Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

POSTANOWIENIE

Dnia 27 czerwca 2024 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:SSA Zygmunt Drożdżejko

Protokolant: osobiście

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2024 roku w Krakowie
na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku: (...) SA w W.

przeciwko: O. T.
o stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego poprzez nadanie klauzuli wykonalności

postanawia:

1.  oddalić wniosek

2.  przyznać od Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w Krakowie na rzecz kuratora adwokata P. W. kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych i sześćdziesiąt groszy - w tym podatek od towarów i usług) tytułem wynagrodzenia.

Sygn. akt I AGo 137/23

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 27 czerwca 2024r.

(...) (...) Sąd Polubowny(...) w W. w dniu 7 sierpnia 2023r. wydal wyrok w którym zobowiązał (...) O. T. do zwrotu (...) SA w W. telefonów komórkowych albo do zapłaty kwoty 28233,07 zł.

(...) SA w W. wystąpił o stwierdzenie wykonalności wyroku poprzez nadanie mu klauzuli wykonalności, przy czym jako dłużnik został wskazany O. T..

W trakcie postępowania sąd nie doręczył dłużnikowi wniosku, albowiem okazało się, że nie przebywa on pod wskazanym adresem. Z uwagi na fakt, że było to pierwsze pismo w sprawie sąd zobowiązał wnioskodawcę do doręczenia go za pośrednictwem komornika. Doręczenie przez komornika okazało się nieskuteczne. Komornik uczynił adnotację „Skrzynka pełna poczty. Sąsiedzi nie znają lokatorów nr (...) mieszkania – adresata. Nikogo nie zastałem. Awizo w kopercie pozostawiono w drzwiach”. Wobec powyższego wnioskodawca wystąpił o ustanowienie dla dłużnika kuratora i taki kurator został ustanowiony zarządzeniem z dnia 25 marca 2024r.

Kurator złożył odpowiedź na wniosek w którym domagał się jego oddalenia. Kurator wskazał, że sprawa nie mogła być poddana orzeczeniu sądu polubownego, ponieważ zapis na sąd polubowny został mu narzucony. Wskazał również, że umowa zawiera abuzywne postanowienia. Kurator zarzucił również, że dłużnik nie został prawidłowo zawiadomiony o toczącym się postępowaniu.

Wnioskodawca wskazał, że wyrok przez sąd polubowny został wydany zgodnie z regulaminem i zgodnie z prawem. Strony skutecznie uczyniły zapis na sąd polubowny, a sąd polubowny nie dopatrzył się klauzul abuzywnych. Pozwany prawidłowo został poinformowany o toczącym się postepowaniu polubownym. Wiadomość o postępowaniu została skutecznie doręczona dłużnikowi też na adres email wskazany w umowie.

Z przedstawionej dokumentacji wynika, że wysłano i doręczono dłużnikowi wniosek o rozpoczęcie rozmowy wraz z wezwaniem do zapłaty (k116-117). Sam wniosek o rozpoznanie sprawy został wysłany pozwanemu na adres email podany w umowie (k.117).

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Wniosek nie jest uzasadniony.

Zgodnie z art. 1214 § 2 kpc sąd stwierdza wykonalność wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej, nadających się do wykonania w drodze egzekucji, nadając im klauzulę wykonalności. Wyrok sądu polubownego lub ugoda przed nim zawarta, których wykonalność została stwierdzona, są tytułami wykonawczymi.

Zgodnie z art. 1214 § 3 kpc sąd odmawia uznania albo stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej, jeżeli: według przepisów ustawy spór nie może być poddany pod rozstrzygnięcie sądu polubownego [1)]; uznanie lub wykonanie wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porządku publicznego) [2)]; wyrok sądu polubownego lub ugoda przed nim zawarta pozbawia konsumenta ochrony przyznanej mu bezwzględnie wiążącymi przepisami prawa właściwego dla umowy, której stroną jest konsument, a gdy prawem właściwym dla tej umowy jest prawo wybrane przez strony - ochrony przyznanej konsumentowi bezwzględnie wiążącymi przepisami prawa, które byłoby właściwe w braku wyboru prawa [3)].

Jak wynika więc z art. 1214 § 3 kpc sąd co do zasady uznaje wyroki sądów polubownych, a jedynie wyjątkowo, w ściśle określonych przypadkach, odmawia.

W przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do stwierdzenia, że nie można było uczynić zapisu na sąd polubowny. Obie strony prowadziły działalność gospodarczą, zawarły umowę i skutecznie ustanowiły zapis na sąd polubowny. Brak jest również podstaw do stwierdzenia, że zapis na sąd polubowny stanowi klauzulę abuzywną. Jak zostało wskazane wyżej strony prowadziły działalność gospodarczą i z działalnością gospodarczą wiążą się spory. Zatem nie można uznać, że zapis na sąd polubowny podpada pod normę z art. 385 ⁵ (przepisy dotyczące konsumenta, zawarte w art. 385 ¹-385 ³, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej). Gdybyśmy tak uznali, to również i do wnioskodawca miałby zastosowanie ten przepis.

W przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do stwierdzenia, że umowa zawiera niedozwolone postanowienia umowne. Przede wszystkim należy wskazać, że podstawą dochodzonego roszczenia jest okoliczność, że dłużnik otrzymał do sprzedaży telefony i nie zapłacił za nie, jak również ich nie zwrócił. Wnioskodawca zażądał ich zwrotu albo zapłaty ceny, przy czym wybór ma dłużnik. Zatem nawet jeżeli umowa w niektórych punktach mogłaby być niejasna to i tak obowiązek zwrotu telefonów istniał. Nawet gdyby uznać, że w konsekwencji cała umowa jest nieważna to i tak obowiązek zwrotu telefonu istniałby (art. 410 kc). Co jednak najważniejsze to umowa dotyczyła zawodowej działalności dłużnika i wnioskodawcy, a więc występuje tutaj relacja podmiot gospodarczy – podmiot gospodarczy, a nie konsument – podmiot gospodarczy. Zatem nie badamy w tej sprawie klauzul abuzywnych.

W przedmiotowej sprawie ma jednak zastosowanie klauzula porządku publicznego (art. 1214 § 3 pkt 2 kpc). Zgodnie z tą klauzulą nie można uznać wyroku sądu polubownego jeżeli byłoby to sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku publicznego. Pod tym pojęciem należy rozumieć zarówno zasady prawa materialnego jak i zasady prawa procesowego. Nie chodzi tutaj o każdą zasadę tylko o podstawową (zasadniczą), a ponadto powinien co do nich istnieć powszechny konsensus, że określają one obowiązujący w Polsce porządek prawny. W praktyce będzie chodziło o takie zasady, które są na tyle doniosłe, że zostały wprost zagwarantowane konstytucyjnie albo które można z niej wyinterpretować. Niewątpliwie do takich zasad należy prawo do sądu (art. 45 ust.1 Konstytucji – każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd). Generalnie norma ta kierowana jest do sądów państwowych. Norma ta rozumiana jest w ten sposób, że dany podmiot znajdujący się pod ochroną Rzeczypospolitej nie tylko ma mieć prawo do tego, że jego sprawa zostanie rozstrzygnięta przez sąd, ale również do tego, że procedura sądowa zostanie tak określona, że zagwarantowane zostaną prawa obu stron do przedstawienia swoich racji i przedłożenia na ich poparcie dowodów (zasada sprawiedliwości proceduralnej). Z uwagi na przyznanie wyrokowi sądu polubownego rangi tytułu egzekucyjnego i wprowadzenia zasady, że Sąd Apelacyjny tylko wyjątkowo może odmówić uznania tego wyroku należy przyjąć, że zasada sprawiedliwości proceduralnej odnosi się również do tego sądu. Podstawową zasadą rzetelnego procesu jest prawidłowe, nie budzące wątpliwości, zawiadomienie stron o toczącym się postępowaniu.

W przedmiotowej sprawie do tego nie doszło. Przede wszystkim należy wskazać, że wysłany przez wnioskodawcę wniosek o rozpoczęcie rozmowy wraz z wezwaniem do zapłaty (k116-117) nie jest zawiadomieniem o wszczęciu procesu przed sądem polubownym. Z drugiej strony wysłanie pierwszego zawiadomienia o wszczęciu sprawy na adres email nie jest wystarczające, albowiem nie wiadomo czy ta wiadomość dotarła do adresata i ewentualnie kto ją odebrał. Dłużnik nie wdał się w spór przed sądem polubownym, a więc nie wiemy czy ta wiadomość do niego dotarła. Sam zapis dotyczący adresu email i ustalenie, że doręczenie na ten adres jest skuteczne, jeżeli nie wskazano innego adresu (§10 pkt.11 umowy) nie jest skuteczne względem zarówno sądu państwowego jak i sądu polubownego. Uproszczone formy komunikacji są dopuszczalne, ale pod warunkiem, że strony czynnie biorą w tym udział. Jeżeli pierwsze wezwanie w drodze email pozostaje bez odpowiedzi to zaniechanie pisemnego doręczenia wniosku o rozpoznanie sprawy przez sąd polubowny prowadzi do naruszenia prawa do sądu. Biorąc to pod uwagę sąd uznał, że przed sądem polubownym doszło do naruszenia prawa do rzetelnego procesu, a więc postępowanie zostało przeprowadzone w sposób sprzeczny z podstawowymi zasadami porządku publicznego tj. prawem do sądu.

O kosztach kuratora sąd orzekł na zasadzie § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. „ w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej” oraz § 8.1.14) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. „ w sprawie opłat za czynności adwokackie” - powiększone o podatek od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze orzec należało jak w sentencji postanowienia.