I AGa 195/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Krakowie z 2025-01-10

Sygn. akt I AGa 195/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2025 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Grzegorz Krężołek

Protokolant: Katarzyna Mitan

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2025 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa K. W. (1)

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w T.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 20 marca 2023 r. sygn. akt V GC 13/23

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej (...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T. na rzecz powoda K. W. (1) kwotę 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia którym je zasądzono do dnia zapłaty, tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt : I AGa 195/23

UZASADNIENIE

K. W. (1), prowadzący działalność gospodarczą pod firmą K. W. (1)Firma Usługowo – Produkcyjno – Handlowa z siedzibą w Z., w pozwie skierowanym przeciwko (...)spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w T. domagał się zasądzenia kwoty 104.686,68 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 września 2022 r. do dnia zapłaty. Wniósł także o obciążenie pozwanej spółki kosztami procesu.

Uzasadniając żądanie wskazał , iż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej współpracował ze stroną pozwaną oraz z Fabryką (...) S.A. z siedzibą w J. - obecnie w upadłości.

Strony obecnego sporu współpracowały w ten sposób , iż współfinansowały budowę frezarek, które następnie sprzedawano na rzecz jednego podmiotu , dokonującego dalszej odsprzedaży na rzecz finalnego odbiorcy.

Jedno z takich urządzeń miało zostać sprzedane powodowi przez pozwaną spółkę. Na poczet jego ceny zapłacił on stronie przeciwnej dochodzoną pozwem kwotę. Pomimo upływu ponad jednego roku od dnia uiszczenia ceny sprzedaży frezarka nie została wyprodukowana ani nie doszło do jej wydania, mimo , że K. W. wezwał pozwaną do wykonania swojego zobowiązania , zakreślając jej w tym celu dodatkowy termin wydania urządzenia , z zastrzeżeniem odstąpienia od umowy sprzedaży zawartej przez strony.

Termin ten upłynął bezskutecznie. Wobec tego K. W. (1) złożył oświadczenie o odstąpieniu od niej, a żądanie zwrotu zapłaconej kwoty jest jego następstwem.

Nakazem zapłaty z dnia 29 grudnia 2022 r. , wydanym w postępowaniu upominawczym , Sąd Okręgowy w T.uwzględnił powództwo w całości.

W sprzeciwie od tego orzeczenia , kwestionując je w całości , strona pozwana domagała się oddalenia powództwa i obciążenia powoda kosztami postępowania.

W swoim stanowisku procesowym argumentowała , iż kupiła frezarki w (...) S.A. z siedzibą w J.- ówcześnie w restrukturyzacji - w lutym 2021r. , płacąc na rzecz sprzedającej łączną kwotę 242.314,92 zł. Ówczesny zarządca tego przedsiębiorstwa potwierdził przeniesienie własności zakupionych urządzeń na własność pozwanej spółki.

K. W. (1) , w czasie finalizowania transakcji zakupu , był członkiem zarządu (...) S.A. i nadzorował cały proces sprzedaży frezarek. Sam wyraził wolę odkupu jednej z nich od pozwanej.

Także po jej nabyciu, na podstawie umowy sprzedaży zawartej przez strony sporu, mógł w każdej chwili odebrać maszynę , która znajdowała się na terenie fabryki w J.. Natomiast Odlewania (...)nie była uprawniona do podejmowania wobec tego urządzenia jakichkolwiek czynności albowiem , w tym czasie , nie była już jego właścicielem.

W sytuacji , gdy powód nie zdecydował się na odbiór zakupionej maszyny , nie mógł skutecznie odstąpić od umowy sprzedaży, stąd jego żądanie zawarte w pozwie powinno zostać oddalone.

Wyrokiem z dnia 20 marca 2023r Sąd Okręgowy w Tarnowie :

- zasądził od strony pozwanej (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T. na rzecz powoda K. W. (1) kwotę 104 686, 68 wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 września 2022r. do dnia zapłaty [pkt1] oraz ;

zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda 10 652 zł., tytułem kosztów postępowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty [pkt 2 sentencji wyroku ].

Sąd I instancji ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia

(...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T. , która w ramach swojej działalności zajmuje się produkcją odlewów żeliwnych od 2006 r. współpracowała z (...) S.A. w upadłości (uprzednio w restrukturyzacji) z siedzibą w J.. Dostarczała odlewów do maszyn produkowanych przez kontrahentkę.

(...) S.A. popadła w niekorzystną sytuację finansową i stała się niewypłacalna, przez co istniało niebezpieczeństwo, że nie będzie w posiadaniu środków finansowych wystarczających do zapłaty stronie pozwanej za dostarczony materiał do produkcji.

Dlatego pozwana kupowała od spółki z J. niewyprodukowane jeszcze w całości urządzenia / np. frezarki./, jako zabezpieczenie swoich roszczeń z tytułu dostarczonych odlewów żeliwnych i przez to stawała się ich właścicielem a każda z maszyn w dalszym ciągu była wykańczana się właścicielem frezarki, która w dalszym ciągu była wykańczana przez (...) S. A.

Po zakończeniu procesu produkcji, strona pozwana sprzedawała urządzenie na rynku innemu nabywcy. Zdarzały się również sytuacje w których , o ile producent maszyny spłacił dług za dostarczone odlewy,. spółka z T. przekazywała urządzenie na powrót spółce wytwórcy , która już we własnym zakresie dokonywała, po zakończeniu procesu produkcji , jego sprzedaży na rynku.

W ramach tego modelu współpracy gospodarczej pozwana spółka kupiła trzy frezarki. Jedna z tych maszyn, w stanie zaawansowania około 83%, została odsprzedana szwedzkiemu kontrahentowi, zgodnie z jego życzeniem, gdyż chciał do urządzenia założyć własny system sterowania.

Kolejne dwie maszyny, pozostawały w dalszym procesie produkcji – trwającym od lutego do kwietnia 2021 r. i którą nadal finansowała strona pozwana – Odlewnia (...) S.A. przelewając z tego tytułu w dniu 11 lutego 2021 r. na rzecz (...) S.A. kwotę 242.314,92 zł brutto. Przekazana kwota była niezbędna do wykończenia maszyn oraz zapłaty wynagrodzeń dla osób pracujących przy nich.

Przynajmniej jedno z tych urządzeń weszło później w skład masy upadłości spółki z J.. Fakt zakupu tych maszyn przez Odlewnię (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością , potwierdza faktura proforma nr (...) z dnia 11 lutego 2021 r.

Z dalszej części ustaleń wynika , że okresie od 15 stycznia 2021 r. do 26 kwietnia 2021 r. funkcję członka zarządu (...) S.A. pełnił powód K. W. (1), który prowadził równocześnie, jako jednoosobowy przedsiębiorca w Z. [ pod T. – uwaga redakcyjna S.A. - , działalność(...).

W chwili powołania powoda na członka zarządu spółka pozostawała w restrukturyzacji, a nadzór nad jej majątkiem i finansami sprawował nadzorca sądowy L. B. (1).

W dniu 27 kwietnia 2021 r. K. W. (1) wpłacił na rzecz strony pozwanej kwotę 104.686,68 zł jako zapłatę za frezarkę uniwersalną nr (...). Przelana zapłata stanowiła środki finansowe na ukończenie jej produkcji. To strona pozwana za którą działał ówczesny właściciel Odlewni zdecydował, o tym powód zapłacił tę sumę na konto strony pozwanej , a nie spółki wykonawcy .

Odlewnia miała dopłacić bowiem pozostała część pieniędzy tak aby zapewnić sfinansowanie wykonania frezarki. K. W. (1) zdecydował się na wpłatę środków w taki sposób gdyż brakowało pieniędzy na wypłaty dla pracowników (...) S.A. i kontynuację procesu produkcyjnego maszyn.

Po zakończeniu produkcji , wskazana wyżej frezarka, miała zostać przekazana powodowi, który miał zapłacić brakującą kwotę do ceny zakupu i korzystać z niej w ramach prowadzonej działalności ślusarskiej.

Pomimo dokonanego przezeń przekazania pieniędzy, dwie spośród maszyn kupionych przez pozwaną Odlewnię nie zostały dokończone, dlatego , że strona pozwana nie dopłaciła ze swojej strony pieniędzy , które miały dopełnić koszt związany z procesem ich wytworzenia.

Zakupiona przez powoda frezarka uniwersalną nr (...) nigdy nie została mu wydana. Nigdy nie otrzymał również żadnej informacji, że to on jest właścicielem zakupionego w opisany sposób od strony pozwanej urządzenia

Ponadto Sąd I instancji ustalił , że :

w dniu 29 grudnia 2021 r. powód wezwał (...)spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w T. do wydania mu frezarki uniwersalnej nr (...) w terminie 14 dni od otrzymania wezwania, jak również do poinformowania go o terminie i miejscu jej odbioru, powołując się na spełnienie obowiązku wynikającego z umowy sprzedaży tego urządzenia poprzez zapłatę na rzecz pozwanej , na jej rachunek bankowy, w dniu 27 kwietnia 2021 r., kwoty 104.686,68 zł brutto.

Odpowiadając na to wezwanie pozwana oświadczyła, że maszyna znajduje się w posiadaniu (...) S.A. -w restrukturyzacji (obecnie w upadłości) z siedzibą w J.. Wskazała także , iż fakt ten jest znany K. W. (1) ponieważ w dacie zakupu pełnił on w tej spółce funkcje zarządcze i samodzielnie podjął decyzję o pozostawieniu frezarki na terenie zakładu produkcyjnego (...) S.A.Wobec tego wobec tej spółki powinien on podjąć kroki prawne, celem przejęcia urządzenia.

Pismem z dnia 30 czerwca 2022 r. powód w oparciu o art. 491 § 1 k.c. wezwał stronę pozwaną do wykonania umowy i wydania frezarki uniwersalnej nr (...), której sprzedaż została stwierdzona fakturą VAT nr (...), wskazując jednocześnie, że pomimo uiszczenia całości uzgodnionej ceny w kwocie 104.686,68 zł na rachunek bankowy strony pozwanej w dniu 27 kwietnia 2021 r. maszyna nie została mu wydana.

Powód wyznaczył pozwanej spółce termin siedmiu dni na wykonanie obowiązku wydania urządzenia , oświadczając, iż bezskuteczny upływ tego terminu wiązał się będzie z odstąpieniem od umowy i żądaniem zwrotu całości wpłaconej ceny.

Wezwanie zostało doręczone stronie pozwanej w dniu 1 lipca 2022 r.

W reakcji na nie Odlewania „(...)„ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T. , nie wykonując obowiązku wydania przedmiotu sprzedaży , podtrzymała dotychczasowe stanowisko.

Wobec bezskutecznego upływu wyznaczonego stronie pozwanej terminu , pismem z dnia 22 sierpnia 2022 r. K. W. (1) odstąpił od umowy sprzedaży frezarki uniwersalnej nr (...) i wezwał pozwaną do zwrotu całości uiszczonej ceny w kwocie 104.686,68 zł w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma. Jednocześnie oświadczył, że bezskuteczny upływ terminu związał się będzie z wystąpieniem przez niego na drogę postępowania sądowego.

Odnosząc się równocześnie do poprzednich pism strony przeciwnej podkreślił, iż umowa sprzedaży została zawarta z nim jako osobą prowadzącą indywidualną działalność gospodarczą i to on występował jako nabywca frezarki. Nie działał wówczas w imieniu i na rachunek (...) S.A.

Oświadczenie o odstąpieniu od umowy zostało doręczone stronie pozwanej w dniu 23 sierpnia 2022r.

Dokonując oceny zgromadzonych dowodów tak z dokumentów jak i osobowych , Sąd I instancji, uznając je za wiarygodne podkreślił , iż nie były one wzajemnie kwestionowane przez strony, a wynika z nich poza zgodnym opisem procesu gospodarczego w którym , w odniesieniu do produkcji maszyn przez (...) S.A. uczestniczyła Odlewnia (...) „ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T., to , iż do ukończenia maszyny sprzedanej powodowi ostatecznie dnie doszło i nie została mu ona wydana , pozostając na placu zakładu produkcyjnego wytwórcy z J., a spór pomiędzy stronami sprowadzał się do ustalenia podmiotu zobowiązanego do tego wydania i w konsekwencji , skuteczności odstąpienia przez K. W. (1) od umowy sprzedaży tego urządzenia , co przy jej potwierdzeniu , rodziło po stronie sprzedającej strony pozwanej obowiązek zwrotu, zapłaconej niespornie na jej rzecz przez nabywcę, ceny.

Zważywszy na wynikający z art. 327 1§2 w zw. z art. 391 §1 kpc obowiązek zachowania zwięzłości przedstawianych motywów orzeczenia , Sąd Odwoławczy wskazuje , iż ocenę prawną roszczenia powoda , które uznał za usprawiedliwione w całości , Sąd Okręgowy oparł na stwierdzeniach i wnioskach , które można podsumować w następujący sposób :

a/ podstawą żądania powoda była zawarta pomiędzy stronami , w ramach prowadzonej przez nie [ w przypadku powoda jednoosobowo ] działalności gospodarczej , umowa sprzedaży, na podstawie której K. W. (3) kupił od Odlewni (...) „ spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T. frezarkę uniwersalną nr (...) , płacąc uzgodnioną pomiędzy stronami cenę nabycia w kwocie 104 686, 68 zł . Strona pozwana , jako sprzedawca , zobowiązana była do zbycia urządzenia powodowi i wydania nabywcy tej maszyny,

b/ z ustaleń dokonanych w sprawie wynika , że Odlewnia kupiła od (...) S.A. , ówcześnie w postepowaniu układowym , której majątkiem zarządzał nadzorca sądowy L. B. (1) mający status jedynego uprawnionego podmiotu do prowadzenia interesów spółki w trakcie trwania tego postępowania , trzy maszyny , oznaczone co do tożsamości , płacąc wytwórcy za nie ustaloną cenę.

Jedna z tych maszyn, w stanie zaawansowania wykonawstwa w około 83% , została przez właścicielkę sprzedana kontrahentowi szwedzkiemu , a dwie pozostałe, nadal pozostawały w procesie produkcyjnym realizowanym przez (...) S.A.

Za zakup jednej z nich [ frezarki oznaczonej nr (...) (...) (...)- dodatek redakcyjny S.A. ] powód zapłacił Odlewni w dniu 27 kwietnia 2021 r. tytułem całej uzgodnionej wzajemnie ceny kwotę 104 686,68 zł,

c/ przeprowadzone postępowanie dowodowe, mimo braku dokumentu umowy sprzedaży zawartej przez strony , pozwala na ustalenie, iż umowa taka została przez nie zawarta, a K. W. (1) kupił od pozwanej Odlewni tę , oznaczoną co do tożsamości , frezarkę , płacąc ustaloną wzajemnie cenę.

Odwołując się do treści normy art. 535 § 1 k.c. , Sąd I instancji wskazał , iż określa ona obowiązki stron takiej czynności prawnej , akcentując , że do podstawowych obowiązków sprzedawcy należy przeniesienie na kupującego własności sprzedawanej rzeczy oraz wydanie jej kupującemu.

Z kolei odwołując się do treści art. 348 – 351 kc oraz do wyroku SN z dnia 28 lipca 1998r , sygn. II CKN 5562/98 publ. , OSNC 2000/2/24 wskazał , iż przez wydanie rzeczy sprzedanej należy rozumieć nie tylko przeniesienie posiadania w rozumieniu tych norm kodeksowych ale także samo zapewnienie, ze strony sprzedawcy kupującemu możliwości odebrania nabytej rzeczy, która została mu realnie zaofiarowana, niezależnie od tego, czy kupujący rzeczywiście przejął rzecz do swojej dyspozycji.

W nawiązaniu do treści art. 155 §1kc argumentował dalej , że przy braku odmiennych zastrzeżeń stron , a takie nie zostały w sprawie ustalone , własność rzeczy oznaczonej co do tożsamości, którą była zbywana frezarka , przechodzi na kupującego mocą samej umowy sprzedaży.

Zatem już w chwili zawarcia umowy sprzedaży przez strony doszło do przeniesienia własności frezarki na K. W. (1) ale zbywająca strona pozwana nie wydała mu przedmiotu zakupu ani nie zapewniła warunków , w których mógłby w sposób realny ją przejąć w posiadanie,

d/ w konsekwencji przyjmując , że (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie wykonała w tym zakresie swojego zobowiązania wynikającego z zawartej przez strony sporu umowy wzajemnej , ocenił , iż powód mógł skorzystać z procedury opisanej przez art. 491 §1 kc , której ostatecznym rezultatem jest skuteczne , zdaniem Sadu I instancji , odstąpienie przez niego od umowy.

Wskazując na brzmienie art. 491 § 1 k.c. i wymieniając przesłanki zastosowania tego przepisu uznał , iż fakty ustalone w postępowaniu dostatecznie potwierdzają to , że K. W. wypełnił wszystkie wskazane w tej normie obowiązki i mogąc skorzystać ze skutków odstąpienia, zasadnie domaga się w sprawie zwrotu na swoją rzecz od sprzedającej spółki zapłaconej ceny za frezarkę.

Bardziej szczegółowo motywując tę konkluzję prawną wskazywał , że jak wynika z ustaleń a faktycznych , w dniu 29 grudnia 2021 r. wezwał stronę pozwaną do wydania przedmiotu zakupu oraz do powiadomienia go o terminie i miejscu odbioru zakupionej maszyny, wyznaczając przy tym 14 – dniowy termin na wykonanie tego wezwania. Miało ono przy tym miejsce po upływie ponad ośmiu miesięcy od dnia zapłaty uzgodnionej przez strony ceny.

Taki okres był wystarczający, aby wyprodukować maszynę i przekazać ją właścicielowi, tym bardziej, że z ustaleń wynika, że proces produkcyjny miał trwać w miesiącach od lutego do kwietnia.

Wezwanie spotkało się z odmową , a spółka - zbywca - uważała, iż skoro frezarka znajduje się na terenie (...) S.A., to ten podmiot jest uprawniony i zobowiązany do wydania maszyny nabywcy.

K. W. (1) w dniu 30 czerwca 2022 r., czyli po upływie kolejnych pięciu miesięcy , po tej odmowie , wezwał ją do wykonania umowy i wydania frezarki w terminie 7 dni – wskazując jednocześnie, że bezskuteczny upływ wyznaczonego terminu będzie wiązał się z odstąpieniem od umowy i żądaniem zwrotu całości uiszczonej ceny. Ponieważ strona pozwana w dalszym ciągu nie reagowała na wezwania kupującego , nie podejmując w sprawie żadnych kroków prowadzących do wykonania umowy, czy chociażby prób wyjaśnienia zaistniałej sytuacji,

pismem z dnia 22 sierpnia 2022 r. oświadczył , że odstępuje od umowy sprzedaży frezarki i wezwał do zwrotu całości uiszczonej ceny w kwocie 104.686,68 zł w terminie siedmiu dni. Również to oświadczenie , połączone z zagrożeniem wystąpienia na drogę sądową z roszczeniem m zwrotnym , pozostało bez żadnej reakcji nie strony byłej kontrahentki.

Wskazane okoliczności , zdaniem Sądu I instancji, uzasadniają ocenę , iż roszczenie tej treści , którą K. W. sformułował w pozwie , jest uzasadnione.

Sąd zwracając uwagę na bierność strony pozwanej wobec kolejnych pism i wezwań powoda , wskazał , że powinna była przynajmniej w ich obliczu podjąć czynności zmierzające do wyjaśnienia zaistniałej sytuacji , poprzez wezwanie skierowane do zarządcy sadowego, pozostającej wówczas w postępowaniu układowym (...) S.A.L. B. (1) wskazującym , iż to ona jest właścicielem zakupionej przez powoda frezarki i domagać się jej wydania na swoją rzecz aby zrealizować obowiązek umowny wobec powoda - nabywcy urządzenia,

W tym kontekście Sąd I instancji zauważył , że L. B. , w oświadczeniu skierowanym do pozwanej potwierdził , że ruchomości - trzy frezarki , w tym będąca podstawą roszczenia K. W. , opisane w fakturze proforma nr (...) z dnia 11 lutego 2021 r./ por k. 34 akt / , stanowią własność Odlewni (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T..

Pozwana nie podjęła również inicjatywy w przedmiocie poinformowania zarządcy sądowego o tym , że ta maszyna była przedmiotem umowy sprzedaży pomiędzy nią a powodem i to z nim należy uzgadniać dalsze działanie związane z jej ukończeniem i wydaniem,

e/ uznając , roszczenie powoda za usprawiedliwione w całości, Sąd niższej instancji nie podzielił stanowiska stanowiska strony pozwanej zgodnie z którym żądanie zapłaty uiszczonej ceny jako następstwa skutecznego odstąpienia przez nabywcę maszyny od umowy , nie jest zasadne albowiem K. W. był uprawniony do samodzielnego jej odebrania albowiem znajdowała się na placu produkcyjnym (...) S.A.

Takiego uprawnienia nie miał albowiem kiedy formułował do pozwanej spółki wezwanie o wydanie frezarki nie był już członkiem zarządu (...) S.A., podobnie jak wówczas , kiedy płacił Odlewni umówioną za nią cenę.

Ale nawet gdyby nadal funkcję tę sprawował to i tak nie byłby uprawnionym z tej racji do samodzielnego odebrania tego urządzenia i objęcia go w posiadanie. W tym czasie bowiem (...) S.A. pozostawała w postępowaniu restrukturyzacyjnym a wobec tego powód musiał uzyskać w tym przedmiocie od nadzorcy sądowego – L. B. (1) nadzorującego majątek restrukturyzowanej spółki stosowne upoważnienie do takiego przejęcia.

Strona pozwana nie wykazała przy tym w postępowaniu , że poinformowała spółkę z J. , iż przestała być właścicielem z dniem 27 kwietnia 2021r frezarki objętej czynnością prawną z powodem. W tych okolicznościach brak podstaw do przyjęcia , że bez dalszych wyjaśnień z pozwaną np. na temat potencjalnych zarzutów Odlewni w stosunku do tego przedmiotu , jak chociażby zarzutu zatrzymania , spółka z J. nie mogła zdecydować o wydaniu rzeczy powodowi.

f/ o należności z tytułu odsetek ustawowych za opóźnienie od zasądzonej kwoty , Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. Ich początkowy termin został określony od dnia następnego po upływie siedmiodniowego terminu wyznaczonego stronie pozwanej przez powoda na zwrot zapłaconej ceny, wyznaczony w piśmie z dnia 22 sierpnia 2022 r.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 98 §1 i 3 kpc i zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

W apelacji od tego orzeczenia strona pozwana , zaskarżając je w całości , we wniosku środka odwoławczego domagała się wydania przez Sąd II instancji orzeczenia reformatoryjnego , którym powództwo zostanie oddalone w całości , a K. W. (1) obciążony kosztami procesu i postępowania apelacyjnego.

Środek odwoławczy został oparty na zarzutach :

- błędu w ustaleniach faktycznych doniosłych dla oceny roszczenia poddanego pod osąd w sprawie poprzez przyjęcie , że:

a/ powód pełnił funkcję członka zarządu (...) S.A. do dnia 26 kwietnia 2021r. mimo , że jak wynika z danych ujawnionych w KRS dla tej spółki, przestał ją pełnić w lipcu tego roku,

b/ K. W. (1) jako członek zarządu tej spółki nie miał uprawnień do przyjęcia zakupionej obrabiarki z placu jej zakładu produkcyjnego i musiał dysponować odpowiednią zgodą na ten odbiór ze strony nadzorcy sądowego albowiem spółka pozostawała w fazie restrukturyzacji. Zdaniem skarżącej taka zgoda nie była konieczna gdyż frezarka nie zaliczała się do majątku trwałego jej wytwórcy,

c/ powód nie miał prawno materialnego uprawnienia aby żądać wydania maszyny przez spółkę u której znajdowała się faktycznie mimo , iż było inaczej, skoro jako członek zarządu mógł o takim wydaniu jednoosobowo zdecydować , a nawet nie podjął próby odebrania swojej własności , w sytuacji, gdy równocześnie strona pozwana informowała (...) S.A. [ za jego pośrednictwem - dodatek redakcyjny S.A. ] o tym , że sprzedała urządzenie osobie trzeciej,

- naruszenia prawa materialnego poprzez nieprawidłowe zastosowanie :

1/ art. 491 §1 kc i uznanie przez Sąd Okręgowy , iż pozwana dopuściła się zwłoki w wykonaniu swojego zobowiązania wynikającego z umowy sprzedaży zawartej przez strony.

Zdaniem skarżącej w ten sposób jej zachowania nie można ocenić w warunkach, gdy umożliwiła powodowi odbiór kupionej maszyny bezpośrednio w siedzibie zakładu produkcyjnego (...) S.A. a on z tej możliwości nie skorzystał,

2/ art. 355 kc wobec przyjęcia , że wskazany wyżej podmiot , nie został poinformowany przez skarżącą o sprzedaży frezarki powodowi oraz

3/ art. 133 ustawy Prawo restrukturyzacyjne pod postacią niezastawania tego przepisu dla oceny roszczenia K. W. (1) i nie uwzględnienie przez Sąd , iż wydanie urządzenia objętego umową sprzedaży zawartej przez strony należało do czynności zwykłego zarządu majątkiem podmiotu objętego postepowaniem restrukturyzacyjnym , a wobec tego jego dokonanie nie wymagało zgody zarządcy sądowego i mogło być zrealizowane przez zarząd spółki do którego przynależał powód.

Odpowiadając na apelację K. W. (1) domagał się jej oddalenia jako pozbawionej uzasadnionych podstaw oraz przyznania na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

W swoim stanowisku procesowym odniósł się polemicznie do wszystkich zarzutów skarżącej.

Ponadto wniósł o przeprowadzenie dowodu z dokumentu z dnia 19 maja 2021r - pisma skierowanego przez (...) SA w restrukturyzacji do pozwanej w której informuje , iż wobec nie zrealizowania przez spółkę z T. umówionych zapłat za maszyny objęte zamówieniem , wskazane w fakturze Pro forma (...) spółka - wykonawca odstępuje od realizacji zamówienia na nie.

Powód twierdził , iż z tego dokumentu ,którego nie był w stanie przedstawić wcześniej albowiem dowiedział się o jego istnieniu przypadkiem na etapie postępowania miedzy instancyjnego . Jego treść jest przy tym doniosła dla rozstrzygnięcia albowiem wynika z niego , iż strona pozwana nie była właścicielką spornej maszyny i nie mogła tym samym zdecydować o jej wydaniu powodowi.

Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy strony pozwanej nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności zauważyć należy ,iż Sąd drugiej instancji, rozpoznający sprawę na skutek apelacji, jest związany zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa procesowego.

Oznacza to, że bez podniesienia w apelacji odpowiedniego zarzutu - nie może rozważać z urzędu- uchybień prawu procesowemu popełnionych przez Sąd pierwszej instancji, choćby je stwierdził, a miały wpływ na wynik sprawy.

/ por. także , wskazany spośród innych , jedynie dla przykładu wyrażający również takie stanowisko, judykat Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2020r , sygn. III UK 293/19 powołany za zbiorem Lex /

Trzeba także pamiętać , iż zarówno zarzuty procesowe jak i te dotyczące ustaleń faktów doniosłych dla rozstrzygnięcia poddanego kontroli instancyjnej mogą być uwzględnione jedynie wówczas , gdy rzeczywiście potwierdzone nieprawidłowości postępowania Sądu niższej instancji były w swoich następstwach istotne dla rozstrzygnięcia . Nieco inaczej kwestię tę ujmując , można je podzielić w ramach tej kontroli wówczas i tylko w takim zakresie, o ile miały one znaczenie dla treści orzeczenia, a miałoby ono inną treść gdyby nie popełnione i trafnie zarzucone błędy Sądu I instancji w tym zakresie.

Uwzględniając to generalium wskazać trzeba , że podnosząc zarzut nieprawidłowości części ustaleń faktycznych strona pozwana nie podnosi równocześnie zarzutu procesowego naruszenia art. 233 §1 kpc i nie twierdzi , że Sąd Okręgowy nieprawidłowo ocenił dowody z dokumentów czy z relacji świadków i stron , przekraczając tym samym granice swobody jaką w tym zakresie ma Sąd , który dowody te bezpośrednio przeprowadza.

To zaniechanie powoduje, iż Sąd Odwoławczy obowiązany jest przyjmować , że ocena ta jest umieszczona w granicach takiej swobody, a w konsekwencji także , iż konstatacje faktyczne wynikające z wniosków z takiej niewadliwej oceny, są poprawne.

Stąd też sformułowany przez (...)spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w T. zarzut nieprawidłowości wskazanych przez nią w apelacji części ustaleń faktycznych jest niezasadny skoro pozostaje wyłącznie własną wersją tychże, zaprezentowaną przez skarżącą , która w tym zakresie różni się od konstatacji faktycznych dotyczących tych samych okoliczności , która przyjął Sąd Okręgowy.

Tak sposób zbudowania zarzutów faktycznych nie jest skuteczny i nie pozwala na jego podzielenie przez Sąd Odwoławczy.

Ta ocena nie dotyczy krytyki apelacyjnej ustalenia faktycznego Sądu I instancji , w zakresie oznaczenia terminu w którym K. W. (1) pełnił funkcję członka zarządu (...) S.A. w J..

Z analizy treści wpisów w KRS nr (...) dotyczącego tego podmiotu , który w czasie istotnym dla rozstrzygnięcia pozostawał w restrukturyzacji , dokonanej przez Sąd II instancji z urzędu wynika , że powód pełnił tę funkcję w okresie pomiędzy 20 stycznia i 29 lipca 2021r w którym to dniu wpis potwierdzający sprawowanie jej przezeń został wykreślony.

Należy zatem potwierdzić nieprawidłowość ustalenia faktycznego Sądu niższej instancji w tym zakresie , tym nie mniej nie buduje ona podstawy dla podzielenia omawianego zarzutu apelacyjnego. Dlatego , iż zdaniem Sądu Odwoławczego nieprawidłowość ta nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy z przyczyn , które zostaną podane w dalszej części uzasadnienia.

Odparcie zarzutów faktycznych ma to następstwo , iż ustalenia dokonane przez Sąd I instancji , Sąd Apelacyjny aprobuje i przyjmuje za własne.

Wymagają one jednak częściowej zmiany i uzupełnienia dla których podstawą są zgromadzone w aktach dokumenty oraz relacje stron , które nie były przez strony wzajemnie kwestionowane , co więcej , jak już była o tym mowa , obdarzenie ich przez Sąd niższej instancji wiarygodnością nie jest podważane w apelacji pozwanej za pośrednictwem zarzutów natury procesowej.

Ta częściowa zmiana i uzupełnienie przedstawiają się następująco :

- zarządca sądowy, którego mylnie ustaleniach Sąd I instancji określa jako nadzorcę sądowego , ustanowiony w ramach procesu restrukturyzacji (...) S.A. z siedzibą w J., która w ustaleniach Sądu jest także nieprawidłowo oznaczona jako (...) S.A.- L. B. (1) w swoim oświadczeniu datowanym na 11 lutego 2021r potwierdził , iż wystawiona w tym samym dniu przez te spółkę na rzecz strony pozwanej jako nabywcy , faktura (...) nr (...), zaświadcza o nabyciu przez kupującą trzech maszyn o różnym stopniu zaawansowania ich ukończenia , w tym frezarki (...) , która później przedmiotem czynności prawnej pomiędzy stronami sporu i za którą pozwany zapłacił niespornie kwotę dochodzoną pozwem ,

ale pod warunkiem , że Odlewnia (...) „ zapłaci za te maszyny uzgodnione ceny.

/ dowód : oświadczenie L. B. (1) k. 34 akt , faktura PROFORMA k. 32 akt /

- strona pozwana nie wykonała w pełni tego obowiązku , nie wpłacając całości kwot , które pozwoliły na zakończenie produkcji dwóch frezarek wymienionych tym dokumencie. Jedną z tych maszyn – wskazaną w nim w pozycji pierwszej- kupił podmiot szwedzki w stanie nieukończonym.

Pozostałe dwie nie zostały wykonane do końca, a pozwana do tej pory nie wie w jakim są one stanie.

(...) SA. z siedzibą w J. , w warunkach braku zapłaty przez stronę pozwaną uzgodnionej ceny, zaniechała ich ukończenia , zgodnie ze zleceniem pozwanej, o czym zarządca sądowy spółki - ówcześnie w restrukturyzacji poinformował (...)spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w T. , pismem datowanym na 19 maja 2021r

/ dowód : częściowo zeznanie świadka T. W. , zapis dźwiękowy rozprawy z dnia 20 marca 2023r., minuty 27-31 zapis skrócony k. 49 v akt , częściowo zeznanie powoda zapis dźwiękowy rozprawy z dnia 20 marca 2023r. – 1 h 13m do 1 h 37 m , zapis skrócony k. 51 v- 52 akt , częściowo zeznanie prezesa zarządu strony pozwanej A. S. (1) zapis dźwiękowy rozprawy z tego samego dnia 1 h 55m – 1 h56 m, zapis skrócony k. 52 v akt , pismo zarządcy sądowego L. B. (1) k. 91 akt /

- strona pozwana nigdy nie wydała frezarki będącej przedmiotem umowy stron sporu powodowi . Nie kierowała też odrębnych informacji do jej wytwórcy , iż stanowi ona własność K. W. (1) . Zarząd strony pozwanej uważał ,że powód sam powinien ją sobie odebrać , jako członek zarządu (...) SA od producentki. I był przekonany że to uczynił.

/ dowód zeznanie A. S. (1) , zapis dźwiękowy 1 h 56 m- 1 h 59 m , zapis skrócony k. 52 v akt /

- w czasie kiedy powód był członkiem zarządu spółki z J. , i kiedy zarząd majątkiem spółki był pod nadzorem zarządcy ustanowionego przez Sąd , w ramach postępowania restrukturyzacyjnego, o wydaniu wytworzonych przez przedsiębiorstwo maszyn decydował zarządca B. , który polecał ich wydawanie nabywcom m. in. powodowi , przy czym było ono możliwe po potwierdzeniu przez właściwy dział przedsiębiorstwa , zapłaty przez nabywcę całości ceny za produkt.

/ dowód :zeznanie powoda , zapis dźwiękowy rozprawy z 20 marca 2023r 1h m.25-27 , zapis skrócony k. 51 v /

- do takiego wydania , w odniesieniu do urządzenia będącego przedmiotem czynności prawnej stron sporu nigdy nie doszło , gdyż nie zostało ono ukończone a pozwana nie przedstawiła w sprawie dowodu na to , że w całości za nie zapłaciła.

/ dowód częściowo zeznanie świadka T. W., oraz prezesa zarządu pozwanej A. S. (1).

Taki wniosek faktyczny wynika także z pisma zarządcy (...) S.A. w J. z dnia 19 maja 2021r., skierowanego do strony pozwanej , dołączonego do odpowiedzi na apelację k. 91 akt /

Dodać w tym kontekście trzeba , iż Sąd Odwoławczy zdecydował się na jego dopuszczenie w ramach postępowania apelacyjnego uznając , że powód mógł rzeczywiście , z uwagi także na swój stan zły zdrowia / por k. 94-96 akt/ mógł mieć obiektywne trudności w jego uzyskaniu wcześniej. Co więcej , treść tego dowodu potwierdza , w sposób bardziej szczegółowy te fakty , o których można wnioskować na podstawie analizy niektórych innych dowodów wcześniej w postępowaniu przeprowadzonych , które nie były przez strony kwestionowane z punktu widzenia wiarygodności.

W świetle faktów ustalonych przez Sąd I instancji , po ich częściowej zmianie i uzupełnieniu przez Sąd Apelacyjny, nie jest uzasadniony także żaden z podniesionych przez apelującą zarzutów materialnych.

Nietrafny jest zarzut niezastosowania przez Sąd Okręgowy przy ocenie roszczenia poddanego pod osąd normy art. 133 ustawy z dnia 15 maja 2015 Prawo restrukturyzacyjne [ jedn. tekst DzU z 2024 poz. 1428]

Sąd orzekający nie popełnił zarzucanego błędu dlatego , że fakty ustalone w sprawie nie potwierdziły podstaw do zastosowania tego przepisu, a strona pozwana nie podnosiła w postępowaniu rozpoznawczym twierdzeń o tym , że w ramach postępowania restrukturyzacyjnego (...) S.A. Rada Wierzycieli podjęła uchwałę o której jest mowa w normie , której niezastosowanie jest obecnie podstawą zarzutu skarżącej.

To stwierdzenie już wystarcza do tego aby zarzut ten ,jako chybiony, odeprzeć.

Tylko dla porządku należy dodać , iż w sytuacji gdy spółka z J., w czasie doniosłym dla rozstrzygnięcia była objęta postępowaniem restrukturyzacyjnym, to po myśli art. 52 ustawy , to zarządca L. B. (1) z dniem powołania go do tej funkcji - jak wynika z danych w KRS dla tej spółki - przez Sąd Rejonowy w K. postanowieniem z dnia 26 lutego 2020r , w sprawie oznaczonej sygnaturą (...), był uprawniony i obowiązany do objęcia majątku przedsiębiorstwa spółki jako masy sanacyjnej i zarządzania nią.

W konsekwencji to on , pod nadzorem Sądu mógł decydować o dysponowaniu przez restrukturyzowane przedsiębiorstwo także wytworzonymi produktami i ich zbywaniem na rzecz kontrahentów. Taka właśnie sytuacja została potwierdzona ustalonymi w postępowaniu faktami , zgodnie z którymi to L. B. decydował o sprzedaży produkowanych urządzeń , pozwalając na ich wydanie kontrahentom spółki tylko o ile została potwierdzona uprzednio zapłata całej ceny za wydawany towar.

On także , jak wynika z pisma z dnia 19 maja 2021r., skierowanego do pozwanej , jednoosobowo zdecydował o odmowie kontynuacji zlecenia Odlewni na wykonanie dwóch pozostałych urządzeń stwierdzonych faktura PROFORMA z 11 lutego 2021r w sytuacji , gdy nie zapłaciła umówionej za nie ceny.

Stąd udział K. W. (1) w tych czynnościach , w czasie kiedy pełnił funkcję w organie zarządzającym spółki był tylko następczy, sprowadzając się do wykonywania decyzji podjętych przez , lub uprzednio aprobowanych , przez zarządcę sądowego.

Niezasadnie także pozwana powołuje w środku odwoławczym dwa pozostałe zarzuty materialne.

Chociaż kwestionuje za ich pośrednictwem niepoprawne zastosowanie przez Sąd niższej instancji dwóch różnych norm kodeksowych , to zważywszy na motywację, którą przytacza dla ich potwierdzenia , w istocie sprawdzają się do dwóch tez zgodnie z którymi :

a/ strona skarżąca nie dopuściła się zwłoki w wykonaniu swojego zobowiązania wobec powoda wynikającego z zawartej przez strony sporu umowy wzajemnej albowiem wydała mu , sprzedaną na jej podstawie , oznaczoną co do tożsamości frezarkę, umożliwiając nabywcy jej odbiór bezpośrednio zakładzie produkcyjnym spółki wytwórcy urządzenia / a wobec tego oświadczenie o odstąpieniu od umowy nie jest skuteczne , nie rodząc po stronie K. W. roszczenia o zwrot świadczonej przezeń -[ niespornie pomiędzy stronami ] , w realizacji obowiązku umownego , kwoty 104 686, 68 zł , oraz

b/(...) „ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T. poinformowała (...) SA - w restrukturyzacji - o sprzedaży tej obrabiarki powodowi przez to , iż o tej czynności prawnej wiedział nabywca urządzenia , pełniący naówczas funkcję członka zarządu (...) – S. A.

Zarzuty te są chybione nie tylko z tego powodu , że w świetle ustaleń faktycznych na których oparł swoje rozstrzygnięcie Sąd I instancji a których skarżąca z przyczyn , które zostały wyżej podane , nie zdołała skutecznie podważyć wynikało , że pozwana nie wydała powodowi kupionego urządzenia ani poprzez własne działania faktyczne ani też nie stwarzając warunków w którym odbiór ten był rzeczywiście możliwy z terenu zakładu produkcyjnego (...) S.A. w J.. A do takiego wydania nie doprowadziła także po tym, kiedy K. W. wzywał ją do zrealizowania tego obowiązku , wyznaczając w tym celu dodatkowy termin z zagrożeniem odstąpienia od umowy.

Przede wszystkim jednak zarzuty te , jako nietrafne, należy odeprzeć albowiem w świetle zmienionych w części oraz uzupełnionych przez Sąd Odwoławczy ustaleń faktycznych , brak jest podstaw do przyjęcia , że strona pozwana miała materialno prawne uprawnienie do dysponowania tą maszyną.

Wynika z nich , że nie zapłaciła za nią całej uzgodnionej z producentem ceny , w sytuacji , gdy z treści pisma zarządcy (...) S.A. ustanowionego przez Sąd z dnia 11 lutego 2021r wynika że zapłata ta jest warunkiem potwierdzenia przejścia na obecnie skarżącą prawa własności m. in frezarki uniwersalnej (...) (...) (...). / będącej w fazie produkcji /

Z jego kolejnego pisma, także skierowanego do pozwanej z dnia19 maja 2021r wynika , że spółka z J. rezygnuje z realizacji zlecenia na dalsze wykonawstwo m. in. tej maszyny , w sytuacji braku zapłaty wynagrodzenia za nią przez zleceniodawczynię

A w postępowaniu strona pozwana nie przedstawiła żadnych innych dowodów potwierdzających , iż sytuacja faktyczna , w odniesieniu do uzyskania prawa własności do tego urządzenia była inna , a w szczególności , że pełna zapłata za nie przez Odlewnię (...) jednak nastąpiła.

Skoro tak , to wbrew weryfikowanym zarzutom materialnym pozwana nie miała żadnego tytułu do tego aby dysponować frezarką objętą umową z powodem w tym również w odniesieniu do zapewnienia mu możliwości objęcia tego urządzenia w posiadanie.

Dlatego już tylko na marginesie należy zwrócić uwagę ,iż nawet z treści zeznań prezesa zarządu pozwanej A. S. wynika , że apelująca nie podjęła żadnych działań aby zapewnić powodowi odbiór frezarki z zakładu produkcyjnego (...) S.A. uznając , że sam o taki odbiór zadba.

W warunkach , gdy spółka była w fazie restrukturyzacji i ustanowiony był zarządca sądowy , bez jego uprzedniej zgody, możliwość przejęcia posiadania rzeczy przez powoda nawet pełniącego naówczas funkcje członka jej zarządu była wykluczona.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie , w szczególności wskazywane już po w wielokroć pismo zarządy z dnia 19 maja 2021r przekonuje , że taka zgoda, w odniesieniu do wskazanej wyżej frezarki , nie byłaby udzielona albowiem zdaniem zarządcy urządzenie to nadal stanowiło przedmiot majątku spółki objętej restrukturyzacją.

Dlatego , w warunkach potwierdzenia , iż ze swoich obowiązków wynikających z umowy zawartej przez strony sporu , Odlewnia (...) „ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T. , wobec powoda , który swoje świadczenie umowne spełnił , nie wywiązała się oraz tego , że K. W. postąpił wobec tego zaniechania kontrahentki , zgodnie z procedurą wynikającą z art. 491 §1 kc , miał podstawę do żądania zwrotu przez pozwaną otrzymanej od niego kwoty.

Stąd , pomimo w części nietrafnego a przez rozbudowaną ponad rzeczywista potrzebę formę redakcyjną , także nie do końca spójnego uzasadnienia wyroku Sądu I instancji , uznając , iż w ostatecznym wyniku orzeczenie z dnia 20 marca 2023r odpowiada prawu, Sąd Apelacyjny apelację pozwanej oddalił , na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 491 §1 kc. / pkt 1 sentencji/

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego była norma art. 98 §1 i 3 kpc i wynikająca z niej , dla wzajemnego rozliczenia stron z tego tytułu , zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

Kwota należna wygrywającemu także ten etap sporu stron powodowi od przegrywającej pozwanej , odpowiadając wynagrodzeniu zastępującego go pełnomocnika – adwokata - została , zważywszy na wartość przedmiotu zaskarżenia , ustalona na podstawie § 2 pkt 6 w zw. z §10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 [ DzU z 2015 poz. 1800].

Suma ta została przyznana wraz z odsetkami o których Sąd Odwoławczy był obowiązany orzec z urzędu po myśli art. 98 §1 1 kpc. w zw. z art. 391 §1 kpc / pkt 2 sentencji motywowanego wyroku /.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Renata Gomularz
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Krakowie
Osoba, która wytworzyła informację:  Grzegorz Krężołek
Data wytworzenia informacji: