Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2013 r. w Krakowie

sprawy z wniosku W. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawczyni W. T.

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie Wydziału VIII Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 12 lipca 2012 r. sygn. akt VIII U 431/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1334/12

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 12 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział VIII Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie W. T. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. z dnia 23 stycznia 2012 r. odmawiającej jej prawa do emerytury.

Jako bezsporne Sąd Okręgowy przyjął, że wnioskodawczyni W. T., ur. (...), w okresie od dnia 14 lutego 1975 r. do 16 września 1984 r. pracowała w Zakładach (...) w C. na stanowisku szlifierz-tłoczarz. Organ rentowy uwzględnił jej ponad 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 8 lat,10 miesięcy i 23 dni pracy w szczególnych warunkach. Wnioskodawczyni nie jest członkiem OFE.

Nadto ustalił Sąd Okręgowy, że podstawową działalnością Zakładów (...) w C. była produkcja wyrobów aluminiowych (jak klamki do okien, okucia metalowe do okien, klamki do lodówek, klamki do autobusów, dźwignie do werand balkonowych) i zakład należał do przemysłu budowlanego. Wnioskodawczyni pracowała w tym zakładzie w okresie od dnia 14 lutego 1975 r. do 16 września 1984 r. na stanowisku szlifierz-tłoczarz. Wnioskodawczyni pracowała na szlifierni i zajmowała się obróbką tych elementów, korzystając ze szlifierki i polerki. Zdaniem Sądu I instancji wnioskodawczyni na zajmowanym stanowisku nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach.

Powyższe ustalenia poczynił Sąd Okręgowy w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach, których autentyczność nie była kwestionowana, zeznania świadków M. B. i W. P. oraz zeznania wnioskodawczyni. Świadkowie, będący współpracownikami wnioskodawczyni w spornym okresie, opisali jej obowiązki pracownicze oraz wymiar i charakter pracy.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy przyjął, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż wnioskodawczyni nie spełnia szczególnych warunków określonych w art. 32 i 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.) oraz rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U z 1983 r. Nr 8 poz. 43). Nie legitymuje się ona bowiem wymaganym 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu Okręgowego nie można do tego stażu zaliczyć okresu zatrudnienia wnioskodawczyni w Zakładach (...) w C., gdzie wykonywała pracę jako szlifierz-polernik. Praca na takim stanowisku nie została wykazana w załączniku do powołanego wyżej rozporządzenia, a w szczególności nie jest to praca, o której mowa w dziale XIV poz. 19 załącznika do tego rozporządzenia, gdzie ujęto prace przy szlifowaniu, ale wyrobów ze szkła. Natomiast w dziale V (budownictwo i przemysł), nie figuruje żadne stanowisko, które chociażby przybliżało prace do tych wykonywanych w spornym okresie przez wnioskodawczynię. Zatem wnioskodawczyni nie legitymuje się wymaganym 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych i prawo do emerytury w trybie art. 184 i 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jej nie przysługuje.

Apelację od wyroku Sądu pierwszej instancji wywiodła wnioskodawczyni W. T.. Zaskarżając go w całości zarzuciła błąd w ustaleniach faktycznych, który miał wpływ na treść orzeczenia poprzez przyjęcie jako bezsporne, iż udowodniła 8 lat, 10 miesięcy i 23 dni pracy w szczególnych warunkach, podczas gdy organ rentowy uznał jej 13 lat, 4 miesiące i 6 dni takiej pracy, a także naruszenie prawa materialnego, a to § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U z 1983 r. Nr 8 poz. 43) poprzez przyjęcie, że jej praca w spornym okresie na stanowisku szlifierz-polernik nie znajduje się w wykazie A dział V i dział XIV stanowiącym załącznik do tego rozporządzenia, podczas gdy odpowiada ona pracy określonej w wykazie A dziale III, poz. 78. Wskazując na tak sformułowane zarzuty apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie jej prawa do emerytury, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu apelująca podniosła m.in., że Sąd pierwszej instancji dokonał błędnych ustaleń przyjmując, że bezsporny jej staż pracy w szczególnych warunkach wynosi 8 lat, 10 miesięcy i 23, albowiem organ rentowy uznał jej 13 lat, 4 miesiące i 6 dni pracy w szczególnych warunkach. Apelująca zakwestionowała też odmowę uznania za pracę w szczególnych warunkach spornego okresu zatrudnienia w Zakładach (...) w C. od dnia 14 lutego 1975 r. do 16 września 1984 r. Wykonywała wtedy pracę szlifierza-polernika, a praca na tym stanowisku została wymieniona w dziale III wykazu A, pod poz. 78, będącego załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Apelująca podkreśliła przy tym, że jej były zakład pracy zawsze podlegał pod regulacje branży metalowej i nadal w tej branży pozostał. Nie było więc podstaw do przypisywania zatrudnionym tam pracowników jedynie prac wymienionych w dziale V tego wykazu, tj. przewidzianego dla przemysłu budowlanego lub dziale XIV, gdzie ujęto prace różne. W ocenie apelującej sporne zatrudnienie winno więc być uznane za pracę w szczególnych warunkach w oparciu o ujęte w wykazie A dział III poz. 78 prace polegające na szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne. Ponadto apelująca powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego (w szczególności wyrok z dnia 24 marca 2009 r., I PK 194/08, LEX nr 528152) podniosła, że dla kwalifikacji danego zatrudnienia za prace w szczególnych warunkach nie ma znaczenia nazwa stanowiska oraz branża, w której praca jest wykonywana, ale rodzaj wykonywanej pracy. M. ma też podstaw do uznania, iż tożsama praca na stanowisku wymienionym w wykazie prac w szczególnych warunkach w danej branży, nie jest uznawana za pracę w szczególnych warunkach jeżeli wykonywana jest w innej branży lub gałęzi przemysłu. Oznaczałoby to nierówne traktowanie pracowników świadczących taką samą pracę. Zdaniem apelującej dokonany w wykazie A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. podział na działy ma wyłącznie systematyzujący i porządkujący charakter.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasłużyła na uwzględnienie, albowiem zawarte w niej zarzuty nie są trafne.

W rozpoznawanej sprawie spór ogniskował się wokół jednej kwestii, a mianowicie czy praca wykonywana przez wnioskodawczynię w okresie od dnia 14 lutego 1975 r. do 16 września 1984 r. w Zakładach (...) w C. ( a faktycznie praca do 7 czerwca 1978r., gdyż od 8 czerwca 1978r. do 16 września 1984r. wnioskodawczyni przebywała na urlopie wychowawczym) na stanowisku szlifierz-polernik była pracą świadczoną stale i w pełnym wymiarze czasu w szczególnych warunkach w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8 poz. 43 ze zm.), a konsekwencji czy wnioskodawczyni osiągnęła wymagany powołanym rozporządzeniem staż pracy uprawniający do emerytury w trybie art. 184 w zw. z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.).

Słuszne są wnioski Sądu pierwszej instancji, który rozważając kwestię zaliczenia do stażu pracy wnioskodawczyni wykonywanej w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS spornego okresu zatrudnienia wnioskodawczyni w Zakładach (...) w C., zwrócił uwagę, iż wykonywała ona wtedy pracę szlifierza-polernika i tłoczarza, a jej zakład pracy był częścią przemysłu budowlanego i podlegał Ministerstwu Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych. Potwierdza to nie tylko nazwa zakładu pracy ( Zakłady (...)), relacje świadków, ale również ogólnie dostępne dane (także w Internecie oraz aktach prawnych Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych) odnośnie historii tego zakładu oraz jego przynależności. Zaś w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., zarówno w dziale V (dotyczącym budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych), jaki i w dziale XIV (dotyczącym prac różnych) nie zostały ujęte prace polegające na szlifowaniu, polerowaniu, czy tłoczeniu.

Nie było natomiast możliwości uznania za prace w szczególnych warunkach spornego zatrudnienia wnioskodawczyni poprzez przypisanie jej pracy do ujętych w powołanym wyżej wykazie A dział III poz. 78, tj. prac polegających na szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechanicznym. Stanowiska te zostały bowiem wymienione w dziale dotyczącym hutnictwa i przemysłu metalowego, a wnioskodawczyni nie była zatrudniona w zakładzie pracy należącym do tej gałęzi przemysłu. Jak zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 czerwca 2010 r. (II UK 21/10,LEX nr 619638), w świetle uregulowań wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., wyodrębnienie poszczególnych prac wykonywanych w szczególnych warunkach ma charakter stanowiskowo-branżowy. Pod pozycjami zamieszczonymi w kolejnych działach wykazu wymieniono bowiem konkretne stanowiska przypisane danym branżom, uznając je za prace w szczególnych warunkach uprawniające do niższego wieku emerytalnego. Taki sposób kwalifikacji prawnej tychże prac nie jest dziełem przypadku. Specyfika poszczególnych gałęzi przemysłu determinuje bowiem charakter świadczonych w nich prac i warunki, w jakich są one wykonywane, ich uciążliwość i szkodliwość dla zdrowia. Nie można zatem swobodnie czy wręcz dowolnie, z naruszeniem postanowień rozporządzenia, wiązać konkretnych stanowisk pracy z branżami, do których nie zostały one przypisane w tym akcie prawnym. Zaś do tego sprowadzają się w istocie zarzuty apelacji. Praca wnioskodawczyni jako szlifierza, polernika i tłoczarza w Zakładach (...) w C., należy do działu przemysłu budowlanego i podlega Ministerstwu Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych. Natomiast dział III wykazu A (w tym również stanowiska ujęte pod poz. 78), dotyczy hutnictwa i przemysłu metalowego, czyli innej gałęzi przemysłu (branży). Skoro zaś są to odrębne branże, to wykluczona jest możliwość zakwalifikowania pracy wykonywanej na stanowisku przynależnym do jednej z tych branż, do prac wykonywanych w ramach drugiej branży.

Trafne są jedynie zarzuty apelacji w zakresie bezspornego stażu pracy wnioskodawczyni w szczególnych warunkach. W istocie staż ten wynosił 13 lat, 4 miesiące i 6 dni, co wynika wprost z treści zaskarżonej w niniejszej sprawie decyzji z dnia 23 stycznia 2012 r. Mylnie więc Sąd pierwszej instancji uznał wnioskodawczyni jedynie 8 lat, 10 miesięcy i 23, zapewne opierając się na ustaleniach organu rentowego przyjętych we wcześniejszej decyzji odmawiającej wnioskodawczyni prawa do emerytury (z dnia 28 czerwca 2011 r.). Okoliczność ta jednak ma w niniejszej sprawie drugorzędne znaczenie, albowiem w obu przypadkach staż pracy wnioskodawczyni w szczególnych warunkach nie przekracza wymaganych w art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS 15 lat takiej pracy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.