Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

POSTANOWIENIE

Dnia 26 czerwca 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Robert Pelewicz (del.)

Protokolant: Julia Grabowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Kraków Krowodrza del. do Prokuratury Regionalnej w Krakowie Edyty Kulik

po rozpoznaniu w sprawie

J. B., s. J.

skazanego z art. 178a § 4 k.k. i inne

zażalenia wniesionego przez skazanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 9 maja 2023 roku, sygn. akt IV Kow 533/23

w przedmiocie nieuwzględnienia wniosku o zezwolenie na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. i art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w.

postanawia

1/ utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie;

2/ zwolnić skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem, Sąd Okręgowy w Kielcach nie uwzględnił wniosku skazanego J. B. o udzielenie zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego kary zasadniczej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim z dnia 28 grudnia 2022r., sygn. akt II K 268/22 za czyn z art. 178a § 4 k.k. oraz kary 6 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim z dnia 8 września 2021r., sygn. akt II K 498/21 za czyn z art. 178a § 4 k.k.

W osobistym zażaleniu skazany wyraził skruchę za popełnione przestępstwa i odwołując się do trudnej sytuacji rodzinnej wnosił o zmianę zaskarżonego postanowienia i zezwolenie na odbycie reszty sumy kar pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Sąd Apelacyjny w Krakowie stwierdził, co następuje:

Zażalenie skazanego nie jest zasadne.

Nie kwestionując okoliczności podniesionych w zażaleniu, to w pierwszej kolejności przypomnieć trzeba, że przy ocenie stopnia demoralizacji nie można pomijać okoliczności, które wskazuje Sąd Okręgowy, a dotyczących sposobu życia skazanego, w tym i po popełnieniu przestępstw, które w realiach rozpoznawanej sprawy wynikają przede wszystkim z wywiadu środowiskowego kuratora sądowego (k. 21) i opinii dyrektora Zakładu Karnego w P. (k. 24-27), a odnoszą się także do uprzedniej karalności za przestępstwa. Zwłaszcza, że zażalenie skazanego pomija, iż nawet samo poprawne zachowanie czy włączenie się w proces resocjalizacji nie stanowi wystarczającej podstawy do udzielenia zezwolenia na odbycie kary poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego (zob. postanowienie SA w Krakowie z 10.12.2018., II AKzw 1005/18, LEX 2692651).

Dlatego nie budzi wątpliwości Sądu Apelacyjnego ocena wywiadu środowiskowego i dotychczasowej karalności J. B., dokonana przez Sąd Okręgowy o braku zaangażowaniu skazanego w procesy resocjalizacyjne, która pozostaje w zgodzie z treścią art.  7 k.p.k., bowiem ich wymowę Sąd Okręgowy racjonalizuje, także poprzez odwoływanie się do zachowania skazanego przed i po popełnieniu przestępstw. W powyższym kontekście podkreślić należy, iż przesłanki udzielenia skazanemu zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego mają charakter ocenny, a sąd nie może skupiać się tylko na okolicznościach dotyczących czynu i czynić je decydującymi, bowiem w tym postępowaniu sąd penitencjarny ma ustalić czy cechy sprawcy, a więc postawa, właściwości i warunki osobiste, w różnych ich aspektach, pozwolą w sposób niezakłócony osiągnąć cele szczególno-prewencyjne kary odbywanej w tym systemie.

Sąd Okręgowy ustalając czy do osiągnięcia celów kary pozbawienia wolności wystarczające będzie odbycie jej w formie dozoru elektronicznego, miał także na uwadze cele tej kary określone w art.  67 k.k.w., który przewiduje znacznie węższy zakres celów wykonywania kary pozbawienia wolności niż dyrektywy wymiaru kary wymienione w art.  53 §  1 k.k. a więc celów, którym ma służyć wymiar kary (zob. postanowienie SA w Szczecinie z 10.05.2017., II AKzw 544/17, OSASz 2017/3/19-27). W doktrynie podkreśla się, iż podstawowym celem wykonywania kary pozbawienia wolności - co ma kapitalne znaczenie przy ocenie realizacji przesłanki z art. 43la §  1 pkt 2 k.k.w., w kontekście zasadności wniosku skazanego (k. 2-3), zwłaszcza wobec spełnienia przez skazanego wszystkich pozostałych przesłanek z art. 43la §  1 k.k.w. - jest cel zapobiegawczy i wychowawczy, a więc to, co jest nazywane prewencją szczególną. Został on jednoznacznie wyartykułowany w art.  67 k.k.w., jako wzbudzanie w skazanym woli współdziałania w kształtowaniu jego społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania porządku prawnego, a zatem powstrzymania się od powrotu do przestępstwa. Jest to cel niejako perspektywiczny, dalekosiężny, mający szansę realizacji w przyszłości, po odbyciu kary (zob. K. Postulski, Kodeks karny wykonawczy, LEX el., komentarz do art.  43la).

Formułując zarzuty w zażaleniu skazany zapomina ponadto, że z odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie powinny korzystać osoby, które lekceważą porządek prawny (zob. postanowienie SA w Krakowie z 8.01.2018., II AKzw 1076/17, LEX 2566965). Skoro zaś J. B. był wielokrotnie karany za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości, to słusznie przyjmuje Sąd Okręgowy, że świadczy to o nieskuteczności stosowanych wobec niego środków probacyjnych i kar wolnościowych. Wskazane okoliczności nie pozwalają uwierzyć w deklarowane przez skazanego przewartościowanie postawy i uznania zasadności stanowiska zażalenia skazanego, iż z pewnością respektuje on porządek prawny, a ponadto daje gwarancję należytego wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. W konsekwencji zupełnie chybiona jest konkluzja zażalenia (argumentum z art. 118 §  1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w.), iż prawidłowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego winna prowadzić do wniosku, że wobec skazanego istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna, a zatem spełnione zostały przesłanki do obdarzenia skazanego dobrodziejstwem odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Niewątpliwie bowiem w zachowaniu J. B. jest kilka pozytywnych sygnałów świadczących o rozpoczętym procesie resocjalizacji i co najmniej werbalnym zdiagnozowaniu przyczyn wchodzenia w konflikt z prawem. Jest jednak równocześnie w dalszym ciągu kilka czynników wskazujących, że proces ten niewątpliwie nie jest nie tylko zakończony, ale także utrwalony, co ma decydujące znaczenie dla ustalenia, że w sytuacji procesowej skazanego nie zostały zrealizowane przesłanki z art. 67 § 1 k.k.w., pozwalające na ustalenie, że cele orzeczonej kary pozbawienia wolności zostaną zrealizowane przy zastosowaniu systemu dozoru elektronicznego. Niewątpliwie skazanego dotknęła tragedia rodzinna – śmierć jego najstarszego syna K. B. – której skutki do tej pory oddziałują na sytuację osobistą i rodzinną skazanego, ale ta okoliczność nie może zmieniać negatywnego kontekstu zachowania skazanego J. B. wobec stwierdzonego uzależnienia od alkoholu i popełniania przez niego przestępstw w stanie nietrzeźwości z art. 178a k.k., a tym samym i negatywnej oceny jego zachowania w odniesieniu do braku realizacji przesłanek z art. 67 § 1 k.k.w.

Ponieważ w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności J. B. nie pracuje zarobkowo, co uniemożliwia mu uzyskiwanie dochodów i dodatkowo ciążą na nim liczne zobowiązania finansowe, to Sąd Apelacyjny uznał, iż uiszczenie przez niego kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym byłoby zbyt uciążliwe. Dlatego też, na zasadzie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w. zwolnił skazanego od ich zapłaty.

W tych warunkach Sąd Apelacyjny orzekł jak w dyspozytywnej części postanowienia.