Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 kwietnia 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Marek Boniecki

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 kwietnia 2022 r.
w Krakowie

sprawy z powództwa (...) spółki komandytowej w K.

przeciwko M. G. oraz K. G.

o zapłatę

na skutek apelacji obu pozwanych

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 20 sierpnia 2020 r. sygn. akt I C 1107/19

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach 1 i 2 w ten sposób, że na końcu punktu 1. formuły sentencji dodaje słowa: „a także co do kwoty 10.252,60 zł (dziesięć tysięcy dwieście pięćdziesiąt dwa złote
i sześćdziesiąt groszy) i odsetek od tej kwoty ponad skapitalizowaną sumę 312,52 zł (trzysta dwanaście złotych i pięćdziesiąt dwa grosze) i w tym zakresie także oddala powództwo;”;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz strony powodowej kwotę 8100 zł (osiem tysięcy sto złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Marek Boniecki

Sygn. akt I ACa 1337/20

Uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie

z 21 kwietnia 2021 roku

Nakazem zapłaty wydanym w sprawie (...) w dniu 28 grudnia 2018 r.
w postępowaniu nakazowym z weksla Sąd Okręgowy w Krakowie nakazał pozwanym K. G. i M. G., aby zapłacili stronie powodowej (...) spółce komandytowej w K. kwotę 183.275,48 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 10 listopada 2018 r. oraz kwotę 5908 zł tytułem kosztów postępowania.

Po rozpoznaniu zarzutów pozwanych wyrokiem z 20 sierpnia 2020 r. Sąd Okręgowy
w K.: uchylił ww. nakaz zapłaty w części dotyczącej kwoty 3.126,10 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 2.000 zł liczonymi od 25 lutego 2019 r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 1.126,10 zł liczonymi od 5 marca 2019 r. oraz w powyższym zakresie oddalił powództwo (pkt I); utrzymał nakaz zapłaty w mocy w pozostałym zakresie (pkt II); zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania wywołanych wniesieniem zarzutów (pkt III).

Sąd Okręgowy poczynił ustalenia faktyczne, szczegółowo zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (k. 643-648), które to ustalenia Sąd Apelacyjny podzielił i przyjął za własne.

Sąd pierwszej instancji ustalił m.in., że powód wraz z pozwanym 28 czerwca 2011 r. zawarli umowę stałej współpracy i kredytu kupieckiego, na mocy której powód zobowiązał się do dostarczania pozwanemu produktów cukierniczych i udzielania kredytu kupieckiego do 45 dni od daty wydania towaru na pobrane towary, jeżeli łączna wartość odroczonych płatności nie przekracza 100.000 zł. Pozwany opóźniał się z zapłatą należności wynikających z wystawionych faktur. We wrześniu 2018 r. nieopłacona przez pozwanego była większość faktur wystawionych od listopada 2016 r. do września 2018 r. Sąd Okręgowy ustalił również, że na zabezpieczenie umowy pozwany wystawił weksel gwarancyjny in blanco poręczony przez pozwaną. Powód wypełnił weksel w dniu 15 października 2018 r. Przesyłki zawierające wezwanie do wykupu weksla zostały doręczone pozwanym w dniu 7 listopada 2018 r.

W ustalonym przez siebie stanie faktycznym Sąd Okręgowy przyjął, że prawidłowo w świetle przepisu art. 451 §3 k.c. strona powodowa zaliczyła płatności dokonane przez pozwanego z konta jego córki w okresie od stycznia 2017 r. do lutego 2019 r. na poczet najdawniej wymagalnych nieopłaconych przez pozwanego faktur, wystawionych w okresie od grudnia 2015 r. do grudnia 2016 r. Jedynie ostatnie dwie wpłaty dokonane przez pozwanego już po wydaniu nakazu zapłaty zostały zaliczone na poczet należności ujętych w kwocie widniejącej na wekslu, co skutkowało uchyleniem nakazu zapłaty w części dotyczącej kwoty 3.126,10 zł i oddaleniem powództwa w tym zakresie. Weksel wypełniony został zgodnie z deklaracją wekslową. Ani umowa, ani deklaracja wekslowa z tej samej daty nie zawierały żadnych zapisów, które wiązałyby kwotę, na którą może zostać wypełniony weksel, z wartością udzielonego pozwanemu kredytu kupieckiego.

Wyrok powyższy pozwani zaskarżyli w zakresie pkt. I, w części w jakiej nakaz zapłaty został utrzymany w mocy ponad kwotę 11.841,26 zł oraz w zakresie pkt. II i III. Skarżący wnieśli o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie poprzez uchylenie nakazu zapłaty w części dotyczącej kwoty 171.434,22 zł i w tym zakresie oddalenie powództwa oraz o zwrot kosztów procesu za obie instancje.

Apelujący zarzucili: 1) sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, poprzez bezpodstawne przyjęcie, że: a) w grudniu 2014 r. nieopłacona przez pozwanego pozostawała większość faktur wystawionych w okresie od stycznia 2013 r. do grudnia 2014 r.; b) opóźnienia pozwanego w płatnościach stopniowo się pogłębiały i we wrześniu 2018 r. nieopłacona przez pozwanego pozostawała większość faktur wystawionych w okresie od listopada 2016 r. do września 2018 r.; 2) naruszenie art. 233 §1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i bezzasadną odmowę wiarygodności rozliczeń przedstawionych przez pozwanych, przy jednoczesnym bezkrytycznym przyjęciu – jako kompletnej i wiarygodnej – historii rozliczeń przedstawionej przez stronę powodową.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz o zwrot kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa adwokackiego w wysokości trzykrotności stawki minimalnej ustalonej według norm przepisanych, a także cofnął żądanie pozwu w zakresie kwoty należności głównej w wysokości 10.252,60 zł oraz w tym zakresie wniósł o umorzenie postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie jedynie w niewielkim zakresie.

Częściowe uwzględnienie apelacji przez Sąd odwoławczy wynikało z zapłaty należności powoda przez apelujących po wniesieniu pozwu, do wysokości 10.252,60 zł. Wobec braku zgody pozwanych na cofnięcie pozwu w tej części, konieczne było uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w tym zakresie.

W pozostałej części apelacja okazała się bezzasadna.

Ocenę zarzutów uchybienia art. 233 §1 k.p.c. oraz wadliwych ustaleń faktycznych rozpocząć należy od podzielanego przez Sąd Apelacyjny poglądu doktryny, zgodnie z którym naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów nie może polegać na przedstawieniu przez stronę alternatywnego stanu faktycznego, a tylko na podważeniu przesłanek tej oceny
z wykazaniem, że jest ona rażąco wadliwa lub oczywiście błędna. Zarzut przekroczenia swobodnej oceny dowodów, skutkującej błędnymi ustaleniami faktycznymi może być skuteczny tylko wtedy, gdy skarżący wykażą przekroczenie swobody sędziowskiej w zakresie któregoś z powyżej wymienionych kryteriów (por. M. Sieńko (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1-477(16), pod red. M. Manowskiej, Warszawa 2021, art. 233, uw. 4). Stanowisko to jest powszechnie akceptowane także w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który w jednym z orzeczeń stwierdził, że jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 §1 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne. Tylko w przypadku wykazania, że brak jest powiązania, w świetle kryteriów wyżej wzmiankowanych, przyjętych wniosków z zebranym materiałem dowodowym, możliwe jest skuteczne podważenie oceny dowodów dokonanej przez sąd; nie jest tu wystarczająca sama polemika naprowadzająca wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie, w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2005 r., II PK 34/05).

Pozwani nie wykazali w jakimkolwiek stopniu, aby ocena dowodów dokonana przez Sąd pierwszej instancji była błędna czy niekonsekwentna. Na podstawie twierdzeń skarżących zawartych w apelacji nie sposób jest odtworzyć stanu faktycznego sprawy, jak również podważyć ustaleń faktycznych zawartych w wyroku Sądu Okręgowego. Pozwani w istocie ograniczają się jedynie do wskazania jako dowodów, które ich zdaniem podważają stan faktyczny zawarty w wyroku Sądu pierwszej instancji, dokumentów potwierdzających poszczególne wpłaty. Apelujący nie odnieśli jednakże tych wpłat do konkretnych faktur, co nie pozwala na skuteczne podważenie sposobu zaliczenia wpłat dokonanego przez powodową spółkę. W konsekwencji stan faktyczny przedstawiony przez skarżących ma charakter niepełny i uniemożliwia przeprowadzenie kontroli wyroku Sądu pierwszej instancji w kierunku zaproponowanym przez pozwanych. Jak wskazano powyżej, pozwani powinni wykazać przekroczenie przez Sąd Okręgowy kryteriów oceny dowodów, czemu w żadnym stopniu nie sprostali. Zadaniem Sądu odwoławczego nie jest bowiem odtwarzanie skutecznych zarzutów w oparciu o dowody przedstawione w apelacji, ale ocena wyroku Sądu pierwszej instancji poprzez pryzmat konkretnych i sprecyzowanych zarzuty. Nie było też rzeczą Sądów obu instancji kompleksowe rozliczenie współpracy między stronami, lecz ocena zasadności żądania zapłaty konkretnych należności w okresie objętym sporem. Ponadto należy wskazać, że twierdzenia pozwanych zawarte w apelacji są niekonsekwentne, a przez to również niewiarygodne. Skarżący z jednej strony wskazują, że do zapłaty pozostaje im kwota 11.841,26 zł, z drugiej przedstawiają wyliczenie w apelacji, z którego wynika, że skarżącym pozostaje do zapłaty kwota 84.242,78 zł. Co więcej, po zsumowaniu poszczególnych kwot składających się na powyższe wyliczenie okazuje się, że skarżącym pozostaje do zapłaty kwota 102.890,03 zł, a nie 84.242,78 zł. W konsekwencji nie sposób jest przyjąć, aby ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego były błędne, a zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. jest zasadny i skuteczny.

Wskazać też należy, że wszystkie przedłożone przez skarżących dowody uznać należało za spóźnione w rozumieniu art. 381 k.p.c. Całkowicie nieprzekonujące są twierdzenia, że dołączone do apelacji dokumenty zostały dopiero odnalezione po wydaniu zaskarżonego wyroku. Dodatkowo zauważyć trzeba, że fakt, iż w 2013 r. dokonywane były płatności nie oznacza, że w tym czasie nie powstały zaległości, tym bardziej, że z samych twierdzeń apelujących wynika, że opóźnienia w płatnościach powtarzały się każdego roku, a współpraca między stronami trwała przecież co najmniej od 2011 r.

Sąd Apelacyjny, niezależnie od zarzutów podniesionych w apelacji, nie stwierdził również, aby doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 §1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. w zw. z art. 391 §1 k.p.c. oraz §2 pkt 6 w zw. z §10 ust. 1 pkt 2 §15 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.). Sąd Apelacyjny uznał, że nakład pracy profesjonalnego pełnomocnika w badanej sprawie – w szczególności analiza licznych dokumentów załączonych przez pozwanych do apelacji – uzasadnia przyznanie wynagrodzenia w wysokości dwukrotności stawki minimalnej. Dodatkowo należy wskazać, że apelacja została uwzględniona jedynie w niewielkiej części, i to z przyczyn nie mających oparcia w podniesionych w apelacji zarzutach, co w ocenie Sądu Apelacyjnego uzasadniało włożenia na apelujących zwrotu wszystkich kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z art. 100 zd. 2 k.p.c.

SSA Marek Boniecki