I ACa 1716/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Krakowie z 2015-02-24
Sygn. akt I ACa 1716/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 lutego 2015 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: |
SSA Wojciech Kościołek |
Sędziowie: |
SSA Jerzy Bess SSA Sławomir Jamróg (spr.) |
Protokolant: |
sekr.sądowy Marta Matys |
po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2015 r. w Krakowie na rozprawie
sprawy z powództwa I. T. (1)
przeciwko Agencji (...) S.A. w K. przy interwencji ubocznej (...) Sp. z o.o. w K. i Zakładów Usług (...) S.A. w K. po stronie pozwanej
o zapłatę
na skutek apelacji powódki
od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie
z dnia 15 maja 2012 r. sygn. akt IX GC 617/09 oraz zażalenia interwenienta ubocznego (...) Sp. z o.o. w K. od postanowienia o kosztach zawartego we wskazanym wyroku Sądu Okręgowego
I. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 3 w części dotyczącej zasądzenia od powódki na rzecz każdego z interwenientów po 3.600 zł w ten sposób, że oddala wnioski obu interwenientów o zasądzenie kosztów procesu;
II. oddala apelację I. T. (1) w pozostałej części;
III. nakazuje I. T. (1) zwrot na rzecz Agencji (...) S.A. w K. kwotę 401.781,92 zł (czterysta jeden tysięcy siedemset osiemdziesiąt jeden złotych 92/100), tj. świadczenia spełnionego w wykonaniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 stycznia 2013 r. sygn. akt I ACa 1165/12 i I ACz 1731/12;
IV. oddala zażalenie interwenienta ubocznego (...) Sp. z o.o. w K.;
V. zasądza od powódki I. T. (1) na rzecz strony pozwanej Agencji (...) S.A. w K. kwotę 24.666 zł (dwadzieścia cztery tysiące sześćset sześćdziesiąt sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego i kasacyjnego;
VI. zasądza od powódki I. T. (1) na rzecz interwenienta ubocznego (...) Sp. z o.o. w K. kwotę 16.866 zł (szesnaście tysięcy osiemset sześćdziesiąt sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego i kasacyjnego.
Sygn. akt I ACa 1716/14
UZASADNIENIE
W pozwie złożonym w dniu 16 października 2009r powódka I. T. (1), prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą (...) w K. (podwykonawca) domagała się zasądzenia solidarnie od pozwanych: B. –(...) w K. (zamawiającego – wykonawcy) oraz Agencji (...) S.A. z siedzibą w K. (inwestora) kwoty 264.459,40 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 161.369,40 zł od dnia 10 listopada 2008r do dnia zapłaty i od kwoty 103.090 zł od dnia 25 listopada 2008r do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.
Nakazem zapłaty Sąd Okręgowy – Sąd Gospodarczy w Krakowie uwzględnił powództwo.
Od tego nakazu zapłaty pozwani wnieśli sprzeciw.
Pozwany (...) S.A. w K. wnosząc o oddalenie powództwa, przedstawił do potrącenia wierzytelność z tytułu kar umownych za zwłokę w oddaniu robót budowlanych naliczonych w kwocie 241.309,90 zł.
Pozwana Agencja zarzuciła, iż nie wyrażała zgody na zawarcie przez (...) S.A. w K. umowy o podwykonawstwo z powódką.
Rozpoznając sprawę z udziałem interwenientów ubocznych Zakładu Usług (...) SA w (...) Sp. z o.o. w K. po stronie pozwanej Agencji (...) S.A. w K., Sąd Okręgowy – Sąd Gospodarczy w Krakowie, wyrokiem z dnia 15 maja 2012r, sygn. akt IXGC 617/09 zasądził od strony pozwanej B. – (...)w K. na rzecz powódki I. T. (1) kwotę 264.459,40 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 161.369,40 zł od dnia 10 listopada 2008r i od kwoty 103.090 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25 listopada 2008r oraz kosztami procesu w kwocie 27.000 zł (pkt 1) ; oddalił powództwo w stosunku do pozwanej Agencji (...) S.A. w K. (pkt 2) i zasądził od powódki koszty procesu na rzecz pozwanej Agencji (...) SA w K. w kwocie 14.400 zł oraz każdego z interwenientów ubocznych po 3.600 zł (pkt 3).
Za podstawę rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy – Sąd Gospodarczy przyjął następujący stan faktyczny.
Strony były uczestnikami zadania inwestycyjnego p.n. „(...)w istniejącym obiekcie tunelowym pomiędzy Rondem (...), a ulicą (...) w K. wraz z wykończeniem tunelu” Pozwana Agencja (...) S.A. w K. była inwestorem zadania inwestycyjnego. Powódka była podwykonawcą robót zleconych przez pozwany (...) S.A. w K..
Stosownie do zawartej umowy w dniu 30 kwietnia 2008r z (...) S.A. w K., powódka wykonała instalację zasilania dla układów oddymiania wentylacji mechanicznej i klimatyzacji oraz roboty dodatkowe objęte zleceniami, tj. z dnia 28 lipca 2008r na dostawę i montaż czerpni ściennych dla klatek schodowych oraz z dnia 29 lipca 2008r na wykonanie instalacji zasilania dla układów oddymiania wentylacji mechanicznej i klimatyzacji.
Roboty objęte umową nie zostały wykonane w terminie z powodu braku udostępnienia frontu robót na poszczególnych etapach prac oraz z powodu braku właściwej koordynacji robót przez pozwany (...) S.A. Przyczyną opóźnień były także zmiany w dokumentacji projektowej i konieczność wykonania robót dodatkowych. Pozwany wykonawca na bieżąco był informowany o braku frontu robót i kwestia ta podnoszona była na naradach roboczych. Zmiany projektowe wprowadzane przez projektantów w trybie nadzoru autorskiego powodowały konieczność wykonania robót dodatkowych. (...) S.A. – nie kwestionował wysokości reszty wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane - przedstawił natomiast do potrącenia kary umowne naliczone w kwocie 241.309,90 zł za opóźnienie w oddaniu robót objętych umową oraz robót dodatkowych. Sąd Okręgowy uznał jednak, że potrącenie nie było skuteczne w braku podstaw do naliczenia kar umownych. (...) S.A. winien więc zapłacić wynagrodzenie wynikające z faktury nr (...) z dnia 30 września 2008r w kwocie 161.369,40 zł oraz z faktury nr (...) z dnia 15 października 2008r w kwocie 103.090zł.
Oddalając powództwo w stosunku do pozwanej Agencji (...) S.A. w K., Sąd Okręgowy wskazał, że nie zachodzą w sprawie przesłanki do przyjęcia solidarnej odpowiedzialności pozwanego inwestora za zapłatę wynagrodzenia za wykonane roboty, przewidziane w art. 647 ( 1) § 5 k.c. Powódka nie przedstawiła pozwanemu inwestorowi umowy zawartej z pozwanym B. (...)ani też zakresu robót. Pismo inżyniera kontraktu z dnia 19 grudnia 2008r wskazuje tylko, że inżynier kontraktu liczył się z roszczeniami podwykonawców wobec inwestora. Pozwany inwestor nie wyraził zgody na zawarcie umowy z powódką, ani też na wykonanie robót dodatkowych. Ugoda sądowa z dnia 19 października 2009r dotyczy wyłącznie rozliczeń między pozwanym inwestorem, a pozwanym B. (...) i interwenientami ubocznymi na wypadek skutecznego dochodzenia przez podwykonawców roszczeń od pozwanego inwestora, lecz nie może być źródłem roszczeń powódki względem Agencji.
Wyrok Sądu I Instancji w części uwzględniającej powództwo zaskarżył Syndyk Masy Upadłości (...) S.A. w K. – w upadłości likwidacyjnej oraz powódka w części oddalającej powództwo i zasądzającej koszty procesu na rzecz pozwanej Agencji oraz interwenientów ubocznych.
Apelację od tego wyroku wniosła także powódka , zaskarżając orzeczenie w części oddalającej powództwo względem inwestora i w części zasądzającej koszty procesu, zarzucając:
- błąd w ustaleniach faktycznych poprzez ustalenie , że Agencja (...).A. w K. nie wyraziła zgody na zawarcie umowy z podwykonawcą , podczas gdy Agencja znała zarówno zakres prac wykonanych przez powódkę i osobę wykonawcy o czym świadczy oświadczenie Inżyniera Kontraktu firmy (...) S.A. z dnia 19 grudnia 2008r. skierowane do podwykonawcy w trybie art. 647 1§5 k.c. ,
- naruszenie art.. 233 k.p.c. poprzez uznanie, że Agencja (...) nie znała wszystkich istotnych postanowień umowy łączącej powódkę z (...) S.A. i poprzez niezastosowanie domniemań faktycznych wskazujących na aktywne wyrażenie zgody przez tę pozwaną na zawarcie umowy z podwykonawcą,
- naruszenie art.. 233 k.p.c. poprzez przyjęcie, że powódka nie przedstawiła dowodu potwierdzającego fakt wyrażenia przez pozwaną Agencje zgody na zawarcie umowy , jak też poprzez ustalenie sprzecznie z materiałem dowodowym , że pisma z dnia 19 grudnia 2008r. wskazuje jedynie , że inżynier kontraktu liczył się z roszczenia podwykonawcy , podczas gdy uznawał powódkę jako podwykonawcę mianowanego i utwierdził powódkę w przekonaniu , że jest ona takim podwykonawcą,
- art. 60 k.c. i 65 §1 i2 k.c. poprzez błędną wykładnię lub niezastosowanie,
W konsekwencji strona powodowa zarzuciła naruszenie art. 647 1§2 i 5 k.c..
Kwestionując sposób rozstrzygnięcia o kosztach powódka zarzuciła naruszenie art. 107 i 102 k.p.c. strona powodowa wniosła o zmianę wyroku i uwzględnienie powództwa w stosunku do Agencji (...).A. w K. tj zasądzenie na rzecz powódki 264459,40zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 161369,40zł od dnia 10 listopada 2008 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 103090zł od dnia 25 listopada 2008r. do dnia zapłaty, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu. W toku postępowania apelacyjnego powódka zmodyfikowała wniosek apelacji żądając zasądzenia kwoty 241309,90 zł wraz z odsetkami liczonymi od kwoty 161369,40 zł od dnia 10 listopada 2008 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 97.935,50 zł od dnia 25.11.2008 r. do dnia zapłaty. 97.935,50 zł od dnia 25 listopada 2008r. do dnia zapłaty. Ta modyfikacja nie przybrała jednak formy częściowego cofnięcia środka odwoławczego lub pozwu.
Interwenient uboczny M.P. (...) Spółka z o.o. w K. zaskarżył zażaleniem orzeczenie o kosztach procesu, zarzucając naruszenie art. 107 k.p.c. i 109§2 k.p.c. podnosząc, że Sąd Okręgowy błędnie pominął opłatę od interwencji i obniżył stawkę wynagrodzenie adwokackiego przy wyliczeniu wysokości należnych interwenientowi kosztów procesu. Interwenient wniósł o zmianę postanowienia o kosztach zawartego we wskazanym wyroku i zasądzenie dalszej kwoty 6245zł , w tym 2645zł opłaty i 3600zł wynagrodzenia pełnomocnika.
Pozwani i interwenienci uboczni wnieśli o oddalenie apelacji powódki i o zasądzenie kosztów procesu, powódka wniosła o oddalenie apelacji B. (...) w K. oraz o oddalenie zażalenia interwenienta i o zasądzenie kosztów za drugą instancję .
Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 23 stycznia 2013r. sygn. akt I ACa 1165/12, I ACz 1731/12 zawiesił postępowania w stosunku do Syndyka Masy Upadłości "B. (...). w K. w upadłości likwidacyjnej (pkt I) , zmienił zaskarżony wyrok w pkt 2 i 3, zasądzając od strony pozwanej Agencji (...) Spółki Akcyjnej w K. na rzecz powódki I. T. (1) kwotę 241.309,90 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 161.369,40 zł od dnia 10 listopada 2008 r. do dnia zapłaty i od kwoty 97.935,50 zł od dnia 25 listopada 2008 r. do dnia zapłaty oraz zasądził od strony pozwanej Agencji (...) Spółki Akcyjnej w K. na rzecz powódki I. T. (1) kwotę 19.282 zł tytułem kosztów procesu – stwierdzając, że odpowiedzialność strony pozwanej Agencji (...) Spółki Akcyjnej w K. jest solidarna z odpowiedzialnością strony pozwanej Syndyka Masy Upadłości B. (...)Spółki Akcyjnej w K. – w upadłości likwidacyjnej, oraz oddalił wnioski interwenientów ubocznych o zwrot kosztów procesu (pkt II), umorzył postępowanie apelacyjne co do kwoty 23.149,50 zł (pkt III) i zasądził od strony pozwanej Agencji (...) Spółki Akcyjnej w K. na rzecz powódki I. T. (1) kwotę 6.900 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego(pktIV). Nadto nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie od strony pozwanej Agencji (...) Spółki Akcyjnej w K. kwotę 10.565 zł tytułem kosztów sądowych (pkt V). Sąd Apelacyjny uznał, że powództwo było zasadne także względem inwestora, który winien odpowiadać solidarnie z wykonawca na podstawie art. 647 ( 1)k.c. , z tym, że przyjął częściową zbędność orzekania co do kwoty 23.149,50 zł wobec modyfikacji wniosku apelacyjnego. Uzupełniając ustalenia Sąd Apelacyjny przyjął, że doszło do wyrażenia czynnej zgody inwestora na zawarcie umowy o podwykonawstwo. Pozwany inwestor nawiązał bezpośrednie stosunki z powódką jako podwykonawcą przez wstępne zaakceptowanie rozwiązań technicznych, dokonywanie przeglądu technicznego, a następnie ich odbiór techniczny. Zasadnie więc powódka podnosi w apelacji, iż pozwany inwestor znał zakres oraz wartość robót realizowanych przez nią w podwykonawstwie i był na bieżąco informowany o ich wykonywaniu.
Zachowanie pozwanego inwestora w czasie realizacji robót przez powódkę jako podwykonawcę wskazuje, iż inwestor akceptował wykonanie robót objętych umową z dnia 30 kwietnia 2008r oraz zleceniami dodatkowymi pozwanego (...) S.A. w K. z dnia 28 lipca 2008r oraz z dnia 29 lipca 2008r. Powódka czynnie uczestniczyła w spotkaniach i naradach z udziałem pozwanego inwestora. Pozwany inwestor nie zgłaszał sprzeciwu, ani zastrzeżeń do powódki jako podwykonawcy. Inspektor nadzoru H. C. sprawował nadzór techniczny nad robotami realizowanymi przez powódkę, czego dowodem jest protokół przeglądu technicznego z dnia 3 października 2008r. W dniu 21 listopada 2008r przedstawiciele pozwanego inwestora dokonali odbioru technicznego robót wykonanych przez powódkę. W protokołach odbioru technicznego inspektor nadzoru pozwanego inwestora stwierdził, że roboty zostały wykonane zgodnie z dokumentacją i umową, co świadczy, że pozwany inwestor znał zakres rzeczowy umowy łączącej powódkę z pozwanym B. 5. Pozwany inwestor miał więc wiedzę co do zakresu rzeczowo-finansowego robót realizowanych przez powódkę jako podwykonawcę. Zachodzą zatem przesłanki do przyjęcia solidarnej odpowiedzialności pozwanego inwestora z pozwanym wykonawcą B. za zapłatę wynagrodzenia powódce za wykonane i odebrane roboty budowlane, przewidziane w przepisie art. 647 1 § 5 k.c. Sąd Apelacyjny nie podzielił przy tym zarzutów apelacji wykonawcy. Zdaniem Sądu Apelacyjnego przedstawiona do potrącenia przez pozwany B. wierzytelność z tytułu kar umownych za zwłokę w oddaniu robót z wierzytelnością powódki z tytułu reszty wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane nie skutkuje wygaśnięcia wierzytelności dochodzonej przez powódkę. Pozwanemu B. (wykonawcy) nie przysługuje bowiem wobec powódki (podwykonawcy) wierzytelność z tytułu kar umownych za zwłokę w wykonaniu robót budowlanych.
Na skutek skargi kasacyjnej pozwanej Agencji (...) S.A. w K. oraz skargi kasacyjnej interwenienta (...) Spółki z o.o. w K. Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 11 lipca 2014r.sygn. akt III CSK 245/13 uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego i przekazał sprawę tut. Sądowi do ponownego rozpoznania. Sąd Najwyższy zakwestionował możliwość zasądzenia należności od inwestora bez wcześniejszego rozstrzygnięcia toczącego się sporu pomiędzy podwykonawcą a wykonawcą. Ponadto Sąd Najwyższy wskazał, że ustalenia tut. Sądu nie dawały podstaw do tego aby uznać , że osoby wykonujące czynności w imieniu inżyniera Kontraktu miały faktycznie status inspektora nadzoru pozwanej Agencji. Ustalenia te nie były zatem wystarczające dla dokonania oceny , że strona pozwana istotnie wyraziła zgodę na zawarcie umowy między wykonawcą a podwykonawcą robót budowlanych z uwagi na wiedzę o zakresie i wartości robót realizowanych przez powódkę jako podwykonawcę (k-1468).
Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Apelacyjny zwraca uwagę , że po rozpoznaniu sprawy przez Sąd Najwyższy nie zostały ujawnione żadne nowe okoliczności. Materiał dowodowy zebrany przed Sądu Okręgowym nie daje zaś podstawy do przyjęcia, że doszło do wyrażenia czynnej zgody przez Agencję (...) S.A. w K. na zawarcie umowy o roboty budowlane pomiędzy powódką a B. (...) w K.. Sąd Apelacyjny uznaje więc ustalenia Sądu pierwszej instancji dotyczące treści umów i czynności uczestników procesu inwestycyjnego za własne. Dokonana przez Sąd pierwszej instancji ocena mocy dowodowej dokumentów i zeznań świadków w tym zakresie nie naruszała art. 233§1 k.p.c. Nie naruszało zasad logiki uznanie, że dowody przedstawione przez powódkę , w tym dowód z pisma Inżyniera Kontraktu E. R. z dnia 19 grudnia 2008r. nie pozwala na przyjęcie, że doszło w sposób dostateczny do wyrażenia na zewnątrz aktywnej zgody o jakiej mowa w art. 647 ( 1)§2 k.c., skutkującej odpowiedzialnością inwestora wskazaną w art. 647 ( 1)§5k.c. Zgodnie z Warunkami Szczególnymi Kontraktu(...)wykonawca winien przedłożyć zamawiającemu umowę z podwykonawcą. Strona powodowa nie podnosiła nawet twierdzeń by umowa lub projekt przedkładano inwestorowi. I. T. (2)- mąż powódki zeznał wprawdzie, że był przekonany, że B. (...) zgłosił ich jako podwykonawcę, jednakże nie wskazywał okoliczności pozwalających wyprowadzić wniosek, że takie przekonanie miało racjonalne uzasadnienie. Powołane przez tut. Sąd przy poprzednim rozpoznaniu sprawy jako dowód takiego zgłoszenia pismo z dnia 4 lutego 2009r. (k- 58), nie przesądza jednak tej okoliczności, lecz jedynie wskazuje na zgłoszenie do (...) S.A. w K. skargi przez I. (...) jako podwykonawcy B. (...) co nie jest tożsame z czynną akceptacją powódki jako podwykonawcy. Dla przyjęcia ewentualnej odpowiedzialności Agencji (...) S.A. w K. nie wystarczyło więc wykazanie biernego tolerowania uczestnictwa powódki w procesie budowlanymm lecz konieczne było wykazanie przynajmniej dorozumianych czynności wskazujących dostatecznie na wyrażenie zgody tj wykazanie aktywnych zachowań samej pozwanej Agencji lub osób , którymi się ona posługiwała (por. wyrok SN z dnia 21 sierpnia 2014r sygn. akt IV CSK 733/13 LEX nr 1541191). Pismo z dnia 19 grudnia 2008r. wprawdzie powołuje w swej treści przepis art. 647 ( 1)§5 k.c., jednakże wynika z niego jedynie świadomość L. O. z firmy (...) S.A. uczestnictwa I. (...) w procesie inwestycyjnym i wola uzyskania informacji o ewentualnych roszczeniach względem wykonawcy. Tę świadomość udziału powódki w procesie inwestycji potwierdzają także protokoły podpisane przez H. C. z dnia 29 lipca 2008r. i z dnia 3 października 2008r. Te okoliczności to jednak za mało dla przyjęcia czynnej zgody na zawarcie umowy z dnia 30 kwietnia 2008r. i dwóch zleceń dodatkowych, których istotne postanowienia nie były znane pozwanej. Wbrew zarzutom apelacji pismo z dnia 19 grudnia 2008r nie mogło utwierdzać strony powodowej w przekonaniu, że doszło do akceptacji zawarcia umowy przez wykonawcę z podwykonawcą, skoro pismo to sporządzono po dacie 21 listopada 2008r. a więc już po dacie wskazanej w pozwie jako termin wykonania w zasadzie wszystkich prac a więc sporządzono po spełnieniu przeważającej części świadczenia strony powodowej ( miało według twierdzeń powódki pozostać jedynie uruchomienie instalacji po podłączeniu zasilania). Pismo to było jedynie tylko próbą uzyskania wiedzy o skali ewentualnych roszczeń podwykonawców, przy świadomości (...) S.A., że B. 5 wykonywał prace także przy pomocy podwykonawców, którzy nie zostali zgłoszeni inwestorowi, co słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji. Wiązać to należało z prowadzonymi przez pozwaną Agencję negocjacjami z wykonawcą , nie oznacza to jednak następczego potwierdzenia umów zawartych z niezgłoszonymi podwykonawcami czy też uznania ich roszczeń. W tym kontekście mniej istotna jest okoliczność, że nie wykazano nawet upoważnienia L. O. do działania na rzecz strony pozwanej. Na marginesie więc można tylko dodać, że ten przedstawiciel E. R. nie był inspektorem nadzoru (k-645, 693, 709 , 725, 741, 757, 791) i nie ma podstaw do przyjęcia, że jego działania w procesie budowlanym wydołują skutki względem pozwanej Agencji. H. C. zaś jako inspektor nadzoru ds. elektrycznych potwierdzał w protokołach tylko okoliczność faktyczną wykonania robót z udziałem wszystkich osób, którym B. (...) udostępnił teren budowy. Stwierdzenie, że roboty zostały wykonane zgodnie z dokumentacją i umową nie świadczy, że pozwany inwestor znał zakres rzeczowy umowy łączącej powódkę z pozwanym B. (...) i zleceń dodatkowych. Potwierdzenia dotyczą bowiem wykonania prac zleconych B. (...). H. C. wyraźnie zeznał, że nic nie wie o zatwierdzeniu firmy (...) (k-936). Zeznania te są spójne z zeznaniami świadka I. T. (2) (będącego pełnomocnikiem firmy powódki w procesie budowlanym), że nigdy nie dostali potwierdzenia, że inwestor akceptuje podwykonawcę (k-880). Wyrażeniu zgody czynnej zaprzeczają też oświadczenia strony pozwanej po skierowaniu do niej roszczeń przez powódkę. Pismo z dnia 17 lutego 2009r. (k- 182) wskazuje jedynie na dążenie do wyjaśnienia udziału strony powodowej i potwierdza, że strona pozwana nie dysponowała wcześniej umową zawartą przez powódkę z B. (...)Z pisma z dnia 4 lutego 2009r. wynika jedynie, że pozwana Agencja w tej dacie miała świadomość, że B. (...) działał przy pomocy powódki jako podwykonawcy, co jest zrozumiałe skoro była to reakcja na pismo powódki z dnia 2 lutego 2009r. (k-58). Pozwana nawet następczo jednak nie wyrażała akceptacji zawarcia umowy przez powódkę skoro przekazywała pisma B. (...) uznając, że to on jest adresatem roszczeń i zarzutów powódki. Także dalsze pismo z dnia 17 lutego 2009r. ( k- 184) dotyczy jedynie przekazania wykonawcy pisma składanego przez powódkę. Treść wpisów w dzienniku budowy wskazuje, że jako wykonawca traktowany był jedynie B. (...) i dziennik ten nie ujawnia I. (...) czy I. T. (1) a odnotowywano tamże przypadki (k-654) dopisywania podmiotów wykonujących roboty budowlane. Apelująca powołując w apelacji klauzule(...) Warunków Kontraktu Dla (...) i (...) pomija modyfikacje wynikające z przyjętych szczególnych warunków kontraktu (k-149 i k-151), które określały wyraźnie, że Inżynier Kontraktu nie miał upoważnienia do wyrażania zgody na zawieranie umów przez wykonawcę z podwykonawcami. Punkt(...)ogólnych warunków zakładał, że podstawy do wypłaty przez Inwestora wynagrodzenia podwykonawcy, któremu wykonawca nie zapłacił będą dopiero weryfikowane, stąd okoliczność ustalania faktu zapłaty przez wykonawcę wynagrodzenia powódce, nie oznacza zgody przez pozwaną Agencję na zawarcie umowy. W sprawie nie wykazano zresztą by wysokość wynagrodzenia lub podstawy ustalenia wynagrodzenia należnego powódce były znane pozwanej do momentu skierowania do niej przez powódkę roszczeń w 2009r. Strona powodowa powołuje się na standardy działań profesjonalistów pomijając, że sama jest również profesjonalnym uczestnikiem procesu budowlanego i przed przystąpieniem do wykonania prac mogła sama wystąpić do inwestora o uzyskanie zgody na zawarcie umowy skoro osoba inwestora była jej znana (k-51). Zgoda inwestora stosownie do ogólnej reguły wynikającej z art. 60 k.c. może być wyrażona przez każde zachowanie, jednakże zachowanie to musi ujawniać tę wolę w sposób dostateczny. Jest to zachowanie, którego celem jest wywołanie oznaczonych skutków prawnych. W tej sprawie nie wykazano uzewnętrznienia takich zachowań, które obiektywnie u uczestnika procesu budowlanego mogłyby wywołać przekonanie, że inwestor zgadza się na zawarcie umowy o podwykonawstwo. Powódka powołując się na ogólne warunki kontraktu pomija, że stanowiły one część umowy zawartej przez Inwestora z Konsorcjum i w pierwszej kolejności należy przy interpretacji tej umowy uwzględniać rzeczywisty zamiar stron. Ten zaś nie budzi wątpliwości w aspekcie wykluczenia kompetencji inżyniera kontraktu do przyjęcia przez zamawiającego odpowiedzialności solidarnej w trybie art. 647 ( 1)k.c. Jeżeli więc strona powodowa przez pryzmat warunków kontraktu dokonuje oceny zachowań inwestora, to nie może pomijać, że całość warunków kontaktów wskazuje na dążenie inwestora do ograniczenia ryzyka przeniesienia na niego skutków wykonywania przez wykonawcę zobowiązania przy pomocy podwykonawców i zachowania inżyniera kontraktu muszą być oceniane w sposób ostrożny. Zasadnie więc strona pozwana podnosiła w procesie, że potwierdzenie przez przedstawicieli inżyniera kontraktu tj. E. R. o/w Polsce wykonania prac przez firmę powódki nie mogło stanowić zgody na zawarcie umowy przez wykonawcę z podwykonawcą, skoro z zapisu klauzuli 3 warunków szczególnych kontraktu wynika, że dla wyznaczenia podwykonawcy wymagana była uprzednia zgoda inwestora, która w odniesieniu do I. (...) nie została wyrażona. Tej oceny nie mogą więc zmienić powołane w apelacji dwa pisma B.-5, skoro według apelującej ich treść dotyczy jedynie konfliktu inwestora z wykonawcą. Sąd pierwszej instancji nie naruszył więc przepisu art. 60k.c. a w konsekwencji przepisu art. 647 ( 1)§2k.c. Brak wykazania zgody inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą oznacza brak podstaw do przypisania Agencji (...) S.A w K. odpowiedzialności gwarancyjnej. Oddalenie powództwa względem pozwanej tej pozwanej nie narusza art. 647 ( 1)§5k.c. Przy tej ocenie apelacja powódki w zakresie zaskarżenia punktu (...) jest niezasadna niezależnie od zasadności i wysokości roszczenia względem B. (...) Konieczność zawieszenia postępowania w oparciu o art. 174§1 pkt 4 k.p.c. w zw. z art. 391§1k.p.c. w względem wykonawcy nie jest więc przeszkodą do rozstrzygnięcia względem inwestora. Nie jest też zasadne stanowisko powódki co do podstaw zastosowania art. 102k.p.c. Odstąpienie od zasady odpowiedzialności za wynik sprawy wymaga wskazania szczególnych okoliczności , które w tej sprawie nie zachodzą. Sama sytuacja majątkowa nie uzasadnia odstąpienia od obciążenia strony kosztami procesu. Wobec powyższego Sąd Apelacyjny oddalił apelację I. T. (1) w zasadniczej części na podstawie art. 385 k.p.c. Wobec spełnienia na podstawie prawomocnego wyroku tut. Sądu z dnia 23 stycznia 2013r. sygn. akt I ACa 1165/12, I ACz 1731/12 świadczenia przez pozwaną Agencję w bezspornej wysokości 401781,92zł i wobec zgłoszonego przez tę pozwaną wniosku restytucyjnego, konieczne było orzeczenie o zwrocie wskazanej kwoty na podstawie art. 410§1 i2 k.c. oraz art. 415 k.p.c. w związku z art. 398 ( 15) § 1 k.p.c. Tu trzeba wskazać, że inwestor nie jest wzbogacony świadczeniem wykonanym przez powódkę skoro spełnił świadczenie z tytułu robót budowlanych na rzecz wykonawcy. Apelacja powódki jest natomiast zasadna częściowo w zakresie w jakim kwestionuje zasądzenie kosztów na rzecz interwenientów. Przepis art.107 k.p.c. nie tworzy obowiązku lecz tylko możliwość przyznania interwenientowi ubocznemu kosztów interwencji od przeciwnika obowiązanego do zwrotu kosztów (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2012 r. V CZ 141/11 LEX nr 1215162). Interwenient uboczny (...) Spółka z o.o. w K. powołała się na zasadność stanowiska pozwanej Agencji (k-414). Pisma procesowe interwenientów w zasadzie stanowiły powielenie stanowiska Agencji , na której opierał się ciężar sporu i która zgłaszała wnioski dowodowe. Wkład interwenientów w rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy był nieznaczny. Wobec powyższego w częściowym nieznacznym uwzględnieniu apelacji powódki Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżone orzeczenie w pkt 3 w stosunku do interwenientów w ten sposób, że ich wnioski o zasądzenie kosztów procesu oddalił. Powyższe czyni niezasadnym zażalenie interwenienta (...) Spółki z o.o. w K.. Bezprzedmiotowe są bowiem zarzuty co do niezupełności rozstrzygnięcia o kosztach interwencji w sytuacji braku podstaw do uwzględnieniu wniosku o zasądzenie kosztów na rzecz interwenienta. Wobec powyższego Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397§2 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego pomiędzy powódką a pozwaną Agencją orzeczono na podstawie art. 98§1i3 k.p.c. w zw. z art. 391§1 k.p.c. przy zastosowaniu 6 pkt 7 i §12 ust. 1 pkt 2 i §12 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( tekst jedn. Dz.U. 2013r. poz. 460). Powódka powinna zwrócić Agencji kwotę 24666zł za postępowanie apelacyjne 7200zł ( podwyższone o 25% z uwagi na zwiększony nakład pracy wynikający z dwukrotnego rozpoznania sprawy + 17466zł za postępowanie kasacyjne (wynagrodzenia pełnomocnika i opłata od skargi. W odniesieniu do interwenientów Sąd Apelacyjny podtrzymuje stanowisko, że udział interwenientów nie miał istotnego znaczenia dla rozpoznania apelacji. Istotna natomiast okazała się rola interwenienta ubocznego (...) Spółki z o.o. w K. w postępowaniu kasacyjnym. Zarzuty tego interwenienta stanowiły przyczynę uchylenia przez Sąd Najwyższy wyroku z dnia 23 stycznia 2013r. Powódka winna więc zwrócić interwenientowi (...) Spółki z o.o. w K. 17466zł na podstawie §2 pkt 1 i2 , §6pkt7 i §13 ust4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. U. 2013r. poz. 461) w tym opłatę od skargi kasacyjnej). Interwenient jest jednak przegrywającym postępowanie zażaleniowe i winien zwrócić powódce kwotę 600zł ( § 6 pkt 4 i 12 ust.2 pkt 2). Zasądzono więc na rzecz interwenienta ubocznego tytułem kosztów postępowania odwoławczego i kasacyjnego kwotę 16866zł.
Osoba, która wytworzyła informację: Wojciech Kościołek, Jerzy Bess
Data wytworzenia informacji: