Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Sławomir Jamróg
Sędziowie:	SSA Jerzy Bess SSA Grzegorz Krężołek (spr.)
Protokolant:	sekr. sądowy Marta Matys

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2018 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. w W.

przeciwko W. K. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 12 maja 2017 r. sygn. akt I C 221/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddala;

2.  zasądza od (...) Bank S.A. z siedzibą w W. na rzecz pozwanej W. K. (1) kwotę 10.800 zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Jerzy Bess SSA Sławomir Jamróg SSA Grzegorz Krężołek

Sygn. akt : I ACa 1484/17

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym (...) Bank S.A w W. wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych W. K. (2) i W. K. (1) kwoty 343.204,22 zł oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu żądania strona powodowa wskazała , że 20 grudnia 2013 r zawarła z W. K. (2), prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...), umowę pożyczki gospodarczej nr (...), której spłata została poręczona przez W. K. (1).

Pożyczkobiorca nie wywiązywał się z ciążącego na nim zobowiązania terminowego dokonywania spłat pożyczonych pieniędzy w ratach ustalonych w umowie. Dlatego pismem z dnia 17 grudnia 2015 roku bank wypowiedział umowę, stawiając całą należność w stan wymagalności, a następnie wystawił wyciąg z ksiąg banku stwierdzający zadłużenie W. K. (2).

Pismem z dnia 23 lutego 2016 roku powód wezwał pozwanych do zapłaty zaległości. Do dnia sporządzenia pozwu nie nastąpiła spłata wymagalnej wierzytelności. Na dochodzoną kwotę składają się:

kwota 319.573,02 zł – należność główna , równa niespłaconemu kapitałowi , 14.676,90 zł – odsetki umowne za okres korzystania z kapitału w wysokości 8,69 % od dnia 20 lipca 2017 roku do dnia 2 lutego 2016 roku,

- 8.909,30 zł – odsetki za opóźnienie w wysokości 10 % od dnia 4 września 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i następnie 14 % od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia 19 sierpnia 2016 roku oraz

45 zł z tytułu opłat i prowizji .

Sąd RejonowyL.w L. stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Kielcach

W piśmie procesowym z dnia 12 grudnia 2016 roku powód sprecyzował żądanie w zakresie odsetek za opóźnienie składających się na dochodzoną kwotę, wyjaśniając, iż 8.909, 30 zł to kwota tytułem odsetek za opóźnienie w wysokości 8 % od dnia 4 września 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz w wysokości 5 % od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia 19 sierpnia 2016 roku.

Jednocześnie powód rozszerzył żądanie pozwu powództwo wnosząc o zasądzenie na jego rzecz od pozwanych solidarnie kwoty 343.204,22 zł wraz z dalszymi odsetkami za opóźnienie liczonymi do kwoty 319.573,02 zł w wysokości średniego oprocentowania WIBOR dla 3-miesięcznych lokat na rynku międzynarodowym z 10 ostatnich dni roboczych ostatniego dnia miesiąca poprzedniego kwartału, powiększonego o 15 punktów procentowych, które na dzień sporządzania pozwu wynoszą 5% w stosunku rocznym, począwszy od dnia 20 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, iż tak wskazana wysokość naliczonych odsetek nie może przekroczyć odsetek maksymalnych z tytułu opóźnienia;

dalszymi odsetkami ustawowymi od kwoty 14.676,90 zł liczonymi od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych; dalszymi odsetkami ustawowymi od kwoty 8.909,30 zł liczonymi od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych.

Sąd Okręgowy w Kielcach w dniu 21 grudnia 2016 roku, wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym w całości uwzględnił ostatecznie określone żądanie strony powodowej. Obciążył pozwanych również kosztami postępowania w kwocie 4 308 złotych.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana W. K. (1) w pierwszej kolejności wniosła o zawieszenie postępowania do czasu ustanowienia opiekuna dla W. K. (2).

Podniosła, że stan zdrowia pozwanego nie pozwala mu na branie udziału w postępowaniu, rozpoznano u niego stan wegetatywny, obrzęk mózgu i śpiączkę mózgową .

Kwestionując wydany nakaz w całości twierdziła , że powództwo powinno zostać oddalone w całości , a ewentualnie skierowane wobec ubezpieczyciela pożyczkobiorcy albowiem umowa , którą zawarł z bankiem była ubezpieczona na wypadek nie wykonania przez niego obowiązków umownych.

W swoim stanowisku nie negowała wysokości zobowiązania wynikającego z umowy, postulując także nie obciążanie jej kosztami procesu z uwagi na swoją trudną sytuację majątkową.

Zważywszy na opisany przez pozwaną stan zdrowia W. K. (2) Sąd I instancji , postanowieniem z dnia 12 maja 2017r, wyłączył sprawę przeciwko niemu do odrębnego rozpoznania.

Wyrokiem z dnia 12 maja 2017r , Sąd Okręgowy w Kielcach :

- zasądził od pozwanej W. K. (1) na rzecz powoda (...) Bank S.A. w W. kwotę 343.204,22 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości średniego oprocentowania WIBOR dla 3 - miesięcznych lokat na rynku międzybankowym z 10 ostatnich dni roboczych ostatniego miesiąca poprzedniego kwartału, powiększonego o 15 punktów procentowych, nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie, liczonymi od kwoty 319.573,02 od dnia 20 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 14.676,90 zł od dnia 22 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 8.909.30 zł od dnia 22 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty [ pkt I ] oraz

- nie obciążył pozwanej kosztami procesu [ pkt II sentencji wyroku ] .

Sąd Okręgowy ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :

W dniu 20 grudnia 2013 r. W. K. (2), prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą W. P. Handlowe (...) z siedzibą we W. zawarł z (...) Bank S.A. w W. umowę pożyczki gospodarczej nr (...).

Na jej podstawie bank udzielił pożyczkobiorcy pożyczki na dowolny cel związany z prowadzoną działalnością gospodarczą do wysokości 336.000 zł na okres od 20 grudnia 2013 roku do 19 grudnia 2028 r.

Spłata pożyczki i naliczonego za okres obrachunkowy oprocentowania, miała następować poprzez obciążenie przez b ank rachunku bieżącego pożyczkobiorcy prowadzonego w (...) Bank S.A. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zapewnienia na rachunku wpływów w wysokości 3 krotności raty kapitałowo- odsetkowej.

Strony przewidziały, iż w sytuacji nie realizowania przez W. K. (2) tego obowiązku pożyczkodawca będzie uprawniony do wypowiedzenia umowy.

Zgodnie z jej § 3 oprocentowanie pożyczki było zmienne, ustalone w dniu podpisania umowy w oparciu o stawkę WIBOR 3M, powiększoną o marżę banku w wysokości 5 %.

W dacie zawarcia umowy oprocentowanie łącznie wynosiło 9,65 % w stosunku rocznym. Zmiany oprocentowania pożyczki następowały w trybie kwartalnym, poprzez zmianę stawki WIBOR 3M, obliczanej jako średnia wartość jego stawek z ostatnich 10 dni roboczych ostatniego miesiąca danego kwartału. Zmienione oprocentowanie obowiązywało od pierwszego dnia miesiąca rozpoczynającego każdy kolejny kwartał trwania umowy.

Ustalono w niej zabezpieczenie spłaty pożyczki m.in. w formie poręczenia według przepisów prawa cywilnego.

W dniu 27 grudnia 2013 r pozwana W. K. (1) udzieliła poręczenia spłaty zobowiązania pożyczkodawcy, zobowiązując się, na wypadek nie wykonania zobowiązania przez niego , do wykonania zobowiązania wynikającego z umowy w sposób i w terminach określonych przez bank w skierowanym do niej żądaniu.

Nadto celem zabezpieczenia spłaty pożyczki W. K. (2) ustanowił na rzecz pożyczkodawcy hipotekę umowną z najwyższym pierwszeństwem do wysokości 571.200 zł na nieruchomości położonej w miejscowości S., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...).

W. K. (2) został objęty ochroną ubezpieczeniową w ramach Grupowej Umowy (...) od (...) Bank S.A. Umowa ubezpieczenia zapewniała ochronę ubezpieczeniową na wypadek szkody wyrządzonej bankowi na skutek braku spłaty części pożyczki, w związku z upadłością pożyczkobiorcy .

Pozwany W. K. (2) nie wywiązywał się z ciążącego na nim zobowiązania wynikającego z zawartej umowy. Od czerwca 2015 roku pożyczka nie była przez niego spłacana.

W związku z tym zaniechaniem pismem z dnia 17 grudnia 2015 roku, strona powodowa wypowiedziała umowę z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia liczonego od dnia doręczenia pisma zawierającego wypowiedzenie . Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało doręczone W. K. (2) w dniu 29 grudnia 2015 roku. Powód dokonał także wypowiedzenia umowy w stosunku do W. K. (2) jako dłużnika rzeczowego.

W. K. (1) została zawiadomiona przez bank o dokonanym wypowiedzeniu . Pismo zawierające zawiadomienie zostało doręczone pozwanej w dniu 29 grudnia 2015 roku.

Obydwoje pozwani, odrębnie , pismami z dnia 23 lutego 2016 r, zostali wezwani przez powoda do zapłaty całości, postawionej w stan natychmiastowej wymagalności należności, obejmującej kwotę 319.573,02 zł tytułem kapitału , kwotę 14.676,90 zł tytułem odsetek umownych, kwotę 1.097,54 zł tytułem odsetek podwyższonych za opóźnienie w spłacie należności kapitałowej oraz kwotę 45 zł tytułem opłat i prowizji - w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania.

Bank jednocześnie poinformował, iż w przypadku braku spłaty całości należności w podanym terminie, wystąpi na drogę postępowania sądowo-egzekucyjnego.

W dniu 19 sierpnia 2016 r. (...) Bank S.A. w W. wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych banku stwierdzający istnienie zobowiązania pozwanego W. K. (2) z tytułu umowy pożyczki gospodarczej nr (...) z dnia 20 grudnia 2013 roku oraz pozwanej W. K. (1) z tytułu umowy poręczenia spłaty tego zobowiązania , na kwotę 319.573,02 zł (należność główna), 14.676,90 zł (odsetki umowne za okres korzystania z kapitału w wysokości 8,69 % od dnia 20 lipca 2015 roku do dnia 2 lutego 2016 roku), 8.909,30 zł (odsetki za opóźnienie naliczane od kwoty niespłaconego kapitału w wysokości 8% od dnia 4 września 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, następnie 5% od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia 19 sierpnia 2016 roku) oraz 45 zł (opłaty i prowizje).

Oceniając roszczenie strony powodowej wobec W. K. (1) jako w całości uzasadnione , Sąd Okręgowy, w ramach rozważań prawnych , zwrócił uwagę , że pozwana nie kwestionowała wysokości zobowiązania , które było wobec niej dochodzone , jego wymagalności ani też tego , iż podstawą jej odpowiedzialności jest umowa poręczenia , do której miały zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego.

Na podstawie tej umowy przyjęła na siebie odpowiedzialność za spłatę zobowiązania zaciągniętego wobec banku przez pożyczkobiorcę, a jej odpowiedzialność ma charakter odpowiedzialności solidarnej z W. K. (2).

Sąd I instancji uznał , że w warunkach gdy odpowiedzialność pozwanej jest niezależna od odpowiedzialności drugiego z pozwanych , bez znaczenia dla jej przypisania jest to , w jakim stanie zdrowia pozostaje obecnie pożyczkobiorca i czy zachował on czy też nie zdolność procesową. Wskazał , iż w sytuacji gdyby W. K. (1) spłaciła zobowiązanie wobec (...) Bank SA obciążające również jej [ byłego] męża , będzie jej przysługiwało roszczenie regresowe wobec niego.

Sąd zwrócił uwagę , że jedyny merytoryczny zarzut do jakiego odwołała się pozwana , kwestionując zasadność powództwa wywodzony z faktu ubezpieczenia spłaty zobowiązania umownego nie jest zarzutem usprawiedliwionym.

Jakkolwiek umowa zawarta przez W. K. (2) przewidywała ubezpieczenie, jednakże dotyczyło ono wyłącznie ubezpieczenia od upadłości pożyczkobiorcy .

Wynika to z treści umowy oraz aneksu nr (...) do Grupowej Umowy (...) od (...) Bank S.A. z dnia 23 marca 2011 roku. Żaden inny wypadek ubezpieczeniowy, oprócz ogłoszenia upadłości (który w stosunku do W. K. (2) nie wystąpił),nie został objęty zakresem ochrony ubezpieczeniowej.

Za poprawny uznał także Sąd Okręgowy sposób naliczenia przez bank odsetek od należności głównej , dla którego podstawą był mechanizm przewidziany przez postanowienia umowy pożyczki , skoro ich wysokość nie była wyższa od dopuszczalnych odsetek maksymalnych , odpowiadając stawce WIBOR 3 M .

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 102 kpc. Na jej podstawie, nie obciążając nimi W. K. (1), Sąd I instancji wziął pod uwagę trudną sytuację materialną powódki , fakt , że pracuje tylko na ¼ etatu , osiągając wynagrodzenie w kwocie 500 złotych miesięcznie. Ma na utrzymaniu dwie studiujące córki i jest zmuszona korzystać z pomocy finansowej swojej rodziny generacyjnej.

W apelacji od tego orzeczenia W. K. (1) , zaskarżając je w całości , domagała się wydania przez Sad II instancji orzeczenia reformatoryjnego w następstwie którego powództwo (...) Bank SA zostanie , w stosunku do skarżącej oddalone w całości.

Jako wniosek ewentualny sformułowała żądanie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sadowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Postulowała także zawieszenie postepowania z uwagi na to , że nie może w nim uczestniczyć drugi z pozwanych - pożyczkobiorca W. K. (2).

Środek odwoławczy został oparty na następujących zarzutach :

- błędu w ustaleniach faktycznych wobec nie wzięcia pod uwagę dowodów przemawiających za trafnością stanowiska pozwanej,

- naruszenia przepisów postępowania , które miało istotny wpływ na wynik sprawy poprzez brak zagwarantowania skarżącej właściwej reprezentacji procesowej , a przez to pozbawienie możliwości pełnej obrony przed roszczeniem banku.

W motywach swojego stanowiska pozwana w sposób szczególny podkreśliła , że dokonana przez Sąd Okręgowy ocena prawna roszczenia strony powodowej jako w całości uzasadnionego była nieoprawna dlatego , iż w jej ramach w zupełności nie odniósł się do kwestii skuteczności wypowiedzenia umowy pożyczki wobec W. K. (2), które decydowało o powstaniu jej odpowiedzialności za dług za którego spłatę poręczyła.

Zdaniem apelującej w toku postępowania rozpoznawczego podnosiła , iż to wypowiedzenie nie mogło być skuteczne skoro jeszcze przed złożeniem tego oświadczenia przez bank jej były mąż pozostawał w stanie wegetatywnym.

Stąd doręczenie mu tego oświadczenia nie mogło wywołać skutku prawnego.

Podobnie nie mogły odnieś skutku kolejne pisma banku kierowane do niego. Brak tej skuteczności wykluczał odpowiedzialność apelującej albowiem sama wierzytelność strony pozwanej wobec dłużnika [ głównego ] nie uzyskała ani wtedy , ani później , do czasu wydania rozstrzygnięcia poddanego kontroli instancyjnej cechy wymagalności.

W. K. (1) argumentowała ponadto , że w procesie działała sama wobec tego Sąd był, po myśli art. 5 kpc , zobowiązany dokonywać stosownych pouczeń co do czynności procesowych . Nie czyniąc tego spowodował , że w sporze nie została zachowana niezbędna równowaga stron , co przełożyło się na ostatecznie niekorzystny dla pozwanej wynik procesu.

Twierdziła , że w czasie , kiedy mąż zawierał umowę pożyczki pozostawała z nim w separacji i nie przypomina sobie aby poręczała spłatę tak znacznego rozmiarowo zobowiązania , którego obecnie dochodzi strona przeciwna.

Skarżąca podtrzymała też stanowisko , iż bank powinien ubiegać się o spełnienie świadczenia przez ubezpieczyciela pożyczkodawcy.

Ustanowiony dla niej , już po złożeniu apelacji przez powódkę, pełnomocnik z urzędu - adwokat - uzupełnił środek odwoławczy, domagając się przeprowadzenia przed Sądem II instancji szeregu dowodów z dokumentów oraz z zeznań świadków dla wykazania , że podpis pod umową poręczenia , która stanowiła podstawę odpowiedzialności W. K. (1) wobec strony powodowej został sfałszowany i nie pochodzi od niej , a także , iż od 2007r pozostawała z mężem , uzależnionym od alkoholu i narkotyków w faktycznej separacji. W konsekwencji , zdaniem apelującej, nie mogła udzielić poręczenia na tak znaczną kwotę. Wcześniej poręczała wprawdzie wykonanie tego rodzaju zobowiązań natury kredytowej zaciąganych przez małżonka ale były to kwoty bardzo istotnie niższe np. na zakup samochodu.

Pełnomocnik skarżącej domagał się także obciążenia strony przeciwnej kosztami postępowania przed Sądem II instancji.

W związku z prowadzonym przez Prokuraturę Rejonową w C.postępowaniem przygotowawczym z zawiadomienia skarżącej o możliwości popełnienia przestępstw z art. 270, 271 i 272 kk przez W. K. (2) i pośrednika finansowego A. K. , które miały związek z umową poręczenia pożyczki z 20 grudnia 2013r , apelująca złożyła wniosek o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia postepowania karnego.

Odpowiadając na apelację strona powodowa domagała się jej oddalenia jako pozbawionej usprawiedliwionych podstaw oraz obciążenia W. K. (1) kosztami postępowania apelacyjnego.

W swoim stanowisku procesowym bank podniósł , że pozwana , wobec nie przedłożenia żadnych dowodów dających dostateczną podstawę do uznania, iż powództwo jest przedwczesne.

Argumentował , że wypowiedzenie umowy pożyczki wobec W. K. (2) było skuteczne albowiem oświadczenie o nim dotarło do adresata w sposób przy którym mógł on się z nim zapoznać poprzez tzw. doręczenie zastępcze.

Niezasadnie także , w ocenie strony powodowej , skarżąca odwołuje się do faktu zawarcia przez byłego męża umowy ubezpieczenia , skoro wynikająca z niej ochrona ubezpieczeniowa nie obejmowała sytuacji faktycznej w której bank stał się uprawnionym do wypowiedzenia W. K. (2)umowy pożyczki i postawienia całej należności w stan natychmiastowej wymagalności.

Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy W. K. (1) jest uzasadniony , prowadząc do podzielenia zawartego w nim wniosku o zreformowanie rozstrzygnięcia poddanego kontroli instancyjnej i oddalenie wobec niej powództwa w całości.

Trafnym jest zarzut błędu w ustaleniach faktycznych , które Sąd I instancji przyjął jako podstawę wydanego orzeczenia , w tej ich części , które dotyczą sposobu doręczenia pożyczkobiorcy W. K. (2) oświadczenia banku o jej wypowiedzeniu oraz doręczeniu mu wezwania do zapłaty całości należności wynikającej z umowy mającej być dokonanej pismem banku z dnia 23 lutego 2016r.

W konsekwencji nieprawidłowa jest też ta część ustaleń oraz wynikająca z niej ocena prawna , że wypowiedzenie umowy pożyczki nastąpiło w sposób skuteczny i przed postawieniem przez bank zadłużenia w stan natychmiastowej wymagalności , rzeczywiście upłynął , wymagany przez §13 stanowiących integralną część umowy zawartej przez bank z W. K. (2) , ogólnych warunków umów w zakresie kredytowania działalności gospodarczej w G. Banku - trzydziestodniowy termin tego wypowiedzenia. Nietrafnym jest wobec tego i ten wniosek prawny , że dług pożyczkobiorcy uzyskał walor wymagalności.

Wskazany błąd tej części ustaleń wynika z faktów dla których podstawa są dokumenty zgromadzone w aktach przez Sąd I instancji , jak i te o które uzupełnił postępowanie Sąd II instancji. Ich wiarygodność nie była przez strony kwestionowana.

Przedstawiają się one następująco :

Wyrokiem z dnia 3 czerwca 2015r Sąd Okręgowy w Kielcach , wydanym w sprawie o sygnaturze (...) rozwiązał przez rozwód małżeństwo W. i W. K. (2) bez orzekania o winie.

Oświadczenie banku o wypowiedzeniu umowy pożyczki gospodarczej nr (...) , zawartej z W. K. (2) w dniu 20 grudnia 2013r zostało przesłane pożyczkobiorcy pismem z dnia 17 grudnia 2015r na adres (...) S. ul. (...).

Bank jako podstawę jego dokonania powołał §13 ogólnych warunków umów w zakresie kredytowania działalności gospodarczej w G. Banku , które zgodnie z §9 umowy stanowiły jej integralną część.

Jak wynika z dowodu doręczenia , tego pisma nie odebrał osobiście adresat ale jego matka T. K.- jako dorosły domownik. Tak samo zostało doręczone , kierowane do W. K. (1) , jako poręczyciela spłaty zobowiązania pożyczkowego , datowane na ten sam dzień , pismo strony powodowej, zawierające zawiadomienie o wypowiedzeniu umowy wobec pożyczkodawcy.

/ dowód : umowa pożyczki k. 32-34 akt , ogólne warunki umów k. 37 akt . oświadczenie o wypowiedzeniu umowy k.46 akt, dowody doręczenia. 42 i 44 oraz k. 52 akt /

Od dwudziestego lipca 2015r W. K. (2) z powodu niedotlenienia mózgu, pozostaje w stanie wegetatywnym bez szans na jego poprawę . Pierwotnie przebywał w szpitalu we W.. Tam odwiedzała go matka. Od 14 grudnia 2015r został przewieziony do Zakładu (...) w D..

W dniu 30 grudnia 2015r Sąd Rejonowy we W. , w sprawie (...), wszczętej z urzędu , ustanowił dla W. K. jako osoby niepełnosprawnej, kuratora w osobie siostry uczestnika I. B. m. in. celu uzyskania dla niego renty i przekazywania jej na koszty utrzymania pożyczkodawcy w tym zakładzie.

/ dowód : wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 3 czerwca 2015r , wywiad kuratora zawodowego Sądu Rejonowego we W.z dnia 4 listopada 2015r , zeznanie I. B. , postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 30 grudnia 2015r / k.244 i 296-302 akt /

Postanowieniem z dnia 18 grudnia 2017r , Sąd Okręgowy w O., w sprawie (...)z wniosku Prokuratora Okręgowego w K., ubezwłasnowolnił W. K. (2) całkowicie z powodu stanu wegetatywnego.

Jego opiekunem prawnym została ustanowiona I. B. , na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego wO. (1)z dnia 9 marca 2018r , wydanego w sprawie (...).

/ dowód : postanowienie Sądu Okręgowego w O. k 263 akt , postanowienie Sądu Rejonowego w O. (1) k. 287 akt /

Wskazane fakty wykluczają, [na co trafnie zawraca uwagę apelująca formułując zarzut sprzeczności ustaleń z materiałem dowodowym ] poprawność ustalenia Sądu Okręgowego , że doręczenie dokonanego przez bank pismem z dnia 17 grudnia 2015r wypowiedzenia umowy pożyczki zostało W. K. (2) dokonane skutecznie.

Z ustaleń , które nie są negowane przez skarżącą wynika , że doręczenie wypowiedzenia umowy pożyczki skierowane przez bank do pożyczkobiorcy nie miało charakteru bezpośredniego a zastępczy , który strona powodowa [także w odpowiedzi na apelację] uznawała za skuteczny, realizujący przesłanki wymagane przez art. 138 §1 kpc.

Doręczenie takie, jako stanowiące wyjątek od reguły doręczenia dokonywanego osobie fizycznej osobiście, jest dopuszczalne tylko w przypadkach przewidzianych w ustawie , przy spełnieniu wymagań w niej opisanych, których wykładnia rozszerzająca jest wykluczona.

Skuteczność doręczenia przewidzianego we wskazanym wyżej przepisie jest uwarunkowana nieobecnością adresata przesyłki w mieszkaniu [miejscu zamieszkania] , w chwili , gdy zjawił się tam dostarczający celem jej doręczenia. Wówczas może on ją doręczyć podmiotom wskazanym w tej normie, jeżeli nie są przeciwnikami procesowymi adresata oraz podjęły się doręczenia przesyłki temu do kogo kierowana.

Ten ostatni z wymienionych warunków, w okolicznościach ustalonych w sprawie nie mógł być spełniony. Matka W. K. (2) T., która potwierdziła odbiór pisma banku w dniu 29 grudnia 2015r nie mogła podjąć się przekazania jej synowi. Wiedziała bowiem w jakim stanie zdrowia jest on od kilku miesięcy licząc wstecz od dania nadejścia korespondencji , który to, nie ulegający poprawie stan całkowicie wykluczał przekazanie mu pisma banku , a tym bardziej możliwość zapoznania się przez niego z jego treścią.

Skorzystanie z mechanizmu doręczenia zastępczego opiera się na domniemaniu , że pismo dotarło do adresata. W świetle powołanych okoliczności jego podstawa faktyczna została zrealizowana.

Dodatkowo należy zauważyć , że z tych samych przyczyn za nieskuteczne należy uznać doręczenie W. K. (2) wezwania do zapłaty dokonane pismem z dnia 23 lutego 2016r / k.62 i 64 akt / dokonane na dwa adresy : zamieszkania i siedziby działalności gospodarczej , przesyłkami poleconymi/ k.66 akt /

Uznając , że pozostała część ustaleń faktycznych dokonanych przez Sad I instancji jest poprawna tym bardziej , że skarżąca nie sformułowała wobec nich w apelacji żadnych rzeczowych argumentów mogących te poprawność podważyć Sąd II instancji przyjmuje je za własne, uzupełniając o fakty , które zostały przedstawione wyżej.

Ustalenia te są wystarczające dla oceny roszczenia strony powodowej w związku z tym zbędnym, w ocenie Sądu Apelacyjnego, było prowadzenie innych dowodów wnioskowanych przez skarżącą w apelacji.

Brak było też dostatecznych podstaw do podzielenia postulowanego przez nią wniosku o zawieszenie postępowania , na podstawie art. 177 §1 pkt 4 kpc, wobec wszczęcia przez Prokuratora Rejonowego w C.w sprawie (...) , śledztwa w sprawie doprowadzenia pozwanej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem , poprzez wprowadzenie w błąd pracownika (...) Bank SA, wypełniającego znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 kk. / k.260 akt /.

Trafnie podnosi apelująca zarzut naruszenia przez kwestionowane orzeczenie Sądu Okręgowego prawa materialnego.

Jedną z przewidzianych w umowie pożyczki z dnia 20 grudnia 2013r form zabezpieczenia wykonania zobowiązania przez W. K. (2) było poręczenie do którego miały zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego. Takiego poręczenia miała udzielić pozwana i taką podstawę jej odpowiedzialności powoływał w podstawie faktycznej powództwa powoływała strona powodowa.

Jak wynika z art. 876 § 1 kc poręczyciel zobowiązany jest wobec wierzyciela do wykonania zobowiązania na wypadek gdyby dłużnik go wykonał.

Z kolei art. 879 §1 kc statuuje zasadę , że zakres tego zobowiązania po stronie poręczyciela uzależniony jest od każdoczesnego zakresu zobowiązania tego , za którego udzielono poręki.

Ta akcesoryjność poręczenia przesądza zależność zobowiązania poręczyciela tak w odniesieniu do świadczenia głównego jak i świadczeń ubocznych od zobowiązania głównego , w ten sposób zabezpieczonego. Wynika z niej także, że odpowiedzialność poręczyciela nie może powstać przed odpowiedzialnością dłużnika głównego. Jego zobowiązanie nie może być wymagalne, jeśli zobowiązanie główne nie uzyskało jeszcze takiego przymiotu.

/ por. bliżej w tej materii także , wskazane jedynie dla przykładu , wypowiadające takie samo stanowisko judykaty Sądu Najwyższego z 5 lipca 2007, sygn. II CSK 136/07 i z 30 czerwca 2010 , sygn. V CSK 454/09 - obydwa powołane za zbiorem Legalis /.

Z taka właśnie sytuacją mamy do czynienia w rozstrzyganej sprawie , skoro roszczenie , którego dochodzi bank od byłej małżonki W. K. (2) nie mogło powstać w warunkach, gdy dług za którego spłatę poręczyła wobec pożyczkodawcy nie stał się uprzednio wobec samego dłużnika wymagalny.

Warunkiem tej wymagalności zgodnie z §13 ogólnych warunków umów w zakresie kredytowania działalności gospodarczej w G. Banku , które stanowiły po myśli jej §9 , integralną część umowy pożyczki zawartej przez W. K. (2) było uprzednie dokonanie wobec niego skutecznego pod względem prawnym wypowiedzenia umowy oraz zachowanie / upływ / jego 30 dniowego terminu. Dopiero wówczas bank mógł postawić należność obciążającą pożyczkodawcę w stan natychmiastowej wykonalności oraz dochodzić jej zapłaty wraz innymi przewidzianymi obciążeniami finansowymi przewidzianymi w takim przypadku w postanowieniach umownych .

Wówczas gdy po spełnieniu tych warunków dług poręczonego uzyskał walor wymagalności, bank mógłby dochodzić wykonania tego samego zakresowo i rodzajowo zobowiązania także od poręczyciela , uprzednio skutecznie informując go o dokonaniu wypowiedzenia umowy wobec pożyczkobiorcy i skutkach bezskutecznego upływu jego terminu dla powstania zobowiązania pozwanej.

Wskazana wyżej nieskuteczność wypowiedzenia umowy z 20 grudnia 2013r wobec W. K. (2) i jego prawne skutki decydują o tym , że roszczenie skierowane przeciwko W. K. (1) jako przedwczesne podlega oddaleniu.

Taka jego ocena , w świetle podanej przyczyny uznania go za niezasadne oddalenia powództwa powodowała , że Sąd II instancji pominął ocenę argumentów skarżącej , które jej zdaniem wykluczały jej status jako poręczyciela spłaty długu pożyczkobiorcy.

Z podanych przyczyn , Sąd Apelacyjny orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku , na podstawie art. 386 §1 kpc w zw z art. 879 §1 kc i art 876 §1 kc.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego była norma art. 98 §1 i 3 kpc i wynikająca z niej dla wzajemnego rozliczenia stron z tego tytułu, zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

Biorąc pod rozwagę z jednej strony , wartość przedmiotu zaskarżenia wynikającą z zakresu środka odwoławczego, a z drugiej to , że koszty te po stronie W. K. (1) odpowiadały wynagrodzeniu adwokata z urzędu , ustanowionego po raz pierwszy już po zakończeniu postępowania przed Sądem I instancji, kwota należna pozwanej z tego tytułu od przegrywającego banku została ustalona na podstawie §2 pkt 7 w zw z §10- ust1 pkt 2 zd ostatnie Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 [ DzU z 2015 poz. 1800].

SSA Grzegorz Krężołek SSA Sławomir Jamróg SSA Jerzy Bess