Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Adam Sęk (spr.)

Sędziowie: SSA Grzegorz Krężołek

SSA Beata Kurdziel

Protokolant: Edyta Sieja

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2023 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

w K.

przeciwko (...) w N.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 12 stycznia 2016 r. sygn. akt IX GC 743/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony powodowej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na rzecz strony pozwanej (...) w N. kwotę 43 750 zł (czterdzieści trzy tysiące siedemset pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego i kasacyjnego.

Sygn. akt I AGa 307/21

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 31 marca 2023 r .

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. wytoczyła przeciwko (...) w N. powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyciągu z listy wierzytelności z dnia 7 czerwca 2013 r. ustalonej w postępowaniu upadłościowym (...) przez Sąd Rejonowy (...)w K., któremu nadano klauzulę wykonalności w dniu 10 czerwca 2013 r.

Zgłoszone żądanie powód oparł na twierdzeniu, że wierzytelność objęta tytułem wykonawczym nie istnieje. Zdaniem powoda, umowa poręczenia, z której miała wynikać wierzytelność jest nieważna. Powód twierdził, że jest spółką zależną (spółką - córką) Firmy (...) S.A. w K.. Ta spółka, poszukując źródła finansowania inwestycji, podjęła decyzję o wyemitowaniu obligacji i w tym zakresie zawarła umowę o współpracy z pozwanym (...) w N.. Za zobowiązania pieniężne (...) (...) S.A. wobec pozwanego wynikające z tej umowy poręczył powód. Z umowy spółki (...) sp. z o.o. wynika, że do czynności polegających na zaciągnięciu zobowiązania lub rozporządzenia prawem o wartości przekraczającej ¼ kapitału zakładowego lub kwoty 2.000.000 zł wymagana jest zgoda Zgromadzenia Wspólników. W dacie zawarcia umowy poręczenia, tj. w dniu 2 listopada 2006 r. kapitał zakładowy spółki wynosił 18.109.000 zł. Zatem, umowa poręczenia na sumę 300.000.000 zł, zawarta bez zgody wspólników, była czynnością przekraczającą zwykły zarząd. Ponadto powód podniósł, że (...) (...) S.A. była jedynym wspólnikiem (...) spółki z o.o. Z tej przyczyny, w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki, oświadczenie jedynego wspólnika zgodnie z art. 173 § 2 k.s.h. powinno być złożone w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. W konsekwencji umowa poręczenia została zawarta bez wymaganej ustawą uchwały wspólników i z tej przyczyny jest nieważna. Powód twierdził również, że umowę poręczenia w imieniu powodowej spółki zawarł J. P., ówczesny prezes zarządu (...) (...) S.A., działający na podstawie pełnomocnictwa z dnia 27 października 2006 r. Powodowa spółka nie była uprawniona do udzielenia pełnomocnictwa do zawarcia umowy poręczenia. Mocodawca może udzielić pełnomocnictwa do dokonania tylko takich czynności prawnych, jakich sam mógłby dokonać we własnym imieniu. Skoro Zgromadzenie Wspólników nie wyraziło zgody na zawarcie umowy poręczenia, to zarząd nie był uprawniony do udzielenia pełnomocnictwa do dokonania tej czynności.

W odpowiedzi na pozew (...) wniosła o oddalenie powództwa.

Pozwany podniósł, że Zgromadzenie Wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wyraziło zgodę na dokonanie poręczenia. Uchwała w tym przedmiocie została podjęta na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników w dniu 2 listopada 2006 r. Protokół Zgromadzenia i uchwała zostały przedstawione notariuszowi podczas czynności ustanowienia zabezpieczenia w postaci hipotek na rzecz (...). Również w umowie poręczenia (pkt 1 lit. i.) zostało zawarte oświadczenie, że poręczyciel posiada wszelkie zgody niezbędne do zawarcia i wykonania poręczenia. Niezależnie od powyższego pozwany podniósł, że brak zgody Zgromadzenia Wspólników nie prowadzi do nieważności umowy poręczenia. Sankcja nieważności dotyczy tylko tych przypadków, w których wymóg podjęcia uchwały przez wspólników przewiduje ustawa. W przypadku wymogów określonych jedynie w umowie spółki lub statucie, czynności są ważne, a jedyną sankcją jest odpowiedzialność członków zarządu wobec spółki (art. 17 § 3 k.s.h.). Ograniczenie w zaciąganiu zobowiązań przez (...) sp. z o. o. wynika z umowy spółki. Pozwany zarzucił, że uchwała wyrażająca zgodę na dokonanie poręczenia nie wymagała formy określonej w art. 17 § 2 k.s.h. Rygor ten dotyczy oświadczeń woli jedynego wspólnika składanych spółce, a nie osobom trzecim. Pozwany zaprzeczył również, aby działający za powodową spółkę (...). P. nie był umocowany do zawarcia umowy poręczenia.

Wyrokiem z dnia 12 stycznia 2016 r. Sąd Okręgowy w Krakowie oddalił powództwo.

Sąd I instancji ustalił, że:

- umowa (...) spółki z o.o. przewidywała wymóg uchwały wspólników w przypadku zaciągania zobowiązań przewyższających 1/4 kapitału zakładowego o wysokości 18.109.000,00 zł;

- jedyny wspólnik powodowej spółki(...) (...) S.A. wyemitował obligacje objęte przez pozwanego wierzyciela;

- zarząd powodowej spółki udzielił prezesowi jedynego wspólnika powoda pisemnego pełnomocnictwa z datą 27 października 2006 r. do zawarcia umowy poręczenia. W dniu 2 listopada 2006 r. powód reprezentowany przez pełnomocnika zawarł z pozwanym umowę poręczenia zobowiązania jedynego wspólnika do wykupu obligacji na sumę 150.000.000 zł do sumy 300.000.000 zł z odsetkami i kosztami;

- jedyny wspólnik powoda nie wykupił obligacji i została ogłoszona upadłość zarówno emitenta jak i powodowego poręczyciela;

- w postępowaniu upadłościowym powoda pozwany zgłosił wierzytelność w wysokości 66.500.000 zł z tytułu poręczenia obowiązku wykupu obligacji i 15.661.115,44 zł, z tytułu odsetek oraz koszty, w tym zabezpieczone hipotecznie 30.000.000 zł z tytułu wykupu obligacji i 8.509.754,17 zł z tytułu odsetek;

- zatwierdzoną listą wierzytelności sędzia-komisarz uznał 66.500.000 zł z tytułu wykupu obligacji i 13.036.138,44 z tytułu odsetek, w tym zabezpieczone hipotecznie 30.000.000 zł z 25% za okres dwóch lat poprzedzających sprzedaż nieruchomości;

- powyższe wierzytelności nie zostały zaspokojone w postępowaniu upadłościowym w żadnej części;

- w toku postępowania upadłościowego jedynego wspólnika powoda syndyk sprzedał udziały powodowej spółki, a po umorzeniu jej postępowania upadłościowego poręczyciel wniósł o pozbawienie wykonalności wyciągu z listy.

Z uwagi na nieistotność dla rozstrzygnięcia (art. 227 k.p.c.) Sąd nie objął ustaleniami kwestii istnienia uchwały jedynego wspólnika powoda z 2 listopada 2006 r. o zgodzie na dokonanie poręczenia.

Na podstawie tak ustalonych faktów Sąd I instancji stwierdził, że powództwo jest nieuzasadnione i podlega oddaleniu. Czynność prawna dokonana bez zgody zgromadzenia wymaganej wyłącznie umową spółki jest ważna, a jedynym skutkiem przekroczenia przez zarząd swoich uprawnień jest odpowiedzialność zarządu wobec spółki, co wynika z art. 17 § 3 k.s.h. Wobec tego, nieistotne dla Sądu było to, czy istniała uchwała jedynego wspólnika powoda z 2 listopada 2006 r. i czy miała prawidłową formę. Sąd wskazał, że art. 14 o KRS zakazuje spółce powoływania się na nieujawnione w KRS ograniczenia uprawnień członków zarządu do reprezentowania spółki. Uchwały wspólników do zaciągnięcia zobowiązania dwukrotnie przewyższającego kapitał zakładowy wymaga art. 230 k.s.h., lecz przepis ten stosuje się tylko w razie braku postanowień umowy spółki w tym zakresie. Umowa spółki (...) sp. z o. o. wprowadziła w miejsce dwukrotności kapitału niższy próg, 1/4 kapitału. Kodeks spółek handlowych od 15 stycznia 2004 r. jednoznacznie wyłącza stosowanie sankcji nieważności przewidzianej w art. 17 § 1 k.s.h., co jest spójne z dyspozytywnym charakterem art. 230 zd.1 k.s.h. Czynność prawna dokonana bez uchwały wspólników wymaganej ze względu na wartość czynności jest ważna niezależnie od tego, czy wymóg uchwały został ustanowiony w umowie spółki, czy wobec pominięcia tej kwestii w umowie obowiązywał na mocy art. 230 k.s.h. Sankcja nieważności z art. 17 § 1 k.s.h. dotyczy tylko naruszenia czynności dokonanych bez uchwały wymaganej ustawą ze względów innych niż wysokość zobowiązania lub rozporządzenia.

Sąd wyjaśnił, że przedstawiony przez powoda jako załącznik do pozwu wyrok SO w K. z 24 czerwca 2010 r., sygn. (...), stwierdzający nieważność hipotek ustanowionych na rzecz pozwanego wierzyciela przez jedynego wspólnika powoda w celu zabezpieczenia wykupu obligacji ze względu na sprzeczność ustanowienia hipotek z zasadami współżycia społecznego nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia. W przypadku powództwa opozycyjnego powód traci prawo do powoływania się na zarzuty nieprzytoczone w pozwie. Na posiedzeniu 12 stycznia 2016 r. powód oświadczył, że brak uchwały jest jedyną podstawą kwestionowania ważności poręczenia.

Od tego wyroku apelację wniósł (...) spółka z o. o. w K.. Powód zaskarżył wyrok w całości i wniósł o jego uchylenie lub zmianę poprzez pozbawienie tytułu wykonawczego w postaci wyciągu z listy wierzytelności (opisanego w pozwie) w całości.

Zaskarżonemu wyroki powód zarzucił:

I.  naruszenie przepisów postępowania,

1.  art. 229 k.p.c. i art. 230 k.p.c. poprzez ustalenie, że stan faktyczny w sprawie był niesporny, podczas gdy powód kwestionował istnienie pełnomocnictwa, możliwości udzielenia J. P. ważnego i skutecznego pełnomocnictwa oraz faktu umocowania do zwarcia w imieniu powoda umowy poręczenia,

2.  art. 227 k.p.c. i art. 217 § 1 k.p.c. polegające na:

a)  pominięciu wniosków dowodowych zgłoszonych przez powoda w pozwie, w szczególności dowodu z wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 24 czerwca 2010 r. (I C 1824/08) mimo, że przedmiotem dowodu były okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy co skutkowało brakiem ustalenia, że pozwany został zaspokojony przez nabywców z tytułu hipotek od spółki - matki powoda (...) (...) S.A. (dłużnika osobistego) z tytułu roszczeń zabezpieczonych hipotekami, a w konsekwencji, że roszczenie objęte tytułem wykonawczym wygasło;

b)  ustaleniu, że kwestia fizycznego istnienia uchwały Zgromadzenia Wspólników powodowej spółki z dnia 2 listopada 2006 r. o wyrażeniu zgody na zawarcie umowy poręczenia jest nieistotna dla rozstrzygnięcia sprawy, podczas gdy obowiązek podjęcia uchwały wynika z ustawy, a jej brak skutkuje nieważnością umowy poręczenia, a w konsekwencji nieistnieniem roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym, co stanowi istotę sprawy;

c)  niepoczynieniu przez Sąd I instancji jakichkolwiek ustaleń w przedmiocie fizycznego istnienia dokumentu pełnomocnictwa udzielonego J. P., podczas gdy kwestia ta ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a takie pełnomocnictwo nigdy nie zostało wystawione i nie istniało w obrocie prawnym;

3.  art. 328 § 2 k.p.c. polegające na zaniechaniu wskazania w uzasadnieniu wyroku:

a)  podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, faktów które Sąd uznał za udowodnione oraz dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności, a także niedostatecznym wyjaśnieniu podstawy prawnej orzeczenia;

b)  przyczyn nieprzeprowadzenia postępowania dowodowego zgodnie z wnioskami zgłoszonymi przez powoda;

c)  ustaleń w przedmiocie umocowania J. P. do zawarcia umowy poręczenia oraz niewyjaśnieniu przyczyn tego zaniechania, co skutkowało sporządzeniem uzasadnienia, które uniemożliwia podjęcie skutecznej polemiki z rozstrzygnięciem oraz uniemożliwia kontrolę instancyjną wyroku;

4.  art. 98 § 1 k.p.c., art. 102 k.p.c. art. 321 § 1 k.p.c. oraz art. 328 § 2 k.p.c. w związku z § 6 pkt 7, § 2 pkt 1 i 2 oraz § 12 pkt 2 ppkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w wysokości 14.400,00 zł.

II.  naruszenie przepisów prawa materialnego:

1.  art. 17 § 1 k.s.h. w związku z art. 173 § 2 k.s.h. (obowiązującego w dacie udzielenia poręczenia) polegające na ustaleniu, że sankcja nieważności dotyczy jedynie czynności dokonanych bez uchwały wymaganej ustawą ze względów innych niż wysokość zobowiązania lub rozporządzenia, mimo że według przepisów obowiązujących w dacie zawarcia umowy poręczenia nieważna jest czynność prawna dokonana bez uchwały zgromadzenia wspólników w każdej sprawie wymaganej ustawą, co powoduje nieważność umowy poręczenia na skutek niepodjęcia uchwały w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie umowy poręczenia w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym wymaganej ustawą, co skutkuje nieistnieniem odpowiedzialności powoda z poręczenia za wierzytelność objętą tytułem wykonawczym;

2.  art. 99 k.c. w związku z art. 876 § 2 k.c. i art. 103 k.c. przez ich niezastosowanie polegające na pominięciu przez Sąd I instancji kwestii fizycznego istnienia dokumentu pełnomocnictwa J. P. do reprezentowania powodowej spółki przy zawieraniu umowy poręczenia, w sytuacji gdy ze względu na wymóg zawarcia umowy poręczenia w formie pisemnej pod rygorem nieważności pełnomocnictwo do zawarcia takiej umowy także powinno mieć formę pisemną, co ma istotne znaczenie dla ustalenia ważności umowy poręczenia, a w konsekwencji rozpoznania roszczenia powoda.

W odpowiedzi na apelację pozwany podniósł zarzut nieważności postępowania oparty na twierdzeniu, że strona powodowa w trakcie procesu nie była należycie reprezentowana. Na tej podstawie pozwany wniósł o stwierdzenie nieważności postępowania, uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji.

Pozwany złożył również wniosek ewentualny o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu. Odniósł się także do wszystkich zarzutów apelacji dotyczących naruszenia przepisów postepowania jak i zarzutów naruszenia prawa materialnego.

Sąd Apelacyjny w K. postanowieniem z dnia 30 października 2017 r. uchylił zaskarżony wyrok i odrzucił pozew oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania.

Sąd przyjął, że ani w dacie wniesienia pozwu, ani w dacie orzekania (...) spółka z o. o. nie miała organów uprawnionych do jej reprezentacji.

Od tego postanowienia skargę kasacyjną wywiodła strona powodowa (...) spółka z o. o. w K.. Powód wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.

Skarżący zarzucił:

1. naruszenie art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. i art. 199 § 2 k.p.c. w związku z art. 70 k.p.c. i art. 202 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c., poprzez odrzucenie pozwu bez uprzedniego zastosowania obligatoryjnej procedury sanacyjnej, która stanowi warunek sine qua non odrzucenia pozwu, zwłaszcza że rzekome braki w składzie zarządu powoda, które Sąd Apelacyjny uznał za podstawę odrzucenia pozwu nie istniały w dacie wydania zaskarżonego orzeczenia, a tym samym negatywna przesłanka procesowa w postaci rzekomego braku w składzie zarządu spółki nie zachodziła;

2. naruszenie art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. a contrario w związku z art. 316 § 1 k.p.c. i art. 202 k.p.c. poprzez odrzucenie pozwu, pomimo że w dacie wydania przez Sąd II instancji zaskarżonego orzeczenia nie zachodziła jakakolwiek przesłanka do takiego rozstrzygnięcia, ponieważ w tym czasie w skład zarządu spółki wchodził P. M., który nadal figuruje w rejestrze przedsiębiorców KRS i nie został z niego wykreślony;

3. naruszenie art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. i art. 199 § 2 k.p.c. w związku z art. 365 § 1 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c. poprzez odrzucenie pozwu w oparciu o rzekomo wiążące Sąd Apelacyjny rozstrzygnięcie zawarte w postanowieniu Sądu Rejonowego (...) w K.z dnia 30 kwietnia 2015 r., z którego wynika że spółka M. G. (...)sp. p. nie nabyła skutecznie udziałów w powodowej spółce i oparcia swojego orzeczenia na prejudykacie, który nie istnieje.

4. naruszenie art. 365 § 1 k.p.c. w związku z art. 523 zd. 2 k.p.c. poprzez wadliwe przyjęcie, że Sąd Apelacyjny był związany orzeczeniem sądu rejestrowego w przedmiocie wykreślenia wspólnika powodowej spółki z rejestru przedsiębiorców KRS.

Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 17 grudnia 2020 r. uchylił zaskarżone postanowienie i sprawę przekazał Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Rozpoznając sprawę ponownie, na podstawie dokumentów złożonych przez strony oraz na podstawie akt rejestrowych (...) spółki z o.o. w K. (KRS (...)) w Sąd Apelacyjny ustalił, że:

M. Z. - Syndyk masy upadłości (...) SA w upadłości likwidacyjnej, jedynego wspólnika (...) spółki z o. o. w K. na podstawie art. 42 k.c. wystąpiła o ustanowienie dla spółki kuratora z uwagi na to, że jedyny członek zarządu K. D. został pozbawiony prawa wykonywania działalności gospodarczej i pełnienia funkcji w organach spółek prawa handlowego. W dniu 1 października 2014 r. z takim samym wnioskiem wystąpiła (...) w N..

(akta rejestrowe - k. 1204 i k. 1290 [tom VII])

W dniu 23 września 2014 r. na podstawie art. 42 k.c. został powołany kurator spółki (...) spółki z o. o. w K. w osobie J. S.. Kurator został powołany w celu podjęcia czynności zmierzających do powołania zarządu spółki, a w razie potrzeby jej likwidacji. Postanowieniem z dnia 15 grudnia 2014 r. kurator został wpisany do KRS.

(odpis z KRS k. 502 oraz akta rejestrowe k. 1348 [t. VII] i k. 1432-3 [tom VIII])

Postanowieniem z dnia 29.10.2013 r. Sędzia - komisarz (sygn. akt (...)) zezwolił Syndykowi na sprzedaż z wolnej ręki 100 % udziałów upadłego (...) spółki z o. o. w K..

(akta rejestrowe k. 1459)

W dniu 27 lutego 2014 r. Firma (...) S.A. reprezentowana przez Syndyka masy upadłości zawarła z M. G. (...)spółką partnerską w W. reprezentowaną przez P. M. umowę sprzedaży (...) udziałów (100%) w spółce (...) spółce z o. o. w K. za sumę 1.000,00 zł.

(akta rejestrowe – umowa nr (...) z dnia 27 lutego 2014 r. k. 1255- 1256 oraz notarialne poświadczenie podpisów Rep. (...) – k. 1257)

Wnioskiem z dnia 01.10.2014 r. (...) o przymuszenie M. G. spółki partnerskiej do ujawnienia w KRS jedynego wspólnika.

(akta rejestrowe – k. 1261)

Uchwałą nr(...) z dnia 26 lutego 2015 r. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników (...) spółki z o. o. powołało M. K. w skład zarządu i powierzyło funkcję prezesa.

(uchwała k. 508 oraz wniosek o wpis do KRS z dn. 04.03.2015 r. - Protokół k. 1583 – 1584 [tom IX])

W dniu 26.02.2015 r. M. K. jako prezes zarządu spółki powołał prokurenta w osobie P. M. (prokura oddzielna).

(akta rejestrowe - k. 1586 [T. IX])

W dniu 22.04.2015 r. P. M. działając jako prokurent (...) spółki z o. o. w K. udzielił pełnomocnictwa procesowego adwokat D. G..

(pełnomocnictwo k. 14, ustanowienie prokurenta k. 19 i odpis z KRS k. 16v).

Postanowieniem sądu rejestrowego z dnia 30 kwietnia 2015 r. M. K. został wpisany do KRS jako prezes zarządu spółki, a P. M. jako prokurent (prokura oddzielna).

(akta rejestrowe - k. 1645 – 1646 [t. IX])

Na podstawie postanowienia z dnia 30 kwietnia 2015 r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym (...)w K. dokonał wpisu do KRS jako jedynego wspólnika spółki M. G. (...) spółki partnerskiej oraz wpisu zarządu w osobie M. K..

Skarga na postanowienie Referendarza z dnia 30 kwietnia 2015 r. została odrzucona postanowieniem Sądu z dnia 15.06.2015 r.

W wyniku postępowania zażaleniowego Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 12 listopada 2015 r. uchylił zaskarżone postanowienie. Postanowieniem sądu rejestrowego z dnia 22 marca 2016 r., postanowienie z dnia 30 kwietnia 2015 r. zostało uchylone, a wniosek oddalony. Sąd przyjął, że umowa sprzedaży udziałów została zawarta bez zgody spółki i jest bezskuteczna.

(akta rejestrowe - k. 1654 oraz k. 1691-1693 oraz k. 1862-1864 [t. X])

Postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2017 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił apelację (...) spółki z o. o. od postanowienia Sądu Rejonowego (...) w K. oddalającego wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców KRS o zmian w składzie zarządu spółki, składzie osobowym spółki oraz ujawnienie prokurenta. Sąd Okręgowy przyjął, że umowa sprzedaży udziałów nie mogła być konwalidowana z uwagi na brak zarządu w chwili jej zawarcia, obejście ustawy i w konsekwencji jest bezwzględnie nieważna.

(odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem k. 822-832 oraz akta rejestrowe - k. 2415 oraz uzasadnienie k. 2429-2433)

Postanowieniem Referendarza Sądowego z dnia 6 czerwca 2017 r. wniosek o ujawnienie spółki M. G. (...)jako jedynego wspólnika oraz wykreślenie z rejestru jako wspólnika (...) SA został ostatecznie oddalony.

Skarga na orzeczenie Referendarza została oddalona postanowieniem z dnia 25 września 2017 r.

(akta rejestrowe - k. 3041-3042 i k. 3199 - 3201 [T. XVI])

W dniu 12 listopada 2015 r. M. K. złożył rezygnację z pełnienia funkcji w zarządzie (...) spółki z o. o. w K..

(Oświadczenie k. 496 i k. 509 oraz akta rejestrowe - k. 1833 [t.X]).

Uchwałą nr (...) (...) spółki z o. o. z dnia 7 stycznia 2016 r. powołało do zarządu spółki Z. M. i powierzyło mu funkcję prezesa.

(Protokół NZW i Uchwała nr (...) k. 568 i k. 569).

Pismem datowanym na dzień 20 stycznia 2016 r. P. M. złożył rezygnację z funkcji prokurenta spółki.

(Oświadczenie o złożeniu prokury k. 504).

W dniu 21 stycznia 2016 r. Z. M. złożył rezygnację z funkcji prezesa zarządu spółki (...) spółki z o.o..

(Oświadczenie k. 505).

W dniu 21 marca 2016 r. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników (...) spółki z o. o. powołało P. M. do zarządu spółki i powierzyło mu funkcję prezesa. Na Zgromadzeniu, jedynego (...) spółkę (...) reprezentował P. M..

(Protokół NZW i Uchwała nr (...) k. 565-565v orz akta rejestrowe k. 2471-2471v [t. XIII])

Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników (...) spółki z o. o. uchwałą nr (...) podjętą w dniu 4 maja 2016 r. powołało jednoosobowy zarząd spółki w osobie P. M. oraz zobowiązało do złożenia wniosku o wykreślenie z KRS kuratora spółki (...). Jedynego wspólnika – Firmę (...) S.A. w upadłości - reprezentował syndyk masy upadłości M. Z..

(protokół NZW - Akt Notarialny k. 556-558).

W dniu 4 maja 2016 r. działając w imieniu (...) spółki z o. o. prezes zarządu P. M. złożył oświadczenie o wyrażeniu zgody na zbycie 100% udziałów spółki celem dokonania konwalidacji umowy sprzedaży nr (...) z dnia 27 lutego 2014 r.

(Oświadczenie Zarządu k. 605 oraz akta rejestrowe k. 2252 [t. XII])

Postanowieniem sądu rejestrowego z dnia 27 stycznia 2017 r. P. M. został wpisany do KRS jako prezes zarządu (...) spółki z o. o. w K..

(akta rejestrowe – k. 2509 [t. XIII])

Postanowienie o powołaniu kuratora dla spółki zostało uchylone w dniu 1 lutego 2017 r., na skutek powołania zarządu spółki w dniu 6 maja 2016 r., co zostało wpisane do KRS postanowieniem z dnia 27 stycznia 2017 r. J. S. został zwolniony z funkcji kuratora postanowieniem z dnia 1 lutego 2017 r. Apelacja od tego postanowienia została oddalona przez Sąd Okręgowy w Krakowie. Postanowieniem z dnia 1 sierpnia 2018 r. o sąd rejestrowy wykreślił z KRS J. S. jako kuratora spółki (...).

(akta rejestrowe - k. 2714 [t. XIV], k. 2752 [t. XIV] oraz k. 3836 [t. XX])

Sąd Apelacyjny ustalił również, że przed Sądem Rejonowym (...) w K. toczy się postępowanie w sprawie z powództwa (...) spółki z o.o. oraz M. G. (...)spółki partnerskiej przeciwko Skarbowi Państwa – Prezesowi Sądu Okręgowego w K. i Prezesowi Sądu Rejonowego (...) wK.oraz M. Z. – syndykowi masy upadłości Firmy (...) S.A. w upadłości o ustalenie, że umowa zbycia udziałów spółki (...) z dnia 27 lutego 2014 r. jest ważna oraz skutecznie przeniosła na M. G. (...) spółkę partnerską własność (...) udziałów w spółce (...) spółce z o.o. w K..

(odpis pozwu i odpowiedzi na pozew - akta k. 967-995)

Ponadto, na podstawie zbioru dokumentów akt rejestrowych (...) spółka z o. o. w K. (KRS (...)), Sąd ustalił, że Sąd Rejonowy (...) W. Sąd Gospodarczy, X Wydział dla spraw Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych postanowieniem z dnia 12 czerwca 2018 r. ogłosił upadłość (...) spółki z o. o. (sygn. akt (...)), wyznaczył syndyka w osobie K. U. (nr licencji (...)), a komisarzem wyznaczył SSR Darię Popłonyk (MSIG poz. 27125). Postępowanie upadłościowe z braku środków zostało umorzone postanowieniem z dnia 26 kwietnia 2019 r. Zażalenie na to postanowienie zostało oddalone przez Sąd Okręgowy w W.XXIII Wydział Gospodarczy postanowieniem z dnia 22 września 2020 r.

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie dowodów z dokumentów złożonych przez strony oraz dokumentów z akt rejestrowych KRS (...).

Na rozprawie w dniu 28 października 2022 r. P. M. prezes zarządu (...) spółki z o.o. w K. zatwierdził czynności prawne dokonane przez spółkę w rozpoznawanej sprawie, a w szczególności związane z wniesieniem pozwu oraz apelacji (protokół rozprawy k. 1023v).

Sąd Apelacyjny oddalił wnioski dowodowe zawarte w apelacji.

Po pierwsze, oddaleniu podlegały wnioski obejmujące te dowody, które nie były zawnioskowane w postępowaniu przed Sądem I instancji. Dotyczy to wniosków objętych pkt 4a i 4b apelacji (k. 384v). Dokumenty w postaci umów notarialnych sprzedaży mieszkań zlokalizowanych przy ul. (...) i ul. (...) w K. oraz informacja Syndyka o zaspokojeniu pozwanego w wyniku postępowania upadłościowego powinny zostać zawnioskowane przez powoda w postępowaniu przed Sądem Okręgowym. Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później (art. 381 k.p.c.). Powodowa spółka niewątpliwie mogła powołać wskazane wyżej dowody już w pozwie. Fakty, których powód chce dowodzić w postępowaniu apelacyjnym były mu znane przed wytoczeniem powództwa. Powód mógł zatem zawnioskować także dowody z zeznań świadków. Nie zachodzi również przesłanka zaistnienia potrzeby powołania tych dowodów dopiero po wydaniu zaskarżonego wyroku. Poza tym, nie ma potrzeby prowadzenia tych dowodów w ogóle. Powództwo wytoczone przez powoda jest powództwem przeciwegzekucyjnym. Zakres kognicji sądu w tym przypadku wyznaczają zarzuty, na których powód opiera twierdzenie o potrzebie pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego. Powód oparł wytoczone powództwo na zarzucie nieważności umowy poręczenia stanowiącej podstawę zobowiązania. W pozwie nie był sformułowany zarzut wygaśnięcia wierzytelności objętej tytułem wykonawczym. Ten zarzut, zgłoszony dopiero w apelacji jest sprekludowany, co wynika z art. 843 § 3 k.p.c. Wobec tego, również twierdzenia dotyczące zarzutu wygaśnięcia zobowiązania objętego tytułem wykonawczym oraz dowody na jego poparcie są spóźnione. Skutkiem prekluzji jest to, że Sąd nie prowadzi postępowania w zakresie spóźnionego zarzutu.

Po drugie, oddaleniu podlegały także wnioski o prowadzenie dowodów z dokumentów wskazanych w pkt 4c apelacji (k. 384v). Fakty, które powód zamierzał udowodnić tymi dowodami zostały uznane przez Sąd I instancji za niesporne (art. 229 k.p.c. oraz art. 230 k.p.c.). Pozwany w odpowiedzi na pozew nie przeczył faktom wynikającym z wnioskowanych dokumentów. Ponadto sam zawnioskował dowody z protokołu NZW z dnia 2 listopada 2006 r. oraz aktu notarialnego ustanowienia hipotek z dnia 19 stycznia 2007 r. Nie zachodziła zatem procesowa potrzeba prowadzenia dowodów z tych dokumentów.

Oddaleniu podlegały wnioski dowodowe zawarte w piśmie procesowym powoda z dnia 16 czerwca 2016 r. (k. 517-518). Zarówno wnioskowane tam dowody z dokumentów, jak i dowód z opinii biegłego na okoliczność stopnia zaspokojenia wierzytelności objętej zaskarżonym tytułem wykonawczym są spóźnione. Zarzut zaspokojenia wierzytelności nie był podstawą powództwa przeciwegzekucyjnego (o czym była mowa wyżej). Zgłoszony na etapie postępowania apelacyjnego jest dotknięty prekluzją (art. 843 § 3 k.p.c.). W konsekwencji, dowody na poparcie sprekludowanego zarzutu także należy uznać za spóźnione. Niezależnie od tego, podstawą oddalenia wniosku dowodowego jest art. 381 k.p.c., ponieważ dowody mogły być zgłoszone w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji.

Na podstawie ustaleń poczynionych przez Sąd Okręgowy oraz ustaleń własnych Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Nie zachodzi podstawa do odrzucenia pozwu określona w art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.

Nie ulega wątpliwości, że od dnia 4 maja 2016 r. spółka (...) spółka z o. o. jest w rozpoznawanej sprawie reprezentowana przez prawidłowo ukształtowany zarząd. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników (...) spółki z o. o. uchwałą podjętą w tym dniu powołało jednoosobowy zarząd spółki w osobie P. M.. Jedynego wspólnika - Firmę (...) S.A. w upadłości – na Zgromadzeniu Wspólników reprezentował syndyk masy upadłości M. Z.. Zarząd spółki w osobie P. M. został ujawniony w rejestrze w dniu 27 stycznia 2017 r. W tym samym dniu sąd rejestrowy wykreślił z KRS kuratora J. S.. W dniu 6 czerwca 2017 r. wniosek o wpis M. (...) jako jedynego wspólnika w miejsce (...) S.A. w upadłości został ostatecznie oddalony. Wobec tego, od dnia 4 maja 2016 r. w składzie zarządu (...) spółki z o. o. nie zachodziły braki stanowiące negatywną przesłankę procesową określoną w art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. Z tej przyczyny pozew nie może być odrzucony.

Nie ma również podstaw do przyjęcia, że w składzie zarządu (...) spółki z o. o. w chwili wniesienia pozwu i wydania wyroku przez Sąd Okręgowy zachodziły braki, które uniemożliwiały działanie spółki. Pozew został wniesiony w dniu 10 sierpnia 2015 r. (koperta k. 243). W tym czasie prezesem zarządu był M. K., powołany przez Zgromadzenie Wspólników uchwałą nr (...) w dniu 26 lutego 2015 r. Postanowieniem sądu rejestrowego z dnia 30 kwietnia 2015 r. M. K. został wpisany do KRS jako prezes zarządu. W dniu 26.02.2015 r. M. K. działając jako zarząd spółki powołał prokurenta w osobie P. M. (prokura oddzielna), który w dniu 22.04.2015 r. udzielił pełnomocnictwa procesowego adwokat D. G.. M. K. złożył rezygnację z pełnienia funkcji w zarządzie (...) spółki z o. o. w dniu 12 listopada 2015 r. Dopiero od tego dnia spółka nie miała zarządu. Oznacza to, że w chwili wniesienia pozwu nie występował brak w składzie zarządu spółki. Sąd Apelacyjny przyjmuje, że brak w składzie właściwego organu osoby prawnej w rozumieniu art. 70 § 1 k.p.c., to sytuacja w której skład organu jest niezgodny z ustawą lub statutem, w tym przypadku z umową spółki. Ustawa Kodeks spółek handlowych w art. 201 § 2 dopuszcza zarząd jednoosobowy. To samo przewiduje umowa spółki (§ 14) oraz uregulowany w niej sposób reprezentacji, który został ujawniony w KRS. Skoro więc M. K. został powołany do zarządu i pełnił w nim funkcję prezesa to znaczy, że na dzień wniesienia pozwu w składzie tego organu spółki (...) nie zachodził żaden brak. Dodać trzeba, że ostateczna odmowa przez sąd rejestrowy wpisu spółki partnerskiej (...) jako jedynego wspólnika nie wpływa na skuteczność działania M. K. jako prezesa zarządu spółki i nie niweczy dokonanych przez niego czynności (w tym także powołania prokurenta). Na marginesie trzeba zaznaczyć, że między zbywcą i nabywcą udziałów (...) spółki z o. o. nie istnieje spór co do skuteczności zbycia. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, kwestia skuteczności umowy sprzedaży udziałów nie ma znaczenia dla oceny, czy w chwili wniesienia pozwu spółka (...) miała powołany zarząd.

Stan, w którym spółka (...) nie miała zarządu trwał do 7 stycznia 2016 r., kiedy to uchwałą NZW do zarządu został powołany Z. M.. Wobec tego należy stwierdzić, że w dniu wydania wyroku przez Sąd Okręgowy spółka miała zarząd. Z. M. złożył rezygnację z funkcji prezesa zarządu spółki (...) spółki z o.o. w dniu 21 stycznia 2016 r. Od tej daty do dnia 4 maja 2016 r. spółka nie miała prawidłowo powołanego zarządu. Na skutek postanowienia sądu rejestrowego z dnia 22 marca 2016 r. wpis dokonany w dniu 30 kwietnia 2015 r. został uchylony, a wniosek o wpisanie (...) spółki partnerskiej oddalony. Dopiero w dniu 4 maja 2016 r. Zgromadzenie Wspólników spółki (...), na którym jako jedyny wspólnik działał Syndyk masy upadłości (...) S.A., powołało jednoosobowy zarząd spółki w osobie P. M.. Należy więc przyjąć, że w okresie od 21 stycznia 2016 r. do 4 maja 2016 r. spółka nie miała prawidłowo powołanego zarządu. To oznacza, że w chwili wniesienia apelacji spółka nie miała należycie powołanego zarządu. Okoliczność ta nie ma jednak wpływu na tok postępowania apelacyjnego i nie stanowi negatywnej przesłanki procesowej, ponieważ na rozprawie w dniu 28 października 2022 r. P. M. prezes zarządu spółki (...) spółki z o.o. zatwierdził wszystkie czynności prawne dokonane przez spółkę w rozpoznawanej sprawie, a w szczególności związane z wniesieniem pozwu oraz apelacji (protokół rozprawy k. 1023v). Zatwierdzenie czynności zarówno przed Sądem I instancji, jak i w postępowaniu apelacyjnym spełnia warunki określone w art. 70 § 1 i § 2 k.p.c.

Wobec tego nie zachodzi negatywna przesłanka procesowa określona w art. 199 § 3 k.p.c. Zatwierdzenie czynności w postępowaniu odwoławczym stoi również na drodze odrzuceniu apelacji wniesionej 12 lutego 2016 r.

Apelacja powoda jest bezzasadna i podlega oddaleniu.

Nie są uzasadnione zarzuty naruszenia prawa procesowego.

1.  Nie jest zasadny zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. (obecnie art. 327 ¹ § 1 k.p.c.). Uzasadnienie zaskarżonego wyroku jest wprawdzie niezwykle zwięzłe, a nawet lakoniczne, ale zawiera wszystkie elementy potrzebne do zaskarżenia orzeczenia oraz konieczne do przeprowadzenia kontroli instancyjnej. Z treści uzasadnienia wyroku wynika, które okoliczności Sąd przyjął jako podstawę faktyczną orzeczenia. Sąd I instancji uznał, że okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy są między stronami niesporne. Sąd Apelacyjny podziela tę ocenę. Z uwagi na to, że powództwo zostało sformułowane jako powództwo przeciwegzekucyjne, zakres rozpoznania sprawy ograniczony jest do zarzutów podniesionych przez powoda już w pozwie (art. 843 § 3 k.p.c.). Twierdzenia obejmujące okoliczności będące podstawą zarzutów później zgłoszonych należy uznać za sprekludowane. Wobec tego w ramach stanu faktycznego sprawy okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia wyznacza zakres zarzutów podniesionych przez dłużnika w pozwie. W związku z tym, że strona powodowa podniosła w pozwie jedynie zarzut dotyczący braku zgody spółki na zawarcie umowy poręczenia podjętej w formie uchwały wspólników, to okoliczności faktyczne przytoczone przez powoda oraz przez pozwanego w odpowiedzi na pozew w istocie nie były między stronami sporne. Spór miał charakter prawny i sprowadzał się do oceny skuteczności umowy poręczenia wobec formułowanego przez powoda zarzutu braku zgody Zgromadzenia Wspólników powodowej spółki na tę czynność prawną. Sąd I instancji przyjmując taką ocenę miał podstawy do pominięcia w uzasadnieniu wskazania dowodów na których się oparł i przyczyn dla których innym dowodom odmówił wiary. Zarzucane przez apelującego pominięcie wskazania w uzasadnieniu wyroku przyczyn nieprzeprowadzenia postępowania dowodowego zgodnie z wnioskami powoda nie narusza art. 327 ¹ § 1 k.p.c. Z treści uzasadnienia wyroku wynika, że ograniczenie postępowania przed Sądem było konsekwencją oceny prawnej twierdzeń pozwu, a w szczególności zarzutu, na którym oparte zostało powództwo przeciwegzekucyjne. Tu należy wyjaśnić, że w szczególnych przypadkach sąd może rozstrzygnąć sprawę w oparciu o same twierdzenia pozwu. Właśnie taki przypadek zachodzi w rozpoznawanej sprawie. Odnosząc się natomiast do zarzutu dotyczącego braku ustaleń w przedmiocie umocowania J. P. do zawarcia umowy poręczenia oraz niewyjaśnienia przyczyn tego zaniechania należy wyjaśnić, że nie dotyczy on art. 327 ¹ §1 k.p.c. (poprzednio art. 328 § 2 k.p.c.). Wobec tego, pomimo małej staranności przy sporządzeniu uzasadnienia wyroku, Sąd Apelacyjny uznaje zarzut naruszenia wskazanego wyżej przepisu postępowania jest nieuzasadniony.

1.  Nie jest zasadny zarzut naruszenia art. 229 k.p.c. i art. 230 k.p.c.

Po pierwsze, brak umocowania J. P. do zawarcia umowy poręczenia w imieniu strony powodowej nie był między stronami w postępowaniu przed Sądem I instancji okolicznością sporną. Wbrew zarzutowi apelacyjnemu, fakt udzielenia J. P. pełnomocnictwa do zawarcia umowy poręczenia zawartej w dniu 2.11.2006 r. nie został w pozwie zakwestionowany i uczyniony podstawą zarzutu w rozumieniu art. 843 § 3 k.p.c. Pozew nie zawiera twierdzenia, że J. P. w chwili zawarcia umowy poręczenia nie dysponował pełnomocnictwem (pkt. II ppkt 1 „ Okoliczności faktyczne zawarcia umowy poręczenia” k. 7-9). Również w pkt II ppkt 2 pozwu „ Okoliczności prawne zawarcia Umowy poręczenia” (k. 9-11) takiego twierdzenia nie ma. Przeciwnie, w pozwie (k. 11 in princ.) znajduje się twierdzenie, że J. P. zawarł umowę poręczenia działając na podstawie pełnomocnictwa z dnia 2 listopada 2006 r. Gdyby strona powodowa rzeczywiście przeczyła udzieleniu pełnomocnictwa, wówczas w pozwie twierdziłaby, że J. P. zawarł umowę poręczenia mimo braku pełnomocnictwa. Tymczasem, wbrew zarzutowi apelacyjnemu, powodowa spółka nie twierdziła, że J. P. nie otrzymał od zarządu spółki pełnomocnictwa do zawarcia umowy poręczenia, ale że jego umocowanie nie było skuteczne w sensie prawnym. Brak tej skuteczności powódka wywodziła stąd, że zarząd nie mógł udzielić skutecznie pełnomocnictwa bez uprzedniej zgody Zgromadzenia Wspólników podjętej w formie uchwały. Twierdzenia o tym, że J. P. nie dysponował dokumentem pełnomocnictwa zostały zgłoszone przez stronę powodową dopiero w apelacji oraz późniejszych pismach procesowych i są sprekludowane (art. 843 § 3 k.p.c.). W tym miejscu trzeba jeszcze wyjaśnić, że twierdzenia faktycznego w omawianym zakresie nie zastępuje wniosek dowodowy z akt sprawy rejestrowej powodowej spółki zawarty w pkt 5c pozwu (k. 4). Wniosek został sformułowany w ten sposób, że pełnomocnictwo z dnia 27.10.2006 r. udzielone przez powodową spółkęJ. P. miało dowodzić braku umocowania. Wniosek jest sprzeczny z tezą dowodową. Pomijając jednak tę sprzeczność należy zauważyć, że z treści uzasadnienia pozwu wynika, iż powód podważał prawną skuteczność umocowania, a nie fakt jego udzielenia. Wobec tego, gdyby zamiarem powoda było zakwestionowanie pełnomocnictwa J. P. - tak jak przedstawia to obecnie w apelacji - zamiast wniosku dowodowego w pozwie, zawarte byłoby twierdzenie, że dokument pełnomocnictwa nie istnieje. Podsumowując, zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. i art. 230 k.p.c. jest nieuzasadniony.

2.  Nie jest uzasadniony zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. i art. 217 § 1 k.p.c.

Po pierwsze, art. 217 k.p.c. uchylony przez art. 1 pkt 79 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. (Dz.U.2019.1469) zmieniającej nin. ustawę z dniem 7 listopada 2019 r. nie został naruszony. Przepis ten pozwalał stronom na zgłaszanie dowodów aż do zamknięcia rozprawy. W sprawie toczącej z powództwa przeciwegzekucyjnego postępowanie dowodowe ograniczone jest treścią art. 843 § 3 k.p.c. Z tego przepisu wynika, że powód powinien w pozwie przytoczyć wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mógł zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu. Z zarzutami ściśle związane są dowody na ich poparcie. Jeśli zarzut jest sprekludowany, to dowód na jego poparcie nie jest istotny dla rozstrzygnięcia sprawy. W konsekwencji sąd nie powinien prowadzić takich dowodów, ponieważ wynik postępowania dowodowego nie może wpłynąć na treść rozstrzygnięcia. Przypomnieć również należy, że prekluzja zarzutów wynikająca z art. 843 § 3 k.p.c. wynika z ustawy i nie jest zależna ani od woli stron, ani uznania sądu orzekającego. Wbrew apelacji, strona powodowa nie oparła powództwa na zarzucie nieistnienia pełnomocnictwa do zawarcia umowy poręczenia. Utraciła zatem prawo do skorzystania z tego zarzutu. Pominięcie przez Sąd I instancji okoliczności związanych z pełnomocnictwem z dnia 2 listopada 2006 r. było obowiązkiem sądu i nie naruszało art. 227 k.p.c., ani poprzednio obowiązującego art. 217 § 1 k.p.c.

Po drugie, nie zostały naruszone wskazane wyżej przepisy poprzez pominięcie wniosku dowodowego z wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 24 czerwca 2010 r. (sygn. akt I C1824/08), co - w ocenie powoda - skutkowało wadliwym ustaleniem stanu faktycznego, a w konsekwencji nierozpoznaniem istoty sprawy. Apelujący obecnie wywodzi, że z tego dowodu wynikało zaspokojenie wierzytelności przez nabywców lokali od Firmy (...) S.A., na skutek czego wierzytelność objęta tytułem wykonawczym wygasła. Odnosząc się do tego zarzutu należy stwierdzić, że w pozwie nie zostało zawarte żadne twiedzenie o całkowitym, czy choćby częściowym wygaśnięciu wierzytelności, jako podstawy do pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego objętego żądaniem pozwu. W konsekwencji powództwo nie opiera się na zarzucie wygaśnięcia wierzytelności poprzez jej zaspokojenie, a zarzut obecnie zgłoszony jest dotknięty prekluzją. Dodać trzeba, że wbrew twierdzeniom apelacji, dowód z wyroku z dnia 24.06.2010 r. był przez powoda wnioskowany na „okoliczność przyczyn i okoliczności podpisania umowy poręczenia”, a nie wygaśnięcia wierzytelności poprzez zaspokojenie roszczeń przez nabywców mieszkań obciążonych hipoteką.

Po trzecie, nie jest uzasadniony zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. oraz obowiązującego w poprzednim stanie prawnym art. 217 § 1 k.p.c. poprzez przyjęcie przez Sąd I instancji, że „kwestia fizycznego istnienia uchwały Zgromadzenia Wspólników powodowej spółki z dnia 2.11.2006 r. o wyrażeniu zgody na zawarcie umowy poręczenia jest nieistotna”, podczas gdy jej brak skutkuje nieważnością umowy poręczenia. Tak sformułowany zarzut nie może odnieść skutku. Zarzut dotyczy bowiem oceny prawnej i naruszenia prawa materialnego, a nie naruszenia prawa procesowego. O tym, czy okoliczność faktyczna jest istotna dla rozstrzygnięcia decyduje prawo materialne. W omawianym przypadku, istnienie uchwały Zgromadzenia Wspólników spółki (...) nie było istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Czynność prawna dokonana bez zgody właściwego organu spółki, wymaganej wyłącznie przez umowę, jest ważna, jednak nie wyklucza odpowiedzialności członków zarządu wobec spółki z tytułu naruszenia umowy spółki (art. 17 § 3 k.s.h.). Na ważność kwestionowanej przez powoda umowy poręczenia nie miało to, czy uchwała Zgromadzenia Wspólników została podjęta, czy też nie (o czym mowa niżej).

Nie są uzasadnione zarzuty naruszenia prawa materialnego.

Sąd Okręgowy prawidłowo wyłożył i zastosował prawo materialne. Sąd Apelacyjny podziela tę ocenę.

Nie jest zasadny zarzut naruszenia art. 17 § 1 k.s.h. w związku z art. 173 § 2 k.s.h. Przyczyna nieważności umowy poręczenia z dnia 2 listopada 2006 r. upatrywana przez apelującego w naruszeniu art. 17 § 1 k.s.h. nie zachodzi. Czynność prawna dokonana przez spółkę jest nieważna tylko wówczas, gdy ustawa wymaga uchwały wspólników albo walnego zgromadzenia bądź rady nadzorczej, a do podjęcia czynności prawnej doszło bez wymaganej uchwały. Z treści art. 230 k.s.h. wynika, że rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Kodeks spółek handlowych w brzmieniu obowiązującym od 15 stycznia 2004 r. (art. 1 pkt 31 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. Dz.U.03.229.2276) wyłącza stosowanie art. 17 § 1 k.s.h. Umowa poręczenia z dnia 2 listopada 2006 r. została zawarta pod rządzami znowelizowanego art. 230 k.s.h. Dyspozytywny charakter tego przepisu nie budzi wątpliwości ani w orzecznictwie sądów, ani w doktrynie prawa. Umowa spółki (...) w § 11 pkt 6 umowy spółki (k. 295-298) zawiera zapis, który reguluje zaciąganie zobowiązań przez spółkę, a zatem wyłącza obowiązek podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników. Czynność prawna dokonana bez zgody właściwego organu spółki, wymaganej wyłącznie przez umowę spółki albo statut, jest ważna, jednakże nie wyklucza to odpowiedzialności członków zarządu wobec spółki z tytułu naruszenia umowy spółki (art. 17 § 3 k.s.h.). W konsekwencji trzeba przyjąć, że umowa poręczenia z dnia 2 listopada 2006 r. nie może być uznana za nieważną na podstawie art. 17 § 1 k.s.h. W tym miejscu należy jeszcze wyjaśnić, że twierdzenia powódki jakoby uchwała nr (...) z dnia 2 listopada 2006 r. w ogóle nie została podjęta przez Zgromadzenie Wspólników (...) spółki z o. o. nie znajduje żadnego potwierdzenia. Okoliczność, że dokument zawierający uchwałę nr (...) nie został przedstawiony w postepowaniu nie może świadczyć o tym, że nie został sporządzony, a sama uchwała nie została podjęta. Fakt podjęcia uchwały wynika z treści Protokołu obrad NZW spółki (...) z dnia 2 listopada 2006 r. (k. 311-312). W treści tego dokumentu znajduje się zapis o podjęciu chwały oraz wskazanie, że dokument zawierający uchwałę stanowi załącznik do protokołu NZW. Na istnienie tego dokumentu skazuje również Akt Notarialny Rep. (...) ustanowienia hipotek, w którym członkowie zarządu spółki (...) J. H. i P. K. działając w imieniu spółki przedłożyli notariuszowi protokół NZW z dnia 2 listopada 2006 r. wraz z uchwałą. Należy również zaznaczyć, że braki w dokumentacji działalności spółki (...) nie mogą obciążać pozwanego. Na tę ocenę nie wpływa zmiana układu właścicielskiego, czy też składu zarządu organów powodowej spółki.

Nie jest zasadny zarzut apelującego dotyczący naruszenia art. 173 § 2 k.s.h. poprzez jego niezastosowanie mimo, że w dacie zawarcia umowy poręczenia do ważności tej czynności wymagana była zgoda w formie uchwały podjętej przez jedynego wspólnika z podpisem notarialnie poświadczonym. W rozpoznawanej sprawie, oceny stanu faktycznego należy dokonać na podstawie art. 173 § 1 i § 2 k.s.h. w brzmieniu obowiązującym po nowelizacji dokonanej z dniem 15 stycznia 2004 r. (ustawą z dnia 12 grudnia 2003 r. Dz.U.03.229.2276). Z treści § 1 tego przepisu wynika, że w przypadku, gdy wszystkie udziały spółki przysługują jedynemu wspólnikowi, oświadczenie woli takiego wspólnika składane spółce wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Przepis zawarty w art. 173 § 2 k.s.h. stanowił, że w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki oświadczenie, o którym mowa w § 1 składane spółce przez jedynego wspólnika wymagało formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Niewątpliwie dla oświadczeń jedynego wspólnika składanych spółce ustawa zastrzegała formę pisemną z podpisem notarialnie poświadczonym. W ocenie Sądu powołany przepis nie ma jednak zastosowania do uchwał jedynego wspólnika działającego jako zgromadzenie wspólników. Z treści przepisu art. 173 § 1 k.s.h. wynika wprost, że dotyczy on sytuacji podejmowania czynności ze spółką przez jedynego wspólnika tej spółki, a nie w spółce. Wskazany przepis dotyczy zatem oświadczeń woli, których adresatem jest spółka, a nie oświadczeń organów spółki. Wobec tego art. 173 § 1 k.s.h. nie obejmuje uchwał podejmowanych przez jedynego wspólnika działającego jako organ spółki tj. zgromadzenie wspólników (art. 156). Z tej przyczyny do uchwał jedynego wspólnika mają zastosowanie ogólne zasady o formie protokołów zgromadzenia (art. 248 k.s.h. oraz art. 255 k.s.h. i art. 270 pkt 2 k.s.h.). Przedstawiony pogląd jest aprobowany w doktrynie prawa (w szczególności: S. Sołtysiński, „Kodeks spółek...”, t. II, 2002, s. 264; S. Sołtysiński, A. Herbert, „Kodeks spółek... Suplement”, 2010, s. 81, a także A. Szajkowski, M. Tarska, „System..., t. 17A, s. 130). Ścisłą wykładnię art. 173 k.s.h. prezentował również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 kwietnia 2005 r. IV CK 686/2004 oraz w wyroku z dnia 25 marca 2015 r. II CSK 818/14. Odmienne poglądy na wykładnię art. 173 k.s.h. są odosobnione (tak A. Kidyba, „Spółka z ograniczoną...”, s. 277-278). Należy zatem przyjąć, że do złożenia oświadczenia spółki (...) o wyrażeniu zgody na poręczenie nie była wymagana forma pisemna z podpisem notarialnie poświadczonym. Wywodzona przez apelującego z tej przyczyny nieważność umowy poręczenia nie zachodzi.

Nieuzasadniony jest także podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 99 § 1 k.c. w związku z art. 976 § 2 k.c. i art. 103 k.c. Jak już wyżej powiedziano, okoliczności związane z pełnomocnictwem nie stanowiły w pozwie podstawy zarzutu opartego na treści art. 840 § 1 k.p.c. Zarzut który nie został sformułowany w pozwie jest sprekludowany (art. 843 § 3 k.p.c.) i nie może również odnieść skutku w postępowaniu odwoławczym. Należy przypomnieć, że stan faktyczny co do okoliczności udzielenia J. P. pisemnego pełnomocnictwa datowanego na dzień 27.10.2006 r. nie był sporny. Spór dotyczył skuteczności umocowania wynikającego z tego pełnomocnictwa. Dopiero w trakcie sprawy powódka zaczęła formułować twierdzenia, że pełnomocnictwo w ogóle nie zostało udzielone. Na marginesie należy zaznaczyć, że pełnomocnictwa udzieliła powodowa spółka i to ona powinna dysponować dokumentem pełnomocnictwa. Skutek udzielenia pełnomocnictwa dotyczy spółki, bez względu na późniejszy układ właścicielski oraz skład zarządu spółki.

Niezależnie od tego, twierdzenia powoda co do nieistnienia pełnomocnictwa dla J. P. do zawarcia umowy poręczenia są sprzeczne z treścią oświadczenia zawartego przez spółkę (...) w umowie. Zapis pkt I umowy poręczenia z 2 listopada 2006 r. wskazuje na J. P. jako pełnomocnika (akta k. 125). Umowa wskazuje, że pełnomocnictwo zostało udzielone w dniu 27 października 2006 r. Umocowanie J. P. do zawarcia umowy poręczenia potwierdza Akt Notarialny ustanowienia hipotek Rep. (...) z dnia 19 stycznia 2007 r. (k. 314-328). Podczas czynności ustanowienia hipotek spółka (...) była reprezentowana przez zarząd w osobach J. H. i P. K.. Powyższe okoliczności wskazują, że J. P. na podstawie pełnomocnictwa z dnia 27 października 2006 r. był umocowany do zawarcia w dniu 2 listopada 2006 r. umowy poręczenia. Jak już powiedziano, braki w dokumentacji powodowej spółki nie bez względu na zmiany w układzie właścicielskim, czy zarządzie powodowej spółki nie mogą obciążać pozwanego.

Nie jest uzasadniony zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 98 § 1 k.p.c. i art. 102 k.p.c. Sąd Okręgowy zasądził koszty w wysokości przekraczającej minimalną stawkę wynagrodzenia pełnomocnika procesowego. Uwzględnił przy tym nakład pracy pełnomocnika strony pozwanej oraz koszty postępowania zażaleniowego. Zasądzone wynagrodzenie miesi się w granicach określonych ustawą i rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst. jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 490). Wprawdzie uzasadnienie wyroku w tym zakresie jest szczątkowe, ale wynika z niego, że Sąd wziął pod uwagę nakład pracy pełnomocnika procesowego i rozstrzygnięciem objął koszty postępowania zażaleniowego. Biorąc zatem pod uwagę, że koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym przed sądem apelacyjnym wynoszą 50% stawki minimalnej należy przyjąć, że orzeczenie nie narusza przepisów art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c., ani § 2 ust. 1 i 2 oraz § 6 pkt 7 w/w rozporządzenia MS. Sąd Okręgowy nie naruszył art. 102 k.p.c. Po stronie powodowej spółki nie zachodzi żadna szczególna okoliczność, która dawałaby podstawy do nieobciążania jej kosztami procesu. Okoliczności takiej nie stanowi stan majątkowy spółki.

Podsumowując, wyrok Sądu Okręgowego jest prawidłowy, a apelacja powodowej spółki podlega oddaleniu jako bezzasadna.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego i kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. oraz § 2 pkt 9, § 10 u. 1 pkt 2 i ust. 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265, z późn. zmianami). Koszty zasądzone od powoda na przez pozwanego wyczerpuje wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 43.750,00 zł. Orzekając o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd nie znalazł podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c.