Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 marca 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny

w składzie

Przewodniczący SSA Rafał Dzyr

Protokolant Edyta Sieja

po rozpoznaniu w dniu 29 lutego 2024 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa E. L.

przeciwko Skarbowi Państwa – Prezydentowi Miasta K.

o ustalenie opłaty z tytułu użytkowania wieczystego

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 27 września 2022 r., sygn. akt I C 2872/21

oraz zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 17 października 2022 r., sygn. akt I C 2872/21

I.  na skutek apelacji strony pozwanej zmienia zaskarżony wyrok, nadając mu brzmienie:

1.  ustala, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej położonej w K. przy ulicy (...), objętej księgą wieczystą nr (...), oznaczonej jako działka nr (...), obręb (...) jednostki ewidencyjnej (...) o powierzchni 0,0888 ha oraz działka nr (...), obręb (...) jednostki ewidencyjnej (...) o powierzchni 1,2947 ha, wynosi:

a)  w 2021 r. kwotę 59.586,90 zł (pięćdziesiąt dziewięć tysięcy pięćset osiemdziesiąt sześć złotych dziewięćdziesiąt groszy),

b)  w 2022 r. kwotę 103.915,16 zł (sto trzy tysiące dziewięćset piętnaście złotych szesnaście groszy),

c)  w 2023 r. kwotę 148.243,41 (sto czterdzieści osiem tysięcy dwieście czterdzieści trzy złote czterdzieści jeden groszy);

2.  zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej 5.400 zł, tytułem kosztów zastępstwa procesowego, z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia 16 marca 2024 r. do dnia zapłaty ;

II.  na skutek apelacji strony pozwanej zmienia zaskarżone postanowienie w punktach 3 i 4 w ten sposób, że:

.



punktowi 3 nadaje brzmienie:

3. nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie 3.486,24 zł (trzy tysiące czterysta osiemdziesiąt sześć złotych dwadzieścia cztery grosze, tytułem zwrotu wydatków sądowych, tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa. ,

.



uchyla punkt 4 ;

III.  oddala apelację powoda ;

IV.  oddala zażalenie powoda ;

V.  zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej 4.050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) zł, tytułem kosztów postępowania apelacyjnego, z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia 16 marca 2024 r. do dnia zapłaty ;

VI.  zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej 675 (sześćset siedemdziesiąt pięć) zł, tytułem kosztów postępowania zażaleniowego z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia 16 marca 2024 r. do dnia zapłaty ;

VII.  nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego w Krakowie 3.143,18 zł (trzy tysiące sto czterdzieści trzy złote osiemnaście groszy), tytułem zwrotu wydatków sądowych, tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa .

Sygn. akt I ACa 1918/22 i I ACz 585/22

UZASADNIENIE

Powód E. L. w ustawowym terminie złożył sprzeciw od orzeczenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 6 maja 2021 r., znak SKO. (...)- (...), którym oddalono jego wniosek, w którym domagał się stwierdzenia, że podwyższenie opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w K., składającej się z działki nr (...) o powierzchni 0,0888 ha i (...), o pow. 1,2947 ha, objętej księgą wieczystą (...), zwanej dalej w skrócie „nieruchomością”, było nieuzasadnione. W sprzeciwie powód podtrzymał stanowisko, że oszacowanie wartości nieruchomości powinno zostać przeprowadzone przy założeniu, że nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste na cele przemysłowe. Tym samym nie można było oszacować jej wartości jako nieruchomości położonej na obszarze o przeznaczeniu pod tereny zabudowy usługowej.

Powód wskazał jako wartość przedmiotu sporu kwotę 118.450 l (k. 13).

Pozwany Skarb Państwa – Prezydent Miasta K. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na rzecz Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy w Krakowie w wyroku z dnia 27 września 2022 r., sygn. akt I C 2872/21 (k. 232), zaskarżonym przez obie strony:

1.  ustalił, że opłata roczna z tytułu użytkowaniu wieczystego nieruchomości wynosi:

.



w 2021 r. 59.586,90 zł,



w 2022 r. 82.023,60 zł,



od 2023 r. 104.460,30 zł;

2.  oddalił powództwo w pozostałej części;

3.  zasądził od powoda na rzecz Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej 3.402 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  zasądził od strony pozwanej Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta K. na rzecz powoda 3.559,51 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Okręgowy w Krakowie postanowieniem z dnia 17 października 2022 r., sygn. akt I C 2872/21 (k. 252, uzasadnienie k. 261-262), zaskarżonym przez powoda w odrębnym zażaleniu:

1.  przyznał biegłemu sądowemu z zakresu szacowania nieruchomości P. P. wynagrodzenie za złożenie ustnej opinii uzupełniającej w kwocie 239,03 zł;

2.  nakazał wyłożyć tymczasowo kwotę 239,03 zł z sum budżetowych Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie;

3.  nakazał ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 2.196,33 zł tytułem zwrotu wydatków, tymczasowo pokrytych z sum budżetowych;

4.  nakazał ściągnąć od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 1.289,91 zł tytułem zwrotu wydatków, tymczasowo pokrytych z sum budżetowych.

Sąd pierwszej instancji ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją Wojewody z 1995 r. stwierdzono nabycie przez (...) Przedsiębiorstwo (...) w K. z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990 r. prawa użytkowania wieczystego działki nr (...) o pow. 9,6442 ha, położonej w K., dzielnicy (...), przy ulicy (...), w obrębie (...). W decyzji zobowiązano użytkownika wieczystego do korzystania z nieruchomości gruntowej zgodnie z jej przeznaczeniem i utrzymywania budynków w należytym stanie oraz ponoszenia opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego w wysokości 3 % ceny gruntu ustalonej przez Kierownika Urzędu Rejonowego w K. dnia 17 grudnia 1993 r. Z działki nr (...) została wyodrębniona działka nr (...), o pow. 1,2947 ha.

Decyzją Wojewody z 22 grudnia 1998 r. stwierdzono nabycie przez (...) Przedsiębiorstwo (...) z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990 r. prawa użytkowania wieczystego działki nr (...) o pow. 0,1003 ha, położonej w K., dzielnicy (...), przy ulicy (...), w obrębie (...) i działki nr (...) o pow. 0,1350 ha w obrębie (...)W decyzji zobowiązano użytkownika wieczystego do korzystania z nieruchomości gruntowej zgodnie z jej przeznaczeniem oraz ponoszenia opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego w wysokości 3 % ceny gruntu Z działki nr (...) została wyodrębniona działka (...), o pow. 0,0888 ha.

W obu decyzjach nie wskazano celu, w jakim działki te zostały oddane w użytkowanie wieczyste.

Działki nr (...) stanowią obecnie jedną nieruchomość, objętą księgą wieczystą nr (...).

Prezydent Miasta K. pismem z dnia 3 grudnia 2020 r. wypowiedział dotychczasową wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego działki nr (...) w kwocie 2.631 zł oraz zaoferował nową w kwocie 9.515,01 zł, stanowiącej równowartość 3 % aktualnej wartości gruntu, wyliczonej w operacie szacunkowym rzeczoznawcy majątkowego P. T. z października 2020 r. na kwotę 317.167 zł, przy założeniu, że działka leży w całości w konturze terenów zabudowy usługowej oraz mieszkaniowej wielorodzinnej, oznaczonej symbolem (...)(k. 69-89).

Prezydent Miasta K. pismem z dnia 3 grudnia 2020 r. wypowiedział dotychczasową wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego działki nr (...) w kwocie 27.1672,45 zł, oraz zaoferował nową w kwocie 138,728,40 zł, stanowiącej równowartość 3 % aktualnej wartości gruntu, wyliczonej w operacie szacunkowym z października 2020 r. na kwotę 4.624.280 zł (wartość 1 m ² gruntu wynosiła zatem 357,17 zł), przy założeniu, że działka leży w całości w konturze terenów zabudowy usługowej oraz mieszkaniowej wielorodzinnej, oznaczonej symbolem (...).

Wartość całej nieruchomości, złożonej z działek nr (...), według operatu szacunkowego rzeczoznawcy majątkowego P. T. z października 2020 r., według stanu na dzień 1 października 2020 r., wynosiła 4.941.447 zł, a wartość 1 m ² gruntu 357,17 zł.

Aktualnie nieruchomość w całości znajduje się w obszarze terenów zabudowy usługowej oraz mieszkaniowej i wielorodzinnej, oznaczonej symbolem (...), zgodnie ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta K. zatwierdzonego uchwałą Rady Miasta K. nr (...)z 16 kwietnia 2003 r. i nr (...) z 9 lipca 2014 r. Na nieruchomości nie ma żadnych budynków mieszalnych.

Wartość nieruchomości na dzień 31 grudnia 2020 r. została oszacowana przez Sąd Okręgowy przy pomocy biegłego sądowego P. P. na kwotę 3.482.010 zł. Wartość ta została oszacowana przy założeniu, że w dacie nabycia użytkowania wieczystego nieruchomość znajdowała się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Miasta K., przyjętego uchwałą Rady Narodowej Miasta K. nr (...) z dnia 25 kwietnia 1988 r., na terenie oznaczonym jako PP – tereny zakładów przemysłowych (w tym przemysł energetyczny – elektrownie i elektrociepłownie).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powód E. L. domagał się w sprzeciwie, który w niniejszej sprawie zastępuje pozew, ustalenia, że zmiana wysokości stawki rocznej z tytułu użytkowania wieczystego była nieuzasadniona. Tak sformułowane powództwo zostało jedynie częściowo uwzględnione.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że wypowiedzenie opłaty rocznej powinno objąć łącznie obie działki, ponieważ stanowią one jedną nieruchomość. Przyjęte przez Prezydenta Miasta K. rozbicie aktualizacji opłaty na dwa wypowiedzenia było nieprawidłowe, ale skuteczne.

Sąd Okręgowy wyjaśnił, że rozpoznanie sprawy w oparciu o art. 80 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (u.g.n.) prowadziło do wydania orzeczenia o charakterze prawo kształtującego. Sąd nie ograniczył się zatem jedynie do oceny skuteczności wypowiedzenia, lecz samodzielnie ustalił opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego, z zastrzeżeniem regulacji z art. 77 ust. 2a u.g.n., która to oplata po uprawomocnieniu się wyroku będzie wiązała strony stosunku umownego.

W sprawie nie budziła wątpliwości stawka procentowa (3%), która została określona w decyzjach Wojewody z 1995 r. i 1998 r. i znajdowała oparcie w art. 72 ust. 3 u.g.n.

Sąd Okręgowy wskazał, że prawo użytkowania wieczystego zostało ukształtowane jako prawo celowe, co wynika z art. 236, 239, 240 k.c. oraz art. 62- 64 u.g.n. Cel użytkowania wieczystego, w jakim nieruchomość została oddana, decyduje, zgodnie z art. 72 ug.n., o wysokości stawki procentowej, służącej do obliczenia opłaty rocznej. Zmiana celu jest możliwa, „…jednak związana jest z koniecznością wdrożenia określonego sposobu postępowania.”

W decyzjach z 1995 r. i 1998 r. nie wskazano przeznaczenia działek. Okoliczności towarzyszące przekazaniu wskazywały jednak wyraźnie na to, że oddanie działek w użytkowanie wieczyste nastąpiło w celu prowadzenia na nich produkcji przemysłowej. Późniejsza zmiana tego celu nie jest prostą pochodną zmiany przeznaczenia nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, czy też w studium sporządzonym na potrzeby uchwalenia takiego planu. Dlatego też, Sąd Okręgowy nakazał oszacowanie wartości nieruchomości przez porównanie jej do wartości innych nieruchomości przeznaczonych na prowadzenie działalności przemysłowej, z wyłączeniem wartości transakcyjnej nieruchomości przeznaczonych na cele usługowo-mieszkalne.

Opierając się na oszacowaniu dokonanym według tego kryterium przez biegłego sądowego P. P., Sąd Okręgowy w punkcie 1 sentencji określił, w oparciu o art. 77 ust. 2a u.g.n. wysokość opłaty rocznej za 2021 r. (59.586,90 zł) i za 2022 r. (82.023,60 zł) oraz w oparciu o art. 80 u.g.n. wysokość docelowej opłaty rocznej za 2023 r. (104.460,30 zł).

Sąd Okręgowy w punkcie 2 sentencji oddalił powództwo w zakresie, w jakim powód domagał się ustalenia, że aktualizacja opłaty rocznej była niezasadna.

O kosztach procesu Sąd pierwszej instancji rozstrzygnął w oparciu o art. 100 k.p.c., stosunkowo je rozdzielając, przy założeniu, że powód wygrał proces w 37 %.

W tym samym stosunku Sąd Okręgowy rozdzielił w punktach 3 i 4 sentencji postanowienia z dnia 17 października 2022 r. (k. 252) obowiązek pokrycia wydatków wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa – Sąd Okręgowy w Krakowie na pokrycie kosztów opinii biegłego sądowego.

Powód w apelacji (k. 284-287) wniósł o zmianę wyroku przez ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej jest nieuzasadniona oraz o zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje. Powód zakwestionował opinię biegłego sądowego oraz wniósł o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii, przy sporządzaniu której zostaną porównane wartości transakcyjne działek przeznaczonych wyłącznie na cele przemysłowe.

Pozwany w odpowiedzi na apelację powoda (k. 324-327) wniósł o odrzucenie apelacji w zakresie kwestionującym punkt 4 sentencji wyroku oraz o oddalenie apelacji w pozostałym zakresie, ewentualnie o oddalenie apealcji w całości oraz o zasadzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Pozwany w apelacji (k. 266-280) wniósł o zmianę zaskrzonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów procesu, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Powód w odpowiedzi na apelację pozwanego (k. 308-314) wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Powód w zażaleniu (k. 293-294) wniósł o zmianę postanowienia z dnia 17 października 2022 r., sygn. akt I C 2872/21 (k. 252, uzasadnienie k. 261-262) w punktach 3 i 4 przez nałożenie na stronę pozwaną obowiązku zwrócenia Skarbowi Państwa - Sądowi Okręgowemu w Krakowie całości wydatków sądowych w kwocie 3.486,24 zł oraz wniósł o zasądzenie od strony pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.

Pozwany w odpowiedzi na zażalenie (k. 316-318) wniósł o oddalenie zażalenia i zasądzenie od powoda kosztów postępowania zażaleniowego.

W postępowaniu odwoławczym pozwany Skarb Państwa – Prezydent Miasta K. był reprezentowany przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej i dlatego jego żądanie zasądzenia kosztów dotyczyło zasądzenia na rzecz tej Prokuratorii kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym i zażaleniowym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego pozwoliła, w oparciu o art. 386 § 1 k.p.c., na:



zmianę zaskarżonego wyroku poprzez określenie zaktualizowanej opłaty rocznej na poziomie wyższym od poziomu przyjętego przez Sąd Okręgowy, a odpowiadającemu wysokości opłaty zaoferowanej pierwotnie użytkownikowi wieczystemu przez Prezydenta Miasta K., a także na obciążenie powoda całością kosztów procesu,



zmianę zaskarżonego postanowienia w punktach 3 i 4 przez obciążenie powoda w całości obowiązkiem zwrotu wydatków na opinię biegłego, co zostało osiągnięte przez zmodyfikowanie treści punktu 3 sentencji postanowienia i uchylenia punktu 4.

Apelacja i zażalenie powoda, jako bezzasadne, zostały oddalone, na podstawie art. 385 k.p.c.

Dokonane przez Sąd Okręgowy i wyżej streszczone ustalenia faktyczne Sąd Apelacyjny przyjął za własne, z tym że ustalenie wartości nieruchomości przy założeniu, że jest to nieruchomość przeznaczona na cele przemysłowe, stała się zbędna przy rozstrzyganiu sporu.

Sąd Apelacyjny, w oparciu - o opracowaną na jego polecenie - opinię biegłego sądowego P. P. z dnia 16 października 2023 r. (k. 359-390), skorygowaną opinią z dnia 20 października 2023 r. (k. 391 -393), uznał, że wartość nieruchomości gruntowej na dzień 31 grudnia 2020 r., przy założeniu, że nieruchomość ta może zostać wykorzystana pod zabudowę usługową i mieszkaniową wielorodzinną o symbolu (...), wynosiła 5.170.998 zł (k. 393).

Sąd Apelacyjny uznał opinię za rzetelną, jasną i przekonywującą. Biegły sądowy w dostateczny sposób odniósł się do zarzutów stron w swoim piśmie z dnia 4 stycznia 2024 r. (k. 423-424). Nie było zatem podstaw do zlecania opracowania opinii kolejnemu biegłemu.

Ponieważ Sąd Apelacyjny nie zgodził się ze stanowiskiem powoda, że wartość nieruchomości należało określić przy założeniu, że była ona przeznaczona wyłącznie na cele przemysłowe, wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy na tak sformułowaną okoliczność podlegał oddaleniu, a jego wniosek z dnia 29.02.2024 r. o otwarcie zamkniętej rozprawy nie nadawał się do uwzględnienia.

Sąd Apelacyjny podzielił ocenę prawną Sądu Okręgowego, za wyjątkiem tej jej części, w której Sąd ten uznał, że do czasu zmiany przeznaczenia gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste przy określaniu wartości gruntu dla potrzeb zaktualizowania wysokości opłaty rocznej należy kierować się pierwotnym przeznaczeniem, na który grunt ten został oddany w użytkowanie wieczyste, czyli na cel przemysłowy.

Zgodzić należało się z Sądem Okręgowym, że nabycie przez (...) Przedsiębiorstwo (...) z mocy samego prawa z dniem 5 grudnia 1990 r. użytkowania wieczystego gruntów, których część stanowi obecnie nieruchomość objętą powództwem, nastąpiło przede wszystkim w tym celu, aby grunty te służyły przedsiębiorstwu państwowemu na kontynuowanie produkcji przemysłowej. Cel te nie został określony w treści obu decyzji administracyjnych Wojewody i dlatego nie można na tej podstawie twierdzić, że decyzje te w tym zakresie związały sąd powszechny, rozpoznający spór o wysokość opłaty rocznej. Gdyby nawet w obu decyzjach znalazłyby się takie stwierdzenia, to nie byłyby one dla sądu powszechnego wiążące. Zmianie uległby bowiem okoliczności sprawy. W miejsce przedsiębiorstwa państwowego wszedł powód, który działalności przemysłowej na tych gruntach nie prowadzi. Same grunty, będące kiedyś w użytkowaniu wieczystym przedsiębiorstwa państwowego, uległy podziałowi i powód posiada już tylko część z nich w postaci nieruchomości opisanej w sprzeciwie. Obecnie nie wiadomo nawet, czy nieruchomość ta z uwagi na swoją aktualną powierzchnię i kształt mogłaby zostać wykorzystana pod działalność przemysłową. Istnieje również wątpliwość, czy położenie nieruchomości pozwalałoby obecnie na uzyskanie zgody właściwych władz na prowadzenie w tym miejscu działalności przemysłowej. Powód, dążąc do zachowania dotychczasowej wysokości opłaty rocznej, co zależało od oszacowania nieruchomości przy założeniu, że służy ona prowadzeniu działalności przemysłowej, nie potrafił w zmienionych okolicznościach sprawy wskazać jakiejkolwiek przesłanki, pozwalającej na takie potraktowanie obecnie zajmowanych przez niego gruntów. Nie przemawiała za tym nawet treść decyzji Wojewody z 1995 i 1998 r. Dlatego też nie było podstaw do uruchamiania procedury opisanej w art. 73 ust. 2b u.g.n.

Zgodnie z art. 72 ust. 3 u.g.n. wysokość stawek procentowych opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego jest uzależniona od określonego w umowie celu. Skoro w niniejszej sprawie umowa tego nie określiła, ponieważ nabycie nastąpiło z mocy samego prawa, to Sąd Apelacyjny uznał, że cele, na które (...) Przedsiębiorstwo (...) otrzymało grunty w u użytkowanie wieczyste, nie mieściły się w punktach 1-4a ustępu 3 art. 72 u.g.n. Zarówno bowiem cel w postaci prowadzenia działalności przemysłowej, jak i prowadzenia działalności usługowej, lub pod budownictwo usługowe, a o takich można mówić w okolicznościach niniejszej sprawy, objęty jest 5 punktem ustępu 3 („pozostałe nieruchomości gruntowe”) oraz stawką 3 %. Przedmiotem postępowania nie było zresztą określenie wysokości stawki procentowej, lecz zaktualizowanie opłaty rocznej w oparciu o nową, sporną wartość nieruchomości. Kwestia ta została uregulowana w art. 77 u.g.n. Ustęp 1 tego artykułu stanowi, że zaktualizowaną opłatę roczną ustala się, przy zastosowaniu dotychczasowej stawki procentowej (w tym przypadku 3 %),od wartości nieruchomości określonej na dzień aktualizacji opłaty. Ustawodawca nie wprowadził dodatkowych zastrzeżeń, które miałyby zostać wzięte pod uwagę przy szacowaniu. Należało zatem oszacować rynkową wartość nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste. Ponieważ na nieruchomości nie jest obecnie prowadzona produkcja przemysłowa, pierwotne wykorzystywanie tej nieruchomości na ten cel nie mogło mieć znaczenia przy ustalaniu wartości. Pozostały zatem klasyczne elementy brane pod uwagę przy szacowaniu, a do takich należy położenie obu działek na obszarze przeznaczonym pod usługi i budownictwo wielorodzinne. Uwzględnienie tej okoliczności doprowadziło w postępowaniu apelacyjnym do oszacowania całej nieruchomości, składającej się z działki nr (...), według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r. na kwotę 5.170.998 zł. Kwota ta jest nieznacznie wyższa od wartości oszacowania przyjętej przez Prezydenta Miasta K. w dacie dokonywania wypowiedzenia wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste, czyli kwoty 4.941.447 zł. Oznacza to, że Prezydent Miasta K. prawidłowo oszacował wartość nieruchomości i na tej podstawie prawidłowo określił wysokość opłaty aktualizacyjnej, niepotrzebnie rozbijając tę opłatę na dwie opłaty przyporządkowane do poszczególnych działek.

Procedura aktualizacji wysokości opłaty rocznej została uregulowana w art. 78-80 u.g.n. Przepis art. 78 ust. 1 u.g.n. stanowi, że właściwy organ wypowiada dotychczasowa opłatę i równocześnie przesyła ofertę nowej wysokości opłaty rocznej. Powód – użytkownik wieczysty złożył do SKO w K. wniosek z dnia 30 grudnia 2020 r. o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej jest nieuzasadniona. SKO oddaliło ten wniosek, a powód, w oparciu o art. 80 ust. 1 u.g.n., złożył sprzeciw o orzeczenia Kolegium. Zgodnie z art. 80 ust. 3 u.g.n., na skutek złożenia sprzeciwu do sądu orzeczenie Kolegium straciło moc. Skoro zatem zaproponowana nowa wysokość opłaty rocznej stanowiła ofertę Prezydenta, która nie została przez powoda przyjęta, a orzeczenie Kolegium utraciło moc, to określenie nowej opłaty rocznej mogło nastąpić tylko w wyroku Sądu, do którego został wniesiony sprzeciw zastępujący pozew (art. 80 ust. 2 u.g.n.). Wywód te prowadzi do jednoznacznego wniosku, że wyrok sądu jest w takim przypadku orzeczeniem kształtującym prawo. Dlatego też obowiązkiem Sądu Okręgowego, a następnie Sądu Apelacyjnego, było wydanie orzeczenia określającego wysokość opłaty rocznej. Z uwagi na treść opinii biegłego sądowego nie zachodziły podstawy do wydania orzeczenia ustalającego, że aktualizacja opłaty rocznej jest nieuzasadniona (art. 78 ust. 1 u.g.n.). Ponieważ sąd ustalając nową wyższą wartość nieruchomości zobowiązany był do określenia w orzeczeniu aktualnej wysokości opłaty rocznej, to nie mógł oddalić powództwa, jak tego domagał się pozwany. Sąd Apelacyjny, podobnie jak Sąd Okręgowy, podzielił również stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z dnia 21 maja 2014 r., II CSK 451/13 (LEX nr 1493915), zgodnie z którym: "(...) sąd powinien określić w orzeczeniu kształtującym obowiązek użytkownika wieczystego z tytułu opłaty rocznej wysokość jego świadczeń w poszczególnych okresach, z uwzględnieniem regulacji zawartej w art. 77 ust. 2a u.g.n."

Ustalając wysokość opłaty rocznej Sąd Apelacyjny uznał, że nie ma podstawy do wyjścia poza zakres zaskarżenia, czyli na niekorzyść powoda. Dlatego wysokość opłaty rocznej określona w wyroku nie mogła być wyższa od wysokości opłaty zaoferowanej użytkownikowi wieczystemu przez Prezydenta Miasta K., chociaż oszacowanie wartości nieruchomości w postępowaniu sądowym wskazywało na wartość nieznacznie wyższą od wartości przyjętej w operacie szacunkowym, opracowanym na zlecenie właściciela.

Sąd Apelacyjny nadał całemu wyrokowi Sądu Okręgowego nową treść, ujętą obecnie tylko w dwóch punktach: 1 i 2. Treść punktu 1, po zmianie wprowadzonej przez Sąd Apelacyjny, oznaczała, że powództwo nie zostało uwzględnione ani w całości, ani w części. Dlatego też w zmienionym punkcie 2 sentencji wyroku Sądu Okręgowego nałożono na powoda obowiązek zwrócenia Prokuratorii Generalnej R.P. całości kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 5.400 zł, zgodnie z art. 98 § 1 i § 1 ¹ oraz art. 99 k.p.c. i wynikającą z tych przepisów zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy.

Kierując się tą samą zasadą, Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżone postanowienie zastępując dotychczasowe punkty 3 i 4 nowym punktem 3, w którym to na powoda nałożono obowiązek zwrócenia Skarbowi Państwa - Sądowi Okręgowemu w Krakowie całości wydatków poniesionych na opracowanie opinii, których wysokość została prawomocnie ustalona w niezakwestionowanych przez strony punktach 1 i 2 tego postanowienia.

Mając na uwadze wynik postępowania odwoławczego, który był równoznaczny z nieuwzględnieniem powództwa w całości, Sąd Apelacyjny orzekł o obowiązku powoda zwrócenia Prokuratorii Generalnej R.P. kosztów zastępstwa procesowego, w wysokości wynikającej z norm przepisanych, poniesionych w postępowaniu apelacyjnym (pkt V sentencji) i zażaleniowym (pkt VI), a to na podstawie art. 98 § 1 i § 1 ¹ oraz art. 99 k.p.c.

Sąd Apelacyjny w punkcie VII sentencji obciążył również powoda, jako stronę przegrywającą proces i ponoszącą koszty jego przeprowadzenia, obowiązkiem zwrócenia Skarbowi Państwa – Sądowi Apelacyjnemu w Krakowie kwoty 3.143,18 zł, wyłożonej tymczasowo ze środków budżetowych na opracowanie opinii w postępowaniu apelacyjnym. Wysokość wynagrodzenia biegłego została ustalona w prawomocnych postanowieniach Sądu Apelacyjnego wydanych w toku postępowania apelacyjnego.