Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Sławomir Jamróg

po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2022 r. w Krakowie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w W.

przeciwko M. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 5 sierpnia 2020 r. sygn. akt VII GC 83/19

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 8.100 zł (osiem tysięcy sto złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Kielcach na rzecz radcy prawnego E. P. kwotę 8.100 zł (osiem tysięcy sto złotych) w tym podatek od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Sławomir Jamróg

Sygn. akt I AGa 257 /20

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia5 sierpnia 2020 r. VII GC 83/19 Sąd Okręgowy w Kielcach zasądził od M. K. na rzecz Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w W. kwotę 1 267 109,25 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienia od dnia 3 listopada 2018 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 10 800 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt I), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt II), przyznał pełnomocnikowi z urzędu radcy prawnemu E. P. wynagrodzenie w kwocie 8 856 zł (pkt III) a nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciążył Skarb Państw (pkt IV).

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowił następujący stan faktyczny:

Spółka (...) Sp. z o.o. (obecnie (...) Sp. z o.o.) z siedzibą w O. została wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego z dniem 24 lipca 2009 r. W okresie od dnia 22 lutego 2013 r. do dnia 17 marca 2016 r. w rejestrze przedsiębiorców jako jedyny członek zarządu tej Spółki był ujawniony pozwany M. K., pełniący jednocześnie funkcję prezesa zarządu, a reprezentacja spółki była jednoosobowa.

P. Sp. z o.o. w K. złożył wniosek datowany na dzień 16 września 2013r. o ogłoszenie upadłości Spółki (...) Sp. z o.o. Z odpowiedzi na wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki wynikało, że Spółce (...) przysługuje wierzytelność wobec T. (...)sp. z o.o. w S. w wysokości 107 084,38 zł, ale podmiot ten od dnia 29 lipca 2013 r. znajdował się w stanie upadłości likwidacyjnej. Ponadto dłużnik wskazał na bezsporną wierzytelność w stosunku do „(...)" Zakładu (...) Sp. z o.o. w S. w wysokości 3 719 103,06 zł, lecz podmiot ten został wykreślony z KRS w dniu 30 września 2015 r. po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku dłużnika. Co do pozostałych wierzytelności Spółki w odpowiedzi na wniosek pozwany M. K. jako ówczesny prezes zarządu spółki wprost wskazał, że są one nieściągalne lub sporne.

Postanowieniem z dnia 14 stycznia 2014 r. w sprawie sygn. akt (...) Sąd Rejonowy w K.oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnej Spółki na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze, uznając, że majątek dłużnika nie wystarczy na zaspokojenie nawet kosztów postępowania upadłościowego.

W dniu 22 maja 2014 r. na podstawie tzw. wykazu uzupełniającego oraz w dniu 27 maja 2014 r. na podstawie tzw. wykazu zbiorczego powód Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wypłacił świadczenia pracownicze należne byłym pracownikom (...) Sp. z o.o. w O. w łącznej kwocie 911 404,55 zł, w tym: wynagrodzenia za pracę, wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, wynagrodzenia, o którym mowa w art. 92 Kodeksu pracy oraz ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy należny za rok, w którym ustał stosunek pracy. Kwota 890 758,62 zł wypłacona na podstawie wykazu zbiorczego została przekazana na zaspokojenie świadczeń pracowniczych 116 byłych pracowników wskazanej spółki należnych w okresie od marca 2013 r. do 13 stycznia 2014 r. Na podstawie wykazu uzupełniającego wypłacono natomiast odprawy pieniężne w łącznej kwocie 20 645,93 zł przysługujące 7 pracownikom tej spółki na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, których stosunki pracy ustały z dniem 30 kwietnia 2014 r.

W piśmie z dnia 16 czerwca 2014 r. skierowanym do Zgromadzenia Wspólników (...) Sp. z o.o. w O. pozwany złożył oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka zarządu – prezesa zarządu tej Spółki. Z uwagi na nieczytelny podpis nie wiadomo kto pokwitował odbiór tego pisma.

Po dokonaniu wypłaty środków powodowy Fundusz skierował przeciwko (...) Sp. z o.o. w O. powództwa o zwrot wypłaconych świadczeń i uzyskał tytuły wykonawcze w postaci prawomocnych nakazów zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanych przez Sąd Rejonowy w O.:

z dnia 24 lipca 2014 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 11 grudnia 2014 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 15 stycznia 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 16 stycznia 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 23 stycznia 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 5 lutego 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 11 lutego 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 11 lutego 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 5 marca 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 5 marca 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 5 marca 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 5 marca 2015 r. w sprawie sygn. akt(...),

z dnia 5 marca 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 6 marca 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 20 marca 2015 r. w sprawie sygn. akt(...),

z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 31 marca 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 9 kwietnia 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 16 kwietnia 2015 r. w sprawie sygn. akt (...),

z dnia 21 maja 2015 r. w sprawie sygn. akt(...),

obejmujących roszczenia z tytułu:

należności głównej w łącznej kwocie 911 404,55 zł,

odsetek ustawowych od kwoty 20 645,93 zł wypłaconej ze środków FGŚP w dniu 22 maja 2014 r. (na podstawie wykazu uzupełniającego) za okres od 23 maja 2014 r. do dnia zapłaty (zasądzonych w sprawie o sygn. akt (...)),odsetek ustawowych od kwoty 890 758,62 zł wypłaconej w dniu 27 maja 2014 r. za okres od 28 maja 2014 r. do dnia zapłaty (zasądzonych w pozostałych w/w sprawach),

kosztów zastępstwa procesowego w łącznej kwocie 37 800 zł.

Postępowania egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w O. R. F., w oparciu o posiadane przez powoda tytuły wykonawcze okazały się bezskuteczne i nie doprowadziły do wyegzekwowania przedmiotowej należności od dłużnej spółki. Wskazany Komornik prowadził 21 postępowań egzekucyjnych przeciwko dłużnikowi (...) Sp. z o.o. w O., w których łączna suma zadłużenia to około 1 358 241,57 zł. W zawiadomieniu o stanie egzekucji z dnia 21 czerwca 2017 r. Komornik poinformował powoda, że egzekucja przeciwko w/w Spółce jest bezskuteczna, albowiem dłużnik nie prowadzi działalności pod adresem (...)w O., nie posiada żadnego majątku ruchomego ani nieruchomości, a dokonane zajęcia wierzytelności bankowych i w Urzędzie Skarbowym okazały się bezskuteczne. W kolejnym zawiadomieniu z dnia 5 września 2017 r. Komornik poinformował powoda o bezskuteczności zajęcia wierzytelności również w stosunku do (...) (...) Sp. z o.o. w O..

Pismem z dnia 4 października 2018 r. powód wezwał pozwanego M. K. do zapłaty kwoty 1 267 109,25 zł, na którą składają się:

niewyegzekwowana od Spółki należność główna w kwocie 911. 404,55 zł,

niewyegzekwowane od Spółki skapitalizowane odsetki ustawowe za opóźnienie w kwocie 317 904,70 zł naliczone od kwoty należności głównej za okresy od dat wymagalności wskazanych w tytułach wykonawczych do dnia 30 września 2018 r. wraz z dalszymi odsetkami od dnia 1 października 2018 r. do dnia zapłaty,

niewyegzekwowane od Spółki koszty procesu w wysokości 37 800 zł.

W wezwaniu do zapłaty powód zakreślił pozwanemu 7 – dniowy termin płatności liczony od daty doręczenia wezwania, co miało miejsce w dniu 25 października 2018 r. Termin ten upłynął bezskutecznie z dniem 2 listopada 2018 r.

Pozwany w dniu 29 października 2018 r. skierował do powoda wniosek o odstąpienie od dochodzenia należności, motywując go swoją trudną sytuacją materialną. W odpowiedzi na wniosek pozwanego, powód wskazał, że działania windykacyjne zostaną wstrzymane pod warunkiem złożenia przez pozwanego oświadczenia o uznaniu wierzytelności Powoda, czego pozwany do czasu zamknięcia rozprawy nie uczynił.

Decyzją z dnia 2 kwietnia 2019 r. (...) (...) (...) Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie wyraził zgody na odstąpienie od dochodzenia należności w kwocie 1 287 909,25 zł od pozwanego jako byłego prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. w O.. Pismem datowanym na dzień 24 lipca 2020 r. pozwany ponownie zwrócił się do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o odstąpienie od dochodzenia przedmiotowej należności w dalszym ciągu nie składając oświadczenia o uznaniu roszczenia powoda.

Decyzją z dnia 2 marca 2017 r. w sprawie znak (...) (...) (...) (...)Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w K. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika (...) Urzędu Skarbowego w K. z dnia 25 października 2016 r. znak: (...) (...) orzekającą o solidarnej odpowiedzialności podatkowej M. K. pełniącego w terminie płatności zobowiązań funkcję prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. za zaległości w/w Spółki z tytułu podatku od towarów i usług za miesiące wrzesień i października 2013 r. wraz z odsetkami i kosztami egzekucyjnymi w łącznej wysokości 185 770,88 zł.

Decyzją z dnia 6 kwietnia 2017 r. (...) Prezes Zarządu Państwowego Funduszu (...) ustalił, że odpowiedzialność za zaległości (...) Sp. z o.o. z tytułu wpłat na Państwowy Fundusz(...)za okres od lutego do lipca 2013 r. ponosi M. K. jako były prezes zarządu solidarnie ze Spółką, zaś w stosunku do okresów od sierpnia do listopada 2013 r. umorzył postępowanie.

Decyzją z dnia 28 czerwca 2017 r. w sprawie znak (...) (...) (...) (...) Dyrektor Izby Skarbowej w K. orzekł o solidarnej odpowiedzialności podatkowej M. K. jako członka zarządu (...) Sp. z o.o. za zaległości w/w Spółki z tytułu podatku od towarów i usług za miesiące styczeń, lipiec, sierpień i listopad 2013 r. w

Przy tym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji w oparciu o art. 299 k.s.h uznał zasadność powództwa w przeważającej części, uznając, że strona powodowa wykazała istnienie wszystkich przesłanek odpowiedzialności pozwanego jako członka i jednocześnie prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. w O.. Wierzytelność strony powodowej została stwierdzona 21 tytułami wykonawczymi wydanymi przeciwko (...) Sp. z o.o. w O. w postaci prawomocnych i zaopatrzonych w klauzule wykonalności nakazów zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanych przez Sąd Rejonowy w O. w sprawach sygn. akt (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...).

Sąd zauważył, że wprawdzie pozwany w swojej odpowiedzi na pozew wskazał, że orzeczenia te powinny podlegać uchyleniu z uwagi na złożoną przez niego rezygnację z pełnienia funkcji w zarządzie Spółki i brak organu uprawnionego do reprezentacji Spółki, jednakże, jak z kserokopii przedłożonego przez pozwanego pisma zawierającego rezygnację nie sposób wywnioskować, czy została ona złożona skutecznie i kto pokwitował jej przyjęcie. Samo wykreślenie pozwanego jako prezesa zarządu dłużnej Spółki z KRS nastąpiło dopiero z dniem 17 marca 2016 r. Tymczasem nakazy zapłaty w w/w sprawach zostały wydane w okresie od lipca 2014 r. do maja 2015 r. Ponadto wierzyciel dochodzący roszczenia przewidzianego w art. 299 ksh przedstawił prawomocny wyrok stwierdzający zobowiązanie spółki, a sąd nie może badać, czy stwierdzone w nim zobowiązanie istnieje i w jakim rozmiarze. Uznano ponadto za przyznaną okoliczność umorzenia z dniem 25 lipca 2019r.postępowania egzekucyjnego toczącego się przeciwko (...) Sp. z o.o. w O. pod sygnaturą akt (...) .

Nie budziło dla Sądu Okręgowego wątpliwości, że czasie powstania i istnienia zobowiązań objętych tytułem wykonawczym funkcję członka, a zarazem prezesa zarządu Spółki pełnił pozwany M. K., będąc przy tym jedynym członkiem zarządu tej Spółki. Roszczenie Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych powstało na skutek wypłaty w dniach 22 i 27 maja 2014 r. świadczeń pracowniczych należnych byłym pracownikom (...) Sp. z o.o. w O. w łącznej kwocie 911 404,55 zł, przy czym kwota 890 758,62 zł wypłacona na podstawie wykazu zbiorczego została przekazana na zaspokojenie świadczeń pracowniczych 116 byłych pracowników wskazanej spółki należnych w okresie od marca 2013 r. do 13 stycznia 2014 r., zaś kwota 20 645,93 zł wypłacona na podstawie wykazu uzupełniającego obejmowała odprawy pieniężne przysługujące 7 pracownikom tej spółki na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, których stosunki pracy ustały z dniem 30 kwietnia 2014 r. Pozwany jako prezes zarządu dłużnej spółki ujawniony był w rejestrze przedsiębiorców w okresie od dnia 22 lutego 2013 r. do dnia 17 marca 2016 r. Jednocześnie w treści odpowiedzi na pozew pozwany przyznał, iż jego powołanie do zarządu dłużnej Spółki nastąpiło już z dniem 1 października 2012 r., zaś rezygnacja pozwanego z pełnienia funkcji członka i prezesa zarządu tej Spółki datowana jest na dzień 16 czerwca 2014 r., czyli już po powstaniu wierzytelności powoda i jego poprzedników prawnych (byłych pracowników spółki reprezentowanej przez pozwanego). Jednocześnie nieczytelny podpis widniejący na oświadczeniu pozwanego o rezygnacji z pełnienia funkcji w zarządzie dłużnej spółki nie pozwala na ustalenie przez kogo została przyjęta, a tym samym, czy została skutecznie złożona. Nawet jednak gdyby była ona wówczas prawidłowo złożona, to i tak zobowiązania będące przedmiotem niniejszego procesu, powstały i istniały jeszcze przed tą datą. Zgodnie bowiem z treścią art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1433 ze zm.) wypłata świadczeń pracowniczych ze środków Funduszu powoduje z mocy prawa przejście na marszałka województwa działającego w imieniu dysponenta Funduszu roszczenia wobec pracodawcy o zwrot wypłaconych świadczeń. W tej sytuacji kwota 911 404,55 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie stała się wymagalna od następnego dnia po wypłacie. Jednocześnie przy dochodzeniu zwrotu wypłaconych świadczeń roszczenia na rzecz Funduszu korzystają z takiej samej ochrony prawnej, jaką przepisy przewidują dla należności za pracę, tym samym Fundusz wstępuje w miejsce pracowników, których roszczenia zaspokoił. Sąd Okręgowy przywołał także pogląd Sądu Najwyższego wyrażony wyroku z dnia 28 lipca 2017 r. w sprawie sygn. akt II CSK 402/16, że przy ocenie, czy członkowie zarządu we właściwym czasie zgłosili wniosek o ogłoszenie upadłości spółki, Fundusz może uwzględniać chwilę, w której należne pracownikowi wynagrodzenie powinno być mu wypłacone . Nie ma więc znaczenia , że Fundusz wypłacił wynagrodzenie pracownikom później. , prowadziłaby do jaskrawej sprzeczności z celem, jakiemu ma służyć ten przepis.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji M. K. nie sprostał obciążającemu go ciężarowi wykazania okoliczności, które mogłyby być podstawą zwolnienia go z odpowiedzialności, tzw. przesłanek egzoneracyjnych. Okoliczności te zostały w sposób enumeratywny wymienione w dyspozycji art. 299 § 2 k.s.h. w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2016 r.

Pozwany w toku postępowania i w przedstawionym materiale dowodem nie wykazał w szczególności, aby złożył wniosek o ogłoszenie upadłości w odpowiednim czasie. Pismem z dnia 16 września 2013 r. (...) Sp. z o.o. w K. złożył wniosek o ogłoszenie upadłości (...) Sp. z o.o. w O., jednakże wniosek ten został oddalony z albowiem majątek dłużnika nie wystarczał nawet na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego, co oznacza, ze nie został on złożony w zassie odpowiednim. Pozwany jako członek zarządu ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki istniejące w czasie pełnienia przez niego funkcji. Twierdzenia dotyczące okoliczności powołania go do pełnienia funkcji prezesa zarządu Spółki, objęcia przez niego tej funkcji, sposobu jej sprawowania oraz złożonej rezygnacji, nie pozwanego zapoznał się z aktami sprawy na początku lipca 2019 r., a wniosek dowodowy z przesłuchania pozwanego złożył dopiero po upływie 3 miesięcy, Wobec tego wniosek ten został oddalony. Nie zostały wykazane twierdzenia pozwanego dotyczące w szczególności braku rzeczywistego wpływu na prowadzenie spraw Spółki w okresie po objęciu funkcji prezesa zarządu, podpisywania dokumentów rozliczeniowych Spółki przez prokurenta, osób, które formułowały wobec pozwanego zapewnienia o dobrej sytuacji finansowej Spółki oraz treści tych zapewnień i powodów, dla których Pozwany dawał tym zapewnieniom wiarę, braku rzeczywistej wiedzy na temat sytuacji finansowej Spółki oraz okoliczności zawarcia i realizowania przez poprzedni zarząd Spółki kontraktów, które wpłynęły na pogorszenie sytuacji finansowej Spółki Dodatkowo Sad Okręgowy zwrócił uwagę, że odpowiedzialności członka zarządu nie uchyla umowa łącząca członków zarządu co do sposobu kierowania sprawami spółki, w szczególności ustalony umownie podział czynności. Tylko więc sytuacja faktyczna, która rzeczywiście i obiektywnie uniemożliwia uczestniczenie w czynnościach zarządzania sprawami spółki może uzasadniać wniosek o istnieniu okoliczności przewidzianych w § 2 tego artykułu, zwalniających członka zarządu od odpowiedzialności. Pozwany wskazywał, że faktycznie nie miał możliwości uzyskania pełnych informacji na temat stanu majątku i zobowiązań Spółki, gdyż nie przekazał mu ich poprzedni zarząd Spółki, jednak twierdzenia te nie są wiarygodne w aspekcie relatywnie długiego okresem sprawowania przez pozwanego funkcji jedynego członka zarządu Spółki. Sąd zwrócił uwagę na sprzeczności w stanowisku pozwanego, który na stronie 2 odpowiedzi na pozew wskazuje, że jedną z przyczyn niewypłacalności Spółki było zawarcie umowy z przedsiębiorstwem (...) Sp. z o.o. w K., co nastąpiło w dniu 27 kwietnia 2012 r., czyli przed powołaniem Pozwanego do pełnienia funkcji członka zarządu Spółki (1 października 2012 r.). Umowa ta według twierdzeń pozwanego nie mogła być realizowany i w momencie, którym pozwany wszedł do zarządu Spółki nie było realnych szans na uratowanie Spółki. Mimo tego faktu sam nigdy nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki, a nadto w odpowiedzi na wniosek wierzyciela sprzeciwiał się ogłoszeniu upadłości. Decydując się na pełnienie funkcji członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pozwany M. K. przyjął na siebie odpowiedzialność stałego i bieżącego monitorowania sytuacji finansowej spółki i stanu wykonywanych zobowiązań i podejmowania właściwych decyzji gospodarczych. Jak wynika z akt sprawy, pozwany nigdy nie podjął próby wszczęcia postępowania upadłościowego względem spółki (...) Sp. z o.o., a do tego oponował wnioskowi złożonemu przez wierzyciela Spółki. Jednocześnie z postanowienia Sądu upadłościowego wynika, iż wniosek wierzyciela dłużnej Spółki o ogłoszenie jej upadłości datowany na 16 września 2013 r. (po blisko roku od daty powołania pozwanego do zarządu dłużnej Spółki) był złożony zbyt późno, tj. w momencie, kiedy prowadzenie postępowania upadłościowego wobec spółki byłoby bezcelowe, skoro majątek spółki nie wystarczał nawet na koszty tego postępowania, nie wspominając o zaspokojeniu wierzycieli, co jest głównym celem tego postępowania. Ponadto pozwany w samej odpowiedzi na pozew pozwany przyznał, że już w momencie powołania go do zarządu nie było szans na uratowanie spółki. W tych okolicznościach, w ocenie Sądu, brak złożenia przez pozwanego wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki nie może zostać uznany za usprawiedliwiony i niezawiniony.

Pośrednio o zasadności powództwa świadczą również przedłożone przez pozwanego ostateczne decyzje administracyjne określające jego (jako byłego prezesa zarządu) odpowiedzialność za zobowiązania (...) Sp. z o.o. w O. powstałe w tym samym okresie, co roszczenia powoda objęte pozwem.

Powoływane więc przez pozwanego okoliczności nie mogły stanowić podstawy do uwolnienia się przez niego od odpowiedzialności z art. 299 § 1 k.s.h.

Co najwyżej w przyszłości mogło dojść do udzielenia przez Dysponenta Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ulgi w spłacie zadłużenia wobec powoda lub nawet umorzenie całej należności FGŚP – stosownie do poszczególnych przepisów zawartych w art. 23 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1433). Ewentualna nieściągalność należności FGŚP będzie oceniana przez powoda z uwzględnieniem uprzywilejowania roszczeń powoda, wynikającego z art. 23 ust. 2 w/w ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w związku m.in. z art. 1025 k.p.c. Tym samym Sąd uznał powództwo co do roszczenia głównego za zasadne. Powództwo podlegało oddaleniu jedynie w zakresie 1 dnia odsetek, o których orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. Sąd uwzględnił bowiem w tym zakresie wskazany w wezwaniu do zapłaty 7 dniowy termin płatności, który należało liczyć od dnia doręczenia tego wezwania, tj. od dnia 25 października 2018 r. Jednocześnie dzień 1 listopada 2018 r., na który przypadał koniec terminu był dniem ustawowo wolnym od pracy, zatem termin płatności, zgodnie z art. 115 k.c., termin ten upłyną dnia następnego, czyli 2 listopada 2018 r. W konsekwencji wierzyciel mógł skutecznie żądać zasądzenia odsetek dopiero od dnia następnego po tak ustalonym terminie płatności, tj. od dnia 3 listopada 2018r.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd odwołał się do treści art. 100 k.c.

O nieuiszczonych kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 i art. 83 ust. 1 i 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398 ze zm.).

Apelacje od tego wyroku złożył pozwany zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1. Naruszenie przepisów postepowania , które miały istotny wpływ na jego wynik a to:

1) art. 227 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c. w zw. z art. 162 k.p.c. poprzez niedopuszczenie dowodu z przesłuchania pozwanego jako strony w sytuacji gdy przedmiotem dowody miały być fakty, które maiły istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy,

2) naruszenie art. 205 ¹² k.p.c. poprzez niedopuszczenie i nieprzeprowadzenie dowody z przesłuchania pozwanego i uznanie tego dowodu za spóźniony, podczas gdy w sprawie nie zarządzono postępowania przygotowawcze i dowód mógł zostać zgłoszony do zamknięcia rozprawy,

3) naruszenie art. 233§1 k.p.c. poprzez dokonanie dowodnej oceny dowodów i przyjęcie, że w sprawie nie zachodzą przesłanki uwalniające od odpowiedzialności za zobowiązania spółki, podczas gdy pozwany wskazywał, że nie miał wiedzy na temat złej kondycji finansowej spółki.

Pozwany wniósł o zmianę wyroku i oddalenie powództwa , ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania. Oraz o zasądzenie kosztów procesu za obie instancje. Z ostrożności procesowej wniósł też o nieobciążanie go kosztami postępowania apelacyjnego. Pełnomocnik pozwanego wniósł też o przyznanie kosztów zastępstwa z urzędu.

Strona pozwana wniosła o oddalenie apelacji i o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając Apelację Sąd drugiej instancji uznał za własne ustalenia Sadu Okręgowego i zważył co następuje:

Pozwany nie podnosi żadnych zarzutów co do ustaleń dotyczących powstania szkody strony powodowej natomiast kwestionuje podstawy do dokonanej przez Sąd pierwszej instancji oceny braku wykazania przesłanek zwalniających od odpowiedzialności w tym braku winy. Zarzuty te nie są zasadne.

Przepis art. 205 ¹² k.p.c. został dodany ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2019.1469). Ustawa ta weszła w życie od 7 listopada 2019r. jednakże wcześniej wydano w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, co zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt 1 tej ustawy oznacza, że do czasu zakończenia postępowania w danej instancji podlega ona rozpoznaniu zgodnie z przepisami, w brzmieniu dotychczasowym. Nawet jednak przy wykładni, że art.11 ustawy dotyczy jedynie fazy postępowania nakazowego i w tej sprawie miały zastosowanie przepisy po nowelizacji, trzeba zauważyć, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy nowelizującej z dnia 4 lipca 2019 r., w sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie tej ustawy zachowują moc czynności dokonane zgodnie z przepisami, w brzmieniu dotychczasowym. Wiążą więc Sąd i pozwanego skutki zarządzenia wniesienia odpowiedzi na pozew i pouczenia o treści art. 207§6 k.p.c., które zostało doręczone pozwanemu w dniu 8 maja 2019r. , a więc przed nowelizacją k.p.c. (k132). Już z tej przyczyny brak było podstaw do przeprowadzenia dowodu, który został zgłoszony bez uprawdopodobnienia braku możliwości zgłoszenia dowodu z przesłuchania pozwanego.

Nie można także podzielić zarzutu naruszenia art. 227k.p.c. skoro pozwany nie podniósł żadnych twierdzeń kiedy dowiedział się o złej kondycji spółki i dlaczego nie mógł wcześniej złożyć wniosku o ogłoszenie upadłości. Okoliczność, że pozwany nie miał wiedzy o sytuacji finansowej ma charakter negatywny i nie może być udowodniona zeznaniami pozwanego. Pozwany natomiast powinien podnieść twierdzenia dlaczego nie mógł stwierdzić wcześniej złej kondycji spółki. Już sam fakt, że poprzednicy nie przekazali mu żadnych informacji o stanie spółki powinien wzbudzić wątpliwości co do zdolności do pokrywania zobowiązań. W tym przypadku nie ma więc kompletnie żadnego znaczenia ewentualny przekaz pozwanego o działaniach poprzedniego zarządu w sytuacji, gdy jak słusznie dostrzegł Sąd |Okręgowy pozwany był w okresie od dnia 22 lutego 2013 r. do dnia 17 marca 2016 r. jedynym członkiem zarządu tej Spółki ujawnionym w rejestrze. To pozwany był obowiązany do zapoznania się z rzeczywistą sytuacją finansową spółki. Pozwany nie podnosił twierdzeń, że podjął jakiekolwiek działania by uzyskać obiektywne formacje o stanie spółki. Informacje jakie mogliby mu przekazać poprzednicy zawsze musiałyby być zweryfikowane poprzez ocenę obiektywną tj dokumentacje finansowo-księgową i audyt. Pozwany przy tym dodatkowo nawet nie wskazuje czy doszło do sporządzenia sprawozdania finansowego za ostatni rok obrotowy i jaki był wynik finansowy spółki za okres poprzedzający objęcie przez niego funkcji. Jeżeli pozwany nie podjął żadnych działań w tym kierunku, to ponosi on odpowiedzialność za skutki utrzymywania działalności spółki jako zakładu pracy w 2013r i dodatkowo jeszcze w 2014r. . Nie budzi więc żadnych wątpliwości, że szkoda strony powodowej związana jest z zaniechaniem brakiem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w odpowiednim czasie.

Sąd Okręgowy logicznie ocenił też zachowanie pozwanego, który sprzeciwiał się wnioskowi o ogłoszenie upadłości złożonemu przez innego wierzyciela spółki (...) spółki z o.o. w O.. Brak jest jakichkolwiek przesłanek do uznania, że w tej sprawie pozwany podniósł wystarczające twierdzenia wskazujące, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło bez winy M. K.. Prowadzenie więc dowodu z przesłuchania stron było bezprzedmiotowe, skoro nawet potwierdzenie okoliczności dotyczących braku przekazania przez poprzedni zarząd informacji o sytuacji finansowej spółki (wskazywanych w odpowiedzi na pozew) nie mogło zwolnić pozwanego z odpowiedzialności odszkodowawczej. Tu trzeba zauważyć, że ewentualne złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości wcześniej przerzuciłoby obowiązek na Syndyka niezwłocznego wykonania obowiązków przewidzianych przepisami o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy z pierwszeństwem zaspokojenia przed innymi wierzycielami i pozwalały ponadto skrócić okres wypowiedzenia umów. Pozwany zaś nie podnosił żadnych twierdzeń, że gdyby złożył wniosek o ogłoszenie upadłości bezpośrednio po objęciu funkcji Prezesa Zarządu to i tak te roszczenia pracownicze musiałby zostać zaspokojone przez stronę powodową. Dowód więc akcesoryjny z przesłuchania stron był więc bezprzedmiotowy,

Apelacja dodatkowo nawet nie podnosi odpowiednich zarzutów mających wskazywać, że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Z tych względów słusznie Sąd Okręgowy przyjął, że nie zostały wykazane przesłanki wyłączające odpowiedzialność przewidziane w art. 299 §2 k.s.h. według tekstu jednolitego Dz.U.2013.1030 t.j. Sąd Apelacyjny podziela przy tym pogląd Sądu Okręgowego, że zastosowanie miały w sprawie przepisy art. 299 k.s.h. sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne, gdyż nowelizacja prawa restrukturyzacyjnego nie dotyczyła zmiany zasad odpowiedzialności członków zarządu spółek kapitałowych w odniesieniu do czynów/zaniechań/ sprzed nowelizacji.

W konsekwencji apelację oddalono na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art.373 k.p.c. i art.15 zzs ¹ ust. 1 pkt 4 ustawy dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 1842, z późn. zm.), w zw. z art. 6 ust.1 i 2 ustawy z dnia 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2021.1090).

O kosztach postepowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98§1 i.3. k.p.c. przy zastosowaniu §2 pkt 7 i §10 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018r. poz. 265)\

Brak było podstawy do zastosowania art. 102 k.p.c. w zw. z art. 391§1 k.p.c. Trudna sytuacja majątkowa pozwanego stanowiąca podstawę zwolnienia od kosztów sądowych nie jest bowiem wystarczająca do odstąpienia od obciążenia M. K. kosztami procesu. Charakter sprawy której podstawą jest zawinione działanie zaniechanie członka zarządu spółki kapitałowej nie daje podstaw do zastosowania zasad słuszności, szczególnie, że decyzję o wniesieniu środka odwoławczego pozwany podjął już po zapoznaniu się z motywami zawartymi w uzasadnianiu zaskarżonego wyroku. Koszty zastępstwa z urzędu przyznano w oparciu o §2, §4, §8 pkt 7, §16 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości 3 października 2016 sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ( Dz.U.2019.68 t.j.), przy uwzględnieniu, że konstytucyjne zasady równości o ochrony praw majątkowych nie pozwalają na przyznanie pełnomocnikowi z urzędu kwoty niższej niż w wysokości odpowiedniej minimalnej stawki wynagrodzenia za reprezentację na podstawie umowy.

SSA Sławomir Jamróg