Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 249/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.1.Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z 15 maja 2023 r., sygn. akt II K 48/22

0.1.Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.1.Granice zaskarżenia

0.0.1.Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.0.1.Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.1.Ustalenie faktów

0.0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

B. S. (1)

dotychczasowa karalność oskarżonego

informacja z KRK

272-274

2.1.1.2.

B. S. (1)

nieobecność oskarżonego w dacie przypisanego mu czynu w innym miejscu - m. in. w obecności K. S. (1)

wydruk z NOE-SAD K. S. (1) w okresie tempore criminis przebywała w ZK w G.

290-291

0.0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

B. S. (1)

obecność oskarżonego w dacie przypisanego mu czynu w innym miejscu - m. in. w obecności K. S. (1)

wydruk z NOE-SAD K. S. (1) w okresie tempore criminis przebywała w ZK w G.

290-291

2.1.2.2.

B. S. (1)

obecność oskarżonego w dacie przypisanego mu czynu w innym miejscu

pismo oskarżonego

283

oświadczenie obrońcy oskarżonego

295

0.1.Ocena dowodów

0.0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

informacja z KRK

informacja z KRK jako dokument urzędowy nie kwestionowany przez strony

wydruk z NOE-SAD

wydruk z NOE-SAD K. S. (1) w okresie tempore criminis przebywała w ZK w G. jako dokument urzędowy nie kwestionowany przez strony

0.0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

2.1.2.1

Zeznania M. M. (1) i K. S. (1)

ani oskarżony, ani jego obrońca, nie uzupełnili danych adresowych K. S. (1) i M. dlatego na podstawie art. 170 § 1 pkt 4 k.p.k. Sąd Apelacyjny oddalił wniosek dowodowy obrońcy oskarżonego (zawarty w apelacji) o przesłuchanie w charakterze świadka M. M. (1) i K. S. (1), albowiem ani Sąd ani obrońca oskarżonego nie byli w stanie ustalić aktualnego miejsca pobytu lub adresu zamieszkania M. M. (1) i K. S. (1), a dodatkowo jak wynika z wydruku NOE-SAD K. S. (1) w okresie tempore criminis przebywała w ZK w G., co potwierdza konstatację/ocenę Sądu Okręgowego o niewiarygodności oskarżonego, w zakresie w którym nie przyznaje się do popełnienia zarzucanego mu czynu.

1.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca oskarżonego zaskarżył wyrok w całości i na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił obrazę przepisów postępowania mającą wypływ na treść wyroku, a mianowicie art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 9 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k., wyrażającą się w ustaleniu okoliczności faktycznych sprawy na podstawie niepełnego materiału dowodowego, przez pominięcie dowodu z przesłuchania w charakterze świadków K. S. (1) i M. M. (1) na okoliczność wykazania alibi oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo

zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty apelacji obrońcy oskarżonego są niezasadne. Sąd Okręgowy nie dopuścił się wskazywanych w niej uchybień prawa procesowego, a w konsekwencji poczynione ustalenia faktyczne dotyczące czynu zarzuconego oskarżonemu B. S. (1) pozbawione są błędów, które wytyka ta skarga, a także nie poczynił ustaleń okoliczności faktycznych sprawy na podstawie niepełnego materiału dowodowego, przez pominięcie dowodu z przesłuchania w charakterze świadków K. S. (1) i M. M. (1) na okoliczność wykazania alibi oskarżonego. Przed dokonaniem oceny tego właściwie jedynego zarzutu apelacyjnego, w kontekście treści art. 366 § 1 k.p.k., należy poczynić kilka uwag o charakterze generalnym w zakresie oceny dowodów dokonywanych przez sąd w postępowaniu karnym.

Przede wszystkim podzielić należy konsekwentne poglądy orzecznictwa, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i jej braku w przypadku innych, pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeżeli zostało poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, pozostaje zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (postanowienie SN z 11.04.2018., IV KK 104/18, LEX nr 2498022). W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w zakresie sprawstwa i winy oskarżonego B. S. (2), a nadto wynikają one z właściwie ocenionego materiału dowodowego, która to ocena wypełnia wszystkie dyrektywy art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., o czym niżej. Zatem, przedstawiona ocena dowodów została przeprowadzona prawidłowo i jako kompletna, nie wymagała korekty i uzupełnienia – tym bardziej, że z oczywistych względów uzupełnienie postępowania dowodowego o zeznania K. S. (1) i M. M. (1) okazało się niemożliwe.

Kontrola odwoławcza przeprowadzona przez Sąd Apelacyjny pozwala na stwierdzenie, że zarzuty sformułowane przez obrońcę oskarżonego w apelacji nie zasługują na uwzględnienie. W niniejszej sprawie nie doszło do obrazy art. 7 k.p.k., ani innych przepisów, gdyż Sąd Okręgowy oparł się na całości przedstawionego mu materiału dowodowego, uzupełnił go w możliwym zakresie oraz słusznie uargumentował i uznał, że zarzucany oskarżonemu czyn z art. 280 § 2 k.k. oddaje pełnię kryminalnego przebiegu i charakteru działania oskarżonego.

W realiach rozpoznawanej sprawy nie doszło do obrazy art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 9 k.p.k., art. 366 § 1 k.p.k., a nawet nie wymienionego w apelacji art. 410 k.p.k., czy innych przepisów, która uniemożliwiałaby instancyjną kontrolę prawidłowości wyroku bądź nakazywała jego zmianę, co do oceny zachowania oskarżonego B. S. (1). Już w tym miejscu trzeba przypomnieć skarżącemu, że dla zasadności zarzutu naruszenia art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k., nie wystarczy zaprezentowanie przez stronę własnych wątpliwości, co do stanu dowodów (postanowienie SN 4.04.2018., V KK 68/2018, LEX nr 2488989). Tymczasem obrońca nie wykazał ani w apelacji, ani tez w toku rozpraw odwoławczych, uchybień, które miałyby wpływ na treść wydanego wyroku. Zatem wnioski o zmianę wydanego orzeczenia lub jego uchylenie są w oczywisty sposób bezzasadne. Mając na uwadze to spostrzeżenie o charakterze generalnym należy odnieść się do zasadniczych uchybień procesowych, które miały stać się udziałem Sądu Okręgowego, a na które zwraca uwagę autor apelacji (obrońca oskarżonego), a mianowicie nie uwzględnienie czy pominięcie dowodu z zeznań K. S. (1) i M. M. (1).

Obrona stwierdza, iż w niniejszej sprawie w istocie ma miejsce naruszenie art. 366 § 1 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 9 k.p.k., wyrażające się w ustaleniu okoliczności faktycznych sprawy na podstawie niepełnego materiału dowodowego, przez pominięcie dowodu z przesłuchania w charakterze świadków K. S. (1) i M. M. (1) na okoliczność wykazania alibi oskarżonego. Należy w związku z tym stwierdzić, iż zarzut ten jest niezrozumiały przede wszystkim w kontekście artykułu wskazywanego jako podstawa naruszenia przepisów postępowania dowodowego. W tym miejscu należy stwierdzić, iż wskazywany przepis art. 366 § 1 k.p.k., dotyczy tzw. kierownictwa formalnego rozprawą, przez które należy rozumieć oddziaływanie na uczestników procesu, by przestrzegali porządku rozprawy, z jednoczesnym wytyczaniem kierunku jej przebiegu . W ramach tego obowiązku przewodniczący rozprawy powinien czuwać nad zachowaniem wymagań formalnych, co do kolejności czynności w przebiegu rozprawy, baczyć, by uczestnicy postępowania mieli realną możliwość realizacji ich uprawnień procesowych, a także dbać o zachowanie ładu i spokoju na sali sądowej. Trudno zatem z treści tego przepisu wnioskować, iż jego ewentualne naruszenie ma wpływ na ocenę dowodów w sprawie przeprowadzanych. Zgodnie z art. 410 k.p.k. podstawę wyroku może stanowić całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, a zatem w procesie wyrokowania nie mogą być pomijanie żadne dowody, które w sprawie zostały przeprowadzone i każdy dowód winien zostać poddany ocenie sądu. Ocena dowodów odbywa się w fazie wyrokowania i winna być podstawą zapadłego orzeczenia i jego uzasadnienia. W procesie wyrokowania nie może następować pominięcie dowodów, ani przedwczesne ani zbyt późne, albowiem taka sytuacja uznawana jest jako bardzo istotny błąd procesowy. Jedynym sposobem rezygnacji przez sąd orzekający z przeprowadzenia zawnioskowanych, określonych dowodów jest zastosowanie art. 170 § 1 k.p.k. i wydanie postanowienia o oddaleniu wniosku dowodowego, jeżeli spełnione są przesłanki wskazane w pkt 1- 6 tego przepisu.

Mając na uwadze powyższe, zarzut obrony zawarty w apelacji i w tym zakresie jest niezasadny. Analiza części motywacyjnej zaskarżonego wyroku (k. 251) wskazuje, iż Sąd Okręgowy podjął procesową próbę weryfikacji wyjaśnień oskarżonego zgodnie z wnioskiem jego obrońcy, ale nie można było ustalić miejsca pobytu wskazywanych przez oskarżonego świadków: K. S. (1) i M. M. (1). Dlatego wyjaśnienia oskarżonego w zakresie w którym nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu zostały poddane przez Sąd Okręgowy ocenie i analizie w kontekście zeznań świadka/pokrzywdzonego J. K., a także w kontekście pozaosobowego materiału dowodowego i zostały uznane za niewiarygodne w ramach swobodnej oceny dowodów, do której Sąd Okręgowy jest zobowiązany i uprawniony w związku z treścią art. 7 k.p.k. i zostało dokonane po ujawnieniu dokumentacji na rozprawie wobec niemożliwości doręczenia dla K. S. (1) i M. M. (1) wezwania na rozprawę i ich stawiennictwa na terminie sesyjnym. Sąd Okręgowy podejmował – podobnie jak i Sąd Apelacyjny w toku postępowania odwoławczego - próby ustalenia miejsca pobytu/zamieszkania K. S. (1) i M. M. (1) i wezwania ich na kolejne terminy rozpraw, jednakże starania te okazały się nieskuteczne. Z ustaleń dokonanych przez Sąd Okręgowy wynikało, że K. S. (1) i M. M. (1) nie przebywali pod wskazanym przez oskarżonego adresem. W tej sytuacji Sąd Okręgowy zmienił postanowienie z dnia 13 grudnia 2022 r. (k. 180v) i z 24 stycznia 2023 r. (k. 200) i oddalił wniosek dowodowy obrońcy oskarżonego – choć niefortunnie zredagował sentencję tegoż postanowienia używając zwrotu o pominięciu dowodu z przesłuchania świadków zamiast o oddaleniu wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego zgodnie z wymogiem art. 170 § 1 pkt 4 k.p.k. - o przesłuchanie w charakterze świadka K. S. (1) i M. M. (1) (k.245), podnosząc, iż mimo kilkukrotnego odraczania rozpraw, czynności te okazały się bezskuteczne, "co uniemożliwia wezwanie ich na rozprawę celem przeprowadzenia dowodu z ich zeznań." (k. 245). Jak już zauważono wcześniej, z analizy punktu 1. postanowienia z dnia 15 maja 2023 r., wynika, że Sąd Okręgowy - pomimo błędnego sformułowania „pominąć dowód z przesłuchania świadków K. S. (1) i M. M. (1), gdyż nie jest znany ich adres pobytu lub zamieszkania” (k. 245) - oparł się na przesłance z art. 170 § 1 pkt 4 k.p.k. (i w istocie oddalając przedmiotowy wniosek obrońcy oskarżonego Sąd Okręgowy stwierdził, iż podejmowane próby przesłuchania wskazanych świadków okazały się bezskuteczne – tym samym dowodu nie da się przeprowadzić w rozumieniu art. 170 § 1 pkt 4 k.p.k., a podtrzymywanie tego wniosku dowodowego w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia toczącego się postępowania). W tej sytuacji stwierdzenie autora apelacji sugerujące, że Sąd Okręgowy uzasadnił swe stanowisko zakwestionowaniem znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, okoliczności, która miała zostać udowodniona poprzez przeprowadzenie tego dowodu, jest nieuprawnione, gdyż nie znajduje potwierdzenia w żadnych czynnościach procesowych Sądu Okręgowego.

W literaturze podkreśla się, że niemożność przeprowadzenia dowodu, jako podstawa oddalenia wniosku dowodowego to sytuacja, gdy dany dowód nie tylko w ogóle, ale też w przewidywanym naturalnie terminie nie będzie mógł być przeprowadzony (B. Augustyniak, K. Eichstaedt, M. Kurowski, D. Świecki (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2013, s. 541). W tej sytuacji Sąd Okręgowy zasadnie uznał, że przeprowadzenie dowodu z przesłuchana w charakterze świadka K. S. (1) i M. M. (1) nie jest możliwe. Warto jeszcze w powyższym kontekście wspomnieć, że nie zachodzi obraza art. 167 k.p.k., gdy sąd pomija dowód dopuszczony z urzędu, jeżeli dowodu tego nie da się przeprowadzić, na co wskazują podejmowane w tym zakresie liczne czynności procesowe w tym kolejne decyzje o zatrzymaniu i doprowadzeniu świadka. W takiej sytuacji nie byłoby konieczności i podstaw do wydania postanowienia o oddaleniu wniosku dowodowego w trybie art. 170 § 1 pkt 4 k.p.k., gdyż taki wniosek nie został złożony, przy czym oczywiście pominięcie dowodu dopuszczonego z urzędu powinno zapaść w formie decyzji procesowej (wyrok SA w Katowicach z 6.05.2009 r., II AKa 394/08, LEX 519646).

Podjęte próby ustalenia adresu pobytu lub zamieszkania świadków, celem ich przesłuchania, zgodnie z wnioskiem obrońcy oskarżonego zawartym w apelacji, okazały się bezskuteczne także i w postępowaniu odwoławczym przed Sądem Apelacyjnym, co skutkowało oddaleniem wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego na podstawie art. 170 § 1 pkt 4 k.p.k. - stosowanego odpowiednio na zasadzie art. 458 k.p.k. w postępowaniu odwoławczym (k. 295).

Skoro zatem orzeczenie Sądu Okręgowego w istocie w przedmiocie oddalenia wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego było słuszne, w pełni uzasadnione i znajdujące oparcie we wskazanych wyżej przepisach Kodeksu postępowania karnego, nie sposób także i przyjąć, iż jego wydanie naruszało prawo B. S. (1) do obrony.

W konsekwencji, jako niezasadne uznać należy zarzuty obrony, co do oceny zeznań świadka/pokrzywdzonego J. K. nie były stanowcze, „a pokrzywdzony miał problem z jednoznaczną identyfikacja napastnika.” (k. 255v). Analiza zeznań pokrzywdzonego przeprowadzona przez Sąd Okręgowy (k. 250-250v) pozwala na stwierdzenie, że pokrzywdzony, w trakcie całego zdarzenia, był przytomny i świadomy tego, co się wokół niego dzieje. Rzeczowo opisał fakt spotkania oskarżonego, próbę zastraszenia oraz posługiwania się „metalowym szpikulcem”. Następnie pokrzywdzony bardzo precyzyjnie opisał fazy poszczególnych elementów dokonanego na jego osobie rozboju, a także opisał zachowanie napastnika/oskarżonego B. S. (1). Ponadto w postępowaniu przygotowawczym, bez żadnych wątpliwości, pokrzywdzony wskazał sprawcę, który dokonał rozboju na jego osobie. Te zeznania zostały bardzo wnikliwie przeanalizowane przez Sąd Okręgowy (k. 250-250v) i analiza ta jest wszechstronna, wręcz drobiazgowa i poprawna. Nie powielając zasadnej argumentacji Sądu Okręgowego w tym aspekcie zwrócić należy uwagę na fakt, iż zeznania pokrzywdzonego pozwalają na bardzo konkretną rekonstrukcję faz zdarzenia i poszczególnych zachowań oskarżonego. Wyjaśnienia oskarżonego, poza deklaracją o nieprzyznawaniu się do popełnienia zarzucanego mu czynu, nie mogły stanowić podstawy do czynienia ustaleń, co do przebiegu zdarzenia, na co zasadnie zwraca uwagę Sąd Okręgowy. Argumentacja powołana jako podstawa uznania wyjaśnień oskarżonego za niewiarygodne w zakresie przebywania w zupełnie innym miejscu w dniu zdarzenia, co miałoby świadczyć o nieprzebywania oskarżonego w miejscu zdarzenia w chwili kiedy ono nastąpiło jest niewiarygodna, biorąc pod uwagę argumentację Sądu Okręgowego i uznając ją za prawidłową.

Dodatkowo trzeba wskazać na bardzo istotną okoliczność podważającą zasadność i tym samym wiarygodność wyjaśnień oskarżonego, co do przebywania okresie tempore criminis w innym miejscu w towarzystwie siostry K. S. (2). Oskarżony wyjaśniał bowiem, że w dniu 24 czerwca 2021 r. nie mógł popełnić przestępstwa w N., bo w tym samym czasie mieszkał w K. u „siostry K. S. (1) i jej męża - mojego szwagra M. M. (1).” (k. 180v). Tymczasem z wydruku NOE-SAD wynika, że K. S. (1) w okresie od 11 maja 2021 r. do 13.08.2021 r., a więc w okresie tempore criminis przebywała w ZK w G. (k. 290), co potwierdza konstatację/ocenę Sądu Okręgowego o niewiarygodności oskarżonego, w zakresie w którym nie przyznaje się do popełnienia zarzucanego mu czynu.

Nadmienić należy, że wskazani przez oskarżonego świadkowie w osobach „siostry K. S. (1) i jej męża M. M. (1).”, co prawda nie byli przesłuchiwani na etapie postępowania głównego, ale zdaniem Sądu Apelacyjnego ponowne/dalsze ustalanie miejsca ich pobytu/zamieszkania prowadziłoby jedynie do przewlekania postępowania i byłoby niezasadne. Zdaniem Sądu Apelacyjnego składanie wniosków dowodowych w końcowej fazie postępowania dowodowego, następnie ich ponawianie w apelacji i dalej w postępowaniu odwoławczym, nie jest wprawdzie wykluczone przez procedurę karną, ale czynności takie muszą być oceniane także przez pryzmat przepisu art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k., z uwagi na obligatoryjny charakter tej normy. Jeżeli zaś analiza zgłaszanego po raz kolejny wniosku dowodowego w zestawieniu z całokształtem okoliczności faktycznych sprawy, a w szczególności faktyczną niemożliwością przeprowadzenia takiegoż dowodu, w rozumieniu art. 170 § 1 pkt 4 k.p.k., na wcześniejszym etapie postępowania doprowadzi do jednoznacznego stwierdzenia, że celem takiego wniosku było tylko przedłużenie postępowania karnego, to zastosowanie normy art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k. będzie nie tylko uzasadnione, ale i konieczne. Nie można przy tym zapominać, że jako niedopuszczalne uznać trzeba prowadzenie postępowania dowodowego niejako „na wszelki wypadek”, dla sprawdzenia, czy za pomocą kolejnych dowodów da się wysnuć alternatywne, choćby najbardziej nieprawdopodobne wersje zdarzenia (postanowienia SN z 31.05.2016., III KK 173/16, LEX 2057624). Dowody dopuszcza się w celu udowodnienia konkretnych okoliczności, a nie w celu sprawdzenia hipotezy wnioskodawców czy ewentualnie nie okażą się przydatne w danym postępowaniu (wyrok SA w Warszawie z dnia 21 lutego 2014 r., II AKa 3/14, LEX nr 1448637).

Apelacja obrońcy oskarżonego, co do winy, obligowała również kontrolę zaskarżonego orzeczenia w zakresie rozstrzygnięcia o karze. Podkreślić w tym kontekście więc trzeba, że Sąd Okręgowy uwzględnił należycie wszystkie okoliczności mające w tej kwestii znaczenie i nadał im właściwą wagę (k. 252v – 253). Z kolei dostrzegając oczywiście rolę oskarżonego w przestępstwie, a także uprzednią karalność oskarżonego za podobne przestępstwa, a także działanie w warunkach recydywy zwykłej, w rozumieniu art. 64 § 1 k.k., nie można uznać wymierzonej kary 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności za surową w stopniu rażącym, w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny uznał, iż karą pozbawienia wolności w wymiarze 3 lat i 3 miesięcy w stosunku do oskarżonego B. S. (1) w sposób właściwy odzwierciedlać będzie stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu, jednocześnie będzie adekwatną do stopnia jego zawinienia spełni też cele kary w zakresie prewencji indywidualnej, a także potrzeby w zakresie świadomości prawnej społeczeństwa.

W stosunku do oskarżonego uwzględniono bowiem wysoki stopień winy i społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu. W ocenie Sądu Apelacyjnego zastosowana wobec oskarżonego represja karna – także i orzeczony środek kompensacyjny - jest trafna i uwzględnia wszystkie okoliczności determinujące takie orzeczenia, a wynikające z normatywnej konstrukcji art. 53 k.k.

Wniosek

W konkluzji apelacji obrońca oskarżonego wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego w całości.

☐ zasadny

☐ częściowo

zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski apelacji obrońcy oskarżonego B. S. (1) okazały się niezasadne w kontekście wystąpienia naruszeń określonych w art. 438 pkt 2 k.p.k., a brak było zarzutów apelacji i okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu przez sąd odwoławczy. Jednocześnie sąd odwoławczy nie znalazł podstaw do uchylenia wyroku z urzędu i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania na podstawie w art. 437 § 2 k.p.k. Obrońca oskarżonego nie wykazał bowiem w apelacji, jakie istotne środki dowodowe zostały pominięte przez Sąd Okręgowy, jakich ważnych rozbieżności Sąd Okręgowy nie dostrzegł i od oceny jakich wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności dowodów się uchylił. Innymi słowy, skarżący nie wykazał w apelacji uchybień w ocenie konkretnych dowodów dokonanych w zaskarżonym wyroku prowadzących do wniosku, że dokonana przez Sąd Okręgowy ocena dowodów przekracza granice swobodnej oceny i jest dowolna. Ponadto sama odmienność przekonania apelującego odnośnie do danych ustaleń faktycznych, nie uzasadnia zarzutu obrazy przepisów wskazanych w apelacji. Wymaga w tym kontekście podkreślenia, iż obrońca oskarżonego nie wykazał, aby kontestowane przez niego uzasadnienie zaskarżonego wyroku i wskazywana obraza art. 366 § 1 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 9 k.p.k., miały wpływ na treść wyroku, a jedynie wówczas możliwe jest formułowanie zarzutu opartego na podstawie z art. 438 pkt 2 k.p.k.

Podkreślenia w powyższym kontekście wymaga, że w procesie karnym nie chodzi wszak o to, czy ocena określonych dowodów i dokonane na ich podstawie ustalenia faktyczne są nieprzekonujące dla strony, lecz o to, czy są one przekonujące lub nieprzekonujące dla sądu meriti w kontekście całokształtu materiału dowodowego. Dlatego wobec uznania w całości zarzutów apelacyjnych za niezasadne - także wnioski uznać należało w całości za niezasadne.

1.OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

nie dotyczy

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

nie dotyczy

1.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.1.Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z 15 maja 2023 r., sygn. akt II K 48/22

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wnioski apelacji obrońcy oskarżonego B. S. (1) okazały się niezasadne w kontekście wystąpienia zarzucanych w apelacji naruszeń określonych w art. 438 pkt 2 k.p.k., a brak było zarzutów apelacji i okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu przez sąd odwoławczy. Jednocześnie sąd odwoławczy nie znalazł podstaw do uchylenia wyroku z urzędu i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania na podstawie w art. 437 § 2 k.p.k. Obrońca oskarżonego nie wykazał bowiem w apelacji, jakie istotne środki dowodowe zostały pominięte przez Sąd Okręgowy, jakich ważnych rozbieżności Sąd Okręgowy nie dostrzegł i od oceny jakich wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności dowodów się uchylił. Innymi słowy, skarżący nie wykazał w apelacji uchybień w ocenie konkretnych dowodów dokonanych w zaskarżonym wyroku prowadzących do wniosku, że dokonana przez Sąd Okręgowy ocena dowodów przekracza granice swobodnej oceny i jest dowolna.

0.1.Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

nie dotyczy

0.1.Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.1.Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

nie dotyczy

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

nie dotyczy

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

nie dotyczy

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.0.1.Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

nie dotyczy

0.1.Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

nie dotyczy

nie dotyczy

1.Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

W toku postępowania odwoławczego oskarżony B. S. (1) był reprezentowany przez obrońcę z urzędu w osobie adw. P. M.. W myśl art. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1651), koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ponosi Skarb Państwa, albo jednostka samorządu terytorialnego, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Wypłaty dokonane przez Skarb Państwa z tytułu nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów lub radców prawnych stanowią cześć kosztów sądowych (art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. i art. 616 § 2 pkt 2 k.p.k.). W konsekwencji o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie § 17 ust. 2 pkt 5 i § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2019 r. poz. 18), z uwzględnieniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2020 r. (SK 66/19, Dz.U. z 2020 r. poz. 769), a więc przy zastosowaniu § 11 ust. 2 pkt 5 i § 17 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.). Analiza statusu adwokatów i radców prawnych oraz ich roli w postępowaniu, w którym występują jako podmioty powołane i zobowiązane do zastępstwa prawnego, prowadzi do uznania, że różnicowanie ich wynagrodzenia, tj. obniżenie pełnomocnikom z urzędu wynagrodzenia, które otrzymaliby, gdyby występowali w sprawie jako pełnomocnicy z wyboru, nie ma konstytucyjnego uzasadnienia (zob. postanowienie SN z 7.01.2021., I CSK 598/20, LEX 3103835). Nie ulega wątpliwości, że za wykonane przez obrońcę z urzędu oskarżonego czynności procesowe, to jest sporządzenie i wniesienie na jego rzecz apelacji oraz reprezentowanie przed sądem odwoławczym temuż obrońcy należy się od Skarbu Państwa wynagrodzenie. Jego wysokość ustalono na podstawie obowiązujących stawek uregulowanych w przywołanym wyżej rozporządzeniu oraz wymaganego przy wykonaniu tych czynności nakładu pracy obrońcy (por. postanowienie SN z 1.04.2022., V KK 687/21, Legalis 2761919). Wobec oświadczenia obrońcy z urzędu oskarżonego, że jego wynagrodzenie nie zostało pokryte ani w całości ani w części Sąd Apelacyjny zasądził na jego rzecz 1771, 20 zł uwzględniając z jednej strony fakt odbycia w sprawie dwu rozpraw, a z drugiej, iż za podstawę wyliczenia wynagrodzenia należało przyjąć stawki określone dla obrońców z wyboru albowiem rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w zakresie ustalenia wysokości wynagrodzenia obrońcy sprawującego funkcję z urzędu obniżające je o połowę Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjne (wyrok TK SK 66/19).

III.

Przypomnieć na wstępie trzeba, iż art. 627 k.p.k. statuuje zasadę ponoszenia kosztów sądowych przez skazanego w sprawach z oskarżenia publicznego. Aby mogło dojść do jej przełamania konieczne jest wystąpienia przesłanek zwolnienia od kosztów sądowych, przewidzianej w art. 624 § 1 k.p.k. Ta instytucja prawa procesowego ma fakultatywny charakter, co ma określone implikacje w sferze kontroli odwoławczej. Przy czym odesłanie przewidziane w regulacji art. 634 k.p.k. odnosi się także do reguł zwolnienia od kosztów sądowych przewidzianych w 624 k.p.k. Zgodnie zaś z art. 636 § 1 k.p.k. w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez oskarżonego ma on obowiązek ponieść koszty procesu. Koszty te zgodnie z art. 616 § 1 k.p.k. obejmują: koszty sądowe na które składają się wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania oraz opłaty. Przepis art. 624 § 1 k.p.k. stanowi, że sąd może zwolnić oskarżonego w całości lub w części od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, jeżeli istnieją podstawy do uznania, że uiszczenie ich byłoby dla niego zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów, jak również wtedy, gdy przemawiają za tym względy słuszności. Oczywiście, nawet sam fakt pobytu oskarżonego w jednostce penitencjarnej, a nawet ciężka choroba oskarżonego, nie jest wystarczającą przesłanką, aby zwolnić od obowiązku uiszczenia stosownej opłaty, w sytuacji gdy posiada on do dyspozycji środki finansowe umożliwiające uiszczenie opłaty i pokrycie kosztów wynagrodzenia dla obrońcy z wyboru (por. postanowienie SN z 19.03.2019., Legalis 2256690). Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny zwolnił B. S. (1) w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze ze względów słuszności oraz uznając, iż ich poniesienie byłoby zbyt uciążliwe (art. 624 § 1 kpk). Ponadto wobec wymierzenia oskarżonemu kary 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności (kary bezwzględnej pozbawienia wolności) i ograniczonych możliwości majątkowych B. S. (1), to ponoszenie przez oskarżonego kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze byłoby dla niego zbyt uciążliwe.

1.PODPIS

SSA Jacek Polański SSA Tomasz Grebla SSO del. Robert Pelewicz

1.1.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z 15 maja 2023 r., sygn. akt II K 48/22.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.2.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z 15 maja 2023 r., sygn. akt II K 48/22.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana