Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 stycznia 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSA Grzegorz Krężołek

po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2024 r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa R. K. (1)

przeciwko J. S. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 16 marca 2022 r., sygn. akt VII GC 92/21

1.  zmienia zaskarżony wyrok, nadając mu treść :

„I zasądza od pozwanego J. S. (1) na rzecz powoda R. K. (1) kwotę 258 706, 57 zł (dwieście pięćdziesiąt osiem tysięcy siedemset sześć złotych pięćdziesiąt siedem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych;

- od kwoty 149 804, 16 zł od dnia 31 grudnia 2018 r,

- od kwoty 104 550 zł od dnia 3 stycznia 2019 r.,

- od kwoty 3 837,60 zł od dnia 21 lutego 2019 r. do dnia zapłaty oraz odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 514, 81 zł (pięćset czternaście złotych osiemdziesiąt jeden groszy) od dnia 30 marca 2021 r. do dnia zapłaty;

II. w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 23 762 zł (dwadzieścia trzy tysiące siedemset sześćdziesiąt dwa złote), tytułem kosztów procesu”;

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanego J. S. (1) na rzecz powoda R. K. (1) kwotę 8100zł (osiem tysięcy sto złotych) z odsetkami w wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty, tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt : I AGa 132/22

UZASADNIENIE

W pozwie skierowanym przeciwko J. S. (1) , prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) (...) J. S. (1), R. K. (1), prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) (...), domagał się zasądzenia na swoją rzecz kwoty 259.222 zł wraz z odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych , liczonymi od kwot:

- 149.804,16 zł od dnia 31 grudnia 2018 roku do dnia zapłaty;

- 104.550 zł od dnia 3 stycznia 2019r

- 3.837,60 zł od dnia 21 lutego 2019r;

oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot

- 429 zł od dnia 2 stycznia 2019 r;

- 430 zł od dnia 4 stycznia 2019 r.,

- 171,20 zł od dnia 22 lutego 2019r. ;

do dnia zapłaty.

Wniósł także o obciążenie pozwanego kosztami procesu.

Uzasadniając żądanie wskazał , iż w ramach prowadzonej przez strony współpracy handlowej , J. S. (1) zawarł z nim szereg umów na zakup towarów. Po ich zrealizowaniu powód wystawił za każdą dokonaną sprzedaż dokumenty faktur VAT , obejmujących należności z tytułu cen , których pozwany nie zapłacił w terminie.

Żądaniem pozwu sprzedający objął zaległe należności stwierdzone fakturami VAT nr:(...) z dnia 7 grudnia 2018 roku na kwotę 149.804,16 zł z terminem płatności na dzień 28 grudnia 2018r, nr (...) z dnia 11 grudnia 2018r na kwotę 104.550 zł z terminem płatności na dzień 1 stycznia 2019, faktura nr (...) z dnia 21 stycznia 2019 r. na kwotę 3.837,60 zł z terminem płatności na dzień 20 lutego 2019r.

Jak podnosił dalej, pomimo upływu wskazanych terminów zapłaty, wielokrotnych monitów, rozmów telefonicznych oraz wystosowania do byłego kontrahenta przedsądowego wezwania do zapłaty, J. S. (1) nie uiścił żadnej z wymienionych kwot.

Żądaniem zostały objęte także należności z tytułu zryczałtowanych kosztów odzyskiwania należności, w wysokości równowartości w złotówkach 40 euro od każdej faktury na sumę nie wyższą aniżeli 5000 zł oraz równowartości 70 euro od każdej faktury dokumentującej należność wyższa aniżeli ta kwota.

Nakazem zapłaty z dnia 8 marca 2021r. Sąd Okręgowy w Kielcach w sprawie o sygnaturze (...), uwzględnił powództwo w całości.

W sprzeciwie od niego J. S. (1) , kwestionując go w całości, domagał się oddalenia powództwa oraz przyznania na swoją rzecz kosztów postępowania.

W motywach swojego stanowiska przyznał , iż złożył u R. K. (1) zamówienia na ubrania robocze, zapłaty za które objęte były wystawionymi przez powoda fakturami Vat nr. (...) na kwotę 149.804,16 zł, nr (...) na kwotę 104.550 zł oraz nr (...) na sumę 3.837,60 zł.

Jednak sprzedany i dostarczony towar- ubrania robocze - były dotknięte wadami fizycznymi , które czyniły je niezdatnymi do użycia zgodnego z przeznaczeniem.

Dlatego pozwany złożył wobec sprzedawcy reklamację, która nie została rozpatrzona.

Z tej przyczyny nie zapłacił należności objętych tymi dokumentami rozliczeniowymi , korzystając z uprawnienia do powstrzymania się ze spełnieniem swojego świadczenia do czasu wykonania zamówienia przez powoda, zgodnie z umową.

Pozwany zakwestionował też uprawnienie byłego kontrahenta do domagania się odsetek od należności z tytułu kosztów odzyskiwania należności, twierdząc iż należności te przynależą do kategorii kosztów sądowych od których odsetki nie mogą być naliczane.

Odnosząc się do tego stanowiska R. K. (1) twierdził , że reklamacja zgłoszona przez pozwanego nabywcę dotyczyła zupełnie innej partii towaru, objętego innym - wcześniejszym zamówieniem - za którą powód nie dochodzi zapłaty w tym postępowaniu. Co więcej , w odniesieniu do rozliczeń dotyczących tego zamówienia , strony zawarły ugodę regulującą w całości wzajemne roszczenia dla których było ono podstawą.

Podczas postępowania J. S. (1) uzupełnił dotychczasową argumentację o zarzut nieważności łączącej strony umowy wobec nieokreślenia w niej ceny za dostarczane przez powoda partie towaru, a na wypadek nie podzielenia tego zarzutu, postulował o obniżenie wysokości każdej z należności stwierdzonej wskazanymi wyżej dokumentami rozliczeniowymi o 30 % a to wobec tego , że sprzedający jednostronnie określał cenę dostaw, a nadto nie wykonywał czynności utylizacyjnych chociaż był do nich zobowiązany na podstawie umowy i współpracy handlowej stron sporu.

Wyrokiem z dnia 16 marca 2022r., Sąd Okręgowy w Kielcach :

-zasądził od J. S. (1) na rzecz R. K. (1) kwotę 259.222 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych:

- od kwoty 149.804.16 zł od dnia 31 grudnia 2018 r.

- od kwoty 104.550 zł od dnia 3 stycznia 2019 r.

- od kwoty 3.837,60 zł od dnia 21 lutego 2019 r., a także

odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

-od kwoty 429,04 zł od dnia 2 stycznia 2019 r.

- od kwoty 430 zł od dnia 4 stycznia 2019 r.

- od kwoty 171,20 zł od dnia 22 lutego 2019 r.

do dnia zapłaty [ pkt I ] oraz

-zasądził od J. S. (1) na rzecz R. K. (1) kwotę 23.762 zł., tytułem kosztów procesu [ pkt II sentencji wyroku ].

Sąd Okręgowy ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :

W dniu 16 stycznia 2016 r. strony zawarły umowę współpracy handlowej, w ramach której R. K. (1) zaopatrywał J. S. (1) w odzież roboczą, artykuły bhp oraz środki czystości, a także wykonywał naprawę , regenerację oraz usługi oraz prania takiej odzieży wraz dostarczeniem ich po tych czynnościach.

Współpraca gospodarcza stron sporu dotyczyła także innych czynności , które powód oferował w ramach prowadzonej przez siebie działalności .

Strony umowy wskazały, że ilość oraz asortyment poszczególnych zakupów i dostaw towarów będzie każdorazowo uzgadniana pomiędzy kupującym, a sprzedającym. Odbiór przedmiotów zamówień dostarczonych przez R. K. (1) do siedziby przedsiębiorstwa J. S. (1) miał następować na podstawie podpisu osoby upoważnionej przez kupującego na fakturze VAT lub dokumencie WZ.

Przedsiębiorcy ustalili , iż w przypadku stwierdzenia wad towaru , kupujący zobowiązany jest jak najszybciej poinformować o tym sprzedającego, natomiast uzasadnione reklamacje będą załatwiane w terminie 7 dni roboczych.

Płatność za dostarczone towary i usługi miała być dokonywana przez nabywcę na podstawie wystawionych przez kontrahenta faktur VAT.

Strony uzgodniły, iż koszty utylizacji zniszczonej odzieży będą obciążały powoda i zostaną doliczone do kosztów zakupu nowych ubrań przez pozwanego.

Ceny za dostarczany towar , w poszczególnych partiach oraz inne szczegóły zamówień były uzgadniane między stronami ustnie.

Umowa została zawarta na okres od 1 stycznia 2016r do 31 grudnia 2016 r, z możliwością jej wypowiedzenia, w formie pisemnej z zachowaniem trzymiesięcznego terminu. Natomiast brak wypowiedzenia automatycznie przedłużał umowę o kolejny rok.

Dostarczony towar był na miejscu kontrolowany przez osobę odbierającą na podstawie oceny przez nią losowo wybranej próby towaru . W przypadku stwierdzenia wady, była ona zgłaszana R. K. (1) na piśmie , w ramach procedury reklamacyjnej.

Łącząca strony umowa nie została wypowiedziana.

Z dalszej części ustaleń wynika , że dniu 7 grudnia 2018 r powód zrealizował dostawę dla pozwanego 252 sztuk kamizelek ocieplanych koloru białego oraz 500 sztuk ubrań w tym samym kolorze. Odbioru dokonał upoważniony pracownik pozwanego M. L.. Tego samego dnia została zrealizowana druga dostawa, obejmująca 500 sztuk białych ubrań z kołnierzykiem.

W ich następstwie R. K. (1) wystawił wobec J. S. (1) w dniu 7 grudnia 2018r fakturę VAT nr (...), za sprzedaż i dostarczenie pierwszej partii odzieży potwierdzoną , w zakresie wydania nabywcy, dokumentem (...) na kwotę 149.804,16 zł brutto, z terminem płatności do dnia 28 grudnia 2018 r

W dniu 11 grudnia 2018 roku sprzedawca wystawił kolejną fakturę VAT nr (...) za drugą dostawę z 7 grudnia 2018r potwierdzoną dokumentem (...) - także jako poprzedni , datowanym na dzień dostawy. Dokument rozliczeniowy obejmował kwotę 104.550 zł brutto, z terminem płatności do dnia 1 stycznia 2019 roku.

W ramach realizacji umowy R. K. (1) sprzedał i dostarczył J. S. (1) także 20 sztuk odzieży typu polar , w kolorze białym z haftem oraz cztery białe kamizelki z haftem. Miało to miejsce w dniu 18 stycznia 2019r , a odbiór potwierdził w taki sam jak poprzednio sposób , upoważniony pracownik pozwanego, M. L..

W dniu 21 stycznia 2019r powód wystawił wobec pozwanego za te partie towaru , którego odbiór potwierdzony został dokumentem (...) z daty dostawy , fakturę VAT nr (...) . Obejmowała ona należność na kwotę 3.837,60 zł brutto, z terminem płatności do dnia 20 lutego 2019r.

Sąd Okręgowi ustalił ponadto , że żadna z partii odzieży sprzedanych pozwanemu przez powoda , objętych dostawami należności za które stanowią przedmiot rozstrzyganego sporu, nie była wadliwa.

W dniu 13 lutego 2019r R. K. (1) skierował do J. S. (1) pismo informujące o zaległościach płatniczych dotyczących m.in. faktur VAT nr (...).

Przedsądowym wezwaniem do zapłaty z dnia 7 sierpnia 2019 r., powód ostatecznie wezwał pozwanego do zapłaty należności stwierdzonych fakturą VAT (...) na kwotę 149.804,16 zł, fakturą VAT nr (...) na kwotę 104.550,00 zł oraz fakturą VAT nr (...) na kwotę 3.837,60 zł, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia oznaczonego jako termin płatności do dnia zapłaty. Wskazane należności nie zostały przez pozwanego zapłacone.

Ocenę prawną roszczenia powoda , które uznał za w całości uzasadnione , Sąd Okręgowy oparł na stwierdzeniach i wnioskach , które można podsumować w następujący sposób :

a/ strony łączyła umowa o współpracy handlowej, na podstawie której powód sprzedawał i dostarczał pozwanemu odzież roboczą, a także, w ramach stałej współsprawcy zajmował się m.in. jej naprawą, regeneracją, praniem oraz jej utylizacją. Koszt utylizacji ponosił we własnym zakresie, doliczając go później do ceny sprzedaży kolejnej partii towaru, który sprzedawał J. S. (1).

Wszelkie uzgodnienia między stronami w zakresie szczegółów ich współpracy i poszczególnych zakupów partii odzieży, dokonywane były pomiędzy kontrahentami ustnie,

b/ niesporne pomiędzy stronami było również i to , iż w czasie trwania umowy, R. K. (1) zrealizował dostawy zakupionych przez kontrahenta ubrań , które zostały potwierdzone dokumentami (...) z dnia 7 grudnia 2018 r., (...) z dnia 7 grudnia 2018r oraz (...) z dnia 18 stycznia 2019 r, za które sprzedający wystawił wobec pozwanego faktury nr (...) na kwotę 149.804,16 zł, (...) na kwotę 104.550 zł oraz (...) na kwotę 3.837,60 zł, należności te nie zostały przez nabywcę zaspokojone,

c/ Sąd I instancji, odwołując się do normy art. 535 kc i wynikającego z jej treści rozkładu wzajemnych obowiązków podmiotów zawierających umowę sprzedaży, stanął na stanowisku , że niezasadny był podnoszony przez J. S. (1) zarzut o nieuzgodnieniu przez strony cen poszczególnych partii odzieży , która została sprzedana przez R. K. (1).

Zarzut ten , niewykazany przez kupującego , jest również nieusprawiedliwiony w świetle reguł doświadczenia życiowego , które wykluczają sytuację w której powód jako przedsiębiorca, zgodził się zrealizować zamówienie na kilkaset sztuk odzieży roboczej nie uzgodniwszy uprzednio z nabywcą ceny ich sprzedaży.

Zarzut tan jest dowolny także z tej przyczyny, iż strony od dłuższego czasu w ten właśnie sposób jak przy nabyciu spornych w postępowaniu partii towaru, zgodnie postępowały , a kwestia ceny i sposób jej ustalania za kolejne zamówienie nie budził wzajemnych kontrowersji,

d/ nieuzasadniony był również zarzut wadliwości sprzedanej odzieży. J. S. (1) nie udowodnił w postępowaniu faktów mogących potwierdzić jego trafność. Sąd odwołując się do art. 563 §1 kc wskazał , że jako kupujący, nie mógł w warunkach upływu terminu w jakim powinien był zawiadomić sprzedawcę o wadach , skorzystać z uprawnień z rękojmi i na tej podstawie domagać się obniżenia ceny za dostarczoną odzież . Stąd bezprzedmiotowy był zgłoszony przez pozwanego wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, celem ustalenia średnich cen takiej rodzajowo odzieży roboczej , która była przedmiotem sprzedaży pomiędzy stronami należności za które są przedmiotem sporu stron,

e/ zapłata ceny przez J. S. (1) powinna była nastąpić równocześnie z odbiorem świadczenia drugiej strony. Uwzględniając terminy zapłat , które były określone w poszczególnych fakturach wystawianych przez sprzedawcę, Sąd I instancji ocenił , że nabywca pozostawał w opóźnieniu w spełnieniu tych świadczeń ; w zakresie należności z faktury nr (...) od dnia 29 grudnia 2018 r, z faktury nr (...) od dnia 2 stycznia 2019 r., a z faktury (...) od dnia 20 lutego 2019r.,

f/ zdaniem Sądu I instancji uzasadnione jest również żądanie R. K. (1) o ile dotyczy zryczałtowanych kosztów dochodzenia należności na podstawie art. 10 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Wskazał motywując taka ocenę , iż strony sporu są przedsiębiorcami w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, a sprzedaże partii odzieży pomiędzy nimi wyczerpują cechy transakcji handlowej o której mowa w definicji tego pojęcia , którą posługuje się art. 4 pkt .1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r.

To zdaniem Sądu , w warunkach gdy powód nabył uprawnienie do naliczenia odsetek od nieuregulowanych w terminie należności o jakich mowa w art. 7 ust.1 ustawy, uprawnia R. K. do uzyskania rekompensaty za koszty dochodzenia należności w wysokościach, które określa norma art. 10 ustawy.

Zwrócił przy tym uwagę , że roszczenia sprzedawcy w odniesieniu do cen za poszczególne partie towaru stały się wymagalne już w dniach następnych po upływie terminów w jakich ich zapłaty , według dokumentów faktur powinny nastąpić , a także na to [ odwołując się do jednego z judykatów SN ] , że w sytuacji dochodzenia takich zryczałtowanych należności, Sąd orzekający o takim żądaniu nie jest uprawniony do badania czy i jakie związku z tym koszty przedsiębiorca rzeczywiście poniósł .

W dalszej części tego fragmentu uzasadnienia Sąd podał szczegółowo, w jaki sposób należało dokonać przeliczenia zryczałtowanych kwot wyrażonych w walucie europejskiej na złote , w odniesieniu do każdej należności wskazanej w poszczególnych fakturach wystawionych przez R. K. (1) - istotnych dla oceny roszczenia dochodzonego w postępowaniu .

Od tych tych składowych roszczenia , Sąd zasądził odsetki ustawowe od dat wskazanych w żądaniu pozwu - dni następnych po terminie płatności stwierdzonych w dokumentach rozliczeniowych uznając , że podstawą normatywną dla nich jest norma art. 481 kodeksu cywilnego .

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu był przepis art. 98 §1 kpc oraz wynikająca z niego zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

W apelacji od tego orzeczenia pozwany , zaskarżając je w całości, we wniosku środka odwoławczego postulował , w pierwszej kolejności, wydanie przez Sąd Odwoławczy orzeczenia reformatoryjnego , którym powództwo zostanie oddalone w całości, a powód obciążony na rzecz skarżącego kosztami procesu i postępowania apelacyjnego.

Ewentualnie domagał się uchylenia wyroku i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu w Kielcach do ponownego rozpoznania.

Apelacja została oparta tylko na zarzutach procesowych naruszenia, w sposób mający dla treści rozstrzygnięcia istotne znaczenie, norm :

a/ art. 327 ¹ kpc , wobec wadliwej konstrukcji pisemnych motywów wyroku i nie wskazania na jakich dowodach zostały oparte ustalenia faktyczne , w jaki sposób przeprowadzona została ocena dowodów, a w szczególności , dlaczego Sąd odmówił wiary dowodom przeciwnym , w tym tego , który dotyczył utylizacji odzieży.

b/ art. 233kpc w zw z art. 227 kpc wobec przyjęcia przez Sąd , że R. K. (1) w postępowaniu wykazał , iż wykonał na rzecz pozwanego usługi napraw , regeneracji oraz utylizacji odzieży do których zobowiązywała go umowa o współpracy handlowej stron mimo , że żadnej z nich w postępowaniu nie udowodnił .

Tej nieprawidłowości w zakresie oceny dowodów skarżący upatrywał także w nieprzeprowadzeniu przez Sąd I instancji wnioskowanej przez pozwanego opinii biegłego, który miałby ustalić średnie ceny rynkowe za sprzedaż odzieży o cechach , którym odpowiadały ubrania sprzedane skarżącemu.

Podnosił także tę nieprawidłowość wskazując , że polegała ona na wadliwym ustaleniu zgodnie z którym strony sporu ustaliły cenę ubrań , które później były sprzedane J. S. (1) mimo , iż takie uzgodnienie nie miało miejsca oraz niepoprawnym określeniu przez Sąd istoty sporu pomiędzy stronami mającej się sprawdzać do tego , czy towar dostarczony przez R. K. (1) był wadliwy.

Zdaniem skarżącego istota ta była inna , dotycząc tego , czy powód wykonał na rzecz pozwanego wszystkie świadczenia , do których obligowała go umowa o współpracy handlowej oraz jakie nieprawidłowości miały miejsce przy zawieraniu umowy sprzedaży na poszczególne partie odzieży kupionej przez apelanta.

W apelacji J. S. (1) złożył wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego dla ustalenia cen odzieży roboczej których dotyczyły faktury nr (...) , oferowanych przez innych przedsiębiorców – konkurentów powoda - na przełomie 2018 i 2019r.

Odpowiadając na apelację powód domagał się jej oddalenia jako pozbawionej uzasadnionych podstaw oraz obciążenia pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając apelację Sąd II instancji rozważył :

Środek odwoławczy pozwanego prowadzi do częściowej zmiany objętego nim wyroku , chociaż nie z przyczyn na które powołuje się skarżący J. S. (1) w uzasadnieniu stawianych zarzutów . Te bowiem nie są uzasadnione.

Zauważając , że pozwany nie opiera apelacji na zarzutach materialnych , powołując wyłącznie zarzuty procesowe , na wstępie należy przypomnieć, iż zarzut tego rodzaju jest uzasadniony jedynie wówczas , gdy spełnione zostaną równocześnie dwa warunki.

Strona odwołująca się do niego wykaże , że rzeczywiście sposób postępowania Sądu naruszał indywidualnie oznaczoną normę [ normy ] formalne. Jednocześnie nieprawidłowości te prowadziły do następstw , które miały istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia. Nieco inaczej kwestię tę ujmując ,jest usprawiedliwiony jedynie wówczas, jeżeli zostanie dowiedzione , że gdyby nie potwierdzone błędy proceduralne Sądu niższej instancji , orzeczenie kończące spór stron miałoby inną treść.

Co więcej , Sąd drugiej instancji, rozpoznający sprawę na skutek apelacji, jest związany zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa procesowego, co rodzi ten skutek , że w braku odwołania się do nich przez apelanta , Sąd nie może ich brać pod uwagę przy ocenie apelacyjnej nawet gdyby błędy procesowe Sądu niższej instancji stwierdził i uznawał, iż mają doniosły wpływ na ostateczną treść rozstrzygnięcia o przedmiocie poddanym pod osąd.

Odnosząc te generalne uwagi do zarzutów proceduralnych zawartych w środku odwoławczym pozwanego należy uznać je za chybione.

Nie ma racji J. S. (1) wskazując na naruszenie art. 327 ¹ kpc

Jak wynika z ukształtowanego i jednolitego , podzielanego przez Sąd Apelacyjny, w składzie rozstrzygającym sprawę, orzecznictwa Sądu Najwyższego ukształtowanego na tle poprzednio obowiązującej normy art. 328 §2 kpc , które wobec braku istotnej zmiany jej treści , zachowało aktualność, zarzut taki może on być uzasadniony jedynie wyjątkowo. Wtedy , gdy konstrukcja pisemnych motywów orzeczenia Sądu niższej instancji jest tak wadliwa , iż nie zawierają one danych pozwalających na przeprowadzenie na ich podstawie kontroli instancyjnej orzeczenia. Inaczej mówiąc , zarzut naruszenia tego przepisu jest uzasadniony jeżeli uzasadnienie wyroku nie pozwala na stwierdzenie czy Sąd prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego i [ lub ] procesowego.

/ por. także , wskazane jedynie ilustracyjnie , postanowienie SN z dnia 21 listopada 2001, sygn. I CKN 185/01 powołane za zbiorem Lex/

Tego rodzaju zasadniczymi / konstrukcyjnymi / wadami motywy wyroku z 16 marca 2022r. nie są dotknięte.

Wynika z nich , w oparciu o jakie ustalenia i wnioski prawne , odwołane do mających w sprawie zastosowanie norm prawa materialnego, Sąd podjął swoje rozstrzygniecie. Wiadomo jest z jego lektury także, w jaki sposób i dlaczego ocena zgromadzonych dowodów została przeprowadzona we wskazany w uzasadnieniu sposób.

Nie jest w związku z tym usprawiedliwiona argumentacja skarżącego wspierająca ten zarzut, tym bardziej , że Sąd rozpoznając sprawę i motywując wydane orzeczenie nie ma obowiązku wskazywać w jaki sposób odnosi się do wszystkich twierdzeń i ocen stron . Jego obowiązek w tym zakresie ogranicza się tylko do tych , które z punktu widzenia przedmiotu uzasadnianego rozstrzygnięcia , uznaje za doniosłe.

Zatem tylko uzupełniająco, już w tym miejscu należy zauważyć , iż w tracie trwania współpracy handlowej stron , w tym uzgadniania warunków w zakresie ceny i ilości kolejnych partii towarów kupowanych przez J. S. (1) , kwestia realizacji przez R. K. (1) utylizacji zużytej odzieży a także wpływu wysokości jej kosztów [ obciążających niespornie sprzedającego ] na ceny kolejnych partii odzieży przez nabywcę nie była przez strony poruszana , a tym bardziej nie budziła jakichkolwiek kontrowersji , co więcej sporu oddziałującego na warunki kontynuowanej przez znaczny okres czasu współpracy gospodarczej. Co więcej już po odbiorze dostaw , które są podstawą obecnie dochodzonego przez powoda roszczenia , nabywca odzieży także nie podnosił wobec sprzedawcy kwestii zawyżenia ceny w następstwie nieprawidłowego określenia kosztów utylizacji odzieży ani też nie zarzucał , że R. K. (1) nie wykonywał innych świadczeń wynikających z umowy o współpracy [ jak np. usługi prania czy bieżącej renowacji poszczególnych sztuk odzieży ] Nie podnosił obecnie formułowanych zarzutów opartych na tezie o niewykonywaniu obowiązków umownych przez kontrahenta , zawyżaniu ceny a tym bardziej o jej wzajemnym nieokreśleniu przez kontraktujących przed przestąpieniem do zakupów i dostaw z z grudnia 2018 i stycznia 2019r także wówczas, gdy pismem z 13 lutego 2019r powód przypomniał o zaległościach w zapłacie za dwie pierwsze partie odzieży.

J. S. (1) nie uczynił tego także , gdy został w dniu 7 sierpnia 2019r wezwany ostatecznie do zapłaty całej , obecnie dochodzonej należności za odzież wraz z odsetkami.

Zarzuty tak dotyczące nieuzgodnienia ceny sprzedaży kupowanych ubrań jak i jej zawyżenia przez sprzedawcę [ które , nota bene , należy ocenić jako formułowane wzajemnie niespójnie] jak i zarzut niewykonania wszystkich obowiązków umownych przez powoda , zostały sformułowane przez pozwanego dopiero podczas sporu przed Sądem. Już z tych przyczyn należy je uznać za nieuzasadnione i sformułowane tylko na potrzeby rozstrzyganego sporu.

Wniosek tej treści jest uzasadniony szczególnie , że obecnie skarżący przez cały okres kiedy trwała współpraca stron aprobował stan, w którym wszystkie uzgodnienia dotyczące cen i innych szczegółów sprzedaży poszczególnych partii towaru , dokonywane były wzajemnie w formie ustnej. Umowy dotyczące obecnie spornych partii odzieży – niespornie odebranych bez zastrzeżeń ilościowych i jakościowych przez J. S. (1) - niczym nie różniły się od poprzednich w zakresie sposobu kształtowania ich istotnych, z punktu widzenia interesów umownych powoda i pozwanego , postanowień.

Pozostałe zarzuty pozwanego, wprost odnoszą się do przeprowadzonej przez Sąd I instancji oceny dowodów i poczynionych , na podstawie wniosków z niej wynikających , ustaleń faktycznych.

Zatem należy wskazać , iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233§1 kpc [jak można sądzić zawodowemu pełnomocnikowi pozwanego chodziło o tę pierwszą z jednostek redakcyjnych tej normy albowiem tylko ona stanowi o ocenie dowodów i jej kryteriach ] oraz funkcjonalnie z nim związanego zarzutu błędu ustaleń , wymaga od strony wykazania na czym , w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i skonstatowanych na wnioskach z niej wynikających faktów.

W szczególności ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianych zarzutów na tych zasadach , wyklucza uznanie ich za usprawiedliwione, pozostając dowolną , nie doniosłą z tego punktu widzenia polemiką oceną i ustaleniami Sądu niższej instancji.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005 , sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

Ponadto nie można tracić z pola widzenia również , że swobodna ocena dowodów stanowi jeden z podstawowych elementów składających się na jurysdykcyjną kompetencję Sądu , który dowody bezpośrednio przeprowadza.

Ma to m. in. i takie następstwo , że nawet w sytuacji w której z treści dowodów można , w zakresie ustaleń , wyprowadzić równie logiczne , chociaż przeciwne do przyjętych przez Sąd I instancji wnioski , to zarzut naruszenia normy art. 233 §1 kpc , pomimo to , nie zostanie uznany za usprawiedliwiony.

Dopóty , dopóki ocena przeprowadzona przez Sąd mieści się w granicach wyznaczonych przez tę normę procesową i nie doznały naruszenia wskazane tam jej kryteria , Sąd Odwoławczy obowiązany jest ocenę tę , a co za tym idzie także wnioski z niej wynikające dla ustalań faktycznych , aprobować .

To, w jaki sposób pozwany motywuje realizację tych zarzutów [ podnosząc błąd oceny , skarżący bezpośrednio przenosi w motywach apelacji tę wadę na ustalenia , które uznaje, we fragmentach przez siebie wskazanych , za niepoprawne ] , wyklucza uznanie ich za uzasadnione.

W miejsce rzeczowej, opartej na wskazanych wyżej kryteriach , odniesionej do indywidualnie oznaczonych dowodów [ i opartych na niej ustaleń faktycznych , które przez to miałyby być dotknięte wytykaną wadą błędu ], polemiki ze sposobem postępowania Sądu Okręgowego , skarżący ogranicza się do przeciwstawienia jej własnej ich wersji , jego zdaniem poprawnej.

Nieprawidłowość Sądu na której zostały oparte - zgodnie z argumentacja apelanta - sprawdza się do tego ,że nie przyjął on wersji zdarzeń istotnych dla rozstrzygnięcia afirmowanej przez J. S. (1), zgodnie z którą cena kupna trzech partii odzieży nie była wzajemnie uzgodniona , sprzedawca ją zawyżył nie wykonując usługi utylizacji zniszczonej odzieży oraz nie wykonał części swoich obowiązków umownych wobec nabywcy , które nakładała na niego umowa o współpracy handlowej.

Już stwierdzenie takiego sposobu motywowania stawianych zarzutów, w powiązaniu z tym co powiedziano wcześniej na temat sposobu zachowania J. S. (1) przed wszczęciem sporu sądowego w relacjach z R. K. (1) oraz braku dowodowego potwierdzenia dla zarzutów pozwanego , wystarcza dla odparcia ich obu

Trzeba jeszcze , dla porządku , dodać , iż to pozwany , dotąd nie kwestionujący wysokości dochodzonych roszczeń z tytułu niespornie niezapłaconych przez siebie cen za odzież z tych trzech partii , których dotyczy obecny spór stron, był obowiązany wykazać , że na skutek podnoszonych zaniechań R. K. (1) w zakresie wykonania innych obowiązków umownych oraz nieuzasadnionego doliczenia do kwot stwierdzonych w fakturach VAT nr (...) kosztów niewykonanej utylizacji zniszczonej odzieży , sumy te albo w ogóle nie są sprzedającemu należne albo powinny być zapłacone w niższej wysokości.

Poza twierdzeniami , w tym co do zakresu postulowanego obniżenia należności cenowych w dowolnie przyjętej przez siebie skali wyrażonej w procentach i własnym zeznaniem / por. k. 156 v akt / , które należy uznać za ogólne , pozbawione szczegółów na których mógłby on skutecznie budować wskazane zarzuty J. S. (1) nie przedstawił na wskazane okoliczności innych dowodów , a te które zostały przez Sąd I instancji przeprowadzone z inicjatywy oponenta procesowego nie mogą stanowić dla nich potwierdzenia o charakterze faktycznym.

Stąd uzasadnioną jest ocena zgodnie z którą pozwany nie zdołał ich w postępowaniu udowodnić.

W tym kontekście ocenić jako nietrafną należy argumentację skarżącego , który także w ramach zarzutu naruszenia art. 233 kpc w zw 227 kpc art. 378 kpc uznaje ,iż Sąd Okręgowy popełnił błąd nie przeprowadzając wnioskowanego przez niego dowodu z opinii biegłego.

Wskazać należy ,że opinia biegłego nie może być środkiem za pomocą którego strona jest wyręczana w przedstawianiu dowodów , których treść ma uzasadniać jej stanowisko prezentowane w prywatnoprawnym sporze z przeciwnikiem procesowym.

Autor opinii - biegły nie może zastępować stron w przedstawianiu istotnych dla sprawy twierdzeń faktycznych, gromadzeniu materiału faktycznego , czy w poszukiwaniu dowodów. Opinia biegłego ma na celu wyłącznie ułatwienie Sądowi należytej oceny już zebranego w sprawie materiału wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Nie może ona natomiast sama być źródłem materiału faktycznego sprawy ani tym bardziej stanowić podstawy ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny , w ramach opracowania , które ekspert przygotuje.

/ por. bliżej z pośród kilku , nadal aktualny judykat SN z dnia 11 lipca 1969 , sygn. I CR 140/69 , powołany za zbiorem Lex /

Zważywszy na tezę dowodową, na którą miało odpowiedzieć opracowanie eksperckie wnioskowane przed Sądem Okręgowym przez J. S. (1) , do tego właśnie zastępowania go w aktywności dowodowej w zakresie wykazywania relewantnych faktów , opinia została sprowadzona. Oto bowiem w warunkach gdy ani wraz ze sprzeciwem od nakazu zapłaty ani też później - także po zmianie osoby pełnomocnika procesowego pozwany , poza jedną ofertą cenową na wykonanie /szycie ubrań roboczych , / nie wykazując ich porównywalnych z cech z odzieżą sprzedawaną przez powoda i to z okresu wcześniejszego aniżeli zakupy z przełomu grudnia 2018r i stycznia 2019r / por. k. 112 akt/ , nie przedstawił w zakresie średnich cen rynkowych takiej odzieży żadnych innych dowodów.

Stąd to opiniodawca byłby zmuszony do poszukiwania tych danych , co jest niezgodne z zakresem zadania , które w ramach opiniowania , Sąd uprawniony jest powierzyć biegłemu.

Już tylko z tego powodu decyzja procesowa Sądu niższej instancji, odmawiająca przeprowadzenia opinii była poprawna-/ chociaż przede wszystkim z innych powodów niż te , które powołał Sąd oddalając wniosek - por. k. 145 v akt / , stąd zarzut skarżącego jest bezzasadny.

W związku z tym zarzutem dodać jeszcze należy , że Sąd II instancji nie mógł uwzględnić tego wniosku J. S. (1) , który został ponowiony w apelacji.

U podstaw takiej oceny są dwa powody. Pierwszy i zasadniczy wynika z faktu , że decyzja procesowa Sądu niższej instancji była , w ostatecznym wyniku , poprawna. Zatem ponowny wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego należy ocenić jako spóźniony w rozumieniu art. 381 kpc.

Drugi wskazywany tylko dla porządku , wynika stąd , że przyjmując restryktywne stanowisko proceduralne można bronić poglądu zgodnie z którym sama ocena zasadności decyzji Sądu Okręgowego przez Sąd Odwoławczy , jest pomimo podniesienia zarzutu z art. 162 kpc przed Sądem I instancji , wobec oddalenia wniosku dowodowego jest wykluczona z przyczyn formalnych.

Wykluczona dlatego , iż w warunkach związania Sądu II instancji zarzutami natury procesowej , zawodowy pełnomocnik pozwanego , domagając się kontroli poprawności tej decyzji procesowej nie powołał art. 380 kpc stanowiącej dla niej podstawę.

Omamiane zarzuty nieprawidłowości oceny i ustaleń o inne skarżący upatruje ich realizacji w powoływanej, wadliwej identyfikacji istoty sporu czy nie podjęcia oceny faktu nieuzgodnienia ceny odzieży sprzedanej pozwanemu czy niewykonywania innych obowiązków umownych przez R. K. (1) w tym usługi utylizacyjnej albo to nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia [ jak kwestia identyfikacji istoty sporu , a ściślej, zagadnień decydujących o jego rozstrzygnięciu przez pryzmat stanowisk procesowych stron ] albo też zostały zweryfikowane zostały już wcześniej i z powołanych tam powodów także nie zostały przez Sąd Odwoławczy podzielone.

Odparcie tych zarzutów ma m. in. i tę konsekwencję iż ustalenia , które Sąd Okręgowy w Kielcach uczynił podstawą faktyczna wydanego wyroku , jako poprawne, Sąd Odwoławczy przyjmuje za własne.

W oparciu o nie usprawiedliwiona jest ocena zgodnie z którą Sąd I instancji nie popełnił błędu zastosowania relewantnych dla oceny roszczenia powoda , o ile jego podstawa jest niezapłacona cena za trzy partie ubrań roboczych , określona łącznie trzeba fakturami VAT nr (...) ., norm materialnych.

Pomimo sprzedania ubrań przez powoda i ich odbioru przez nabywcę przy braku zastrzeżeń ilościowych i jakościowych do nich , pozwany był obowiązany spełnić swoje świadczenie w terminach wyznaczonych przez poszczególne , wskazane wyżej dokumenty rozliczeniowe. W warunkach gdy tego tego nie uczynił , pozostaje w opóźnieniu , które uzasadniało naliczenie odsetek ustawowych od kwot cząstkowych od dnia następnego po dniu w którym był do zapłat zobowiązany.

Jak wspomniano na wstępie części motywów poświęconej ocenie prawnej apelacji pozwanego , skarżący nie podniósł żadnych zarzutów o charakterze materialnym.

Nie był zobligowany tego uczynić , co nie zwalniało Sądu II instancji od oceny orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej przez pryzmat tego kryterium.
Realizacja tego obowiązku doprowadziła w swoich następstwach do konieczności zmiany zaskarżonego wyroku w sposób w sposób wskazany w pkt 1 I,II i III sentencji orzeczenia Sądu Odwoławczego. I z tej przyczyny i jedynie w części, środek odwoławczy J. S. (1) został uwzględniony.

W motywach prawnych orzeczenia , Sąd Okręgowy wyraźnie odróżnił od siebie dwa źródła materialne roszczeń powoda.

Pierwszym były trzy zawarte przez strony umowy sprzedaży odzieży za którą skarżący w terminach określonych w wystawionych przez sprzedawcę fakturach nie zapłacił. Drugim była należność dochodzona w łącznej kwocie 10 30,24 zł / wraz z odsetkami za opóźnienie / z tytułu należnych powodowi także zryczałtowanych kosztów dochodzenia należności w transakcjach handlowych dla których podstawą był art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013r o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych [ jedn. tekst DzU z 2023 poz. 1790].

Podzielając stanowisko Sądu meriti co do tego , iż co do zasady powód może skutecznie domagać się od pozwanego - także przedsiębiorcy - zwrotu tych zryczałtowanych kosztów od każdej faktury obejmującej niespełnione na czas świadczenie, a Sąd oceniający takie roszczenie nie jest uprawniony do weryfikacji tego, czy przedsiębiorca rzeczywiście koszty w tej wysokości poniósł , a nawet czy podjął jakiekolwiek działania zmierzające do odzyskania należności , dostrzec należy , iż Sąd popełnił błąd materialny uznając , że kwoty wskazane w żądaniu powoda - wyrażone w walucie europejskiej , odniesione do wartości każdej z trzech faktur, są oznaczone prawidłowo.

Trzeba pamiętać , że wszystkie czynności prawne - transakcje handlowe w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z 8 marca 2013r - z których R. K. (1) wywodzi roszczenie z tytułu zapłaty cen, miały miejsce przed 1 stycznia 2020r i przed ta datą upłynęły terminy w których kupujący miał obowiązek je zapłacić. Przed tą datą powód uzyskał też uprawnienie do dochodzenia od tych jako przeterminowanych świadczeń o charakterze pieniężnym odsetek w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy.

Zatem , na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 19 lipca 2019r o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych [ DzU z 2019 poz. 1649 ] do takich transakcji handlowych w rozumieniu ustawy zmienionej w art. 10 / który określał , na skutek zmiany, podwyższone sumy ryczałtowe od 40 do 100 euro w zależności od wysokości opóźnionego świadczenia /, miały zastosowanie przepisy dotychczasowe.

Normę tę należało wyłożyć w ten sposób , że do należności z faktur objętych sporem stron , co do zryczałtowanych kosztów ich dochodzenia ma zastosowanie art. 10 ustawy z dnia 8 marca 2013r., w brzmieniu dotychczasowym / przed zmianą dokonaną na podstawie ustawy zmieniającej z 19 lipca 2019r.

Po myśli normy art. 10 ust. 1 ustawy , która dla określenia wysokości tej części świadczenia powoda ma zastosowanie, zryczałtowana kwota kosztów , której może dochodzić od dłużnika bez wezwania , wynosi równowartość 40 Euro, niezależnie od wysokości należności terminowo nie zrealizowanych .

O sposobie jej przeliczenia na złote, decyduje średni kurs waluty europejskiej, ogłoszony Narodowy Bank Polski , ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne.

Zatem od każdej należności stwierdzonej fakturami nr (...)

R. K. (1)należna jest równowartość 40 Euro przy czym w odniesieniu do pierwszej z nich , zważywszy na datę wymagalności przeliczenie na złotówki następuje według kursu na dzień 30 listopada 2018r , w odniesieniu do drugiej na dzień 31 grudnia 2018r a trzeciej 31 stycznia 2019r.

Trzeba dodać , dla zapewnienia kompletności wywodu , iż Sąd II instancji ustalił te kursy przeliczeniowe według danych archiwalnych publikowanych oficjalnie na stronie internetowej NBP.

Dlatego też powodowi z tego tytułu należna jest, nie jak przyjął to Sąd I instancji, łączną kwota 1030,24 zł [ 429,04 + 430= 171, 20 ] ale 514,81 zł [ 171,61 +172 +171,20 ]

W konsekwencji do niej ograniczył Sad Odwoławczy zakres uwzględnionej części roszczenia powoda z tego tytułu , co przełożyło się na zmniejszenie łącznej sumy uznanej za należną powodowi do sumy 258 706, 57 zł { 259 222 zł – [ 1030,24 – 514,81]}.

Niepoprawnie też Sąd Okręgowy określił początkową datę naliczenia odsetek ustawowych za opóźnienie od sumy z weryfikowanego tytułu.

W warunkach , gdy jest świadczenie pieniężne o nieoznaczonym terminie w jakim dłużnik ma je wykonać / a powód wzywając pozwanego w dniu 7 sierpnia 2019r ostatecznie do spełnienia świadczenia nie objął nim tej tej jego części / o opóźnieniu stronie J. S. (1) w zakresie sumy 514, 81zł można zasadnie mówić dopiero od dnia następnego po dniu w którym pozwany otrzymał odpis nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu w którym tak identyfikowane w zakresie podstawy / źródła normatywnego/ roszczenie po raz pierwszy zostało wobec dłużnika przez wierzyciela sformułowane / por. k. 54 akt /

Dlatego Sąd Odwoławczy, jedynie z tych powodów, apelację pozwanego w części uwzględniając, zmienił zaskarżone nią orzeczenie, w sposób wskazany w punkcie 1 I-III

orzeczenia zmieniającego , na podstawie art. 386 §1 kpc.

W pozostałej zakresie środek odwoławczy pozwanego jako nieuzasadniony , uległ oddaleniu o którym Sąd II instancji orzekł na podstawie art. 385 kpc . [ pkt 2 sentencji]

Rozstrzygając o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd II instancji zastosował art. 98 §1 i 3 oraz 99 kpc w zw. z art. 391 §1 kpc i wynikającą z niego dla rozliczenia stron z tego tytułu , regułę odpowiedzialności za wynik sprawy .

Powody , które zdecydowały o zmianie orzeczenia Sądu Okręgowego , zupełnie inne niż te , które wynikały z argumentacji apelacyjnej J. S. (1) zdecydowały o tym, iż w zakresie rozliczenia kosztów , został uznany za przegrywającego spór także na jego odwoławczym etapie.

Kwota należna wygrywającemu R. K. (1) , pozostając pochodną wartości przedmiotu zaskarżenia oraz wyczerpując się w wynagrodzeniu zastępującego go pełnomocnika - radcy prawnego - została ustalona na podstawie §2 pkt 7 w zw. z §10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 [ jedn. tekst DzU z 2018 poz. 265].

Kwotę tę Sąd przyznał wraz z odsetkami , na podstawie art. 98 §1 ¹kpc , o których był obowiązany orzec z urzędu [ pkt 3 sentencji wyroku].