Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lipca 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Sławomir Jamróg (spr.)
Protokolant:	Katarzyna Mitan

po rozpoznaniu w dniu 9 lipca 2021 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo - akcyjnej z siedzibą w M.

przeciwko Towarzystwo (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 25 września 2019 r. sygn. akt IX GC 1006/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 8.100 zł (osiem tysięcy sto złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Sławomir Jamróg

Sygn. akt I AGa 320/19

UZASADNIENIE

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo akcyjna z siedziba w M. wniosła o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A z siedzibą w W. kwoty 836.204,44 zł z odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od daty Il kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami postepowania. Podała, że zgodnie z polisą nr (...) z dnia 25 kwietnia 2017 r. przewóz dokonywany przez przewoźnika objęty był ochroną ubezpieczeniową dotyczącą przewoźnika drogowego. Na przełomie 10/11 listopada 2017 doszło do szkody w trakcie przewozu międzynarodowego, który spowodował konieczność utylizacji przewożonego towaru. Powitanie szkody uzasadnia odpowiedzialność pozwanej.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postepowania, kwestionując roszczenie co do zasady i co do wysokości. Po zwana zakwestionowała by doszło do zlecenia w transporcie międzynarodowym. Ponadto wskazała, że nie wiadomo co faktycznie przewożono, co oznacza brak wykazania szkody.

Wyrokiem z dnia 25 września 2019r. sygn.. akt IX GC 1006/18 Sąd Okręgowy w Krakowie IX Wydział Gospodarczy zasądził od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo akcyjnej z siedzibą w M. kwotę 836.204,44 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 11.04.2018 roku do dnia zapłaty (pkt I) i zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 53.380 zł tytułem kosztów postępowania (pkt II).

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowił następujący stan faktyczny:

Spółka (...). (...) (...)/ Grecja/. złożyła telefoniczne zamówienie w dniu 8 listopada 2017 r., które zostało potwierdzone pisemnie w dokumencie zamówienie (...) z dnia 13 listopada 2017 r. Jako datę złożenia zamówienia wskazano 08 listopada 2017 r.;

Strona powodowa przystąpiła do realizacji zamówienia wystawiając kontrahentowi z Grecji fakturę - (...) (...) w dniu 28 listopada 2017 r., opiewająca na kwotę 200.260,45 euro, a w przeliczeniu na polskie złote 847.261,91 zł, zgodnie z ustaloną ceną sprzedaży przy zamówieniu i w uzgodnionej ilości. Zgodnie z umową sprzedaży powód miał dostarczyć towar do kontrahenta w Grecji. Strona powodowa wystawiła dokument WZ z dnia 13 listopada 2017 r. Dokument WZ z dnia 10 listopada 2017 r. (...) odpowiadający z uwagi na jego treść również handlowemu dokumentowi identyfikacyjnemu został wystawiony przez chłodnię składową(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w M.. Strona powodowa zleciła przewóz podmiotowi profesjonalnie trudniącemu się przewozem m. in. mięsa mrożonego tj. Firmie Handlowo-Usługowej (...). M. (...)spółka jawna (dalej jako M.. Strona powodowa wystawiła dla M. zlecenie transportowe nr (...) r. z dnia 91istopada 2017 r., obejmujące międzynarodowy przewóz towarów zamówionych przez kontrahenta z Grecji. Wynagrodzenie za przewóz zostało określone na kwotę 2.400,00 euro. M. w dniu 10 listopada 2018 r. potwierdził przyjęcie do realizacji przewozu, na warunkach określonych w zleceniu powoda. Przewoźnik M. podjął towar z chłodni (...) i podstawił załadowany pojazd w swojej siedzibie. Przewóz wykonywał kierowca A. K.. Sporządzono dokument przewozowy - CMR z datą 10 listopada 2017 r.;

W trakcie transportu w nocy z 10 na 11 listopada 2017 r. w miejscowości K. w pobliżuD./ Słowacja kierowca zauważył w lusterku ciągnika ogień na górnej części naczepy, który bardzo szybko się rozprzestrzeniał. Zatrzymał pojazd na poboczu i wysiadł z ciągnika. Nie dał rady odpiąć ciągnika gdyż paliły się już przewody powietrzne, następnie ogień przeniósł się również do kabiny.

Kierowca zdążył wyciągnąć z ciągnika tylko dokumenty i urządzenie g., a następnie doszło do wybuchu ognia w kabinie. W wyniku zdarzenia spaleniu uległ pojazd i w całości przewożony towar, który jak wskazał Słowacki Inspektor (...)nadawał się wyłącznie do utylizacji w całości. (...) Inspektor (...)z D. wskazał w piśmie, iż przeprowadził kontrolę urzędową, związaną z pożarem samochodu ciężarowego nr rej. (...) przewożącego artykuły spożywcze. Rzeczony Inspektor wskazał, iż stwierdzono znaczne zadymienie przestrzeni, w której przewożono żywność, jak również wyczuwalny był silny zapach po spalonych materiałach. Przewidywany reżim temperatury składowania (-18 stopni C.) nie był zachowany, z powodu awarii urządzenia chłodniczego, jak również z powodu podwyższenia temperatury składowanych artykułów spożywczych z powodu pożaru. Inspektor także zlecił nic wprowadzanie do obrotu uszkodzonego towaru. Spowodowało to konieczność utylizacji produktów przewożonych . Dokonano utylizacji a co zostało potwierdzone odpowiednią fakturą .

Pozwany odmówił wypłaty pismem z dnia 10 kwietnia 2018 r. wskazując, iż z roszczeniem występuje podmiot nieuprawniony — Ubezpieczający tj. spółka M.. Pozwany podniósł że nie zostało wykazane, że towar którego dotyczy roszczenie był przewożony transportem, w którym doszło do szkody oraz że był zamówiony przez Odbiorcę.

Przy tym staje faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że roszczenie jest zasadne . Odpowiedzialność Przewoźnika tj spółki M. wynikała z art. 17 w zw. z art. 25 i art. 23 Konwencji CMR. Przyczyny odmowy przez ubezpieczyciela przewoźnika wypłaty odszkodowania nie były uzasadnione.

Strona powodowa jako nadawca towaru jest legitymowana czynnie do dochodzenia odszkodowania, albowiem strona powodowa jako nadawca towaru na podstawie art. 12 Konwencji CMR, była uprawniona do dysponowania przesyłką do czasu przekazania Odbiorcy drugiego egzemplarza listu przewozowego, do czego nie doszło na skutek przedmiotowego zdarzenia losowego. Sąd Okręgowy wskazał, że w zakresie nie uregulowanym postanowieniami Konwencji CMR należy stosować przepisy ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. prawo przewozowe, mając na uwadze art. 5 ust. 1 Rozporządzenia (WE) 593/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 czerwca 2008 r. (...). Zgodnie z regulacją krajowego prawa przewozowe w myśl art. 75 ust. 3 pkt 2 lit. b - uprawnionym do odszkodowania jest nadawca jeśli przysługiwało mu prawo do dysponowania przesyłką Pisemne zamówienie zostało wygenerowane po złożonym telefonicznie w dniu 8 listopada 2017 r. zamówieniu przez klienta z Grecji. Rozbieżności co do numerów partii towarów została wyjaśniona w korespondencji mailowej i jak się okazało wynikały z pomyłki chłodni (...), jak też ze stosowania innych oznaczeń towarów w wewnętrznych dokumentach WZ powoda oraz z dokumentu WZ wygenerowanych przez chłodnię (...), który pełnił równocześnie funkcję Handlowego Dokumentu Identyfikacyjnego (HDI). Zdaniem Sądu bezzasadność zarzutu powód wykazał korespondencję mailową, w skład której wchodzi wiadomość mailowa z dnia 16 lutego 2018 r. z wyjaśnieniami odnośnie rozbieżności oznaczeń towarów mięsnych wraz z wyciągiem z załączników tj. WZ wg partii towarów , gdzie zaznaczono odpowiadające sobie partie mięs. Sąd wskazał też , że nawet gdyby zamówienie greckiej firmy (...) okazało się fałszywe to i tak nie ma to wpływu na odpowiedzialność pozwanego jako ubezpieczyciela przewoźnika. Treść umowy strony powodowej z odbiorcą pozostaje bez wpływu na odpowiedzialność pozwanego. Także powstanie szkody bowiem nie budziło wątpliwości Sądu. Sąd zwrócił uwagę, że wysokość szkody nie była kwestionowała przez pozwanego na etapie postępowania likwidacyjnego. Wysokość tej szkody określona w opinii biegłej jest wyższa od tej którą powód określił w pozwie, stąd zasądzona została kwota podana w pozwie. Wartość towaru określona w zamówieniu (...) oraz w fakturze VAT (...) opiewała bowiem na kwotę 200.260,45 euro, a w przeliczeniu na polskie złote zgodnie z kursem NBP z dnia 09 listopada 2017 r. 847.261,91 zł. Od tak wskazanej wartości towaru odliczono kwotę przewoźnego w ustalonej wysokości 2.400,00 euro, a zatem wysokość szkody w towarze powoda stanowi kwota 197.860,45 euro, a w przeliczeniu zgodnie z art. 23 ust. 1 Konwencji CMR (tj. według wartości towaru w miejscu i w okresie przyjęcia go do przewozu tj. dnia 10 listopada 2017 r.) jest to kwota 836.929,92 zł .

Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach Sąd powołał art. 98 § 1 i § 3 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wniosła strona pozwana zaskarżając orzeczenie w całości, zarzucając:

I Nierozpoznanie istoty sprawy poprzez odmowę przeprowadzenia dowodów , zmierzających do wykazania, ze szkoda nigdy nie powstała, albowiem zamówienie, które było podstawą transportu nie było prawdziwe,

II Naruszenie prawa procesowego a to:

1) art. 233 § 1 k.p.c. polegające na przekroczeniu przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów oraz braku wszechstronnego rozważenia zebranego materiały dowodowego, co w konsekwencji doprowadziło do sprzecznego z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, przyjęcia, iż:

a) bezspornym jest, że w dniu 08 listopada 2017 r. spółka w (...) złożyła telefonicznie zamówienie, które zostało potwierdzone w dokumencie zamówienia z dnia (...) z dnia 13 listopada 2017 r. podczas gdy pozwany od początku kwestionował dokument zamówienia i zgłaszał wnioski dowodowe mające na celu wykazanie nieistnienie zamówienia.

b) dokumenty przedłożone przez stronę powodową nie budziły wątpliwości, podczas gdy w dokumentach tych występowały liczne rozbieżności i nieścisłości, a mając na uwadze, że dokumenty WZ są dokumentami ścisłego zarachowania nie można ich korygować w późniejszym okresie. Co więcej, przedłożone dokumenty były dokumentami prywatnymi w rozumieniu art. 245 k.p.c., 1 były w całości kwestionowane przez pozwanego. |

c) pozwany ponosi odpowiedzialność, za przedmiotowe zdarzenia, podczas gdy zgodnie z § 4 ust. 1 OWU odpowiedzialność pozwanego winna zostać wyłączona.

2) art. 217 § 2 i 3 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c., art. 232 k.p.c. i 23 k.p.c. poprzez nierozpoznanie wniosku dowodowego pozwanego tj. wniosku zgłoszonego w odpowiedzi na pozew o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka G. S. w drodze pomocy sądowej /wezwanie na adres G. (...) Sp. 7 0.0. ul. (...) (...) (...)-(...) W./ na okoliczność przebiegu postępowania likwidacyjnego, poczynionych w trakcie postępowania ustaleń, w szczególności związanych z zamówień na transportowany towar i przyczyn odmowy wypłaty odszkodowania;

3) art. 217 §2 i 3 w ww. z art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie zawnioskowanych przez pozwanego dowodów na okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy tj. dowodu z zeznań świadka C. T. oraz świadka A. A. (1), a to poprzez błędne i nieuzasadnione przyjęcie przez sąd I instancji, że wnioskowane dowody nie mają żadnego znaczenia dla rozstrzygniecie, co skutkowało niedostatecznym rozpoznaniem istoty sprawy;

4) art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c., w zw. z art. 286 k.p.c. poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę wydanej w sprawie opinii biegłej, polegającą na uznaniu, że przedłożona opinia jest wiarygodna, podczas gdy opinia była nierzetelna, niepełna i została sporządzona z naruszeniem zasady bezstronności i kontradyktoryjności; |

5) art. 217§ 2 i 3 k.p.c. w zw. z art. 227k.p.c. art. 278k.p.c.i art. 286 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego, podczas gdy złożona w sprawie opinia była nierzetelna, niepełna i została sporządzona z naruszeniem zasady bezstronności i kontradyktoryjności; |

6) art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, iż wskutek zdarzenia doszło do spalenia mięsa wyszczególnionego w przedłożonych dokumentach, podczas gdy zamówienie było nieważne, w dokumentach rachunkowych były nieścisłości, a Powód — wbrew spoczywającemu na nim ciężarowi dowodu - nie wykazał jaki towar, w jakich ilościach, o jakiej wadze i jakiej wartości był przewożony i uległ spaleniu.

7) art. 177 § 1 pkt. 4 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie zawieszenia postępowania do czasu rozstrzygnięcia postępowania karnego prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową w Warszawie pod sygn. akt 2Ds876/2019, mimo że rozstrzygniecie sprawy karnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej,

8) art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak odniesienia się w uzasadnieniu wydanego orzeczenie do twierdzeń i wniosków pozwanego składanych w pozwie oraz w trakcie rozprawy, które miały istotne znaczenie w sprawie.

III. Naruszenie przepisów prawa materialnego a to art. 361 §1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 822 k.c. oraz w zw. z art. 6 k.c. poprzez ich błędne zastosowanie przejawiające się zasądzeniem odszkodowania, mimo iż Powód nie wykazał, by wskutek zdarzenia z dnia 11 listopada 2017r. doszło do powstania szkody.

Pozwana wniosła o zmianę przedmiotowego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, w postępowaniu w I i II instancji wg norm przepisanych;

Pozwana wniosła ponadto o dopuszczenie dowodu na podstawie art. 382 k.p.c. wnoszę o dopuszczenie dowodu z:

a) z opinii innego biegłego na okoliczność ustalenia zakresu i wysokości szkody, bowiem opinia sporządzona w sprawie jest niepełna i nierzetelna, a nadto została sporządzenia z naruszeniem bezstronności i kontradyktoryjności

b) zeznań świadków:

- C. T. na okoliczność współpracy między stronami i braku złożenia zamówienia,

- G. S. na okoliczność przebiegu postępowania likwidacyjnego , poczynionych ustaleń oraz przyczyn odmowy wypłaty odszkodowania,

- A. A. (2) na okoliczność współpracy strony powodowej ze spółką (...) ilości i częstotliwości zamówień oraz ich wartości.

Strona powodowa wniosła o oddalenie apelacji i o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, wskazując na niezasadność zarzutów apelującej.

Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny uznał za własne ustalenia Sądu Okręgowego uznając także zarzut nierozpoznania istoty sprawy za oczywiście niezasadny. To, że sąd zaniechał dopuszczenia części dowodów nie oznacza, że nie doszło do rozstrzygnięcia co do przedmiotu sprawy wyznaczonego treścią i materialnoprawną podstawą żądania. Uzasadnienie rozstrzygnięcia zwiera jasne wskazanie podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia, stąd zarzut naruszenia art. 328§2 k.p.c. ( w poprzednim brzmieniu) nie mógł zostać uwzględniony.

Sąd drugiej instancji zważył co następuje:

To czy rzeczywiście doszło do złożenia zamówienia towaru przez (...) może budzić wątpliwości, szczególnie w aspekcie e-maili wskazujących, że C. T. oświadczał, że nie zamawiał towaru. Stwierdzenie Sądu o bezsporności faktu zamówienia należało jednak łączyć z bezspornością istnienia dokumentu zamówienia. Także słusznie pozwana podnosiła, że zamówienie (...) zostało wygenerowane w dniu 15 listopada 2017r. (k.15) a więc już po zdarzeniu. Istniały też nieścisłości w dokumentacji dotyczącej wydania towaru do transportu. Dokument WZ nr (...)(k.17) również został wygenerowany dopiero w dniu 13 listopada 2017t. (k 17 ). Dokument WZ nr(...)dnia 10 listopada 2017 zawierał zaś w dwóch pozycjach datę mrożenia 21 listopada 2017r., a więc również został wygenerowany już po zdarzeniu (k.30). Te nieścisłości w dokumentacji nie przesądzają jednak tego, że towar nie został załadowany i wysłany. Wygenerowanie dokumentów WZ z systemu mogło zresztą nastąpić po szkodzie dla potrzeb przygotowania dokumentacji do ubezpieczyciela.

Dokument(...) (...) z dnia 10 listopada 2017r. wskazuje łączną wagę 22767 kg brutto ( 20857,83 kg netto). Dokument (...) wskazuje tę wagę na 20857, 765kg. Wynika z niego niewątpliwie, że nastąpiło wydanie towaru do transportu. Nawet jeżeli dokumenty te dotknięte były błędami, to nie takimi, które mogły podważyć ustalenie wydania towaru oraz ilości i rodzaju mięsa przekazanego do transportu. Nawet też jeżeli istnieje powiązanie między stroną powodową a Firmą (...) (jedna Grupa), to trzeba zauważyć, że Firma (...) spółka z o.o. spółka komandytowo-akcyjna w M. potwierdziła przekazanie towaru do transportu. Przewoźnik potwierdził zaś przyjęcie towaru do przewozu. Strona powodowa nie może odpowiadać za nieścisłości kodowania czy wadliwość dat zamrażania, jeżeli te drobne nieścisłości nie pozwalają zakwestionować mocy dowodowej w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia. Osłabienie wiarygodności dokumentów dotyczących wydania towarów nie jest w tym wypadku wystarczające do zakwestionowana faktu poniesienia i wartości szkody. Trzeba podkreślić, że dokument (...). nie budził wątpliwości w zakresie potwierdzenia pobrania 20857,83 kg mięsa przez przewoźnika tj. spółkę (...). Taka też była łączna waga, która jest wskazana na liście przewozowym. Dodatkowo podano tam liczbę 28 palet.

Wbrew zarzutom pozwanej drobne nieścisłości powoływane przez ubezpieczyciela nie są wystarczające dla zakwestionowania faktu i przedmiotu załadunku, skoro po pierwsze z zeznań A. K. wynika, że towar został załadowany przy udziale jego kolegi, który liczył palety. Jeżeli sam kierowca posługiwał się przy odbiorze inną osobą, to ponosi odpowiedzialność za skutki działania tej osoby. Ponadto sam kierowca widział po otwarciu naczepy palety pełne mięsa. Po drugie zarówno waga 20857,83 kg jak i liczba palet nie była kwestionowana przy kontroli Inspektora (...) D. (k.79). Wprawdzie z raportu badania przyczyny szkody ( k.86 )wynikało, że inspektorowi udostępniono do oględzin ostatnie palety z towarem, to jednak z dokumentu nie wynika by inspektor żądał otwarcia innych opakowań, także z innych pozostałych palet. Niezależnie od tego trzeba też wskazać, że taką samą ilość mięsa tj 20857 kg mięsa dostarczono do zakładu utylizacji ( 8917kg+12950 kg k.82).

List przewozowy(k.33) stanowi dowód zawarcia umowy przewozu w transporcie międzynarodowym. Jest to również dowód na przedmiot tego transportu. Zeznania kierowcy oraz dane z tachografu jak i dokumenty dotyczące wypadku potwierdzają, że przewóz był wykonywany. W świetle tych dowodów fakt przewozu i jego przedmiotu nie budzi wątpliwości.

Dla oceny podstaw odpowiedzialności pozwanej istotne jest wykazanie uszkodzenia towaru podczas przewozu międzynarodowego. Niedostateczność lub wadliwość cech lub numerów na sztukach przesyłki mogła stanowić przesłankę wyłączająca odpowiedzialność, gdyby miało to wpływ na powstanie szczególnego niebezpieczeństwa wywołującego szkodę lub na zakres szkody. Tego zaś nie wykazano.

Nie było podstaw do oczekiwania na wynik postępowania karnego 2 Ds. 876.2019, skoro postępowanie to toczy się w sprawie, a nie przeciwko osobie, pozwana nie twierdziła też by dokonano w tym postępowaniu jakiekolwiek istotne ustalenia kwestionujące fakt realizacji przewozu. Do tego, jak ustalił Sąd Apelacyjny, postępowanie karne jest zawieszone z innych nieznanych bliżej przyczyn (k .365). Długość zawieszenia postępowania karnego jest nieprzewidywalna. Wynik tego postępowania jest dalece niepewny. Przepis art. 177§1 pkt 4 k.p.c. nie tworzy obowiązku zawieszenia postępowania.

Kwestia czy doszło do zawarcia umowy z odbiorcą , jak słusznie zauważył Sąd Okręgowy, nie jest istotna w sytuacji, gdy roszczenia dochodzi nadawca, który poniósł szkodę. Nawet bowiem gdyby strona powodowa zleciła spółce M. bez dokonania zamówienia przez (...)(działając np. w zaufaniu do A. A. (2)), to decydujące dla sprawy jest załadowanie towaru przez spółkę J. (1), przystąpienie do wysyłki i zlecenie przez stronę powodową transportu Firmie M.na trasie M. Polska A. (Grecja) i uszkodzenie towaru podczas transportu, za co odpowiada przewoźnik.

Wynikające z treści korespondencji mailowej pomiędzy ubezpieczycielem, a właścicielem firmy (...). (...) wątpliwości, czy faktycznie doszło do złożenia zamówienia, mogły mieć ewentualne znaczenie w sytuacji istnienia innych dowodów wskazujących na brak realizowania przewozu (fikcji przewozu) np. w celu wyłudzenia odszkodowania. W świetle jednak innych dowodów przeprowadzonych w sprawie, wskazujących na załadunek i przewóz towaru, brak było podstaw do przyjęcia, że nie doszło do przewozu mięsa w ilości wskazywanej w dokumentach przewozu. Słusznie więc Sąd pierwszej instancji zwrócił uwagę, że nawet ewentualne wykazanie sfałszowania zamówienia nie mogło samo w sobie, w świetle ustalonych okoliczności, zmienić rozstrzygnięcia. Nawet więc gdyby wysłano towar bez zamówienia ( firma grecka mogłaby wówczas odmówić odbioru towaru), to ta okoliczność sama w sobie nie uchyla ani zawarcia umowy pomiędzy nadawcą a przewoźnikiem, ani też nie uchyla szkody strony powodowej. W tym wypadku, poza dwoma pozycjami dotyczącymi Rostbefu, data ważności to data 3 stycznia 2019r. (k.30). Termin ważności pozwalał na sprzedaż towaru także po jego ewentualnym powrocie, także gdyby nie był on odebrany przez firmę (...). Pozwana nie wykazała by towar byłby niesprzedawalny poza ewentualnym kontraktem z C. T., stąd zeznania tego świadka, a tym bardziej G. S. nie mogły wpłynąć na rozstrzygnięcie. Tu też trzeba podkreślić, że ewentualne zeznania G. S. nie były istotne dla rozstrzygnięcia, skoro to nie samo powoływanie się na przyczynę odmowy wypłaty odszkodowania jest istotne, lecz istotne było wykazanie zasadności tej odmowy. Przebieg postępowania likwidacyjnego nie jest w ogóle istotny. Jeżeli bowiem dokonano tamże ustaleń dotyczących przebiegu przewozu, to strona pozwana wynik tych ustaleń i oraz przyczyny odmowy wypłaty odszkodowania, powinna ujawnić w toku niniejszego procesu. Twierdzenia w tym zakresie powinny zostać zgłoszone w odpowiedzi na pozew.

W świetle dowodów powołanych przez Sąd Okręgowy nie było nielogiczne przyjęcie przez ten Sąd, że mięso było faktycznie przewożone przez przewoźnika. Jeżeli zaś strona powodowa zleciła transport, który był faktycznie wykonywany i doszło do szkody, to nawet brak zamówienia towaru nie mógł mieć wpływu na podstawy odpowiedzialności pozwanej. To więc czy C. T. faktycznie złożył zamówienie nie ma znaczenia przy założeniu, że strona powodowa wysłała transport na podstawie danych przekazanych przez osobę organizującą transport. Zeznania A. A. (2) mogły wyjaśnić okoliczności związane z przygotowaniem transportu, co mogło mieć znaczenie dla kwestii czy towar w ilości wskazywanej przez stronę powodową został rzeczywiście wysłany do Grecji. Adresu tego świadka jednak nie podano. Z tych przyczyn oddalono zawarte w apelacji wnioski dowodowe dotyczące zeznań świadków.

Należy podkreślić, że list przewozowy został złożony w sprawie i wskazuje on , że doszło o zawarcia umowy przewozu pomiędzy stroną powodową, a przewoźnikiem (art. 4 Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR), sporządzonej w G. dnia 19 maja 1956 r. ( załącznik do Dz.U. z 1962 r. Nr 49 poz. 238; sprost.: Dz.U. z 1995 r. Nr 69, poz. 352). Z listu wynika, że załadunek miał nastąpić w firmie Firmy (...) pomiędzy 3 a 10 listopada 2017r. Rozładunek miał nastąpić w dniu 10 listopada 2017r. (k 32). Poza sporem jest, że nadawcą była strona powodowa. W liście przewozowym wskazano 28 palet mięsa o wadze netto 20857,83 kg (brutto 22767 kg . Miejsce i data załadunku w liście przewozowym pokrywa się ze zleceniem przewozu (k. 33). Waga w liście przewozowym pokrywa się też z wagą łączną wskazaną w danych kontroli (...) Inspektoratu (...) w D. (k-79). Wskazano tamże wprawdzie, że reżim temperatury nie był zachowany, jednak jak stwierdzanie to wynikało z uszkodzenia agregatu oraz podwyższenia temperatury na skutek pożaru (k78-80). Zdjęcia pojazdu po pożarze (akta szkodowe w wersji elektronicznej k. 148) również potwierdzają, że pożar uszkodził agregat, stąd temperatura nie mogła zostać zachowana. To zaś uzasadniało konieczność utylizacji.

Strona powodowa w postępowaniu likwidacyjnym w korespondencji mailowej sugerowała celowe podpalenie, jednak ta wersja nie została wykazana. Zeznania G. S. na temat jego subiektywnej oceny podstaw odmowy wypłaty są bezprzedmiotowe, szczególnie w aspekcie, że dokumentacja zebrana w postepowaniu likwidacyjnym znajduje się w aktach w formie elektronicznej. Nie wykazano też ani winy umyślnej ani niedbalstwa strony powodowej jak też osób, którymi się posługiwała. Postępowanie karne było prowadzone w sprawie, lecz na etapie postępowania apelacyjnego nie ujawniono tamże istotnych okoliczności, które mogły obalić fakt wykonywania przewozu. Na tym etapie było ono ponadto zawieszone. Postepowanie karne zostało wszczęte wobec podejrzenia przestępstwa wyłudzenia odszkodowania. Nie ma jednak danych by w postępowaniu karnym materiał dowodowy odbiegał od zebranego w niniejszym procesie i wskazywał , że w postepowaniu karnym ujawniono dodatkowo inne fakty, które mogły wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej.

Nie są także zasadne pozostałe zarzuty. Opinia biegłej M. R. potwierdza wartość towaru podaną w fakturze strony powodowej z dnia 10 listopada 2017r. (k.108) oraz w nocie księgowej obciążeniowej wystawionej przez stronę powodową przewoźnikowi (...) z dnia 30 listopada 2017r. na kwotę 847.261,91 zł (akta szkodowe k-149). Biegła nie zakwestionowała ani ilości ani też wartości przewożonego mięsa. Zarzuty pozwanej kwestionowały dane biegłej podnosząc nieustalenie zakładów mięsnych, z których biegła czerpała informacje, w sytuacji gdy ubezpieczyciel mógł na etapie likwidacji szkody zwrócić się z zapytaniem ofertowych do innych zakładów i weryfikować ceny mięsa. Strona pozwana nie uprawdopodobniła w żaden sposób by średnia cena w tamtym okresie u innych dostawców w istotny sposób odbiegała od stawek wskazanych w opinii (k-242).Wyjaśnienia zaś M. R. wskazywały, że biegła nie opierała się jedynie na danych przedstawionych przez stronę powodową lecz posiadała one dane cenowe innej firmy prowadzącej analogiczna działalność na tym samym rynku co strona powodowa oraz posiadała ona także notowania giełdowe cen bydła rzeźnego. Okoliczność więc, że strona pozwana nie zgadza się z wyliczeniem biegłej nie jest wystarczająca dla uznania potrzeby dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii. Zarzut więc naruszenia obowiązującego na chwilę wniesienia pozwu art. 217§2 i 3 k.p.c. oraz naruszenia art. 227 k.p.c. i 278 k.p.c. nie był zasadny.

Odliczając kwotę przewoźnego, wyliczenie szkody na kwotę 836.204,44 zł nie budzi wątpliwości, w aspekcie treści art. 23 ust. 1 i2 Konwencji CMR, tym bardziej, że na etapie likwidacji strona pozwana sama wyliczała tę szkodę na kwotę 838.970,34 zł (k.87). Nie doszło więc także do naruszenia art. 232 k.p.c. i art. 6 k.p.c.

Strona powodowa przedłożyła wystarczające dowody wskazujące na zawarcie umowy przewozu w transporcie międzynarodowym, fakt przewozu towaru o wartości ustalonej przez Sąd Okręgowy oraz zniszczenie tego towaru na skutek uszkodzenia agregatu w związku z pożarem środka transportu. Jeżeli strona powodowa twierdziła, że z uwagi na brak zamówienia towar nie został wysłany, to powinna przedstawić dowody obalające okoliczności wypływające z dowodów przedstawionych przez powoda. Wątpliwości wypływające z osłabienia wiarygodności dokumentu zamówienia pochodzącego od firmy (...) nie mogą być, jak już wyżej wskazano, decydujące dla rozstrzygnięcia, skoro brak umowy z odbiorca nie był przeszkodą do zawarcia umowy przewozu. Za uszkodzenie towaru podczas transportu odpowiada na podstawie art.17 ust. 1 Konwencji przewoźnik. Nie zostały wykazane okoliczności wyłączające z art. 17 ust. 2.

Ustalenia dokonane w sprawie pozwalały na przyjęcie, że konieczność utylizacji towaru wynikała z pożaru powstałego ze stanu środka transportu, za który na podstawie przepisów Konwencji odpowiada przewoźnik. W konsekwencji odpowiada także strona pozwana jako ubezpieczyciel przewoźnika.

Z tych względów Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu Okręgowego o zasadności powództwa.

Mając powyższe na uwadze, apelację jako niezasadną oddalono na podstawie art. 385 k.p.c., przy zastosowaniu art. 15 zzs1 ust. 1 pkt 4 ustawy dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 1842, z późn. zm.), w zw. z art. 6 ust.1 i 2 ustawy z dnia 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2021.1090).

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98§1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391§1 k.p.c., i przy uwzględnieniu treści §2 pkt 7 i §10 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018r. poz. 265).

SSA Sławomir Jamróg