Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSA Andrzej Żelazowski

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 9 lutego 2024 r. w Krakowie

sprawy z powództwaO. (1) spółka z o.o. spółka komandytowa w K.

przeciwko O. (2) (...) sp. z o.o. w K.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego Krakowie
z dnia 29 sierpnia 2022 r., sygn. akt IX GC 598/21

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 8.100 zł (osiem tysięcy sto złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie
w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia zasądzającego koszty postępowania apelacyjnego, do dnia zapłaty.

Sygn. akt IAGa 349/22

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 09 lutego 2024 r.

Pozwem z dnia 12 listopada 2020 r. strona powodowa Zarządca (...) O. (1) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. w restrukturyzacji w K. wniosła o zasądzenie od pozwanej O. (2) (...) sp. z o.o. w K. kwoty 215 637,09 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości 1,5 odsetek ustawowych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, tytułem nieuregulowanych należności - wynikających z zawartej umowy podnajmu lokalu z 27 stycznia 2017 r., a także kwoty 7 306,25 zł tytułem rekompensaty za dochodzenie należności zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, stanowiącej równowartość 40 lub 70 euro obliczonej, według średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP ostatniego dnia roboczego poprzedzającego miesiąc, w którym każde ze świadczeń pieniężnych stało się wymagalne oraz o zasądzenie kosztów procesu (k. 3-6).

Strona powodowa podniosła, że strona pozwana nie wywiązała się z zawartej umowy podnajmu, nie opłacając należnych stronie powodowej opłat z tytułu czynszu, eksploatacji przedmiotu podnajmu i mediów.

Nakazem zapłaty z dnia 10 czerwca 2021 r. Sąd Okręgowy w K., IX Wydział Gospodarczy, sygn. akt (...) zobowiązał stronę pozwaną aby zapłaciła stronie powodowej kwotę 222,943,34 zł z umownymi odsetkami w wysokości 1,5-krotności odsetek ustawowych, każdorazowo nie więcej niż dwukrotność ustawowych odsetek za opóźnienie, liczonymi od kwoty 215,637,09 zł od dnia 16 listopada 2020 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 18,348 zł tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi zgodnie z art. 98 § 1 ^{( 1)} k.p.c. w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu albo wniosła w tym terminie sprzeci.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu (k. 94-99).

Podniosła, że strona powodowa nie wykazała roszczenia - co do zasady i co do wysokości, przedłożone przez nią faktury są bowiem niepodpisane. Nadto, doszło do naruszenia zasad reprezentacji przy zawieraniu umowy franczyzy. Co więcej, strona powodowa pobierając od niej opłaty w czasie pandemii wirusa Covid-19, dopuściła się czynu nieuczciwej konkurencji. Dodatkowo, doszło do nadzwyczajnej zmiany okoliczności - uzasadniającej zmianę ukształtowania stosunku prawnego łączącego strony.

Sąd Okręgowy ustalił następujący sta faktyczny: Bezsporne w sprawie było, że:

Strony prowadzą działalność gospodarczą, w ramach której zawarły umowę podnajmu lokalu, która została zawarta w umowie franczyzy z dnia 27 stycznia 2017 r., będącej jednocześnie ww. umową podnajmu lokalu (dalej jako; umowa franczyzy i podnajmu). Przedmiotem umowy było oddanie w podnajem przez stronę powodową na rzecz strony pozwanej lokalu, którym strona powodowa dysponowała na podstawie głównej umowy najmu z dnia 23 grudnia 2015 r. (dalej jako: główna umowa najmu).

Strona powodowa w umowie zobowiązała się do udostępnienia stronie pozwanej lokalu, a strona pozwana zobowiązała się do prowadzenia lokalu we własnym imieniu i na własny rachunek w ramach(...) O..

Pod umową franczyzy i podnajmu podpisał się jeden członek zarządu strony powodowej, pomimo tego, że obowiązywała ją reprezentacja łączna.

Strona pozwana w umowie podnajmu zobowiązała się do uiszczania na rzecz strony powodowej comiesięcznych opłat z tytułu czynszu najmu oraz opłat na warunkach wskazanych w głównej umowie najmu z 23 grudnia 2015 r. (§ 4 ust.1 i 2 umowy franczyzy).

Strona pozwana była obowiązana do uiszczania na rzecz strony powodowej: podstawowego czynszu najmu w wysokości 12 euro brutto za każdy m ² powierzchni pomieszczeń, płatnej z góry w terminie do 10-tego dnia każdego miesiąca po otrzymaniu faktury (art. 8.1.1. głównej umowy najmu w zw. z § 5 ust. 2 ppkt 1 i § 4 ust. 11 umowy franczyzy i podnajmu), opłat eksploatacyjnych w wysokości 16 zł brutto za każdy m ² powierzchni pomieszczeń w roku kalendarzowym, w którym wypada data rozpoczęcia najmu - przy czym w każdym roku kalendarzowym kwota opłaty eksploatacyjnej miała być obliczana przez wynajmującego na podstawie oszacowania kwoty kosztów eksploatacyjnych, niezbędnych do utrzymania nieruchomości w danym roku - płatnej miesięcznie z góry najpóźniej w pierwszym dniu roboczym każdego miesiąca na podstawie faktury wystawionej przez wynajmującego (art. 9.2 i 9.3 i art. 9.5 głównej umowy najmu), mediów – opłat związanych z korzystaniem z telefonów, internetu, energii elektrycznej, sprzątania pomieszczeń i wszelkich innych usług zamówionych bezpośrednio przez najemcę, płatnych na podstawie miesięcznych faktur wystawionych przez stronę powodową w terminie 7 dni od otrzymania faktury (art. 10.1 i 10.2 głównej umowy najmu).

Strona powodowa wystawiła stronie pozwanej faktury VAT obejmujące okres od dnia 28 czerwca 2019 r. do dnia 30 września 2020 r. z tytułu podnajmu lokalu (§ 4 ust. 8 umowy franczyzy i podnajmu ) na łączną kwotę 215 637,09 zł, obejmujące podstawowy czynsz, media i opłaty eksploatacyjne. Składały się na nie faktury VAT o numerach:

⚫

(...) z 28 czerwca 2019 r., na kwotę 24 172,91, a z której pozostaje do zapłaty kwota 1955,75 zł,

⚫

(...)z 31 lipca 2019 r., na kwotę 24 238,23 zł, a z której do zapłaty pozostaje kwota 35,31 zł,

⚫

(...)z 13 stycznia 2020 r., na kwotę 24 282,55 zł, a z której do zapłaty pozostaje kwota 8 500 zł,

⚫

(...)z 11 lutego 2020 r., na kwotę 24 268.20 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...)z 27 lutego 2020 r., na kwotę 8 189,88 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...)z 13 marca 2020 r., na kwotę 8 363,54 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 31 marca 2020 r., na kwotę 8 189,88 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...)z 20 kwietnia 2020 r., na kwotę 7 954,72 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 30 kwietnia 2020 r., na kwotę 8 189,88 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 11 maja 2020 r., na kwotę 6 434,86 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 29 maja 2020 r., na kwotę 8 189,88 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 29 maja 2020 r., na kwotę 2 240,52 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 22 czerwca 2020 r., na kwotę 8 189,88 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 22 czerwca 2020 r., na kwotę 3 758,50 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 25 czerwca 2020 r., na kwotę 224,11 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...)z 31 lipca 2020 r., na kwotę 12 425,71 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 31 lipca 2020 r., na kwotę 691,70 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 31 lipca 2020 r., na kwotę 8 189,88 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 31 lipca 2020 r., na kwotę 6 341,08 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 26 sierpnia 2020 r., na kwotę 1 300 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...)z 31 sierpnia 2020 r., na kwotę 25 149,23 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 31 sierpnia 2020 r., na kwotę 8 189,88 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 31 sierpnia 2020 r., na kwotę 7 458,55 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 22 września 2020 r., na kwotę 1 067,43 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 25 września 2020 r., na kwotę 25 436,24 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 25 września 2020 r., na kwotę 8 189,88 zł - w całości nieuregulowana,

⚫

(...) z 30 września 2020 r., na kwotę 6 512,60 zł - w całości nieuregulowana.

Strona powodowa pobierała od strony pozwanej opłaty za media i opłaty eksploatacyjne w takiej samej wysokości, w jakiej była ona nimi obciążana przez głównego wynajmującego. Podobnie, strona powodowa pobierała od strony pozwanej czynsz w takiej samej wysokości w jakiej była ona nim obciążona przez głównego wynajmującego, z uwzględnieniem podwyższenia o kwotę 1 euro (§ 5 ust. 2 ¹ umowy franczyzy i podnajmu).

W stosunku do strony pozwanej zastosowano też obniżki czynszu, jakie wynikały z aneksu nr (...) do głównej umowy najmu. Aneksy te zostały zawarte przez stronę powodową ze spółką N. (1)sp. z o.o., która wstąpiła w prawa i obowiązki pierwotnie głównego wynajmującego tj. E. (1) sp. z o.o.

Strona pozwana jedynie przez początkowy okres obowiązywania umowy wywiązywała się z obowiązków płatniczych na rzecz strony powodowej.

W czasie trwania umowy franczyzy i podnajmu, za który strona powodowa wystawiła faktury, strona pozwana miała dostęp do, będącego przedmiotem wskazanej umowy, lokalu (udostępnionego przez stronę powodową) i prowadziła w nim działalność w ramach (...) O..

Strona powodowa skierowała do strony pozwanej szereg wezwań do zapłaty, w których wezwała ją do uiszczenia należności, dochodzonych w niniejszej sprawie – w dniach 11 lutego 2020 r., 16 marca 2020 r., 24 kwietnia 2020 r., 6 maja 2020 r., 6 lipca 2020 r., 15 października 2020 r.

Zryczałtowane koszty rekompensaty, za dochodzenie należności przez stronę powodową, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych opiewają na 7 306,25 zł.

Strona powodowa została upoważniona do naliczania stronie pozwanej odsetek umownych za opóźnienie w wysokości 1,5 odsetek umownych w przypadku opóźnienia z uregulowaniem opłat i należności (§ 5 ust. 3 umowy franczyzy i podnajmu).

Sąd pominął dowód z przesłuchania stron – w związku z cofnięciem tego wniosku przez stronę powodową, a w zakresie w jakim o przeprowadzenie tego dowodu wnioskowała strona pozwana - na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 1 i 5 k.p.c. Sąd pominął dowód z przesłuchania świadków: K. Ł., M. S. i B. S. - na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 i 5 k.p.c., Sąd pominął powyższe dowody jako mające wykazywać fakty nieistotne dla rozpoznania niniejszej sprawy lub zmierzające jedynie do przedłużenia postępowania, a to z uwagi na to, że istotne i kluczowe dla rozpoznania sprawy fakty zostały wyjaśnione za pomocą dowodów z dokumentów.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zważył, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 659 § 1 k.c. , przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Do umowy podnajmu lokalu znajdują zastosowanie przepisy regulujące najem lokalu (art. 680 – 692 k.c.).

Biorąc to pod uwagę wskazać należy, że strona powodowa (wbrew zarzutom strony pozwanej) wywiązała się ze swojego obowiązku wynikającego z umowy podnajmu – udostępniła na okres trwania umowy stronie pozwanej przedmiot podnajmu, a – jak wynika z dokumentacji zgormadzonej w toku postępowania – strona pozwana z tego przedmiotu korzystała.

Z kolei wysokość roszczeń została wykazana przedłożonymi do akt sprawy fakturami, których wiarygodności strona pozwana nie podważyła. Wprawdzie moc dowodowa faktury VAT niczym nie różni się od mocy dowodowej innych dokumentów, gdyż jak każdy dokument prywatny, jest dowodem tego, że określona osoba złożyła oświadczenie zawarte w tym dokumencie. Wystawienie faktury daje jednak podstawę do domniemania, że dokonywane w ewidencji księgowej zapisy są odzwierciedleniem rzeczywistego stanu, zgodnie z rzeczywistym przebiegiem zafakturowanej operacji gospodarczej. (wyrok SA w Białymstoku z 16.07.2014 r., I ACa 221/14, LEX nr 1506661).

Następnie, strona pozwana podniosła, że pobieranie opłat za najem i franczyzę w czasie pandemii wirusa Covid-19 – w okresie w którym strona pozwana nie mogła korzystać z przedmiotu najmu - może stanowić czyn nieuczciwej konkurencji. Zarzut ten nie został w żaden sposób sprecyzowany, ani udowodniony. Nie można zaś w żadnym razie samej czynności pobierania opłat - wynikających z ważnej, łączącej strony umowy - uznać za czyn nieuczciwej konkurencji. Jeżeli strona pozwana miała kłopoty z regulowaniem zobowiązań wobec strony powodowej, winna była podjąć czynności mające na celu renegocjację umowy, bądź wystąpić wobec strony powodowej z powództwem opartym na zasadzie art. 357 ¹ k.c. (o czym szerzej w dalszych rozważaniach). Co więcej, jak wynika z materiału zgromadzonego przez Sąd w toku postępowania dowodowego, strona pozwana w okresie, w jakim strony wiązała umowa, korzystała z przedmiotu najmu.

Strona pozwana podniosła zarzut nienależytej reprezentacji strony powodowej przy zawarciu umowy franczyzy i podnajmu. Zgodnie z art. 39 § 1 k.c. jeżeli zawierający umowę jako organ osoby prawnej nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę prawną, w której imieniu umowa została zawarta. Według § 2 tego przepisu, druga strona może wyznaczyć osobie prawnej, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu. Potwierdzenie może zostać dokonane w formie dowolnej np. ustnie, a nawet w sposób dorozumiany nawet, jeśli potwierdzana czynność wymaga zachowania formy szczególnej. Dorozumiane potwierdzenie umowy może zaś wyrażać się w przystąpieniu przez rzekomego mocodawcę do wykonania umowy, o ile ten wiedział o jej zawarciu w jego imieniu.

Podkreślić trzeba, że pomimo, iż obecne brzmienie art. 39 k.c. obowiązuje od 1 marca 2019 r., przed wejściem w życie ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców prawie podatkowym i gospodarczym również prezentowano pogląd, wskazujący, że możliwe jest potwierdzenie czynności przez osobę prawną, w przypadku braku należytej reprezentacji.

W niniejszej sprawie strona powodowa, przystąpiła do wykonania umowy ze stroną pozwaną, udostępniła jej lokal, do którego udostępnienia była zobowiązana, wystawiała na jej rzecz faktury i pozostawała z nią w kontakcie, zaś strona pozwana nie kwestionowała istnienia tejże umowy, aż do czasu rozpoczęcia niniejszego postępowania, a co więcej, strona pozwana w okresie, w jakim strony wiązała umowa, korzystała z przedmiotu najmu. Oznacza to w ocenie Sądu, ze doszło do potwierdzenia wskazanej umowy przez stronę powodową.

Kolejno, strona pozwana wniosła o zastosowanie klauzuli rebus sic standibus określonej w treści art. 357 ¹ k.c., który stanowi, że jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy.

W doktrynie i orzecznictwie zgodnie wskazuje się, że żądanie z art. 357 ¹ k.c. pozwany powinien zgłosić bądź to w pozwie wzajemnym, bądź w drodze odrębnego powództwa (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2001 r., IV CKN 385/00, LEX nr 52481). Nie jest możliwe skuteczne zgłoszenie żądania zastosowania tej klauzuli poprzez powołanie się na nią w postaci zarzutu zgłoszonego w odpowiedzi na pozew, czy zarzutach od nakazu zapłaty. Nie jest to bowiem zarzut o charakterze formalnym, procesowym, ale żądanie o charakterze materialnoprawnym. Charakter regulacji zawartej w art. 357 ¹ k.c. umożliwiającej domaganie się wydania orzeczenia o określonej treści, mającego postać konstytutywnego rozstrzygnięcia sądu, powoduje, że nie można domagać się zastosowania go w formie zarzutu.

Powołanie się więc w niniejszej sprawie, przez stronę pozwaną w sprzeciwie od nakazu zapłaty, na klauzulę rebus sic standibus w formie zarzutu - powodowało jego nieskuteczność i Sąd nie rozstrzygał przesłanek określonych w treści art. 357 ¹ k.c. Strona pozwana chcąc skorzystać z dobrodziejstwa wskazanej regulacji winna była wnieść wobec strony powodowej odrębne powództwo.

Z uwagi na to, powództwo co do kwoty 215 637,09 zł - stanowiącej nieuregulowane przez stronę pozwaną należności z tytułu umowy podnajmu - zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych wierzycielowi w brzmieniu obowiązującym w dniu dokonania transakcji, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5000 złotych lub 70 euro gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5000 złotych, ale niższa niż 50 000 złotych przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności.

W niniejszej sprawie strona powodowa przedstawiła zestawienie należności wynikających z przedmiotowej ustawy, opiewające na kwotę 7 306,25 zł, które nie zostało zakwestionowane przez stronę pozwaną, stąd i w tym zakresie żądanie strony powodowej zostało uwzględnione.

O odsetkach orzeczono na zasadzie art. 455 k.c. i 481 k.c. od dnia wniesienia pozwu, biorąc pod uwagę, że roszczenie nie było w tym zakresie kwestionowane przez stronę pozwaną. Od kwoty 215 637,09 zł zasądzono odsetki umowne w wysokości 1,5 odsetek umownych w przypadku opóźnienia - zgodnie § 5 ust. 3 umowy franczyzy i podnajmu łączącej strony – z zastrzeżeniem, że nie mogą one przekraczać odsetek maksymalnych za opóźnienie, w myśl art. 481. § 2 k.c., zaś od kwoty 7 306,25 zł zasądzono, wobec braku odmiennego uregulowania, odsetki ustawowe za opóźnienie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. wyroku.

Strona pozwana w apelacji zaskarżyła wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie IX Wydziału Gospodarczego wydany w dniu 29 sierpnia 2022 roku w sprawie o sygn. akt IX GC 598/21 - w całości tj. w zakresie pkt. I i II - w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, w szczególności art. 316 § 1 k.p.c. w zw. art. 233 k.p.c. w zw. z art. 235(2) § 1 pkt. 2 i 5 kpc poprzez nieuzasadnione pominięcie wniosków dowodowych o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadków K. Ł., M. S., B. S., który to świadkowie byli wnioskowani przez stronę pozwaną dla stwierdzenia okoliczności świadczących o zakresie obowiązków, jakie przyjął na siebie powód, niewykonania ww. obowiązków przez stronę powodową, a także nierozliczenia się przez powoda z pozwanym ze zwrotu z tytułu prac wykonanych przez pozwanego, którego to zwrotu dokonał wynajmujący, a która to kwota winna zostać odliczona przez pozwanego od należności względem pozwanego, a ponadto w sytuacji, w której już w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana zgłaszała szereg zarzutów świadczących o niewykonywaniu przez stronę powodową umowy najmu oraz nierozerwalnie związanej z nią umowy franczyzy, czynienie przeszkód uniemożliwiających prowadzenie działalności gospodarczej w wynajętym lokalu, a które to okoliczności pozostały poza zakresem zainteresowania Sądu Okręgowego, chociaż miały kardynalne znaczenie dla rozstrzygnięcia i co w konsekwencji doprowadziło do nierozpoznania zarzutów merytorycznych strony pozwanej i nierozpoznania istoty sprawy,

2.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, w szczególności art. 316 § 1 k.p.c. w zw. art. 233 k.p.c. w zw. z art. 235(2) § 1 pkt. 2 i 5 kpc w zw. z art. 299 k.p.c. poprzez niezasadne pominięcie dowodu z przesłuchania stron, w szczególności strony pozwanej, który to dowód zmierzał do wykazania okoliczności związanych z rzeczywiście wiążącym strony stosunkiem prawnym, na który składała się umowa najmu i nierozerwalnie związana z nią umowa franczyzy, a także zaniechania wykonania podstawowych obowiązków przez stronę powodową, czynieniem przeszkód w prowadzeniu przez stronę pozwaną działalności gospodarczej w wynajętym lokalu, które to okoliczności mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, lecz pozostały całkowicie poza zakresem rozpoznania przez Sąd Okręgowy, co doprowadziło do nierozpoznania istoty sprawy,

3.  art. 386. § 4 kpc zarzucam nierozpoznanie istoty sprawy, w szczególności poprzez merytoryczne zaniechanie zbadania przez sąd materialnej podstawy żądań zgłaszanych przez Pozwaną, w szczególności wskutek pominięcia i oddalenia wniosków dowodowych zmierzających do wykazania rzeczywistego charakteru stosunku prawnego obowiązującego między stronami, niewykonania obowiązków ciążących na stronie powodowej, nierozliczenia się przez stronę powodową z części roszczeń, braku uprawnienia po stronie powodowej do żądania zapłaty czynszu, a ponadto nierozpoznanie istoty sprawy wyrażające się w ograniczeniu do minimum inicjatywy dowodowej strony pozwanej, poprzez pomijanie zgłaszanych przez pozwaną dowodów i zarzutów i ukształtowaniu stanu faktycznego, oceny dowodów i treści wyroku w przytłaczająco przeważającej mierze wyłącznie na materiale dowodowym zaprezentowanym przez Powoda, który nie pozwala na ustalenie pełnego stanu faktycznego w niniejszej sprawie, co ostatecznie spowodowało nierozpoznanie istoty sprawy,

4.  obrazę przepisów prawa materialnego, która miała zasadniczy wpływ na treść orzeczenia w niniejszej sprawie, poprzez jego niezastosowanie, w szczególności przepisów art. 65 § 2 k.c. poprzez:

A.  ograniczenie rozpoznania sprawy do literalnego brzmienia umowy i zaniechania ustalenia kompletnej wiązki praw i obowiązków stron wynikających z umowy najmu i franczyzy, w szczególności zaniechania ustalenia, czy strona powodowa obciążona była innymi niż tylko stwierdzone w wyroku obowiązkami umownymi, a także czy należycie się z nich wywiązała, które to okoliczności warunkują żądanie zapłaty objęte powództwem w niniejszej sprawie,

B.  zaniechanie przeprowadzenia interpretacji zapisów umowy, w szczególności § 4 ust. 6 i 9 umowy, z którego wynikało, że pozwana mogła być obciążana kosztami najmu jedynie w takim zakresie w jakim strona powodowa była obciążana na podstawie Głównej Umowy najmu, co doprowadziło do zaniechania ustalenia rozliczeń strony powodowej z wynajmującym i odniesienia ww. praw i obowiązków do spornej umowy najmu,

C.  zaniechanie przeprowadzenia analizy w zakresie dochowania należytej staranności strony powodowej i ustalenia, czy podjęła ona próby obniżenia opłat czynszowych, w sytuacji, w której z informacji posiadanych przez pozwaną wynika jednoznacznie, że obniżenie czynszu najmu z powodu pandemii mogło sięgnąć nawet 90%, a która to okoliczność ma znaczenie dla wykazania, że strona powodowa nie współdziałała w wykonaniu zobowiązania i w związku z powyższym spowodowała szkodę w majątku pozwanej, a co za tym idzie nie miała prawa żądać świadczenia wzajemnego w zakresie, w jakim wynikało ono z nienależytego działania Powódki,

D.  zaniechanie dokonania interpretacji zgodnej woli stron umowy najmu, w kontekście zapisów Głównej umowy najmu, w szczególności pkt. 6 i 6.16 Umowy Głównej tj. zasad rozliczeń za wykonane prace, które to prace zostały wykonane przez pozwaną, zaś nie zostały nigdy rozliczone przez Powódkę, przy jednoczesnej wiedzy strony pozwanej, że w tym zakresie powodowa spółka dokonała rozliczenia z wynajmującym.

W konsekwencji strona pozwana wniosła o:

1.  uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Okręgowy w Krakowie,

2.  zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności Sąd Apelacyjny stwierdza, iż zarzuty dotyczące błędu w ustaleniach stanu faktycznego przyjętego za podstawę orzeczenia nie zasługują na uwzględnienie. Sąd Okręgowy uwzględnił bowiem wszystkie przeprowadzone w tej sprawie dowody, wyciągnął z nich wnioski logiczne, poprawne, w sposób obiektywny, jak również wszechstronny rozważył wszystkie okoliczności ujawnione w toku tego postępowania, a także w oparciu o nie dokonał prawidłowych ustaleń, nie naruszając wskazanych przepisów prawa materialnego i prawa procesowego. O poprawności tych wniosków, wbrew odmiennemu zapatrywaniu powoda świadczą pisemne motywy uzasadnienia skarżonego wyroku, w których zgodnie z wymogami art. 327 ¹ § 1 k.p.c. przedstawione zostały wszystkie okoliczności stanowiące jego podstawę, a także omówione dowody ze wskazaniem, dlaczego dano im wiarę. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu dokładnie bowiem opisał proces decyzyjny i przyczyny, jakimi kierował się wydając skarżony wyrok. Nie budzi wątpliwości także, iż dla ustalenia stanu faktycznego wystarczające było przeprowadzenie dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy dlatego zasadnie pominął Sąd Okręgowy dowód z przesłuchania świadków: K. Ł., M. S. i B. S. oraz z przesłuchania stron - na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. bowiem istotne i kluczowe dla rozpoznania sprawy fakty zostały wyjaśnione za pomocą dowodów z dokumentów.

Przypomnieć należy, że z sformułowanej w treści art. 233 §1 k.p.c. zasady swobodnej oceny dowodów wynika obowiązek wyprowadzenia z zebranego materiału dowodowego wniosków logicznie poprawnych i znajdujących pokrycie w dowodach, a do kryteriów oceny wiarygodności oraz mocy dowodowej należą: doświadczenie życiowe, poprawność logiczna oraz prawdopodobieństwo wystąpienia określonych zdarzeń. Jeżeli jednak z dowodów wyprowadza się wnioski logicznie poprawne oraz zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to ocena ta musi być uznana za prawidłową, chociażby w równym stopniu z tego samego materiału można byłoby wysnuwać wnioski odmienne. Stąd zarzuty apelacji, dla swojej skuteczności, nie mogą polegać na przedstawieniu przez skarżącego własnej wersji wydarzeń i wybiórczym przedstawieniu pewnych faktów, czy okoliczności. Skarżący musi więc wykazać, że oceniając materiał dowodowy, sąd in meriti popełnił uchybienie polegające na braku logiki w wiązaniu faktów z materiałem dowodowym albo też, że wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej lub, że sąd wbrew zasadom doświadczenia życiowego w ogóle nie uwzględnił jednoznacznych związków przyczynowych i skutkowych. Powyższe oznacza, że rolą skarżącego jest obalenie wersji zdarzeń przyjętych przez sąd orzekający, nie zaś zbudowanie własnej.

Sąd I Instancji dokonał zatem prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne.

Zasadnie wywiódł Sąd Okręgowy, że strona powodowa (wbrew zarzutom strony pozwanej) wywiązała się ze swojego obowiązku wynikającego z umowy podnajmu – udostępniła na okres trwania umowy stronie pozwanej przedmiot podnajmu, i – jak wynika z dokumentacji zgormadzonej w toku postępowania – strona pozwana z tego przedmiotu korzystała. Wysokość roszczeń została wykazana przedłożonymi do akt sprawy fakturami, których wiarygodności strona pozwana nie podważyła. Utrwalony jest pogląd, że wystawienie faktury daje podstawę do domniemania, że dokonywane w ewidencji księgowej zapisy są odzwierciedleniem rzeczywistego stanu, zgodnie z rzeczywistym przebiegiem zafakturowanej operacji gospodarczej. (por. przywołany przez Sąd Okręgowy wyrok SA w Białymstoku z 16 lipca 2014 r., I ACa 221/14, LEX nr 1506661).

Strona pozwana w umowie podnajmu zobowiązała się do uiszczania na rzecz strony powodowej comiesięcznych opłat z tytułu czynszu najmu oraz opłat na warunkach wskazanych w głównej umowie najmu z 23 grudnia 2015 r. (§ 4 ust.1 i 2 umowy franczyzy).

Strona pozwana była obowiązana do uiszczania na rzecz strony powodowej: podstawowego czynszu najmu w wysokości 12 euro brutto za każdy m ² powierzchni pomieszczeń, płatnej z góry w terminie do 10-tego dnia każdego miesiąca po otrzymaniu faktury (art. 8.1.1. głównej umowy najmu w zw. z § 5 ust. 2 ppkt 1 i § 4 ust. 11 umowy franczyzy i podnajmu), opłat eksploatacyjnych w wysokości 16 zł brutto za każdy m ² powierzchni pomieszczeń w roku kalendarzowym, w którym wypada data rozpoczęcia najmu - przy czym w każdym roku kalendarzowym kwota opłaty eksploatacyjnej miała być obliczana przez wynajmującego na podstawie oszacowania kwoty kosztów eksploatacyjnych, niezbędnych do utrzymania nieruchomości w danym roku - płatnej miesięcznie z góry najpóźniej w pierwszym dniu roboczym każdego miesiąca na podstawie faktury wystawionej przez wynajmującego (art. 9.2 i 9.3 i art. 9.5 głównej umowy najmu), mediów – opłat związanych z korzystaniem z telefonów, internetu, energii elektrycznej, sprzątania pomieszczeń i wszelkich innych usług zamówionych bezpośrednio przez najemcę, płatnych na podstawie miesięcznych faktur wystawionych przez stronę powodową w terminie 7 dni od otrzymania faktury (art. 10.1 i 10.2 głównej umowy najmu).

Wbrew zarzutom strony pozwanej Strona powodowa pobierała od strony pozwanej opłaty za media i opłaty eksploatacyjne w takiej samej wysokości, w jakiej była ona nimi obciążana przez głównego wynajmującego. Podobnie, strona powodowa pobierała od strony pozwanej czynsz w takiej samej wysokości w jakiej była ona nim obciążona przez głównego wynajmującego, z uwzględnieniem podwyższenia o kwotę 1 euro (§ 5 ust. 2 ¹ umowy franczyzy i podnajmu).

W stosunku do strony pozwanej zastosowano też obniżki czynszu, jakie wynikały z aneksu nr (...) do głównej umowy najmu, które zostały zawarte przez stronę powodową ze spółką N. (1) sp. z o.o., która wstąpiła w prawa i obowiązki pierwotnie głównego wynajmującego, tj. E. (1)sp. z o.o.

Okoliczności te wynikają jednoznacznie z przedłożonych przez stronę pozwana rachunków i zestawień rozliczeń dołączonych do pisma z dnia 08 grudnia 2021 r. – repliki powoda na sprzeciw pozwanego od nakazu zapłaty, a w szczególności faktur korygujących stanowiących załącznik nr (...) do pisma. Wskazać także należy, że na mocy postanowień aneksu nr (...) do umowy doszło do zwolnienia strony powodowej, a w konsekwencji także i strony pozwanej z obowiązku uiszczania czynszu podstawowego w związku z epidemią COVID 19 w okresie od 14 marca 2020 r. do dnia 16 sierpnia 2020 r., a nadto na podstawie aneksu nr (...) do obniżenia stawki tego czynszu w dalszym ciągu w okresie do dnia 31 grudnia 2020 r. o 50% co oznacza, że w stosunkach pomiędzy stronami, wbrew zarzutom strony pozwanej, doszło do uwzględniania nadzwyczajnej zmiany stosunków wywołanej epidemią.

Wskazać należy, że jak wynika z powołanych dokumentów czynsz należny od obrotu zgodnie z umową franszyzową rozliczany był na podstawie raportów przedkładanych przez stronę pozwaną, z których jednoznacznie wynika spadek i brak obrotów strony pozwanej w okresie lock-downu związanego z epidemią oraz spadek obrotów w dalszym okresie wywołany stanem epidemii.

Powyższe okoliczności przesądzają o bezzasadności zarzutów strony pozwanej odnoszących się do braku współdziałania strony powodowej w wykonaniu zobowiązania i wyrządzenia w związku z tym szkody w majątku pozwanej, a także, iż w związku z tym strona powodowa nie miała prawa żądać świadczenia wzajemnego w zakresie, w jakim wynikało ono z jej nienależytego działania.

Za niewykazane uznać należy zarzuty strony pozwanej odnoszące się do zaniechania dokonania interpretacji zgodnej woli stron umowy najmu, a to zapisów pkt. 6 i 6.16 umowy głównej, odnoszących się do zasad rozliczeń za wykonane prace, które to prace miały zostać wykonane przez pozwaną, zaś nie zostały nigdy rozliczone przez stronę powodową.

Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny, na zasadzie art. 385 k.p.c., apelację oddalił.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzekł Sąd Apelacyjny na zasadzie art. 98 § 1, §1 ¹, §3 k.p.c. w zw. z §2 pkt 7 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.