Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 grudnia 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2021 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z wniosku R. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawczyni R. G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 11 kwietnia 2018 r. sygn. akt VII U 2953/17

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 779/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2018r. Sąd Okręgowy w Krakowie oddalił odwołanie R. G. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. dnia 1 września 2017r. odmawiającej jej emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

W sprawie bezsporne było, iż R. G. urodzona (...), na dzień 1 stycznia 1999r. udowodniła 20-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz nie przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego. W dniu 8 sierpnia 2017r. złożyła wniosek o przyznanie emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Ponadto Sąd Okręgowy ustalił, iż R. G. w okresie od 10 października 1980r. do 20 sierpnia 1993r. i od 11 marca 1996r. do 31 grudnia 2008r. zatrudniona była w (...) S.A. w (...) Kopalni (...) w Ł., na stanowisku telefonistki zakładowej centrali telefonicznej. Do jej obowiązków należało łączenie rozmów telefonicznych. Ubezpieczona po podjęciu pracy obsługiwała centralę ręczną, sznurową a następnie automatyczną. Łączyła rozmowy wewnątrzkopalniane, między oddziałami dołowymi a powierzchnią oraz międzymiastowe za pośrednictwem centrali miejskiej. W ten sam sposób zamawiała rozmowy międzynarodowe. Łączenia odbywały się początkowo poprzez połączenia kablami, a od około 1982r. poprzez wybranie na klawiaturze numeru, z którym ktoś chciał się połączyć. Pracowała w systemie zmianowym, na trzy zmiany, 8 godzin dziennie. Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o dokumenty zalegające w aktach sprawy oraz w aktach osobowych odwołującej, a także w oparciu o zeznania odwołującej R. G. oraz świadków D. C. i M. C..

Na tle takiego stanu faktycznego Sąd Okręgowy ocenił, iż odwołanie jest bezzasadne. Wskazał, iż stosownie do treści art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40 jeżeli przed dniem 1 stycznia 1999 r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – w przypadku kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy. Emerytura ta przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Zgodnie natomiast z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8 poz. 43 ze zmianami ) w związku z art. 32 ust. 4 powołanej wyżej ustawy pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury po osiągnięciu wieku 55 lat w przypadku kobiet i po uzyskaniu wymaganego okresu zatrudnienia w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Przy czym, stosownie do § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Sąd Okręgowy dalej wyjaśnił, iż w wykazie „A” Dziale VIII zatytułowanym „w łączności” pod punktem 19 - stanowiącym załącznik do powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów wskazane są prace przy telefonistek centrali międzymiastowych i miejscowych w urzędach pocztowo-telekomunikacyjnych i telekomunikacyjnych. Tymczasem ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż skarżąca była telefonistką centrali zakładowej i nie pracowała w placówce pocztowej. Jedynie zaś wykonywanie pracy w charakterze telefonistki centrali międzymiastowych i miejscowych w urzędach pocztowo- telekomunikacyjnych i telekomunikacyjnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy implikować by mogło uznaniem, iż praca wykonywana była w szczególnych warunkach. Sąd Okręgowy podkreślił, iż wcześniejsza emerytura jest dla powszechnego systemu świadczeń emerytalnych instytucją wyjątkową, określającą szczególne uprawnienia uprzywilejowanego kręgu podmiotów, stąd wymaga ścisłej wykładni i pewnego ustalenia przesłanek prawa. Odwołująca przedłożyła w trakcie postępowania zaświadczenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Jednakże jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku 23 marca 2009r. w sprawie do sygn. akt I PK 194/08 wydanie przez pracodawcę świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie rodzi żadnych skutków materialnoprawnych. Zaświadczenie to jest jedynie dokumentem prywatnym (art. 245 k.p.c.), wydawanym dla celów dowodowych (przede wszystkim dla celów wykazania przed organem rentowym, że pracownik nabył uprawnienia związane z pracą w szczególnych warunkach), a okoliczności w tym dokumencie potwierdzone przez pracodawcę podlegają weryfikacji zarówno w postępowaniu sądowym, jak i w postępowaniu przed organem rentowym. W niniejszej sprawie nie ma podstaw do przyjęcia, że odwołująca w spornym okresie świadczyła pracę telefonistki w urzędach pocztowo-telekomunikacyjnych i telekomunikacyjnych .

Wnosząc apelację od powyższego wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie ubezpieczona zarzuciła temu wyrokowi naruszenie prawa materialnego, tj. art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na wynik rozstrzygnięcia, tj. art. 316 § 1 k.p.c. poprzez nie uwzględnienie aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego odnoszącego się do branżowości stanowisk pracy wyliczonym w załączniku - wykazie A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, podczas gdy najnowsza linia orzecznicza Sądu Najwyższego, jasno wskazuje, że w przypadku wykonywania takich samych prac w różnych branżach, należy pracowników traktować w sposób jednakowy, a co za tym idzie pomimo, iż wykonywana była praca w innej branży, niż wynikająca z powołanego wykazu, to w przypadku jej identyczności - należy uznać ją za pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W oparciu o takie zarzuty apelująca wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołania ubezpieczonej i przyznanie emerytury od dnia uzyskania prawa do świadczeń emerytalnych oraz zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych,

W uzasadnieniu apelacji powołano się na orzecznictwo Sądu Najwyższego w świetle którego, „za wykonywaną w warunkach szczególnych należy uznać również pracę przyporządkowaną w wykazie A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz L Nr 8. poz. 43 ze zm.) do innego działu przemysłu niż ten, w którym jest świadczona, jeżeli stopień szkodliwości lub uciążliwości tego rodzaju pracy nie wykazuje w zależności od branży, w której pracownik jest zatrudniony” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2014 r., sygn. akt: 1 UK 314/13, LEX nr 1439383 ). W apelacji przytoczono też pogląd, iż „kwalifikacja pracy jako pracy w warunkach szczególnych odbywa się na podstawie kryterium stanowiskowo-branżowego (czyli konkretne stanowisko w określonej branży). Usystematyzowanie prac o znacznej szkodliwości dla zdrowia i uciążliwości w oddzielnych działach oraz przypisanie poszczególnych stanowisk pracy do odrębnych gałęzi gospodarki nie jest przypadkowe, gdyż konkretne stanowisko jest narażone na ekspozycję czynników szkodliwych w stopniu mniejszym lub większym w zależności od tego, w którym dziale gospodarki (branży) jest umiejscowione. Dlatego konieczny jest bezpośredni związek wykonywanej pracy z procesem technologicznym właściwym dla danego działu gospodarki. Oznacza to, że przynależność pracodawcy do określonej gałęzi gospodarki ma znaczenie istotne i nie można dowolnie, z naruszeniem postanowień rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. z 1998 r. Nr 8, poz. 4 z późn. zm.), wiązać konkretnych stanowisk pracy z branżami, do których nie zostały one przypisane w tym akcie prawnym. Od kryterium branżowego można odstąpić w pewnych sytuacjach, gdy wykonywana jest praca uznana za szkodliwa dla jednej branży, mimo iż warunki jej wykonywania w innej branży są tak samo szkodliwe. Jeżeli pracownik w ramach swoich obowiązków stale i w pełnym wymiarze czasu pracy narażony był na działanie tych samych czynników, na które narażeni byli pracownicy innego działu przemysłu, w ramach którego to działu takie same prace zaliczane są do pracy w szczególnych warunkach, to zróżnicowanie tych stanowisk pracy musiałoby być uznane za naruszające zasadę równości w zakresie uprawnień do ubezpieczenia społecznego pracowników wykonujących taką samą pracę" (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2016 r., sygn. akt: III UK 40/16, LEXnr 2186064).

Zdaniem apelującej Sąd pierwszej instancji dopuścił się naruszenia art. 316 § 1 k.p.c., gdyż nie uwzględnił aktualnego, powołanego w apelacji orzecznictwa Sądu Najwyższego. Strona apelująca wskazała, iż Sąd ocenia sprawę, mając na uwadze stan sprawy, czyli istniejące okoliczności faktyczne i stan prawny obowiązujący na dzień, do którego strony procesu mogły przytaczać fakty i dowody (art. 217 §1 k .p. c.), tj. na dzień zamknięcia rozprawy (zasada aktualności orzeczenia sądowego). Pojęcie "stan rzeczy" oznacza okoliczności faktyczne ustalone przed zamknięciem rozprawy oraz stan prawny, to jest obowiązujące przepisy, które mogą stanowić podstawę rozstrzygnięcia . Reasumując, zdaniem skarżącej spełniła ona wszystkie niezbędne przesłanki do uzyskania prawa do emerytury, a pracę w warunkach szczególnych wykonywała przez 15 lat, 8 miesięcy i 1 dzień co stanowi o zasadności niniejszej apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jest bezzasadna. Analiza zarzutów podniesionych w apelacji prowadzi do wniosku, że zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego jest prawidłowy. Sąd Apelacyjny podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne sądu pierwszej instancji, które zresztą nie są kwestionowane w samej apelacji. Sąd pierwszej instancji prawidłowo też przytoczył w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku mające zastosowanie w przedmiotowej sprawie przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. Dz.U.2021.291) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43, ze zm.), a określające przesłanki do nabycia emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w warunkach szczególnych, przewidzianej w art. 184 tej ustawy.

Istota sporu na etapie postępowania apelacyjnego sprowadzała się do tego, czy praca wykonywana przez ubezpieczoną w okresie od 10 października 1980r. do 20 sierpnia 1993r. i od 11 marca 1996r. do 31 grudnia 2008r. w (...) S.A. w (...) Kopalni (...) w Ł. na stanowisku telefonistki zakładowej centrali telefonicznej może być zakwalifikowana do pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów wyżej wskazanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Bez uwzględnienia tego okresu, ubezpieczona nie spełniła jednego z podstawowych warunków do nabycia tej emerytury w postaci wykazania na dzień 1 stycznia 1999r. 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Na wstępie jednak należy wskazać, iż oczywiście bezzasadny jest zarzuty naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 316 k.p.c., poprzez „nieuwzględnienie najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego….” . Przez stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy w rozumieniu art. 316 §1 k.p.c. należy uznać stan faktyczny, ustalony przez sąd na podstawie dowodów przeprowadzonych zgodnie z regułami postępowania dowodowego oraz obowiązujący na tę chwilę stan prawny. W przedmiotowej sprawie Sąd pierwszej instancji uwzględnił zarówno ustalony na dzień zamknięcia rozprawy (zresztą bezsporny na etapie postępowania apelacyjnego) stan faktyczny sprawy, jak również uwzględnił – zgodnie z zasadą aktualności orzekania - stan prawny czyli obowiązujące przepisy prawa materialnego warunkujące nabycie prawa do spornego świadczenia. Poglądy Sądu Najwyższego pełniące istotną role w kształtowaniu orzecznictwa sądów powszechnych nie są jednak elementem obowiązującego na dzień zamknięcia rozprawy stanu prawnego, składającego się „stan rzeczy”, będący podstawą wyrokowania rozumieniu art. 316 §1 k.p.c.. Ponadto w ocenie Sądu Apelacyjnego zaskarżony wyrok w żaden sposób nie koliduje z przedstawioną w apelacji wykładnią Sądu Najwyższego. Sąd Apelacyjny w całości podziela stanowisko wyrażone w powołanych orzeczeniach Sądu Najwyższego, które jednak nie miało zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Rozwijając tę tezę należy przypomnieć, iż w judykaturze przyjmuje się, że w świetle przepisów wykazu A, stanowiącego załącznik do powołanego rozporządzenia z 7 lutego 1983r., wyodrębnienie poszczególnych prac ma charakter stanowiskowo - branżowy. Co do zasady, nie można więc swobodnie czy wręcz dowolnie, z naruszeniem postanowień rozporządzenia, wiązać konkretnych stanowisk pracy z branżami, do których nie zostały one przypisane w tym akcie prawnym (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2011 r., sygn. III UK 174/10, lex nr 901652, z dnia 1 czerwca 2010 r., sygn. akt II UK 21/10, lex nr 619638 oraz z 23 lutego 2010 r., sygn. II UK 188/09, lex nr 590237). Przywołać jednak wypada również przekonujące stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 26 marca 2014 r. (II UK 368/13 OSNAPiUS 2015/7/99), że w sytuacji, gdy stopień szkodliwości czy uciążliwości danego rodzaju pracy nie wykazuje żadnych różnic w zależności od branży, w której jest wykonywana, brak jest podstaw do zanegowania świadczenia jej w warunkach szczególnych tylko dlatego, że w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze została przyporządkowana do innego działu przemysłu. Możliwe jest zatem zakwalifikowanie pracy jako wykonywanej w szczególnych warunkach, mimo, że zatrudniający pracownika zakład nie należał do określonej branży (działu przemysłu) według konwencji (nomenklatury) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zasadniczy błąd w rozumowaniu strony apelującej polega na nieprecyzyjnym i powierzchownym odczytaniu rodzaju pracy jaka wymieniona jest w Dziale VIII (Transport i Łączność) poz. 19 wykazu A stanowiącego załącznik do powołanego rozporządzenia z 7 lutego 1983r. Rozporządzenie definiuje te prace jako „prace telefonistek central międzymiastowych i miejscowych w urzędach pocztowo-telekomunikacyjnych i telekomunikacyjnych”. Określenie pracy wymienianej pod tą pozycją - w odróżnieniu do większości prac wskazanych w tym wykazie - wyznaczone jest nie tylko rodzajem wykonywanych czynności (praca telefonistek), ale i szczegółowo wskazanym miejscem wykonywania takiej pracy, a w zasadzie rodzajem pracodawcy u którego praca ta była wykonywana. Prawodawca uznał zatem, że praca telefonistki tylko w tych kontentych jednostkach, z uwagi na ich specyfikę, może być zakwalifikowana do pracy w warunkach szczególnych. O ile w przypadku większości pozycji tego wykazu wskazywany jest jedynie rodzaj czynności (np. „ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie” Dział VIII poz. 1), to w przypadku pracy wskazanej w dziale VIII pod poz. 19 prawodawca zastrzegł dodatkowy warunek związany z miejscem pracy u określonego pracodawcy (w urzędach pocztowo-telekomunikacyjnych i telekomunikacyjnych). Taki zabieg prawodawcy, precyzujący dotykowo miejsce pracy w warunkach szczególnych telefonistek nie jest więc przypadkowy, skoro stanowi wyjątek od zasady definiowania pracy w warunkach szczególnych tylko rodzajem wykonywanych czynności. Tak zdefiniowana praca wyklucza możliwość uznania jej wykonywania w innej branży niż ta, w której funkcjonują urzędy pocztowo-telekomunikacyjne i telekomunikacyjne, a zatem wykluczona jest również w branży górniczej. Niemożliwe było bowiem wykonywanie pracy telefonistki w urzędach pocztowo-telekomunikacyjnych i telekomunikacyjnych poza branżą łączności, objętą działem VIII wykazu A do powołanego rozporządzenia. W szczególności nie można tak określonej (rodzajem czynności i jednocześnie rodzajem pracodawcy) pracy w warunkach szczególnych wykonywać w branży górniczej (dział I wykazu A). W branży górniczej, w szczególności w ramach kopalni, w sposób oczywisty nie funkcjonowały żadne urzędy pocztowo-telekomunikacyjne i telekomunikacyjne. Ubezpieczona nie tylko wykonywała pracę w innej branży niż wskazana w dziele VIII poz. 19 załącznika do rozporządzenia, ale wykonywała inną pracę niż praca opisana pod tą pozycją wykazu, gdyż nie była to praca w urzędach pocztowo-telekomunikacyjnych i telekomunikacyjnych. Powołane w apelacji orzecznictwie nie jest zatem adekwatne i przydatne do oceny, czy ubezpieczona pracując w kopalni (w górnictwie) wykonywała pracę wskazaną dziele VIII poz. 19 załącznika do rozporządzenia. Jednocześnie trafnie zauważył Sąd pierwszej instancji, iż przepisy przewidujące prawo do emerytur z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze są przepisami szczególnymi, ich wykładnia rozszerzająca jest niedopuszczalna, podlegają one wykładni ścisłej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 9 listopada 1999 r., II UKN 187/99, OSNAPiUS 2001 Nr 4, poz. 121; wyrok z 16 sierpnia 2005 r., I UK 378/04 OSNP 2006 nr 13-14, poz. 218, wyrok SN z dnia 23 października 2006 r., I UK 128/06, OSNP 2007, nr 23-24, poz. 359).

Sąd Apelacyjny podziela też ocenę Sądu pierwszej instancji dotyczącą znaczenia przedłożonego przez ubezpieczoną świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych (k.7). Tego rodzaju świadectwa nie są dokumentami urzędowymi, lecz dokumentami prywatnymi, wystawianymi przez pracodawcę, a zatem wyłącznie oświadczeniem wiedzy tego pracodawcy, które mogą być podważane w każdy sposób przed sądem w postępowaniu w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych. Innymi słowy, Sąd nie jest w żaden sposób związany oceną charakteru zatrudnienia pracownika dokonaną przez pracodawcę w wystawionym pracownikowi świadectwie pracy czy w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Dokument ten podlega co do swojej wiarygodności i mocy dowodowej takiej samej ocenie, jak każdy inny dowód (wyrok SA w Krakowie z dnia 26 września 2012 r., III AUa 466/12, LEX nr 1223267). Powołane w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych dnia 31 maja 2013r. (k.7) Zarządzenie nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach. (Dz.Urz.WUG.1983.8.12) w dziale VIII nie zwiera pozycji 19 i w ogóle nie wymienia prac telefonistek. Ponadto w odniesieniu do tzw. zarządzeń resortowych warto przypomnieć, iż wykładni pojęcia „przepisy dotychczasowe” w rozumieniu art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dokonał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 lutego 2002 r., III ZP 30/01 (OSNAPiUS 2002 nr 10, poz. 243), wskazując na przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach, z wyłączeniem tych, które zobowiązywały ministrów, kierowników urzędów centralnych i centralne związki spółdzielcze do ustalenia wykazu stanowisk pracy w podległych im zakładach pracy. Stwierdził, że odesłanie do przepisów dotychczasowych nie dotyczy kompetencji do tworzenia wykazów obejmujących stanowiska, na których świadczy się pracę w szczególnych warunkach; stanowi o nich ustawa i utrzymane jej przepisami w mocy rozporządzenie Rady Ministrów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2004 r., II UK 337/03, OSNP 2004 nr 22, poz. 392). W związku z tym w orzecznictwie przepisy wykazów resortowych określone zostały jako normy jedynie o charakterze informacyjnym, techniczno-porządkującym, uściślającym, o znaczeniu w sferze dowodowej jako podstawa domniemań faktycznych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010 r., II UK 218/09, LEX nr 590247). Podkreślono, że przepisy te, niemające charakteru powszechnego, nie kształtują praw podmiotowych, dlatego wykonywanie pracy na stanowisku określonym w zarządzeniu resortowym, której nie wymieniono w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., nie uprawnia do uzyskania emerytury na podstawie art. 32 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2005 r., I UK 41/05, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 306, z dnia 9 maja 2006 r., II UK 183/05, LEX nr 1001301).

Reasumując, Sąd Okręgowy nie naruszył wskazanych w apelacji przepisów prawa materialnego oceniając, iż ubezpieczona nie wykonywała w spornym okresie pracy w warunkach szczególnych, wskazanej w dziale VIII poz. 19 wykazu A stanowiącego załącznik do powołanego rozporządzenia z 7 lutego 1983r. Praca na stanowisku telefonistki centrali telefonicznej funkcjonującej poza urzędami pocztowo-telekomunikacyjnymi i telekomunikacyjnymi nie jest pracą w szczególnych warunkach wymienioną w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. (tak też wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2014 r. III AUa 3586/13 LEX nr 18097).

Wobec powyższego, uznając apelację za bezzasadną, Sąd Apelacyjny oddalił ją na zasadzie art. 385 k.p.c.

Dariusz Płaczek