Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Marek Boniecki

Protokolant: Julia Grabowska

po rozpoznaniu w dniu 19 października 2023 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Funduszu (...) w W. (poprzednio (...) w W.)

przeciwko: D. P., R. P., S. S., W. S.. (...) sp. z o.o. w Ł.

o zapłatę

na skutek apelacji wszystkich pozwanych

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 6 grudnia 2021 r. sygn. akt VII GC 52/21

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddala powództwo i zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanych kwotę 5417 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego kwotę 12.387 zł (dwanaście tysięcy trzysta osiemdziesiąt siedem złotych) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Sygn. akt I AGa 91/22

Uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie

z 26 października 2023 r.

Wyrokiem z 6 grudnia 2021 r. Sąd Okręgowy w Kielcach zasądził od pozwanych: (...) sp. z o.o. w Ł., D. P., R. P., S. S. i W. S. solidarnie na rzecz powodowego (...) (...) Funduszu (...)
w W. (aktualnie: (...)) w W. kwotę 166.725,65 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 11 grudnia 2020 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 13.754 zł tytułem kosztów procesu.

Sąd pierwszej instancji ustalił stan faktyczny szczegółowo zaprezentowany
w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, z którego to uzasadnienia wynika, że:

- 27.09.2010 r. pomiędzy Bankiem (...) S.A. w W. (dalej: Bank) a(...) sp. z o.o. w Ł. zawarta została umowa o kredyt pomostowy nr (...) (...), na łączną kwotę 972.000 zł;

- jednym z zabezpieczeń spłaty kredytu był weksel in blanco wystawiony przez kredytobiorcę wraz z deklaracją wekslową, poręczony przez pozwanych - głównych udziałowców spółki i ich współmałżonków;

- 28.11.2012 r. Sąd Rejonowy w K.ogłosił upadłość (...) sp.
z o.o. z możliwością zawarcia układu, a postanowieniem z 22.10.2013 r. zmienił sposób prowadzenia postępowania na postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku dłużnika;

- pismem z 31.01.2013 r. Bank zgłosił sędziemu-komisarzowi swoją wierzytelność
z tytułu ww. kredytu pomostowego w łącznej kwocie 611.479,53 zł, w tym należność główna 607.677,80 zł i odsetki od 1.01.2013 r. do 31.01.2013 r. w kwocie 3 801,73 zł; na liście wierzytelności została uznana wierzytelność Banku obejmująca należność główną i odsetki do dnia 27.11.2012 r.; w toku postępowania układowego dłużnik na poczet spłaty kredytu
w okresie od 29.11.2012 r. do 14.10.2013 r. wpłacił na rzecz Banku kwotę 92.290,38 zł, w tym 49.393,57 zł na poczet kapitału i 42.896,81 zł na poczet odsetek;

- 9.07.2013 r. (...) sp. z o.o. w upadłości układowej oraz pozwani podpisali deklarację do weksla in blanco wystawionego przez dłużnika, która uprawniała posiadacza weksla, tj. Bank do jego wypełnienia, w przypadku nieuregulowania przez wystawcę weksla w terminie należności wynikających z umowy o ww. kredyt pomostowy, powiększone o odsetki, prowizję i koszty Banku; Bank mógł także wypełnić weksel we wszystkich tych przypadkach, w których służyło mu prawo zaspokojenia swoich należności przed nadejściem terminu ich płatności, na sumę odpowiadającą wysokości zadłużenia; deklaracja upoważniała Bank do opatrzenia weksla datą płatności według uznania wierzyciela;

- pismami z 7.03.2014 r. skierowanymi do pozwanych Bank, uzasadniając to postawieniem zobowiązania z tytułu kredytu w stan wymagalności z dniem 22.10.2013 r., tj. dniem w którym Sąd ogłosił (...) sp. z o.o., złożył oświadczenie o wypowiedzeniu pozwanym, jako poręczycielom, ww. umowy kredytu pomostowego; na dzień złożenia oświadczenia zobowiązanie dłużnika wynosiło 611.459,15 zł, w tym kapitał 599.677,80 zł i odsetki 11.781,35 zł;

- we wniosku o zawezwanie do próby ugodowej z 28.07.2016 r. Bank wezwał pozwanych do zawarcia ugody obejmującej kwotę 2.645.673,02 zł, w tym 579.677,80 zł (kapitał) i 165.978,43 zł (odsetki) z tytułu spłaty ww. umowy kredytu pomostowego; we wniosku Bank powołał się na udzielone przez pozwanych poręczenie kredytu i wypowiedzenie przez niego umów poręczenia; na posiedzeniu Sądu w sprawie zawezwania do próby ugodowej w dniu 2.02.2017 r. nie doszło do zawarcia ugody;

- 6.04.2017 r. Syndyk masy upadłości sprzedał przedsiębiorstwo upadłego; Bank jako wierzyciel otrzymał 558.284,23 zł tytułem spłaty kapitału i 89.602,70 zł tytułem odsetek - łącznie 647.886,93 zł;

- 19.12.2019 r. powód zawarł z Bankiem umowę cesji wierzytelności, mocą której przelał m.in. wierzytelność wobec (...) sp. z o.o. w Ł. w upadłości likwidacyjnej z tytułu ww. umowy kredytowej w kwocie 165.132,56 zł, w tym odsetki 143.738,99 zł i należność główną 21.393,57 zł; wraz z wierzytelnością cesjonariusz nabywał wszystkie zabezpieczenia dotyczące wierzytelności, w tym m.in. weksle oraz inne prawa związane z wierzytelnością i jej zabezpieczeniami, w tym m.in. roszczenia o zaległe odsetki, dalsze odsetki, zasądzone koszty procesu;

- postanowieniem z 9.03.2020 r. sąd upadłościowy stwierdził zakończenie postępowania upadłościowego; wpisem, który uprawomocnił się 26.09.2020 r., spółka została wykreślona z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego;

- 26.11.2020 r. powód uzupełnił weksel in blanco wystawiony przez (...) sp. z o.o. w upadłości układowej i poręczony przez pozwanych, na sumę 166.725,65 zł, opatrując go datą płatności 10.12.2020 r.; na sumę wekslową składały się: należność główna 21.393,57 zł i odsetki 145.332,08 zł; powód zawiadomił pozwanych o uzupełnieniu weksla i wezwał do jego wykupienia.

W ustalonym przez siebie stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał powództwo za zasadne w świetle art. 47 ust. 1 i art. 48 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. -Prawo wekslowe (t. jedn. Dz. U. z 2022 r., poz. 282, dalej: prawo wekslowe), przyjmując, że:

- powód jest nabywcą praw z weksla ze skutkami zwykłego przelewu, a zatem zgodnie z art. 509 §2 k.c. nabył tyle praw, ile posiadał cedent;

- w postępowaniu układowym i upadłościowym wystawcy nie została zaspokojona kwota kapitału w wysokości 21.393,57 zł;

- z uwagi na treść art. 92 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t. jedn. Dz.U. z 2020 r., poz. 1228, dalej: prawo upadłościowe), w stosunku do masy upadłości po ogłoszeniu upadłości nie biegły odsetki; odsetki te biegły nadal w stosunku do dłużnika, czyli (...) sp. z o.o.; w toku postępowania układowego i upadłościowego, co wynika także z dokumentów bankowych, nie została zatem zaspokojona w całości wierzytelność Banku z tytułu odsetek od kapitału;

- przedmiotem przelewu była wierzytelność przysługująca Bankowi wobec upadłego obejmująca kapitał 21.393,57 zł i odsetki umowne 143.738,99 zł; powód uzupełnił weksel na te kwoty oraz na kwotę 1.593,09 zł stanowiącą ustawowe odsetki za dalszy okres, tj. od
1 października 2019 r. do 9 grudnia 2019 r., czyli do daty poprzedzającej datę płatności weksla;

- w następstwie zapłaty dokonanej przez dłużnika głównego wygasła tylko wierzytelność w kwotach zaspokojonych w toku postępowania układowego i upadłościowego;

- dla odpowiedzialności poręczyciela nie ma znaczenia okoliczność utraty bytu prawnego przez wystawcę weksla in blanco;

- nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut przedawnienia roszczenia;

- termin płatności weksla powinien przypadać na 22 października 2013 r., czyli dzień ogłoszenia upadłości likwidacyjnej wystawcy weksla; przy uzupełnieniu weksla in blanco po ogłoszeniu upadłości dłużnika, powinno się jako termin płatności wskazać dzień ogłoszenia upadłości, przy czym opatrzenie weksla inną datą, nie czyni weksla nieważnym;

- nietrafiony był zarzut pozwanych, że w chwili zawezwania do próby ugodowej weksel nie był wypełniony, gdyż zobowiązanie wekslowe z weksla in blanco powstaje z chwilą złożenia własnoręcznego podpisu na wekslu przez wystawcę i poręczycieli i wydania weksla wierzycielowi; zobowiązanie to jest niejako warunkowe, a warunkiem jest uzupełnienie weksla zgodnie z wymogami prawa wekslowego; uzupełnienie weksla in blanco powoduje skutki ex tunc, tak jakby weksel w chwili podpisania był uzupełniony;

- zarzut wypełnienia weksla gwarancyjnego blanco po upływie terminu przedawnienia roszczenia wynikającego ze stosunku podstawowego, może być przedmiotem zarzutu uzupełnienia weksla niezgodnie z porozumieniem;

- we wniosku o zawezwanie do próby ugodowej został określony zarówno tytuł, jak
i wysokość wierzytelności wobec pozwanych; swoją wierzytelność wobec poręczycieli z tytułu umowy o kredyt z 27.09.2010 r. Bank określił na 30.06.2016 r. na 579 677,80 zł (kapitał) i kwotę 165 978,43 zł (odsetki), czyli na kwotę wyższą niż suma wekslowa; wierzytelność powyższa została zatem wystarczająco skonkretyzowana; posiedzenie Sądu odbyło się 2.02.2017 r., a zatem od tego dnia, stosownie do art. 124 k.c., rozpoczął bieg na nowo 3-letni termin przedawnienia roszczenia, który zgodnie z art. 118 zd. 2 k.c. upływał 31.12.2020 r., a pozew został wniesiony 23.12.2020 r., zaś weksel został wypełniony 26.11.2020 r., czyli przed upływem przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego; zawezwanie do próby ugodowej skierowane do pozwanych przerwało bieg terminu przedawnienia roszczenia także w przypadku opatrzenia weksla przez wierzyciela datą płatności 22.10.2013 r., będącego datą ogłoszenia upadłości likwidacyjnej dłużnika głównego.

Wyrok powyższy zaskarżyli w całości apelacją pozwani, wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa.

Apelujący zarzucili naruszenie: 1) art. 229 oraz art. 230 k.p.c. - poprzez ustalanie jako faktów niespornych: a) wezwania pozwanych przez Bank (...) S.A. do zawarcia ugody obejmującej kwotę 2.645.673,02 zł, w tym kwotę 579.677,80 zł (kapitał)
i kwotę 165.987,43 zł (odsetki) z tytułu spłaty umowy kredytu pomostowego (...)z dnia 27 września 2010r.; b) niedojścia do zawarcia ugody na posiedzeniu w dniu 2 lutego 2017r., podczas gdy pozwani już w odpowiedzi na pozew kwestionowali fakt oraz twierdzenia w zakresie przerwania biegu przedawnienia oraz rozpoczęcia jego biegu na nowo w 2017 r. wobec ich gołosłowności; 2) art. 232 k.p.c. - poprzez uznanie, że powód udowodnił fakt przerwania biegu przedawnienia zobowiązania wekslowego, podczas gdy poza wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej nie przedstawił żadnego dowodu na fakt złożenia tego wniosku we właściwym sądzie oraz że postępowanie w takim przedmiocie w ogóle się toczyło, a pozwani konsekwentnie kwestionowali ten fakt; 3) art. 233 §1 k.p.c. - poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów skutkującej ustaleniem przez sąd pierwszej instancji faktów niezgodnych z rzeczywistym stanem rzeczy, tj.: a) ustalanie, że Bank (...) S.A. wezwał pozwanych do zawarcia ugody obejmującej kwotę 2.645.673,02 zł, w tym kwotę 579.677,80 zł (kapitał) i kwotę 165.987,43 zł (odsetki) z tytułu spłaty umowy kredytu pomostowego Unia (...) z dnia 27 września 2010r.; b) ustalenie i uznanie tej okoliczności za fakt bezsporny, że na posiedzeniu w dniu 2 lutego 2017 r. nie doszło do zawarcia ugody, choć powód nie przedstawił żadnych dowodów, że takie posiedzenie w ogóle miało miejsce; c) ustalenie, że pismami noszącymi datę 7 marca 2014 r. skierowanymi do pozwanych Bank (...) S.A. złożył oświadczenia o wypowiedzeniu pozwanym, jako poręczycielom, umowy o kredyt pomostowy z dnia 27 września 2010 r. z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia; d) ustalenie, że powód wypełnił weksel zgodnie z deklaracją wekslową; 4) art. 233 § 1 k.p.c. - poprzez przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów, skutkującej nieustaleniem przez sąd pierwszej instancji istotnych dla rozstrzygnięcia faktów, tj.: a) nieustaleniem, że pozwani udzielili wyłącznie poręczenia wekslowego, a nie udzielali żadnych innych poręczeń, w tym poręczeń cywilnoprawnych; b) nieustaleniem, że zawezwanie do próby ugodowej ze stosunku podstawowego łączącego dłużnika z Bankiem (...) S.A., którego pozwani nie byli stroną, nie przerywa biegu przedawnienia zobowiązania wekslowego, które nie istniało na ten dzień wobec nieuzupełnienia weksla in blanco; c) nieustaleniem, że weksel został wypełniony na sumę wekslową obejmującą zobowiązania powstałe po terminie płatności weksla; d) nieustaleniem, że wniosek o zawezwanie do próby ugodowej nie został skierowany przeciwko dłużnikowi zobowiązanemu ze stosunku podstawowego, tj. (...) sp. z o.o. w upadłości w Ł.; 5) art. 233 §1 k.p.c. - poprzez przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów, skutkującej wewnętrznie sprzecznymi ustaleniami, tj.: a) jednoczesnym ustaleniem, że termin płatności weksla powinien przypadać na dzień 22 października 2013r. oraz że termin płatności weksla przypadał na dzień 10 grudnia 2020 r.; b) uznaniem, że zawezwanie do próby ugodowej doprowadziło do przerwania zobowiązania wekslowego pozwanych, przy jednoczesnym ustaleniu, że „We wniosku Bank powołał się na udzielone przez pozwanych poręczenie kredytu i wypowiedzenie przez poręczenia”, podczas gdy pozwani nie udzielali poręczenia kredytu, lecz poręczenia wekslowego; 6) art. 70 prawa wekslowego w zw. z art. 91 ust. 1 ustawy prawa upadłościowego - poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, sprowadzające się do uznania, że roszczenie wekslowe powoda nie uległo przedawnieniu, mimo że termin płatności tego zobowiązania przypadał na 23 października 2013 r.; 7) art. 123 §1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 71 prawa wekslowego - poprzez ich błędną wykładnię sprowadzającą się do przyjęcia, że zawezwanie do próby ugodowej ze stosunku podstawowego łączącego dłużnika z Bankiem (...) S.A., (którego pozwani nie byli stroną) przerywa bieg terminu przedawnienia zobowiązania wekslowego, które nie istniało na ten dzień wobec nieuzupełnienia weksla in blanco, podczas gdy dla skutecznego przerwania biegu przedawnienia musi istnieć tożsamość roszczenia dochodzonego w procesie z roszczeniem objętym wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej; 8) art. 92 ust. 1 w zw. z art. 247 ust. 2 prawa upadłościowego - poprzez ich niezastosowanie oraz art. 123 § 1 pkt 1 k.c. - poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że roszczenie ze stosunku podstawowego o odsetki należne za okres od dnia zmiany trybu postępowania z upadłości układowej na upadłość likwidacyjną (tj. od dnia 23 października 2013r.) nie uległo przedawnieniu, podczas gdy powód nie wykazał, jakoby przerwał bieg przedawnienia o te odsetki przeciwko dłużnikowi zobowiązanemu ze stosunku podstawowego, tj. (...) - Ubojnia sp. z o.o. w upadłości w Ł.; 9) art. 10 w zw. z art. 103 prawa wekslowego - poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że weksel złożony przez powódkę w niniejszym postępowaniu został uzupełniony w sposób zgodny z deklaracją wekslową, podczas gdy sumą wekslową objęte zostały zobowiązania powstałe po terminie płatności weksla, a także przedawnione zobowiązania ze stosunku podstawowego, a ponadto weksel został uzupełniony przez podmiot, któremu nie przysługiwała wierzytelność ze stosunku podstawowego względem (...)sp.
z o.o. w upadłości w Ł.; 10) art. 517 § 2 k.c. oraz art. 921 ^{( 12)} k.c. - poprzez ich niezastosowanie, co skutkowało niezasadnym przyjęciem, iż powód nabył wierzytelność wekslową.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo, z poszanowaniem reguł wyrażonych w przepisie art. 233 §1 k.p.c. ustalił stan faktyczny sprawy, co sprawiło, że Sąd Apelacyjny przyjął go za własny.

Podniesione w środku odwoławczym zarzuty naruszenia prawa procesowego okazały się nietrafione. Sąd drugiej instancji nie mógł pominąć dołączonych do apelacji dokumentów wskazujących na wniesienie przez poprzednika prawnego powoda wniosku o zawezwanie do próby ugodowej. Okoliczność, że sprawa w tym przedmiocie toczyła się przed innym Sądem, musiała zostać wzięta pod uwagę jako znana z urzędu, w rozumieniu art. 228 §2 k.p.c. Niezależnie od tego nawet przeprowadzenie takiego dowodu jako dowodu z dokumentu nie powodowało zbędnej zwłoki w procedowaniu. Ubocznie jedynie zauważyć wypada, że ostatecznie na rozprawie apelacyjnej fakt odbycia się posiedzenia ugodowego nie był przez pozwanych kwestionowany. W przedstawionych okolicznościach zarzuty naruszenia art. 229 k.p.c., art. 230 k.p.c., art. 232 k.p.c. oraz częściowo art. 233 §1 k.p.c. stały się bezprzedmiotowe.

Pozostałe zarzuty uchybienia art. 233 §1 k.p.c. były albo nietrafione, albo nie dotyczyły faktów, lecz wyciągniętych z nich przez Sąd pierwszej instancji wniosków.

Ustalenie, że pismami noszącymi datę 7 marca 2014 r. skierowanymi do pozwanych Bank złożył oświadczenia o wypowiedzeniu pozwanym, jako poręczycielom, umowy o kredyt pomostowy z dnia 27 września 2010 r. z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia było prawidłowe, albowiem wynikało z przedłożonych przez powoda dokumentów. Czym innym natomiast było, czy oświadczenia te wywołały jakikolwiek skutek prawny, podobnie zresztą jak kwestia wypełnienia weksla zgodnie z deklaracją wekslową czy skutków zawezwania do próby ugodowej w zakresie biegu przedawnienia.

Okoliczności, że: pozwani udzielili wyłącznie poręczenia wekslowego, a nie udzielali żadnych innych poręczeń; Bank nie skierował wniosku o zawezwanie do próby ugodowej przeciwko dłużnikowi zobowiązanemu ze stosunku podstawowego; termin płatności weksla powinien przypadać na dzień 22 października 2013 r. - były w sprawie poza sporem.

Za skuteczne uznać należało natomiast zarzuty prawa materialnego dotyczące nieprawidłowego przyjęcia, że nie doszło do przedawnienia roszczenia powoda, wobec skutecznego przerwania jego biegu poprzez złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej. Dalsze rozważania w tym przedmiocie poprzedzić należy dwoma spostrzeżeniami. Po pierwsze, powód konsekwentnie podkreślał, że swoje roszczenie wywodzi wyłącznie ze stosunku wekslowego. Po wtóre, w pełni podzielić należy, niesporny między stronami,
a przyjęty przez Sąd Okręgowy pogląd, zgodnie z którym nie ma podstaw, by różnicować wymagalność zobowiązania wystawcy weksla własnego, co do którego ogłoszono upadłość,
w zależności od tego, czy weksel w dniu ogłoszenia upadłości jest zupełny i przewiduje termin płatności przypadający po tym dniu, czy też jest in blanco i ma dopiero zostać uzupełniony o termin płatności; racje leżące u podstaw art. 91 ust. 1 prawa upadłościowego przemawiają za tym, aby również w drugim przypadku zobowiązanie wekslowe wystawcy powstałe po uzupełnieniu weksla in blanco było wymagalne już od dnia ogłoszenia upadłości wystawcy. Konsekwentnie, nie ma też podstaw, by różnicować wymagalność zobowiązania poręczyciela za wystawę weksla własnego, co do którego ogłoszono upadłość, w zależności od tego, czy weksel w dniu ogłoszenia upadłości jest zupełny i przewiduje termin płatności przypadający po tym dniu, czy też jest in blanco i ma dopiero zostać uzupełniony o termin płatności.
W rezultacie, należy przyjąć, że uzupełniając weksel własny in blanco po ogłoszeniu upadłości wystawcy powinno się jako termin płatności wskazać dzień ogłoszenia upadłości, choćby sama treść porozumienia w sprawie uzupełnienia mogła upoważniać do wskazania późniejszego terminu (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 2 lutego 2018 r., II CSK 317/17).

W świetle przytoczonego wyżej poglądu, weksel, na podstawie którego powód aktualnie dochodzi swojego roszczenia, był płatny 23 października 2013 r., a zatem zgodnie
z art. 70 prawa wekslowego w zw. z art. 112 k.c., przedawnienie następowało z upływem 23 października 2016 r. W tych okolicznościach aktualizuje się zagadnienie, czy poprzednik prawny powoda skutecznie przerwał bieg przedawnienia poprzez zawezwanie do próby ugodowej, na podst. art. 123 §1 pkt 1 k.c. Zawezwanie takie przerywa bieg terminu przedawnienia, ale jedynie co do wierzytelności w zawezwaniu tym precyzyjnie określonej zarówno co do przedmiotu, jak i jej wysokości. Co więcej, zawezwanie do próby ugodowej musi odpowiadać podmiotowo i przedmiotowo żądaniu zgłoszonemu w późniejszym pozwie (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2023 r., II PSKP 18/23). W rozpoznawanej sprawie tożsamości takiej brak. Podkreślenia wymaga bowiem, że w dacie występowania
z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej, weksel nie był wypełniony. Poprzednik prawny powoda nie mógł zatem ani skutecznie żądać jego wykupienia, ani wywodzić z niego jakiegokolwiek roszczenia, co do którego można byłoby zawrzeć ugodę. Oceny tej w żaden sposób nie zmienia fakt, że zobowiązanie wekslowe powstaje już w chwili wystawienia weksla in blanco, a jego wypełnienie ma skutek wsteczny. Dopóki bowiem wesel pozostaje niezupełny, dopóty wierzyciel wekslowy nie może domagać się zaspokojenia z weksla. W dacie zawezwania do próby ugodowej warunek ten spełniony nie był. Skoro w inicjującym niniejszy proces pozwie powód wywodził swoje roszczenie z weksla wypełnionego, nie może być mowy o tożsamości przedmiotu objętego wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej,
a w konsekwencji o skutecznym przerwaniu biegu przedawnienia. Słusznie także skarżący powołują się na fakt powoływania się przez Bank we wniosku na odpowiedzialność pozwanych z tytułu umowy, a nie weksla.

Do analogicznego skutku prowadziłoby przyjęcie, że pozwani poręczyli za dług umowny jako poręczyciele cywilni (choć absolutnie nie wynika to z treści deklaracji,
w szczególności w zestawieniu z pozostałymi umowami, których wykonanie apelujący poręczyli w sposób wyraźny). Również w takim przypadku zachodziłby brak tożsamości roszczenia objętego wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej i pozwem. Ponadto trudno wyobrazić sobie, aby zgodne z deklaracją wekslową było wypełnienie weksla po terminie jego przedawnienia.

Wobec przyjęcia, że objęte pozwem roszczenie jest przedawnione, pozostałe zarzuty apelacji stały się bezprzedmiotowe. Dla porządku jedynie wskazać zatem należy, że powód wykazał, że to on wypełnił weksel, po nabyciu wierzytelności od Banku.

Nie sposób odeprzeć natomiast zarzutu obrazy art. 10 w zw. z art. 103 prawa wekslowego poprzez niewłaściwe przyjęcie, że weksel złożony przez powoda został uzupełniony w sposób zgodny z deklaracją wekslową, podczas gdy sumą wekslową objęte zostały zobowiązania powstałe po terminie płatności weksla. Skoro bowiem, jak wskazano wyżej, terminem płatności weksla powinien być 23 października 2013 r., to objęcie sumą wekslową należności powstałych po tej dacie było niedopuszczalne w oczywisty sposób, albowiem mogły być w tej sumie ujęte wyłącznie należności istniejące w tym dniu. Z pisma powoda z 26 listopada 2021 r. wynika, że objęte sumą wekslową odsetki umowne naliczane były do 30 września 2019 r., a dalsze do 10 grudnia 2020 r. Jakkolwiek to na pozwanych spoczywał ciężar wykazania wypełnienia weksla niezgodnie z deklaracją, to uznać należy, że wypełnili oni ten obowiązek, żądając od powoda wskazania okresu naliczania odsetek oraz zaliczania dokonanych w toku postępowania upadłościowego wpłat. Nie stanowiło to
o odwróceniu ciężaru dowodu, gdy się zważy, że to powód dysponował niezbędną dokumentacją. Przedstawione przez powoda wyliczenie (k. 300) było nieczytelne, ale już jego nawet pobieżna lektura wskazuje, że odsetki naliczane za okres do ogłoszenia upadłości stanowiły jedynie niewielką część, co zresztą wynika nawet z zakresu czasowego. Gdy uwzględnić do tego fakt, że w tym czasie dokonywane były spłaty, które zaliczane były także na należność odsetkową (wg samego powoda łącznie ponad 90.000 zł), nie sposób odeprzeć argumentu skarżących, że wierzytelność z tytułu odsetek za okres od 2010 do daty ogłoszenia upadłości została zaspokojona. Powód nie wskazał, w jaki sposób zaliczył wpłaty, ale wniosek powyższy znajdowałby uzasadnienie chociażby w treści art. 451 k.c. Oznacza to, że nawet gdyby przyjąć, że roszczenie powoda nie jest przedawnione, to zasadne byłoby one jedynie do wysokości należności głównej, tj. 21.393,57 zł.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 §1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Za podstawę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego, które po stronie pozwanych ograniczyły się do wynagrodzenia radcy prawnego przyjęto art. 98 §1 k.p.c. w zw. z art. 391 §1 k.p.c. oraz §2 pkt 6 w zw. z §10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.).