Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie III Wydział Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Halina Gajdzińska
Sędziowie:	SSA Maria Szaroma (spr.) SSA Ewa Drzymała
Protokolant:	st.sekr.sądowy Dorota Stankowicz

po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2012 r. w Krakowie

sprawy z wniosku J. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie Wydziału VIII Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 24 lutego 2012 r. sygn. akt VIII U 1788/11

z m i e n i a zaskarżony wyrok i oddala odwołanie.

Sygn. akt III AUa 751/12

UZASADNIENIE

wyrokiem z dnia 14 listopada 2012 r.

Wyrokiem z dnia 24 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy w Krakowie VIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 20 września 2011 r., w ten sposób, że przyznał J. G. emeryturę od dnia 31 lipca 2011 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że J. G., urodzony (...), w okresie od 1 września 1968 r. do 31 maja 2003 r. był zatrudniony w przedsiębiorstwie(...)w M. (do 31 sierpnia 1969 r. odbywał wstępny staż jako mechanik samochodowy). W okresie od 10 stycznia 1973 r. do 2 stycznia 1975 r. pełnił zasadniczą służbę wojskową, a następnie powrócił do zakładu pracy. Akta osobowe odwołującego zawierają dokumenty w postaci angaży oraz różnych pism, w których był kwalifikowany jako mechanik (angaże z lat: 1972,1980,1982,1988,1991,1995,1996) a w innych jako ślusarz remontowy (angaże z lat 1976,1977,1979,1982). Wnioskodawca w dniu 1 stycznia 1979 r. zdał egzamin kwalifikacyjny na stanowisko ślusarza remontowego. W lutym 1986 r. otrzymał natomiast tytuł mistrza mechanika silników spalinowych. W dniu 8 stycznia 1987 r. wystawiono mu zaświadczenie, że ma kwalifikacje mechanika i jest uprawniony do wymiany elementów i podzespołów samochodowych oraz do wykonywania prac ślusarskich ze spawaniem elektrycznym i gazowym.

Przez cały okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...)w M. J. G. pracował na warsztacie jako mechanik samochodowy. Dokonywał w kanałach napraw silników samochodów ciężarowych. Był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu na cały etat. Warunki pracy były ciężkie, na hali, gdzie znajdowało się 12 kanałów do naprawy, unosiły się opary benzyny i oleju napędowego a także smarów i spalin.

Po rozwiązaniu umowy o pracę zakład wystawił wnioskodawcy świadectwo pracy, w którym wpisano, że wykonywał pracę ślusarza remontowego i mechanika samochodowego. Nie rozróżniono w jakim okresie były wykonywane poszczególne rodzaje prac.

W oparciu o złożone przez wnioskodawcę wyjaśnienia Sąd I instancji ustalił, że zajmował się on wyłącznie naprawą samochodów ciężarowych i dostawczych w kanałach. Prac ślusarskich nie wykonywał, bowiem nie miał do tego kwalifikacji (prace to nie są wykorzystywane przy naprawie silników wysokoprężnych). Wnioskodawca nie wiedział dlaczego pracodawca w świadectwie pracy wpisał, iż pracował jako ślusarz remontowy i mechanik samochodowy. Przypuszczał, iż może to wynikać z kwestii uposażenia, które było związane z zaszeregowaniem do odpowiedniej kategorii zatrudnienia.

Sąd Okręgowy uznał, że przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło na ustalenie rzeczywistego stanu faktycznego i przyznanie emerytury od daty ukończenia przez wnioskodawcę 60 roku życia, o czym orzeczono jak w sentencji na zasadzie art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku złożył organ rentowy wnosząc o jego zmianę i oddalenie odwołania, ewentualnie uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Strona skarżąca zarzuciła naruszenie art. 32 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, poprzez błędne przyjęcie, że wnioskodawca spełnia warunki do przyznania wcześniejszej emerytury, a w szczególności, że posiada wymagany okres co najmniej 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach. Ponadto naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 241 k.p.c. mające istotny wpływ na wynik postępowania, poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych dotyczących rodzaju wykonywanych prac w okresie od 1 września 1968 r. do 31 grudnia 1988 r. Organ rentowy zarzucił, iż nie można zaliczyć okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) w okresie od 1 września 1968 r. do dnia 31 grudnia 1988 r., gdyż brak jest za ten okres świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Sąd I instancji dokonał ustaleń w sprawie jedynie w oparciu o zeznania wnioskodawcy, które to pozostają w sprzeczności z dokumentacją zgromadzoną w aktach sprawy. Brak jest bowiem podstaw, by w oparciu o angaże oraz inne pisma przyjąć, iż wnioskodawca zajmował się stale i w pełnym wymiarze naprawą samochodów ciężarowych w kanałach.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy wnioskodawca spełnia warunki uprawniające do otrzymania emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), w szczególności czy legitymuje się co najmniej 15 letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 cyt. ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust.2).

Sąd Okręgowy, do stażu pracy w warunkach szczególnych zaliczył wnioskodawcy okres świadczonej przez niego pracy w przedsiębiorstwie (...)w M. od 1 września 1968 r. do 31 grudnia 1988 r. przez co uznał, iż spełnia on warunek legitymowania się co najmniej 15 letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

W ocenie Sądu Apelacyjnego rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest błędne, gdyż szczegółowa i dogłębna analiza akt osobowych nie pozwala zakwalifikować powyższego okresu do stażu pracy w warunkach szczególnych. Bez znaczenia pozostaje w niniejszej sprawie fakt, iż wnioskodawca posiada świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawione przez tenże zakład. Wskazać należy, że określanie dla celów emerytalnych stanowisk pracy jako "pracy wykonywanej w szczególnych warunkach" w rozumieniu wykazów stanowiących załącznik do cyt rozporządzenia nie należy bowiem do kompetencji pracodawcy ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2005 r., sygn. akt I UK 351/04,OSNP 2006/5-6/90). Wydanie przez pracodawcę świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie rodzi żadnych skutków materialnoprawnych. Zaświadczenie to jest jedynie dokumentem prywatnym (art. 245 k.p.c.), wydawanym dla celów dowodowych (przede wszystkim dla celów wykazania przed organem rentowym, że pracownik nabył uprawnienia związane z pracą w szczególnych warunkach), a okoliczności w tym dokumencie potwierdzone przez pracodawcę podlegają weryfikacji zarówno w postępowaniu sądowym, jak i w postępowaniu przed organem rentowym. Z tych względów Sąd Apelacyjny odmówił przyznania waloru miarodajności przedłożonemu do akt wnioskodawcy świadectwu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Ujęte w nim stanowisko „mechanik zatrudniony wyłącznie w kanałach”, zakwalifikowane w wykazie A, dział XIV, poz.16, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, pozostaje w oczywistej sprzeczności z jego aktami osobowymi i angażami, z których to wynika, że wnioskodawca świadczył pracę bądź jako mechanik, bądź ślusarz. Wątpliwości budzi nadto fakt, iż przedmiotowe świadectwo pracy zostało wystawione w tym samym dniu, co świadectwo pracy, z którego to wynika, iż świadczył pracę na stanowisku „ślusarz remontowy, mechanik samochodowy”. Na podkreślenie zasługuje nadto okoliczność, iż świadectwo pracy zostało wystawione przez likwidatora, podczas gdy świadectwo w szczególnych warunkach wystawiła inna osoba, tj. zastępca dyrektora ds. produkcji. Nie bez znaczenia pozostaje nadto fakt, iż zaświadczenia z dnia 8 stycznia 1987r. wynika wprost, że w zakres obowiązków wnioskodawcy, pracującego na stanowisku mechanika samochodowego (wymiana elementów i podzespołów), wchodziły także prace ślusarskie, przy których wykonuje się spawanie metodą elektryczną i gazową. Powyższe w sposób jednoznaczny podważa złożone przez wnioskodawcę wyjaśnienia sprawiając, iż nie mogą one stanowić miarodajnej podstawy ustaleń w sprawie, gdyż wydane zostało dla celów ukończenia kursu spawacza. Wątpliwym jest by wnioskodawca w ogóle nie wykonywał czynności ślusarskich, podczas gdyż część angaży dotyczyła tylko i wyłącznie pracy na stanowisku ślusarz remontowy. Podnieść należy, iż jako mechanik wykonywał prace nie tylko w kanałach ale i na warsztacie.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny uznał, że Sąd I instancji uznając, iż w spornym okresie zatrudnienia wykonywał pracę w warunkach szczególnych, opierając się tylko na zeznaniach wnioskodawcy, naruszył zasadę art. 233§1 k.p.c. Zeznania wnioskodawcy co do faktów mających istotne znaczenia dla oceny charakteru świadczonej przez niego pracy są ogólnikowe i przede wszystkim nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, a wręcz przeciwnie wielokrotnie pozostają w stosunku do niego w opozycji. Zatem nie można w oparciu o te zeznania uznać, iż wnioskodawca dokonywał wyłącznie napraw samochodów ciężarowych w kanale. Akta osobowe, angaże świadczą bowiem o pracy faktycznie wykonywanej. Zakwestionowanie spornego okresu sprawia, że brak jest w niniejszej sprawie podstaw do przyznania wnioskodawcy emerytury, w oparciu o art. 184 w zw. z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisy rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, z uwagi na niespełnienie przez niego warunku posiadania 15 letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych. Z tego względu Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c.