Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 maja 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSA Adam Sęk (spr.)

Sędziowie SSA Robert Jurga

SSA Andrzej Żelazowski

Protokolant Grzegorz Polak

po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2023 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko (...) (...) Spółce Akcyjnej w M. oraz (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego (...)Spółki Akcyjnej w M. oraz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 8 czerwca 2021 r. sygn. akt IX GC 309/17

1.  oddala apelację pozwanego O. (1) (...) (...) Spółki Akcyjnej w M.;

1.  oddala apelację pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W.;

2.  zasądza od pozwanych O. (1) (...) (...) Spółki Akcyjnej w M. oraz (...) Spółki Akcyjnej w W. solidarnie na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. 8.100,00 zł (osiem tysięcy sto złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I AGa 299/21

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 18 maja 2023 r.

Powodowa spółka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. wytoczyła przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. (dalej (...)), (...) (...) (...) SA w M. (dalej (...)) oraz przeciwko (...) spółce akcyjnej w W. (dalej (...)) powództwo o zapłatę od pozwanych solidarnie kwoty 495.013,50 zł wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu.

Zgłoszone żądanie strona powodowa oparła na twierdzeniu, że zawarła z (...) oraz (...) działającymi w ramach konsorcjum umowę na wykonanie robót budowlanych w ramach inwestycji „Modernizacja stacji (...) (…)”. Inwestycja była realizowana na zamówienie (...) S.A. Konsorcjum pozwanych (...) oraz (...) było głównym wykonawcą tej inwestycji. Na podstawie umowy strona powodowa zobowiązała się do dostawy i zabudowania rozjazdów kolejowych wraz z podrozjezdnicami i spawaniem termitowym. W ramach realizacji inwestycji strona powodowa dostarczyła i zamontowała również rozjazd oznaczony nr (...). W związku ze wstrzymaniem prac strona powodowa nie wykonała jednak spawów termitowych tego rozjazdu. Żądanie pozwu obejmuje roszczenie z tytułu wynagrodzenia za wykonanie, dostarczenie i zamontowanie rozjazdu nr (...)Powódka domagała się zapłaty od zamawiających (...) i (...) jako członków konsorcjum oraz od (...) jako inwestora, który wiedział i akceptował stronę powodową jako podwykonawcę robót.

O. (1) (...) (...) S.A. w M. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości, wskazując na brak swojej legitymacji biernej z uwagi na to, że umowa z powodem na wykonanie rozjazdu nr (...)nie została zawarta. (...) podniosła również zarzut, że nie odpowiada solidarnie z (...) jako konsorcjantem.

Pozwana (...) S.A. w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości z uwagi na brak ważnej umowy podwykonawczej, niewykonanie umowy w całości oraz brak skutecznego zgłoszenia (...) jako inwestorowi spółki (...) jako podwykonawcy robót. (...) zakwestionowała również ewentualną wartość swojego wzbogacenia.

Pozwana (...) sp. z o.o. w G. nie złożyła odpowiedzi na pozew.

Sąd Okręgowy w Krakowie IX Wydział Gospodarczy wyrokiem z dnia 8 czerwca 2021 r. zasądził solidarnie od pozwanych (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G., O. (1) (...) (...) Spółki Akcyjnej w M. oraz (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz strony powodowej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. sumę 468.630,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty.

Ponadto, Sąd zasądził solidarnie od pozwanych (...) spółki z o. o. w G. i O. (1) (...) (...) SA w M. na rzecz strony powodowej (...) spółki z o. o. w K. odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 468.630,00 zł od dnia 16 października 2014 r. do dnia 22 czerwca 2017 r.

W pozostałej części Sąd oddalił powództwo.

Wyrok w stosunku do (...) spółki z o. o. w G. został wydany zaocznie. Z tej przyczyny, w stosunku do (...) spółki z o. o. w G. wyrokowi w pkt I, II i IV Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 39.568,00 zł.

Sąd nakazał ściągnięcie od pozwanych solidarnie na rzecz Skarbu Państwa kwoty 3.834,71 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd Okręgowy przyjął, że umowa między inwestorem, tj. (...) a konsorcjum (...) była umową o roboty budowlane (art. 647 k.c.). (...) łączyła z pozwanymi (...) i (...) umowa podwykonawcza o roboty budowlane, która dotyczyła również wykonania (dostarczenia i wbudowania) przez (...) rozjazdu nr (...) Sąd przyjął, że umowa między (...), a (...) o (...) miała charakter pisemny. Zarówno treść oferty, protokół negocjacji jak i zlecenie podpisane przez obie strony miały formę pisemną. Zapowiedź w treści zlecenia zawarcia w przyszłości pisemnej umowy na wykonanie i wbudowanie rozjazdu nr (...) nie może prowadzić do wniosku, że forma pisemna nie została zachowana. Zapis ten oznaczał jedynie to, że zawarcie pisemnej umowy na ten sam przedmiot co zlecenie (tj. rozjazd nr (...)) spowoduje wygaśnięcie zlecenia. Sąd Okręgowy przyjął, że obie strony przy zawarciu umowy były należycie reprezentowane. Konsorcjum reprezentował prawidłowo umocowany G. L.. Roboty w zakresie wykonania i zamontowania (wbudowania w infrastrukturę) rozjazdu nr (...) zostały prawidłowo wykonane. Prawidłowość wykonania robót w tym zakresie potwierdza - zdaniem Sądu I instancji - odbiór dokonany przez (...) jako inwestora. Nie został wykonany przez (...) jedynie spaw termitowy rozjazdu nr (...). Wykonania umowy w tym zakresie nie dotyczyło odstąpienie od umowy przez (...), ponieważ to odstąpienie obejmowało tylko roboty, które nie zostały wykonane. Wobec tego Sąd uznał roszczenie (...) w stosunku do (...) i (...) za uzasadnione (za wyjątkiem wynagrodzenia za wykonanie spawów termitowych). Jako podstawę prawną odpowiedzialności konsorcjantów wobec powoda Sąd I instancji wskazał art. 647 k.c. w związku z art. 864 k.c. i art. 380 k.c.

Sąd Okręgowy uznał również za uzasadnione co do zasady roszczenie (...) w stosunku do (...) jako inwestora. Podstawą odpowiedzialności tego pozwanego był art. 647 ¹ § 5 k.c. Przywołując liczne judykaty sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego, Sąd I instancji przyjął, że (...) w sposób dorozumiany wyraziły zgodę na zawarcie przez konsorcjum umowy z (...), także w zakresie wykonania i wbudowania rozjazdu nr (...). W ocenie Sądu na dorozumianą zgodę inwestora wskazuje to, że:

a) (...) został zawiadomiony przez (...) o rozwiązaniu umowy z konsorcjum, co z kolei wskazuje na uprzednią akceptację powoda jako podwykonawcy, bowiem tylko wówczas takie zawiadomienie miałoby racjonalne uzasadnienie;

b) (...) jako podwykonawca został wskazany w protokole odbioru technicznego (k. 258), co oznacza, że to on miał montować rozjazd; K. żadnych prac nie wykonywali samodzielnie; przedstawiciel inwestora H. G. wskazał, że domagał się wykonania montażu przez ten sam podmiot, który dostarczał rozjazd, czyli (...), co dezawuuje twierdzenia (...) o braku akceptacji na podwykonawcę;

c) przedstawiciel (...) na żądanie inwestora był obecny na naradach oraz podczas odbiorów; Odbiory techniczne w sposób jednoznaczny określały przedmiot świadczenia, tj. konkretny rozjazd z montażem, a przedstawiciele (...) byli świadomi, że rozjazdy nie mogą być ani wyprodukowane, ani zamontowane samodzielnie przez konsorcjantów;

d) wyrażenie zgody na udział (...) w procesie inwestycyjnym nie zostało również zaprzeczone w piśmie z dnia 14 sierpnia 2014 r., w którym (...) powoływał się na warunki odbioru robót, a nie na brak zgody na wykonanie prac przez powoda jako podwykonawcę;

e) kierownik kontraktu ze strony (...), A. J. (1) (a pełniona przez niego funkcja pozwalała na przyjęcie, iż był on – co najmniej w sposób dorozumiany przez powierzenie tego stanowiska – upoważniony do składania oświadczeń woli w imieniu (...) w zakresie zarządzania wykonaniem kontraktu, którym kierował) potwierdził, że rozjazd był wykonywany przez powoda i miał tego świadomość, a zaproszenie powoda na odbiór końcowy wynikało właśnie z tego, że powód miał zawartą umowę o roboty budowlane z konsorcjum;

f) zaproszenie na odbiór końcowy (czyli przed zakończeniem całego procesu budowlanego) w charakterze podwykonawcy, w związku z dowiedzeniem się o roli powoda, co wynika z odpowiedzi na pozew (k. 339v), również potwierdza udzielenie co najmniej dorozumianej zgody na występowanie powoda w tym charakterze; Wówczas inwestor był już w posiadaniu dokumentów pozwalających na ustalenie zakresu rzeczowego prac powoda i wysokości wynagrodzenia;

g) zapisy umowy (...) z konsorcjantami dotyczące zakresu podwykonawstwa nie wyłączały zastosowania art. 647 ¹ § 5 k.c.

Sąd uwzględnił żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie w stosunku do konsorcjantów (...)i (...) za okres po upływie 35 dni od oddania prac tj. od 16 października 2014 r., natomiast od pozwanego (...), wobec braku wcześniejszego wezwania do spełnienia świadczenia, od doręczenia odpisu pozwu. W pozostałej części żądanie odsetek Sąd oddalił.

Sąd I instancji oddalił powództwo w stosunku do wszystkich pozwanych w części obejmującej żądanie zapłaty 26.260,50 zł z tytułu niewykonanych przez powoda spawów termitowych rozjazdu nr (...), o którą pomniejszył wysokość należnego (...) wynagrodzenia. W tym zakresie Sąd oparł się na dowodzie z opinii Instytutu przyjmując, że wartość wynagrodzenia za wykonanie spawów wyniosła 29.750,00 zł netto.

O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. oraz art. 113 ust. (...) i art. 83 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Od tego wyroku apelacje wnieśli pozwani O. (1) (...) (...) S.A. w M. oraz (...) S.A. w W.

Pozwany (...) S.A. zaskarżył wyrok w całości i wniósł o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w stosunku do (...) SA w całości i zasądzenie kosztów procesu za pierwszą i drugą instancję.

Zaskarżonemu rozstrzygnięciu pozwany zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 647 k.c. i z art. 647 ¹ k.c. i uznanie, że (...) SA ponosi solidarną odpowiedzialność za zapłatę na rzecz (...);

2.  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy tj. art. 233 § (...) k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań świadków: A. D. (1), A. J. (1), J. K. (1) i H. G. oraz wyjaśnień złożonych przez stronę powodową, tj. A. F. (1), a także pisma (...) SA z dnia 28 listopada 2016 r. i protokołu odbioru rozjazdu nr (...) od producenta (k. 258) i dokonanie oceny tychże dowodów w sposób dowolny, sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, przez co niewłaściwa ocena w konsekwencji doprowadziła do błędnego ustalenia, że pozwany (...) S.A. wiedział o podwykonawstwie (...) oraz wyraził na to podwykonawstwo zgodę.

Pozwany O. (1) (...) (...) S.A. zaskarżył wyrok w części uwzględniającej powództwo w stosunku do niego i kosztów procesu tj. punktu I, II, IV i V wyroku i wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie oraz przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa.

Pozwany wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z wydruku informacji z KRS spółki (...) w celu wykazania sposobu jej reprezentacji jaki obowiązywał w dniu podpisania umowy konsorcjum z (...). Potrzebę powołania tego dowodu w ramach apelacji pozwany wywodził stąd, że Sąd I instancji uznał umowę konsorcjum z dnia 9 października 2012 r. za skuteczną, pomijając fakt, że została ona podpisana przez (...)‑(...) niezgodnie z zasadami reprezentacji.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany (...) zarzucił:

1.  sprzeczność ustaleń faktycznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez ustalenie, że (...),(...)oraz (...) zgodnie wykonywali umowę o roboty budowlane w zakresie rozjazdu nr (...) i potwierdzili tym samym jej zawarcie w sposób dorozumiany, podczas gdy ze stanowiska powoda zawartego w pozwie oraz zeznań świadków A. J. (1) i A. F. (1) złożonych na rozprawie w dniu 17 lipca 2018 roku wynikało, że rozjazd nr (...) celowo został pominięty w umowie nr (...) z dnia 4 kwietnia 2014 roku, a ostateczną decyzję o jego zakupie i zabudowie podjęło (...) S.A. bez udziału pozostałych pozwanych, co doprowadziło do naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. przepisu art. 60 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. przepisu art. 63 § 2 k.c. i art. 647 ¹ § 4 k.c. poprzez ich niezastosowanie i błędne uznanie, że zawarcie podwykonawczej umowy o roboty budowalne pomiędzy (...) oraz (...), dla której wymagana była forma pisemna pod rygorem nieważności, mogło zostać potwierdzone w sposób dorozumiany przez późniejszego pełnomocnika konsorcjum (...) i (...);

3.  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. przepisu art. 233 § (...) k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego w spawie i pominięcie faktu, że umowa konsorcjum z dnia 9 października 2012 roku została podpisana ze strony (...)wyłącznie przez jedną osobę, podczas gdy z komparycji umowy wynika, że powinna być ona podpisana przez dwóch reprezentantów, tj. T. M. i M. G.,

co doprowadziło do naruszenia przepisów prawa materialnego, tj:

a)  przepisu art. 39 ust. (...) k.c. poprzez jego niezastosowanie i uznanie umowy konsorcjum za skuteczną, pomimo że została ona podpisana niezgodnie z zasadami reprezentacji (...) spółki z o. o.;

b)  przepisu art. 864 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że (...) oraz (...) jako wspólnicy spółki cywilnej ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania wobec spółki (...) spółki z o. o., podczas gdy, z uwagi na bezskuteczność umowy konsorcjum z dnia 9 października 2012 roku nie można uznać, że (...) oraz (...) zawarły umowę spółki cywilnej, której wspólnicy ponoszą odpowiedzialność solidarną za jej zobowiązania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Obydwie apelacje są bezzasadne i z tej przyczyny podlegały oddaleniu.

Na wstępie swoich rozważań Sąd Apelacyjny stwierdza, że Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił stan faktyczny w sprawie. Sąd Apelacyjny przyjmuje wszystkie ustalenia Sądu I instancji za własne i czyni podstawą swojego rozstrzygnięcia. Od przytoczenia tych ustaleń w swoim uzasadnieniu Sąd Apelacyjny odstąpił na podstawie art. 387 § 2 ¹ k.p.c.

Sąd Apelacyjny podziela również w pełni ocenę prawną dokonaną przez Sąd Okręgowy, wobec tego w oparciu o regulację zawartą w art. 387 § 2 ¹ k.p.c. zostaną omówione zarzuty naruszenia prawa materialnego zawarte w apelacjach stron.

Odnosząc się do apelacji pozwanego (...) należy najpierw stwierdzić, że zarzuty skierowane przeciwko podstawie faktycznej zaskarżonego wyroku są nieuzasadnione.

Przede wszystkim nie jest uzasadniony zarzut sprzeczności ustaleń faktycznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, którego apelujący upatrywał w błędnym ustaleniu, że (...) i (...) (...) oraz (...) zgodnie wykonywali umowę o roboty budowlane w zakresie rozjazdu nr (...) i w ten sposób potwierdzili dorozumiane jej zawarcie. Zdaniem apelującego, z zeznań A. J. (1) i A. F. (1) wynika, że rozjazd nr (...) celowo został pominięty w umowie z dnia 4 kwietnia 2014 r., a ostateczną decyzję o jego zakupie i zabudowie podjęło (...) bez udziału pozostałych pozwanych. Zarzut pozbawiony jest podstaw, ponieważ z zeznań świadka A. J. (1) (k. 541‑542) wcale nie wynika, że rozjazd nr (...) celowo został pominięty w umowie nr (...) z dnia 4 kwietnia 2014 r., a ostateczną decyzję o jego zakupie i zabudowie podjęło (...) bez udziału pozostałych pozwanych. Świadek zeznał, że był zatrudniony przez (...) jako kierownik kontraktu. W negocjacjach nie brał udziału. Rozjazd nr(...) został wykonany, ale nie został odebrany przez (...)-(...), ponieważ ta nie wykonała podbicia rozjazdu i z tej przyczyny (...) nie mógł wykonać spawów. Rozjazd został ostatecznie odebrany w 2016 r. i uczestniczył w nim przedstawiciel (...). Ponadto z zeznań tego świadka wynika, że w radach budowy uczestniczył (...) i reprezentował go A. F.. Świadek zeznał również, że (...) zawarły umowę z Przedsiębiorstwem (...) w K. w lipcu 2014 r. na dokończenie zadania realizowanego przez konsorcjum (...) i (...), w tym na podbicie i pospawanie rozjazdów, które były już zamontowane w torze. Dotyczyło to również rozjazdu nr (...), który był zamontowany. Wykonane zostało jedynie jego podbicie i pospawanie tego rozjazdu. Wbrew zarzutowi apelacyjnemu również z zeznań A. F. (1) (k. 546‑547) wcale nie wynika, że rozjazd nr (...) został celowo pominięty w umowie, a stroną zamawiającą wykonanie tego rozjazdu u powoda było (...). Z treści zeznań wynika, że zaistniał spór pomiędzy (...)-(...), a (...) co rodzaju sprzężenia rozjazdu. (...)-(...) zleciła powodowi wykonanie sprzężenia mechanicznego, a (...) się przy wykonaniu sprzężenia hydraulicznego. Świadek zeznał: „Dostaliśmy w końcu, że tymczasowo zabudowujemy rozjazd, ze sprzężeniem mechanicznym. Już pierwsze zlecenie na (...).320.000 zł było wiążące. Nie zdążyliśmy podpisać umowy na rozjazd nr (...) (…) (...) zakończyła prace około kwietnia 2014 roku. Rozjazd i podrozjezdnice były na budowie od listopada 2013 roku.”. Z przywołanych zeznań wcale nie wynika, że to (...) bezpośrednio zlecił (...) wykonanie rozjazdu nr (...).

Wobec powyższego, brak podstaw do przyjęcia, że Sąd I instancji dokonał ustalenia sprzecznego z treścią zeznań świadka A. J. oraz słuchanego w charakterze strony A. F.. Pomiędzy treścią tych zeznań, a treścią poczynionych na ich podstawie ustaleń nie zachodzą zarzucane różnice (rozbieżności). Ten zarzut apelacji jest zatem nieuzasadniony.

Nie jest uzasadniony również zarzut naruszenia art. 233 § (...) k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego w sprawie i pominięcie faktu, że umowa konsorcjum z dnia 9 października 2012 roku została podpisana ze strony (...)‑(...) wyłącznie przez jedną osobę. Zdaniem apelującego z komparycji umowy wynika, że powinna być ona podpisana przez dwóch reprezentantów, tj. T. M. i M. G.. Odnosząc się do tego zarzutu Sąd stwierdza, że jest on po pierwsze spóźniony. W postępowaniu przed Sądem I instancji spółka (...) nie podnosiła zarzutu niewłaściwej reprezentacji konsorcjanta (...)-(...). Zarzut taki nie został podniesiony w odpowiedzi na pozew (k. 426-435). (...) nie tylko nie kwestionowała umowy konsorcjum, co wynika wprost z wywodów zawartych w odpowiedzi na pozew (k. 432-433), ale opierając się na niej, prowadziła wywód dotyczący odpowiedzialności solidarnej pozwanych. Niezależnie od tego, z treści umowy konsorcjum (k. 949-951) przedstawionej w postępowaniu apelacyjnym przez powoda (w odpowiedzi na apelację) oraz odpisu z KRS przedstawionego przez (...) przy apelacji wynika, że spółka (...)‑(...) była prawidłowo reprezentowana. Wobec tego ustalenie Sądu I instancji, że (...) i (...)-(...) związane były umową konsorcjum było prawidłowe i nie wymagało zmiany. We wskazanym zakresie Sąd Apelacyjny nie musiał zatem czynić własnego ustalenia, a dowody z dokumentów w postaci odpisu z KRS i umowy z dnia 9 października 2014 r. (k. 949-951) dołączone na etapie postępowania odwoławczego stanowią materiał dowodowy sprawy (art. 243 ^{( 2)} k.p.c.).

W konsekwencji powyższego, nie jest uzasadniony zarzut naruszenia prawa materialnego poprzez niezastosowanie art. 39 § (...) k.c. Umowa konsorcjum między (...), a (...)-(...) została zawarta skutecznie, ponieważ została podpisana przez osoby uprawnione do reprezentacji zarówno spółki (...) i spółki (...). Nie jest zasadny także wywodzony z twierdzenia o bezskutecznym zawarciu umowy konsorcjum zarzut naruszenia prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 864 k.c. Trzeba podkreślić, że naruszenie art. 864 k.c. (...) opierała wyłącznie na zarzucie bezskutecznego zawarcia umowy konsorcjum, zatem dalsze wywody we wskazanym zakresie są zbędne. Sąd Apelacyjny podziela wykładnię i zastosowanie art. 864 k.c. przez Sąd Okręgowy.

Nie jest zasadny zarzut naruszenia art. 647 ^(...) k.c. i art. 63 § 2 k.c. W tym zakresie Sąd Apelacyjny w pełni podziela ocenę prawną Sądu I instancji. Odnosząc się do treści zarzutu, należy po pierwsze podkreślić to że, apelujący nie sformułował zarzutów błędnej oceny dowodu z zeznań przesłuchanego w charakterze strony J. L., który zeznał: „Działałem jako pełnomocnik całego konsorcjum, miałem takie pełnomocnictwo” (k. 547). Apelujący nie zakwestionował również dowodów z Protokołu negocjacji z dnia 08.08.2013 r. (k. 100‑107), pisma (...)-(...) z dnia 13.08.2013 r. (k. 108) oraz pisemnego zlecenia nr (...) (...)/ (...) z dnia 23 sierpnia 2013 r. (k. 109), ani pełnomocnictwa (k. 140). Pozwana (...) nie zakwestionowała ustaleń faktycznych Sądu I instancji w zakresie umocowania J. L. jako pełnomocnika konsorcjum. Skutkiem tego, wskazane powyżej ustalenie Sądu I instancji stanowi podstawę faktyczną rozstrzygnięcia i jest wiążące dla sądu odwoławczego przy rozpoznaniu apelacji. Po wtóre, Sąd Okręgowy zastosował art. 647 ^(...) k.c. w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją z dnia 7 kwietnia 2017 r. (Dz.U. poz.933 ze zm.), która weszła w życie z dniem (...) czerwca 2017 r. Zgodnie z art. 12 tej ustawy, do umów o roboty budowlane zawartych przed dniem wejścia w życie nowelizacji i odpowiedzialności za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowalne wykonane przez podwykonawcę na podstawie takich umów, zastosowanie znajduje art. 647 ^(...) k.c. w brzmieniu dotychczasowym. Sąd Okręgowy obszernie i z powołaniem licznych judykatów sądów powszechnych i Sądu Najwyższego wyłożył art. 647 ^(...) § 2 k.c. i prawidłowo ten przepis zastosował. Wyjaśnił również na jakiej podstawie przyjął, że zgoda wyrażona przez inwestora miała charakter czynny (k. 871-872). W tym przypadku, w szczególności wówczas, gdy inwestor zrezygnował z wglądu w dokumentację, art. 647 ^(...) § 2 k.c. nie uzależnia odpowiedzialności inwestora od przedłożenia mu takiej dokumentacji, w tym także umowy lub projektu umowy. Sąd Apelacyjny w pełni podziela stanowisko Sądu I instancji, a zarzut pozwanego (...) uznaje za nieuzasadniony.

Nie jest uzasadniona również apelacja (...) S.A.

Po pierwsze, nie jest uzasadniony zarzut naruszenia art. 233 § (...) k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów z zeznań świadków A. D., A. J., J. K. i H. G. i „wyjasnień” A. F. oraz pisma (...) SA z dnia 28.11.2016 r., a także protokołu odbioru rozjazdu nr (...)poprzez dokonanie tej oceny w sposób dowolny, sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Zdaniem apelującego błędy w ocenie tych dowodów doprowadziły do błędnego ustalenia, że (...) wiedziały o tym, że (...) był podwykonawcą robót i wyraziły na to zgodę.

Zarzut powyżej przytoczony jest chybiony. Do naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby apelujący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadom doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16.12.2005 r., III CK 314/05). Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd oceniając poszczególne dowody uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, gdyż jedynie to, może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów nie może być skutecznie podważona (tak SN w wyroku z dnia 27.09.2002 r. II CKN 817/00). Z materiału dowodowego zebranego w sprawie, a w szczególności zeznań świadków Sąd Okręgowy wyprowadził wnioski logicznie poprawne, uwzględniające praktyczne związki przyczynowo-skutkowe. Apelujący nie wykazał takich błędów w ocenie dokonanej przez Sąd I instancji. Z tej przyczyny nie można uznać zasadności zarzutu naruszenia art. 233 § (...) k.p.c. Jak powiedziano wyżej, nawet wyprowadzenie przez apelującego wniosków poprawnie logicznych samo nie może prowadzić do uznania zarzutu za zasadny, jeśli nie zostały wykazane błędy w rozumowaniu Sądu I instancji. Również sformułowanie przez apelującego „konkurencyjnego” stanu faktycznego nie podważa oceny i ustaleń sądu. Jedynie wykazanie błędów logicznych po stronie sądu prowadzi do skutecznego zakwestionowania oceny dowodów. Takich błędów pozwane (...) nie wykazało. Ponadto, Sąd Okręgowy niewątpliwie wykazał się znajomością specyfiki obrotu gospodarczego w zakresie spraw budowlanych. Oceniając dowody, nie naruszył zasad doświadczenia życiowego. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego płyną wnioski, że nad przebiegiem inwestycji nie było należytego nadzoru prawnego inwestora. Nadzór techniczny nad wykonywaniem robót wysokospecjalistycznych sprawowany przez inwestora był oczywiście najważniejszy, ponieważ wpływał na bezpieczeństwo w ruchu kolejowym. Jednak inwestycja wymagała także nadzoru prawnego. Osobom reprezentującym (...) niewątpliwie było wiadome to, że (...) wykonuje roboty podwykonawcze w zakresie rozjazdu nr (...), ale nie przywiązywały one do tego faktu należnej wagi w sensie prawnym. To nie tłumaczy inwestora i nie może stać na drodze ustaleniu, że jego zachowanie było akceptacją podwykonawstwa ze strony (...). Dodać trzeba i to, że (...) zawarły z (...) i (...)-(...) umowę, która nie przewidywała możliwości wprowadzenia na budowę podwykonawców wiedząc, że kontrahenci nie dysponują pracownikami fizycznymi zdolnymi do wykonania specjalistycznych robót kolejowych. Nie ulega wątpliwości, że nie każdy robotnik budowlany posiada umiejętności potrzebne do wykonania zabudowy rozjazdu kolejowego. Wobec tego (...) aprobowały wykonywanie wysokospecjalistycznych robót przez (...). Dodać także trzeba, że taką wiedzę inwestora potwierdza akceptacja obecności pracowników (...) na torach kolejowych, na których mogą być obecne tylko te osoby i firmy, które w odpowiednim trybie zostały zgłoszone. O tym, że powód był traktowany na budowie jako podwykonawca świadczy nie tylko udział w naradach i uzgodnienia dotyczące rozjazdu nr (...), ale przede wszystkim to, że o rozwiązaniu umowy przez (...) z konsorcjum zawiadomiony był (...). Gdyby (...) nie traktowały (...) jako podwykonawcy jego zawiadomienie o rozwiązaniu umowy pozbawione byłoby sensu. Te wszystkie okoliczności uwzględnił Sąd Okręgowy dokonując oceny dowodów objętych zarzutem apelacyjnym. Wobec tego nie sposób uznać zarzutu naruszenia art. 233 § (...) k.p.c. poprzez dowolną ocenę dowodów za uzasadniony.

Po drugie, nie jest uzasadniony zarzut naruszenia art. 647 ^(...) k.c. poprzez przyjęcie solidarnej odpowiedzialności (...) SA z pozostałymi pozwanymi. Ustalony w sposób prawidłowy stan faktyczny sprawy daje podstawy do zastosowania art. 647 ^(...) § 5 k.c. Sąd Apelacyjny podziela w całości ocenę prawną dokonaną przez Sąd Okręgowy. W tym zakresie należy odwołać się do treści uzasadnienia wyroku Sądu I instancji zawartej na k. 871-872v2. Nie ma potrzeby powtarzania całości przedstawionej tam argumentacji. Odnosząc się do zarzutu postawionego w apelacji przez (...) należy podkreślić, że w znacznej części odwołuje się ona do orzecznictwa Sądu Najwyższego i zawiera obszerne cytaty z poszczególnych judykatów. To nie jest jednak wystarczające do uznania zarzutu naruszenia art. 647 ^{( 1 )} § 5 k.c. za skuteczny. Należy ponownie podkreślić, że zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwalał na ustalenie i ocenę, że (...) poprzez zachowanie swoich przedstawicieli akceptowały podwykonawstwo (...) w zakresie wykonania rozjazdu nr (...) (o czym była mowa wyżej). W tym kontekście zarzut (skonkretyzowany w uzasadnieniu apelacji na k. 884), że (...) nie posiadała wiedzy o zawarciu zleceń ani umowy między konsorcjum, a (...) oraz nie wyraziła zgody na (...) jako podwykonawcę także w terminie późniejszym, traktując (...) jedynie jako dostawcę rozjazdów nie może odnieść zamierzonego skutku. Wbrew apelacji, (...) zgodziła się na podwykonawstwo (...) jako podmiot wykonujący wysokospecjalistyczne roboty, skoro zawarła umowę z konsorcjum (...) i (...), które nie zatrudniały pracowników posiadających kwalifikacje do wykonania i zabudowy w torach rozjazdu kolejowego. Dokonując wyboru konsorcjum jako wykonawcy robót, (...) powinny były wziąć tę okoliczność pod uwagę. Konsorcjum własnymi siłami nie było w stanie wykonać rozjazdów i ich zabudowy, stąd zaistniała konieczność wykonania tych robót przez podwykonawcę, którym został (...). Nie jest uzasadniony zarzut naruszenia art. 647 ^(...) k.c. poprzez błędną wykładnię i pominięcie charakteru gwarancyjnego tego przepisu. Istotnie, omawiana regulacja ma charakter gwarancyjny, ale nie dla inwestora, tylko dla podwykonawcy. Nie ma w tym miejscu potrzeby przywoływania ratio legis wprowadzenia art. 647 ^(...) k.c. do systemu prawnego. Należy jedynie zwrócić uwagę, że ustawodawca ograniczył odpowiedzialność inwestora w sytuacjach, w których nie akceptuje i nie wyraża zgody na konkretnego podwykonawcę lub podwykonawstwo w ogóle. Taka sytuacja jednak nie miała miejsca w rozpoznawanej sprawie. (...) akceptowały (...) jako podwykonawcę. Wskazuje na to zachowanie przedstawicieli (...) w trakcie prowadzenia inwestycji. Wystarczy przywołać tu zawiadomienie (...) o rozwiązaniu przez (...) umowy z konsorcjum, protokół odbioru (k. 258), domaganie się wykonania zabudowy rozjazdu na torach przez (...), a także zaproszenie (...) na odbiór końcowy inwestycji. Gwarancyjny charakter regulacji prawnej zawartej w art. 647 ^(...) k.c. został w sposób właściwy wyłożony przez Sąd I instancji, a Sąd Apelacyjny tę wykładnię podziela. To powodowi na tej podstawie prawnej przysługuje ochrona prawna, a nie pozwanemu (...). W końcu, nie można pominąć tej okoliczności, że od 2016 roku przejazd nr (...) jest zabudowany w infrastrukturze kolejowej pozwanego (...), służy wykonywaniu przewozów i prowadzeniu przez tego pozwanego działalności gospodarczej. Odmienna wykładnia i zastosowanie art. 647 ^(...) k.c., które przedstawiły (...) prowadziłoby do nieuzasadnionego pozbawienia wynagrodzenia powoda, który zlecone mu roboty budowlane wykonał (bez spawów termitowych, co zostało uwzględnione przez Sąd I instancji). Wobec tego, zarzut naruszenia art. 647 ^(...) k.c. należało uznać za nieuzasadniony.

Podsumowując, Sąd Apelacyjny stwierdza, że apelacjeO. (1) (...) SA w M. oraz (...) SA są nieuzasadnione i podlegają oddaleniu jako bezzasadne.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § (...) i § 2 k.p.c., art. 105 § 2 k.p.c., art. 108 § (...) k.p.c. oraz § 2 pkt 7 i § 10 ust. (...) pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 z późn. zmianami). Zasądzone od pozwanych solidarnie na rzecz powoda koszty postępowania odwoławczego wyczerpuje wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 8.100,00 zł.