Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 grudnia 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Grzegorz Krężołek
Protokolant:	st. sekretarz sądowy Grzegorz Polak

po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2021 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w P. (poprzednio (...)S.A. w S.)

przeciwko Syndykowi masy upadłości (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w O. w upadłości likwidacyjnej

o ustalenie

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 3 lutego 2021 r. sygn. akt VII GC 168/20

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu
w Kielcach do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego.

SSA Grzegorz Krężołek

Sygn. akt : I AGa 122/21

UZASADNIENIE

Uwzględniając w całości ostatecznie sprecyzowane przez stronę powodową (...) SA w P. / poprzednio (...) SA w S. / skierowane przeciwko syndykowi masy upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w O. żądania ustalenia ,

Sąd Okręgowy w Kielcach , wyrokiem z dnia 3 lutego 2021r :

- ustalił , że na dzień 26 listopada 2013 r. na mocy umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie zbioru materiałów o zmiennym składzie z dnia 21 lipca 2011 r. zawartej pomiędzy powodem(...)S.A. w S. (obecnie (...) S.A. w P.), a (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w O. , powodowi przysługuje prawo własności kątowników ujawnionych w spisie inwentarza sporządzonym przez stronę pozwaną w ramach postępowania upadłościowego toczącego się przed Sądem Rejonowym w K. pod sygnaturą akt (...) tożsamych gatunkowo z wymienionymi w załączniku stanowiącym integralną część do w/w umowy przewłaszczenia.

Ustalił także ,że w ramach przysługującego prawa własności w/w kątowników jako zabezpieczonego na tych kątownikach na mocy w/w umowy przewłaszczenia, w ramach postępowania upadłościowego toczącego się przed Sądem Rejonowym w K. pod sygnaturą akt (...), powodowi przysługuje prawo odrębności do sumy uzyskanej z likwidacji w/w kątowników do kwoty uzyskanej za te kątowniki, lecz nie wyższej niż kwota 490.745,09 zł , na zaspokojenie zgłoszonej wierzytelności powoda w kwocie 490.745,09 zł, z wyłączeniem innych wierzycieli upadłego z zachowaniem przepisów prawa upadłościowego [ pkt I ] oraz

- zasądził od Syndyka masy upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w O.- w upadłości likwidacyjnej na rzecz (...) S.A. w P. (dawnej (...) S.A. w S.) kwotę 96.201 zł tytułem kosztów procesu. [ pkt II sentencji wyroku ].

Okoliczności faktyczne istotne z punktu widzenia oceny żądań strony powodowej Sąd I instancji uznał za pomiędzy stronami za niesporne.

Wynikało z nich , że poprzednik prawny powódki -(...) SA w S. w toku postępowania upadłościowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w O.- w upadłości likwidacyjnej , ogłoszonej przez Sąd Rejonowy w K., w sprawie oznaczanej sygnaturą(...), w dniu 26 listopada 2013r , zgłosiła Sędziemu-komisarzowi wierzytelność wobec upadłej w łącznej kwocie 491.745,09zł.

Równocześnie wskazała , iż jest ona zabezpieczona na podstawie umowy przewłaszczenia , którą zawarła ze spółką (...) w dniu 21 lipca 2011 r., obejmującej zbiór materiałów hutniczych o zmiennym składzie , oznaczonych co do gatunku , znajdujących się w magazynie spółki z O. do łącznej wartości nie przekraczającej 5 005 444, 40 zł .

Zbiór ten obejmował kątowniki nierównoramienne o różnej wartości i masie , których rodzaje określał szczegółowo załącznik do umowy przewłaszczenia.

Zgodnie z postanowieniami umowy , spółka (...) mała prawo do dysponowania elementami tego zbioru ale w warunkach sukcesywnego zbywania jego elementów, zobligowana była wprowadzać w to miejsce taką samą ilość takich samych gatunkowo produktów hutniczych/ kątowników takiego samego rodzaju /.

Z dalszej części ustaleń wynika , że rozpoznając zgłoszenie syndyk uznał zgłoszoną wierzytelność w łącznej kwocie 490.745,09 zł, odmówił uznania jej części w zakresie odsetek co do kwoty 1.000zł.

Zakwestionował też zasadność wniosku wierzycielki co do tego , że jej pretensja finansowa jest zabezpieczona na podstawie umowy przewłaszczenia z dnia 21 lipca 2011.

W motywach swojej decyzji ocenił , iż umowa ta nie może wywołać skutku prawnego albowiem nie doszło w niej do niezbędnej indywidualizacji przedmiotu zabezpieczenia. Jego zdaniem przedmiotem zabezpieczenia były rzeczy oznaczone co do gatunku o zmiennym składzie rodzajowym, co oznacza, iż dla skutecznego przeniesienia własności tych rzeczy koniecznym było przeniesienie ich posiadania na beneficjenta przewłaszczenia [ a ten warunek nie w jego ocenie spełniony ].

Wierzycielka nie skorzystała z możliwości zweryfikowania stanowiska syndyka w formie złożenia sprzeciwu do sędziego Komisarza. Lista wierzytelności obejmująca należność powódki uzyskała walor prawomprawomocności w kształcie nadanym przez decyzję syndyka.

a/ Ocenę prawną żądań strony powodowej , która doprowadziła Sąd I instancji do konkluzji , iż są one usprawiedliwione albowiem ma ona interes prawny w rozumieniu art. 189 kpc w ustaleniach o treści , które ostatecznie zostały przez nią sformułowane, Sąd zastąpił przede wszystkim zrelacjonowaniem stanowisk prawnych :Sądu Apelacyjnego w K. , zawartego w motywach postanowienia z dnia 20 lutego 2017r , sygn.(...) którym oddalone zostało zażalenie powódki od postanowienia Sądu Okręgowego w K. z 15 września 2016r , którym pozew został odrzucony z powodu niedopuszczalności drogi sądowej oraz w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2019r, sygn. (...)których uchylił postanowienie Sądu II instancji , uznając , iż dla rozpoznania obu żądań ustalających spółki (...) droga sądowa , mimo prowadzonego równocześnie postępowania upadłościowego , w którym powódka zgłosiła swoja wierzytelność jest dopuszczalna.

Trzeba przy tym dostrzec , że motywy prawne zaprezentowane przez Sąd Okręgowy stanowią powielenie / w istocie redakcyjne przytoczenie in extenso / poglądów Sądu Najwyższego do których Sad odwołał się także, stosując te samą metodę / mimo , że odnosiły się one przede wszystkim kwestii o charakterze formalnym istnienia podstaw do odrzucenia pozwu / po raz kolejny , także w części uzasadnienia , która została poświęcona merytorycznej ocenie roszczeń strony powodowej, w szczególności wskazując, że strona powodowa jako uprawniona z umowy przewłaszczenia zbioru rzeczy o zmiennym składzie, nie miała , w świetle art. 70 ¹ ustawy prawo upadłościowe i naprawcze z dnia 28 lutego 20023r wobec masy upadłości swojego dłużnika spółki (...) uprawnieninia do domagania się wyłączenia z masy tego zbioru wedle jego składu określonego w spisie inwentarza sporządzonego przez syndyka w ramach postępowania likwidacyjnego

b/ w dalszej części prezentowanego stanowiska Sąd Okręgowy podkreślił ,iż okoliczności faktyczne nie były pomiędzy stronami sporne , w szczególności pozwany syndyk nie kwestionował , że przedmiotem umowy z 11 lipca 2011r były rzeczy ruchome znajdujące się w magazynie przewłaszczającego , określone w załączniku do niej , a odpowiadające rodzajowo kątownikom umieszczonym w spisie inwentarza ,

c/ co do merytorycznej zasadności obu żądań ustalających stanął na stanowisku , że są one usprawiedliwione dlatego , iż ich zasadność potwierdzają przedłożone dokumenty i jak się wyraził „ co za tym idzie jest / są / udowodnione „ .

Odnosząc się do zagadnienia legitymowania się przez stronę powodową interesem prawnym w żądanych ustaleniach Sąd I instancji ograniczył się do powołania powszechnie znanych stanowisk orzecznictwa w tym w szczególności Sądu Najwyższego służących wykładni tego pojęcia w rozumieniu art. 189 kpc.

W motywach podjętego rozstrzygnięcia nie zawarł wywodu prawnego dotyczącego tego jakie przyczyny , w świetle dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych , decydują o tym , że takim interesem zważywszy na treść ostatecznie ukształtowanych żądań legitymuje się na datę zamknięcia rozprawy strona pozwana.

Już tylko na marginesie Sąd Apelacyjny zauważa , że mimo , iż po wielokroć w motywach zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy odwołuje się do stanowiska SN zawartego w uzasadnieniu postanowienia z dnia 24 października 2019r , w odniesieniu do tego , iż drugie ze sformułowanych przez powódkę żądań[ w jego granicach (...) SA domaga się ustalenia prawa odrębności w zaspokojeniu swojej pretensji finansowej z sum uzyskanych ze sprzedaży likwidacyjnej elementów zabezpieczonego umową zbioru rzeczy , w stosunku do pozostałych wierzycieli (...) konkurujących z powódką w podziale do sumy uzyskanej ze sprzedaży składników masy upadłości ] , może wykraczać poza granice w których to żądanie ustalające byłoby usprawiedliwione interesem prawnym , ingerując w sposób niedopuszczalny w przebieg postępowania upadłościowego , / w którym powódka bierze udział / , zaniechał przedstawienia jakiegokolwiek stanowiska w tym zakresie , poprzestając na ogólnikowym w tych warunkach stwierdzeniu , że powódka taki interes prawny w procesie wykazała.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach postępowania procesu była norma art. 98 § 1 i 3 oraz 99 kpc i wynikająca niego zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

Na kwotę należną z tego tytułu wygrywającej spór powódce , złożyły się nie tylko koszty procesu ale także koszty postępowań zażaleniowego i kasacyjnego.

W apelacji od tego wyroku , zaskarżając go w całości , syndyk masy upadłości spółki (...) postulował w pierwszej kolejności wydanie przez Sąd Apelacyjny orzeczenia reformatoryjnego i oddalenia powództwa , przy obciążeniu strony przeciwnej kosztami procesu oraz postępowań zażaleniowego , apelacyjnego i kasacyjnego.

Jako wniosek ewentualny sformułował żądanie uchylenia kwestionowanego orzeczenia i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Środek odwoławczy został oparty na zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści rozstrzygnięcia istotne znaczenie , a to :

a/ art. 321 § 1 kpc poprzez brak tożsamości pomiędzy treścią kwestionowanego orzeczenia a żądaniem pozwu , jego niezgodności ze stanem rzeczywistym i wynikającą stąd niezdatnością rozstrzygnięcia do wykonania.

Podnoszona wada miała polegać także na tym , iż nie da się na podstawie treści sentencji dokonać identyfikacji rzeczy , do których zgodnie z treścią wyroku stronie powodowej przysługuje prawo własności . W konsekwencji też nie jest jasne jaka kwota odpowiadając cenie sprzedaży tych ruchomości ma być objęta wyłącznością służącą powodowej spółce, na podstawie dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń,

b/ art. 187 i 321 par. 1 kpc , jako następstwa nierozpoznania istoty sprawy , którego konsekwencją , zdaniem skarżącego , jest :

I.nie zajecie stanowiska co do tego, czy powódka ma interes prawny w żądanych ustaleniach ,

II nie dokonanie identyfikacji rzeczy , których wyrok dotyczy,

III. nie rozważenie zarzutów obronnych strony pozwanej , których potwierdzenie prowadziłoby do oddalenia powództwa , w tym w szczególności tych wywodzonych z art. 155 § 2 kc ,

c/ art. 227 kpc w zw z art. 233 kpc , jako następstwa niezasadnego przyjęcia ,iż pozwany syndyk nie kwestionuje tego , że przedmiotem umowy przewłaszczenia zbioru rzeczy o zmiennym składzie , były ruchomości oznaczone co do gatunku znajdujące się w magazynie przewłaszczającego i określone w załączniku do tej umowy , w warunkach gdy;

- syndyk w procesie konsekwentnie domagał się identyfikacji rzeczy do których powódce miałoby służyć prawo własności w oparciu o umowę z 21 lipca 2011r,

- podnosił , iż nie zostało przez stronę przeciwną dowiedzione , ze ruchomości te znajdują się [ nadal ] w masie upadłości ,

- wskazywał , że prawo własności może odnosić się po stronie powódki tylko do konkretnych rzeczy / a jego pochodną pozostaje kwota , która miałaby służyć tylko uprawnionej z zabezpieczenia /

- negował , że ruchomości w postaci kątowników ujawnionych w spisie inwentarza przygotowanym w ramach postępowania upadłościowego przynależą powódce jako ich właścicielce z mocy wskazanej wyżej umowy ,

- naruszenia prawa materialnego :

1/ art. 189 kpc poprzez niepoprawną ocenę , iż strona powodowa ma interes prawny w żądanych ustaleniach mimo , iż stanowią one nieuzasadnioną ingerencję w przebieg postępowania upadłościowego spółki (...), w którym oponentka procesowa bierze udział jako wierzycielka.

Zdaniem skarżącej interesu ten jest wykluczony także dlatego , że spółce (...) przysługują w ramach tego postępowania instrumenty służące ochronie jej usprawiedliwionych interesów [ sięgnięcia po które działania nie można zastępować przez żądanie ustalenia , a możliwość taka wyklucza interes prawny w postulowanych ustaleniach,

2/ art. 145 , 236 i 256 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze wobec wydania przez Sąd Okręgowy orzeczenia w materii , która przynależy i może być rozstrzygana tylko w postępowaniu upadłościowym ,

3/ art. 155 § 2 kc wobec nie uwzględnienia przez Sąd Okręgowy , że zgodnie z tym przepisem prawo własności rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku , a taki charakter miały ruchomości objęte umową przewłaszczenia z 21 lipca 2011r , przechodzi na nabywcę / beneficjenta przewłaszczenia / tylko o ile doszło do przeniesienia na niego ich posiadania. Ta okoliczność nie została w postępowaniu ustalona, a jej konsekwencje materialne nie został ocenione przez Sąd Okręgowy w ramach weryfikacji żądań powódki

W bardzo obszernej redakcyjnie odpowiedzi na apelację strona powodowa odniosła się szczegółowo do każdego z zarzutów skarżącej , a uznając je za niezasadne wnioskowała o oddalenie apelacji oraz obciążenie oponenta procesowego kosztami postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy strony pozwanej jest uzasadniony o ile zarzuca nierozpoznanie przez Sąd I instancji istoty sprawy, a uznanie tego zarzutu za trafny skutkuje koniecznością wydania przez Sąd II instancji orzeczenia kasatoryjnego.

Nierozpoznanie istoty sprawy polega na wydaniu przez Sąd niższej instancji orzeczenia, które nie odnosi się do tego, co było przedmiotem roszczenia powoda w zaznaczeniu procesowym albo też na zaniechaniu zbadania materialnej podstawy żądania lub materialnych i formalnych zarzutów strony przeciwnej.

Oceny realizacji tej podstawy do ewentualnego wydania przez Sąd II instancji orzeczenia kasatoryjnego należy dokonywać na podstawie analizy żądań pozwu i przepisów prawa materialnego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia.

/ por . także wyrażające podobne stanowisko , powołane jedynie dla przykładu , judykaty Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 1999r , sygn. II UKN 589/98 oraz z dnia 27 czerwca 2014 , sygn. V CZ 45/14 , powołane za zbiorem Legalis / .

Taka sytuację należy potwierdzić w rozpoznawanej sprawie.

Na wstępie trzeba zwrócić uwagę , że Sąd Okręgowy stanął na stanowisku , iż żadna z okoliczności faktycznych istotnych dla oceny żądań powódki nie jest pomiędzy stronami przedmiotem sporu , a obydwa żądania ustalające , w brzmieniu ostatecznie określonym przez spółkę (...) zostały wykazane przedłożonymi do akt dokumentami.

Wskazując , że w uzasadnieniu wyroku nie została przeprowadzona jakakolwiek ocena zgromadzonych dowodów , stwierdzić należy , iż wbrew temu stanowisku część okoliczności faktycznych była pomiędzy stronami sporna.

W szczególności pozwany syndyk w swoim stanowisku procesowym kwestionował to , że zachodzi tożsamość pomiędzy oznaczonymi co do gatunku wyrobami hutniczymi / kątownikami nierównoramiennymi / znajdującymi się w magazynie spółki (...) w czasie kiedy była, w dniu 21 lipca 2011r., zawierana umowa o przewłaszczeniu na zabezpieczenie pomiędzy spółką a poprzednikiem prawnym powódki - określonymi w załączniku do niej a tymi , które syndyk ujął w inwentarzu majątku upadłego już po ogłoszeniu upadłości.

Dodać do tego należy , że w ramach tych twierdzeń wskazywał także , iż już w czasie prowadzenia postępowania rozpoznawczego przez Sąd I instancji , w masie upadłości nie znajdowały się żadne ruchomości / w tym objęte umową przewłaszczenia kątowniki/, będąc uprzednio zbyte w ramach likwidacji masy na rzecz osób trzecich. Nota bene , fakt ten potwierdził także pełnomocnik procesowy syndyka na rozprawie apelacyjnej w dniu 2 grudnia 2021r / k. 637 v akt /.

Fakt ten został zupełnie pominięty przez Sąd niższej instancji . Nie był też przezeń dowodowo weryfikowany ani weryfikowany z punktu widzenia znaczenia dla oceny merytorycznej zasadności żądań powódki.

W tym kontekście nie można też tracić z pola widzenia i nie uwzględniać tego , iż jak wynika z treści umowy przewłaszczenia , spółka (...) mogła dysponować zbiorem ruchomości o zmiennym składzie ale w razie zmniejszenia stanu magazynowanego kątowników oznaczonych rodzajowo i wartościowo w załączniku do umowy , obowiązana była do zastąpienia ich innymi , tego samego gatunku i wartości.

Stąd dla oceny jaki był skład tego zbioru w dacie ogłoszenia upadłości / 26 listopada 2013r / , który powódka obejmowała pierwszym z żądań ustalających mających potwierdzić jej prawo własności do jego elementów koniecznym było dokonanie identyfikacji jego elementów.

Postępowanie dowodowe w zupełności nie było skierowane w tym kierunku , a motywy orzeczenia zagadnienie to w zupełności pomijają.

Jest to tym bardziej istotne gdy zważyć , że porównanie treści załącznika do umowy z dnia 21 lipca 2011r i treści dokumentu inwentarza przygotowanego przez syndyka- spisu z natury / por. k.51-58 akt oraz k. 70-76 akt / nie pozwala, bez dalszych ustaleń w tym, zakresie jednoznacznie potwierdzić identyfikacji tych rodzajów kątowników , które miałyby , stanowić przedmiot prawa własności spółki (...) / same czynione przy poszczególnych pozycjach spisu z natury adnotacji (...) nie pozwalają na jednoznacznie w tym zakresie wnioski. Kwestia ta także w zupełności umknęła ustaleniom oraz ocenie Sądu I instancji.

Nierozpoznanie istoty sprawy wynika jednak przede wszystkim z innych powodów.

Po pierwsze , Sąd Okręgowy mimo pozornego rozbudowania redakcyjnego motywów zaskarżonego orzeczenia zupełnie nie przeprowadził oceny zarzutów , które syndyk przeciwstawił żądaniom powódki , których uwzględnienie niweczyłoby ich zasadność.

Syndyk podnosił , że umowa przewłaszczenia z dnia 21 lipca 2011 r nie była skuteczna w świetle art. 155 §2 kc albowiem mimo , iż dotyczyła ona zbioru rzeczy o zmiennym składzie , oznaczonych co do gatunku , jej strony nie dokumentowały zmian , jakie w składzie tego zbioru następował w czasie pomiędzy datą umowy , a dniem ogłoszenia upadłości.

Stąd twierdził , że strona powodowa nie jest właścicielem całości lub części tego zbioru , skoro nie starała się nawet dowodzić jakie jego elementy były w jej posiadaniu w dniu 26 listopada 2013r.

Zarzut ten nie został w zupełności przez Sąd oceniony albowiem za takową nie może zostać uznane , znajdujące się w motywach zaskarżonego orzeczenia , nie oparte na jakichkolwiek w tym zakresie ustaleniach, jednozdaniowe stwierdzenie , że[ Sąd ] „ nie podziela zarzutu bezskuteczności umowy przewłaszczenia „ / por k. 571 akt /.

Wywód prawny w tym zakresie został zastąpiony jedynie , nie mającym merytorycznej wartości z rozważanego punktu widzenia , odwołaniem się do treści przepisu art. 348 i 349 kc oraz przytoczeniem wybranych postanowień umowy przewłaszczenia.

Sąd zupełnie przy tym pominął - nawet gdyby przyjąć , że w dacie podpisania umowy z dnia 21 lipca 2011r doszło do przeniesienia na poprzedniczkę prawną powódki wszystkich elementów zbioru rzeczy oznaczonych gatunkowo wymienionych w załączniku do niej - że jeszcze przed ogłoszeniem upadłości , mogło dochodzić do zmian w zakresie elementów składników tego zbioru / co pośrednio potwierdzają rozbieżności pomiędzy danymi o jego składzie pomiędzy znajdującymi się w aktach; załącznikiem do umowy i spisem z natury - wskazanych wyżej /

W ramach oceny tego zarzutu Sąd Okręgowy nie odniósł się do kwestii jakie znaczenie dla jego potwierdzenia lub uznania za niezasadny należy nadać – niespornej pomiędzy stronami - okoliczności , iż w ramach postępowania upadłościowego strona powodowa nie skorzystała z możliwości merytorycznego zweryfikowania stanowiska syndyka , który odmówił uznania , że wierzytelność (...) wobec upadłego do kwoty 490 745, 09 zł jest uprzywilejowana wobec pretensji finansowych innych wierzyciel (...) poprzez objęcie jej zabezpieczeniem wynikającym z umowy przewłaszczenia z dnia 21 lipca 2011r.

Trzeba przy tym dodać , że powody tej odmowy były tożsame z tymi , które strona pozwana powywołuje obecnie, uzasadniając nierozpoznany zarzut bezskuteczności umowy przewłaszczenia.

Drugą z zasadniczych przyczyn uznania , że istota sprawy nie została rozpoznana jest to , że Sąd Okręgowy nie ocenił także zarzutu pozwanego twierdzącego , iż powódka nie legitymuje się interesem prawnym w żądanych ustaleniach.

Jak już była o tym mowa , w motywach wyroku poprzestał na przytoczeniu poglądów orzecznictwa sądowego na temat tego , jak należy rozumieć pojęcie tego interesu , przy zastosowaniu art. 189 kpc.

Taki sposób argumentacji nie niesie za sobą żadnej merytorycznej wartości , skoro te jedynie teoretyczne wypowiedzi , nie zostały w zupełności wykorzystane do tego aby posłużyć ocenie interesu prawnego (...) w żądanych ustaleniach, przeprowadzonej przez pryzmat ustaleń faktycznych w rozstrzyganym sporze.

Za taką bowiem ocenę nie może być uznane pozbawione rzeczowej argumentacji stwierdzenie , że powódka taki interes posiada skoro przeciwnik procesowy stanowczo takiemu wnioskowi oponował , podając argumenty przeciw jego trafności których Sąd Okręgowy nie rozważył .

W to miejsce przytoczył dwukrotnie wprost fragmenty motywów orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2019r w sprawie (...) , którym na skutek rozpoznania skargi poprzednika prawnego powódki zostało uchylone postanowienie Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 20 lutego 2017r , sygn.(...)oddalające zażalenie na postanowienie Sądu I instancji o odrzuceniu pozwu.

Zupełnie przy tym Sąd nie dostrzegł , że Sąd Najwyższy wypowiedział się w tym rozstrzygnięciu przede wszystkim nie w kwestii dotyczącej interesu prawnego powódki ale na temat dopuszczalności drogi sądowej dla rozpoznania żądań ustalających , w warunkach równoczesnego prowadzenia postępowania upadłościowego we ramach któregom powódka zgłosiła swoja wierzytelność / twierdząc , iż jest ona zabezpieczona umową o przewłaszczenie /.

W kwestii dotyczącej samego interesu, zwrócił jedynie uwagę na fakt złożenia dwóch żądań ustalających, a także na to , że drugie z nich – dotyczące potwierdzenia odrębności kwoty uzyskanej ze sprzedaży przedmiotu przewłaszczenia której potencjalnie miałaby być zaspokojona wyłącznie wierzytelność (...) SA,- w warunkach jego uwzględnienia może doprowadzić do nieuzasadnionej ingerencji w przebieg postępowania upadłościowego.

Takie stanowisko Sądu Najwyższego , którym Sądy obu instancji są związane jedynie w zakresie uznania , iż zarzut niedopuszczalności drogi sadowej jest bezzasadny [ temu związaniu dał wyraz Sąd Apelacyjny uchylając postanowienie o odrzuceniu pozwu ], zawierało także wskazanie , że ocena istnienia po stronie powódki interesu prawnego w żądanych ustaleniach jest kompetencją Sądu rozpoznającego sprawę w oparciu o wyniki przeprowadzonego w tym kierunku postępowania dowodowego.

Tymczasem bazując tylko na wypowiedzi SN i jak wskazano , bezrefleksyjnym przytoczeniu wypowiedzi orzecznictwa Sąd Okręgowy uznał , że inetres taki po stronie powódki należy potwierdzić.

Wniosek taki w tych okolicznościach należy , podzielając zarzut skarżącej, uznać za co najmniej przedwczesny , przy braku merytorycznej argumentacji wspierających jego zasadność dowolny , a przy tym nie dający się materiałem zgromadzonym w sprawie zweryfikować.

Wobec tego tylko m na marginesie i dla porządku należy zauważyć , że Sąd zupełnie nie zwrócił uwagi , że powódka sformułowała dwa , jakkolwiek ze sobą powiązane ale jednak odrębne żądania ustalenia , a wobec tego ocena interesu prawnego powinna być odniesieni ona i w sposób dający się ocenić umotywowana, w odniesieniu do każdego z nich.

Sąd obowiązany był w szczególności podać powody dla których uznaje , powódka ma ten interes mimo , że nie skorzystała z możliwości zakwestionowania w postępowaniu upadłościowym odmowy syndyka potwierdzenia , iż jej wierzytelność objęta jest zabezpieczeniem wynikającym z umowy z 21 lipca 2011r/ ocenionym przezeń jako nieskuteczne/.

Miał też obowiązek wskazać jakie argumenty przemawiają za nim w odniesieniu do drugiego z żądań ustalających skoro , co niewątpliwe , przy opisanym wyżej zaniechaniu , uwzględnienie żądania wpływa na sposób prowadzenia postępowania upadłościowego obejmującego likwidację masy upadłości spółki (...) i uprzywilejowuje powódkę przy określeniu sposobu likwidacji jej funduszy.

Powinnością Sądu I instancji , której realizacji zaniechał , była też merytoryczna analiza istnienia interesu prawnego powódki w odniesieniu do obu żądań - o treści ostatecznie przez nią ukształtowanej , w warunkach gdy jak twierdził pozwany syndyk , w sposób nie kwestionowany przez (...) SA - iż w masie upadłości nie ma już żadnych ruchomości , a postępowanie likwidacyjne doszło do etapu podziału funduszy ze zbytego majątku upadłego.

Opisany zakres braków dotyczących sposobu oceny zarzutów obronnych pozwanego

każe postawić pytanie o to , czy stanowią one dostateczną podstawę do traktowanego przez art. 386 par 4 kpc jako możliwość a nie obowiązek Sądu II instancji , uchylenia wyroku Sadu Okręgowego.

Na pytanie to należy udzielić pozytywnej odpowiedzi .

Nawet uwzględniając to , że w obecnie obowiązującym modelu apelacji pełnej , Sąd II instancji , w granicach zaskarżenia i w granicach jego podstaw , rozpoznaje w dalszym ciągu tę samą sprawę , nie oznacza to , że może on zastąpić Sąd niższej instancji w tym zakresie w zupełności jeżeli jednocześnie dotychczasowe postepowanie rozpoznawcze miało inny niż właściwy dla przeprowadzenia oceny tych zarzutów kierunek.

Prowadziłoby to bowiem do sytuacji, w której także po raz pierwszy to Sąd Odwoławczy przeprowadzałby dowody w tym wydawał orzeczenia wpadkowe w jego ramach.

Przede wszystkim wykluczona byłaby weryfikacja przez strony sporu tych decyzji , skoro byłyby one niezaskarżalne żadnym środkiem zaskarżenia czy odwoławczym.

Po raz pierwszy i końcowy Sąd II instancji oceniałby , w oparciu o taki niezbędny dla rozstrzygnięcia , gromadzony jedynie na tym etapie postępowania materiał procesowy , a wydany wyrok nie podlegałby weryfikacji jego poprawności za pośrednictwem zwykłego środka odwoławczego.

Takich następstw wskazanego zastąpienia kompetencyjnego Sądu niższej instancji nie dałoby się pogodzić z wynikającą z gwarancji rangi konstytucyjnej zasadą dwuinstancyjności rozpoznawania spraw przed Sądem. / argument z art. 176 ust. 1 Ustawy Zasadniczej/.

Wskazanego wyżej skutku prowadzenia postępowania rozpoznawczego , w tym dowodowego w takich szerokich granicach, skoro zarzuty pozwanego pozostają w zupełności jak dotąd nie zweryfikowane / , co byłoby w rozstrzyganej sprawie dla jej poprawnego wyjaśnienia konieczne , tylko przez Sąd Odwoławczy / nie niweluje potencjalna możliwość skorzystania przez stronę sporu z prawa do wniesienia skargi kasacyjnej.

Nie jest ona , zgodnie z zamysłem ustawodawcy procesowego , zwykłym instancyjnym środkiem odwoławczym , a nadto z uwagi na konstrukcję skargi , niektóre spośród

możliwych do postawienia zarzutów, które można sformułować w apelacji np. dotyczące sposobu ustalenia okoliczności faktycznych - są w jej przypadku wykluczone - stanowiąc dla strony dodatkowe ograniczenie.

W warunkach uznania , że istnieje podstawa do wydania orzeczenia kasatoryjnego, zbędnym jest odnoszenie się przez Sąd Odwoławczy , w sposób bardziej szczegółowy niż to uczynił dotąd , do pozostałych zarzutów na których syndyk oparł konstrukcję apelacji.

Z podanych przyczyn Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji wyroku , na podstawie art. 386 §4 kpc.

SSA Grzegorz Krężołek