Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Marek Boniecki (spr.)

Sędziowie: SSA Regina Kurek

SSA Paweł Czepiel

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 marca 2024 r. w Krakowie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowo-Handlowego (...) sp. z o.o. w R.

przeciwko (...) S.A. w Z.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 29 marca 2022 r., sygn. akt VII GC 216/21

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej, tytułem kosztów postępowania apelacyjnego, kwotę 8100 zł (osiem tysięcy sto złotych) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Sygn. akt I AGa 168/22

Uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie

z 14 marca 2024 r.

Wyrokiem z 29 marca 2022 r. Sąd Okręgowy w Kielcach zasądził od (...) S.A. w Z. na rzecz Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowo-Handlowego (...) spółki z o.o. w R. kwotę 1.386.358,85 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 9 marca 2021 r. do dnia zapłaty oraz 80.135 zł tytułem kosztów procesu.

Sąd pierwszej instancji poczynił ustalenia faktyczne zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, z których wynika, że:

- 20 sierpnia 2019 r. pozwana, w trybie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, zawarła z konsorcjum spółek: (...) sp. z o.o. w W. i (...) S.A. w W. (...)umowę, której przedmiotem było wykonanie przez konsorcjum modernizacji elektrofiltrów bloków energetycznych nr(...)w (...) S.A., zgodnie
z zakresem określonym w części II SIWZ;

- jednym z załączników do umowy (nr (...)) była lista podwykonawców;

- zgodnie z pkt. 14.8 umowy, wykonawca mógł powierzyć wykonanie umowy osobie trzeciej w zakresie ustalonym w ofercie; wykonawca zobowiązany był do pisemnego poinformowania zamawiającego o firmie podwykonawcy najpóźniej na 15 dni przed przystąpieniem do realizacji przedmiotu umowy oraz podania nazwy albo imion i nazwisk podwykonawcy wraz z ich danymi kontaktowymi, a także poinformowania o zmianie lub rezygnacji z podwykonawcy przy realizacji umowy, ze wskazaniem zakresu prac tego podwykonawcy;

- pismem z 4 czerwca 2020 r., działając w imieniu konsorcjum, (...) S.A. wystąpiła do pozwanej o dopuszczenie do wykonania prac na terenie elektrowni w ramach inwestycji- modernizacja elektrofiltrów bloków energetycznych nr (...) w (...) S.A., w charakterze podwykonawcy – powodowej spółki; zgodnie z treścią zgłoszenia, podwykonawca miał być dostawcą wymienionych w zgłoszeniu konstrukcji stalowych; pozwana w formie pisemnej, poprzez adnotację na zgłoszeniu „zgoda”, wyraziła zgodę na podwykonawstwo powódki w zakresie objętym zgłoszeniem; (...) S.A. dokonała także zgłoszenia powódki jako podwykonawcy w sposób wskazany w punkcie 14.9 umowy zawartej z inwestorem;

- 9 czerwca 2020 r. (...) S.A. zawarła z powodową spółką umowę podwykonawczą, której przedmiot, zgodnie z pkt. 3 preambuły, stanowił część umowy zawartej przez wykonawcę, działającego w ramach konsorcjum, z pozwaną w dniu 20 sierpnia 2019 r.;

- przedmiotem umowy podwykonawczej było odpłatne wytworzenie i dostarczenie przez powódkę (podwykonawcę) do (...) S.A. oraz przeniesienie na wykonawcę własności rzeczy, miejscem świadczenia dla przedmiotu umowy miał być teren siedziby (...) S.A., a miejscem wytworzenia rzeczy - warsztaty podwykonawcy;

- wynagrodzenie szacunkowe zastało ustalone w umowie na 1.124.410,29 zł netto plus podatek VAT; ostateczne rozliczenie miało nastąpić powykonawczo na podstawie tonażu teoretycznego według wykazów wysyłkowych, bez naddatku na spoiny i ryczałtowych stawek jednostkowych w wysokości określonej w umowie; zakres dostaw obejmujących konstrukcje stalowe i ich szacunkową ilość został określony w załączniku nr(...) do umowy; przedmiot umowy obejmował także dostarczenie przez podwykonawcę kompletnej dokumentacji powykonawczej; zgodnie z harmonogramem realizacji kontraktu rozpoczęcie dostaw konstrukcji miało nastąpić 19 czerwca 2020 r., a skończyć 6 lipca 2020 r.;

- przed wysyłką gotowych elementów konstrukcji stalowych na miejsce przeznaczenia były one przedmiotem odbiorów częściowych w zakładzie powódki, w których uczestniczyli przedstawiciele wykonawcy, podwykonawcy i pozwanej (inwestora);

- odbiory częściowe miały miejsce w okresie od 29 czerwca 2020 r. do 23 lipca 2020 r.;

- w okresie 30 czerwca 2020 r. – 27 lipca 2020 r. wykonane przez powoda konstrukcje stalowe zostały dostarczone do (...), co znalazło potwierdzenie w dokumentach - specyfikacjach wysyłkowych, podpisanych przez przedstawicieli (...) S.A.;

- 19 sierpnia 2020 r. powódka przekazała (...) S.A. dokumentację powykonawczą;

- 30 czerwca 2020 r. strona powodowa wystawiła (...) S.A. fakturę na kwotę 182.131,61 zł za wykonanie konstrukcji stalowych, płatną do 30.07.2020 r., a 31 lipca 2020 r. fakturę na kwotę 1.204.227,24 zł za wykonanie konstrukcji stalowych, płatną do 30 sierpnia 2020 r.; faktur tych (...) S.A. nie uregulowała, o czym pozwana została poinformowana przez powódkę;

- pismem doręczonym 30 września 2020 r., powódka wezwała pozwaną do zapłaty do 5 października 2020 r. kwoty 1.386.358,85 zł - tytułem wymagalnego wynagrodzenia z umowy powykonawczej zawartej ze (...) S.A.

- (...) S.A. nie otrzymała od pozwanej wynagrodzenia za wykonane prace,
w tym także za te objęte umową powykonawczą zawartą z powodową spółką.

W ustalonym przez siebie stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał powództwo za uzasadnione, przyjmując, że:

- irrelewantne dla rozstrzygnięcia były zarzuty powódki dotyczące sprzeczności umowy zawartej przez pozwaną z wykonawcą z art. 143 d ust. 1-6 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych – t. jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 1843, dalej: p.z.p.), której powodowa spółka nie była stroną;

- zawarta przez powódkę ze (...) S.A. umowa podwykonawcza była umową dostawy; warunkiem powstania po stronie pozwanej (zamawiającej) obowiązku bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia należnego powódce (podwykonawcy) było przedłożenie pozwanej umowy o podwykonawstwo;

- nie został dochowany tryb przewidziany art. 143 b ust. 8 p.z.p., albowiem brak jest dowodu świadczącego o tym, że pozwanej została przedłożona przez wykonawcę lub przez podwykonawcę poświadczona za zgodność z oryginałem kopia umowy podwykonawczej zawartej przez powódkę ze (...) S.A.;

- po stronie pozwanej nie powstał zatem wynikający z art. 143 c ust. 1 p.z.p. obowiązek zapłaty wymagalnego wynagrodzenia bezpośrednio powódce, w sytuacji gdy ta nie otrzymała wynagrodzenia od wykonawcy;

- art. 143 b i c p.z.p. nie są przepisami szczególnymi w stosunku do przepisów kodeksu cywilnego regulujących solidarną odpowiedzialność zamawiającego (inwestora) wobec podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy;

- zaszły przesłanki do przewidzianej w art. 647 ¹§1 k.c. solidarnej odpowiedzialności pozwanej (inwestora) do zapłaty wymagalnego wynagrodzenia należnego powódce (podwykonawcy) z tytułu umowy o podwykonawstwo zawartej z wykonawcą (...) S.A.: przed zawarciem umowy o podwykonawstwo i przystąpieniem przez podwykonawcę do jej wykonania (...) S.A. zgłosiła pozwanej powodową spółkę jako podwykonawcę robót w ramach inwestycji oraz określiła w zgłoszeniu z 4.06.2020 r. zakres prac, które będzie realizowała powódka;

- art. 647 ¹§1 k.c. ma także zastosowanie do umów o podwykonawstwo, których przedmiotem jest dostawa;

- z umowy o podwykonawstwo z 9.06.2020 r. wynika wprost, że wytworzenie
i dostarczenie przez powódkę konstrukcji stalowych wchodziło w skład przedmiotu umowy zawartej przez pozwaną w dniu 20.08.2019 r. z (...)Sp. z o.o. i (...) S.A.;

- zgłoszenie przez powoda w piśmie procesowym z 22.11.2021 r. żądania zasądzenia ustawowych odsetek za opóźnienie od należności głównej od dnia wniesienia pozwu nie było niedopuszczalne z uwagi na treść art. 458 ⁸ §1 k.p.c., albowiem jest to roszczenie uboczne ściśle związane z roszczeniem głównym jako roszczenie akcesoryjne.

Wyrok powyższy zaskarżyła w całości apelacją pozwana, wnosząc o jego uchylenie
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji, ewentualnie zmianę poprzez oddalenie powództwa.

Apelująca zarzuciła: 1) nierozpoznanie istoty sprawy wskutek zupełnego pominięcia formułowanego przez pozwaną zarzutu ograniczenia odpowiedzialności na zasadzie art. 647 ¹ §3 k.c.; 2) sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia art. 233 k.p.c., poprzez dowolne przyjęcie, że: a) pismo (...) S.A. z 4.06.2020 r. zawiera szczegółowy przedmiot robót, podczas gdy w istocie stanowi wyłącznie informację dot. wyrażenia zgody na wejście na teren pozwanej oraz że pozwana wyraziła zgodę na podwykonawstwo w zakresie objętym zgłoszeniem, podczas gdy pozwanej nie został przedstawiony szczegółowy przedmiotowy robót ani też umowa podwykonawcza; b) (...) S.A. nie otrzymała wynagrodzenia za prace powódki, podczas gdy powyższe nie wynika z dowodów przeprowadzonych przez Sąd I instancji, zaś Konsorcjum otrzymało wynagrodzenie z tytuł prac realizowanych w ramach przedmiotowej inwestycji; 3) naruszenie art. 233 k.p.c. w zw. za art. 6 k.c. przez przyjęcie, że powódka udowodniła wysokość roszczenia, pomimo jakiejkolwiek inicjatywy dowodowej w tym zakresie; 4) naruszenie art. 227 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. w zw. art. 235 ² §1 i 2 k.p.c., polegające na pominięciu wnioskowanego przez pozwaną dowodu z opinii biegłego, pomimo że dowód ten ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy; 5) naruszenie art. 327 ¹ §1 i 2 k.p.c., poprzez sporządzenie uzasadnienia orzeczenia Sądu I instancji w sposób nie odpowiadający wymogom naprowadzonej regulacji, w szczególności brak jakiegokolwiek odniesienia się przez Sąd I instancji do podniesionych przez pozwaną zarzutów związanych z brakiem udowodnienia roszczenia przez powódkę, wysokości tego roszczenia, braku zgłoszenia szczegółowego przedmiotu robót przez (...) S.A. innego konsorcjanta ani nawet samą powódkę, brak rozpoznania formułowanego przez pozwaną zarzutu ograniczenia odpowiedzialności na zasadzie art. art. 647 ¹ §3 k.c., jak również przyczyn pominięcia wnioskowanego przez pozwaną dowodu z opinii biegłego właściwej specjalności, co nie tyle utrudnia, lecz w istocie uniemożliwia podjęcie jakiejkolwiek merytorycznej polemiki z Sądem I instancji w naprowadzonym zakresie, jak również uchyla zaskarżone orzeczenie spod kontroli instancyjnej; 6) naruszenie art. 458 ⁸ k.p.c. - poprzez przyjęcie możliwości modyfikacji przez powódkę roszczenia w zakresie należności odsetkowych, podczas gdy w ocenie pozwanej powyższe stanowi niedopuszczalną modyfikację powództwa; 7) naruszenie art. 647 ¹ k.c. oraz art. 143b ust. 1,3, 5, 6,7 i 8w zw. art. z art. 143c ust. 1-8 ustawy prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004 r w zw. z art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo zamówień publicznych, poprzez ich błędną wykładnię oraz przyjęcie, że przepisy p.z.p., a to art. 143b i art. 143c w zw. art. z art. 143a ust. 1 i 2 nie stanowią przepisów szczególnych względem uregulowań k.c., a to art. 647 ¹ k.c., w zakresie określenia przesłanek odpowiedzialności inwestora zamówienia publicznego; 8) naruszenie art. 647 ¹ k.c. - poprzez jego błędną wykładnię oraz przyjęcie, że przedmiotowa regulacja dotyczy również umów dostawy, podczas gdy podstawowa literalna wykładnia przedmiotowego przepisu wskazuje, że nie znajduje on zastosowania do umów dostawy lub jakichkolwiek umów o innym charakterze niż roboty budowlane realizowane przez podwykonawców lub dalszych podwykonawców; 9) naruszenie art. 647 ¹ k.c. - poprzez niewłaściwe zastosowanie oraz przyjęcie, że pismo (...) S.A. z 4.06.2020 r. stanowi prawidłowe zgłoszenie robót w rozumieniu naprowadzonego przepisu w okolicznościach faktycznych przedmiotowej sprawy; 10) naruszenie art. 647 ¹ k.c. oraz art. 143b ust. 1, 5, 6,7 i 8 w zw. art. z art. 143c ust. 1-8 p.z.p. w zw. z art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo zamówień publicznych poprzez ich niewłaściwe zastosowanie oraz przyjęcie, że w okolicznościach faktycznych przedmiotowej sprawy spełnione zostały przesłanki solidarnej odpowiedzialności pozwanej lub/i bezpośredniej zapłaty na rzecz powódki należności objętych roszczeniem, podczas gdy pozwanej nie została przedłożona w trybie i terminie wynikającym z p.z.p. umowa podwykonawcza (jej projekt), jak i potwierdzona podpisana umowa za zgodność z oryginałem umowa łącząca powódkę z (...) oraz gdy przepis art. 647 ¹ k.c. nie obejmuje podwykonawców realizujących umowy inne niż umowa o roboty budowlane, a ponadto - i co istotne - pozwanej nie został zgłoszony szczegółowy przedmiot robót.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo, z poszanowaniem reguł wyrażonych w przepisie art. 233 §1 k.p.c. ustalił stan faktyczny sprawy, co sprawiło, że Sąd Apelacyjny przyjął go za własny.

Nietrafiony okazał się zarzut naruszenia art. 327 ¹ §1 i 2 k.p.c. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku, zważywszy na poruszaną w nim materię, nie narusza przesłanki zwięzłości. Zawiera także wszelkie elementy pozwalające zarówno na zaprezentowanie we wniesionym środku odwoławczym zarzutów natury procesowej i meterialnoprawnej, jak
i przeprowadzenie kontroli instancyjnej. Wbrew twierdzeniom apelującej, Sąd Okręgowy wskazał w pisemnych motywach swojego rozstrzygnięcia, dlaczego uznał roszczenie za usprawiedliwione tak co do zasady, jak i wysokości. Braki odniesienia się do zarzutu ograniczenia odpowiedzialności na podst. art. art. 647 ¹ §3 k.c., jak również wskazania przyczyn pominięcia wnioskowanego przez pozwaną dowodu z opinii biegłego, okazały się bez wpływu na rozstrzygnięcie, z przyczyn wskazanych niżej.

Przechodząc do zarzutów obrazy art. 233 §1 k.p.c., podnieść wypada, że zgodnie
z utrwalonymi w tej mierze poglądami doktryny i judykatury, skuteczne podniesienie zarzutu naruszenia przywoływanego przepisu wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 2009 r., II PK 261/08). Jeśli sądowi nie można wytknąć błędnego z punktu widzenia logiki i doświadczenia życiowego rozumowania, nie dochodzi do obrazy powoływanego przepisu, nawet jeśli z dowodu można wywieść wnioski inne niż przyjęte przez sąd. W rozpoznawanej sprawie Sąd pierwszej instancji dokonał dogłębnej analizy zaoferowanych przez strony procesu dowodów, zaś apelacji nie udało się wykazać nielogicznego czy sprzecznego z zasadami doświadczenia życiowego wnioskowania przy ich ocenie.

Nie sposób zgodzić się ze skarżącą, że pismo (...) S.A. z 4.06.2020 r. stanowiło wyłącznie informację dotyczącą wyrażenia zgody na wejście na teren pozwanej oraz że pozwana wyraziła zgodę na podwykonawstwo w zakresie objętym zgłoszeniem, podczas gdy pozwanej nie został przedstawiony szczegółowy przedmiotowy robót ani też umowa podwykonawcza. W ww. piśmie wskazano, jakie konkretnie konstrukcje dostarczyć ma powodowa spółka, a przedstawione w nim dane były zbieżne z tymi wskazanymi w umowie wykonawczej i pozwalały na identyfikację prac zleconych powódce, nawet bez potrzeby korzystania z wiadomości specjalnych. Gdy dodać do tego niezakwestionowane okoliczności: zgłoszenia powódki jako podwykonawcy w sposób wskazany w punkcie 14.9 umowy zawartej z inwestorem oraz uczestnictwa przedstawiciela pozwanej przed wysyłką gotowych elementów konstrukcji stalowych na miejsce przeznaczenia w odbiorach częściowych w zakładzie powódki, wyciągnięty przez Sąd Okręgowy wniosek, że skarżąca wiedziała, że powódka będzie podwykonawcą i jakie konkretnie elementy będzie wykonywać, jest jak najbardziej logiczny. Co więcej, w zaprezentowanych wyżej okolicznościach to pogląd pozwanej jawi się jako skrajnie sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego.

Nie było także dowolnym ustalenia, że (...) S.A. nie otrzymała wynagrodzenia za prace powódki. Pismo wykonawcy (k. 567) wskazuje, że skarżąca nie zapłaciła mu za elementy wykonane przez powódkę. W tej sytuacji, nic nie stało na przeszkodzie, aby skarżąca przedstawiła dowód przeciwny, czego jednakże nie uczyniła. W konsekwencji Sądy obu instancji nie miały wystarczających podstaw do odmowy uznania trafności stanowiska strony powodowej w tym zakresie. Niezależnie od powyższego, wskazać należy, że ostatecznie podstawą zasądzenia świadczenia stał się przepis art. 647 ¹§1 k.c., wobec czego ww. okoliczność była irrelewantna. Ubocznie zauważyć w tym miejscu wypada, że z treści ww. pisma wynika również, że doszło do odstąpienia od umowy pismem z 25 września 2020 r., a zatem już po zakończeniu prac powódki.

Sąd Okręgowy, pomijając zawnioskowany przez pozwaną dowód z opinii biegłego, nie naruszył wskazanych w apelacji przepisów prawa. Wbrew twierdzeniom skarżącej, dowód ten nie był przydatny do rozstrzygnięcia sporu między stronami. Został zgłoszony bowiem na okoliczności (k. 497 v.): określenia zakresu ograniczenia odpowiedzialności pozwanej stosownie do art. 647 ¹ §3 k.c. i określenia wysokości wynagrodzenia wykonawcy za wskazane w zgłoszeniu i zrealizowane przez powódkę prace podwykonawcze. Skarżąca nie wskazała w uzasadnieniu swojego stanowiska procesowego, z powołaniem się na stosowne dokumenty, jaka była wartość spornych prac w umowie między inwestorem a wykonawcą,
a w konsekwencji, o ile było ono niższe od tego określonego w umowie podwykonawczej. Dopiero bowiem, gdyby powstał spór w tym przedmiocie, zaszłaby konieczność skorzystania z opinii biegłego, którego rzeczą nie jest poszukiwanie faktów, lecz ich weryfikacja pod kątem posiadanych wiadomości specjalnych.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego nie doszło także do naruszenia art. 458 ⁸ k.p.c. Przede wszystkim zauważyć należy, że strona powodowa w pozwie zgłosiła roszczenie odsetkowe. Jakkolwiek wprawdzie oświadczyła potem, że odsetek nie dochodzi, to pozwu w tym zakresie nie cofnęła. Niezależnie od tego zgodzić należy się z Sądem Okręgowym, że roszczenie odsetkowe dochodzone obok żądania głównego jest ściśle z nim związane, o czym przekonuje zresztą dodatkowo treść art. 20 k.p.c. Dodatkowo zauważyć wypada, że sam przywoływany przepis nie wyłącza bezwzględnie zmian ilościowych powództwa. Dopuszczalne jest bowiem wystąpienie z żądaniem zasądzenia świadczeń za dalsze okresy w sprawach o świadczenia powtarzające się, w tym odsetki.

Najdalej idącym zarzutem dotykającym prawa materialnego pozostawał ten dotyczący nierozpoznania istoty sprawy wskutek pominięcia zarzutu ograniczenia odpowiedzialności na zasadzie art. 647 ¹ §3 k.c. Zarzut ten pozostawał również w ścisłym związku z innym, dotyczącym nieprawidłowego zdaniem skarżącej przyjęcia przez Sąd pierwszej instancji, że powódka udowodniła swoje żądanie co do wysokości.

Z zarzutem nierozpoznania istoty sprawy zgodzić się nie sposób. Zresztą sama skarżąca jest w tym zakresie niekonsekwentna, podnosząc, że podstawą rozstrzygania przez Sąd Okręgowy nie powinny być przepisy kodeksu cywilnego, lecz ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (t. jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 ze zm., dalej: p.z.p.) w zw. z art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo zamówień publicznych. Niezależnie od powyższego oceniany zarzut wynika z wadliwej wykładni art. 647 ¹ §3 k.c., zgodnie z którym inwestor ponosi odpowiedzialność za zapłatę podwykonawcy wynagrodzenia w wysokości ustalonej w umowie między podwykonawcą a wykonawcą, chyba że ta wysokość przekracza wysokość wynagrodzenia należnego wykonawcy za roboty budowlane, których szczegółowy przedmiot wynika odpowiednio ze zgłoszenia albo z umowy, o których mowa w § 1 albo 2. W takim przypadku odpowiedzialność inwestora za zapłatę podwykonawcy wynagrodzenia jest ograniczona do wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy za roboty budowlane, których szczegółowy przedmiot wynika odpowiednio ze zgłoszenia albo z umowy, o których mowa w § 1 albo 2. Konstrukcja przepisu nie pozostawia wątpliwości, że zasadą jest, iż inwestor ma zapłacić podwykonawcy takie wynagrodzenie, jakie określone było w umowie podwykonawczej. Takiego wynagrodzenia, wynikającego zarówno z przedłożonej przy pozwie umowy podwykonawczej, jak i dołączonych faktur, pozwana w badanej sprawie właśnie się domagała. Użycie w przepisie sformułowania „chyba, że” jednoznacznie wskazuje, że ciężar wykazania faktu, że umowa inwestora z wykonawcą przewidywała za tożsamy zakres prac wynagrodzenie niższe, spoczywał na pozwanej. Ciężarowi temu, oferując dowód nieadekwatny do wyjaśnienia tej kwestii, na co wskazano wyżej, strona ta nie sprostała w przeciwieństwie do powódki, która udowodniła wysokość wynagrodzenia przysługującego jej wedle umowy podwykonawczej. Ubocznie zauważyć trzeba nieprawidłowe przywołanie art. 233 k.p.c. w zw. za art. 6 k.c. jako norm, które miały zostać naruszone poprzez wadliwe przyjęcie udowodnienia określonego faktu.

Nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut naruszenia prawa materialnego poprzez przyjęcie, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy przepisy uprzednio obowiązującej ustawy – Prawo zamówień publicznych miały charakter szczególny, a jednocześnie wyłączający, względem norm kodeksu cywilnego. W pełni podzielić bowiem należy pogląd
(z przytoczoną na jego poparcie argumentacją) wyrażony w wyroku Sądu Apelacyjnego
w Lublinie z 29 września 2017 r., sygn. akt I ACa 302/17, zgodnie z którym z treści art. 143c ust. 8 p.z.p. w sposób jednoznaczny wynika, że do solidarnej odpowiedzialności zamawiającego, wykonawcy, podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy z tytułu wykonanych robót budowlanych stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli przepisy Prawa zamówień publicznych nie stanowią inaczej. Zatem zgodnie z powyższą normą kolizyjną przepisy art. 143a - 143d p.z.p. nie naruszają praw i obowiązków zamawiającego, wykonawcy, podwykonawcy i dalszego podwykonawcy wynikających z przepisów art. 647 ¹ k.c. Przepisy ustawy - Prawo zamówień publicznych dotyczące podwykonawstwa w ogóle nie odnoszą się do kwestii skutków prawnych, związanych z wyrażeniem zgody przez inwestora, czyli do powstania solidarnej odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy (art. 647 ¹ § 5 k.c.). Przyjąć tym samym należy, że wyrażenie przez zamawiającego zgody na projekt umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane oraz niezgłoszenie pisemnego sprzeciwu wobec przedłożonej umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, powoduje powstanie odmiennych, dodatkowych skutków prawnych w postaci powstania uprawnienia zamawiającego do dokonywania bezpośredniej zapłaty wykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, który zawarł zaakceptowaną przez zamawiającego umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane,
z jednoczesnym prawem do potrącenia wypłaconych kwot z wynagrodzenia należnego wykonawcy (art. 143c ust. 6 p.z.p.) oraz uprawnienia zamawiającego do odstąpienia od umowy w sprawie zamówienia publicznego w przypadku wystąpienia konieczności wielokrotnego dokonywania bezpośredniej zapłaty podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy lub konieczności dokonania bezpośrednich zapłat na sumę większą niż 5% wartości umowy w sprawie zamówienia publicznego (art. 143c ust. 7 p.z.p.).

Sąd pierwszej instancji prawidłowo przyjął, że zostały spełnione przesłanki z art. 647 ¹ §1 k.c., albowiem przed przystąpieniem przez powódkę do wykonania konstrukcji, szczegółowo zakres prac wynikających z umowy został przedstawiony na piśmie pozwanej, która zarówno ten zakres, jak i następczo wykonane prace zaakceptowała. Przepis ten nie przewiduje natomiast obowiązku przedłożenia inwestorowi umowy podwykonawczej ani nawet poinformowania o wysokości wynagrodzenia podwykonawcy.

W świetle ugruntowanego orzecznictwa nie sposób także podzielić zarzutu naruszenia art. 647 ¹ k.c. poprzez przyjęcie, że regulacja dotyczy również umów dostawy. Solidarna
z wykonawcą odpowiedzialność inwestora wobec podwykonawcy na podstawie art. 647 ¹ §1 k.c. (uprzednio: art. 647 ¹ §1 k.c.) występuje bowiem wtedy, gdy rezultat świadczenia podwykonawcy stał się składnikiem obiektu stanowiącego przedmiot świadczenia wykonawcy w ramach łączącej go z inwestorem umowy o roboty budowlane (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 18 czerwca 2015 r., III CSK 371/14). W rozpoznawanej sprawie nie było sporne, a nadto wykazane zostało dowodami z dokumentów, że przedmiot umowy podwykonawczej – konstrukcje stalowe – stały się składnikiem obiektu objętego umową między pozwaną a konsorcjum wykonawczym.

Sąd odwoławczy nie dostrzegł, aby Sąd pierwszej instancji uchybił prawu materialnemu w zakresie nie objętym zarzutami apelacji.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną. Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku dowodowego strony powodowej, uznając go za nieprzydatny dla rozstrzygnięcia, na co zwrócono uwagę wyżej, przy ocenie zarzutu dotyczącego oddalenia wniosku o opinię biegłego. Sprawa została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym na podst. art. 374 k.p.c.

Za podstawę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego, które po stronie powodowej ograniczyły się do wynagrodzenia radcy prawnego/adwokata przyjęto art. 98 §1 k.p.c. w zw. z art. 391 §1 k.p.c. oraz §2 pkt 7 w zw. z §10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).