I ACa 1570/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Krakowie z 2022-12-02
Niniejszy dokument nie stanowi doręczenia w trybie art. 15 zzs 9 ust. 2 ustawy COVID-19 (Dz.U.2021, poz. 1842)
Sygn. akt I ACa 1570/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 grudnia 2022 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: |
SSA Kamil Grzesik |
Protokolant: |
Marta Sekuła |
po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2022 r. w Krakowie na rozprawie
sprawy z powództwa A. G.
przeciwko G. G.
o zapłatę
oraz z powództwa G. G.
przeciwko A. G.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego (powoda wzajemnego)
od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach
z dnia 23 lipca 2021 r. sygn. akt I C 3277/18
1. oddala apelację;
2. zasądza od G. G. na rzecz A. G. kwotę 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
SSA Kamil Grzesik
Sygn. Akt I ACa 1570/21
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 31 lipca 2021 r. Sąd Okręgowy w Kielcach zasądził od G. G. na rzecz A. G. kwotę 68.000 zł (sześćdziesiąt osiem tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 2.000 zł od 11-go dnia każdego miesiąca do dnia zapłaty za okres od marca 2018 roku do stycznia 2021 roku, oddalił powództwo główne w pozostałej części, oddalił powództwo wzajemne w całości, nakazał ściągnąć od G. G. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 3.400 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych i zasądził od G. G. na rzecz A. G. kwotę 9.467 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowił następujący stan faktyczny:
A. G. prowadził działalność gospodarczą pod firmą(...) A. G. z siedzibą w K.. Ponieważ miał zamiar przekształcić formę prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, w 2017r. zostało opracowane sprawozdanie finansowe dla celów przekształcenia, zgodnie z którym wartość majątku przekształcanego na dzień 1 kwietnia 2017r. wynosiła 3.192.694,51 zł. Aktem notarialnym z dnia 10 listopada 2017r. sporządzonym przed notariuszem K. D. w Kancelarii Notarialnej w K. za numerem Rep.(...) A. G. przekształcił działalność gospodarczą pod firmą (...) A. G. z siedzibą w K. w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością pod firmą (...) Sp. z o.o. z kapitałem zakładowym wynoszącym 100.000 zł, podzielonym na 2.000 udziałów, które A. G. objął w całości. W skład pierwszego zarządu spółki wchodził G. G. jako prezes zarządu i A. G. jako wiceprezes zarządu.
G. G. miał pełną świadomość jakie zadłużenia na przełomie lat 2017/2018 obciążały (...) Sp. z o.o. w K.. Mieszkał z ojcem w jednym budynku mieszkalnym w K., pomagał mu w prowadzeniu (...) A. G. w K. od ukończenia szkoły średniej (w chwili obecnej G. G. ma (...) lat). Pracował u ojca w dziale sprzedaży, jako fakturzysta, kasjer, koordynator pracowników, w magazynie, jeździł wózkiem widłowym, pomagał ojcu w kwestiach informatycznych. W pewnym momencie założył własną działalność gospodarczą , ale nadal interesował się tym co dzieje się w firmie jego ojca, pomagał mu w sprawach komputerowych i księgowych. Miał i ma bardzo dobre relacje z matką, która pracowała razem z jego ojcem w (...), gdzie zajmowała się obsługą klienta, obsługą kasy, sprawami księgowymi i administracyjnymi.
Aktem notarialnym z dnia 8 stycznia 2018r. sporządzonym przed notariuszem K. D. w Kancelarii Notarialnej w K. za numerem Rep.(...) E. i A. małż. G. darowali swemu synowi G. G. nieruchomość gruntową położoną w miejscowości K. (...), gm. M., stanowiącą działkę nr (...) obszaru 0,6131 ha, zabudowaną budynkiem usługowo-mieszkalnym, dla której Sąd Rejonowy w K. prowadzi księgę wieczystą nr (...). W dacie zawartej umowy darowana nieruchomość była obciążona hipoteką umowną do kwoty 1.738.000 zł na rzecz Banku (...) S.A. w K. oraz hipoteką umowną do kwoty 200.000 zł na rzecz Banku (...) w K.. Jednocześnie G. G. na darowanej mu nieruchomości ustanowił nieodpłatną i nieograniczoną w czasie służebność osobistą na rzecz A. G. polegającą na prawie dożywotniego zamieszkiwania i korzystania przez niego z II piętra budynku usytuowanego na nieruchomości.
W tym samym dniu, tj. 8 stycznia 2018r. A. G. i G. G. zawarli na piśmie umowę darowizny udziałów w spółce, na mocy której A. G. posiadane przez siebie 2.000 udziałów w spółce (...) Sp. z o.o. w K. darował w całości G. G.. Podpisy stron tej umowy zostały poświadczone w dniu 8 stycznia 2018r. przez notariusza K. D..
Również w dniu 8 stycznia 2018r. A. G. i G. G. zawarli na piśmie umowę o świadczenie, zgodnie z którą G. G. zobowiązał się płacić ojcu A. G. kwotę w wysokości 2.000 zł miesięcznie, płatną z góry do dnia 10-go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki z terminem płatności każdej raty, poczynając od dnia 8 stycznia 2018r. do momentu uzyskania przez A. G. wieku emerytalnego.
G. G. z tytułu zawartej umowy w dniu 8 stycznia 2018r. umowy o świadczenie w styczniu i lutym 2018r. przekazał ojcu 2 razy po 2.000 zł.
Po przejęciu majątku rodziców i firmy ojca G. G. dokonywał spłat zadłużenia spółki czy to w postaci niespłaconych kredytów, czy też innych należności, w tym podatkowych.
Pismem z dnia 7 maja 2018r. A. G. reprezentowany przez swego pełnomocnika wezwał G. G. do zapłaty kwoty 6.035,67 zł (kwoty głównej 2.000 zł za 3 miesiące: marzec, kwiecień, maj 2018r. + odsetki 35,67 zł) w terminie 3 dni od otrzymania tegoż wezwania, jako podstawę żądania w/w kwoty wskazując umowę o świadczenie z dnia 8 stycznia 2018r. i zaznaczając, iż brak zadośćuczynienia wezwaniu skutkować będzie skierowaniem sprawy na drogę sądową, co wygeneruje dodatkowe koszty.
Pismem z dnia 29 maja 2018r. adresowanym do A. G. radca prawny A. S., powołując się na to, iż reprezentuje G. G., złożył oświadczenie o uchyleniu się od oświadczenia woli zawartego w umowie o świadczenie z dnia 78 stycznia 2018r., twierdząc, że oświadczenie to zostało złożone pod wpływem podstępu, gdyż A. G. zatajając zadłużenie darowanej nieruchomości i firmy oraz zapewniając o chęci pomocy w jej prowadzeniu, co jednak okazało się pustą obietnicą, wpłynął na jego sferę motywacyjną i podstępnie doprowadził do podpisania umowy o świadczenie z dnia 8 stycznia 2018r.
W dniu 7 marca 2019r. G. G. złożył w Sądzie Rejonowym w K. pozew przeciwko A. G., wnosząc o ustalenie, że umowa o świadczenie z dnia 8 stycznia 2018r. zawarta między stronami jest nieważna, ponieważ została zawarta pod wpływem podstępu ze strony A. G., on zaś w oświadczeniu z dnia 29 maja 2018r. skutecznie uchylił się od skutków prawnych oświadczenia woli zawartego w umowie o świadczenie z dnia 8 stycznia 2018r. Wyrokiem z dnia 14 stycznia 2020r. sygn. akt (...)Sąd Rejonowy w K. oddalił powództwo G. G. przeciwko A. G. o stwierdzenie nieważności czynności prawnej oraz orzekł w przedmiocie kosztów procesu. Wyrokiem z dnia 29 grudnia 2020r. sygn. akt (...) Sąd Okręgowy wK. II Wydział Cywilny Odwoławczy oddalił apelację G. G. od wyroku Sądu Rejonowego w K. z dnia 14 stycznia 2020r. sygn. (...)oraz zasądził od G. G. na rzecz A. G. koszty postępowania apelacyjnego.
W dniu 13 czerwca 2019r. zapadł w Sądzie Okręgowym w Kielcach w sprawie sygn. akt (...)w sprawie z powództwa E. G. wyrok rozwiązujący małżeństwo E. G. i A. G. przez rozwód z winy ich obojga. Pismem z dnia 26 lipca 2019r. E. G. złożyła apelację od zapadłego wyroku rozwodowego.
Pismem doręczonym G. G. w dniu 2 października 2019r. A. G. odwołał w stosunku do G. G. darowiznę z dnia 8 stycznia 2018r. Rep.(...) nieruchomości gruntowej położonej w K. (...) stanowiącej działkę nr (...) o pow. (...), szereg darowizn innych nieruchomości z dnia 6 marca 2013r. oraz darowiznę z dnia 8 stycznia 2018r. 2.000 udziałów w (...) Sp. z o.o. z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego wobec niego, polegającej m.in. na pozbawieniu go do środków do życia poprzez uchylanie się od wykonywania zobowiązania – umowy o świadczenie z dnia 8 stycznia 2018r., pomawianiu go o ukrycie i podanie nieprawdy co do zadłużeń i stanu finansowego (...) Sp. z o.o. W konkluzji pisma A. G. zażądał umówienia przez G. G. wizyty u notariusza w celu sporządzenia aktu notarialnego zwrotnie przenoszącego własność w/w składników majątkowych.
Przy tym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji uznał, że powództwo główne zasługiwało na częściowe uwzględnienie, a powództwo wzajemne na oddalenie w całości. Sąd Okręgowy zakwalifikował umowę stanowiącą podstawę powództwa głównego jako umowę o rentę alimentacyjną, przewidzianą przepisem art. 903 kc. Zarzuty dotyczące nieważności tej umowy Sąd uznał za bezzasadne bowiem zostało już prawomocnie orzeczone, że umowa o świadczenie z dnia 8 stycznia 2018r. z powołanych przez G. G. przesłanek, powoływanych także w niniejszej sprawie, nie jest nieważna, a zatem powództwo A. G. o zapłatę świadczeń okresowych wynikających z tejże umowy musiało zostać uwzględnione. Nie było natomiast zasadne powództwo wzajemne w żadnej części. Sąd I instancji wskazał, że powód wzajemny powołał się na przepis art. 892 kc, którego nie stosuje się, gdy obdarowany mógł z łatwością wadę zauważyć. Wyniki postepowania dowodowego wskazywały natomiast, że powód wzajemny znał sytuacje finansową spółki, a zatem nie móg się domagać zapłaty z tytułu wad darowanej rzeczy.
Apelacje od tego wyroku wniósł pozwany (powód wzajemny) zaskarżając wyrok w całości zarzucając naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów polegającej na wyprowadzeniu z zeznań świadka E. G. wniosków logiczni z nich nie wynikających, a sprowadzających się do ustalenia, że pozwany z łatwością mógł się dowiedzieć czy wręcz wiedział o zadłużeniu darowanej spółki. Analogiczne zarzuty złożonow wobec zeznań stron.
Ponadto pozwany (powód wzajemny)n zarzucił również naruszenie art. 892 k.c. poprzez jego błędna wykładnię i niewłaściwe zastosowanie wyrażające się w przyjęciu, że pozwany wadę w postaci zadłużenia spółki mógł z łatwością zauważyć, a wręcz o niej wiedział.
Pozwany mając na względzie powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa głównego i uwzględnienie powództwa wzajemnego.
Powód (pozwany wzajemny) wniósł o oddalenie apelacji i o zasądzenie kosztów podtrzymując dotychczasowe stanowisko.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.
Apelacja okazała się bezzasadna jednak z nieco innych przyczyn, niż te wskazane w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego.
Na wstępie rozważań w niniejszej sprawie stwierdzić należy, że Sąd Apelacyjny w pełni podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Okręgowy.
Pozwany odnosząc w apelacji zarzut naruszenia art. 233 § 1, winien wykazać, jakich dowodów sąd nie ocenił lub ocenił wadliwie, jakie fakty pominął i jaki wpływ pominięcie faktów czy dowodów miało na treść orzeczenia (por. wyrok SN z 5 września 2002 r., II CKN 916/00). Podkreślić przy tym należy, że skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu. Zarzuty procesowe sprowadzają się w niniejszej sprawie do przedstawienia alternatywnego stanu faktycznego bez podania jakichkolwiek argumentów na to pozwalających. W ocenie sądu odwoławczego zasadnym jest ustalenie stanu wiedzy pozwanego (powoda wzajemnego) dotyczącej sytuacji finansowej przejmowanej spółki. Przemawiają za tym okoliczności obiektywne, takie jak fakt wieloletniej jego pracy w firmie ojca, a następnie sprawowanie funkcji prezesa w przejmowanej spółce. G. G. pozostawał też w dobrych relacjach ze swą matką, która pełniła w niej funkcje księgowe. Wszystkie te okoliczności przemawiają za przyjęciem, że pozwany (powód wzajemny) znał sytuację majątkową spółki, co w konsekwencji prowadzić musi do uznania bezzasadności zarzutu nieważności umowy z dnia 8 marca 2018 r. w oparciu o przepisy o błędzie, a także powództwa wzajemnego. W kontekście tego drugiego, zauważyć należy, że G. G. sprecyzował dochodzone w nim roszczenie jako dochodzone z tytułu spłaty faktur, których do swego pozwu nie tylko nie przedłożył, ale również nie wskazał kiedy powstały objęte nim zobowiązania i czego dotyczyły. Nie sposób jest zatem uznać, że wykazał fakt swej niewiedzy na temat okoliczności, które miały świadczyć o obniżeniu wartości przejmowanych udziałów.
Odnosząc się do zarzutów materialnoprawnych to co do żądania głównego stwierdzić należy, że w zasadzie jedynym zarzutem pozwanego, były twierdzenia o skutecznym uchyleniu się od skutków prawnych umowy w oparciu o przepisy regulujące błąd. Podczas rozprawy apelacyjnej pełnomocnik G. G. przyznał wprawdzie, że uznaje umowę za ważną i skuteczną, stwierdzając również, że wynikające z niej roszczenia są należne, niemniej jednak zakres apelacji obejmował również rozstrzygnięcie co do pozwu głównego i Sąd Apelacyjny działając in meriti winien wypowiedzieć się również w tym zakresie.
Wyrokiem z dnia 14 stycznia 2020 r. Sąd Rejonowy w K. prawomocnie oddalił powództwo G. G. przeciwko A. G. o stwierdzenie nieważności umowy z dnia 8 stycznia 2018 r., na mocy której G. G. zobowiązał się do świadczeń dochodzonych w niniejszym postępowaniu. Zarzuty jakie G. G. podniósł w odpowiedzi na pozew, były tożsame z twierdzeniami przytoczonymi na poparcie pozwu prawomocnie już oddalonego. Tym samy zgodzić należy się z sądem pierwszej instancji, że w sprawie zastosowanie winien znaleźć art. 365 k.p.c. Moc wiążąca Wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach odnosi się bowiem do "skutku prawnego", który stanowił przedmiot orzekania również w niniejszej sprawie. Dodatkowo wyrok ten zapadł między tymi samymi stronami. Prejudycjalny charakter tego orzeczenia nie był w niniejszej sprawie kwestionowany, a strony nie zaskarżyły też postanowienia o jego zawieszeniu na tej podstawie.
Niezależnie jednak od powyższego powód nie wykazał w niniejszym postępowaniu aby skutecznie uchylił się od skutków prawnych złożonego przez siebie oświadczenia. Jak wskazano powyżej Sąd Apelacyjny podziela ustalenia i ocenę Sądu Okręgowego dotyczące stanu wiedzy powoda o sytuacji finansowej darowanej mu spółki. Pozwany nie wykazał również aby dokonał wpłat (poza przyznanymi) w celu realizacji obowiązku określonego umową z dnia 8 marca 2018 r.
W niniejszej sprawie nie można też zapominać, że w dniu 8 stycznia 2018 r. doszło między stronami do podpisania trzech umów, które jakkolwiek formalnie zostały sporządzone odrębnymi dokumentami, to tworzyły funkcjonalnie szerszą całość i zmierzały do kompleksowej regulacji sytuacji majątkowej stron. Dwie z tych umów to darowizny, którymi A. G. przeniósł na swego syna w zasadzie cały swój majątek tj. nieruchomość oraz udziały w spółce, trzecią z umów G. G. zobowiązał się do świadczeń dochodzonych w niniejszej sprawie. Znamiennym jest zatem, że pozwany wyraża chęć uznania za nieważną jedynie tej umowy, która nakłada na niego obowiązek zapłaty nie kwestionując samych darowizn. Przyjmując natomiast związek funkcjonalny tych umów, uchylenie winno dotyczyć również części dotyczące przeniesienia własności.
Odnosząc się do samej umowy kreującej świadczenie dochodzone w niniejszej sprawie to stwierdzić należy, że tworzy ona stosunek nienazwany podobny do dożywocia i renty. W ramach tego stosunku G. G. zobowiązał się do okresowych świadczeń pieniężnych w zamian za przeniesienie określonych praw korporacyjnych oraz przeniesienie własności nieruchomości (w podobnym kierunku zwłaszcza wyr. SN z 15.10.2014 r., V CSK 653/13, Legalis; zob. także E. Skowrońska-Bocian, M. Warciński, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, t. II, 2021, art. 908, Nb 2; B. Lackoroński, w: Osajda, Komentarz KC, Legalis, 2021, art. 908, Nt II). W przypadku zawarcia takiej umowy, która de facto nie tworzy stosunku dożywocia, forma aktu notarialnego nie jest wymagana. Umowa ta była w ocenie sądu funkcjonalnie powiązana z umowami darowizn, których dokonał A. G.. W ocenie sądu wszystkie umowy podpisane w dniu 8 marca 2018 r. tworzą pewnego rodzaju całość, mającą na celu z jednej strony przeniesienie majątku, a z drugiej zapewnienie środków utrzymania dla zbywcy.
Opisana powyżej sytuacja przemawia za stwierdzeniem, że strony wiązała tzw. darowizna obciążliwa (remuneratoryjna). W literaturze i judykaturze dominuje stanowisko podzielane przez sąd w obecnym składzie, że pomimo, że kodeks cywilny nie przejął art. 354 § 2 KZ, darczyńcy wolno obciążyć obdarowanego obowiązkiem spełnienia świadczenia na rzecz osoby trzeciej, a nawet na własną rzecz. (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1970 r., III CZP 28/70, OSNC 1971/10/171 oraz wyroki: z dnia 21 marca 1973 r., III CRN 40/73, OSNC 1974/2/26; z dnia 27 stycznia 2016 r., II CSK 153/15 a także postanowienie z dnia 22 lutego 1996 r., II CRN 8/96).
W każdym jednak przypadku należy indywidualnie oceniać charakter umów wiążących strony i dokonać właściwej i całościowej ich kwalifikacji. Sama kwestia uznania umów wiążących strony za darowizny ma również istotne znaczenie ze względu na podstawę faktyczną i prawną powództwa wzajemnego.
Za przyjęciem, że świadczenie, do którego zobowiązał się G. G. nie pozbawia pozostałych dwóch umów i tym samym całego stosunku wiążącego strony, cech darowizny, świadczy przede wszystkim uzgodniona pomiędzy nimi causa dokonywanego przysporzenia, którą w ujęciu ogólnym była chęć obdarowania syna posiadanym przez powoda majątkiem i przejęcie przez niego rodzinnego przedsiębiorstwa. Pozwany w trakcie niemniejszego postępowania nie zaprzeczał też, aby faktycznym celem działania jego ojca była chęć obdarowania go, a sam darowizn w żadnym postępowaniu nie podważa. Istotne znaczenie posiada również porównanie wartości świadczeń wzajemnych. Z ustaleń sądu pierwszej instancji wynika, że jeszcze w dniu 1 kwietnia 2017 r. wartość majątku spółki wynosiła ponad trzy miliony zł, a wartość darowanej nieruchomości zadeklarowano na 1 000 000 zł. Tym samym wartość darowanych przedmiotów znacząco przekracza wartość zobowiązania G. G.. Zwrócić należy także uwagę, że darowizna nieruchomości zastrzegała dla darczyńców prawo służebności mieszkania, co również pośrednio świadczy o celu działań stron.
Ustalenie powyższe jest o tyle istotne, że G. G. jako podstawę powództwa wzajemnego wskazał art. 892 k.c. nota bene odnoszący się właśnie do umowy darowizny. Przesłanką warunkującą odpowiedzialność w oparciu o ten przepis, jest przede wszystkim dokonanie ważnej darowizny, ale również wina darczyńcy i szkoda wyrządzona obdarowanemu. Odpowiedzialność darczyńcy ograniczona jest do szkód, które zostały wyrządzone przez to, że nie zawiadomił on obdarowanego o wadzie rzeczy w czasie właściwym. Sąd w obecnym składzie stoi na stanowisku, że przepis ten ogranicza odpowiedzialność darczyńcy do szkód wyrządzonych w majątku obdarowanego na skutek wady rzeczy, a nie może stanowić podstawy odpowiedzialności za samo zmniejszenie wartości wadliwej rzeczy. Za powyższą interpretacją przemawia wzgląd na okoliczność, że ustawodawca znacznie złagodził odpowiedzialność darczyńcy, oderwał art. 892 KC od reguł rządzących odpowiedzialnością w ramach rękojmi, jak i fakt, że nawet rzecz wadliwa zwiększa aktywa majątkowe obdarowanego (tak M. Safjan, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, t. II, 2021, art. 892, Nb 5; J. Jezioro, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz KC, 2021, art. 892, Nb 2). Tym samym powództwo, którym G. G. domaga się zasądzenia kwoty wynikające ze mniejszej wartości darowanej mu rzeczy podlega oddaleniu, bowiem szkoda taka nie jest objęta regulacją wskazaną jako podstawa roszczenia.
Niezależnie jednak od powyższego wskazać należy, że w sprawie nie wykazano drugiej z przesłanek odpowiedzialności darczyńcy, a mianowicie jego zawinienia. W świetle treści art. 892 k.c. polega ona na tym, że darczyńca wiedząc o wadzie rzeczy nie zawiadomił o niej obdarowanego we czasie właściwym. Odpowiedzialność darczyńcy ograniczona jest bowiem do szkód, które zostały wyrządzone przez to, że nie zawiadomił on obdarowanego o wadzie rzeczy w czasie właściwym. Przepis art. 892 nie wprowadza domniemania winy, a powód wzajemny nie wykazał, aby pozwany wzajemny działał w sposób umyślny czy też choćby w ramach własnego niedbalstwa. Co więcej, zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na stwierdzenie, że G. G. znał aktualną sytuację finansową przejmowanej spółki i godził się na nią.
Odpowiedzialność darczyńcy jest wyłączona w przypadku, gdy obdarowany mógł sam z łatwością wadę zauważyć. Zatem nawet gdyby przyjąć winę darczyńcy to, powód wzajemny posiadał dostateczną wiedzę i możliwości, aby sprawdzić jaki jest stan zadłużenia darowanej rzeczy. Przywołać należy bowiem niekwestionowany fakt, że G. G. był prezesem zarządu spółki, której udziały nabywał.
Niezależnie od powyższego, nawet gdyby przyjąć, że konglomerat wiążących strony umów zbliżony jest całościowo do umowy dożywocia, co wiązałoby się ze stosowaniem przepisów o wadach rzeczy, to również powództwo byłoby nieuzasadnione. Stosując bowiem poprzez art. 555 k.c. art.557 § 1 k.c. stwierdzić należy, że powód wzajemny sprawując funkcję prezesa zarządu przejmowanej spółki wiedział o jej aktualnej sytuacji. Według twierdzeń pozwu wzajemnego należność uiszczona przez powoda wzajemnego wynikała z faktur. Nie sprecyzowano jednak czego konkretnie dotyczyły transakcje i kiedy miały miejsce. Jednocześnie niekwestionowaną okolicznością był fakt, że G. G. pełnił funkcje prezesa zarządu i tym samym, co oczywiste wiedział o zobowiązaniach spółki. Powód wzajemny nie wypełnił też żadnych obowiązków notyfikacyjnych dotyczących z korzystania z rękojmi za wady.
W ustnym uzasadnieniu apelacji pełnomocnik G. G. wskazał, że roszczenie dochodzone pozwem wzajemnym może znaleźć podstawę w prawną w przepisach art. 584.2 i 584.13 k.s.h. W ocenie sądu pełnomocnik w sposób nieuprawniony próbował tym samym dokonać ustnej modyfikacji żądania pozwu na etapie postępowania apelacyjnego tym samym naruszając art. 193 § 2.1 i art. 383 k.p.c. Wbrew argumentom podnoszonym na rozprawie apelacyjnej, takie przekształcenie nie polega jedynie na wskazaniu innej podstawy prawnej, a stanowi przekształcenie powództwa. Między przesłankami regulacji art. 892 k.c. i 584.13 k.s.h. zachodzą istotne równice, które nie pozwalają na zamienne ich stosowanie. Inna jest też podstawa faktyczna obu tych roszczeń. Przede wszystkim jednak zauważyć należy, że legitymację procesową czynną w procesie regresowym opartym na 584.13 k.s.h. posiada spółka, a nie wspólnik czy też prezes jej zarządu. Tym samym dla skutecznego oparcia powództwa na tym przepisie w postepowaniu musiałoby dojść nie tylko do przekształcenia przedmiotowego ale również do przekształcenia podmiotowego po stronie powodowej.
Tym samym argumenty podniesione w trakcie rozprawy apelacyjnej również nie mogły doprowadzić do zmiany zaskarżonego orzeczenia.
Analogicznie odnieść należy się do argumentu jakoby umowa z dnia 8 marca 2008 r. miała na celu stworzenie po stronie A. G. obowiązku dalszej pracy na rzecz spółki. Twierdzenia te nie zostały wykazane i pozostają w sprzeczności z treścią dokumentu jakim jest umowa stron.
Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny apelację jako bezzasadną oddalił na podstawie art. 385 k.p.c.
O kosztach postępowania apelacyjnego sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. oraz § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Krakowie
Osoba, która wytworzyła informację: Kamil Grzesik
Data wytworzenia informacji: