I ACa 1596/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Krakowie z 2024-03-19
Sygn. akt I ACa 1596/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 marca 2024 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSA Jerzy Bess
Protokolant: Julia Grabowska
po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2024 r. w Krakowie na rozprawie
sprawy z powództwa S. B.
przeciwko (...) Szpitalowi (...) (...)w K.
przy interwencji ubocznej Towarzystwa (...) SA
w W.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie
z dnia 1 października 2021 r., sygn. akt I C 1959/17
1. oddala apelację;
2.
zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 1.000 zł (jeden tysiąc złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego, wraz
z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie
w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, w którym je zasądzono, do dnia zapłaty;
3. w pozostałym zakresie odstępuje od obciążenia powoda kosztami postępowania apelacyjnego;
4.
przyznaje adwokat T. B. wynagrodzenie za pomoc prawną z urzędu udzieloną powodowi w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 8.100 zł (słownie: osiem tysięcy sto złotych),
w tym podatek od towarów i usług i kwotę niniejszą poleca wypłacić ze środków Sądu Okręgowego w Krakowie.
Sygn. akt I ACa 1596/21
UZASADNIENIE
Powód S. B. w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu pozwu domagał się zasądzenia od pozwanego (...) Centrum (...) kwoty 195.000 tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz 5.000 zł za naruszenie praw pacjenta. W uzasadnieniu powód wskazał, że w jego ocenie pozwany ponosi odpowiedzialność za zakażenie go bakteriami Sstaphylococcus capitis oraz (...) Zdaniem powoda, do zakażenia doszło podczas pobytu w pozwanym Szpitalu w związku z wykonaniem zabiegu alloplastyki stawu kolanowego.
Pozwany - (...) Szpital (...) (...) w K. (dawniej: (...) (...) Centrum (...)) - zaprzeczył twierdzeniem powoda i wniósł o oddalenie powództwa w całości, jak również o zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów zastępstwa procesowego.
Na skutek przypozwania do sprawy wstąpił interwenient uboczny - Towarzystwo (...) S.A. w W. . Interwenient przystąpił do sprawy po stronie pozwanego, domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania.
Sąd Okręgowy w Krakowie zaskarżonym wyrokiem z dnia 1 października 2021 r. sygn. akt I C 1959/17
I. oddalił powództwo;
II. nie obciążył powoda kosztami postępowania;
III. przyznał radcy prawnemu B. P. wynagrodzenie za pomoc prawną z urzędu udzieloną powodowi w kwocie 4.428 zł wraz z podatkiem VAT i kwotę tę polecił wypłacić ze środków Sądu Okręgowego w Krakowie.
Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne:
Prokuratura Rejonowa (...) w K. prowadziła dochodzenie w sprawie nieumyślnego narażenia powoda przez osoby zobowiązane do opieki nad nim, a to pracowników pozwanej placówki, na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w okresie od 16 listopada 2014 roku do nieustannego dnia w kwietniu 2016 r., roku poprzez nieprawidłowe wykonanie wszczepienia endoprotezy lewego kolana oraz operacji stopy lewej, a także nieprawidłową rehabilitację pooperacyjną, co skutkowało obrzękiem kolana oraz infekcją organizmu - to jest o przestępstwo z artykułu 160 § 3 k.k. w związku z artykułem 160 § 2 k.k.
W toku prowadzonego dochodzenia Prokuratura Rejonowa(...) w K. postanowiła dopuścić dowód z opinii biegłych (neurologa, mikrobiologa, z zakresu rehabilitacji medycznej i z zakresu ortopedii) celem ustalenia:
-
-
czy zachowanie lekarzy w pozwanej placówce wobec powoda, związane z wykonaną u niego operacją kolana oraz stopy, a także przebiegiem leczenia pooperacyjnego, w szczególności w zakresie wystąpienia powikłań zdrowotnych, było prawidłowe,
-
-
czy zabieg alloplastyki kolana z dnia 20 listopada 2014 roku oraz zabieg osteotomii korygującej stępu z dnia 15 czerwca 2015 roku zostały wprowadzone prawidłowo,
-
-
czy wystąpiły powikłania, a jeżeli tak, to czy je rozpoznano i zastosowano właściwe leczenie,
-
-
czy wystąpiły infekcje stawu kolanowego,
-
-
czy rehabilitacja stawu kolanowego była prowadzona właściwie,
-
-
czy dalsze następstwa, w tym rozpoznanie krwiaka kolana lewego w kwietniu 2016 roku oraz infekcji bakteryjnej stanowiły powikłanie po przebytych zabiegach i czy leczenie tym zakresie było prawidłowe.
W rezultacie dokonanych ustaleń Prokuratura Rejonowa (...) w K. postanowiła umorzyć dochodzenie postanowieniem z 11 maja 2020 roku (karta 385 do 395). Postanowienie zostało utrzymane w mocy postanowieniem sądu rejonowego dla (...) w K. w dniu 6 sierpnia 2020 roku (karta 407 do 408).
(okoliczności niesporne)
Powód przebywał w (...) Centrum (...) – na oddziale(...) - od 16 listopada 2014 roku do 8 grudnia 2014 roku; rozpoznano u niego m.in. chorobą zwyrodnieniową kolan wtórną do hemofilii A (postać ciężka). W dniu 20 listopada 2014 roku powód przeszedł zabieg całkowitej alloplastyki lewego stawu kolanowego protezą cementową (...) S. (...) firmy (...) wraz z rekonstrukcją kłykci kości udowej autogennymi przeszczepami.
Od 8 grudnia 2014 roku do 30 stycznia 2015 roku powód przebywał w (...) Centrum (...) na oddziale rehabilitacji.
Od 14 czerwca 2015 roku do 10 lipca 2015 roku powód ponownie przebywał w Centrum, w związku z wtórną chorobą zwyrodnieniową stawu skokowego lewego z deformacją końską stopy lewej. 15 czerwca 2015 r. wykonano u powoda osteotomię korekcyjną stępu lewego i usztywnienie stawu kolanowego lewego oraz wydłużenie ścięgna A..
Kolejny pobyt powoda u pozwanego miał miejsce od 29 maja 2016 r. do 17 czerwca 2016 r., kiedy usunięto materiał zespalający w zakresie stawu skokowego lewego.
Po operacji w listopadzie 2014 r. w pozwanym Szpitalu przygotowano dla powoda programy rehabilitacji obejmujące liczne ćwiczenia. Program fizjoterapii był właściwy, dobrze dobrany do stanu pacjenta, w dokumentacji medycznej brak zapisów sugerujących pogorszenie się stanu powoda w zakresie operowanego stawu kolanowego w związku z prowadzonymi ćwiczeniami.
Proces rehabilitacji przyniósł powodowi wymierną poprawę zakresu ruchu - pełny wyprost i zgięcie do poziomu 78 do 80 stopni.
W okresie po operacji z listopada 2014 r., aż do końca tego pobytu w Centrum (30.01.2015 r.), powód uskarżał się na ból i otrzymywał leki przeciwbólowe takie jak P., P., P.; w statusach lekarskich, pielęgniarskich i fizjoterapeutycznych brak opisów nasilenia obrzęku, cech krwawienia, ograniczenia ruchu, bolesności (poza zgłaszaną przez powoda). Nie stwierdzono występowania zakażenia miejsca operowanego, w karcie obserwacji lekarskich nie stwierdzono zmian o charakterze infekcyjnym ze strony ran pooperacyjnych. W karcie gorączkowej stwierdzono wystąpienie podwyższonej temperatury ciała do 39 stopni w dniach 26-27 stycznia 2015 roku z powodu infekcji gardła; zalecono P. i dolegliwości ze strony gardła zmniejszyły się. W dniu 30 stycznia 2015 roku powoda wypisano w stanie ogólnym dobrym.
Podczas pobytu od 14 czerwca 2015 roku do 10 lipca 2015 roku, związanego z zabiegiem korekcji i usztywnienia stawu skokowego lewego, dokonano łącznej oceny stanu zdrowia powoda, a w dniu przyjęcia do zabiegu operacji stawu skokowego stwierdzono zakres ruchu wcześniej operowanego stawu kolanowego lewego jako pełny wyprost i zdjęcie 80 stopni - taki zakres ruchu był opisywany przy wypisie z oddziału rehabilitacji uprzednio. Oznacza to, że przez prawie 5 miesięcy stan kolana nie uległ pogorszeniu, co w przypadku długotrwałych powikłań ze stanem zapalnym nie miałoby miejsca.
Wystąpienie krwiaka stanu kolanowego w kwietniu 2016 roku oraz stanu zapalnego nie miało związku z procesem rehabilitacji.
Podczas pobytu w Centrum w okresie od 14 czerwca 2015 roku do 10 lipca 2015 roku uzyskano u powoda posiew tlenowy dodatni z krwi i ujawniono bakterię (...) Bakteria ta nie była związana z przebytym przez powoda zabiegiem operacyjnym w 2014 r. Jest to bakteria wchodząca w skład fizjologicznej flory bakteryjnej przewodu pokarmowego, która wyjątkowo uaktywnia się patogennie u chorych z osłabionym układem odpornościowym. U powoda zastosowano antybiotykoterapię, po której bakteria nie została ponownie wykazana.
W dniu 8 kwietnia 2016 roku u powoda, po upływie 16 miesięcy od daty zabiegu operacyjnego z dnia 20 listopada 2014 roku, w wyniku posiewu z pobranego płynu stawowego w lewym kolanie, wyhodowano bakterię (...). Zastosowano zróżnicowaną antybiotykoterapię (bakteria nabyła odporność na pierwotnie zastosowane leki); w jej wyniku kolejne posiewy materiałów badanych bakteriologicznie pobranych od powoda były ujemne - nie wyhodowano ponownie ww. bakterii. Antybiotykoterapia trwała 2 miesiace. W międzyczasie, w dniu 30.05.2016 r., powód przeszedł kolejny zabieg - usunięcia protez stawowych.
Przy upływie 16 miesięcy od zakończenia pobytu w szpitalu nie można przyjąć, że doszło do zakażenia szpitalnego. Bakteria (...) należy przy tym do fizjologicznej flory bakteryjnej występującej naturalnie na skórze człowieka. Jest to bakteria saprofityczna występująca na skórze, szczególnie w okolicy głowy; z krwią mogła przedostać się do operowanego stawu. Chorobotwórczość bakterii (...) jest niewielka. Nie tworzy ona biofilmu.
Żadnego ze stwierdzonych i opisanych powyżej problemów zdrowotnych powoda nie można uznać za efekt nieprawidłowego leczenia: nie dało się ich wcześniej przewidzieć celem ich uniknięcia - były spowodowane ogólnym złym stanem zdrowia powoda. Krwiak kolana lewego mógł być następstwem występującej u powoda hemofilii. U ludzi cierpiących na hemofilię tworzenie się krwiaków śródstawowych jest powszechne; to ta choroba doprowadziła do zniszczenia obu stanów kolanowych u powoda i konieczności wykonania alloplastyki.
dowód: łączna opinia biegłych z zakresu neurologii, ortopedii, rehabilitacji medycznej oraz bakteriologii (karta 364 do 371) sporządzona a zlecenie Prokuratury Rejonowej (...) w ramach postępowania o sygnaturze (...) dokumentacja medyczna powoda (karta 11-87)
Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd oparł się w pełni na opinii sporządzonej w ramach postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową (...) w oparciu o art. 193 -195 k.p.k. i art. 198 k.p.k. w zw. z art. 187 § 1 k.p.k. i 190 k.p.k. - a to zgodnie z artykułem 278 (1) k.p.c., w myśl którego Sąd może dopuścić dowód z opinii sporządzonej na zlecenie organu władzy publicznej w innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę.
Opinia ta została sporządzona przez biegłych różnych specjalności, których spostrzeżenia wzajemnie się dopełniają, prowadząc do jednoznacznych wniosków. Wnioski opinii są szeroko i wyczerpująco uzasadnione, tworząc logiczną całość i odpowiadając na wszelkie pytania zadane przez organ zlecający. Opinia ta wyjaśnia także wszelkie kwestie będące przedmiotem sporu w sprawie niniejszej.
W takiej sytuacji Sąd za zasadne uznał odstąpienie od bezpośredniego przeprowadzenia opinii biegłych w tym samym przedmiocie. Zaznaczyć należy, że żadna ze stron nie złożyła do opinii zarzutów o charakterze merytorycznym. Powód zawnioskował o przeprowadzenie kolejnej opinii zleconej bezpośrednio przez Sąd orzekający, jednak swojego wniosku przekonująco nie uzasadnił. Sam fakt, że opinia nie została sporządzona bezpośrednio przed sądem orzekającym, nie może być przedmiotem zarzutu, zważywszy na wyraźny przepis ustawy pozwalający na wykorzystanie opinii z innego postępowania. W przedmiotowej sprawie powód nie wykazał, aby zachodziły ku temu jakieś szczególne przeszkody, względnie, aby włączona w poczet materiału dowodowego opinia zawierała luki bądź błędy. Należy uznać, że sam fakt, iż opinia nie jest korzystna dla strony procesu, nie może uzasadniać zlecania przez Sąd kolejnej opinii.
Sąd nie oparł się na zeznaniach powoda, które należy uznać za nacechowane emocjonalnie i będące wyrazem silnego, subiektywnego przekonania, że jego dolegliwości są zawinione przez personel medyczny, który nie wykazał się starannością i uporczywie lekceważył zgłaszane objawy.
Sąd nie dał wiary powodowi w szczególności co do tego, że podczas pobytu w Centrum dopuszczono się zaniedbań w opiece nad powodem bądź lekceważenia zgłaszanych objawów. Zarówno zeznania powoda, jak i treść jego pism sporządzanych osobiście wskazują, że powód ma specyficzny, mało ufny stosunek do personelu medycznego, co jest poniekąd usprawiedliwione jego bardzo złym stanem zdrowia i wynikłymi z tego cierpieniami. Nie zmienia to jednak faktu, że treść zeznań powoda jest niespójna i cechuje się brakiem logiki wynikłym z żywionych emocji. Przy ocenie prawidłowości postępowania medycznego pracowników pozwanego Sąd oparł się na opinii biegłych, którzy wykluczyli zarzucane przez powoda zaniedbania.
Dodać trzeba, że zeznania stron lub świadków nie mają walorów dowodowych w kwestiach wymagających wiedzy specjalnej, a takie właśnie kwestie są kluczowe dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Z tej przyczyny Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie w charakterze świadków lekarzy J. Z. i J. K. (k. 151-152), gdyż świadkowie, nawet posiadający wiedzę specjalną, nie mogą zastępować biegłych, a do tego zmierzały zgłoszone wnioski. Sąd oddalił też wniosek o przesłuchanie A. B., gdyż wniosek został zgłoszony na okoliczności zbędne dla rozstrzygnięcia (k. 152). Z tych samych przyczyn Sąd oddalił wniosek o pozyskanie dokumentów dotyczących stanu zdrowia dr. J. J. (k. 154). Za zbędne uznał także zwrócenie się o listy czynników alarmowych, rejestry zakażeń szpitalnych, raporty sytuacji epidemicznej, protokoły informacyjne lub kontrolne i in. wskazane w pkt. II.1-5 pisma powoda z 13.09.2021 r. – z uwagi na przyjętą koncepcję prawną, opisaną poniżej.
Sąd oddalił także wniosek pełnomocnika substytucyjnego powoda o doręczenie mu płyty CD zawierającej akta szkodowe. Płyta ta została prawidłowo (poprzez awizowanie) doręczona pełnomocnikowi głównemu. Nie zgłoszono wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowych związanych z doręczeniem płyty.
Następnie Sąd Okręgowy przedstawił motywy prawne wyroku:
W ostatecznym żądaniu powód domagał się od strony pozwanej kwoty 195 000 z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz 5 000 zł za naruszenie praw pacjenta wskazując, że pozwany ponosi odpowiedzialność za zakażenie powoda bakteriami (...) oraz (...), podczas pobytu w pozwanym szpitalu w celu wykonania zabiegu alloplastyki stawu kolanowego.
Takie stanowisko powoda nie znajduje żadnego uzasadnienia w ustaleniach faktycznych.
Spowodowanie szkody na osobie poprzez błąd w sztuce medycznej jest odmianą deliktu, którego zaistnienie wymaga spełnienia przesłanek odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego: szkody, winy i adekwatnego związku przyczynowego.
Do błędów w sztuce lekarskiej zalicza się również tzw. zakażenia szpitalne, polegające na wprowadzeniu do organizmu pacjenta chorobotwórczych drobnoustrojów przy lub w związku z wykonywaniem czynności medycznych, wskutek zaniedbań, popełnionych przez konkretne osoby, bądź w wyniku tzw. „winy organizacyjnej", polegającej na niezapewnieniu pacjentowi przez personel szpitala bezpieczeństwa pobytu, polegającego, między innymi, na nienarażaniu na zakażenie chorobą (por. np. wyrok Sądu Najwyższego sygn. I CKN, 786/97). Jak przyjmuje orzecznictwo i doktryna, dla ustalenia odpowiedzialności za powstałe szkody wystarcza odpowiednio wysoki stopień prawdopodobieństwa zakażenia w okolicznościach danej sprawy; ścisłe udowodnienie faktu zakażenia w określonym miejscu i czasie jest bowiem często niemożliwe z uwagi na trudno uchwytny charakter zachodzących procesów biologicznych.
Jak powyżej wskazano, chodzi o wysoki stopień prawdopodobieństwa zakażenia w okolicznościach danej sprawy. W ocenie Sądu w sprawie niniejszej to prawdopodobieństwo nie zaistniało.
Zgodnie z definicją ustawową (art. 2 pkt 33 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi), zakażenie szpitalne jest to zakażenie, które wystąpiło w związku z udzieleniem świadczeń zdrowotnych, w przypadku gdy choroba nie pozostawała w momencie udzielania świadczeń zdrowotnych w okresie wylęgania albo wystąpiła po udzieleniu świadczeń zdrowotnych, w okresie nie dłuższym niż najdłuższy okres jej wylęgania.
W przedmiotowej sprawie niesporne jest, że w okresie przed operacją, w listopadzie 2014 r., powód nie wykazywał zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi. To, czy zakażenie (...) wystąpiło w okresie wylęgania, licząc od 30 stycznia 2015 r. (dnia wypisu), Sąd ustalił na podstawie opinii biegłych – uzyskując odpowiedź negatywną.
Bakteria (...) została stwierdzona u powoda w kwietniu 2016 roku, i jakkolwiek wyizolowano ją z płynu stawowego kolana operowanego 20 listopada 2014 roku, to pojawiła się w nim dopiero po 16 miesiącach od operacji. Powód był w tym okresie poddawany rehabilitacji, która wg biegłych i dokumentacji medycznej przynosiła efekty; w tym czasie nie stwierdzono u niego żadnych obiektywnie niepokojących objawów wskazujących na stan zapalny operowanego kolana. Jak jednoznacznie stwierdzili biegli, w przypadku utrzymującego się od listopada 2014 r. do kwietnia 2016 r. stanu zapalnego w kolanie powoda, niemożliwe byłoby osiągnięcie przez niego tak pozytywnych skutków rehabilitacji, jak odnotowano. Twierdzenie zatem, że powoda zarażono powyższym drobnoustrojem podczas pobytu w (...) Centrum (...) w 2014 r., i od tego czasu zmagał się on z niewykrytym zakażeniem, jest dowolne. Wskazywany przez powoda fakt, że przepisano mu w dniu 10.04.2015 r. lek przeciwzapalny M. (lek o szerokim zastosowaniu, nie będący antybiotykiem), nie dowodzi jeszcze, że stwierdzono wówczas stan zapalny w kolanie, spowodowany przy tym infekcją bakteryjną. Trzeba podkreślić, że powód cierpi na wiele schorzeń, które dokładnie wskazano w dokumentacji lekarskiej i opinii biegłych.
W odniesieniu do drugiej bakterii - (...), nie ma żadnych podstaw do powiązania jej wystąpienia z zabiegiem medycznym, który powód wskazuje jako zdarzenie wywołujące szkodę (zabieg alloplastyki z 2014 r. i pobyt w pozwanym Szpitalu związany z tym zabiegiem). Jak wynika z opinii biegłych i dokumentacji medycznej, bakterii tej nigdy nie wykryto w płynie stawowym operowanego kolana, a zatem trudno przyjąć, że powodowała ona opisywany przez powoda stan zapalny w tym narządzie i dolegliwości bólowe.
Dodatkowo trzeba podnieść, że zakażenie (w przypadku obu rodzajów bakterii) miało charakter endogenny - jego źródłem była flora bakteryjna samego powoda w połączeniu z jego obniżoną odpornością z uwagi na hemofilię A i inne ciężkie schorzenia. W takiej sytuacji trudno wiązać zakażenie z czynnikami zewnętrznymi, w tym z zawinionym zachowaniem personelu medycznego i ewentualnym nieprzestrzeganiem procedur epidemicznych.
Mając powyższe na względzie Sąd uznał, że pozwany nie ponosi odpowiedzialności za zakażenie powoda bakteriami (...) oraz (...), i nie jest zobowiązany do zapłaty zadośćuczynienia na podstawie art. 445 k.c.
Druga podstawa roszczeń powoda o zadośćuczynienie oparta była na art. art. 448 k.c. w zw. ustawą z dnia 6 listopada 2008 r . o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (dalej nazywanej ustawą o prawach pacjenta). Strona powodowa wskazała na naruszenie art. 8 tej ustawy. Jak należy wnioskować z treści pisma z 13.09.20121 r., naruszenie to polegać miało na zakażeniu powoda, w związku z zabiegiem alloplastyki stawu kolanowego, bakteriami (...) oraz (...) Z faktu zaistnienia tych zakażeń powód wywiódł wniosek, że warunki sanitarne panujące w pozwanej placówce medycznej zapewne nie były bezpieczne, a zatem naruszono art. 8 ustawy o prawach pacjenta.
Jak jednak wcześniej wskazano, zakażenie bakterią (...) wystąpiło 16 miesięcy po ww. zabiegu, zaś drugi drobnoustrój w ogóle nie pojawił się w płynie stawowym operowanego kolana. Oba zakażenia miały przy tym charakter endogenny. Warunki sanitarne panujące w pozwanym Centrum nie miały zatem żadnego związku z zakażeniem ww. bakteriami. Biegli nie dopatrzyli się żadnych uchybień pozwanego w procesie leczniczym i rehabilitacyjnym.
Tak więc, także drugie ze zgłoszonych roszczeń Sąd uznał za bezzasadne.
Jak wcześniej wskazano, Sąd za zbędne uznał zwrócenie się o listy czynników alarmowych, rejestry zakażeń szpitalnych, raporty sytuacji epidemicznej, protokoły informacyjne lub kontrolne i in. dokumenty dotyczące pozwanego Szpitala, wskazane w pkt. II.1-5 pisma powoda z 13.09.2021 r. Dokumenty te - niezależnie od ich treści - nie mogłyby, z uwagi na powyżej opisane cechy i okoliczności spornych zakażeń, przeważyć racji na korzyść powoda.
Sąd postanowił - na zasadzie art. 102 k.p.c. - nie obciążać powoda obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania na rzecz strony przeciwnej i interwenienta ubocznego, pomimo przegrania procesu.
Z uwagi na pomoc prawną udzieloną powodowi z urzędu, przyznano ustanowionemu pełnomocnikowi wynagrodzenie (wraz z VAT), płatne ze środków budżetowych, wg stawek obowiązujących w dacie wszczęcia postępowania.
Powód apelacją zaskarżył niniejszy wyrok w części, tj. w pkt I, zarzucając:
I. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na:
a) nieprawidłowym ustaleniu, iż bakteria (...) pojawiła się w płynie stawowym operowanego kolana Powoda dopiero 16 miesięcy od operacji, w sytuacji w której badanie Powoda przeprowadzono dopiero 16 miesięcy po operacji, co zaś oznacza, że bakteria ta mogła ujawnić się (i biorąc pod uwagę objawy występujące u Powoda ujawniła się) w okresie wcześniejszym tj. w okresie do 12 miesięcy od operacji, co zaś implikuje podejrzenie, że Powód został zakażony podczas pobytu w placówce medycznej;
b) nieprawidłowym ustaleniu, że w przypadku utrzymującego się od listopada 2014 roku do kwietnia 2016 roku stanu zapalnego operowanego kolana niemożliwym byłoby osiągnięcie tak pozytywnych skutków rehabilitacji, jak odnotowano w sytuacji w której ze zgromadzonego materiału dowodowego wcale nie wynika, iż proces rehabilitacji przebiegał bez zarzutów, wręcz przeciwnie — jak wynika z opinii biegłych — zakres ruchu stawu kolanowego przez okres 5 miesięcy nie uległ poprawie, co mogłoby wskazywać właśnie na wystąpienie stanu zapalnego operowanego kolana;
c) nieprawidłowym ustaleniu, że nie ma żadnych podstaw do powiązania wystąpienia u Powoda zakażania bakterią (...) z zabiegiem medycznym, tylko dlatego, że bakterii tej nigdy nie wykryto w płynie stawowym operowanego kolana, w sytuacji w której, jak wynika z opinii sporządzonej przez Centrum (...) s.c., po zabiegu operacyjnym (który miał miejsce 15 czerwca 2015 roku) tj. dnia 1 lipca 2015 roku stwierdzono u Powoda zakażenie właśnie w/w bakterią, jednak nie zlecono wówczas badania płynu stawowego operowanego kolana, zatem nie można kategorycznie stwierdzić, iż w/w bakterii nie było w płynie stawowym Powoda;
d) nieprawidłowym ustaleniu, że sam fakt, że przepisano Powodowi w dniu 10.04.2015 roku lek przeciwzapalny M. nie dowodzi jeszcze, że stwierdzono wówczas stan zapalny w kolanie, spowodowany infekcją bakteryjną, w sytuacji w której okoliczność ta w powiązaniu z innymi faktami ustalonymi w niniejszej sprawie (np. wysoka gorączka na jaką cierpiał Powód, silne zaczerwienie i mocne nagrzewanie się zoperowanego kolana) powinna doprowadzić do takiej konkluzji.
W tym miejscu, mając na uwadze dyspozycję art. 368 § 1 1 k.p.c. wskazał, iż Sąd I instancji nie ustalił następujących faktów:
a) czy biorąc pod uwagę objawy występujące u Powoda możliwym jest, aby bakteria (...) była obecna w organizmie Powoda przed dniem badania tj. w okresie do stycznia 2016;
b) jak długo może trwać zakażenie bakterią (...);
c) czy biorąc pod uwagę objawy występujące u Powoda możliwym jest, aby bakteria (...) była obecna w płynie stawowym operowanego kolana Powoda
Jednocześnie wskazał, iż ustalenie tych faktów było kluczowe dla rozpoznania niniejszej sprawy.
Il. naruszenie prawa procesowego, a to
a) art. 286 k.p.c., poprzez brak zlecenia przez Sąd dodatkowej opinii biegłego z zakresu mikrobiologii, w sytuacji w której opinia zalegająca w aktach nie odpowiada na kluczowe kwestie dotyczące odpowiedzialności szpitala za zakażenie, a to:
- czy biorąc pod uwagę objawy występujące u Powoda możliwym jest, aby bakteria (...) była obecna w organizmie Powoda przed dniem badania tj. w okresie do stycznia 2016 roku;
- jak długo może trwać zakażenie bakterią (...);
- czy biorąc pod uwagę objawy występujące u Powoda możliwym jest, aby bakteria (...) była obecna w płynie stawowym operowanego kolana Powoda
b) art. 235 2 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku Powoda o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka: A. B.
- w sytuacji w której dowód z zeznań świadka A. B. był kluczowy dla ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie tj. przebiegu leczenia Powoda, a także doznanych przez niego wskutek zakażenia cierpień psychicznych i fizycznych
c) art. 235 2 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku Powoda o zobowiązanie Pozwanego do przedłożenia:
1) prowadzonych u Pozwanego, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala:
a) rejestru zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych
b) raportów okresowych o bieżącej sytuacji epidemiologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji na Oddziale (...) (...) - za okres Ol czerwca 2014r. — 31 czerwca 2015r.
2) informacji o stwierdzonych w Pozwanym szpitalu zdarzeniach medycznych wynikających z zakażenia pacjentów w okresie 01 czerwca 2014 r. - 31 czerwca 2015r
3) protokołów / informacji o zakażeniach stwierdzonych przez powołany u Pozwanego Zespół (...) w odniesieniu do Oddziału (...) (...), (...) za okres Ol czerwca 2014r. — 31 czerwca 2015r.
4) dokumentów potwierdzających wdrożenie przez Pozwanego systemu zapobiegania zakażeniom szpitalnym, w tym wykazu szkoleń z podpisami personelu, procedur i instrukcji obowiązujących u Pozwanego wraz z podpisami personelu o zapoznaniu się z nimi, procedur profilaktyki antybiotykowej, protokołów z przeprowadzanych badań czystościowych i in.
5) protokołów / zaleceń pokontrolnych wydanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną względem Pozwanego za okres Ol czerwca 2014r. — 31 czerwca 2015r. w odniesieniu do Oddziału (...) (...), (...)
- w sytuacji, w której dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z w/w dokumentów było kluczowe dla ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie, a tym samym wykazania zasadności roszczenia
c) art. 231 k.p.c. poprzez brak zastosowania tzw. konstrukcji domniemań faktycznych, chociaż istniała możliwość jej zastosowania, albowiem z okoliczności ujawnionych w niniejszej sprawie, a to faktu, iż zgodnie z Kartą Ryzyka Wystąpienia Zakażenia u Powoda stwierdzono niskie ryzyko zakażenia, a zaraz po zabiegu cierpiał on na wysoką gorączkę, jego kolano było silnie zaczerwienione i nagrzewało się, a w toku sprawy ujawniono nieprawidłowości w zakresie leczenia rany pooperacyjnej można wysnuć logiczny wniosek, iż do zakażenia bakteriami doszło podczas pobytów w szpitalu;
d) art. 233 § 1 k.p.c., poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego w postaci zeznań Powoda i nie nadanie im przymiotu wiarygodności, w sytuacji, w której zeznania Powoda są spójne, logiczne, konsekwentne i pośrednio korespondują w ujawnionymi w sprawie dokumentami;
III. naruszenie prawa materialnego, a to
a) art. 445 k.c., poprzez błędną subsumpcję i nie przyznanie Powodowi zadośćuczynienia, w sytuacji w której Powód wskutek nieprawidłowego działania Pozwanego w zakresie opieki pooperacyjnej został zakażony bakteriami (...) oraz (...), a następnie nie otrzymał od placówki prawidłowej diagnozy i leczenia, co zaś sprawiło, że przez okres prawie dwóch lat cierpiał niemalże na nieustanny ból zoperowanego kolana, co sprawiło Pozwanemu ogrom cierpienia i znacznie obniżyło komfort psychiczny jego życia;
b) art. 8 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta w zw. z art. 448 k.c., poprzez ich błędną subsumpcję i nie przyznanie Powodowi zadośćuczynienia, w sytuacji w której Powód wskutek zakażenia bakteriami (...) oraz (...) do którego (w ocenie strony skarżącej) doszło podczas pobytu Powoda w pozwanej placówce medycznej przez okres prawie dwóch lat niezwykle cierpiał i mimo, iż zgłaszał swoje dolegliwości, to nie otrzymał odpowiedniego leczenia.
Na podstawi9e powyższych zarzutów w apelacji wniesiono o:
1. zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kwoty 200.000 zł, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, na którą składają się:
a) zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w kwocie 195.000 zł
b) zadośćuczynienie za naruszenie praw pacjenta w kwocie 5.000 zł
2. zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej w postępowaniu apelacyjnym udzielonej z urzędu, które to koszty nie zostały uiszczone w całości, ani w części;
3. z ostrożności procesowej, na wypadek oddalenia powództwa, o odstąpienie, na podstawie art. 102 k.p.c., od obciążania Powoda kosztami postępowania apelacyjnego, w tym kosztami zastępstwa procesowego na rzecz Pozwanego oraz Interwenienta ubocznego.
Nadto, o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z:
a) opinii uzupełniającej biegłego z zakresu mikrobiologii
- w celu wykazania następujących faktów:
- ⚫
-
czy biorąc pod uwagę objawy występujące u Powoda możliwym jest, aby bakteria (...) była obecna w organizmie Powoda przed dniem badania tj. w okresie do stycznia 2016;
- ⚫
-
jak długo może trwać zakażenie bakterią (...);
- ⚫
-
czy biorąc pod uwagę objawy występujące u Powoda możliwym jest, aby bakteria (...) była obecna w płynie stawowym operowanego kolana Powoda
b) prowadzonych u Pozwanego, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala:
- ⚫
-
rejestru zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych
- ⚫
-
raportów okresowych o bieżącej sytuacji epidemiologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji na Oddziale (...) (...) (...)
za okres Ol czerwca 2014r. — 31 czerwca 2015r.
c) informacji o stwierdzonych w Pozwanym szpitalu zdarzeniach medycznych wynikających z zakażenia pacjentów w okresie Ol czerwca 2014r. — 31 czerwca 2015r.
d) protokołów / informacji o zakażeniach stwierdzonych przez powołany u Pozwanego Zespół (...) w odniesieniu do Oddziału (...) Urazowej, (...) za okres
01 czerwca 2014 r. - 31 czerwca 2015 r.
e) dokumentów potwierdzających wdrożenie przez Pozwanego systemu zapobiegania zakażeniom szpitalnym, w tym wykazu szkoleń z podpisami personelu, procedur i instrukcji obowiązujących u Pozwanego wraz z podpisami personelu o zapoznaniu się z nimi, procedur profilaktyki antybiotykowej, protokołów z przeprowadzanych badań czystościowych i in.
f) protokołów / zaleceń pokontrolnych wydanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną względem Pozwanego za okres 01 czerwca 2014r. — 31 czerwca 2015r. w odniesieniu do Oddziału (...) (...) (...)
- po uprzednim zobowiązaniu Pozwanego do przedstawienia w/w dokumentacji medycznej, w celu wykazania następujących faktów: stosowane przez szpital procedury zapobiegania zakażeniom szpitalnym, liczba zakażeń w szpitalu w czasie hospitalizowania Powoda, co w konsekwencji pozwoliłoby wykazać zaniedbania szpitala w procesie leczniczym, a także zawinienie szpitala w oparciu o konstrukcję domniemań faktycznych (art. 231 k.p.c.), w przypadku gdyby ujawniono zakażenia bakteryjnego także innych osób w okresie hospitalizacji Powoda
g) zeznań świadka A. B.,
- w celu wykazania następującego faktu: przebieg leczenia Powoda w pozwanej placówce, w szczególności zgłaszanie przez Powoda dolegliwości, brak adekwatnej reakcji na zgłaszane dolegliwości, brak wykonania odpowiednich badań w odpowiednim terminie, cierpienie zarówno fizyczne jak i psychiczne jakiego doznał Powód wskutek zakażenia bakteryjnego.
Pozwana wniosła o:
1. oddalenie w całości apelacji powoda,
2. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu w II instancji wg norm przepisanych, natomiast wniosek o odstąpienie od obciążenia powoda kosztami postępowania apelacyjnego pozastawia do uznania Sądu.
Interwenient uboczny wniósł o:
1. oddalenie w całości apelacji powoda,
2. zasądzenie od powoda na rzecz interwenienta ubocznego kosztów procesu w II instancji wg norm przepisanych
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Na wstępie wskazać trzeba, że Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji i poczynione na ich podstawie rozważania prawne, uznając je za własne. Tym samym choćby z tego powodu brak jest podstaw do uwzględnienia apelacji pozwanego, z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.
W pierwszej kolejności należy odnieść się do podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia prawa procesowego, koncentrującego się na szeroko rozbudowanej argumentacji naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. oraz łączącego się z tym, zarzutem błędu w ustaleniach faktycznych, poprzez naruszenie obowiązku wszechstronnego rozważenia całości materiału dowodowego i dokonanie ustaleń faktycznych jedynie na podstawie dowodów korzystnych dla jednej zez stron, z pominięciem korzystnych dla drugiej strony.
W tym kontekście należy wskazać, iż w orzecznictwie Sądu Najwyższego podnosi się, iż „dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie można poprzestać na stwierdzeniu, że dokonane ustalenia faktyczne są wadliwe, odnosząc się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Niezbędne jest wskazanie przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie sądu w zakresie ustaleń. Skarżący powinien zwłaszcza wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając" (zob. postanowienie SN z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, Lex nr 52753; wyrok SN z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 3/05, Lex nr 180925). Ponadto Sąd Najwyższy wielokrotnie w swoim orzecznictwie wskazywał, że „jeżeli wnioski wyprowadzone przez sąd orzekający z zebranego materiału dowodowego są logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, ocena tego sądu nie narusza przepisu art. 233 § 1 k.p.c. i musi się ostać, choćby z materiału tego dawały się wysnuć również wnioski odmienne. Tylko wówczas, gdy brakuje logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych związków przyczynowo-skutkowych, przeprowadzona przez sąd orzekający ocena dowodów może być skutecznie podważona "(Zob. m.in. wyrok SN z 7.10.2005 r., IV CK 122/05, LEX nr 187124).
Należy zatem stwierdzić, iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 233 § 1 k.p.c. wymaga nie polemiki, lecz wskazania, że Sąd ten uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd doniosłości (wadze) poszczególnych dowodów, ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu pierwszej instancji.
Brak jest także podstaw do uwzględnienia wniosku o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka A. B. z przyczyn wskazanych przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskrzonego wyroku.
W ocenie Sądu Apelacyjnego zarzuty apelacji, w tym także zarzut błędu w ustaleniach k.p.c., nie mają żadnego merytorycznego uzasadnienia, a jedynie charakter polemiki z oceną dokonaną przez Sąd I instancji.
W istocie decydujące znaczenia w realiach niniejszej sprawy ma opinia biegłych.
W sytuacji, gdyby uznać, że apelacja kwestionuje opinię biegłych, na której oparł swoje ustalenia Sąd I instancji, należałoby dokonać oceny tego zarzutu pod kątem naruszenia art. 227 k.p.c., art. 217 § 1 k.p.c. w związku z art. 278 § 1 k.p.c. Jednakże w ocenie Sądu Apelacyjnego brak jest podstaw do uwzględnienia tego zarzutu.
Dowód z opinii biegłego, jak podkreśla się w orzecznictwie, podlega ocenie sądu z zastosowaniem art. 233 § 1 k.p.c. według właściwych dla przedmiotu opinii kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Jednakże zdaniem judykatury sąd orzekający nie może nie podzielać merytorycznych poglądów biegłego ani zamiast nich przedstawiać własnych (por. wyrok SN z dnia 13 października 1987 r., II URN 228/87, PiZS 1988, nr 7, poz. 62; wyrok SN z dnia 19 grudnia 1990 r., I PR 148/90, OSP 1991, z. 11-12, poz. 300).
Porównanie brzmienia § 1 oraz 2 art. 278 k.p.c. prowadzi do wniosku, iż władnym co do ustalenia liczby biegłych jest wyłącznie sąd orzekający (por. orzeczenie SN z dnia 12 grudnia 1996 r., I CKN 24/96, niepubl.; uzasadnienie wyroku SN z dnia 6 marca 1997 r., II UKN 23/97, OSNP 1997, nr 23, poz. 476). W szczególności powołanie kilku biegłych może być zasadne, gdy w sprawie są wymagane wiadomości specjalne z różnych dziedzin. Natomiast - zdaniem doktryny i judykatury - potrzeby powołania innego biegłego nie uzasadnia taka okoliczność, że opinia powołanego już biegłego jest dla strony (w jej odczuciu) niekorzystna (zob. wyrok SN z dnia 18 lutego 1974 r., II CR 5/74, LEX nr 7407; orzeczenie SN z dnia 22 lipca 1997 r., I CKN 174/97, niepubl.; uzasadnienie wyroku SN z dnia 4 sierpnia 1999 r., I PKN 20/99, OSNP 2000, nr 22, poz. 807; uzasadnienie wyroku SN z dnia 18 października 2001 r., IV CKN 478/00, LEX nr 52795; uzasadnienie wyroku SN z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 639/99, LEX nr 53135; wyrok SA w Szczecinie z dnia 11 września 2013 r., III AUa 231/13, LEX nr 1422416; wyrok SA w Poznaniu z dnia 12 września 2013 r., III AUa 312/13, LEX nr 1381471).
W tym zakresie należy jeszcze raz podkreślić, że Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazał,, że:
Opinia ta została sporządzona przez biegłych różnych specjalności, których spostrzeżenia wzajemnie się dopełniają, prowadząc do jednoznacznych wniosków. Wnioski opinii są szeroko i wyczerpująco uzasadnione, tworząc logiczną całość i odpowiadając na wszelkie pytania zadane przez organ zlecający. Opinia ta wyjaśnia także wszelkie kwestie będące przedmiotem sporu w sprawie niniejszej.
W takiej sytuacji Sąd za zasadne uznał odstąpienie od bezpośredniego przeprowadzenia opinii biegłych w tym samym przedmiocie. Zaznaczyć należy, że żadna ze stron nie złożyła do opinii zarzutów o charakterze merytorycznym. Powód zawnioskował o przeprowadzenie kolejnej opinii zleconej bezpośrednio przez Sąd orzekający, jednak swojego wniosku przekonująco nie uzasadnił. Sam fakt, że opinia nie została sporządzona bezpośrednio przed sądem orzekającym, nie może być przedmiotem zarzutu, zważywszy na wyraźny przepis ustawy pozwalający na wykorzystanie opinii z innego postępowania. W przedmiotowej sprawie powód nie wykazał, aby zachodziły ku temu jakieś szczególne przeszkody, względnie, aby włączona w poczet materiału dowodowego opinia zawierała luki bądź błędy. Należy uznać, że sam fakt, iż opinia nie jest korzystna dla strony procesu, nie może uzasadniać zlecania przez Sąd kolejnej opinii.
W tej sytuacji w ocenie Sądu Apelacyjnego postawienie Sądowi I instancji zarzutu naruszenia art. 386 k.p.c., zgodnie z którym Sąd może zażądać ustnego lub pisemnego uzupełnienia opinii lub jej wyjaśnienia, a także dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych, jest nieuzasadnione.
Zgodnie z aktualnie brzmiącym przepisem art. 386 k.p.c., sąd ma prawo do żądania od biegłego ustnego lub pisemnego uzupełnienia opinii lub jej wyjaśnienia, a ponadto uzyskania dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych; ma to charakter fakultatywny (Postanowienie SN z 19.05.2022 r., I USK 441/21, LEX nr 3439431.). Opinie uzupełniające są częstym zjawiskiem i uwarunkowane są zastrzeżeniami stron do tych opinii. Celowe niekiedy wydaje się – jeśli taka możliwość istnieje – uzyskanie przez stronę czy jej pełnomocnika oceny opinii biegłego dokonanej przez własnego specjalistę
Środki przewidziane w art. 286 służą usunięciu wątpliwości nasuwających się w związku z treścią opinii. Dopiero w razie braku możności udzielenia przez biegłego kategorycznej odpowiedzi lub wskazania stopnia prawdopodobieństwa sąd będzie zmuszony ustalić okoliczności, dla wyjaśnienia których powołano biegłego, na podstawie całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego i przy zastosowaniu ogólnych reguł postępowania dowodowego (Wyrok SN z 19.09.2018 r., I CSK 578/17, LEX nr 2566916.)
Sąd może, a nie musi, zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, może też w razie potrzeby zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych. Sąd nie jest zobowiązany do dopuszczenia dowodu z opinii uzupełniającej w każdym przypadku, kiedy żąda tego strona postępowania. To sąd musi powziąć wątpliwości, sam czy na skutek stanowisk wyrażonych w toku postępowania przez strony, czy dotychczasowa opinia została sporządzona w sposób prawidłowy, a zatem czy wymaga wyjaśnień lub uzupełnienia. Dopuszczenie dowodu z dodatkowej opinii biegłych może być uzasadnione jedynie w razie potrzeby, która nie może być wynikiem wyłącznie niezadowolenia strony z niekorzystnej dla niej opinii już przeprowadzonej. Sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinią biegłego zostały przekonane również strony, a wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu. Sama odmowa przez sąd dopuszczenia dowodu z dodatkowej opinii biegłego nie może stanowić o oczywistości naruszenia przepisu (Postanowienie SN z 11.04.2018 r., III UK 111/17, LEX nr 2497990, z powołaniem się na wyroki SN: z 23.06.2017 r., I CSK 627/16, LEX nr 2333045; z 16.10.2014 r., II UK 36/14, LEX nr 1548261.).
Tak więc w realiach mniejszej sprawy, brak jest podstaw do zakwestionowania decyzji Sądu I instancji w zakresie oddalenia wniosku pełnomocnika powoda o dopuszczenie dowodu z innego biegłego. W konsekwencji brak jest podstaw do uwzględnienia tego wniosku ponowionego w toku postępowania apelacyjnego, tym bardziej w oparciu o zarzuty kierowane pod adresem tej opinii, w sytuacji, kiedy zarzuty takie nie były zgłoszone przed Sądem I instancji.
Tak więc już same okoliczności wskazane powyżej stanowią podstawę do oddalenia apelacji powoda.
Niezależnie od tego, brak jest także podstaw do zakwestionowania zaskarżonego wyroku na podstawie dowodów przeprowadzonych w toku postępowania apelacyjnego z listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala na okoliczność zakażenia powoda w czasie jego pobytu w szpitalu.
W tym zakresie należy jedynie wskazać, że zalecenia pokontrolne nie potwierdzały tego, a fakt, że praktycznie koncentrowały się na sprawach marginalnych, typu:
- odmalowanie zabrudzonych elewacji ścian na dwóch salach i sufitów na dwóch salach
- zlikwidowanie śladów zwilgocenia na wykładzinie podłogowej wraz z cokołami przy drzwiach do pomieszczeń sanitarnych na dwóch salach
- uzupełnienie ubytków lakieru na łóżkach w czterech salach(k. 574/2)
czy też aktualizacja instrukcji,
nie mogą stanowić dowodu, czy też podstawy domniemań faktycznych o przyczynie zakażeń szpitalnych leżących po stronie pozwanego.
Wszelkie ewentualne dodatkowe wątpliwości podnoszone przez pełnomocnika powoda rozwiewają także wyjaśnienia pozwanego składane w pismach procesowych z dnia 25.10.2023 r., 28.11.2923 r., czy też w toku rozprawy apelacyjnej w dniu 19.03.2024 r., np.że kwestię kwalifikacji personelu pielęgniarskiego a konkretnie pielęgniarki, która odpowiada za kwestie epidemiologiczne w szpitalu były przedmiotem badania w toku postępowania prokuratorskiego już w jego pierwszej części i w tym zakresie nie stwierdzono uchybień.
W związku z faktem, że wnioski apelacji oparte były na zakwestionowaniu ustaleń stanu faktycznego i na tej podstawie konstruowana zarzuty naruszenia prawa materialnego, to konsekwencją bezzasadności tych zarzutów naruszenia prawa procesowego, jest bezzasadność zarzutów naruszenia prawa materialnego, a tym samym brak podstaw do uwzględnienia apelacji
Dlatego też Sąd Apelacyjny, uznając apelacje za bezzasadną, orzekł jak pkt 1 sentencji na mocy art. 385 k.p.c.
Jakkolwiek o kosztach o kosztach postępowania, co do zasady, orzeka się według reguły odpowiedzialności za wynik postępowania określonej w art. 98 § 1 k.p.c., to jednak w realiach niniejszej sprawy, w ocenie Sądu Apelacyjnego, zasadnym było częściowe odstąpienie od obciążenia powoda kosztami postępowania apelacyjnego.
Sąd postanowił - na zasadzie art. 102 k.p.c. - nie obciążać powoda obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania na rzecz strony przeciwnej ponad kwotę 1.000 zł, a interwenienta ubocznego w całości, pomimo przegrania procesu. W tym zakresie Sąd Apelacyjny podzielił pogląd Sądu Okręgowego, że zgodnie z powołanym przepisem, w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Uwzględniając całokształt okoliczności niniejszej sprawy należy uznać, że taki szczególny przypadek zaistniał. W sprawie o tzw. błędy medyczne ustalenie, czy istnieje związek przyczynowy pomiędzy zastosowanym sposobem leczenia a uszczerbkiem na zdrowiu, wymaga z reguły wiadomości specjalnych. Tak było w sprawie niniejszej – wymagało to specjalistycznej opinii biegłych kilku specjalności. Powód mógł zatem, kierując sprawę do Sądu, być subiektywnie przekonany o zasadności swojego powództwa. Nie można także pominąć faktu, że powód jest osobą bardzo schorowaną, cierpiącą na wiele poważnych chorób w tym hemofilię A w postaci ciężkiej. Powód pozostaje w ciągłym leczeniu w różnych placówkach, a jego sytuacja materialna jest skromna. Jednakże na etapie postępowania apelacyjnego, w sytuacji kiedy powód zapoznał się z wynikiem sprawy przed Sądem I instancji i motywami tego rozstrzygnięcia, to winien jednak liczyć się, z obowiązkiem choćby częściowo zwrotu kosztów poniesionych przez pozwanego dla podjęcia celowej obrony.
Dlatego o kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono jak w pkt 2 sentencji na mocy art. 102 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.
W zakresie wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym pełnomocnik substytucyjny wniósł o przyznanie wynagrodzenia w w wysokości czterokrotnej stawki minimalnej. W tym zakresie pełnomocnik oświadcza, że sprawa była pracochłonna, łączyła się m.in. z kolejnymi pismami poza apelacją, pracochłonną analizą dokumentów przesłanych w toku postępowania apelacyjnego przez pozwany szpital. Ponadto wniósł o przyznanie wynagrodzenia na rzecz pełnomocnika substytucyjnego. Wynika to z faktu, że na chwilę obecną pełnomocnik substytucyjny nie ma jakiegokolwiek kontaktu z pełnomocnikiem głównym a z informacji pełnomocnika substytucyjnego wynika, że także Izba ma problem z kontaktem z r. pr. B. P., który prawdopodobnie nie wykonuje działalności radcowskiej. Być może jest gdzieś zatrudniony, ale nie ma w tym zakresie informacji. Podkreśla, że apelacja została sporządzona przez pełnomocnika substytucyjnego.
W tej sytuacji o wynagrodzeniu za pomoc prawna udzieloną z urzędu powodowi w postępowaniu apelacyjnym orzeczono jak w pkt 3 sentencji, zgodnie ze stawkami określonymi w § 2 pkt 6 oraz § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 05.11.2015 r. poz. 1804; zm. Dz.U. z 12.10.2016 r. poz. 1667), przy ustaleniu wynagrodzenia według podwójnej stawki minimalnej, na mocy § 10 ust. 3 w/w rozporządzenia, częściowo uwzględniając argumentację pełnomocnika. Za podwyższeniem stawki przemawiał także fakt, że wartość przedmiotu zaskarżenia, tj. 200.000 zł, stanowiła tez górna granicę stawki określonej w § 2 pkt 6 w/w rozporządzenia, a kwota w wyższej stawce jest dwukrotnie wyższa niż przyjęta § 2 pkt 6.
Ponadto, wobec faktu, że wszelkie czynności w postępowaniu apelacyjnym były podejmowane przez pełnomocnika substytucyjnego a pełnomocnikiem głównym już przed Sądem I instancji był problem z nawiązaniem kontaktu, także przez Sąd I instancji, co wymagało wystąpienia do OIRP, to zasadnym było przyznanie wynagrodzenia na rzecz podmiotu, który tej pomocy udzielił, tj. na rzecz pełnomocnika substytucyjnego.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Krakowie
Osoba, która wytworzyła informację: Jerzy Bess
Data wytworzenia informacji: