Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 marca 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Sławomir Jamróg

po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2023 r. w Krakowie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa H. D. i R. D.

przeciwko (...) spółce z o.o. w P.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 9 kwietnia 2021 r. sygn. akt IX GC 1001/19

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powodów na rzecz strony pozwanej kwoty po 2025 zł (dwa tysiące dwadzieścia pięć złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I AGa 248/21

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 14 października 2019 roku skierowanym przeciwko (...) spółce z o.o. w P. powodowie H. D. i R. D. wnieśli o pozbawienie wykonalności tytułu egzekucyjnego – wyroku o sygn. akt (...)wydanego w dniu 3 marca 2017 roku przez Sąd Okręgowy w K.w IX Wydziale Gospodarczym, (utrzymanego w mocy wyrokiem o sygn. akt (...)Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 27 października 2017 roku), któremu Sąd Okręgowy w K. nadał klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 26 lipca 2019 roku, sygn. akt (...), na mocy której zobowiązano powodów do zapłaty solidarnie kwoty 123.000 zł tytułem należności głównej wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami postępowania na rzecz nowego wierzyciela to jest (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. (dawniej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.). Powodowie wnieśli także o zasądzenie od pozwanego (...) spółki z ograniczona odpowiedzialnością w P. kosztów postępowania.

Powodowie zarzucili, że obowiązek stwierdzony tytułem egzekucyjnym nie przeszedł na stronę pozwaną albowiem umowy zostały zawarte pierwotnie, bez zachowania wymaganej przez art. 788 k.p.c. formy pisemnej z podpisami poświadczonymi., co oznacza, że nie wiadomo kiedy powstały a zatem nie wiadomo też czy osoby, które je podpisały, w dacie sporządzenia i podpisania umów były uprawnione do reprezentacji. Pomiędzy datami sporządzenia umów ( 1 grudnia 2014 r. i 31 marca 2015 r.) a datami zawiadomienia powodów o ich zawarciu ( 6 marca 2015 r. i 8 lipca 2015 r.) upłynął jakiś czas czyli zdaniem powodów świadczy to o antydatowaniu umów. Nawet jednak gdyby przyjąć ważność umów, to po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie wskutek którego zobowiązanie nie może być egzekwowane. Okazało się bowiem, że wierzyciel nie może spełnić świadczenia wzajemnego zatem obecni powodowie wstrzymali się od własnego świadczenia (art. 490 § 1 kc i art. 840 § 1 pkt 2 kpc).

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wniosła o oddalenia powództwa w całości i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania.

Wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2021 r. Sąd Okręgowy w Krakowie sygn. IX GC 1001/19 oddalił powództwo (pkt I) oraz zasądził od powodów H. D., R. D. solidarnie na rzecz strony pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. kwotę 5 417 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt II).

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowił następujący stan faktyczny:

Prawomocnym wyrokiem z dnia 3 marca 2017 roku, sygn. akt (...) wydanym przez Sąd Okręgowy w K.w IX Wydziale Gospodarczym, utrzymanym w mocy wyrokiem o sygn. akt (...) Sądu Apelacyjnego wK. z dnia 27 października 2017 roku, któremu Sąd Apelacyjny w K.nadał klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 30 października 2017 roku, zobowiązano powodów do zapłaty solidarnie kwoty 123.000 zł tytułem należności głównej wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami postępowania na rzecz wierzyciela (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. (wcześniej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.).

Postanowieniem z dnia 26 lipca 2019 roku, sygn. akt (...) Sąd Okręgowy w K.nadał klauzulę wykonalności powyższemu tytułowi egzekucyjnemu na rzecz nowego wierzyciela tj. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.. Na podstawie tego tytułu wykonawczego wszczęta została przeciw powodom egzekucja przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym (...) w K. M. B. do sygnatury (...).

Postanowieniem tut. sądu z dnia 27 września 2019 r., sygn. akt (...) zawieszono wskazaną wyżej egzekucję.

Ponadto Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 grudnia 2014 r. pomiędzy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. (później (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w P.) – zbywca – a (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. (następnie (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w P.) została zawarta umowa przelewu wierzytelności przysługującej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. względem powodów, z tytułu zapłaty za fakturę nr (...) z dnia 17.01.2013 r. na kwotę 123000 zł z odsetkami ustawowymi oraz roszczenie o zwrot kosztów procesu zasądzonych w sprawie wszczętej przez (...) (później (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w P.) sygn. akt (...) przeciwko powodom w dniu 2 października 2014 r., czyli wierzytelności objętej później tytułem egzekucyjnym w postaci wydanego w dniu 3 marca 2017 roku, sygn. akt (...) przez Sąd Okręgowy w K. w IX Wydziale Gospodarczym wyroku, (utrzymanego w mocy wyrokiem o sygn. akt (...) Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 27 października 2017 roku), któremu Sąd Okręgowy w K. nadał klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 30 października 2017 roku.

Umowa cesji została podpisana w dniu 1 grudnia 2014 przez działających: za (...) (później (...)) S. Z. a ze strony (...) P. (później (...) (...)) J. Z. jako osoby uprawnione do reprezentacji tych podmiotów. Jak wynika z KRS dla (...) (wcześniej (...)) S. Z. był prezesem zarządu samodzielnie reprezentującym spółkę od dnia 15 maja 2007 roku do dnia 29 stycznia 2016 roku zaś jak wynika z KRS dla (...) P. (później (...) (...)) J. Z. był samoistnym prokurentem tego podmiotu od dnia 5 czerwca 2014 roku do dnia 3 grudnia 2015 roku.

Następnie powyższa wierzytelność została przeniesiona na pozwaną na podstawie umowy z dnia 31 marca 2015 roku zawartej pomiędzy zbywcą tj (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. (później (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.) a nabywcą tj. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. (obecnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.).

Umowa z dnia 31 marca 2015 roku została podpisana ze strony (...) P. (później (...) (...)) przez J. Z. a ze strony (...) (później (...) sp. z o.o.) S. Z. jako osoby uprawnione do reprezentacji tych podmiotów. Jak wynika z KRS dla (...) P. (później (...) (...)) J. Z. był samoistnym prokurentem w tym podmiocie od dnia 5 czerwca 2014 roku do dnia 3 grudnia 2015 roku zaś jak wynika z KRS dla (...) (później (...) sp. z o.o.) S. Z. był prezesem zarządu samodzielnie reprezentującym spółkę od dnia 5 marca 2015 roku do dnia 6 kwietnia 2016 roku.

Powodowie zostali poinformowani o zawarciu umów cesji odpowiednio pismami

z dnia 6 marca 2015 roku (1 cesja) i z dnia 8 lipca 2015 roku (2 cesja).

Obydwie umowy cesji sporządzone były pierwotnie jedynie w formie pisemnej

a następnie w obecności notariusza S. Z. i J. Z. uznali podpisy na obydwu umowach za własnoręczne – takie potwierdzenie uzyskali w dniu 13 maja 2019 roku (k. 11 in i k. 29 in. Akt sprawy (...)). Sąd wskazał, że powołane umowy należy więc traktować jako zawarte z poświadczonym notarialnie podpisem czyli spełniające wymóg z art. 788 k.p.c. (dokument prywatny z podpisem urzędowo poświadczonym).

W wyniku wykonania obydwu umów cesji zaspokojeni zostali wierzyciele (...) czyli (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w C. w kwocie 57.823,92 zł i (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. w kwocie 138.117,54 zł. Zaspokojenie miało miejsce niezwłocznie po zawarciu umów cesji, co wynika z pism tychże podmiotów z lipca i sierpnia 2015 r., k. 123 – 132 i k. 134 – 137 oraz dokumentów księgowych potwierdzających wzajemne rozliczenia z datach po 1 grudnia 2014 roku, k. 123 – 132 i k. 134 – 137. To oznacza zawarcie tych umów w datach w nich wskazanych i wzajemne wykonanie zawartych tam zobowiązań.

W sprawie sygn. akt (...), w której wydano kwestionowany tytuł egzekucyjny tj. z powództwa (...) przeciwko powodom zostało ustalone, że złożone przez powodów oświadczenie o odstąpieniu od umowy było nieskuteczne ze względu na fakt, iż (...) zaoferowała wykonane dzieło w postaci gotowej linii produkcyjnej, a powodowie odmówili przyjęcia tego dzieła powołując się na nieudowodnione wady dzieła i uniemożliwili jego montaż. Odmowa została oceniona przez sąd jako bezzasadna. Sąd jednocześnie przypisał im brak współpracy z pozwaną. W efekcie w tamtym postępowaniu uznano, że O. należało się wynagrodzenie na podstawie art. 639 k.c., bo zaoferowała świadczenie, którego powodowie nie przyjęli. Linia technologiczna do roku 2015 tj. do zbycia przez S. Z. udziałów w (...) była zmagazynowana w (...).

W piśmie powodów do pozwanej z dnia 29 sierpnia 2019 r., k. 76 oświadczyli, że wstrzymują się ze spełnieniem świadczenia zasądzonego od nich powyższym wyrokiem ze względu na nie wydanie przez pozwaną brakującej części linii produkcyjnej – brak wynikał z ustaleń postępowania upadłościowego (...). Tymczasem powodowie w toku zeznań wprost przyznali iż nie występowali o wydanie im maszyny, od momentu gdy uznali że nie nadaje się ona do ich potrzeb.

Przy tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji powodowie niezasadnie kwestionowali obydwie umowy cesji, stanowiące podstawę przejścia uprawnień na nowego wierzyciela tj. pozwaną (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością w P.. Zarówno S. Z. jak i J. Z. w dacie zawarcia umów a więc 1 grudnia 2014 r. w przypadku pierwszej cesji jak i w dacie 31 marca 2015 r. byli umocowani do reprezentacji podmiotów zawierających umowy i byli odpowiednio pełniącymi funkcje prezesa zarządu i samoistnego prokurenta. Obydwie umowy zostały zawarte w datach na nich wyszczególnionych a świadczy o tym cel ich zawarcia a mianowicie służyć one miały dokonaniu rozliczeń zobowiązań pomiędzy stronami tychże umów tak aby pomiędzy tymi podmiotami mogła być kontynuowana dalsza współpraca tj. uzyskanie dla (...) kredytów kupieckich i wstąpienie do umowy o roboty budowlane ze spółką (...) przez (...) sp. z o.o. w miejsce (...) (...) celem zwolnienia z długu. Trzeba przy tym podkreślić, że skutek taki nastąpił niezwłocznie co potwierdza że wykonanie umów znalazło swój ekwiwalent a nie było wyzbywaniem się majątku celem pokrzywdzenia wierzycieli i że umowy nie były antydatowane w tym samym celu. Okoliczność, że od zawarcia umów do poinformowania powodów o ich zawarciu minęło w przybliżeniu trochę więcej niż 3 miesiące jest bez znaczenia dla ważności cesji. Sąd zwrócił uwagę, że w postępowaniu (...) w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności na tytuł egzekucyjny w postaci wyroku z dnia 3 marca 2017 roku, sygn. akt (...) wydanego przez Sąd Okręgowy w K.w IX Wydziale Gospodarczym, utrzymanego w mocy wyrokiem o sygn. akt (...) Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 27 października 2017 roku kwestia formy umów cesji była przedmiotem oceny i sąd na tej podstawie przedłożonych dokumentów wydał klauzulę wykonalności z przejściem uprawnień na rzecz pozwanego.

Za niezasadne Sąd pierwszej instancji uznał stanowisko powodów, że zdarzenie o jakim mowa w art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. stanowi oświadczenie powodów z dnia 29 sierpnia 2019 r. o wstrzymaniu się ze świadczeniem zasądzonym od nich z powodu nie wydania przez spółkę brakującej części maszyny. Brak ten miał wynikać z informacji z postępowania upadłościowego (...), w którym okazało się, że nie ma ona brakujących części maszyn. Z zeznań powodów jednak wynikało, że powodowie od momentu gdy uznali, że linia nie nadaje się ona do ich potrzeb nie występowali o wydanie im maszyny. Pomimo gotowości do jej przekazania przez pozwaną, po stronie powodów nie było intencji odbioru linii produkcyjnej. W postępowaniu (...) sąd wyraźnie wskazał, że uznał za nieskuteczne oświadczenie powodów o odstąpieniu od umowy i przyjął iż (...) zaoferowała dzieło (linię produkcyjną) i to odmowa przyjęcia przedmiotu umowy oznacza brak współpracy wierzyciela z dłuznikiem. W ocenie Sądu O. należało się wynagrodzenie na podstawie art. 639 k.c., bo zaoferowali świadczenie, którego obecni powodowie nie przyjęli. Wobec tego powoływanie się powodów na oświadczenie w piśmie z dnia 29 sierpnia 2019 r. o wstrzymaniu się ze świadczeniem zasądzonym od nich jako na zdarzenie wskazane w art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 490 § 1 k.c. w opisanych wyżej okolicznościach jest nieuzasadnione i nie może prowadzić do kwestionowanie wykonalności przedmiotowego tytułu wykonawczego.

jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu powołano art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wnieśli powodowie, zaskarżając orzeczenie w całości, zarzucając naruszenie prawa procesowego a to art. 233§1 k.p.c. poprzez:

I. przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i wadliwe ustalenie, że :

1) umowy cesji datowane były na dzień 1 grudnia 2014r. i 31 marca 2015r. , w sytuacji gdy umowy te były antydatowane o czym świadczą następujące okoliczności:

- umowy cesji miały zostać zawarta w czasie, gdy trudności finansowe jeszcze nie istniały. Powodowie otrzymali zaś zawiadomienie o umowie cesji, w momencie, gdy w Skarbu Państwa z tytułu zaległości podatkowych — ok. 0,5 mln złotych),

- umowy zostały zawarte w zwykłej formie pisemnej mimo, iż w czasie, kiedy miały być zawarte toczyło się już postępowanie sądowe w przedmiocie zbywanej wierzytelności, a więc dla celów postępowania klauzulowego umowy powinny zostać zawarte w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (a więc w formie w której antydatowanie umowy nie jest możliwe); w okresie, gdy miały być zawierane przedmiotowe umowy cesji wszystkie trzy spółki były ze sobą ściśle powiązane osobowo.

2) przy zawieraniu umów cesji datowanych na dzień 01 grudnia 2014 r. oraz 31 marca 2015 r. Spółki będące stronami umów były należycie reprezentowane, w sytuacji gdy w rzeczywistości nie jest wiadomym kiedy zostały faktycznie zawarte a uwzględniając częste zmiany składu osobowego organów uprawnionych do reprezentowania wskazanych spółek, nie można potwierdzić, czy w chwili faktycznego zawarcia umów wskazane spółki były należycie reprezentowane; umowy cesji datowane na dzień 01 grudnia 2014 r. oraz 31 marca 2015r.

3) umowy cechują się ekwiwalentnością, w sytuacji gdy pomimo tego, że w dwóch transakcjach uczestniczyły trzy spółki ściśle powiązane ze sobą osobowo oraz tego, że umowy zostały zawarte w krótkich odstępach czasu, to jednak spółka, która na mocy umowy datowane na 01 grudnia 2014 r. nabyła wierzytelność, a następnie zbyła wierzytelność na mocy umowy datowanej na 31 marca 2015 r. zakończyła obie transakcje ze stratą ok. 200 000 zł; nie istnieją zastrzeżenia co do formy w jakiej zostały zawarte przedmiotowe umowy, gdyż w 2019 r. doszło do potwierdzenia zawarcia umów przed notariuszem, w sytuacji gdy dochowanie wymogów co do formy powinno być oceniane na moment rzekomego zawarcia umów, tj. odpowiednio (...);

4) przedmiotowe umowy datowane na dzień 01 grudnia 2014 r. oraz 31 marca 2015 r. są ważne pomimo wskazane wadliwości oceny dowodów,

5) powodowie nie występowali o wydanie przedmiotowej maszyny, gdyż nie nadawała się ona do ich potrzeb, w sytuacji gdy:

- powodowie, złożyli oświadczenie o odstąpieniu od umowy z dnia 23 kwietnia 2012 r. uznając skuteczność złożonego przez siebie oświadczenia i odmówili zapłaty na rzecz wykonawcy (pierwotnego właściciela wierzytelności), a mając na względzie, że zgodnie z §5 umowy do momenty zapłaty przedmiotowa maszyna pozostawała własnością wykonawcy, powodowie nie mogli przyjąć od wykonawcy świadczenia wzajemnego;

- dopiero po ustaleniu przez Sąd Okręgowy w K.w sprawie o sygn. (...), że oświadczenie powodów było nieskuteczne Powodowie zwrócili się ponownie o wydanie maszyny, gdyż wobec nałożenia na Powodów obowiązku spełnienia Świadczenia Powodowie zażądali spełnienia świadczenia wzajemnego;

Jednakże już po wydaniu tytułu egzekucyjnego okazało się, że wykonawca nie dysponuje przedmiotową maszyną, ani nawet środkami na wypłatę ewentualnego odszkodowania za utratę maszyny, wobec czego powodowie złożyli oświadczenie o wstrzymaniu się ze spełnieniem świadczenia. Pomimo więc uznawania , że przedmiotowa maszyna nie nadaje się do ich potrzeb, powodowie uznawali za usprawiedliwione żądanie spełnienia świadczenia wzajemnego, tj. żądania wydania maszyny, za którą musieli zapłacić dużą kwotę pieniędzy; |

II. Przyznanie waloru wiarygodności zeznaniom J. Z. i S. Z., w zakresie w jakim potwierdzili oni, że zawarli przedmiotowe umowy w dniach oznaczonych w umowie, w sytuacji gdy prawidłowa analiza zeznań świadków oraz całokształtu materiału dowodowego prowadzi do wniosków przeciwnych.

Powodowie wnieśli o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Okręgowego w K. IX Wydziału Gospodarczego z dnia 3 marca 2017 r. sygn. (...), utrzymanego w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 27 października 2017 r. sygn.

(...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 30 lipca 2019 r., nadaną na rzecz Pozwanej o zasądzenie od Pozwanej na rzecz Powodów kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm prawem przepisanych.

Pozwana wniosła o oddalenie apelacji i o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego

Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny uznał za własne ustalenia Sądu Okręgowego i zważył co następuje:

W dacie zawarcia umowy cesji z dnia 1 grudnia 2014r. spółkę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością mógł reprezentować S. Z.. Mógł on tez zawiadomić powodów o cesji pismem z dnia 6 marca 2015r. Zmiana firmy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością została ujawniona w KRS dopiero na podstawie aktu notarialnego z dnia 19 marca 2015r. Rep.(...) wpis 29 stycznia 2016. Wówczas wpisano jako Prezesa P. P. w miejsce S. Z.. Prokurentem tej spółki w 2014r. była J. Z.

/ dowód: Wydruk pełny eKRS nr:: (...).

J. Z. mogła w dacie cesji z dnia 1 grudnia 2014, reprezentować spółkę (...) jako prokurent. Zmiana firmy (...) area" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nastąpiła na podstawie aktu notarialnego z dnia 20 maja 2014r. Rep. A(...)wpis w KRS dnia 5 czerwca 2014r. Wówczas Prezesem tej spółki był S. Z. a J. Z. była ujawnionym w KRS Prokurentem (Prezesem była wcześniej. Ona też mogła reprezentować spółkę (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przy umowie z dnia 31 marca 2015r. zawartej z (...) sp. z o.o. , którą reprezentował wówczas jako Prezesa wpisany był S. Z. (do 04.07.2016). Mógł on więc zawiadamiać H. D. o cesji. Kolejna zmiana firmy (...) na (...) area" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nastąpiła na podstawie aktu notarialnego z dnia 24 lipca 2015r. Rep. (...) – wpis dnia 3 grudnia 2015r. Wówczas jako Prezesa wpisano P. P.

/dowód: Wydruk pełny eKRS nr (...)

Zmiana firmy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nastąpiła na podstawie aktu notarialnego z dnia 28 stycznia 2016r. Rep. (...) wpis 6 kwietnia 2016r.

/ dowód: Wydruk pełny eKRS nr: (...)

Wprawdzie przelewy wierzytelności zostały rzed wydaniem tytułu egzekucyjnego, jednak już po złożeniu pozwu wniesionego w sprawie (...). Zbycie w toku procesu wierzytelności przez (...) na rzecz (...) P. i kolejna cesja dokonana na rzecz (...) sp. z o.o. / tj stronę pozwaną/ nie miało wpływu na bieg procesu o zapłatę, stąd wyrok został wydany w sprawie (...) w dniu 3 marca 2017r. na rzecz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. /poprzednio (...) sp. z o.o./. Wszystkie zmiany reprezentacji były jednak ujawnione w KRS i brak jest jakichkolwiek podstaw do kwestionowania skuteczności umów przez pryzmat wadliwości reprezentacji. Antydatowanie powołanych umów nie zostało wykazane. Umowa cesji dla ważności nie wymaga formy pisemnej z podpisanymi notarialnie poświadczonymi. (art. 511 k.c.). Forma szczególna natomiast wymagana jest dla wykazania przejścia uprawnień postępowaniu klauzulowym. Nie było jednak przeszkód do późniejszego tj dokonanego w dniu 13 maja 2019 roku w obecności notariusza uznania przez S. Z. i J. Z. podpisów na obydwu umowach za własnoręczne. Urzędowe poświadczenie podpisu na dokumencie prywatnym (art. 788 § k.p.c.) może być dokonane także w innym czasie niż czynność prawna, na podstawie której uprawnienie wierzyciela lub obowiązek dłużnika przeszły po powstaniu tytułu egzekucyjnego (por. uchwałę Sadu Najwyższego z dnia 13 maja 2015r. III CZP 15/15 OSNC 2016/5/56). Zgodnie z art. 88 ustawy z dnia 14 lutego 1991r. Prawo o notariacie Dz. U. 2014r. poz. 164 podpis na poświadczonych dokumentach nie musi być złożony w obecności notariusza a osoba, która podpisała dokument może uznać swój podpis za własny. Taki dokument z podpisem uznanym przez notariusza za własnoręczny jest dokumentem prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym w rozumieniu art. 788 § 1 k.p.c. Skoro więc uprawnienie w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę tj na stronę pozwaną, to nie było przeszkód do nadania klauzuli wykonalności na podstawie art. 788§1 k.p.c. (por. por. także Uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2019 r. III CZP 26/19 OSNC 2020/6/47). Sąd Apelacyjny nie wyklucza wprawdzie zupełnie możliwości antydatowania obu umów jednak uznaje ten fakt za niewykazany i zauważa, że o cesjach powodowie zostali zawiadomieni już w połowie 2015r. stąd nie wiadomo jaki miałby być cel antydatowania umów i to podczas trwającego procesu toczącego się pomiędzy pierwotnym wierzycielem a H. D. i R. D.. Cesja ma charakter kauzalny jednakże causa nie musi wynikać z umowie wzajemnej, której skutkiem jest przeniesienie wierzytelności. Ekwiwalentność świadczeń nie ma znaczenia dla ważności umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Nie ma przeszkód by wierzytelność została przeniesiona w zamian za zaspokojenie wierzytelności osoby trzeciej przysługującej takiej osobie względem cedenta .

Apelacja nie wskazuje naruszenia zasad logiki przy ocenie dowodów wskazujących , że w wykonaniu obydwu umów cesji zaspokojeni zostali wierzyciele (...) czyli (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. . Także fakt, że zaspokojenie to miało miejsce niezwłocznie po zawarciu umów cesji zaprzecza tezie o antydatowaniu umów.

Okoliczność, że spółka (...) wszczęła egzekucję już po dokonaniu cesji nie obciąża pozwanej i to nawet przy uwzględnieniu powiązań osobistych pomiędzy spółkami . Ta okoliczność mogła mieć znaczenie dla kosztów egzekucji lub wniosku o uchylenie klauzuli wykonalności wydanej na rzecz (...), nie ma jednak wpływu na wydanie tytuły wykonawczego na rzecz pozwanej. Okoliczność, że zawiadomiono powodów o dokonaniu cesji dopiero po zarejestrowaniu pozwanej w KRS nie stanowi o braku logiki w ocenie dowodów choćby z uwagi na treść art. 14 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Nie jest też zasadne powoływanie się przez powodów na złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy z dnia 23 kwietnia 2012 r. Jak słusznie zauważył Sąd Okręgowy kwestia odstąpienia od umowy była przedmiotem oceny przez Sąd w sprawie w której wydano tytuł egzekucyjny. Skutki tego wyroku zasądzającego świadczenie pieniężne na rzecz (...) (...) tj cedenta wiążą powodów. Powodowie wówczas powoływali się na art. 496 k.c. niemniej ustalono, że to powodowie odmówili przyjęcia tego dzieła powołując się na nieudowodnione wady dzieła i uniemożliwili jego montaż.

Sąd Apelacyjny dostrzega, że umowa z dnia z dnia 23 kwietnia 2013r. to umowa wzajemna. Judykatura oraz doktryna dopuszcza możliwość wstąpienia w pozycję strony umowy wzajemnej, jednakże przy spełnieniu określonych wymagań, a mianowicie łącznego przeniesienia składających się na tę pozycję obowiązków (przejęcia długu) i uprawnień (przelewu wierzytelności) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2004 r. V CK 97/03 niepubl. . Należy jednak podkreślić, że umowa z dnia 23 kwietnia 2012r. miała charakter umowy o dzieło. W braku odmiennej umowy przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła. Oddanie zaś zgodnie z umową to data zgłoszenia gotowości do odbioru bez wad istotnych. Sąd Apelacyjny nie kwestionuje oczywiście, że oddanie dzieła nie jest jednoznaczne z jego odbiorem, w związku z czym nie w każdym przypadku będzie prowadziło do uznania dzieła za wykonane (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2021 r. V CSKP 10/21 niepubl.). Jednakże ocena wykonania linii bez usterek wynika w tym przypadku z faktu, że Sąd wydał wyrok zasądzający zapłatę uznając, że powodowie bezpodstawnie uchylili się od przyjęcia zamówionej linii. W sprawie brak jest dowodów pozwalających zmienić te ocenę. Jest to też o tyle istotne, że linia miała pozostać w magazynie wykonawcy na podstawie umowy użyczenia (§17 umowy). Cesja więc została dokonana już po wygaśnięciu obowiązku wykonawcy wykonania linii, nie było więc tu potrzeby dokonania jednoczesnego przejęcia długu. Przepis art. 509 § 1 k.c. nie został więc w tym przypadku naruszony. Właściwość zobowiązania nie sprzeciwia się bowiem w tym przypadku przelewowi. Należy ponadto podkreślić, że ani w wyroku z dnia 3 marca 2017r. sygn. akt (...) ani też w postanowieniach o nadaniu temu wyrokowi klauzul wykonalności nie zawarto zastrzeżenia dotyczącego możliwości powstrzymania się przez powodów ze świadczeniem pieniężnym do czasu zaoferowania świadczenia wzajemnego tj linii produkcyjnej. Oznacza to skuteczność cesji, której skutki były niezależne od kwestii faktycznego odbioru rzeczy przez zamawiającego.

Przelewowi wierzytelności pieniężnej nie sprzeciwiało się też zastrzeżenie prawa własności wykonawcy do czasu zapłaty.

Kwestia czy wykonawca dysponuje przedmiotem umowy (linią produkcyjną jest bez znaczenia dla przedmiotowego rozstrzygnięcia, skoro kwestia faktycznego odbioru nie była już związana z obowiązkiem wykonawcy wynikającym z §1 i 2, powiązanym z wzajemną wierzytelnością pieniężną wynikającym z §4 umowy, lecz jest skutkiem albo nienależytego wykonania usługi przechowania z §17 albo też wynikiem przypadkowej utraty lub zniszczenia, którego ryzyko mogło obciążać powodów na podstawie §8 umowy. Kwestia wykładni tego przepisu umowy może mieć znaczenie dla skutków wynikających z art. 559 k.c. w zw. z art. 638 k, c. Potrzeba tej wykładni nie aktualizuje się jednak w niniejszej sprawie, skoro powództwa nie było oparte na skutkach realizacji (po wydaniu tytułu egzekucyjnego) uprawnień przeciwko wykonawcy wierzytelności z tytułu rękojmi. Wierzytelność przechodzi na cesjonariusza w kształcie w jakim przysługiwała ona cedentowi. Powodowie nie wykazali jednak by po powstaniu tytułu egzekucyjnego realizowali skutecznie względem cedenta roszczenia z rękojmi o obniżenie ceny- abstrahując już od terminu wygaśnięcia uprawnień z tytułu rękojmi. Odstąpić zaś od umowy powodowie mogli po wyczerpaniu innych roszczeń (art. 637 §1 i 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia umowy). Mail z dnia 2 listopada 2017r. nie dawał podstawy do odstąpienia od umowy. Oświadczenie z dnia 29 sierpnia 2018r. (nota bene skierowane do pozwanej a nie do spółki (...) ) nie miało oparcia w art. 490 §1 k.c. w zw. z art. 513§2 k.c. Jak wyżej wskazano wykonawca spełnił swoje świadczenie objęte umową wzajemną i przedstawił przedmiot umowy do odbioru. Powodowie nie mogli więc już powstrzymać się od zapłaty, skoro nie istniało już zagrożenie oddania przedmiotu umowy przez wykonawcę.

Nawet jednak gdyby przyjąć, że powodowie byli stroną umowy, która miała świadczyć własne świadczenie dopiero po wykonaniu zobowiązania przez wykonawcę, to trzeba podkreślić, że strona mająca świadczyć później nie może skutecznie domagać się spełnienia przez drugą stronę świadczenia wcześniejszego, jeżeli sama nie ma możliwości spełnienia swojego świadczenia lub nie jest do tego gotowa (por. Gudowski Jacek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, wyd. II Opublikowano: WKP 2018). Fakt zaś wydania wyroku w sprawie o zapłatę i to bez zastrzeżenia możliwości powoływania się przez pozwaną na możliwość powstrzymania się od świadczenia, wskazywał na brak gotowości zapłaty przez powodów. Niezależnie od tego wygaśnięcie uprawnień z rękojmi powoduje wygaśnięcie obowiązków wykonawcy co uchyla możliwość powstrzymania się przez zamawiającego od wypłaty całości wynagrodzenia wynikającego z umowy, Kwestia możliwości odstąpienia od umowy przechowania w magazynie wykonawcy nie ma znaczenia dla niniejszej sprawy. Podnoszona w toku procesu upadłość spółki (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. nie wpływała na zastrzeżenie prawa własności, jednak mogła mieć ewentualne znacznie dla przekształcenia roszczeń niepieniężnych z tytułu rękojmi w roszczenia pieniężne i nie było wykluczone potrącenie z wierzytelnością z tytułu wynagrodzenia (art. 95 prawa upadłościowego Dz.U.2015.233 t.j.) Potrącenie takie nie było jednak objęte podstawą powództwa, a ponadto takie potrącenie musiałoby spełnić warunki z art. 513§2 k.c. Nie wykazano by powodowie zgłosili takie roszczenia w postępowaniu upadłościowym.

Nie mają znaczenia zarzuty wskazujące na możliwość pokrzywdzenia cesjami wierzycieli spółki (...) czy (...) (...). Ocena pokrzywdzenia wierzycieli i bezskuteczność ma charakter względny, stąd kwestia możliwości zaspokojenia z wierzytelności do której zaspokojenia zobowiązani są powodowie i skutków pierwszeństwa zajęcia nie ma znaczenia dla kwestii pozbawienia wykonalności przedmiotowego tytułu. Dotyczy to także ewentualnych wierzytelności publicznoprawnych. Syndyk Masy Upadłości spółki (...) ( (...) (...)) mógł zadąć od osoby trzeciej tj. spółki (...) ( (...) (...) ) zwrotu wierzytelności do masy na podstawie art. 127 ust. 1 prawa upadłościowego w zw. z art. 134 prawa upadłościowego jak i żądać uznania czynności kolejnej cesji za bezskuteczną względem masy w trybie art. 132 Prawa upadłościowego pozwem skierowanym przeciwko osobie czwartej tj, (...) spółce z o.o. w P.. Nie uchyla to jednak ważności umów cesji i nie wpływa na ocenę zasadności przedmiotowego powództwa.

Brak więc było podstaw do zastosowania art. 840§1 pkt 2 k.p.c.

Mając powyższe na uwadze apelację jako niezasadną oddalono na podstawie art. 385k.p.c. w zw. z art. 374 k.c. i art. art. 15 zzs ¹ ust. 1 pkt 4 ustawy dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U.2021.2095 t.j), w zw. z art. 6 ust.1 i 2 ustawy z dnia 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2021.1090).

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98§1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391§1 k.p.c. i §2 pkt 6 i §10 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015r. poz. 1800 ze zm.).