Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2025 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Grzegorz Krężołek

Protokolant: Jakub Zieliński

po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2025 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w K.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w T.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 18 października 2022 r., sygn. akt IX GC 470/22

1.  umarza postępowanie apelacyjne w zakresie, w jakim wywołane jest apelacją strony pozwanej od rozstrzygnięcia zawartego w punkcie II sentencji zaskarżonego wyroku;

2.  uchyla zaskarżony wyrok w punktach I, III, IV i V zaskarżonego wyroku i w tym zakresie sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Krakowie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt : I AGa 337/22

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w K. , w pozwie w wniesionym w postepowaniu upominawczym przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w T. , domagała się zasądzenia od strony przeciwnej ostatecznie kwoty 744 305, 66 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz obciążenia jej kosztami sporu.

Jak wynikało z motywów pozwu strony były związane umową nr (...) zawartą w dniu 14 stycznia 2013r pod ogólną nazwą „ Budowa kolektora kanalizacji ogólnospławnej (...) wraz z komorą połączeniową w rejonie ul. (...) w T.”.

Strona powodowa jako wykonawca zrealizowała przedmiot swojego świadczenia , za które otrzymała wynagrodzenie umowne od zamawiającej spółki , która jednak nie zapłaciła dotąd za roboty dodatkowe , które wykonane przez spółkę (...), były niezbędne dla zrealizowania przedmiotu umowy. Były to roboty , których konieczność realizacyjna powstała już w trakcie wykonywania umowy i nie zostały objęte zakresem przewidywanych prac , które posłużyły przygotowaniu oferty na potrzeby udziału powódki w 9rgabnizaowanej przez stronę pozwaną procedurze przetargowej w ramach której powódka została wyłoniona jako podmiot realizujący zamówienie.

Wartość tych dodatkowych robót , powstałych wobec , jak twierdziła (...), na skutek błędów i niedokładności i pominięć w dokumentacji projektowej przygotowanej przez zamawiającą, w szczególności związanych z nieprzewidzianą w niej koniecznością pompowania dodatkowych ilości wody z miejsca prac oraz tych związanych z zastosowaniem innej technologii wykonawczej , odpowiada sumie dochodzonej pozwem[ którą ostatecznie, na dalszym etapie sporu pozwana oznaczyła wysokości 744 305, 66zł ].

Nakazem zapłaty wydanym w dniu 21 października 2014r w sprawie (...) Sąd Okręgowy w K. uwzględnił żądanie pozwu w całości.[ naówczas na kwotę

494 015, 62 zł wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 10 czerwca 2014r do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania ].

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T. w sprzeciwie od tego orzeczenia , kwestionując je w całości , domagała się oddalenia powództwa oraz obciążenia strony przeciwnej kosztami procesu.

W swoim stanowisku procesowym pozwana spółka eksponowała to , że uzgodnione umownie wynagrodzenie za zrealizowanie przedmiotu zamówienia miało charakter ryczałtowy , które zostało pozwanej przez spółkę z T. zapłacone.

Brak jest natomiast podstaw do zapłaty przez nią dochodzonego pozwem dodatkowego wynagrodzenia albowiem roboty i czynności z którymi (...) je wiąże nie miały charakteru dodatkowych. Były spowodowane przyczynami za które odpowiada strona powodowa albowiem zastosowała inną niż założona w projekcie , metodę prowadzenia wykopów pod rury i ich zabezpieczenia oraz doprowadziła sposobem prowadzenia robót do zwiększenia kosztów związanych z wypompowywaniem wody ponad limit przyjęte w założeniach projektowych, w formie ryczałtu , 400 godzin.

Po przeprowadzeniu postępowania rozpoznawczego , Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z dnia 25 lutego 2020r :

- zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 410 084 złote z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10 czerwca 2014r do dnia zapłaty[ pkt I] ;

- oddalił powództwo w pozostałej części [ pkt II] ;

- obciążył (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w T. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwotą 22 063 zł , tytułem części kosztów procesu. [ pkt III i IV];

Strona pozwana została również obciążona na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie nie pokrytą dotąd częścią wydatków związanych z postępowaniem , wyłożonych ze środków budżetowych [ pkt V sentencji wyroku].

Na skutek apelacji strony pozwanej, Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 25 marca 2022r uchylił ten wyrok w całości i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Krakowie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego.

Jak wynika z motywów orzeczenia kasatoryjnego, uzasadnienie kontrolowanego instancyjnie wyroku nie odpowiada wymaganiom o jakich mowa w art. 327 ¹ §1 kpc albowiem nie zawiera ono danych wystarczających dla przeprowadzenia instancyjnej kontroli tak umotywowanego orzeczenia, przez pryzmat zarzutów podniesionych w apelacji pozwanej spółki.

Kolejna nieprawidłowością po stronie Sądu I instancji było to , iż nie odniósł się do zarzutów zamawiającej w postępowaniu rozpoznawczym, a nadto w motywach orzeczenia poświęconych ustaleniom faktycznym, nie wskazał podstaw, w oparciu o które ustalił rzeczywisty zakres wykonanych robót i ich wartość , co było niezbędne szczególnie w warunkach , że był on pomiędzy stronami sporny, a biegli w swoich kolejnych opracowaniach zmieniali swoje uprzednie wnioski w tym zakresie , czego Sąd I instancji w zupełności nie dostrzegł , przywołując jako podstawę ustaleń zarówno opracowanie biegłego M. jak i biegłego D. chociaż ich opinie nie były pomiędzy sobą zabieżne aby mnożna było tak uczynić .

Sąd Apelacyjny wyeksponował także fakt ,iż Sąd I instancji zupełnie nie odniósł się w motywach wyroku do kolejnych zarzutów strony pozwanej , która podnosiła , że za część robót , które spółka (...) uważa za dodatkowe, zamawiająca zapłaciła, świadcząc wynagrodzenie umowne , a część prac , które były przewidziane w kosztorysie ofertowym wykonawcy , nie zostały przezeń zrealizowane w jakimkolwiek zakresie.

Co więcej, Sąd I instancji zupełnie nie uwzględnił w swojej ocenie roszczenia powódki tego , iż - jak twierdziła spółka z T. - część dodatkowych kosztów wynikała z przyjęcia przez wykonawcę nieuzgodnionej z zamawiającą i nie przewidzianej przez projekt technologii bez wykopowej , na przecisk , w miejsce technologii mikrotunelingu. Spowodowało to również konieczność zmiany pierwotnie zaplanowanego sposobu zabezpieczenia wykopów na wykorzystanie ścianek szczelnych typu (...), w miejsce tzw. wyprasek.

Sąd Odwoławczy zwrócił także uwagę na fakt , że pomiędzy treścią motywów orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej a treścią wyroku ma miejsce sprzeczność albowiem jak wynika z tych motywów przyjęta przez Sąd Okręgowy wartość robót rzeczywiście niezbędnych dla zrealizowania umowy odpowiada kwocie 1 075 301 zł , co przy niespornej zapłacie za nie przez pozwaną powódce sumy 913 217 zł., daje różnicę 162 084 zł , podczas gdy w wyroku z dnia 25 lutego 2020 r Sąd zasądził na rzecz powódki sumę 410 084 zł .

W na nowo prowadzonym postępowaniu strony nie formułowany żadnych dodatkowych wniosków dowodowych , ograniczając się do podsumowania dotychczasowych stanowisk, prezentowanych w postępowaniu / por k. 914-917 akt , k. 918-933 i 943-952 oraz 955-960 akt /

Wyrokiem z dnia 18 października 2022r Sąd Okręgowy w Krakowie powtórzył treść wyroku z 25 lutego 2020r i :

zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 410 084 złote z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10 czerwca 2014r do dnia zapłaty[ pkt I] ;

- oddalił powództwo w pozostałej części [ pkt II] ;

- obciążył (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w T., na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T. , kwotą 22 063 zł , tytułem części kosztów procesu. [ pkt III i IV];

Strona pozwana została również obciążona na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie , nie pokrytą dotąd częścią wydatków związanych z postępowaniem , wyłożonych ze środków budżetowych [ pkt V sentencji wyroku] .

Motywy orzeczenia Sądu I instancji można podzielić na dwie odrębne części.

W pierwszej Sąd Okręgowy wyraził dezaprobatę dla stanowiska prawnego Sądu Apalacyjnego , który wydał orzeczenie kasatoryjne i w konsekwencji wskazał , że skoro Sąd Odwoławczy powołał się na przyczynę uchylenia , której nie przewiduje kodeks postępowania cywilnego, a ponadto uchylił się od oceny prawnej roszczenia strony powodowej , której wyrażenie stanowi, zdaniem Sądu I instancji , naruszenie niezawisłości Sądu niższej instancji , mającego ponownie sprawę rozstrzygać .

Te dwa argumenty przywiodły Sąd Okręgowy do konstatacji , iż przy ocenie roszczenia poddanego pod osąd , pominie stanowisko SA, zawarte w motywach orzeczenia kasatoryjnego.

Kolejna część uzasadnienia wyroku wypełnia powtórzenie treści motywów wyroku z dnia 25 marca 2022r.

Sąd Apelacyjny przytoczy in extenso zarówno te ustalenia , jak i ocenę prawną roszczenia stanowiącego przedmiot postępowania, nie wyprowadzając żadnych korekt , nawet natury redakcyjnej , dla zobrazowania rzeczywistej treści i formy motywów przygotowanych przez Sąd niższej instancji.

Są one następujące :

Na podstawie umowy z 14 stycznia 2013 r. (...) (...) spółka jawna (aktualnie (...) sp. z (...) sp.k.) zobowiązała się wykonać zgodnie z dokumentacją techniczną zadanie p.n. ,,Budowa kolektora kanalizacji ogólnospławnej (...) wraz z komorą połączeniową w rejonie ulicy (...) w T.”.
Na podstawie tej dokumentacji wynagrodzenie ustalono na kwotę 729 485,50 zł plus VAT.

W trakcie budowy okazało się, że dokumentacja jest nieprawidłowa, gdyż nie przewidziano w niej konieczności wypompowania wody i wykonania muru oporowego. Prace te były konieczne dla prawidłowej realizacji obiektu, w związku z czym zostały wykonane.

Zatem doszło przez czynności faktyczne do zmiany umowy przez rozszerzenie w stosunku do przewidzianej projektem ilości robót, a co za tym idzie przez zmianę ekwiwalentu pieniężnego.

Należność za wykonane zadanie, skosztorysowane według faktycznego zakresu robót koniecznych do należytego wykonania zobowiązania, wynosi 1 075 301 zł plus VAT.

Jest bezsporne, że inwestor zapłacił powodowej spółce 913 217 zł.

Sąd zważył :

Należność główna przysługuje stronie powodowej na podstawie art. 647 kc w kwocie 410 084 zł z odsetkami , na podstawie art. 481 par. 1 kc.

W pozostałym zakresie żądanie jako pozbawione podstaw prawnych podlega oddaleniu.

Koszty postępowania rozdzielono po połowie , art. 100kpc), także w zakresie kosztów zastępstwa procesowego za czynności po wydaniu uchylonego następnie wyroku , gdyż sąd drugiej instancji rozpoznał sprawę ponad żądanie apelacji.

Apelację od tego orzeczenia złożyła tylko strona pozwana i zaskarżając je w całości , we wniosku środka odwoławczego domagała się w pierwszej kolejności wydania przez Sąd Apelacyjny orzeczenia reformatoryjnego , którym powództwo spółki (...) zostanie oddalone w całości, a powódka obciążona na rzecz apelującej kosztami procesu i postępowania apelacyjnego. Jako wniosek ewentualny, skarżąca zgłosiła postulat uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Środek odwoławczy został oparty na zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści kontrolowanego instancyjnie wyroku istotne znaczenie a to :

a/ art. 316 §1 kpc wobec wydanie wyroku o treści niezgodnej ze stanem rzeczy istniejącym w chwili zamknięcia rozprawy. Tego błędu skarżąca spółka upatrywała w tym , iż zasądzona na rzecz powódki kwota 410 084 zł, jako mająca odpowiadać wartości faktycznie wykonanych robót , w tym zamiennych i dodatkowych , nie wynika z żadnego zgromadzonego w aktach dowodu. W szczególności podstawą dla jej oznaczenia w takiej wysokości, nie są złożone do akt sprawy opinie biegłych z zakresu budownictwa mgr inż. K. M. (1) i mgr.inż Z. D. (1). Skarżąca zwracała przy tym uwagę , iż opracowania obu biegłych , w zakresie wartości prac nie są wzajemnie zgodne , a ponadto na to , iż kwoty odpowiadające tej wartości biegły Z. D. kilkukrotnie zmieniał , czego Sąd I instancji zupełnie nie tylko nie ocenił ale nawet nie dostrzegł ,

b/ art. 327 ¹ §1 kpc wobec przygotowania uzasadnienia orzeczenia w sposób sprzeczny z tą normą, gdyż nie zawierają one obligatoryjnych elementów składowych, wymaganych przez ten przepis .

Podnoszona wada polega także , zdaniem spółki z T. , na tym , że uzasadnienie wyroku objętego apelacją nie wyjaśnia dlaczego Sąd kluczową dla przyjętej koncepcji rozstrzygnięcia kwot 1 075301 zł , mającą być „ należnością za wykonanie zadanie , skosztorysowane według faktycznego zakresu robót koniecznego do należytego spełnienia zobowiązania „ przyjął jako wartość netto , podczas gdy w motywach poprzednio wydanego orzeczenia [ o identycznej treści ] uznał , podobnie jak i inne wartości niezbędne zdaniem Sądu do tych wyliczeń , za kwoty brutto.

Przy tym skarżąca zwróciła uwagę na fakt , który także nie został przez Sąd I instancji wyjaśniony , iż według założeń przyjętych w pierwszym wyroku, różnica pomiędzy wartością tych prac, a sumą zapłaconą wykonawcy przez apelującą zamawiającą , odpowiadała kwocie 162 084 zł. , natomiast gdy do kwoty 1075 301 zł doliczyć podatek Vat a następnie ograniczyć ją o sumę zapłaty, dokonanej przez (...) (...) [ 913 217zł ] i tak nie będzie ona odpowiadała sumie zasądzonej na rzecz powódki w punkcie I sentencji zaskarżonego obecnie wyroku ale będzie od niej niższa , zamykając się wielkością 409 403 , 23 zł ,

c/ art. 233 §1 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny zgromadzonych dowodów i zastąpienie jej oceną dowolną , która w zupełności nie uwzględnia tego , iż :

- poza dowodem z opinii biegłych K. M. (1) oraz Z. D. (1) oraz z dokumentu umowy zawartej przez strony , materiał dowodowy stanowiły także inne dowody z dokumentów i dowody osobowe , których Sąd I instancji nie poddał jakiejkolwiek ocenie mimo , że zdaniem strony apelującej, miały istotny wpływ na wynik sprawy,

- ocena opinii biegłego Z. D. (1) , jako mającej pełny walor dowodowy, nie jest uzasadniona skoro ten ekspert wielokrotnie zmieniał , bez bliższego uzasadnienia, wartości prac , które w postępowaniu podlegały rozliczeniu w zakresie ustalenia wartości wykonania zabezpieczającej wykopy tzw. ścianki szczelnej / wadliwie nazywanej przez Sąd I instancji murem oporowym /, a Sąd nie zabiegał o wyjaśnienie tych rozbieżności przez autora opracowania,

- Sąd zupełnie pominął , w ramach tej oceny jak również oceny prawnej dowody , które potwierdzały , że wykonawca aprobował na etapie przygotowania kosztorysu ofertowego, inny rodzaj zabezpieczenia / tzw. wypraski / i m. in. do niego dostosował cenowo swoją ofertę podczas gdy , na etapie realizacji umowy, zmienił technologię prowadzenia wykopów z czym wiązało się droższe zabezpieczenie wykopów w postaci ścianek szczelnych tzw.larsenów. Ze zmianą technologii łączył się też dodatkowy – ponad przyjęty w założeniach projektowych ryczałt , koszt pompowania wody z wykopów.

d/ art. 100 kpc w zw. z art. 98 §1 poprzez wadliwe rozstrzygniecie kosztach procesu. Błędy w tym zakresie , skarżąca bardzo szczegółowo opisała w części argumentacyjnej apelacji.

Strona powodowa odpowiadając na apelację, domagała się jej oddalenia jako pozbawionej uzasadnionych podstaw oraz obciążenia strony przeciwnej kosztami postępowania apelacyjnego.

W swoim bardzo obszernym stanowisku , odniosła się polemicznie do wszystkich zarzutów środka odwoławczego (...).

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 18 lutego 2025r. pełnomocnik strony pozwanej cofnął apelację w części , która obejmowała punkt II zaskarżonego wyroku./zapis dźwiękowy minuty 3-4 , zapis skrócony k. 1028 akt/.

Dlatego też Sąd Apelacyjny umorzył postępowanie apelacyjne w tym zakresie, na podstawie art. 391§2 kpc / pkt 1 sentencji motywowanego orzeczenia/.

Rozpoznając apelację w pozostałym zakresie Sąd Apelacyjny rozważył :

W części podlegającej merytorycznemu rozpoznaniu, środek odwoławczy strony pozwanej jest uzasadniony , prowadząc do wydania przez Sąd Odwoławczy w zakresie rozstrzygnięć objętych punktami I, III, IV i V sentencji zaskarżonego wyroku orzeczenia kasatoryjnego , na podstawie art. 386 §4 kpc.

Sąd Okręgowy nie rozpoznał bowiem istoty sprawy.

Nierozpoznanie takie sprawy polega na wydaniu przez Sąd niższej instancji orzeczenia, które nie odnosi się do tego, co było przedmiotem roszczenia powoda w zaznaczeniu procesowym albo też na zaniechaniu zbadania materialnej podstawy żądania lub materialnych i formalnych zarzutów stron.

Przede wszystkim właśnie zaniechanie oceny takich zarzutów strony pozwanej, które w jej ocenie, o ile je podzielić , powinny prowadzić do oddalenia powództwa w całości, decyduje w rozstrzyganej sprawie o konieczności wydania przez Sąd II instancji orzeczenia kasoryjnego we wskazanym wyżej zakresie.

Oceny realizacji tej podstawy do ewentualnego wydania przez Sąd II instancji orzeczenia kasatoryjnego należy dokonywać na podstawie analizy żądań pozwu i przepisów prawa materialnego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia.

/ por . także wyrażające podobne stanowisko , powołane jedynie dla przykładu , judykaty Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 1999r , sygn. II UKN 589/98 oraz z dnia 27 czerwca 2014 , sygn. V CZ 45/14 , powołane za zbiorem Legalis/.

Przyjmując , że Sąd I instancji dopuścił się , rozpoznając sprawę , nieprawidłowości tej rangi , Sąd Odwoławczy w pierwszej kolejności wziął pod uwagę w jaki sposób Sąd Okręgowy umotywował podjęte rozstrzygnięcie.

Na wstępie zauważa , że nie będzie wypowiadał się na temat pierwszej z wyróżnionych części motywów zaskarżanego wyroku gdyż mimo , że nie sposób uznać wskazanych tam twierdzeń i ocen za uzasadnione , ostatecznie uznał , iż przyjmowanie wobec nich jakiegokolwiek stanowiska jest zbędne.

Krytykując sposób przygotowania pisemnych motywów wyroku z dnia 18 października 2022r i formułując zarzut naruszenia art. 327 ¹§1 kpc , strona skarżąca ma oczywiście rację mówiąc , że uzasadnienie wymagań konstrukcyjnych wskazanych przez ustawę procesową nie spełnia i nie dostarcza danych wystarczających dla przeprowadzenia, na jego podstawie , kontroli instancyjnej orzeczenia.

Uzasadnienie to , zdaniem Sądu Odwoławczego narusza wymagania ustawowe w sposób rażący.

Nie zwiera wskazania na istotne elementy zasadniczych twierdzeń strony powodowej na podstawie których sformułowała roszczenie poddane pod osąd [ jego podsumowanie zawarte w uzasadnieniu wyroku Sądu II instancji oraz relację ze stanowiska pozwanej przygotował Sąd Odwoławczy ].

Nie została w nim przedstawiona jakakolwiek ocena zgromadzonych dowodów [poza odniesieniem się do opinii składanych w sprawie przez biegłych K. M. (1) i Z. D. (1) ] chociaż i jego nie można uznać za ocenę Sądu skoro w sposób całkowicie dowolny uznał te opracowania za opinię zespołową obu opiniodawców ku czemu brak jakichkolwiek podstaw , tym bardziej , że wnioski opracowań w zakresie określenia wysokości kosztów prac poddanych w nich ocenie, są pomiędzy nimi diametralnie różne, a przy tym w ramach opracowań biegłego Z. D. (1) parokrotnie zmieniane , co trafnie podnosi w środku odwoławczym również pozwana spółka.

Zasadnie też podnosząc zarzut przekroczenia granic swobodnej oceny zgromadzonych dowodów pozwana spółka podnosi niedostrzeżoną i zupełnie usuniętą spod oceny przez Sąd I instancji niekonsekwencję biegłego Z. D. (1), w określeniu wartości prac zrealizowanych przez wykonawcę / por. k. 985-986 akt/.

Na też rację skarżąca gdy odwołując się do zarzutu naruszenia art. 316 §1 kpc , podnosi brak konsekwencji Sądu I instancji w przyjmowaniu dla dokonywanych przez siebie [ [zupełnie dowolnie i w sposób niejasny , wykluczający ich odwoławczą weryfikację – uwaga redakcyjna S.A] wartości prac i wynagrodzenia w wielkościach netto lub brutto.

Sąd zupełnie zaniechał analizy i oceny dowodów z dokumentów zgromadzonych w sprawie , a które, jak chociażby podpisane przez przedstawicieli obu stron protokoły konieczności i notatki służbowe, w trakcie wykonywania umowy , zdaniem obu stron – chociaż różnie przez nich interpretowane w zakresie treści - miały doniosłe znaczenie dla oceny roszczenia spółki (...), w tym w szczególności kwalifikacji zrealizowanych robót, poza tymi za które zamawiająca zapłaciła , jako takie za które wykonawcy rzeczywiście należy dodatkowe wynagrodzenie.

Temu kluczowemu dla oceny roszczenia powódki zagadnieniu , Sąd I instancji nie poświęcił jakiejkolwiek uwagi , nie mówiąc już o jego ocenie prawnej.

Na podstawie zbudowanych , w tak zupełnie wadliwy sposób motywów, nie jest wobec tego wiadomo jakie roszczenie Sąd I instancji poddał w istocie swojej ocenie , wydając wyrok - skoro część uzasadnienia / o ile tak przyjąć z uwagi na jego oczywiście wadliwą formę konstrukcyjną / poświęcona jego ocenie prawnej jest enigmatyczna , pełna luk, chaotyczna , a przez to zupełnie niejasna , stanowiąc zdaniem Sądu Odwoławczego, jedynie pozór tej oceny.

W szczególności jednak ani z faktów uznanych przez Sąd niższej instancji za ustalone ani z faktycznie trzyzdaniowej oceny prawnej, nie wynika jak ocenia on roszczenie przez pryzmat zarzutów sformułowanych w postępowaniu przez stronę zamawiającą , które , o czym była już mowa , potencjalnie miały prowadzić do oddalenia powództwa w całości.

Wytknięte wyżej , oczywiste błędy , luki i zaniechania w zakresie ustaleń i oceny prawnej roszenia powódki, a w szczególności zarzutów jej przeciwniczki procesowej mają taką rangę , że realizują podstawę uchylenia zaskarżonego wyroku , we wskazanym wyżej zakresie.

Norma art. 386 § 4 k.p.c., dająca Sądowi II instancji możliwość uchylenia objętego apelacją orzeczenia i przekazania sprawy Sądowi niższej instancji do ponownego rozstrzygnięcia, w warunkach stwierdzenia nie rozpoznania istoty sprawy jest, przy obowiązującym modelu apelacji pełnej, w ramach którego Sąd Odwoławczy w dalszym ciągu rozpoznaje tę samą sprawę w granicach apelacji i podstaw zaskarżenia , w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w postępowaniach prowadzonych przez Sądy obu instancji, jest wykładana restryktywnie.

Tym nie mniej taka wykładnia tego przepisu, w tym wskazanej przyczyny dającej możliwość wydania wyroku kasatoryjnego, nie może doprowadzić do sytuacji w której to Sąd II instancji będzie pierwszym i jedynym, w dwuinstancyjnej strukturze orzecznictwa sądownictwa powszechnego, gromadzącym zasadniczą część doniosłych dla rozstrzygnięcia dowodów, w relacji z tym ich zakresem, w jakim dokonał tego Sąd I instancji, po raz pierwszy przeprowadzi ocenę wszystkich dowodów i ustali na podstawie wniosków z niej wynikających, relewantne dla rozstrzygnięcia fakty. Następnie, również po raz pierwszy, przeprowadzi proces subsumpcji, rozstrzygając o roszczeniu zgłoszonym w pozwie, orzeczeniem, które z dniem podjęcia uzyska walor prawomocności.

Nie można też, w tym kontekście, nie uwzględniać, że od decyzji procesowych podjętych w ramach prowadzenia tych czynności rozpoznawczych przez Sąd Odwoławczy, ustawodawca nie przewidział środków zaskarżenia.

Natomiast jedynym środkiem weryfikacji merytorycznej w tych warunkach wydanego wyroku jest , taktowana jako środek szczególny, ograniczona w dostępie dla stron, chociażby przez przymus adwokacko - radcowski, skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego. Środek mający , co do zasady kasatoryjny, a nie reformatoryjny, charakter.

Takie następstwa ścisłej wykładni tej normy, nie tylko mogą wpływać demobilizujaco na sposób w jaki Sądy niższej instancji,/ czego orzeczenie Sądu I instancji jest jednoznacznym dowodem / , w codziennej praktyce orzeczniczej, prowadzą postępowanie rozpoznawcze/ którego orzeczenie Sądu Okręgowego z dnia 18 października 2022r. jest oczywistym dowodem / ale przed wszystkim nie dają się pogodzić z mającą rangę gwarancji konstytucyjnej, wynikającą z art. 176 ust. 1 Ustawy Zasadniczej, zasadą co najmniej dwustacyjnego postępowania sądowego.

W sytuacji takiej jak opisana wyżej, w niezgodzie z tą gwarancyjną regułą, Sąd Odwoławczy staje się Sądem obu instancji.

/por. także wybrane jedynie ilustracyjnie , służące wykładni normy art. 386 §4 kpc , orzeczenia Sądu Najwyższego z 8 marca (...) , sygn. III CZ 16/24 z 28 marca 2024r., sygn. III CZ 154/23 oraz z 15 maja 2024, sygn. III Cz 67/24 , wszystkie za zbiorem Legalis/.

Dlatego, w ocenie Sądu Apelacyjnego, w szczególnych okolicznościach rozstrzyganej sprawy, kiedy kumulacja doniosłych dla treści rozstrzygnięcia błędów Sądu niższej instancji przenosi skutki tej rangi, dla ocenianego instancyjnie orzeczenia, iż naprawiając je, jako Sąd Odwoławczy wszedłby kompetencje zastrzeżone w ustawie procesowej (co do zasady), dla Sądu I instancji, stwierdzając że konsekwencje tych nieprawidłowości, rozważone łącznie, prowadzą do nierozpoznania istoty sprawy, był uprawniony do wydania rozstrzygnięcia kasatoryjnego.

Dlatego , uznając- w zakresie podlegającym merytorycznej ocenie - apelację strony pozwanej za uzasadnioną i podzielając drugi w kolejności sformułowany przez nią wniosek środka odwoławczego , Sąd II instancji orzekł jak w punkcie 2 sentencji motywowanego wyroku ,na podstawie art. 386 §4 kpc