 597 udziałów, co stanowi 22,96% kapitału zakładowego, Z. T., posiadająca 2 udziały, Z. A., posiadająca 2 udziały oraz 48 wspólników, posiadających po 1 udziale.

Powód pełnił obowiązki Prezesa Zarządu pozwanej Spółki od jej założenia do 2002r.

W dniu 25 listopada 2011r. w K. w siedzibie Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Przedsiębiorstwo (...) odbyło się Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki, na którym podjęło uchwałę Nr 5 o podziale zysku netto za 2010 rok w ten sposób, że cały zysk netto za rok 2010 w kwocie 2.206.249,40 zł przeznacza się na kapitał zapasowy. Powyższa uchwała została podjęta większością głosów. Od powyższej uchwały po jej podjęciu wniósł sprzeciw powód J. K., posiadający 597 udziałów oraz (...) Spółki (...), J. S., I. S., J. W., B. R., A. Z., T. Z., D. C. i R. K.. Wniesiony przez wyżej wymienionych sprzeciw odnośnie uchwały nr 5 został zaprotokołowany do protokołu Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki.

Pozwana Spółka od jej utworzenia sukcesywnie w kolejnych latach swojej działalności gospodarczej prowadziła i prowadzi nadal remonty oraz modernizację posiadanego majątku oraz podejmuje działania zmierzające do uruchomienia nowych usług i osiągnięcia standardu „czterogwiazdkowego” Hotelu (...). Pozwana Spółka w tym celu realizuje remont i modernizację obiektu Hotelu (...) w postaci: zakupu i instalacji kotłowni wymiennikowej ciepłej wody użytkowej oraz węzła cieplnego c.o., budowy i wyposażenia gabinetu odnowy biologicznej, systemu zarządzania hotelem, systemu dostępu do pokoi hotelowych, zakupu i montażu zamków na kartę wydzielenie stref pożarowych oraz zakupu i montażu drzwi, zakupu i montażu centrali telefonicznej, systemu zarządzania usługą parkingową, zakupu i montażu windy towarowo-osobowej, zakupu odbiorników (...) do pokoi hotelowych, budowy i wyposażenia restauracji, remontu i wyposażenia 64 jednostek mieszkalnych. Inwestycja, dotycząca budowy i wyposażenia Centrum konferencyjnego, zrealizowana została w 2008r. przy współudziale „środków unijnych”. Wykonanie inwestycji wymagało nadto zaciągnięcia kredytu inwestycyjnego na kwotę 7.580.312,34 zł. W dniu 26 października 2010r. pozwana Spółka zawarła umowę nr (...)z Zarządem Województwa (...) na dofinansowanie projektu pn. „Uzyskanie pozycji lidera na rynku usług hotelarskich w Województwie (...) poprzez inwestycje w infrastrukturę i wyposażenie” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (...) na lata 2007-2013. Całkowita wartość projektu wynosi 9.572.636,06 zł brutto, przy czym wysokość dofinansowania projektu wynosi 3.923.211,50 zł i odbywa się w formie refundacji poniesionych nakładów. Spółka posiada strategię rozwoju Spółki w postaci koncepcji budowy Kompleksu edukacyjno-rekreacyjnego przy Jaskini R., z uwzględnieniem poniesienia nakładów inwestycyjnych na remont i modernizację obiektu Zajazdu (...).

Prezentowany przez zarząd Spółki program perspektywiczny ma na celu znaczne wykorzystanie w procesie inwestycyjnym kapitału własnego. Spółka wykorzystuje w celach inwestycyjnych wypracowany zysk, nie wypłacając ich właścicielom kapitału. Część wspólników posiadających łącznie pakiet mniejszościowy udziałów reprezentuje odmienny pogląd, dążąc do partycypacji w zysku poprzez wypłatę dywidendy.

Realizacja założonych przez zarząd Spółki planów wymagać będzie także zaangażowania kapitału obcego (kredytów) z wykorzystaniem dźwigni finansowej w celu maksymalnego skrócenia cyklu realizacji inwestycji do 2015r. Wysokość zaangażowania kapitału obcego uzależniona będzie od wysokości skumulowania kapitału własnego. Spółka P.T. (...) sp. z o.o. w K. na przestrzeni ostatnich 4 lat tj. 2007-2010r. ustabilizowała poziom zyskowności przy zachowaniu wzrostu przychodów ze sprzedaży i kontroli wydatków kosztów działalności operacyjnej. Gromadzenie kapitału z przeznaczeniem na sfinansowanie programu inwestycyjnego w perspektywie kilku lat przyniesie znaczne korzyści Spółce i jej udziałowcom.

Powodowi jako wspólnikowi znane były wieloletnie plany inwestycyjne Spółki. Powód pełnił obowiązki Prezesa Zarządu pozwanej Spółki od jej założenia do 2002 roku.

W świetle powyższych ustaleń Sąd Okręgowy uznał, że powództwo nie znajduje uzasadnionych podstaw.

Wskazał Sąd, że w przedmiotowej sprawie niekwestionowanym przez strony jest fakt podjęcia uchwały nr 5 przez Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników pozwanej Spółki w dniu 25 listopada 2011r. oraz formalna jej prawidłowość co do zachowania przyjętej w Statucie Spółki większości. Powód zmierza do wzruszenia zaskarżonej uchwały w trybie art. 249 § 1 k.s.h., powołując się na jego pokrzywdzenie, wynikające z podjęcia zaskarżonej uchwały, a polegające na uniemożliwieniu mu udziału w zyskach osiągniętych przez pozwaną Spółkę za rok 2010, co czyni zaskarżoną uchwałę sprzeczną z dobrymi obyczajami.

Sąd I instancji argumentował, że warunkiem koniecznym dla skutecznego dochodzenia przez powoda roszczenia było wykazanie przez niego zaistnienia jednej z ogólnych ustawowych przesłanek uchylenia uchwały wspólników, wskazanej w art. 249 § 1 k.s.h., wykazanie spełnienia jednego z opisanych w art. 250 k.s.h. formalnych warunków szczególnych, jak też wytoczenie powództwa w przypisanym terminie wskazanym w art. 251 k.s.h. Powód uczynił zadość wymogowi opisanemu w art. 250 k.s.h., gdyż głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu. Nadto powód wniósł pozew w niniejszej sprawie przed upływem miesięcznego terminu, przewidzianego w art. 251 k.s.h. Nie dowiódł jednakże, by zaskarżona uchwała była sprzeczna z dobrymi obyczajami i miała na celu pokrzywdzenie wspólnika.

Sąd I instancji wskazał, że przesłanka uchylenia uchwały wspólników w postaci ich pokrzywdzenia wymaga rozważenia w aspekcie zarzutu, że u podstaw podjęcia kwestionowanych uchwał leżał wzgląd na pokrzywdzenie wspólników, co będzie miało miejsce, gdy w wyniku uchwały pozycja wspólnika w spółce zmniejsza się w aspekcie jego sytuacji udziałowej bądź osobistej. Odnosząc się do żądania pozwu i zarzutów podnoszonym przeciwko zaskarżonej uchwale zaznaczył Sąd Okręgowy, że Sąd zasadniczo nie zajmuje się kontrolą polityki ekonomicznej spółki, jednakże gdy bada zasadność zaskarżonych uchwał, np. o niewypłaceniu dywidendy, może weryfikować trafność konkretnych inwestycji i w takich sytuacjach bada także, czy nie było lepszych form inwestowania. Podniósł Sąd I instancji, że uchwała zgromadzenia wspólników, przeznaczająca cały zysk roczny na kapitał zakładowy, może być kwalifikowana jako krzywdząca wspólnika w relacji do spółki, jeśli powoduje długotrwałe wyłączenie zysku z podziału, w sytuacji gdy kapitał zapasowy i kapitał rezerwowy są już bardzo znaczne, a brak oznak dekoniunktury w branży, który usprawiedliwiałby dalsze kumulowanie środków w spółce czy też prowadzi do transferowania zysku do innych spółek, w których pozostali wspólnicy nie mają udziałów lub zmierza do przyznania dywidendy tylko niektórym wspólnikom (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2009r. II CSK 522/08, Lex 494003).

Sąd Okręgowy uznał, że istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy w sytuacji ekonomicznej, gospodarczej oraz przy posiadanych środkach finansowych i majątku pozwanej Spółki konieczne jest gromadzenie przez Spółkę kapitału zapasowego ze szczególnym uwzględnieniem przeznaczenia zysku za rok 2010 Spółki Przedsiębiorstwo (...)” Sp. z o.o. w K. na kapitał zapasowy w całości i czy zaskarżona uchwała krzywdzi wspólników oraz sprzeczna jest z umową spółki, czy też godzi w dobre obyczaje. W tym względzie Sąd oparł się na wnioskach opinii biegłego sądowego W. W.. Sąd I instancji podzielił wnioski tej opinii, że celowym jest gromadzenie kapitału z przeznaczeniem na sfinansowanie programu inwestycyjnego, w tym zaciąganie kredytów na inwestycje, zwłaszcza że wysoka dynamika przyrostu wartości księgowej 1 udziału spółki jest efektem dobrze wykorzystanych środków z podziału zysku w latach 2006-2010 z przeznaczeniem ich na kapitał zapasowy. Wskaźniki rentowności (...) dają podstawę do pozytywnej oceny wykorzystania majątku Spółki, a kierunek inwestycji pozwanej Spółki - Centrum (...) przy Jaskini R. jest racjonalny, gdyż jego realizacja powinna wpłynąć na zwiększenie masy zysku przy zachowaniu odpowiedniej rentowności, która utrzymuje się na wysokim poziomie (9,19 w 2006r. do 7,59 w 2010r.). Wskazał Sąd I instancji, za biegłym sądowym, że biorąc pod uwagę perspektywy rozwojowe Spółki posiadanie niezbędnych środków jest konieczne celem zabezpieczenia finansowania przyszłych, zaplanowanych inwestycji.

Sąd I instancji podkreślił, że w tym konkretnym przypadku zachodzi konieczność ponoszenia nakładów, a ponadprzeciętna efektywność działań Spółki, prowadząca do wzrostu wartości jej majątku, przekłada się na zwiększenie wartości udziałów jej wspólników. W tym względzie trudno zakwestionować stanowisko pozwanej Spółki, że realizowane remonty oraz wieloletnia strategia jej rozwoju, mająca na celu doprowadzenie posiadanego majątku do konkurencyjnych na tym rynku standardów oraz poprawę świadczonych usług i wpływająca na wzrost majątku Spółki, pozwolą na zapewnienie osiągania przez nią zysku, który następnie w formie dywidendy będzie zgodnie ze statutem Spółki przeznaczany dla jej wspólników.

Sąd Okręgowy podzielił stanowisko pozwanej, iż w przedmiotowym wypadku pozwana Spółka w toku procesu wykazała, że dla jej prawidłowego rozwoju konieczne jest przeznaczenie całego zysku na kapitał rezerwowy.

Reasumując powyższe rozważania, zdaniem Sądu Okręgowego w świetle zaoferowanych dowodów, trudno uznać, iż zaskarżona uchwała jest krzywdząca dla wspólników Spółki, w tym dla skarżącego ją powoda i by została podjęta z realnym zamiarem pokrzywdzenia wspólników. Zaznaczył Sąd, że to w interesie wspólników jest dbanie o rozwój Spółki na branżowym rynku, a zatem w tym konkretnym przypadku dokonywanie działań remontowych i inwestycyjnych w majątku Spółki w celu podniesienia standardu świadczonych przez Spółką usług, które w konsekwencji przyniosą wymierne zyski dla jej wspólników.

W okolicznościach niniejszej sprawy za bezprzedmiotowe uznał Sąd I instancji podnoszone przez strony kwestie, odnoszące się do rozwiązania stosunku pracy powoda z pozwaną Spółką oraz podjęcia zatrudnienia przez powoda w Muzeum W..

O kosztach procesu stosownie do rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 §1 i §3 k.p.c. w związku z art. 3 ust. 2 pkt 1, art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010r. Nr 90, poz. 594 ze zm.), § 6 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września w sprawie opłat za czynności adwokacie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.), §11 ust 1 pkt 21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635 z późn. zm.). Na poniesione przez pozwaną Spółkę koszty procesu w kwocie 377,00 zł składają się kwota 360,00zł - zastępstwa procesowego, kwota 17,00zł - opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył powód, orzeczeniu temu zarzucając naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie oceny dowodów sprzecznej z dyrektywami wymienionymi w tym przepisie, w szczególności przez przyjęcie za wiarygodną i stanowiącą podstawę ustaleń opinię biegłego W. W., stwierdzającą, że strona pozwana w strategii rozwoju w latach 2010-2015 przewiduje nakłady rzędu 37,5 miliona złotych na zagospodarowanie Jaskini R., w sytuacji gdy opinia ta została oparta na dokumentach niemogących stanowić podstawy ustaleń, gdyż nie dotyczyły one pozwanej Spółki, a innego podmiotu tj. Fundacji (...), nadto poprzez nieuwzględnienie zarzutów do opinii biegłego W. W., wyartykułowanych w pismach procesowych z dnia 6 lipca 2012 roku i 18 lipca 2012 roku, jak również rażące naruszenie art. 217, 227 i 286 k.p.c. przez bezpodstawne oddalenie wniosków powoda o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z uwagi na niekompletność i niezupełność opinii biegłego W. W., przyjmującego za podstawę ustaleń opinii dokumenty, dotyczące innego podmiotu niż strona pozwana i wyprowadzające z tych dokumentów wnioski o istnieniu strategii zagospodarowania Jaskini R. stworzonej dla pozwanej Spółki. Skarżący podniósł nadto zarzut sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez ustalenie, że strona pozwana posiada strategię rozwoju, wymagającą zaangażowania środków finansowych rzędu 55 milionów złotych w sytuacji, gdy pozwana Spółka nie przedstawiła żadnego wiarygodnego dokumentu na istnienie takiej strategii, w szczególności zgodnego z § 23 umowy Spółki oraz ustalenie, że sytuacja finansowa spółki oraz przyjęta strategia rozwoju wymaga w dalszym ciągu powiększenia kapitału zapasowego i rezerwowego w sytuacji, gdy spółka posiada środki finansowe w wysokości 11.129.411,25 złotych.

Apelujący zarzucił nadto naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 249 k.s.h. przez jego wadliwą wykładnię i bezpodstawne przyjęcie, że zaskarżona uchwała, przekazująca w całości zysk za 2010 rok na kapitał zakładowy i pozbawiająca powoda dywidendy, nie jest krzywdząca dla niego jako wspólnika oraz sprzeczna z dobrymi obyczajami oraz umową spółki, w sytuacji gdy powód nie posiada innych instrumentów prawnych pozwalających na korzystanie z zainwestowanego kapitału i czerpania jakichkolwiek korzyści poza wirtualnym wzrostem wartości posiadanych udziałów.

Powód wniósł nadto o dopuszczenie nowych dowodów w postaci uchwały nr 2807/10 Zarządu Województwa (...) z dnia 11 sierpnia 2010 roku, odpisu KRS dotyczącego Fundacji (...), odpowiedzi z-cy Dyrektora Departamentu Funduszy Strukturalnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa (...) w sprawie udzielenia informacji publicznej poprzez wydanie wniosku o udzielenie dofinansowania złożonego przez Fundacje (...) wraz z załącznikami, nr (...), wydruku artykułu p.t. „Ł. zmieniają gospodarza” z Gazety (...) w K. z dnia 8 listopada 2012, pisma Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w K. z dnia 12.11.2012r., pisma Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w K. z dnia 12.11.2012r., umowy przeniesienia własności przedsiębiorstwa z dnia 13.11.1997r. - aktu notarialnego rep(...)sporządzonego przed notariuszem K. C., z Kancelarii Notarialnej w K., ul. (...) oraz odpisu aktualnego z KRS Fundacji (...) na okoliczność, że sytuacja finansowa Spółki nie uzasadnia kumulowania zysku w celu realizacji inwestycji w postaci zagospodarowania J. R. oraz podwyższenia standardu Hotelu (...), gdyż w pierwszym przypadku program ten realizuje inny podmiot, a w drugim przypadku Hotel zostanie oddany w użytkowanie innemu podmiotowi.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości tj. uchylenie uchwały Walnego Zgromadzenie Wspólników pozwanej Spółki z dnia 25 listopada 2011r. o podziale zysku netto za 2010r. i zasądzenie kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego jako części kosztów procesu.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie na rzecz pozwanej spółki kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozbawiona jest uzasadnionych podstaw.

Sąd pierwszej instancji przeprowadził prawidłowo postępowanie dowodowe i w oparciu o dowody zaoferowane przez strony dokonał trafnych ustaleń faktycznych, bez przekroczenia przysługującego mu uprawnienia do swobodnej oceny dowodów.

Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny ustalenia te przyjmuje jako własne.

Przed przystąpieniem do omówienia zarzutów apelacji, zaznaczenia wymaga, że przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była uchwała o podziale zysku za rok 2010, zaskarżona na podstawie art. 249 k.s.h. i ocena, w kontekście podstaw zaskarżenia, wskazanych w pozwie, czy uchwała ta nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i nie ma na celu pokrzywdzenia wspólnika. Tak sformułowane roszczenie wyznacza zakres zainteresowań Sądu w toku niniejszego postępowania. Co do zasady nie jest bowiem rzeczą sądu badanie strategii rozwojowej i kontrola sposobu prowadzenia inwestycji przez podmiot prawa handlowego.

Zarzuty apelacji, dotyczące dokonanej przez Sąd I instancji oceny materiału dowodowego, zmierzają do zakwestionowania ustaleń, dokonanych w oparciu o dopuszczony w sprawie dowód z opinii biegłego sądowego, a odnoszących się do prowadzonego przez pozwaną spółkę procesu inwestycyjnego i opracowanej strategii rozwoju, wymagającej zaangażowania środków finansowych i gromadzenia kapitału z przeznaczeniem na sfinansowanie programu inwestycyjnego.

Opinia biegłego sądowego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej. Ocena opinii przez sąd nie jest zaś możliwa w takim zakresie, w jakim miałaby dotyczyć wiadomości specjalnych, gdyż Sąd, nie dysponując wiadomościami specjalnymi, które posiada biegły, nie może wkraczać w merytoryczną zasadność opinii.

Zastrzeżenia powoda co do wydanej opinii były wyjaśniane w toku postępowania, prowadzonego przed Sądem I instancji. Apelacja nie zawiera przekonywujących jurydycznych argumentów pozwalających uznać, że ocena walorów dowodowych opinii biegłego, dokonana przez Sąd Okręgowy, jest rażąco błędna, zaś sama polemika z treścią i wnioskami opinii nie może odnieść skutku.

Zaznaczenia przy tym wymaga, że twierdzenie, iż art. 227 k.p.c. w zw. z art. 217 k.p.c. został naruszony przez sąd rozpoznający sprawę, ma rację bytu tylko w sytuacji, gdy wykazane zostanie, że sąd przeprowadził dowód na okoliczności niemające istotnego znaczenia w sprawie i ta wadliwość postępowania dowodowego mogła mieć wpływ na wynik sprawy, bądź gdy sąd odmówił przeprowadzenia dowodu na fakty mające istotne znaczenie w sprawie, wadliwie oceniając iż nie mają one takiego charakteru. Okoliczność, iż zgodnie z art. 286 k.p.c. sąd może zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych, wcale nie oznacza, że w każdym przypadku jest to konieczne. Specyfika dowodu z opinii biegłego polega m.in. na tym, że jeżeli taki dowód już został przez sąd dopuszczony, to stosownie do treści art. 286 k.p.c. opinii dodatkowego biegłego można żądać jedynie "w razie potrzeby". Potrzeba taka nie może być jedynie wynikiem niezadowolenia strony z niekorzystnej dla niej konkluzji opinii. Za utrwalony należy uznać pogląd, że Sąd nie ma obowiązku dopuścić wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii kolejnego biegłego, z tej tylko przyczyny, że opinia jest dla jednej ze stron niekorzystna (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2001r. sygn. akt IV CKN 478/00).

W kontekście zarzutów powoda, kwestionujących wnioski, wynikające z opinii biegłego sądowego, trzeba wyraźnie wskazać, iż nie jest rzeczą sądu kontrola sposobu prowadzenia inwestycji przez podmiot prawa handlowego. Wystarczającym jest – co zostało wykazane na gruncie niniejszej sprawy – że spółka faktycznie podejmowała w przeszłości działania racjonalne, które już przyniosły wymierne efekty. Powyższe świadczy, że środki, jakie spółka gromadzi od dłuższego czasu, związane są z obraną strategią podwyższenia jakości usług, świadczonych przez spółkę, a podejmowane działania zmierzają do realizacji wcześniej założonego celu. Zaoferowany przez pozwaną spółkę materiał dowodowy w sposób dostateczny wykazuje, ze spółka prowadzi inwestycje, wymagające zaangażowania środków finansowych i ich uprzedniego gromadzenia. Powyższe wynika z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków T. O. i T. M.. Nie jest przy tym kwestionowane przez powoda, a co wynika z zeznań wskazanych świadków, że spółka przeprowadza szereg prac związanych z remontami oraz modernizacją majątku. Systematycznie prowadzona jest rozbudowa i remont obiektu. Została wybudowana sala audytoryjna, centrum konferencyjne, przebudowano parking hotelowy, położono kostkę brukową, wymieniono oświetlenie parkingu, założony został system monitoringu na parkingu. Spółka przeprowadziła remont kotłowni oraz wymiennika c.o. Została wymieniona winda towarowa, wymieniona została centrala telefoniczna, przeprowadzony jest remont połowy obiektu pokoi hotelowych. Już ten zakres prac, przy planach spółki uzyskania standardu hotelu czterogwiazdkowego i abstrahując od kwestii związanej z inwestycją w obrębie Jaskini R., wskazuje, że obecnie Spółka jest na etapie modernizacji, zatem wątpliwym jest, by w takiej skali modernizacja byłaby możliwa ze środków bieżących spółki, jak twierdzi powód, zwłaszcza w sytuacji gdy przeznaczenie środków z zysków na kapitał zapasowy pozwoli na finansowanie inwestycji bez konieczności zadłużania Spółki, co jawi się jako tańszy sposób finansowania inwestycji niż wykorzystanie kapitału obcego.

Nie zachodziła też konieczność uzupełnienia postępowania dowodowego, gdyż nie zostało wykazane przez skarżącego, że potrzeba powołania nowych dowodów powstała dopiero powydaniu zaskarżonego orzeczenia. Twierdzenie o momencie dowiedzenia się przez powoda o nieprawidłowościach w zakresie zebranego materiału dowodowego, stanowiącego podstawę opinii biegłego sądowego, nie zostało przez skarżącego uwiarygodnione. Miarodajnej chwili dla oceny w tym przedmiocie nie może stanowić data, w której skarżący wystąpił do instytucji o udzielenie informacji, gdyż nic nie stało na przeszkodzie, by z taką inicjatywą powód wystąpił przed wydaniem zaskarżonego orzeczenia.

Nadto zauważyć należy, że inicjatywa dowodowa powoda dąży do sprowadzenia przedmiotu niniejszej sprawy na dokonywanie ocen funkcjonowania pozwanej spółki w kontekście źródeł finansowania inwestycji i poczynienie ustaleń nieprzydatnych dla rozpoznania istoty sporu. Nie można bowiem w sprawie o uchylenie uchwały w przedmiocie podziału zysku dokonywać ocen, kwestionujących plany rozwojowe strony pozwanej, gdyż ta problematyka po pierwsze wymyka się spod kontroli określonej zakresem żądania pozwu, po drugie wymaga pogłębionej analizy ekonomiczno prawnej a Sąd zasadniczo nie jest uprawniony w sprawie tego rodzaju do kontroli ekonomicznej polityki spółki.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 kwietnia 2004r. (sygn. akt l CK 537/03, OSNC 2004/12/204) na podstawie podobnej regulacji obejmującej spółkę akcyjną (art. 347 § 1 k.s.h.) trafnie opowiedział się za przyznaniem szerokiej dyskrecjonalnej władzy większości wspólników, którzy podejmują uchwałę o zaniechaniu wypłat dywidendy, kierując się długofalowymi interesami spółki. Uzasadnia to także powściągliwość sądów w zakresie ingerencji w tej materii przy rozpoznawaniu powództwa akcjonariusza o uchylenie uchwały zgromadzenia wspólników na tej podstawie, że uchwała o zaniechaniu wypłaty dywidendy ma na celu pokrzywdzenie akcjonariuszy mniejszościowych.

Podjęta uchwała zgodnie z tym co przyjął Sąd I instancji znajduje oparcie w założeniach przyjętych na wcześniejszym etapie prowadzenia działalności przez spółkę, których powód miał świadomość jako wieloletni prezes pozwanej spółki. Sąd I instancji, rozważając zasadność powództwa pod kątem wszystkich przesłanek zaskarżenia uchwały na podstawie art. 249 § 1 k.s.h. i uwzględniając sposób obrony pozwanej spółki, poczynił trafne ustalenia dotyczące jej działalności inwestycyjnej i na tej podstawie prawidłowo ocenił argumenty o konieczności zatrzymania w spółce zysku wypracowanego za 2010 rok.

Na podstawie ustalonego stanu faktycznego brak jest podstaw do uznania, odmiennie niż to uczynił Sąd Okręgowy, że zaskarżona uchwała ma na celu pokrzywdzenia wspólnika w sytuacji, w której w spółce przyjęto wieloletnią strategię rozwojową nastawioną na inwestycje, której podporządkowano konkretne działania, a strategia ta już obecnie przynosi wymierne efekty dla samej spółki, jak i dla jej wspólników przez dwukrotny wzrost wartości rynkowej ich udziałów w przeciągu ostatnich 5 lat. Zatrzymanie zysku w spółce w określonym przedziale czasowym jawi się jako jeden z warunków zrealizowania tego planu. Powód w toku postępowania nie wykazał, aby zamierzenia te były nieracjonalne i godziły w interesy spółki. Właściwy zaś spółce z ograniczoną odpowiedzialnością prymat kapitału nad elementem osobowym oznacza, że w razie konfliktu interesów nadrzędny jest interes spółki wobec partykularnych interesów wspólników.

W podobny sposób Sąd Najwyższy ocenił wpływ wyłączenia w całości lub w części zysku od podziału na sytuację wspólnika w wyroku z dnia 6 sierpnia 1999r. (sygn. akt III RN 31/99, OSNAPUS 2000/13/496). Przyjął w nim, że uchwała zgromadzenia wspólników o zmianie umowy spółki, polegająca na wprowadzeniu możliwości podjęcia uchwały zgromadzenia wspólników o wyłączeniu w całości lub w części zysku od podziału, nie uszczupla praw poszczególnych wspólników, gdyż wyłączenie zysku od podziału i przeznaczenie go na rozszerzenie działalności spółki, prowadzi do zwiększenia majątku spółki, a tym samym do zwiększenia wartości udziałów poszczególnych wspólników.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, brak jest również podstaw do przyjęcia, iż zaskarżona uchwała miała na celu pokrzywdzenie powoda jako wspólnika mniejszościowego, skoro dotyczy ona wszystkich udziałowców spółki, stawiając ich w takiej samej sytuacji w kontekście ich prawa do udziału w zyskach pozwanej spółki. Zauważyć przy tym należy, że pozbawienie prawa do dywidendy dotyczyło także wspólnika większościowego spółki, który z uwagi na wysokość swego udziału w kapitale zakładowym spółki, pozbawiony został prawa do proporcjonalnie większego udziału w wypracowanym przez spółkę zysku. Nie zostało przy tym wykazane celowe działanie spółki, nakierowane na pokrzywdzenie niezadowolonego z treści uchwały wspólnika. Powód pokrzywdzenia bezpodstawnie upatruje głównie w fakcie pozbawienia go prawa do dywidendy, podczas gdy według obiektywnej oceny, dotychczasowe działania spółki, jej polityka inwestycyjna doprowadzą do wielokrotnego wzrostu wartości rynkowej udziałów.

Ponieważ brak jest innych ustalonych okoliczności faktycznych, które mogłyby skłonić do odmiennej oceny zaskarżonej uchwały bezpodstawny jest zarzut naruszenia art. 249 § 1 k.s.h.

Z uwagi na powyższe, wobec braku podstaw do zmiany zaskarżonego orzeczenia w kierunku postulowanym przez skarżącego, orzeczono jak w pkt 1 sentencji na mocy art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono jak w pkt 2 sentencji na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i art. 99 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz strony pozwanej zwrot kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, w wysokości ustalonej stosownie do §10 ust. 1 pkt 21 w zw. z art. 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Orzekając o kosztach tych uwzględniono także wydatki związane z szacunkowym kosztem przejazdu z K. do siedziby Sądu Apelacyjnego w Krakowie, mając na względzie okoliczność, że stosownie do art. 98 § 1 i 3 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi jedynie niezbędne koszty celowej obrony. Strona pozwana nie wykazała zaś konieczności umocowania do działania w sprawie pełnomocnika spoza okręgu siedziby pozwanej Spółki i w konsekwencji uzasadnienia dla poniesienia przez ustanowionego pełnomocnika wydatków rzędu 825,94 zł, wskazanych w spisie kosztów (k. 613).