Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2025 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Grzegorz Krężołek

Protokolant: Jakub Zieliński

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2025 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. K. (1)

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę i ustalenie

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 15 czerwca 2022 r., sygn. akt I C 70/21

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki J. K. (1) kwotę 2700 zł (dwa tysiące siedemset złotych), z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas, od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono do dnia zapłaty, tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt : I ACa 1365/22

UZASADNIENIE

Na wstępie należy wskazać , iż zgodnie z treścią art. 327 ¹ §2 kpc w zw. z art. 391 §1kpc., pisemne motywy rozstrzygnięcia mają zachowywać zwięzłość.

Odwołując się do tej reguły, Sąd Apelacyjny uzasadniając wydany wyrok, przedstawi tylko kluczowe elementy faktyczne oraz dotyczące oceny prawnej roszczenia pieniężnego powódki z tytułu zwrotu dotąd spełnionych świadczeń, w warunkach nieważności umowy kredytowej zawierającej niedozwolone postanowienia , poddanego pod osąd Sądów obu instancji, które zdecydowały o jej treści.

Uwzględniając niemal w całości , zgłoszone przez powódkę J. K. (1) , w pozwie przeciwko (...) S.A. siedzibą w W. / poprzednio (...) Bank S.A. z siedzibą w W. / roszczenie o zapłatę kwoty 35 791, 76 wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 października 2020r do dnia zapłaty , jako nienależnie zapłaconej stronie przeciwnej , w warunkach nieważności umowy kredytowej z dnia 2 sierpnia 2007r. , a oddalając w całości żądanie ustalenia , iż wskazane przez nią postanowienia umowne nie wiążą powódki , dla braku ineteresu prawnego po jej stronie , w ustaleniu tej treści,

w warunkach , gdy strona przeciwna domagała się oddalenia powództwa w całości , wobec braku niedozwolonego charakteru kwestionowanych postanowień umownych , wskazanych przez powódkę - objętych §1 ust.3A , §7 ust. 1 i §11 ust.4 umowy , podnosząc także zarzut przedawnienia zgłoszonego roszczenia i postulując przyznanie na swoją rzecz kosztów postępowania ,

Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z dnia 15 czerwca 2022r :

- zasądził od strony pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki J. K. (1) kwotę 35.791,76 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 16 czerwca 2022 r. do dnia zapłaty[ pkt I];

- oddalił powództwo w pozostałej części [ pkt II] oraz ;

- zniósł wzajemnie pomiędzy stronami koszty postępowania.[ pkt III sentencji wyroku ].

Sąd I instancji ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia:

W dniu 30 czerwca 2007 r. powódka J. K. (1) -nosząca wówczas nazwisko D.- złożyła wniosek o udzielenie kredytu/pożyczki (...) w wysokości 150.000 zł z przeznaczeniem na zakup działki na rynku wtórnym, w walucie szwajcarskiej , na okres 360 miesięcy spłacanego w równych ratach kapitałowo-odsetkowych do ostatniego dnia każdego miesiąca. We wniosku wskazała, że posiada wykształcenie wyższe i pracuje na stanowisku księgowej. Zaznaczyła także, że osiąga dochód w złotówkach

Poprzednik prawny strony pozwanej, (...) Bank SA. z siedzibą w W. , w dniu 1 sierpnia 2007r. podjął decyzję kredytową uwzględniającą wniosek powódki , określając udzielony jej kapitał na kwotę 150 000 zł.

Umowa kredytu indeksowanego walutą franka szwajcarskiego, została zawarta w dniu 2 sierpnia 2007r. Zgodnie z jej postanowieniami :

- celem kredytu było sfinansowanie zakupu działki gruntu nr (...) położonej w miejscowości K. i refinansowanie poniesionych nakładów (§ 1 ust. 1 umowy),

- kwota kredytu: 150.000 zł (§ 1 ust. 2 umowy).

- waluta waloryzacji kredytu: CHF (§ 1 ust. 3 umowy),

- kwota kredytu wyrażona we franku , na koniec 18 lipca 2017r. , wg kursu kupna waluty z tabeli banku wynosi 67.671,20 CHF. Suma ta miała charakter tylko informacyjny, gdyż faktyczna wartość kredytu w dniu jego uruchomienia mogła być różna od podanej (§ 1 pkt. 3A umowy),

- okres kredytowania: 360 miesięcy (§ 1 ust. 4 umowy),

- spłata kredytu następowała w formie równych raty kapitałowo – odsetkowych , termin zapłaty raty miesięcznej przypadał na ostatni dzień każdego miesiąca (§ 1 ust. 5-6 umowy),

- prowizja z tytułu ubezpieczenia kredytu w (...) S.A. wynosiła 0,20 % kwoty kredytu, tj. 300 zł (§ 1 pkt. 7A umowy),

- składka jednorazowa, tytułem ubezpieczenia na życie i od niezdolności do pracy zarobkowej: 1,5 % z kwoty 150.000 zł, tj. 2.250 zł (§ 1 pkt. 7C umowy),

- na dzień wydania decyzji kredytowej oprocentowanie kredytu wynosiło 3,80 % w stosunku rocznym zaś marża banku wynosiła 1,10 %. W okresie ubezpieczenia spłaty kredytu, oprocentowanie kredytu ulegało podwyższeniu o 1,00 p.p. i wynosić miało 4,80 %. Po zakończeniu okresu ubezpieczenia obniżenie oprocentowania kredytu o 1,00 p.p. nastąpić miało od daty spłaty najbliższej raty (§ 1 ust. 8 umowy),

- oprocentowanie dla należności przeterminowanych w stosunku rocznym, w dniu wydania decyzji kredytowej przez bank, wynosiło 14,80 % (§ 1 ust. 9 umowy),

- zabezpieczeniem spłaty zobowiązania kredytowego była hipoteka kaucyjna do kwoty 225.000 zł ustanowiona na nieruchomości kredytobiorczyni , tj. działce nr (...) położonej w K. (§ 3 ust. 1 umowy),

- zabezpieczenie kredytu na okres przejściowy do czasu przedłożenia do banku odpisu księgi wieczystej nieruchomości potwierdzającej prawomocny wpis hipoteki, stanowiło ubezpieczenie spłaty kredytu (§ 3 ust. 6 umowy),

- wypłata kapitału kredytu miała nastąpić w złotówkach, w dwóch transzach, a spłata - także w tej walucie, miała następować na podstawie nieodwołalnego w trakcie trwania umowy zlecenia dokonywania przelewu ze wskazanego przez kredytobiorczynię rachunku bankowego (...) (§ 5 i 6 ę ),

- kredyt był waloryzowany przez bank kursem kupna waluty CHF wg. Tabeli Kursowej (...) Banku S.A. Kwota kredytu wyrażona w CHF walucie była określona na podstawie kursu kupna waluty (§ 7 umowy),

- kredyt oprocentowany został wg. zmiennej stopy procentowej, której wysokość , w dniu wydania decyzji kredytowej , ustalona została jako stawka bazowa LIBOR 3M z dnia 30 lipca 2007r. powiększona o stałą w całym okresie kredytowania marżę banku w wysokości 1,10 % (§ 10 ust. 1 i 2 umowy),

- kredytobiorczyni zobowiązała się do spłaty kredytu w miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych , w terminach i kwotach zawartych w harmonogramie spłat, który sporządzony był w walucie szwajcarskiej (§ 11 ust. 1 i 2 umowy),

- raty kapitałowo-odsetkowe spłacane były przez J. K. (1) w złotówkach po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej (...) Bank S.A. , obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50 (§ 11 ust. 4 umowy),

- kredytobiorczyni upoważniła bank do pobierania środków na spłatę kapitału i odsetek z tytułu udzielonego kredytu z rachunku (...) określnego w § 6 umowy (§ 12 ust. 1 umowy),

- kredytodawca był uprawiony do wypowiedzenia umowy w przypadku naruszenia przez klientkę banku warunków umowy, w szczególności , w przypadku niedokonania w terminie spłaty raty kapitałowo- odsetkowej lub części raty kapitałowo- odsetkowej (§ 15 ust. 1 pkt 1 umowy).

- w § 29 ust. 1 i 2 umowy zawarto następujący zapis:

„Kredytobiorca oświadcza, że został dokładnie zapoznany z warunkami udzielania kredytu złotowego waloryzowanego kursem waluty obcej, w tym w zakresie zasad dotyczących spłaty kredytu i w pełni je akceptuje. Kredytobiorca jest świadomy, że z kredytem waloryzowanym związane jest ryzyko kursowe, a jego konsekwencje wynikające niekorzystnych wahań kursu złotego wobec walut obcych, mogą mieć wpływ na wzrost kosztów obsługi kredytu. Kredytobiorca oświadcza, że został dokładnie zapoznany z kryteriami zmiany stóp procentowych oraz zasadami modyfikacji oprocentowania kredytu i w pełni je akceptuje”.

Bank wypłacił powódce kwotę kredytu w wysokości 150.000 zł.

J. K. (1) , w okresie od 30 listopada 2010r. do 31 sierpnia 2014r. świadczyła drugiej stronie , tytułem spłaty rat kredytu, łącznie kwotę 35.791,76 zł.

Z dalszej części ustaleń wynika , iż:

pismem z dnia 6 października 2020r. powódka wezwała stronę pozwaną do zapłaty kwoty 114.002,71 zł., powołując się na nieważność umowy kredytu wynikającą z umieszczenia w niej postanowień abuzywnych. Pozwany bank odmówił dobrowolnego spełnienia tego świadczenia.

J. K. (1) poszukiwała kredytu na zakup działki, na której chciała wybudować dom dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych zakładanej rodziny.

Z uwagi na wysokość osiąganych zarobków, powódce zaproponowano kredyt waloryzowany walutą szwajcarską. W trakcie spotkań w banku zapewniano ją , iż waluta ta jest stabilna Nie uzyskała informacji o ryzyku kursowym ani o tym , iż możliwe są nieograniczone wahania jej kursu. Nie przedstawiono symulacji związanych ze wzrostem kursu franka oraz jak to może wpłynąć na wysokość raty kredytu i całego jej zadłużenia. J. K. (1) nie została także poinformowana o sposobie dokonywania przeliczeń kursowych przez bank , dokonywanych w ramach jej zobowiązania umownego.

Przedłożono jej do podpisania gotowy tekst umowy kredytowej i zapoznała się tylko z jej zasadniczymi fragmentami. Pracownicy banku zapewniali , że jest to umowa o standardowej treści . Strony nie prowadziły indywidualnych negocjacji dotyczących treści poszczególnych postanowień umownych.

Ocenę prawną roszczeń zgłoszonych w pozwie , które uznał za niemal w całości uzasadnione , w odniesieniu do roszczenia pieniężnego a niezasadne , dla braku interesu prawnego w ustaleniu , w odniesieniu do roszczenia o charakterze niepieniężnym , Sąd I instancji oparł na stwierdzeniach i wnioskach , które można podsumować w następujący sposób :

a/ roszczenie ustalające sformułowane przez J. K. (1) jako odnoszące się do ustalenia , iż nie wiążą jej , z powodu abuzywności niektóre spośród postanowień umownych , podlega oddaleniu dlatego , iż powódka nie ma interesu prawnego w rozumieniu art. 189 kpc w takim żądaniu.

Przysługuje jej roszczenie dalej idące i większym stopniu chroniace jej inetresy prawne w realacji umownej z pozwanym bankiem, a to roszczenie o ustalenie nieważności wskazanej wyżej umowy w całości.[ którego w rozstrzyganej sprawie nie formułowała [ dodatek redakcyjny S.A. ],

b/ wbrew stanowisku powódki umowa zawarta przez nią z poprzednikiem prawnym strony pozwanej nie jest niezgodna z art. 69 ustawy Prawo bankowe oraz 353 ¹ kc.

Już w dacie jej podpisania [ 2 sierpnia 2007r ] ówczesne brzmienie art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe , wykładanego łącznie z przepisem kodeksowym, statuującym zasadę swobody umów, pozwalał na zawarcie takiej rodzajowo umowy kredytu indeksowanego walutą szwajcarską,

c/ postanowienia umowne do których odwołuje się powódka są wobec niej , mającej, w relacji umownej z bankiem status konsumentki w rozumieniu art. 22 ¹ kc , mają jednak niedozwolony charakter, spełniając przwesłanki normatywne abuzywywności , wskazane w art. 385 ¹ §1 kc.

Niedozwolony charakter wskazanych postanowień jest konsekwencją przyznania wyłącznie bankowi , jako silniejszej stronie umowy kredytu, uprawnienia do jednostronnego kształtowania wysokości zobowiązania kredytobiorcy (zarówno wysokości kredytu przeliczonego na franki szwajcarskie, jak i rat kredytu waloryzowanych kursem franka szwajcarskiego).

Wysokość tych zobowiązań - jak wynika z postanowień umowy objętej sporem , miała być określana wedle kursu franka szwajcarskiego ustalanego w Tabelach Kursowych poprzednika prawnego strony pozwanej , przy czym w umowie nie zostały określone zasady ustalania kursu tej waluty wobec złotego.

Taka ich treść faktycznie pozostawiła bankowi dowolność w zakresie wyboru kryteriów ustalania kursu franka szwajcarskiego w swoich Tabelach Kursowych, a przez to, kształtowania wysokości zobowiązań klientów, których kredyt waloryzowany był walutą szwajcarską,

Takie postanowienia umowy kredytu, które uprawniają bank do jednostronnego ustalenia kursów walut, są nietransparentne i naruszają równorzędność stron, albowiem pozostawiają pole do arbitralnego działania banku i obarczają kredytobiorcę nieprzewidywalnym ryzykiem kursowym.

Sprzeczność z dobrymi obyczajami i naruszenie interesów konsumenta polega w tym przypadku na uzależnieniu wysokości świadczenia banku oraz wysokości świadczenia konsumenta od swobodnej decyzji banku. Zarówno przeliczenie kwoty kredytu na złotówki w chwili jego wypłaty, jak i przeliczenie odwrotne, w chwili spłaty poszczególnych rat, służy bowiem określeniu wysokości świadczenia konsumenta.

Postanowienia waloryzacyjne zamieszczone w umowie kredytu zawartej w dniu 2 sierpnia 2007r. nie odpowiadały warunkom transparentności i czytelności albowiem kredytobiorczyni nie była w stanie ustalić kursu wymiany waluty stosowanego przez przedsiębiorcę dla braku wskazania , w kwestionowanych postanowieniach , jasnych kryteriów jego oznaczania,

d/ postanowienia zamieszczone w umowie nie były przedmiotem indywidualnych uzgodnień stron.

Umowa została zawarta z zastosowaniem wzorca umownego przygotowanego przez bank a J. K. (1) [ ówcześnie D. ] nie miała wpływu na ich treść.

Za indywidualnie uzgodnione, w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 kc, można uznać jedynie te postanowienia, które były przedmiotem negocjacji, bądź są wynikiem porozumienia lub świadomej zgody drugiej strony co do ich zastosowania, o której - w okolicznościach tej sprawy - w odniesieniu do klauzuli waloryzacyjnej / indeksacyjnej / , nie można , w sposób uzasadniony , mówić .

Wobec tego, a tym bardziej z faktu podpisania przez powódkę wskazanego wyżej blankietowego oświadczenia, iż takie negocjacje były prowadzone, a J. K. właściwie pouczona przyjmuje na siebie konsewencje ryzyka walutowego w odniesieniu do zaciąganego zobowiązania , nie można wywieść, że taką realną możliwość wpływu na treść umowy rzeczywiście miała

e/ kwestionowane postanowienia umowy kredytu dotyczą głównych świadczeń stron. Odnosząc się do indeksacji , nie ograniczają się do posiłkowego określenia sposobu zmiany wysokości świadczenia kredytobiorcy w przyszłości, ale wprost świadczenie to określają.

Bez przeprowadzenia przeliczeń wynikających z indeksacji, nie doszłoby do ustalenia wysokości kapitału podlegającego spłacie (wyrażonego w walucie obcej) ani też do ustalenia wysokości rat , które służyły do ograniczenia zobowiązania zawrotnego kredytobiorców,

f/ sądowa kontrola postanowień określających główne świadczenia stron pod kątem abuzywności jest w rozpoznawanej sprawie dopuszczalna, albowiem sporne postanowienia nie zostały sformułowane jednoznacznie; prostym i zrozumiałym językiem.

Zastosowanie dwóch różnych kursów waluty przy przeliczaniu świadczeń wypłacanych przez poprzednika prawnego strony pozwanej na rzecz powódki (kurs kupna) i świadczeń spełnianych przez nią na rzecz banku (kurs sprzedaży) , skutkowało możliwością jednostronnej zmiany wysokości zobowiązania J. K. (1) przez bank. Silniejsza strona stosunku kredytowego , mogła kształtować wysokość zobowiązania strony słabszej.

Możliwość zmiany wysokości zobowiązania kredytobiorczyni umożliwił również mechanizm przeliczeń przewidziany w umowie w odniesieniu do spłat poszczególnych rat tj. przeliczania wpłat uiszczonych w złotówkach, wedle kursu sprzedaży z Tabeli Kursowej banku.

Do takiej sytuacji doszło w umowie zawartej pomiędzy stronami, albowiem kredytodawca mógł kształtować kurs waluty w sposób dowolny, bez możliwości chociażby szczątkowej jego weryfikacji przez powódkę – klientkę banku.

Strona pozwana nie udowodniła w postępowaniu aby informacje przekazane jej przed zawarciem umowy , były na tyle obszerne i jasne, iż jako konsument , na ich podstawie, mogła się zorientować o skali ryzyka związanego z możliwą zmianą kursu walut i wpływu tej zmiany na wysokość całego zobowiązania kredytowego i poszczególnych rat.

Prawidłowe wypełnienie obowiązku informacyjnego wymagało przekazania zaciągającej kredyt pełnej informacji o ryzyku zarówno w odniesieniu do wysokości raty, jak i kapitału pozostałego do spłaty, jaka była możliwa do uzyskania w dacie zawarcia umowy.

g/ skutkiem uznania za niedozwolone postanowień umownych dotyczących zasad ustalania kursów walut, jest konieczność ich pominięcia przy ustalaniu treści stosunku prawnego wiążącego konsumenta. Postanowienia takie przestają wiązać już od chwili zawarcia umowy, na którą to datę ocena ewentualnej abuzywności jest dokonywana.

Oznacza to, że nie stanowią elementu treści stosunku prawnego i nie mogą być uwzględniane przy rozpoznawaniu roszczeń związanych z jego realizacją.

W rezultacie konieczne jest przyjęcie, że łączący strony stosunek umowny nie przewiduje zastosowania mechanizmu indeksacji, w kształcie określonym pierwotną umową.

Wyeliminowanie ryzyka kursowego, charakterystycznego dla umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej i uzasadniającego powiązanie stawki oprocentowania ze wskaźnikiem referencyjnym LIBOR, jest równoznaczne z tak daleko idącym przekształceniem umowy, że należy ją uznać za umowę o odmiennej istocie i charakterze. Nie można przy tym klauzuli umownej , która jest niedozwolona , uznawać za bezskuteczną wobec konsumenta w części.

Taka bezskuteczność powoduje , iż utrzymanie umowy o charakterze zamierzonym przez strony nie jest możliwe, co przemawia za uznaniem jej za nieważną w całości,

h/ przyjęta przez Sąd Okręgowy ocena podstawy umownej w opraciu o którą J. K. (1) spełniała na rzecz najpierw poprzednika prawnego (...) Bank S.A., a później strony pozwanej, świedczenia zwrotne powoduje , iż należało - jego zdaniem uznać , że świadczenie to jest nienależne , jako tej podstawy nie mające w rozumieniu art. 410 §1 kc. Zatem podlagajace zwrotowi , w wymiarze świadczenia głównego określonego przez powódkę w żądaniu pieniężnym,

i/ Sąd I instancji świadczenie to zasądził wraz z ustawiowymi odsetkami za opóźnienie , począwszy od dnia następnego po dniu ogłoszenia wydanego wyroku [ 16 czerwca 2022r ] , a pozostałym zakresie żadanie odsetkowe powódki , jako nieuzasadnione, oddalił.

Dodać należy , iż bliżej podstaw tego oddalenia nie uzasadnił ale z całości tej części motywów można przyjąć , iż zdaniem Sądu o opóźnieniu w spełnieniu tego świadczenia po strobnie oponenta procesowego J. K. (1) można mówic dopiero od dnia następnego od daty kiedy zostanie potwierdzona abuzywność postaniowień umownych prowadzaca do uznania , iż podstawa świadczeń ab initio nie istniała. Takie potwierdzenie nastąpiło dopiero w wyroku z dnia 15 czerwca 2022r, a tym samym dniu, na rozprawie powódka stanowczo oświadczyła , iż nie jest zainteresowana w dalszym utrzymaniu umowy jako obowiązującej pomiędzy stronami,

i/ za nieuzasadniony Sąd Okregowy uznał podniesiony przez strone pozwaną zarzut przedawnienia roszczenia pieniężnego powódki. Odpierajac go stanął na stanowisku , zgodnie z którym o wymagalności wierzytelności kredytobiorczyni z której to roszczenie wynika można w sposób usprawiedliwiony , w świetle orzecznictwa SN w tym w szczególności uchwały z dnia 16 lutego 2021r wydanej w sprawie III CZP 11/20 , mówić dopiero od daty wskazanego wyżej oświadczenia J. K. (1). W tej sytuacji zarzut banku nie może zostać podzielony.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu był przepis art. 100 kpc.

Apelację od tego orzeczenia złożyła tylko strona pozwana , obejmując jej zakresem punkty I i III jego sentencji. We wniosku środka odwoławczego (...) S.A. domagał się oddalenia powództwa w całości oraz obciążenia J. K. (1) na rzecz skarżącego kosztami procesu i postępowania apelacyjnego.

Apelacja została oparta na zarzutach:

- naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści rozstrzygnięcia istotne znaczenie , a to :

a/ art. 233§1 kpc w zw. z art. 299 kpc , poprzez oparcie ustaleń faktycznych na relacji powódki przesłuchanej w charakterze strony mimo , iż były one sprzeczne z treścią dokumentów zgromadzonych w sprawie a z których wynika , że bank wypełnił wobec niej wszystkie konieczne obowizaki informacyjne , co wyklucza uznanie kwestionowanych przez J. K. (1) postanowień jako niedowolonych.

W ramach tego argumentu Bank ponosi ł także wybiórczość oceny Sądu , która jego zdaniem , wynikała z przyjętej z góry koncepcji oceny tych postanowień umowy z dnia 2 sierpnia 2007r. jako abuzywnych,

b/ art. 233 §1 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów , której następstwem były błędy faktyczne , odnoszące się do ustaleń dotyczących sposobu w jaki poprzednik prawny strony skarżącej wykonał wskazane wyżej obowiązki wobec kredytobiorczyni w zakresie ryzyka kursowego i jego ewentualnego wpływu na przyszły rozmiar świadczeń powódki , które będzie musiała wobec banku spełnić , a także sposobu funkcjonowania umowy krerdytu indeksowanego walutą obcą , których realizację sama potwierdziła podpisując stosownie oświadczenie.

Błąd faktyczny polegał także , zdaniem skarżącego na przyjęciu , iż bank był uprawniony do jednostronnego , a przy tym dowolnego ustalania kursów przeliczenia walut polskiej i szwajcarskiej mimo , że stosował w tym zakresie obiektywne dane rynkowe ,

c/ art. 233 §1 kpc w zw. z art. 245 kpc i art. 227 i art. 231 oraz art. 235 ² §2 kpc wobec nie uwzględnienia prezez Sąd I instancji , w ramach oceny dowodów dokumentów wskazywanych przez bank , a które zostały wymienione na k. 314 akt,

d/ art. 235 ¹ §2 pkt 2i 3 kpc w zw z art. 227 i 278 §1 kpc poprzez nie uwzględnienie przez Sąd I instancji wniosku skarżącego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu bankowości , dla ustalenia średniego kursu franka szwajcarskiego, według danych NBP i na jego podstawie wyliczenia wysokości rat kredytu powódki , co miało istotny wpływ na wynik sprawy, w tym w szczególności określenia rzeczywistego rozmiaru jej zobowiązania kredytowego wobec banku ,

e/ art. 3 kpc w zw. z art.6 kc i 232 kpc jako następstwa uznania , że powódka udowodniła w postępowaniu dochodzone roszczenie oraz

f/ art. 327 ¹ §1 pkt 2 w zw z art. 233 §1kpc wobec wadliwego przygotowania motywów wyroku i nie wskazania w nim dlaczego postanowienia , które Sąd ocenił jako niedozwolone , są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy J. K. (1)

- naruszenia prawa materialnego poprzez nieprawidłowe zastosowanie :

1/ art. 385 ¹§1 w zw. z art. 69 ustawy Prawo bankowe i art. 353 ¹ §3 kc oraz art. 6 ust. 1 Dyrektywy nr 93/13/ EWG , wobec nieuzasadnionego przyjęcia ,iż postanowienia te mają charakter niedozwolony, a wobec tego upada cała umowa,

2/ 385 ¹ §1 i 3 kc wobec nietrafnego uznania wskazanych postanowień za rażąco naruszające interesy powódki bez wzięcia pod uwagę szeregu okoliczności towarzyszących podpisywaniu umowy z 2 sierpnia 2007r.

Bardzo podobnie był motywowany zarzut naruszenia art. 385 ² kc w zw. z art. 385 ¹§1 kc z akcentem na nienaruszenie przez postanowienia negowane przez J. K. , dobrych obyczajów,

3 / art. 65 §1 kc w zw. z art.69 ust.3 ustawy Prawo bankowe oraz 358 §2 kc oraz wskazaną przez stronę skarżącą częścią Dyrektywy nr 93/13/EWG , w świetle których umowa powinna być utrzymana jako nadal obowiązująca albowiem jej strony miały wolę zawrzeć właśnie umowę kredytową o takiej treści.

4/ art. 111 ust.1 pkt 4 ustawy Prawo bankowe w zw. z art. 385 ¹ §1 kc wraz z innymi wymienionymi przez skarżący bank normami , pozostającymi z tym przepisem w związku, poprzez uznanie , iż strona pozwana mogła dowolnie kształtować i stosować wysokość kursów przeliczenia obu walut mimo , że obowiązywały ją dane podawane w Tabeli Kursów oraz to , w jaki sposób poziom kursów kształtowany jest przez rynek. Co więcej , bank mógł samodzielnie przygotowywać , w oparciu o te dane , obowiązujące w nim Tabele Kursów,

5/ w opisany wyżej sposób , przez niezastosowanie, Sąd I instancji naruszył także art. 358 §2 kc w zw. 41 Prawa wekslowego , który pozwala na zastąpienie powstałych luk w umowach , których część postanowień zostaje oceniona jako abuzywna , następstwami zastosowania wskazanego przepisu , czego Sąd I instancji nietrafnie , przy rozstrzyganiu sprawy nie uwzględnił,

6/ art. 481 kc w zw. z art. 455 kc i in ., jako następstwa ustalenia początkowej daty płatności odsetek ustawowych za opóźnienie należnych powódce od świadczenia pieniężnego , wcześniej aniżeli data wyrokowania.

Powołując art. 380 kpc, strona skarżąca domagała się przeprowadzenia oceny decyzji procesowej Sądu I instancji o nie uwzględnieniu wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego dla ustalenia okoliczności wskazanych w punkcie 3 lit.b/ odpowiedzi na pozew a w szczególności rzeczywistej skali długu powódki wobec banku , a w wyniku tej kontroli , przeprowadzenia tego dowodu w postępowaniu odwoławczym

Odpowiadając na apelację J. K. (1) domagała się jej oddalenia , jako pozbawionej uzasadnionych podstaw oraz obciążenia strony przeciwnej kosztami postępowania apelacyjnego wraz z odsetkami .

Sprzeciwiła się także uwzględnieniu wniosku banku o przeprowadzenie na odwoławczym etapie postępowania dowodu z opinii biegłego zakresu bankowości , podnosząc jego nieprzydatność dla ustaleń doniosłych dla rozstrzygnięcia .

Rozpoznając apelacje , Sąd II instancji rozważył :

Środek odwoławczy strony pozwanej nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.

Rozpoczynając ocenę postawionych przez bank zarzutów od tych, mających procesowy charakter , wskazać należy , iż zarzut tego rodzaju jest uzasadniony jedynie wówczas , gdy spełnione zostaną równocześnie dwa warunki.

Strona odwołująca się do niego wykaże , że rzeczywiście sposób postępowania Sądu naruszał indywidualnie oznaczoną normę [ normy ] formalne. Jednocześnie nieprawidłowości te prowadziły do następstw , które miały istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia. Nieco inaczej kwestię tę ujmując , zarzut procesowy jest usprawiedliwiony jedynie wówczas, jeżeli zostanie dowiedzione , że gdyby nie potwierdzone błędy proceduralne Sądu niższej instancji , orzeczenie kończące spór stron miałoby inną treść.

Biorąc pod rozwagę to generalium , za chybiony należy uznać ten , za pomocą którego pozwany bank neguje poprawność decyzji procesowej Sądu I instancji oddalającej wniosek kredytodawcy o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu bankowości dla dokonania analizy zagadnień powołanych w odpowiedzi na pozew.

Zważywszy na to czemu , według tez dowodowych banku , miał posłużyć ten dowód , jak również wskazywane w apelacji dowody z dokumentów [ na pomięciu oceny których strona pozwana zbudowała zarzut naruszenia art. 233 §1 kpc w zw z art. 245 i 227 oraz 231 kpc , a także art. 235 ² §2 kpc ] należy uznać, iż Sąd I instancji , oceniając /przy przyjętej koncepcji rozstrzygnięcia , która co do zasady jest poprawna / , iż przeprowadzenie tych dowodów nie służyło ustaleniu faktów , względnie, w odniesieniu do opinii , wniosków wynikających z wiedzy specjalistycznej , które byłyby dla oceny roszczenia poddanego pod osąd , doniosłe, nie popełnił błędu naruszenia wskazywanych przez stronę skarżącą norm.

Stąd też zawarty w apelacji wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego przez Sąd Odwoławczy nie został uwzględniony / por. zapis dźwiękowy rozprawy apelacyjnej z dnia 18 marca 2025r .; minuty 10-12 , zapis skrócony k.384 v akt /.

Z podanej przyczyny również zarzut naruszenia art. 235 ² §1 pkt 2, i §2 kpc w zw z art. 227kpc w zw z art. 278 §1 kpc, jest chybiony.

Jako niezasadny należy uznać także zarzut naruszenia art. 233 §1 kpc i funkcjonalnie z nim powiązane zarzuty faktyczne.

Uznanie go za usprawiedliwiony , wymaga od strony wykazania na czym, w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów, polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.

W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za trafny , pozostając dowolną , nie doniosłą z tego punktu widzenia , polemiką z oceną i ustaleniami Sądu niższej instancji.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005, sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

Dopóty , dopóki ocena przeprowadzona przez Sąd ocena mieści się w granicach wyznaczonych przez tę normę procesową i nie doznały naruszenia wskazane tam jej kryteria , Sąd Odwoławczy obowiązany jest ocenę tę , a co za tym idzie także wnioski z niej wynikające dla ustaleń faktycznych , aprobować .

Uwzględniając powyższe, zważywszy na to, w czym bank upatrywał błędów oceny i ustaleń Sądu niższej instancji , zarzuty te nie mogą być uznane za uzasadnione .

W miejsce rzeczowej, opartej na wskazanych wyżej kryteriach , odniesionej do indywidualnie oznaczonych dowodów [ i opartych na wnioskach z tej oceny wynikających ustaleń faktycznych , które przez to miałyby być dotknięte podnoszonymi nieprawidłowościami ] , polemiki ze sposobem postępowania Sądu Okręgowego strona skarżąca ogranicza się do przeciwstawienia jego stanowisku własnej wersji tak oceny dowodów jak i faktów doniosłych dla rozstrzygnięcia , zdaniem banku, poprawnej.

Nieprawidłowość Sądu na której zarzuty te zostały oparte , zgodnie z argumentacją apelanta - sprawdza się do tego ,że nie przyjął on wersji zdarzeń towarzyszących zawarciu umowy kredytowej z 2 sierpnia 2007r i interpretacji jej postanowień , którą skarżący uznaje za prawidłową.

A według przebiegu zdarzeń uznawanych przez stronę skarżącą za odpowiadające rzeczywistości ,

powódka została , w sposób dostateczny dla oceny jego skali , poinformowana przy podpisywaniu umowy, o ryzyku walutowym wynikającym z umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej , a rzeczywisty rozmiar zobowiązania kredytowego był oznaczony od samego początku. Ponadto strona pozwana nie mogła tego obowiązku swojej klientki kształtować jednostronnie w sposób dowolny , będąc związana wysokością kursów waluty szwajcarskiej określanej przez obiektywne siły panujące na rynku wymiany walut.

Już stwierdzenie takiego sposobu motywowania stawianych zarzutów wystarcza dla odparcia ich obu.

Dlatego jedynie na marginesie dostrzegając , że w istocie argumenty powołane dla wsparcia weryfikowanych zarzutów przez stronę pozwaną [ w rozbudowanej ponad rzeczywistą potrzebę formie redakcyjnej ] nie dotyczą wprost oceny dowodów i okoliczności faktycznych ale prawnej weryfikacji okoliczności towarzyszących zawarciu umowy oraz kształtowania danych w Tabeli Kursów walut , które dla dokonywanych przeliczeń /stosowania klauzul przeliczeniowej - spreadau walutowego- i kursowej / stosował pozwany bank / jego poprzednik prawny / , z punktu widzenia przesłanek oceny postanowień umowy stron jako mających / bądź nie / cechy niedozwolonych.

Sąd II instancji dodaje jeszcze , iż podziela , wbrew argumentacji strony pozwanej, stanowisko Sądu Okręgowego zgodnie z którym informacja przekazana J. K. (1) przy podpisywaniu umowy , o ryzyku walutowym , była - z punktu widzenia jej interesów- możliwości racjonalnej oceny swojej sytuacji finansowej w warunkach wzrostu kursu waluty szwajcarskiej - w czasie obowiązywania umowy , która została zawarta na trzydzieści lat , niedostateczna i nietransparentna.

Uznaje także za trafną tę jego część , w której wskazywał , że skoro doniosła dla oceny ważności umowy jest chwila jej podpisania, to niezależnie od tego jakie dane kursowe zamieszczał bank w obowiązującej u siebie Tabeli Kursów , istotne było to , że ta część postanowień umownych , która dotyczyła indeksacji kredytu kursem CHF , nawet potencjalnie dawała możliwość silniejszej stronie stosunku zobowiązaniowego - przedsiębiorcy- dowolnego / nieograniczonego / ustalania kursu przeliczenia złotówek na franka i odwrotnie , a nie to, czy bank stosował kusy przeliczeniowe wynikające z danych rynkowych.

Stąd bez znaczenia było też to , jak kwestia ta była regulowana w oparciu o kolejne zmiany umowy w trakcie jej obowiązywania, a także , jak kształtowałoby się zobowiązanie powódki , gdyby w miejsce danych kursowych z Tabeli Kursów stosować np. kurs średni NBP.

Zdaniem Sądu II instancji , wbrew argumentom strony apelującej, która w oparciu o nie formułuje zarzut naruszenia art. 299 kpc w zw .z art. 233 §1 kpc ,

Sąd Okręgowy nie popełnił zarzucanej mu nieprawidłowości , uznając za wiarygodną relację powódki , złożoną w czasie przesłuchania w charakterze strony.

Sąd niższej instancji także w odniesieniu do tego dowodu, nie wykroczył poza kryteria , a co za tym idzie także granice oceny swobodnej tych zeznań.

Ściślej mówiąc, argumentując za wnioskiem przeciwnym , bank nie zdołał tej nieprawidłowości wykazać. Nie mógł bowiem, , jak to uczynił, w podstawie zarzutu poprzestać na wyrażeniu innej oceny depozycji faktycznych kredytobiorczyni.

Nieuzasadniony jest także zarzut naruszenia art. 327 ¹ §1 pkt 2/ kpc w zw. z art. 233 §1 kpc

Jak wynika z ukształtowanego i jednolitego , podzielanego przez Sąd Apelacyjny, w składzie rozstrzygającym sprawę, orzecznictwa Sądu Najwyższego, na tle wykładni poprzednio obowiązującego art. 328 §2 kpc , które zachowało aktualność , może on być uzasadniony jedynie wyjątkowo , gdy konstrukcja pisemnych motywów orzeczenia Sądu niższej instancji jest tak wadliwa , iż nie zawierają one danych pozwalających na przeprowadzenie na ich podstawie kontroli instancyjnej orzeczenia.

Nieco inaczej kwestię tę ujmując , zarzut naruszenia tego przepisu jest uzasadniony wtedy , gdy uzasadnienie wyroku nie pozwala na stwierdzenie czy Sąd prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego i [ lub ] procesowego.

/ por. także wskazane jedynie ilustracyjnie , postanowienie SN z dnia 21 listopada 2001r, sygn. I CKN 185/01 powołane za zbiorem Lex/

Tego rodzaju zasadniczymi / konstrukcyjnymi / wadami motywy wyroku z 15 czerwca 2022r. nie są dotknięte.

Wynika z nich z oparciu o jakie ustalenia i wnioski prawne , odwołane do mających w sprawie zastosowanie norm prawa materialnego, Sąd oparł swoje rozstrzygniecie. Wiadomo jest z jego lektury także w jaki sposób i dlaczego ocena zgromadzonych dowodów została przeprowadzona we wskazany w uzasadnieniu sposób.

Nie jest w związku z tym usprawiedliwiona argumentacja skarżącego wspierająca ten zarzut, tym bardziej , że Sąd rozpoznając sprawę i motywując wydane orzeczenie, nie ma obowiązku wskazywać w jaki sposób odnosi się do wszystkich twierdzeń i ocen stron . Jego obowiązek w tym zakresie ogranicza się tylko do tych , które z punktu widzenia przedmiotu uzasadnianego rozstrzygnięcia , uznaje za doniosłe.

Chybiony jest również zarzut naruszenia art. 3 kpc w zw. z art. 6 kc oraz 232 kpc.

Zważywszy na to , w czym strona pozwana upatruje jego realizacji , wystarczy wskazać, iż kwota dochodzona pozwem przez J. K. (1) odpowiada świadczeniu , które spełniła wobec banku w wykonaniu umowy , w okresie od 30 listopada 2010 r do 31 sierpnia 2014r. Potwierdza ten fakt dokument „zaświadczenia” , wystawiony przez stronę pozwaną. /por. k. 71-77 akt/

Z podanych powodów, uznając , iż zarzuty procesowe , w tym w szczególności zarzut przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów i wynikających stąd błędów ustaleń , nie są zasadne , fakty uczynione przez Sąd I instancji podstawą kontrolowanego instancyjnie orzeczenia , jako poprawne i kompletne , Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne.

Odwoławczą weryfikację zarzutów materialnych sformułowanych przez skarżący bank należy rozpocząć od wskazania, iż oceny kwestionowanych przez powódkę postanowień umowy kredytowej z dnia 2 sierpnia 2007r. z punktu widzenia ich ewentualnej abuzywności oraz wpływu ewentualnego potwierdzenia takiego ich charakteru na ważność umowy jako całości , posłużyły Sądowi I instancji tylko jako przesłanki weryfikacji zasadności roszczenia pieniężnego poddanego pod osąd w sprawie.

Przy takim zastrzeżeniu , kontynuując ocenę apelacji banku, wskazać należy, przepisy art. 385 ¹ i następnych k.c. dotyczące niedozwolonych postanowień umownych mają charakter szczególny , w stosunku do tych norm kodeksowych , które mają generalne zastosowanie do kształtowania przez kontrahentów treści umowy oraz oceny ważności takiej czynności prawnej.

W konsekwencji , zarzuty niedozwolonego charakteru postanowień umowy zawartej z przez strony w dniu 2 sierpnia 2007r , mogą być oceniane z punktu widzenia tylko tego przepisu, a nie ogólnych, wskazanych wyżej, norm kodeksowych.

Odeprzeć należy, jako nietrafny, zarzut naruszenia art. 111 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo bankowe w związku z powołanymi przez stronę skarżącą normami , gdyż jak już była o tym mowa, decydująca dla oceny niedozwolonego charakteru postanowień umownych jest data podpisania umowy kredytowej oraz to, czy podmiot profesjonalny miał chociażby potencjalną możliwość, na ich podstawie , jednostronnego kształtowania zakresu obowiązków umownych konsumentów ,w tym poprzez mechanizm waloryzacji ich zobowiązania kredytowego walutą franka szwajcarskiego.

Niezasadnie również strona pozwana podnosi zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 385 ¹ §1i 2 kc w związku z innymi przepisami kodeksowymi oraz ustawy Prawo bankowe i powołanym przez stronę skarżącą postanowieniem art. 6 ust. 1 Dyrektywy nr 93/13/ EWG.

Zarzut ten sprowadza się do stwierdzenia , iż Sąd niezasadnie uznał umowę zawartą przez strony za nieważną w całości z powodu abuzywności postanowień regulujących klauzulę indeksacyjną [ w istocie składająca się z klauzuli przeliczeniowej / spreadu walutowego/ i klauzuli kursowej/ wynikających z treści §1 ust.3A, §7 ust.1 oraz §11 ust.4 umowy, w warunkach , gdy brak było do tego podstaw albowiem :

a/ nie kształtują one praw i obowiązków kredytobiorczyni w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, nie naruszając w sposób rażący jej interesów jako klientki banku – konsumentki ,

b/ postanowienia te były z nią indywidualnie negocjowane ,

c/ J. K. (1) była dostatecznie poinformowana o ryzyku walutowym, związanym z podpisaniem tego typu umowy kredytowej , a także o tym , iż zmiana kursu w czasie, może wpłynąć na zwiększenie zakresu jej zobowiązania zwrotnego wobec drugiej strony,

d/ nawet gdyby przyjąć niedozwolony charakter tych postanowień , Sąd I instancji powinien był rozważyć zastąpienie przewidzianego w nich mechanizmu waloryzacji , średnim kursem franka szwajcarskiego, publikowanym przez NBP.

W bardzo zbliżony sposób strona pozwana motywowała zarzut naruszenia art. 65§1 kc w zw. ze wskazywanymi przez nią przepisami ustawy Prawo bankowe oraz Dyrektywy 93/13/ EWG twierdząc ,iż Sąd I instancji interpretując treść umowy stron, odwołał się jedynie do literalnego brzmienia jej postanowień , pomijając inne kryteria wykładnicze.

A ich zastosowanie , w szczególności kryterium zgodnego zamiaru stron , doprowadziłoby do innych wniosków w zakresie treści oświadczeń woli kontrahentów.

Zgodnie z nią , zamiarem zarówno banku jak i powódki było to aby [ w razie nieokreślenia w umowie kursu waluty szwajcarskiej wobec złotówki , w jakim miało dochodzić do przeliczenia na walutę obcą kwoty udzielonego kredytu jak i rat kredytowo - odsetkowych świadczonych bankowi przez konsumentkę , stosowany był aktualny na datę konkretnej, tego rodzaju transakcji, kurs przeliczenia kursowego albo też średni kurs NBP.

Zatem wbrew takiej , poprawnej, wykładni postanowień umownych , zgodnej przy tym także z zasadami współżycia społecznego , Sąd niezasadnie ocenił umowę z dnia 2 sierpnia 2007r. jako ab initio, w całości nieważną

Rozpoczynając weryfikację tych zarzutów od tego , którym bank neguje potwierdzenie nieważności umowy w całości , wystarczy powiedzieć , iż już w ramach pisma skierowanego do banku przed wniesieniem pozwu, z dnia 6 października 2020r , którym wezwała bank do zapłaty świadczenia pieniężnego jako nienależnego , a najpóźniej, po pouczeniu przez Sąd I instancji na rozprawie w dniu 15 czerwca 2022r / /por. k.275 akt / , powódka dała wyraz jednoznacznemu stanowisku, że jej zamiarem nie było to , aby kurs przeliczenia walut polskiej i szwajcarskiej zastąpić kursami wskazywanymi obecnie przez stronę pozwaną a umowę kredytową traktować jako nadal wiążącą strony.

Przeciwnie , co najmniej od tej ostatnio wymienionej daty , na pewno uważała ,iż postanowienia o których była mowa wyżej, są ukształtowane sprzecznie z jej usprawiedliwionymi interesami , naruszając je w sposób rażący. Stąd twierdzenia banku , iż należało je wyłożyć tak iż by , honorując rzeczywisty zamiar stron , uważać ją nadal za nadal pomiędzy stronami obowiązującą, są zupełnie dowolne , wykluczając podzielenie tego zarzutu.

Wbrew rozbudowanej ponad rzeczywistą potrzebę , argumentacji strony pozwanej , Sąd I instancji nie popełnił zarzucanych mu błędów zastosowania art. 385 ¹ §1 i 2 kc , trafnie przyjmując abuzywność postanowień umowy kredytowej , w szczególności tych określających sposób waloryzacji /przeliczenia / waluty szwajcarskiej na polską i odwrotnie, według Tabeli Kursów obowiązujących u strony pozwanej[ jej poprzednika prawnego ].

To ten właśnie mechanizm , na zastosowanie którego powódka jako klientka – konsumentka , nie miała żadnego wpływu , ten bowiem był wprowadzony jednostronnie przez kredytodawcę , na podstawie wzorca umownego , ostatecznie decydował o tym ile pieniędzy zostało ówcześnie J. K. (1) / D./ udostępnione przez bank oraz , w jaki sposób poszczególne raty kapitałowo – kredytowe wpływały na rzeczywiste zmniejszenie jej zobowiązania kredytowego.

Taki ich charakter prowadził do nieważności umowy jako całości albowiem nie mogła ona nadal funkcjonować, w warunkach uznania tych klauzul za nie wiążące powódki.

Dodać jeszcze należy , iż jak wynika z ustaleń poczynionych w postępowaniu, żadne postanowienie umowne spośród tych , które składały się na mechanizm służący opisanym wyżej przeliczeniom , nie zostało z kredytobiorczynią indywidualnie uzgodnione.

W szczególności bank nie dowiódł- mimo , że to na nim spoczywał obowiązek w tym zakresie- faktów pozwalających na wniosek przeciwny.

Obecna przeciwniczka procesowa (...) S.A. dokonała jedynie wyboru gotowego produktu przygotowanego przez przedsiębiorcę, obejmując porozumieniem tylko niedoniosłe z rozważanego punktu widzenia szczegóły, jak data uruchomienia kredytu czy warunki zabezpieczenia jego spłaty.

Trzeba jeszcze w tym kontekście dodać , iż :

dla zrealizowania przesłanki rzeczywistego wpływu konsumenta na treść postanowień umownych nie wystarczy wykazanie, że dowiedział się o treści postanowień których niedozwolony charakter podnosi, w odpowiednim czasie, a strony prowadziły w tym przedmiocie negocjacje.

Konieczne jest udowodnienie wspólnego ustalenia ostatecznej ich treści , w wyniku rzetelnych negocjacji, w ramach których konsument miał realny wpływ na treść określonego postanowienia umownego, chyba że zostało ono sformułowane przez niego i włączone do umowy na jego żądanie.

/ por. w tej materii także judykat Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 2019r , sygn.IV CSK 443/18 , powołany za zbiorem Legalis /.

Takich indywidualnych uzgodnień przed podpisaniem umowy z 2 sierpnia 2007r nie było, w tym w szczególności w odniesieniu do postanowień określających sposób, w jaki kwota kredytu i sumy rat kapitałowo odsetkowych, będą przeliczane z waluty szwajcarskiej na polską i odwrotnie.

W ocenie Sądu II instancji , kwestionowane przez powódkę postanowienia umowne dotyczyły świadczeń głównych stron.

Po wahaniach w orzecznictwie sądowym ostatecznie zostało przyjęte zapatrywanie o takim charakterze mechanizmu przeliczeniowego, w kredytach denominowanych i indeksowanych do waluty obcej [ waloryzowanych walutą obcą ]

/ por. powołane jedynie przykładowo wyroki Sądu Najwyższego: z 4 kwietnia 2019 r., sygn. III CSK 159/17, z 9 maja 2019 r., sygn. I CSK 242/18 i z 11 grudnia 2019 r., sygn. V CSK 382/18., wskazane za zbiorem Legalis /.

Obowiązek zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu w oznaczonych terminach spłaty , stanowi główne świadczenie kredytobiorcy. Natomiast klauzula według której dochodzi do przeliczenia dokonywanych przez niego wpłat rat na walutę obcą [ w tym przypadku na franka szwajcarskiego ], wpływa na wysokość tego świadczenia. To z zastosowania tego mechanizmu wynika , w jakiej wysokości świadczenie główne ma być spełnione, co tym bardziej upewnia poprawność takiej jej kwalifikacji.

Zdaniem Sądu II instancji, ustalenia faktyczne poczynione w postępowaniu nie dają dostatecznych podstaw do uzasadnionego przyjęcia, iż w momencie zawierania umowy J. D. / obecnie K. / , miała możliwość uzyskania pełnego rozeznania co do wysokości świadczenia, które będzie miała obowiązek spełnić oraz i w szczególności , co do ryzyka zmiany kursu waluty w przyszłości i wpływu tej zmiany na rzeczywiste saldo jej zobowiązania , przekładające się wprost na jej sytuację ekonomiczną , w dającym się przewidzieć realnie okresie , zważywszy , iż miała związać się z bankiem węzłem obligacyjnym na okres trzydziestu lat .

W szczególności brak było , w dniu zawierania umowy , możliwości ustalenia wysokości zobowiązania ratalnego kredytobiorczyni wobec banku , / rat kapitałowo - odsetkowych / albowiem wysokość ta zależna była od danych zamieszczonych w nieokreślonej w umowie Tabeli Kursów, stosowanej przez bank . Przy tym sposób zamieszczania w niej tych danych także był pozostawiony wyłącznej jego decyzji . Klientka – konsumentka - nie miała możliwości ich sprawdzenia ani , tym bardziej , jakiegokolwiek wpływu na ich rzeczywistą wysokość. Tym samym warunek jednoznaczności klauzuli waloryzacyjnej / przeliczeniowej i kursowej/ , nie został w umowie stron spełniony.

/ por. w tej materii także stanowisko SN zawarte w judykacie z 19 kwietnia 2021r., sygn. III CSK 159/17- powołanym za zbiorem Lex /.

Okoliczności ustalone w sprawie nie pozwalają na potwierdzenie , iż powódka została, przed podpisaniem umowy w sposób jasny , możliwie pełny i zrozumiały poinformowana o ryzyku walutowym, związanym z możliwością niekorzystnych zmian kursu franka szwajcarskiego w czasie.

Przy tym nie można uznać, że obowiązek ten został spełniony przez bank, który poprzestał na ogólnym pouczeniu o możliwości wzrostu kursu w czasie trwania umowy i wynikającym stąd wpływie na wzrost zakresu obowiązku finansowego drugiej strony przyszłej umowy.

Dodać do tego należy , iż dla potwierdzenia wypełnienia przez bank obowiązków informacyjnych dotyczących ryzyka kursowego nie jest wystarczające odebranie od konsumenta standardowego oświadczenia, że o takim ryzyku został poinformowany.

/ por. w tej materii także wyrok SN z 27 listopada 2019r., sygn. II CSK 483/18 powołany za zbiorem Lex /.

Zgodnie z aktualnie obowiązującą w judykaturze wykładnią art. 385 ¹ §1 k.c., nie budzi wątpliwości, iż postanowienia umowy, które określają zasady przeliczenia kwoty udzielonego kredytu na złotówki przy wypłacie kredytu, a także spłacanych rat na walutę obcą, pozwalające bankowi swobodnie kształtować kurs waluty obcej, mają charakter niedozwolonych postanowień umownych.

/ por. wskazane tylko ilustracyjnie orzeczenia SN z 27 lutego 2019 r. sygn. II CSK 19/18 i z 29 października 2019 r. sygn. V CSK 382/18 , powołane za zbiorem Legalis /

Klauzule takie mają charakter abuzywny, gdyż kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy. Przy czym sprzeczność z dobrymi obyczajami i naruszenie tych interesów polega, w tym wypadku, na uzależnieniu wysokości świadczenia banku i konsumenta od swobodnej decyzji silniejszej strony stosunku zobowiązaniowego / przedsiębiorcy/.

/ por. tylko ilustracyjnie wyroki SN z 13 grudnia 2018 r., sygn. V CSK 559/17 i z 11 grudnia 2019 r., sygn. akt V CSK 382/18 powołany za zbiorem Legalis /.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, postanowienia łączącej strony umowy z 2 sierpnia 2007r., w zakresie ryzyka walutowego oraz określające wskazany wyżej sposób dokonywania przeliczeń walut polskiej i szwajcarskiej , w odwołaniu się do danych kursowych kształtowanych jednostronnie przez bank, przybierających postać przygotowanych przezeń i obowiązujących w banku (...), uznać należy, za niedozwolone.

Nie ma znaczenia dla tej oceny to, w jaki sposób umowa w rzeczywistości była wykonywana i jak , po jej podpisaniu, zmieniała się jej treść.

Ocena, czy postanowienie umowne jest niedozwolone dokonywana jest bowiem według stanu z chwili zawarcia umowy

/ por. także uchwalę[ 7] Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2018 r., sygn. III CZP 29/17 powołaną za zbiorem Lex/

Przechodząc do oceny skutków niedozwolonego charakteru tych postanowień , wskazać na wstępie należy , iż zgodnie z treścią uchwały SN z dnia 7 maja 2021 sygn. III CZP 6/21 , powołanej za zbiorem Lex /, której stanowisko Sąd II instancji, w składzie rozpoznającym sprawę podziela, niedozwolone postanowienie umowne jest od początku, z mocy samego prawa, dotknięte bezskutecznością na korzyść konsumenta, który ewentualnie może udzielić następczo świadomej i wolnej zgody na to postanowienie i w ten sposób przywrócić mu skuteczność z mocą wsteczną.

W rozpoznawanej sprawie , o czym była już uprzednio mowa , stanowisko powódki było jednoznaczne co do tego, iż nie jest zainteresowana , w warunkach abuzywności części postanowień, w utrzymaniu w dalszym ciągu umowy jako obowiązującej pomiędzy stronami.

Eliminacja tych postanowień z umowy, powoduje brak możliwości określenia mechanizmu oznaczenia wysokości świadczenia jakie konsumentka - kredytobiorczyni - ma otrzymać od drugiej strony- skoro dostała od banku złotówki , po ich przeliczeniu według kursu / ceny / kupna waluty szwajcarskiej oraz została zobowiązana spełniać na rzecz banku , w ramach umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej, w odwołaniu się do kursu jej sprzedaży przez pozwany bank, wedle którego, [ w stanie faktycznym rozstrzyganej sprawy ] przeliczana miała być wpłata złotówkowa, mająca prowadzić do ograniczenia długu J. K. (1) .

Zgodnie ze stanowiskiem TSUE , wyrażonym w motywach wyroku z dnia 3 października 2019r sygn. C – 260/18 , postanowienie art. 6 ust. 1 Dyrektywy 93/13/EWG , należy wykładać w ten sposób [a jest to wykładania, którą Sądy krajowe muszą brać pod uwagę przy rozstrzyganiu indywidualnych spraw, będąc nią związanymi ], iż stoi ono na przeszkodzie wypełnianiu luk w umowach spowodowanych eliminacją klauzul uznawanych za niedozwolone , wyłącznie na podstawie przepisów krajowych o charakterze ogólnym, nie będących przepisami dyspozytywnymi lub takimi , które będą mieć zastosowanie dlatego , że strony umowy wyrażą na to wolną i uświadomioną zgodę.

Takiej regulacji ,[ jak dotąd] w polskim porządku prawnym brak.

Nie można też w sposób usprawiedliwiony przyjmować , że wolą stron w 2007 roku było zawarcie umowy kredytu waloryzowanego walutą obcą , bez mechanizmu waloryzacji wzajemnych świadczeń na podstawie kursów waluty polskiej i szwajcarskiej, przy równoczesnym pozostawieniu wskaźnika LIBOR , stosowanego tylko w kredytach walutowych , a także przy kredycie indeksowanym lub denominowanym w takim zagranicznym pieniądzu.

Analiza treści pozostałych postanowień umownych w tym w szczególności tych , które określały sposób wypłaty kwoty kredytu i warunki jej spłaty, takiemu zamiarowi w sposób nie budzący wątpliwości zaprzecza , by przypomnieć tylko sposób określenia wysokości należności odsetkowej i sposobu jej wyrażenia.

Skoro tak , to uzasadnionym jest wniosek ,iż tego rodzaju zabiegi , jakie postuluje bank , mające służyć , mimo wszystko , utrzymaniu umowy w mocy, przy wyeliminowaniu jedynie postanowień składających na mechanizm przeliczenia według danych dotyczących wzajemnych relacji kursowych, są - szczególnie przy stanowczym, zrelacjonowanym wyżej stanowisku procesowym powódki - niedopuszczalne - skoro prowadziłoby to , do tak znacznego przekształcenia umowy, iż wywołałoby skutek nie dający się pogodzić z charakterem stosunku prawnego nawiązanego przez strony.

Nie dałoby się takiego przekształcenia stosunku umownego pogodzić także z celem w jakim zobowiązanie kredytowe było przez nią w dniu 2 sierpnia 2007r. zaciągane.

J. K. (1)/ ówcześnie D. / chciała otrzymać od banku nie walutę obcą ale kwotę wyrażoną w złotych polskich z przeznaczeniem na zakup nieruchomości budowlanej w miejscowości K..

Trzeba także podkreślić , iż eliminacja postanowień niedozwolonych o ile nie miałoby prowadzić do nieważności umowy jako całości , musi zapewniać to , że prawa i obowiązki stron są nadal ściśle oznaczone i w tym zakresie nie zachodzi skutek deformacji regulacji umownej, [także z punktu widzenia celu jaki strony chciały osiągnąć, wyrażając wzajemny konsens poprzez zawarcie umowy kredytowej określonego rodzaju, na oznaczonych naówczas warunkach].

W rozpoznawanej sprawie tego rodzaju deformacja , zwłaszcza zaważywszy na charakterystyczne elementy kredytu indeksowanego do waluty obcej , miałaby przy jej potencjalnym utrzymaniu , miejsce.

Stąd zarzut naruszenia art. 385 ¹ §1 i 2 kc w zw. z art. 358 §2 kc oraz wskazanych przez skarżący bank przepisów prawa bankowego oraz wskazanego przezeń postanowienia Dyrektywy nr 93/13/EWG nie jest usprawiedliwiony, podobnie jak te pozostałe zarzuty materialne za których pośrednictwem bank krytykuje nie uznanie przez Sąd niższej instancji spornej umowy za nadal obowiązującą przy wypełnieniu ewentualnych luk w jej postanowieniach wynikających uznania dotychczasowych za niewiążące powódki – konsumentki , treścią wynikającą z przepisów prawa bankowego , art. 358 §2 kc czy art. 41 Prawa wekslowego.

W warunkach , gdy Sąd Okręgowy , wbrew zarzutom strony apelującej , zasadnie uznał, iż umowa stron jest od początku nieważna trafnie też ocenił ,iż roszczenie pieniężne poddane przez J. K. (1) pod osąd w rozstrzyganej sprawie jest usprawiedliwione.

Taka jego ocena roszczenia o zapłatę świadczenia zwrotnego jest wynikiem poprawnego uznania , iż podstawa świadczeń wzajemnych pomiędzy stronami sporu od samego początku nie istniała, wobec nieważności umowy , która była dla spełnionego świadczenia kredytobiorczyni źródłem i racją prawną.

Już tylko na marginesie i dla porządku dodać należy , że bank nie dowiódł w postępowaniu , a nawet nie starał się tego czynić [ czy chociażby uprawdopodobnić ], iż rzeczywiście kwotą uzyskaną od powódki nie jest już wzbogacony.

Chybiony jest także materialny zarzut strony skarżącej o naruszeniu przez Sąd I instancji art. 481 kc w zw. z art. 455 kc i innych wskazanych w tym zarzucie norm , szczególnie biorąc pod rozwagę to, w czym widzi ona naruszenie tych przepisów.

Według aktualnego stanowiska TSUE , którym Sąd Odwoławczy jest związany, o opóźnieniu banku w spełnieniu pieniężnego świadczenia zwrotnego należnego powódce, w warunkach potwierdzenia nieważności umowy dla których było ono podstawą należy mówić nawet wcześniej niż przyjął to Sąd I instancji.

W sytuacji jednak , gdy J. K. (1) nie składała apelacji Sąd Odwoławczy jest wolny od przedstawiania we tym zakresie szczegółów swojego stanowiska prawnego

Wystarczy, że jedynie wskazać , iż motywacja tego zarzutu ze strony banku jest wręcz niezrozumiała , gdy porówna się ją z faktami wynikającymi z akt sprawy.

Zgodnie z nimi początkowy termin płatności odsetek ustawowych od zasądzonej sumy świadczenia głównego, został określony przez Sąd Okręgowy na dzień następny po dniu wyrokowania , a pouczenie Sądu wobec powódki o ewentualnych konsekwencjach rozliczeniowych pomiędzy stronami, w warunkach uznania umowy za nieważną miało miejsce w dniu zamknięcia rozprawy , tożsamym z dniem ogłoszenia wyroku w sprawie.

Z podanych przyczyn w uznaniu , że także żaden z podniesionych zarzutów materialnych nie jest trafny , apelację strony pozwanej Sąd II instancji , jako bezzasadną oddalił , na podstawie art. 385 kpc/ pkt 1 sentencji motywowanego wyroku /.

Rozstrzygając o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Odwoławczy zastosował art. 98 §1 i 3 oraz 99 kpc w zw z art. 391§1 kpc i wynikającą z tego przepisu , dla wzajemnego rozliczenia stron z tego tytułu, zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy.

Kwota należna wygrywającej także ten etap sporu stron powódce, od przerywającej strony pozwanej , odpowiada wynagrodzeniu zastępującego ją radcy prawnego , ustalonemu na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z §10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 [ jedn. tekst DzU z 2018 poz. 265 ].

Kwota kosztów została przyznana wraz z odsetkami o których Sąd Odwoławczy był obowiązany orzec z urzędu , po myśli art. 98 §1 ¹ kpc. w zw z art. 391 §1 kpc. / pkt 2 sentencji uzasadnianego wyroku.