Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lipca 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Grzegorz Krężołek (spr.)
Sędziowie:	SSA Paweł Czepiel SSA Jerzy Bess
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Grzegorz Polak

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2021 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa (...) „ spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B.

przeciwko W. M.i (...) S.A.
w W.

o zapłatę

na skutek apelacji obu pozwanych

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 1 lipca 2019 r. sygn. akt IX GC 98/16

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach :

a/ I w ten sposób, że wymienioną w nim kwotę 76 618,32 zł obniża do kwoty 12 239,56 zł (dwanaście tysięcy dwieście trzydzieści dziewięć złotych 56/100), oddalając powództwo wobec obu pozwanych także
w tej części roszczenia, która obejmuje różnicę pomiędzy tymi kwotami wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie;

b/ III, nadając mu treść:

„ III zasądza od strony powodowej Przedsiębiorstwa (...) „ spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. na rzecz pozwanego W. M. (1) kwotę 5.417 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych), a na rzecz (...) S.A.
w W. kwotę 7.846,60 zł (siedem tysięcy osiemset czterdzieści sześć złotych 60/100), tytułem kosztów procesu;”;

2.  w pozostałych zakresach apelacje pozwanych oddala;

3.  zasądza od strony powodowej na rzecz W. M. (1)
i (...) S.A. w W. kwoty po 7.881 zł (siedem tysięcy osiemset osiemdziesiąt jeden złotych), tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

4.  przyznaje ze środków budżetowych Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w Krakowie na rzecz biegłego T. W. (1) kwotę 301,80 zł (trzysta jeden złotych 80/100), tytułem wynagrodzenia za złożenie ustnej opinii uzupełniającej;

5.  nakazuje ściągnąć od strony powodowej Przedsiębiorstwa
(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w Krakowie, kwotę 301,80zł (trzysta jeden złotych 80/100), tytułem wydatków związanych z postępowaniem apelacyjnym.

SSA Paweł Czepiel SSA Grzegorz Krężołek SSA Jerzy Bess

Sygn. akt : I AGa 267/19

UZASADNIENIE

Przedsiębiorstwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. domagała się od pozwanych W. M.i (...)spółki akcyjnej w W. solidarnej zapłaty kwoty 184.078,62zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty , tytułem wyrównania szkody , która poniosła przez to , iż musiała naprawić uszkodzone łącza światłowodowe przez prace przewiertowe za których prowadzenie odpowiadają obydwa pozwane podmioty.

Spółka domagała się ponadto obciążenia pozwanych kosztami procesu.

Uzasadniając żądanie wskazała , że w dniu 10 czerwca 2015r. , w trakcie wykonywania prac ziemnych maszyną wiertniczą , należącą do przedsiębiorstwa pozwanego W. M. (1), zleconych przez (...) SA , doszło do uszkodzenia rurociągu teletechnicznego oraz znajdującego się w nim kabla światłowodowego, będącego własnością powodowej spółki, oraz do uszkodzenia biegnącego obok, kabla takiego samego rodzaju , będącego własnością Instytutu (...) w P..

Powódka była umownie zobowiązana do usunięcia wywołanej tym uszkodzeniem awarii światłowodu Instytutu (...) .

Wykonała tę naprawę. Usunęła też uszkodzenie własnego kabla.

W związku z tymi pracami poniosła szkode na kwotę łączną 184.078,62zł , która została oszacowana na podstawie prywatnej ekspertyzy zleconej przez powódkę . Odpowiada ona dochodzonemu roszczeniu w zakresie należności głównej.

Wezwania do jej dobrowolnej zapłaty, kierowane do obu pozwanych pismami z dnia 21 października 2015r okazały się nieskuteczne.

Odpowiadając na pozew zarówno W. M. (1) jak i (...) SA domagały się oddalenia powództwa oraz obciążenia powódki kosztami sporu na swoją rzecz .

Pozwana spółka argumentowała , iż była podwykonawcąA. (1) z siedzibą w R. , na podstawie umowy zawartej w dniu 29 stycznia 2014r., nr (...) . Natomiast pozwany W. M. (1) był podwykonawcą pozwanej na podstawie umowy z 5 czerwca 2015r.

Przedmiotem jej umowy z włoską spółką było zrealizowanie całokształtu prac w zakresie sieci trakcyjnej, w pełnej zgodności z dokumentacją projektową . W umowie zastrzeżono, że pozwana nie odpowiada za okoliczności , za które odpowiada A. (1) lub zamawiający ( (...)) , a w szczególności za zakres wykonywanych robót, rozwiązania techniczne oraz rozkład i kształt instalacji , budowli i innych obiektów , wynikających z dokumentacji projektowej i SIWZ.

W związku z umową otrzymała od zamawiającej spółki włoskiej komplet dokumentacji i zgodnie z nią wykonywała zlecone roboty.

Ta dokumentacja została przez nią , w zakresie istotnym dla prac zleconych W. M. (1) , przekazana także temu podwykonawcy . Zatem nie może ona odpowiadać za szkodę , która powstała na skutek tego , że w dokumentacji tej nie została ujęta infrastruktura techniczna , którą miały uszkodzić prace wiertnicze realizowane przez drugiego z pozwanych.

Spółka podkreśliła też , że po wykonaniu przewiertów W. M. (1) , nie podnosił wobec niej zarzutów związanych z realizacją tych robót , w tym nieprawidłowości dokumentacji.

Pozwana zakwestionowała także wysokość dochodzonego roszczenia.

W. M. (1) w swoim stanowisku procesowym przyznał , że zawarł z (...) SA umowę o wykonanie przewiertów sterowanych. Podał, że całość robót była wykonywana na podstawie dokumentacji projektowej, w tym dokumentacji wykonawczej, przekazanej przez zamawiającą spółkę kolejową , a wykonanej przez spółkę A. (1).

Przyznał również , iż w dniu 10 czerwca2015r. w trakcie ich wykonywania pod torami doszło do uszkodzenia linii teletechnicznej, w której umieszczone były kable światłowodowe. Nie odpowiada jednak za wyrządzoną w ten sposób szkodę albowiem w dokumentacji , którą dysponował ich przebieg nie był zaznaczony i nie wynikała z niej także ewentualną kolizja pomiędzy miejscem prowadzenia przewiertu i tymi kablami. Podnosił , że po stwierdzeniu uszkodzenia okazało się , że projekt nie został uzgodniony z właścicielami sieci.

Nadto konfrontując mapę, którą okazała strona powodowa, dokonał pomiarów z których wynikało, iż faktyczna lokalizacja światłowodu była w innym miejscu niż zaznaczona na mapie Przedsiębiorstwa (...) „ , Różnica wynosiła kilka metrów.

W. M. (1) powoływał się także na treść dokumentu notatki z dnia 12 sierpnia 2015r w której (...) SA , przyjęła na siebie odpowiedzialność za następstwa uszkodzenia linii , wobec przekazania jemu jako wykonawcy przewiertów niekompletnego projektu na którym nie zostało naniesione właściwie uzbrojenie terenu.

Wyrokiem z dnia 1 lipca 2019r , Sąd Okręgowy w Krakowie :

- zasądził od pozwanych W. M. (1) i (...) Spółki Akcyjnej w W. , solidarnie, na rzecz strony powodowej Przedsiębiorstwo (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. kwotę 76.618,32zł z ustawowymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 stycznia 2016r. do dnia zapłaty [ pkt I ] ,

- oddalił powództwo w pozostałym zakresie [ pkt II] oraz

- koszty procesu między stronami wzajemnie zniósł [ pkt III sentencji wyroku ] .

Sąd I instancji za niesporne pomiędzy stronami uznał to wcześniej niż na datę zamknięcia rozprawy, sporna linia światłowodowa , w związku z przebudową linii kolejowej została przeniesiona w inne miejsce niż to , gdzie nastąpiło uszkodzenie oraz to , że strona powodowa nie naprawiała własnego światłowodu.

W zakresie okoliczności spornych Sąd ustalił , że :

w dniu 29 stycznia 2014r. pozwana spółka (...) S.A. i włoska spółkaA. (1) zawarły umowę podwykonawczą o roboty budowlane , której przedmiotem było kompleksowe wykonanie prac w zakresie sieci trakcyjnej , według projektu oraz dokumentacji technicznej , przekazanej przez zamawiający podmiot włoski, pochodzącej z 2014r.

W realizacji tej umowy, w dniu 5 czerwca 2015r. (...) S.A. i pozwany W. M. (1) zawarli umowę podwykonawczą na wykonanie przewiertów sterowanych wraz z ułożeniem rur o średnicy 110mm pod torami kolejowymi i drogami na linii kolejowej nr(...) (...) K. (...)- B..

Strony ustaliły , że zakres i wymagania dotyczące przedmiotu umowy zostały określone w SIWZ i ofercie przygotowanej przez W. M. (1) , a dokumenty te stanowią integralną część umowy. Umówiono się że wykonawca będzie podejmował zadania sukcesywnie, na zgłoszenie zamawiającej, która wskaże miejsce wykonania robót oraz każdorazowo określi parametry techniczne przepustów.

Wraz z pismem datowanym na 24 czerwca 2015r. (...) S.A. przekazała W. M. (1) płytkę CD z projektem zadania, podając, że ze swej strony w trakcie realizacji będzie występować o nadzór prac przewiertowych do firm , których własnością jest infrastruktura podziemna , którą może napotkać wykonawca , a która nie została ujęta i uzgodniona w przekazanej wykonawcy dokumentacji.

Pozwany otrzymał także mapę z projektu wykonawczego datowanego na kwiecień 2014r z której wynikało , że w rejonie planowanych prac przewiertowych znajdują się podziemne instalacje.

W dniu 12 sierpnia 2015r./ już po uszkodzeniu linii światłowodowe / (...) S.A. i pozwany W. M. (1) sporządzili notatkę , w której stwierdzili, między innymi, że wykonawca będzie wykonywał roboty na podstawie przekazanej dokumentacji i tyczenia geodezyjnego, naniesionego na aktualne mapy i uzgodnionego z projektantem ; każde uszkodzenie infrastruktury podziemnej , która nie jest naniesiona na mapę , nie obciąża wykonawcy.

(...) S.A. pismem z dnia 15 grudnia 2017r. potwierdziły , że w dniu 29 stycznia 2013r. przyjęły do zasobu (...) Ośrodka (...) inwentaryzację powykonawczą światłowodów powódki i Instytutu. Zaznaczyły , że wpis w ramce „Przebieg przewodu jest niezgodny z (...) nr(...)” mówi o rozbieżności ułożenia światłowodów z opinią (...) Zespołu (...) Dokumentacji Projektowej .

Z dalszej części ustaleń wynika , że w dniu 31 grudnia 2010r. Przedsiębiorstwo (...) „ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. i Instytut (...) w P., zawarli umowę , zmienioną następnie aneksem z 28 mara 2013r. .

Na jej podstawie powódka zobowiązała się do świadczenia usług związanych z bieżącym utrzymaniem, konserwacją oraz usuwaniem usterek i awarii podziemnych linii światłowodowych , których włókna umieszczone są we wspólnych dla powódki i Instytutu kablach światłowodowych , ułożonych w rurociągach kablowych, m. in. na odcinku K. – K. .

Obowiązkiem strony powodowej było w szczególności niezwłoczne przystąpienie do likwidacji awarii poprzez podjęcie działań naprawczych. Była zobowiązana do usuwania awarii spowodowanej także przez osoby trzecie.

W dniu 10 czerwca 2015r. Instytut zawiadomił powodową spółkę, że od godziny 21.42 wystąpiła awaria kabla światłowodowego na odcinku K. – K. .

W zakresie okoliczności faktycznych dotyczących realizacji umowy pomiędzy spółką (...), Sąd ustalił , że :

zamawiająca opierała się na dokumentacji dostarczonej jej przez spółkę (...). W czasie prac drugiego z pozwanych , nie podejmowała uzgodnień z właścicielami infrastruktury podziemnej występującej w miejscu wykonywania przewiertów.

Trasę robót wyznaczali geodeci i zaznaczali miejsca kolizji. Według pozwanej, w tych miejscach prace powinny być wykonywane ręcznie. Na mapach geodezyjnych , według których firma W. M. (1) wykonywała przewierty , nie było zaznaczonej ewentualnej kolizji z infrastrukturą podziemną.

Przewiert , który doprowadził do awarii światłowodu wykonywała w dniu 10 czerwca 2015r. grupa pracowników pozwanego W. M. (1) w osobach W. M. (3), P. G. , T. C. .

Był prowadzony pod torami, jego miejsce zostało oznaczone uprzednio przez geodetów i zaznaczone kołkami. Pracownicy mający dokonać przewiertu pytali geodetów, czy nie ma z tyłu torów żadnego kabla , ponieważ na mapie taki nie był zaznaczony, natomiast w innym miejscu kabel taki , pomimo braku jego oznaczenia na mapie, odkopali ręcznie .

W razie gdyby taka sytuacja miała miejsce , najpierw odrywali by go ręcznie lub maszyną , a dopiero później prowadzili prace ściśle mechaniczne za pomocą wiertnicy. W czasie przewiertu pracownicyW. M. (1) nie zauważyli , że uszkodzili kanał teletechniczny ze światłowodem .

Gdy następnego dnia rano przyjechali na miejsce pracy zastali grupę pracowników spółki (...) „, która kończyła naprawiać uszkodzenie. W. M. (3) podpisał przygotowane przez nich protokoły potwierdzające fakt naprawy.

W dniu 11 czerwca 2015r. przedstawiciele spółki (...) „ i W. M. (3) , występujący ze strony pozwanego W. M. (1), sporządzili dokument : Oświadczenie sprawcy , w związku z uszkodzeniem infrastruktury Instytutu (...) , składającej się z rury (...) (...) , taśmy ostrzegawczej, kabla światłowodowego(...). W oświadczeniu stwierdzono, że do uszkodzenia doszło w dniu 10 czerwca 2015r.,o godzinie . 21.45, pomiędzy miejscowością K. rejon nastawni M. , w trakcie prowadzenia przez sprawcę prac polegających na wykonaniu przewiertu sterowanego.

W tym samym dniu te same osoby uczestniczyły w oględzinach miejsca uszkodzenia z których sporządzono notatkę . Stwierdzono w niej , że podczas usuwania awarii kabla Instytutu stwierdzono mechaniczne uszkodzenie rurociągu teletechnicznego oraz kabla światłowodowego 84J+12Jn własności „(...) „, które biegną po tej samej trasie , w jednym wykopie. Przyczyną awarii było zerwanie rurociągu podczas wykonywania przewiertu sterowanego przez maszynę przewiertową firmy W. M. (1).

Z ustaleń Sądu I instancji wynika także , że naprawa światłowodu , którego uszkodzenie polega na przerwaniu rury osłonowej i kabla światłowodowego powinna polegać na wymianie uszkodzonych kabli światłowodowych pomiędzy najbliższymi mufami łączeniowymi w obydwu kierunkach uszkodzenia oraz naprawie rur osłonowych w miejscu uszkodzenia .

Konieczne koszty naprawy światłowodu należącego do Instytutu (...) wynoszą 76.618,32zł .

Jeżeli założyć podobne uszkodzenie światłowodu powódki , to naprawa kosztowałaby 85.071,86zł .

Jednakże zagięcie rury osłonowej / które miało miejsce w przypadku światłowodu powódki / , nie zawsze skutkuje uszkodzeniem światłowodu, a także potrzebą naprawy rury. Jeżeli przy stwierdzonym zagięciu rury osłonowej światłowód działa , to oznacza, że nie został on uszkodzony.

Ocenę prawna roszczeń powódki wobec obu pozwanych stron , w ramach której Sąd Okręgowy uznał je za w części uzasadnione , można podsumować w następujących stwierdzeniach i wnioskach :

a/ zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na ustalenie , że uszkodzenia kabla Instytutu (...) , przez jego przerwanie, dokonali pracownicy pozwanego W. M. (1), w czasie wykonywania przewiertu realizowanego na zlecenie pozwanej spółki (...) SA .

Brak jest natomiast dostatecznych podstaw faktycznych aby przyjąć , iż w czasie tych prac , został uszkodzony także światłowód spółki (...) „ czy okalający go rurociąg. Po zdarzeniu światłowód działał , a powódka nie podjęła jego naprawy , chociażby o charakterze doraźnym,

b/ uszkodzenie światłowodu Instytutu nastąpiło w wyniku odstąpienia od spenetrowania terenu prac przed przystąpieniem do przewiertu . Jak wynika to z relacji świadków , a także twierdzeń pozwanych , opierali się tylko na danych projektowych , w tym na mapach miejsca robót , na których nie było zaznaczonej linii światłowodowej.

W związku z zagęszczeniem w rejonie prac instalacji podziemnych , roboty wiertnicze powinny być wykonywane ostrożnie , szczególnie że przy nich była wykorzystywana wiertnica. Ostrożność była tym bardziej niezbędna , gdyż , jak wynika z relacji świadka W. M. (3), odkopał uprzednio z innej strony torów kabel , który także nie był ujawniony w dokumentacji , którą W. M. (1) dostarczyła zamawiająca (...) SA,

c/ zasadnym jest , w świetle dokonanych ustaleń faktycznych przyjęcie , że pozwana spółka jako zlecająca wykonanie prac przewiertowych w wyznaczonych przez siebie miejscach , które identyfikowali w terenie wynajęci przez nią geodeci , również nie podjęła środków ostrożności, jak chodzi o przeprowadzane prace . Posługiwała się jedynie przekazanymi jej przez podmiot trzeci mapami , których nie skontrolowała , czy zachowują chociażby swoją aktualność.

Nawet jeżeli na mapach nie było zaznaczonego w rejonie prac istnienia instalacji podziemnych , to nie można tego było traktować jako pewnik, szczególnie gdy, należało się liczyć generalnie z ich istnieniem a tym samym z możliwością zajścia kolizji pomiędzy nimi a miejscem robót,

d/ potwierdzają poprawność takiego wnioskowania , następujące po stwierdzeniu awarii wywołanej przewiertem, ustalenia między pozwanymi.

Pismo pozwanej spółki z 24 czerwca 2015r , w której stwierdziła , iż będzie występować do właścicieli infrastruktury podziemnej , nie odzwierciedlonej dotąd na mapach , którymi dysponuje o informacje na temat jej przebiegu oraz notatka służbowa, podpisana przez obie strony pozwane z 12 sierpnia 2015r , zgodnie z którą pozwany M. miał nie odpowiadać za szkody wywołane uszkodzeniami nieujawnionych instalacji podziemnych. Fakty te wskazują , iż dopiero po zdarzeniu zweryfikowano mapy na podstawie których prowadzone były prace. Okazały się one niekompletne pod względem zawartych w nich informacji na temat instalacji znajdujących się pod powierzchnią,

e/ wobec tego obydwa pozwane podmioty odpowiadają za szkodę wywołaną uszkodzeniem światłowodu należącego do Instytutu.

Odpowiedzialności (...) SA nie wyłącza to , że prace przewiertowe prowadzące bezpośrednio do szkody powierzyła W. M. (1) jako profesjonaliście w zakresie takich robót .

Należy jej bowiem przypisać własne zaniedbania, powiązane przyczynowo z uszczerbkiem podlegającym wyrównaniu. Podstawą normatywna odpowiedzialności obu pozwanych jest art. 415 kc , a o ich solidarnej odpowiedzialności za naprawienie szkody decyduje norma art. 441 kc,

e/ strona powodowa poniosła szkodę , gdyż jako związana z Instytutem (...) w P. umową serwisową , była zobowiązana do naprawy uszkodzenia powodującego zanik sygnału z którego korzystała druga strona.

Uzasadniony koszt usunięcia tej awarii to ustalona za pośrednictwem opinii biegłego kwota 76.618,32zł i do tej sumy należy uznać roszczenie Przedsiębiorstwa (...) - spółki z o. o. w B. za uzasadnione.

Świadczenie to jest należne wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. W warunkach , gdy przed wniesieniem pozwu powódka wzywała obie strony pozwane do dobrowolnego spełnienia świadczenia , domaganie się przez nią tych odsetek od daty wniesienia pozwu [ 22 stycznia 2016r ] było uzasadnione,

f/ w pozostałej części żądanie powódki nie jest usprawiedliwione , albowiem nie dowiodła aby na skutek wykonania przewiertu doszło do uszkodzenia jej światłowodu, czy samej rury teletechnicznej stanowiącej dla niego osłonę. Z ustaleń dokonanych w sprawie wynika także , iż spółka (...) nie podjęła też żadnych czynności związanych z naprawą, chociażby o charakterze tymczasowym. Sąd pokreślił , że po zdarzeniu linia światłowodowa została przeniesiona w inne miejsce.

Podstawą orzeczenia o kosztach procesu była norma art. 100 kpc.

Apelacje od tego orzeczenia złożyły zarówno (...) SA w W. jak i W. M. (1).

Środek odwoławczy pozwanej spółki, która zakwestionowała orzeczenie z 1 lipca 2019r w części uwzględniającej żądanie i orzekającej o kosztach procesu , został oparty na następujących zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści rozstrzygnięcia istotne znaczenie , a to :

- art. 233 par. 1 kpc ., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny zgromadzonych dowodów i uznanie , że powódka dowiodła , że światłowód Instytutu (...) w P. , został uszkodzony , powódka dokonała jego naprawienia , a koszty tej naprawy rzeczywiście prawidłowo zostały określone w kosztorysie złączonym do pozwu przez Przedsiębiorstwo (...) „ / którego ustalenia, w tym zakresie , w istocie potwierdziła opinia biegłego T. W. (1) , przeprowadzona w postępowaniu rozpoznawczym przed Sądem Okręgowym/,

- art. 194 par. 1 kpc., jako konsekwencji nie wezwania do udziału w sprawie spółki A. (1)

- naruszenia prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie :

a/ art. 473 par. 2 kc nie uznania przez Sąd I instancji , iż za wyrównanie szkody odpowiada nie skarżąca ale włoska spółka (...),

b/ art. 415 kc , jako następstwa nieprawidłowego wniosku Sądu I instancji co do tego , że zostały wykazane przesłanki odpowiedzialności deliktowej apelującej.

W szczególności co do powstania szkody po stronie spółki z B. oraz jej rozmiaru mimo , że materiał dowodowy nie pozwalał na takie konkluzje,

- wad materialnych skarżąca upatrywała także w nieprawidłowej wykładni art. 361 par. 2 kc , która jej zdaniem doprowadziła do nietrafnego uznania , że podstawą określenia wysokości szkody podlegającej wyrównaniu jest kosztorys prac , do którego odwoływała się w postępowaniu spółka (...) „ [ zarzut ten w zakresie argumentacyjnym był w istocie tożsamym z postawionym przez (...) SA zarzutem procesowym, oraz

- w następstwie niezastosowania przez Sąd Okręgowy art. 362 kc i nie ograniczenie uznanego za należne powódce odszkodowania mimo , iż przyczyniła się ona do powstania tego uszczerbku, układając światłowód w terenie w sposób niezgodny ze wskazaniami dokumentacji projektowej.

W oparciu o przedstawione zarzuty pozwana spółka domagała się w pierwszej kolejności zmiany zaskarżonego orzeczenia i oddalenia wobec niej powództwa w całości i obciążenia strony przeciwnej kosztami procesu i postępowania apelacyjnego.

Jako wniosek ewentualny sformułowała żądanie uchylenia wyroku w kwestionowanej części i przekazania sprawy w tym zakresie Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W ramach środka odwoławczego skarżąca złożyła wnioski dowodowe , w postaci zapisu dźwiękowego oraz formie pisemnej, przebiegu oględzin miejsca uszkodzenia z udziałem biegłego T. W. (1).

Formalnie wnioski te nie zostały zgłoszone do przeprowadzenia przed Sądem II instancji. Poza tym pozwana nie starała się nawet dowodzić , że mają one cechy „nowości „, w rozumieniu art. 381 kpc

Apelacja pozwanego W. M. (1) , obejmując te części orzeczenia z dnia 1 lipca 2019r. którymi powództwo zostało wobec niego uwzględnione i Sąd orzekł o kosztach procesu , została oparta na zarzutach :

- procesowym , naruszenia art. 233 par 1 kpc jako następstwa przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów , dokonania jej wbrew regułom logiki i sprzecznie z treścią zgromadzonego materiału.

Konsekwencją tych nieprawidłowości było, jego zdaniem , nietrafne przepisanie mu odpowiedzialności odszkodowawcze mimo , że dokonując przewiertu działał zgodnie z regułami prawidłowego wykonawstwa za pomocą odpowiedniego sprzętu technicznego.

W jego ocenie odpowiedzialność ta powinna zostać przypisana tylko (...) SA, która dostarczyła niezgodną z rzeczywistą sytuacją w terenie , dokumentację.

Pozwany podnosił też , że jest wolny od odpowiedzialności wobec spółki (...) „ dlatego , że jego działalność gospodarcza, w zakresie realizacji umowy z zamawiającą - pozwaną spółką - została włączona do jej przedsiębiorstwa , a szkoda w ten sposób została powiązana z jego ruchem , w rozumieniu art. 435 par 1 kc ,

Z tak motywowanym zarzutem procesowym został ściśle związany zarzut materialny naruszenia art. 435 par. 1 kc , który w istocie był identycznie uzasadniany.

Drugim zarzutem materialnym W. M. (1) był ten , w ramach którego negował zastosowanie przez Sąd I instancji w stosunku do roszczenia powódki skierowanego przeciwko niemu, art. 415 kc.

Wskazał , iż sposób jego postępowania przy wykonywaniu umowy na wykonanie sterowanych przewiertów podziemnych , nie może być uznane za bezprawne skoro wykonywał on swoje obowiązki umowne zgodnie z ich treścią , postępując w oparciu o reguły wiedzy zawodowej dotyczącej technologii takich robót.

Odpowiadając na apelacje strona powodowa domagała się oddalenia środków odwoławczych pozwanych jako pozbawionych uzasadnionych podstaw.

Wniosła również o obciążenie ich kosztami postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając apelacje , Sąd Apelacyjny rozważył :

Środki odwoławcze obu pozwanych są usprawiedliwione w części , prowadząc do zmiany objętego nimi orzeczenia Sądu Okręgowego, w sposób wskazany w punkcie 1 sentencji wyroku Sądu II instancji.

W pozostałych częściach jako niezasadne , podlegają one oddaleniu.

Zauważając dla uporządkowania dalszych elementów stanowiska prawnego , że przedmiotem oceny Sądu II instancji , w warunkach gdy powódka nie złożyła apelacji, może być tylko poprawność orzeczenia Sądu niższej instancji w zakresie w jakim ocenił roszczenie powódki jako uzasadnione oraz w jakim orzekł o kosztach procesu.

Stąd przez pryzmat zarzutów apelacyjnych pozwanych, poza jej granicami musi pozostać poprawność oddalenia żądania, którym spółka (...) dochodziła wyrównania szkody spowodowanej wydatkami na naprawę światłowodu , który należał do niej.[ kwota 107 026, 84 zł wraz z odsetkami za opóźnienie ].

Rozpoczynając ich ocenę od apelacji W. M. (1) , w pierwszej kolejności dostrzec należy , ze jakkolwiek pozwany wykonawca przewiertu , prowadzącego do uszkodzenia światłowodów Instytutu , podnosi zarzut procesowy przekroczenia granic swobodnej oceny zgromadzonych dowodów , tym nie mniej sposób jego motywowania dostatecznie przekonuje , że w istocie za jego pośrednictwem nie podważa wniosków , które w ramach tej oceny sformułował Sąd niższej instancji ani nie neguje ustaleń , przyjętych jako podstawa faktyczna wyroku objętego apelacją.

Argumenty wywodzone z przedstawionej przez W. M. (1) własnej wersji faktów , mają jedynie posłuży do tego, aby usprawiedliwić zakwestionowanie sposobu , w jaki Sąd Okręgowy zastosował prawo materialne, przypisując skarżącemu [ jego zdaniem niezasadnie], odpowiedzialność odszkodowawczą wobec spółki z B..

Taki zabieg argumentacyjny sam przez się wyklucza uznanie stawianego zarzutu procesowego za uzasadniony.

Dlatego tylko na marginesie , w drodze uwagi uzupełniającej wskazać należy , iż skarżący nie stara się nawet wykazywać - w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów - na czym miałyby polegać nieprawidłowości oceny Sądu I instancji. W szczególności dlaczego ocena tych dowodów nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [ lub ] zasadami logicznego rozumowania.

Nie ma także racji apelujący wykonawca prac przewiertowych, formułując te zarzuty materialne w ramach których odwołuje się do swoich relacji umownych ze spółką (...) SA , wzajemnego pomiędzy nimi rozkładu praw i obowiązków , wynikających z postanowień czynności prawnej z 5 czerwca 2015r.

Zagadnienie to istotne z punktu widzenia ewentualnej wzajemnej odpowiedzialności pomiędzy umawiającymi się stronami z racji nie właściwego wykonania zobowiązań, z punktu widzenia odpowiedzialności kompensacyjnej wobec Przedsiębiorstwa (...) „ jest prawnie niedoniosłe.

Odpowiedzialność odszkodowawcza W. M. (1) wobec spółki z B. ma charakter deliktowy.

Zatem w ramach kwestionowania przesłanek tej odpowiedzialności wobec powódki wzajemne relacje umowne pomiędzy obydwoma podmiotami pozwanymi są bez znaczenia , jakakolwiek W. M. (1) konsekwentnie do nich wraca w motywach każdego z postawionych z zarzutów apelacyjnych.

Nie ma racji pozwany podnosząc materialny zarzut naruszenia art. 435 par. 1 kc. , uznając , że jest wolny od odpowiedzialności odszkodowawczej dlatego , iż wykonawstwo przewiertu uszkadzającego światłowód, weszło w skład przedsiębiorstwa drugiej z pozwanych, będąc funkcjonalnie związane z jego ruchem. W konsekwencji tyko (...) SA odpowiada za wyrównanie wynikającej stąd szkody , a odpowiedzialność ta jest oparta na zasadzie ryzyka.

Fakty ustalone w sprawie nie pozwalają na potwierdzenie , że tego rodzaju funkcjonalny związek miał miejsce. Pozwany miał wykonać na rzecz spółki kolejowej ściśle oznaczone prace , które stanowiły jedynie element składający się na wieloelementowe świadczenie (...) SA na rzez spółki (...), prowadzącej przebudowę fragmentu linii kolejowej na odcinku K. Główny - K. B..

Wzajemne relacje umowne były ułożone tak , że W. M. (1) był w ramach umowy zasadniczej podwykonawcą drugiej z pozwanych.

Odwołując się także do treści samej umowy z 5 czerwca 2015r., zakwestionować należy wobec tego trafność oceny skarżącego , że realizacja świadczeń umownych włączyła jego działalność gospodarczą w skład przedsiębiorstw spółki. Potwierdzając istniejący pomiędzy jednoosobową działalnością gospodarczą pozwanego i przedsiębiorstwa spółki cząstkowy związek o charakterze obligacyjnym oraz faktycznym, wykluczyć należy pomiędzy nimi związek funkcjonalny tego rodzaju, który uzasadniałby wyłączenie odpowiedzialności odszkodowawczej wykonawcy przewiertu w odwołaniu się do wskazanego wyżej przepisu materialnego.

Jak trafnie przyjął Sąd Okręgowy podstawą tej odpowiedzialności po stronie W. M. (1) jest art. 415 kc

Nie ma racji ten apelujący zarzucając , że zaskarżonym orzeczeniem przepis ten został naruszony przez przypisanie mu bezprawności działania.

Podstawą do takiej oceny sposobu wykonywania prac przewiertowych było nie zachowanie, wymaganej od profesjonalisty ostrożności przy pracach wstępnych, związanych z rozpoznaniem warunków w terenie na którym miała być użyta wiertnica. Pracownicy pozwanego nie powinni byli zawierzyć jedynie danym - z jak się okazało -nieaktualnej mapy z naniesieniami instalacji podziemnych Ich obowiązkiem było postępować rozważanie i samodzielnie zweryfikować możliwość kolizji przyszłego przewiertu z elementami instalacji pod ziemią.

W okolicznościach ustalonych w sprawie było to tym bardziej niezbędne gdy zważyć , że jak wynika z relacji pracownika pozwanego - W. M. (3) , już wcześniej w pobliżu odkrył , nie ujawniony na mapach , ułożony pod ziemią , kabel.

Zaniechanie czynności weryfikujących możliwość zaistnienia kolizji mimo , iż była taka możliwość , przesadza przekonuje o bezprawności i zawinieniu osób za które -profesjonalista w zakresie takich robót -W. M. (1) , posłujący się nimi , odpowiada.

Omawiany zarzut materialni jest uzasadniony o tyle o ile jego zastosowanie wymaga określenia przez Sąd orzekający rozmiaru ilościowego szkody za wyrównanie której odpowiada sprawca deliktu.

Zagadnienie to zostanie omówione łącznie z zarzutami , które powołała w swojej apelacji spółka (...) SA.

Przechodząc do oceny tej apelacji, uznać należy za zasadny w części , sformułowany w niej zarzut procesowy.

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 par. 1 kpc wymaga od strony wykazania na czym , w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.

W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony, pozostając dowolną , nie doniosłą z tego punktu widzenia polemiką z oceną i ustaleniami Sądu niższej instancji.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005 , sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

Ponadto nie można tracić z pola widzenia również , że swobodna ocena dowodów stanowi jeden z podstawowych elementów składających się na jurysdykcyjną kompetencję Sądu , który dowody bezpośrednio przeprowadza.

Ma to m. in. i takie następstwo , że nawet w sytuacji w której z treści dowodów można , w zakresie ustaleń , wyprowadzić równie logiczne , chociaż przeciwne do przyjętych przez Sąd I instancji wnioski , to zarzut naruszenia normy art. 233 §1 kpc , pomimo to , nie zostanie uznany za usprawiedliwiony.

Dopóty , dopóki ocena przeprowadzona przez Sąd ocena mieści się w granicach wyznaczonych przez tę normę procesową i nie doznały naruszenia wskazane tam jej kryteria , Sąd Odwoławczy obowiązany jest ocenę tę , a co za tym idzie także wnioski z niej wynikające dla ustalań faktycznych , aprobować .

To w jaki sposób apelująca umotywowała ten zarzut wyklucza jego podzielenie w tej części , którą podważa ustalenie Sądu meriti , iż doszło do uszkodzenia światłowodu Instytutu (...) w P..

Materiał dowodowy , wbrew zapatrywaniu skarżącej daje wystarczającą podstawę do takiej konstatacji faktycznej. Wniosek przeciwny wynika tylko z wersji faktów , które afirmuje spółka kolejowa , w ramach dowolnej polemiki ze stanowiskiem Sądu Okręgowego w tej kwestii.

Natomiast ma rację , gdy podważa w ramach tego zarzutu ustalenie Sądu I instancji w odniesieniu do tego , jaka była skala napraw uszkodzonego światłowodu przez spółkę (...) „, i w konsekwencji jaki był rzeczywisty koszt ich wykonania, realnie poniesiony przez nią.

Sąd przyjął , iż odpowiada on kwocie 76 618 , 32 zł.

Należy podzielić stanowisko skarżącej , iż ustalenie to jest wadliwe przez swoją dowolność gdyż nie znajduje oparcia w treści matariału dowodowego o ile dokonać jego wszechstronnej i całościowej analizy.

Ustalenie to oparł , jak wskazuje w motywach zaskarżonego orzeczenia na wniosku opinii pisemnej biegłego z zakresu sieci , instalacji i urządzeń elektrycznych T. W. (1)

Nie uwzględnił jednak , że jak wynika z tego opracowania ekspert opierał się przy formułowaniu tego wniosku na założeniu , że prace naprawcze w skali podanej w dokumencie kosztorysu załączonego przez Przedsiębiorstwo (...) „ rzeczywiście zostały zrealizowane.

/ dowód opinia biegłego k. 480-487 akt /.

Biegły wprawdzie przygotował wraz z opinią odrębny kosztorys obejmujący te roboty ale jednak oparty na wskazanym założeniu oraz zbudowany wyłącznie na danych znajdujących się w aktach , a zatem w istocie na tym dokumencie powódki /oględziny miejsca uszkodzenia nie pozwoliły na jakikolwiek ustalenia w tym zakresie albowiem światłowód został wcześniej przeniesiony w inne miejsce w związku z zakończeniem przebudowy tego fragmentu linii kolejowej / okoliczność niesporna /.

Składając uzupełniając opinie ustną na rozprawie przed Sądem Apelacyjnym o którą Sąd II instancji uzupełnił postępowanie dowodowe , ekspert wskazał dodatkowo , że z braku możliwości, nie przeprowadzał oceny skuteczności naprawy prowadzonej przez pracowników „(...) „ a w istocie jego opracowanie w tych okolicznościach sprowadzało się do weryfikacji kosztorysu złożonego do akt przez powódkę. Podkreślił,- podtrzymując opinie ustną złożoną przed Sądem I instancji- / por. k. 546 akt / że wzywana przez niego do przedłożenia dokumentów potwierdzających tę skuteczność [ m. in badania natężenia sygnału przed awarią i po naprawie - koszt którego stanowił jeden z elementów składających się na wskazaną w nim wartość prac naprawczych jako całości] powódka stwierdziła , że takich dokumentów nie ma , a badań natężenia sygnału prowadzonego przez światłowód nie przeprowadzała.

/ dowód : ustna opinia biegłego T. W. (1) złożona przed Sądem II instancji , na rozprawie w dniu 21 czerwca 2021r – zapis dźwiękowy minuty 3-27 k. 647 v akt /

Odwołując się do sporządzonego przez siebie kosztorysu ekspert jednoznacznie rozróżnił w ramach robót niezbędnych do przywrócenia stanu instalacji sprzed uszkodzenia prace związane z przywróceniem ciągłości kabla światłowodowego w miejscu uszkodzenia od prac służących odtworzeniu kabla 36 J + 12 Jn / należącego do Instytutu , za którego serwisowanie odpowiadała powódka / i przywróceniu jego parametrów technicznych , w tym intensywności przekazywanego sygnału sprzed awarii.

Odwołując się do dokumentu rozliczeniowego swojego autorstwa podał , że łączny koszt prac pierwszego z wyróżnionych etapów naprawy zamyka się [ wraz z przyjmowaną stopą zysku potencjalnego wykonawcy na poziomie 10 % ] kwot ą 13 338, 78 zł

/ dowód : ustna opinia biegłego T. W. (1) złożona przed Sądem II instancji , na rozprawie w dniu 21 czerwca 2021r – zapis dźwiękowy minuty 3-27 k. 647 v akt , kosztorys – załącznik do opinii pisemnej k. 489-490 akt /

Z dowodu osobowego, zeznań w charakterze świadka , brygadzisty grupy pracowników pozwanego W. M. (1)- W. M. (3) wynika , że prace naprawcze przy uszkodzonym fragmencie kabla światłowodowego trwały co najwyżej kilkanaście godzin skoro gdy opuszczali miejsce pracy przy odwiercie około godziny 24 w dniu 10 czerwca 2015r jeszcze nie zostały rozpoczęte, gdy wrócili w dniu następnym , około 7 rano , pracownicy „(...) „kończyli te roboty . Wówczas , jak podał świadek, finalizowali zgrzewanie tzw. muf.

W. M. (3) wskazał przy tym , że pracowało przy naprawie 4 osoby , posługując się jednym terenowym samochodem.

/ dowód : zeznanie świadka W. M. (3) k. 401-402 akt /.

Wskazane dowody , których wiarygodność nie była przez strony kwestionowana , analizowane łącznie z treścią dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach , dają podstawę do tego aby , w częściowym uwzględnieniu weryfikowanego zarzutu procesowego pozwanej spółki, Sąd Apelacyjny zmienił część ustaleń faktycznych stanowiących podstawę rozstrzygnięcia przyjmując że :

a/ prace rzeczywiście wykonane przez Przedsiębiorstwo (...) „ spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w B. przy naprawie uszkodzonego przewiertem wykonam przez pracowników W. M. (1) , ograniczyły się tylko do robót przywracających ciągłość zerwanego kabla na fragmencie instalacji, w miejscu samego uszkodzenia i części instalacji bezpośrednio z nim sąsiadującej ,

b/ wykazany przez powódkę w postępowaniu rodzaj prac służących tej doraźnej naprawie i ich ilość została ujęta w pozycjach 1.1. do 1.5 kosztorysu , stanowiącego załącznik do wskazanej wyżej pisemnej opinii biegłego T. W. (1) , a koszt ich przeprowadzenia wynosi 13 338 , 78 zł . Bez elementu zysku [ w przyjętej w tym opracowaniu skali 10 %] jest to kwota 12 239, 56 zł [ 13 338,78 – 1 099, 22 zł ].

W ten tylko sposób zmieniając ustalenia Sądu I instancji , Sąd II instancji , nie podzielając z przyczyn o których była już uprzednio mowa , pozostałej części zarzutu procesowego (...) SA , w pozostałym zakresie ustalenia te przyjmuje za własne.

Nie ma racji skarżąca spółka podnosząc zarzut naruszenia art. 194 par. 1 kpc.

Nie wezwanie do udziału w sprawie spółki włoskiej , która zdaniem apelującej powinna wstąpić do postępowania w charakterze pozwanej w jej miejsce, nie stanowi błędu zarzucanego Sądowi I instancji w ramach tego zarzutu.

Wystarczy wskazać , że kwestia wzajemnych roszczeń stron umowy wykonawczej pomiędzy pozwaną a spółką , która jak twierdzi skarżąca dostarczyła jej wadliwą [nieaktualną w zakresie istniejącej infrastruktury podziemnej terenu realizacji inwestycji kolejowej ] dokumentacje projektową , jest zagadnieniem odrębnym od odpowiedzialności odszkodowawczej (...) SA wobec spółki (...) , która jednoznacznie identyfikuje ją jako mającą deliktową podstawę.

W świetle skorygowanych w części ustaleń faktycznych , usprawiedliwianym jest ten zarzut materialny obu pozwanych podmiotów, w ramach którego kwestionują one sposób zastosowania przez Sad Okręgowy art. 415 kc , a także podnoszony przez pozwana spółkę zarzut nieprawidłowego zastosowania art. 361 par. 2 kc , w tych zakresach obu norm , które odnoszą się do sposobu określenia wysokości szkody za której wyrównanie solidarnie odpowiadają.

Sąd Apelacyjny odwołując się do nich uznaje , że powódka w postępowaniu sprostała wykazaniu tego uszczerbku , który został wywołany koniecznością przeprowadzenia prac ściśle doraźnych , nakierowanych na jak najszybsze przywrócenie ciągłości światłowodu - własności Instytutu , w miejscu uszkodzenia i w jego bezpośrednim sąsiedztwie.

Nie dowiodła nie tylko wykonania ale nawet samego podjęcia pozostałej ich części / zmierzających do przywrócenia parametrów technicznych linii kablowej sprzed awarii / , które ujęła w przedłożonym do akt kosztorysie.

Rozważając granice odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanych , Sąd II instancji uznał , że ich obowiązek idemnizacyjny nie obejmuje równowartości zysku , przyjętego przez biegłego W. (1)dla tego rodzaju robót w warunkach rynkowych [10 % ].

Trzeba przy tym dostrzec również , że prace doraźne do jakich należy zaliczyć te wykazane przez spółkę (...) w postępowaniu były robotami , które podjęła nie w celach komercyjnych ale wobec umownego związania umową serwisową z Instytutem , który był właścicielem instalacji światłowodowej.

Pozostałe zarzuty materialne spółki (...) nie są uzasadnione.

Zarzut przyczynienia się Przedsiębiorstwa (...) „ do szkody w następstwie położenia własnego światłowodu w niezgodzie z założeniami projektowymi jest chybiony A. bowiem skarżąca nie wykazała okoliczności faktycznych mogących potwierdzić taką nieprawidłowość i jej kauzalny związek z uszkodzeniem skutkującym uszczerbkiem spółki z B..

Zarzut naruszenia art. 473 par. 2 kc podlega odparciu wobec deliktowej, a nie umownej podstawy odpowiedzialności obu pozwanych

Z podanych przyczyn w częściowym uwzględnieniu obu apelacji, Sąd II instancji zmienił orzeczenie Sądu Okręgowego w sposób wskazany w punkcie 1 wyroku , na podstawie art. 386 par. 1 kpc w zw z art. 415 kc.

Dla porządku należy wyjaśnić , że istotne ograniczenie skali roszczenia , które uznał w ramach dokonanego zreformowania wyroku Sądu Okręgowego za uzasadnione , spowodowało także korektę rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

W sytuacji, gdy powódka dochodziła ogółem kwoty 184 078, 62 zł [ wraz z odsetkami], a należne jej okazało się 12 239, 56 zł [ wraz z odsetkami ] została uznana, w odniesieniu do rozliczenia ich , za przerywającą spór z obydwoma pozwanymi.

Zatem została zobowiązana do zwrotu na rzecz W. M. (1) , który był zawodowo zastępowany przez radcę prawnego z tego tytułu kwoty 5417 zł , która jest również pochodną stawek tego wynagrodzenia pełnomocnika obowiązujących w dacie wniesienia pozwu , a na rzecz (...) SA ogółem 7 846, 60 zł.

Jest to suma kwoty 5417 zł oraz tej części zaliczki , która wniesiona przez spółkę (...) SA została wykorzystana na pokrycie wynagrodzenia biegłego , ustalonego ostatecznie orzeczeniem Sądu Apelacyjnego, w sprawie(...), na kwotę 2429, 60 zł / k. 621 akt /.

W pozostałych zakresach jako niezasadne apelacje zostały oddalone , na podstawie art. 385 kpc.

Rozstrzygając o kosztach postępowania apelacyjnego , Sąd zastosował art. 98 par 1 i 3 oraz 99 kpc w zw. z art. 108 par. 1 i 391 par. 1 kpc i wynikającą z niego dla wzajemnego rozliczenia stron z tego tytułu, zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy.

Kwoty należne wygrywającym pozwanym od przegrywającego Przedsiębiorstwa (...) - spółki z o. o. w B. odpowiadają sumom opłat wniesionych przez skarżących od apelacji oraz wynagrodzeń profesjonalnych ich reprezentantów procesowych będących radcami prawnymi , na podstawie §2 pkt 6 w zw z par. 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 [ jedn. tekst DzU z 2018 poz. 265].

Sąd Apelacyjny ustalił także wynagrodzenie należne biegłemu za złożenie w postępowaniu odwoławczymi ustnej opinii uzupełniającej. Jego kwotą obciążył, uznaną za przerywającą spór także na tym etapie postępowania, stronę powodową.

SSA Paweł Czepiel SSA Grzegorz Krężołek SSA Jerzy Bess